Vakcentrales: verbeter de
positie van dienstplichtigen
spaarbewijs
i van f25-
is in 1974
f36.-waard
^ÊSÊk
Kamer: Werkende
jongeren helpen
UW
sparen-
verstandig
en
handig
Confessionele officieren
samen in federatie
Bezwaren tegen flat
bij paleis Soestdijk
Controle van parlement
Kosten enquête
fall-out
f11,6 miljoen
PvdA vraagt vern ieuicin gsraad
Kunstwerken uit
het Vaticaan
gestolen
VVDM legt
eisen
op tafel
Uit de Haagse hof geplukt
Publicatie
militaire
geheimen
PAPOEA'S GAAN
DEMONSTREREN
In Zwitserland
jaarlijks 15.000
skiërs gewond
7
DONDERDAG 6 NOVEMBER 1969
(Van onze parlemenlsredactie)
DEN HAAG Het overlegorgaan van de drie vakcentrales
heeft vanmorgen tijdens een hearing over de wet Rechtstoestand
Dienstplichtigen gepleit voor een betere regeling van het overleg
tussen de dienstplichtige militair en de overheid.
Soldaten moeten worden beschouwd als werknemers en ze moe
ten dan ook als werknemers worden behandeld. De minister van
defensie mag vanuit dit standpunt geredeneerd dan ook niet be
slissen, nadat met een speciaal orgaan voor dienstplichtigen overleg
is gepleegd.
In dit overlegorgaan zal de erkende
vakbeweging de werknemers-dienst
plichtigen moeten vertegenwoordigen.
Tenslotte stellen de vakcentrales, dat
een verdere garantie van rechtszeker
heid van dienstplichtigen alleen maar
kan worden verkregen als de volgende
wetten grondig zullen worden gewij
zigd:
de wet op de krijgstucht
het reglement betreffende de krijgs
tucht
het militair strafprocesrecht
de wet gewetensbezwaarden en
de positie van de raadsman, gere
geld in de „Rechtspleging bij de
land en luchtmacht".
De Vereniging van Dienstplichtige
Militairen (VVDM) vindt het een na
deel dat in het voorgestelde wetsont
werp teveel is overgelaten aan rege
ling bij Algemene Maatregel van Be
stuur.
Openbare discussie
Op deze manier ontsnapt het over
grote deel van het materiële recht
aan de controle van het parlement.
In een democratische samenleving,
waarin, getuige de grondwettelijke
In de legerplaats Nunspeet
heeft generaal-majoor J. A. C.
Bartels, commandant van het
eerste legerkorps, gisteren het
startsein gegeven voor de lan
delijke actie „veilig voorwaarts
Geholpen door een „Zwarte
Zes-ambassadrice" bevestigde hij
een plakplaatje op zijn auto ten
bewijze, dat hij meedoet.
DEN HAAG De kosten van het
fall-out onderzoek bedragen 4,4
miljoen. Om dit onderzoek af te
ronden, is nog ongeveer 7,2 mil
joen nodig.
Minister Beernink antwoordt het
Tweede-Kamerlid drs. Berg (soc.)
dat de gegevens die nodig zijn om
een bescherming tegen fall-out (nu
de ontploffing van een atoombom)
van de gehele bevolking voor te be
reiden, niet kunnen worden verkre
gen door een representatieve steek
proef. De heer Berg had hierop aan
gedrongen om de hoge kosten tegen
te gaan.
De minister zegt dat door de bur
gemeesters op te stellen fall-out-
besehermingsplannen zullen worden
afgestemd op de situatie ter plaatse.
Eind 1970 zal de aanwezige sohuil-
gelegenheid in 543 gemeenten (met
zo'n acht miljoen inwoners) zijn ge-
inventariseerd.
plicht een beroep op een deel van het
Nederlandse volk wordt gedaan het
land te verdedigen, behoort dat volk
zelf, bij monde van het parlement,
maximale invloed te hebben op de
rechtspositie van hen die verplicht
onder de wapenen worden geroepen.
Bovendien maakt een regeling bij
Algemene Maatregel van Bestuur het
onmogelijk, dat er over een nieuwe
regeling of een op handen zijnde
wijziging van bestaande regelingen
een openbare discussie in pers en
andere publiciteitsmedia plaatsvindt.
