Nederland kijkt steeds minder naar de tv RADIO VPRO BESTUDEERT DIENSTWEIGERING Incident Deze zomer dieptepunt Gewetensbezwaard' VANAVOND TE ZIEN VANAVOND TE HOREN linEXEVMB CAROLINA YES Lappie Loep in kokosnoten Kareltje Knetter en de Bos-bubbel 17 PONPfeftDAG 6 NOVEMBER 1969 MOS en AVRO zorgden gisteravond voor een forse tegenstelling op de beeldbuis. Terwijl op Nederland 1 Flemings film „Tortilla Flat" naar een zwerversroman van Steinbeck draaide en men zich kon tegoed doen aan een eenvoudig melodrama met Spencer Tracy als de brave boef, verscheen op het andere net het absurdistische spel „Incident in het archief". Met dit tv-debuut in AVRO's Workshop heeft de jonge auteur Rudolf Bruyn het zich lang niet ge makkelijk gemaakt. Hij heeft er enorm veel bij overhoop gehaald om de moderne bureaucratie voor te stellen als een soort politiek-militair schrikbewind waarin alleen nog drankflessen en telefoons herken baar zijn. Misschien ook bedoelde hij iets heel anders, maar het staat de kij ker vrije om de door niet al te over tuigende nachtmerriesituaties ge prikkelde fantasie naar hartelust op de loop te laten gaan. Met bewondering hebben we zit ten kijken naar de toewijding waar mee vooral Robert Sobels, Gerard Hartkamp en Ad Noyons hun dolle rollen speelden alsof ze geheel door het gebeuren werden meegesleept. Maxim Hamel regisseerde de voor stelling driftig als een klucht. Niet dat het „Incident' ons sterk boeide of artistiek trof, het was meer ver bazing die ons bezighield, totdat evenals aan het slot van klassieke treurspelen, iedereen dood ter aarde lag. Zoveel verandert er blijkbaar niet in de loop der eeuwen. Maar de AVRO had ook een heel fijn Ceylonees dansprogramma en bij de NOS viel later op de avond veel te genieten van vooral de muziek bij een eenvoudige film over het Neder lands Blazersensemble dat zijn Edison met ere heeft gewonnen. Een loffe lijk stukje werk van regisseur Frans Boerlage en cameraman Pieter Puts, die de mogelijkheden van de film er happig in uitbuitten, echter toch zon der al te veel origineel camerawerk. Toon Hermans over Openb. Kunstbezit HILVERSUM Toon Hermans zal op woensdag 12 november a.s. de pu bliciteit voor de nieuwe cursus Open baar Kunstbezit inleiden. Hij doet dat voor de televisie op een nog na der te bepalen tijdstip, in de vorm ▼an een gesprek. Het praatje is ook te horen via de NOS-radio, en wel 's avonds tussen 8 en 8.05 uur via Hilversum II. (Van onze radio- en tv-redactie) HILVERSUM De Neder landse kijker laat steeds meer zijn toestel in de steek. In de afgelopen zomer bereikte de kijkdichtheid met 37 pet. een dieptepunt. Deze daling moet praktisch geheel op rekening van Ned. 1 worden geschreven: Ned. 2, altijd al minder bezet, be hield hetzelfde gemiddelde, steëg zelfs een weinig in het 3e kwar taal ten opzichte van verleden jaar. De normale seizoendaling liet zich op deze zender alleen vóór 8 uur constateren. Dit leert «wis een juist-verschenen rapport van de afdeling Studie en Onderzoek van de NOS. Naar de programma's tussen 8 en 10.10 uur keken dit jaar ongeveer een kwart miljoen mensen minder dan verleden jaar. Tussen 7 en 8 uur ver loor de televisie in totaal 100.000 kij kers. Het is aannemelijk zegt het rapport dat door het achterwege blijven van topprogramma's in de zomer (die 's winters gewoonlijk op Ned. 1 verschijnen) de aantrekkelijkheid van Ned. 2 met bekende en doorlo pende serie-uitzendingen, wat groter wordt. In de afgelopen zomer viel duide lijk een verschuiving van belangstel ling van Ned. 1 naar Ned. 2 te bespeuren. Niettemin is de totale kijfe- lust aanwijsbaar dalende. Nu de televisie vrijwel het verzadi gingspunt heeft bereikt er komen in de laatste jaren niet zo opvallend veel nieuwe kijkers meer bij valt het berekenen van de kijkdichtheid gemakkelijker, maar in dit rapport zijn de percentages aangehouden naar het totaal van het toestelbezit en dus vaststaand. We zien, dat in 1966 87,5 pet van de bevolking een toestel bezat, in 1967 90.3 pet, in 1968 92.1 pet en op het ogenblik 93.6 pet Van deze toestelbe- zitters kan 90 pet ook Ned. 2 ontvan gen. Al te zeer lopen de percentages dus niet meer uiteen. Kijken we nu naar de cijfers, dan blijkt dat in 1966 met een jaargemid delde van 51,5 tussen 8 en 10.10 op beide zenders werd gekeken, in 1967 zakte dat naar 45.8, in 1968 handhaaf de dat cijfer zich, maar nu ligt het, wat de eerste drie kwartalen betreft, opmerkelijk lager. Ook de kijkdicht heid voor 8 uur neemt regelmatig af. Verleden jaar noteerde men voor het eerste kwartaal 40 pet. voor het tweede 32.3, voor het derde 27.4 en voor het vierde 35.5. Dit jaar in drie kwartalen re3p. 38.2, 30.5 en 26.3 pet. In de verhouding van de kijkdicht heid op Ned. 1 en 2 zit, wat de uit zendingen na 8 uur betreft, enige vooruitgang. In het eerste kwartaal 1968 was dat nog 75 25, in het eerste kwartaal 1969 67 33 en nu (bij ver minderde belangstelling voor Ned. 1) is de verhouding 62 38. De programmamakers zullen met dit rapport goed uit de weg kunnen, wanneer zij uitmaken welke pro gramma's op Ned. 2 de kijkdichtheid trekken en waar de dieptepunten op Ned. 1 verschijnen. Programmacorrectie wordt moge lijk aanleiding om verloren kijkers terug te balen. Het kan echter ook wezen, dat de algemene kijklust ver mindert omdat andere vrije tijdsbesteding meer lokt. n (Van onze radio- ten tv-redactie) HILVERSUM De VPRO, die zich specialiseert in aandacht-trek kende tv-programma's, houdt zich vanavond bezig met gewetensbezwa ren tegen de militaire dienst. „Wij hebben", zegt samensteller Hans Paardekooper, „geprobeerd de echte commissie van advies, die moet on derzoeken of de bezwaren overtui gend zijn, in onze uitzending te krij gen. Dat is niet gelukt, omdat de commissie alleen besloten zittingen houdt". Dit is jammer, want de VPRO is niet op sensatie uit, maar wil wezen lijke voorlichting geven op het punt „gewetensbezwaard" en de betekenis daarvan. „Maar we hebben een gefingeerde commissie samengesteld, waarin personen zitten die heel goed weten, hoe het echte weikt. Wel zijn zij te genpolen van de werkelijke commis sie. Het zijn prof. dr. J. Sperna-Wei land, dr. G. Zuidberg en mr. C. Gut- ter". Regisseur Huib de Vries, die voor de uitzending nauw samenwerkt met Hans Paardekooper. heeft een eigen visie op het weigeren van de com missie: „Natuurlijk ging het weer niet. De gedachte dat de dingen dan zo bekend worden en iedereen een soort handleiding krijgt hoe je het moet aanleggen om buiten de militai re dienst te blijven, zit er achter". De samenstellers willen langs de zelfde paden gaan als het