Ook het volk heeft er recht op hiervan
op de hoogte te zijn.
Iedereen moet het recht krijgen aan
de discussie mee te doen. Dit klemt
volgens de VVDM temeer, nu overal
in de maatschappij demokratiserende
tendenzen zijn waar te nemen.
ring (snelheid, effektiviteit, gemakk<
lijke wijziging, efficiency) wogen naar
het oordeel van de VVDM niet op
tegen bovengenoemde belangen.
De VVDM is verheugd over de wet
telijke erkenning van de VVDM. Hier
mee is een begin gemaakt met de er
kenning van de dienstplichtige mili
tair als gesprekspartner en medebeslis
ser.
Dat kan! Voor elke f 25,- kunt u een spaarbewijs kopen.
In 1974 ontvangt u dan, behalve de gestorte f 25,-, boven
de vaste rente ook nog een belastingvrije spaarpremie
van 20%. Dat is f 5,- per spaarbewijs. Als u en uw
vrouw samen sparen, kunt u op deze manier van maxi
maal f 500,— aan spaarbewijzen zelfs zo'n f 720,— maken.
Aan het Premie Spaarplan kunnen deelnemen zij die in
Nederland wonen, tot de leeftijdsgroep van 21t/m59 jaar
behoren en in het vorige jaar een belastbaar inkomen
hadden van ten hoogste f 15.000,—.
Het maximale spaarbedrag is f 250,— per deelnemer per
jaar en f 500,— voor een echtpaar.
Vraag morgen eens nadere inlichtingen. Spaarbanken,
Postkantoren, Banken, Boerenleenbanken en Raiffeisen-
banken zullen u graag helpen. U kunt ook een brochure
over alle spaarvormen van het Premie Spaarplan aan
vragen bij het Ministerie van Sociale Zaken en Volks
gezondheid, afdeling Voorlichting bezits <^\yorming.
Postbus 51, Den Haag. U fe/ët
Abortus provocatus
en euthanasie
Nu zelfs de Christelijk - Historische
vrouwencentrale niet langer afwijzend
staat tegenover legale abortus provo-
catus en de wet ook wel in deze zin
.'eranderd zal worden, blijft er één
vraag over. Waarom wél legale abor
tus provocatus en nog steeds een ver
bod tegen euthanasie?
In het eerste geval wordt een „be
ginnend" leven afgebroken, dat mis
schien een hoopvolle toekomst in zich
droeg. Bij het tweede geval gaat het
om doodzieke mensen die géén toe
komst meer voor zich hebben. Levens,
die maar gerekt worden, al is het lij
den zo ondraaglijk dat 't leven tot een
hel wordt.
Bovendien weten alle volwassen
mensen dat hun sexuele daden gevol
gen kunnen hebben, of ze dat nu wel
of niet prettig vinden. Maar géén mens
kan er iets aan doen als hij of zij een
ongeneeslijke ziekte krijgt. Dat heb je
maar te aanvaarden.
Euthanasie, uitsluitend op ver-
zoek van de patiënt zelf (dus nooit i
van familieleden of anderen) zou voor j
veel mensen toch een zegen kunnen
zijn.
Wanneer men wel zwangere vrou
wen van hun levende kind wil afhel-
pen op eigen verzoek, zie ik niet in
waarom men dan ook de mensen, die j
zo afschuwelijk moeten lijden, niet
zou willen helpen. Want als het één i
geen moord is. dan is het andere dat
ook niet.
Rijswijk (ZH) Mevr. F. Eiselin-Hooi
(Van onze onderwjjsredacteur)
DEN HAAG De problemen
van de werkende jongeren
vormden duidelijk een hoofd
punt bij de gisteren begonnen
behandeling van dé onderwijs
begroting in de Tweede Kamer.
De PvdA vroeg in een motie om
invoering van de negenjarige
leerplicht op 1 augustus 1971.
Hierop zou een gedeeltelijke on-
derwijsplicht moeten gaan aan
sluiten, die geleidelijk wordt in
gevoerd.
Mejuffrouw Kesscl van de
groep-Aarden diende een amende
ment in om het alle veertien- en vijf
tienjarigen, die geen volledig dagon
derwijs meer volgen, vanaf 1 au
gustus mogelijk te maken minstens
een dag per week aan onderwijs of
vormingswerk deel te nemen. De ge
dachte kreeg steun van de heren
Masman (soc.). Van de Lek (pac. soc.)
en Dijkstra (D'66).
Misleidend
De heer Dijkstra wees erop dat
zeer velen van de werkende jonge
ren. die thans actie voeren, niet meer
zullen profiteren van betere regelin
gen: het treffen van de nodige voor
zieningen vergt tijd.
De heer Vonhoff (lib.) gaf de voor
keur aan leerplichtverlenging, maar
de geschikte onderwijsvormen ont
breken nog: uitbreiding van de ge
deeltelijke vormingsplicht is een tus
senoplossing. Men moet niet aandrin
gen op maatregelen die niet verwer
kelijkt kunnen worden. Dat zou ten
opzichte van de werkende jeugd
misleidend zijn.
Bij de verdediging van augustus '71
als ingangsdatum voor de negenjari
ge leerplicht, zei de heer Masman
echter: „Men zal wel weer aanvoeren
dat de mankracht en de gebouwen
ontbreken. Het nog niet kunnen is
een eeuwigdurend excuus. Dat moet
doorbroken worden." Mr. Masman
snrak van een gerechtvaardigde
opstand der werkende jongeren. Drs.
Dijkstra erkende: ..Bij mijn fractie
leefde hun probleem wel, maar ei
genlijk op de achtergrond."
Steun
Een ander hoofdpunt vormde
gisteravond het socialistische voorstel
om een nationale raad voor de ver
nieuwing van het onderwijs In te
stellen opmerkelijk omdat een
vcrnleuwingsconfcrcntie, die kortge
leden gehouden werd, daar niet aan
wilde. „De overheid heeft een dyna
miserende taak. Daarbij moet zij
gesteund wonden door een nationale
raad," aldus dr. Tans.
Dtze raad zou moeten optreden als
een nationaal „clearinghouse" voor
alle vernieuwingen; hij zou de mi
nister moeten adviseren over experi
menten en wetswijzigingen en hij
zou studie- en researchopdrachten
moeten formuleren.
De versnippering viert bij de ver
nieuwing hoogtij: „Een centrale
instantie ontbreekt," betoogde de
heer Laban (soc.). In een motie
vraagt hij de regering een vernieu-
wingsraad in het leven te roepen die
onder meer een beweeglijk ontwik
kelingsplan moet opstellen.
Onderzoek
De heer Vonhoff klaagde er over
dat er te vaak louter theoretisch
wordt gedacht over ideale onderwijs
structuren. Er zou eerst een doelein-
denonderzoek moet worden gehou
den. Hij voerde hierover een levendi
ge gedachtenwisseling met socialisten
en pacifisten, die zeiden: „Over de
doeleinden van het onderwijs worden
we het nooit eens; daar komt de
maatschappijvisie aan te pas."
ROME Hardnekkige geruchten
doen in Rome de ronde, dat deze zo
mer tijdens de jaarlijkse schoonmaak
beurt schilderijen zijn gestolen uit de
vertrekken van de paus in het Vati
caan. De paus was toen in zijn zomer
verblijf in Castel Gandolfo.
Volgens de communistisch georiën
teerde „Paese Sera" gaat het onder an
dere om werken van Perugino, de le
raar van Raphael, Mino da Fiesole en
de Vlaamse schilder Rogier van der
Weyden.
Hoewel de berichten over de diefstal
zijn tegengesproken door de perschef
van het Vaticaan, bisschop Fausto Val-
lainc, blijft het Italiaanse persbureau
„Italia" al enige dagen vasthouden aan
de juistheid van het bericht.
(Van onze parlementsrcdactie)
DEN HAAG De Vereniging
van Dienstplichtige Militairen
(VVDM) heeft vanmorgen op een
hearing van de Kamercommissie
voor defensie een groot aantal
eisen op tafel gelegd. Een daar
van is dat de dienstplichtigen
een betere opleiding willen. Nood
zakelijk is een beter klimaat bij
de opleiding van dienstplichtigen,
de verhouding burgerfunktie
of opleiding en de militaire funk-
tie moet beter worden, en de
kwaliteit en efficiëntie behoeven
dringend verbetering.
De soldij moet in vier etappes
worden verhoogd tot het normale
loon in het bedrijfsleven. De
WDM wijst het plan van het
VVD-Kamerlid Koudijs, belasting
af te trekken bij dienstplichtigen
van de hand. Ook een plan om
belasting te heffen bij die jon
geren die niet in dienst hoeven
(waaronder meisjes) en de op
brengst van die extra-belasting
ten goede van de soldaat te doen
komen, vindt geen genade in de
ogen van de WDM.
De soldaat heeft evenveel recht
op een menswaardige beloning
als ieder ander. Bovendien moet
de soldaat rekening houden met
het aspekt gevaar, dat aan zijn
afgedwongen „beroep" kan kle
ven.
De VVDM vindt ook, dat de
sociale positie van de dienstplich
tigen moet worden verbeterd. De
VVDM verwerpt alle beperkin
gen, die de regering bij het recht
van beroep wil opleggen.
(Van een onzer redacteuren)
UTRECHT De twee vereni
gingen van christen-officieren,
de Nationale Christen Officieren
vereniging (NCOV) en de Alge
mene Rooms Katholieke Officie
renvereniging (ARKO) hebben
gisteren op de gecombineerde
jaarvergadering in Utrecht be
sloten tot het aangaan van een
federatief verband.
Zij achten de thans opgerichte
Federatie van Christen Officie
renverenigingen de eerste stap
naar doorbreking van de exclu
siviteit van de bestaande confes
sionele officierenvereniging en
hopen, dat nog verdere integra
tie mogelijk zal zijn, zoals de
voorzitters kolonel b.d. J. C.
Zuidema (NCOV) en generaal-
majoor P. G. A. Coopmans
(ARKO) het in hun jaarredes
zeiden.
Voor belden was dit de laatste jaar
vergadering, die zij als voorzitter bij
woonden. Als dank voor hun werk
kregen zij naast waarderende toespra
ken onderscheidingen: de bevelheb
ber landstrijdkrachten, generaal Van
Rijn, maakte namens de minister van
defensie de benoeming van kolonel
Zuidema bekend tot de titulaire rang
van brigade-generaal en gen.-majoor
Coopmans kreeg uit handen van
hoofdluchtmachtaalmoezenier Vroom
namens de legeraalmoezenier het rid
derkruis in de orde van Gregorius de
Grote.
Zij worden opgevolgd door resp.
kolonel drs. J. Muller van de lucht
macht en luitenant-kolonel C. L. J.
van Lent van de landmacht.
Begrip
Omdat ik vliegen en varen ver
foei en in mijn hart, je durft het
bijna niet hardop te zeggen, autorij
den ook, blijft mij als vervoermid
del de trein over. Ik ben dan ook
dol op sporen. Al was het maar
omdat je zelf niks behoeft te doen.
zelfs niks meer kunt doen.
Je hoeft niet op te letten, behalve
bij het station waar je uit moe
stappen.
Het deint en dumpt niet, maai
glijdt.
Nu ben ik een uitbuiter van genoe-
gelijkheden en versier de treinreis
graag met een bekertje koffie. Klei
ne attractie van dat bekertje is te
genwoordig, dat je er niet meer een
houten spaantje bij krijgt om te roe
ren maar een klein plastic lepeltje
De eerste keer dat het me over
kwam was bijzonder gunstig. Wa
doet een goede huisvrouw als ze eer
leuk lepeltje krijgt?
Natuurlijk, ze stopt het in haa
tas. Voor thuis, voor de sambalpol
Maar al veel eerder had ik er
plezier van. De volgende morgen zal
ik aan een Hollands-hotel- ontbijt,
compleet met gekookt el en, ik blijf
er tegen strijden, het metalen eierle
peltje. Metaal en ei verdragen el
kaar niet. Je proeft meer lepel dan
ei.
'Dus diepte ik het witte plastic
ranwinstje uit mijn tas en smul
de.
En prees de service van de koffie-
man uit de trein.
Wat ik vaker doe want zijn ver
schijning, zwaarbeladen manoevre-
tend, geeft me altijd het gevoel, dat
ik het bijzonder tref. Kopje koffie...
Zelden slecht, vaak goed, soms
best.
En vaak denk ik, hoe ik me zou
Trein/koffie
oelen als ik heel de lieve dag di<
trein door moest zeulen met mijn
;rote kan en volgeladen blad.
Soms neem ik een broodje. Niel
overmatig lekker met het altijd flau
we plakje kaas of ham. Maar beter
dan de verdroogde broodjes, die ik
eens op een station kocht. De schrik
Vtui de dag-
Drie dagen later moest ik weer op
reis en was ik weer proviandbe-
hoeftig. Vervoegde me bij een per
ronstalletje,maar paste op mijn
tellen. Informeerde eerst of de
broodjes vers waren, waarop het his
torische antwoord was: „Wat doet
lat er nou toe, oud brood is ge-
«ind..."
Wat ongeveer gelijk staat met het
antwoord in een restaurant, waar
de room zuur was en men zei: „Och
ia, je kunt wel eens pech hebben..."
Maar daarom zijn alle stations-
broodjeSverkopers nog niet raar en
alle restaurants geen knoeiers.
Waarmee ik maar zeggen wil, dat
de boosheid over de verschrikke
lijk slechte bediening in de treinen,
een beetje boel onbillijk is. Er kan
best eens een misser zijn, maar
vaar is die niet?
En dan nog, wie ooit wel eens op
en lange reis, de coupé bij het in
stappen en bij het verlaten vergele
ken heeft, kan het opmerkelijke
verschil ln netheid constateren. De
chaos komt dan altijd van de reizi
gers. Laten we eerlijk blijven!
ZüRICH Volgens een Zwitserse
statistiek lopen per jaar in dit land
15.000 skiërs verwondingen op. van
wie er circa 140 invalide blijven. De
skisport eist per jaar gemiddeld tien
doden.
Onderscheiding voor voorzitters
In Denemarken
KOPENHAGEN De Deense poli
tie heeft gisteren bij een drukkerij in
Kopenhagen het zetsel van een
tijdschriftartikel in beslag genomen
dat vertrouwelijke inlichtingen zou
bevatten. Het artikel zou vrijdag
verschijnen in het uiterst linkse
tijdschrift Politiek Revy.
Het bekendmaken van militaire ge
heimen is in Denemarken de laatste
tijd meer gebeurd.
Vorige maand ontdekten studenten
ln de kelder van een universiteitsge
bouw in Kopenhagen een militair
communicatiecentrum. Naar aanlei
ding van hierop volgende studen
tendemonstraties, deelde de minister
van defensie in het parlement mee
dat het centrum zou worden overge
plaatst. Een Üd van de uiterst linkse
socialistische volkspartij overhandig
de hierop in de vergaderzaal de mi
nister een verzegelde enveloppe
waarin zes andere geheime verdedi
gingsinstallaties werden bekendge
maakt.
De gebeurtenissen kregen zoals de
minister het noemde „een zeer
ernstige wending" toen in het afgelo
pen weekeinde zeven linkse jongeren
werden aangehouden op verdenking
van het beramen van bomsaanslagen
op militaire installaties en onderne
mingen die voor de defensie werken.
Eén van de aangehoudenen was in
het bezit van vijf kilogram TNT. die
hij van het leger zou hebben gesto-
DEN HAAG In verband met het
Nieuw Guineadebat ln de VN op 12
november wordt thans in haast een
demonstratie voorbereid van in Ne
derland verblijvende Papoea's. Deze
zal zaterdag in Den Haag worden ge
houden.
De Papoea's gaan demonstreren te
gen de volksstemming in Nieuw Gui
nea, de behandeling van de Papoea
vluchtelingen in Australisch Nieuw-
Guinea en de door minister Luns in
de VN afgelegde verklaring.
Na afloop van de feestelijke plech
tigheid sprak prof. dr. J. W. van
Hulst, VU-hoogleraar en CHU-voor-
zitter over de geestelijke achtergron
den van de maatschappelijke uitin
gen. Hij vroeg begrip voor de serieus
protesterende studenten omdat er
voor hen, volgens de hoogleraar, re
den is verontrust te zijn. „De jonge
ren zijn zich ervan bewust, dat zij
verzeild zijn geraakt in de macht
van een gevestigde orde. die ze niet
kan analyseren. Zij voelt zich op weg
ergens naar toe, waarvan zij geen
zekerheid heeft, naar een toekomst,
waarover de „establishment" beslist
en dat neemt zij niet".
Een van de typische kenmerken
van de huidige maatschappij noemde
hij de georganiseerdheid, die de per
soonlijke vrijheid onmerkbaar aan
banden legt. „Daardoor krijgt men
een mensentype, dat slechts één
probleem kent: wie verlost mij van
mijn laatste vrijheid. In het karakter
van de huidige maatschappij zit iets
van het onttrekken der verantwoorde
lijkheid van eigen handelen. De jong-
ge mens ziet geen speelruimte meer
voor zioh. Hij weet. dat hij alle so
ciale zekerheden (van speen tot
steen) moet betalen met zijn eigen
vrijheid en voelt zich bedreigd met
depersonalisatie. De jonge mens, van
vandaag ziet ook, dat er een ethiek
wordt gevolgd, die in strijd is met
het liefhebben van God en de naaste.
Het enige advies, dat wij de jeugd
meegeven is „zorg. dat je er komt".
Ik pleit daarom voor herziening van
de ethiek, voor herijking van de
waarden, die niet zijn ontleend aan
de normen van deze maatschappij".
Prof. Van Hulst vond, dat de maat
schappijen weer zal moeten groeien
tot een echte mensengemeenschap in
evangelische zin.
West-lrian
INDONESIË wil geen debat ln de
algemene vergadering van de
Verenigde Naties over de volksraad
pleging in West-lrian. het vroegere
Nederlands Nieuw-Guinea.
Reden: meer dan een half jaar voor
dat de „daad van vrije keuze" een
feit werd is deze zaak al afgehan
deld met Oe Thant, secretaris-gene
raal van de VN.
Nu is bekend, dat Oe Thant over rui
me bevoegdheden beschikte om toe
te zien op uitvoering van de akkoor
den van New York.
Deze kwamen in 1962 onder Indone
sische militaire druk tot stand en ga
randeerden de bevolking van West-
lrian recht op zelfbeschikking.
De volkenorganisatie heeft niet al
leen hei recht, van de secretaris-ge
neraal te horen hoe dit recht in de
vorm van een volksraadpleging is
toegepast.
Zij heeft ook de plicht, hem ter ver
antwoording te roepen als hij ver
keerd gebruik heeft gemaakt van de
hem gegeven speciale bevoegdheden.
Zeker zal dat moeten gebeuren als uit
zijn rapport en dat van de Indone
sische regering blijkt dat er geen
werkelijke „daad van vrije keus" is
geweest.
Het kan nooit de bedoeling van de
VN zijn geweest, de secretaris-gene
raal en via hem de regering van
Indonesië een blanco volmacht te
geven.
Oe Thants rapport is geen stuk dat
voor kennisgeving kan worden aan
genomen, omdat het de uitvoering
betreft van akkoorden waarbij de VN
betrokken zijn.
Het was reeds opgevallen, dat zowel
de secretaris-generaal als de Indone
sische regering de inhoud van hun
rapporten angstvallig geheim hield.
Hieruit kan men de voorzichtige con
clusie trekken, dat zij er geen be
hoefte aan hebben gehad de inhoud
ervan in een redelijk vroeg stadium
ter discussie te stellen.
In de regel gebeurt zoiets slechts als
de rapporteurs reden hebben om aan
te nemen, dat hun beleid niet vlek
keloos zal worden geacht.
De Indonesische eis dat het rapport
van Oe Thant niet aan goedkeuring
van de VN-Assemblce zal worden on
derworpen versterkt deze gedachte.
Als het om een goede zaak gaat. valt
er niets te verbergen en is er zeker
geen aanleiding bespreking ervan uit
de weg te gaan.
BAARN De Koninklijke familie heeft toch bezwaar laten maken tegen
de voorgenomen bouw van een flat op nauwelijks honderd meter vanaf
paleis Soestdijk. De intendant van het vorstenhuis ziet in het grote flatgebouw
(22 meter hoog) een aantasting van de privacy en het vrije uitzicht van
het Koninklijk huis. ondanks de evenhoge beuken die het gebouw moeten
amoufleren.
Ook de gemeente Baarn heeft bezwaar gemaakt tegen de flat. die nog
juist op het gebied van de gemeente Soest komt te staan. Men noemt het
gebouw een „storend element in een kwetsbare omgeving". Tevens heeft men
bezwaren tegen de massale omvang van het project en tegen de bouw van een
restaurant bjj de drukke rijksweg.
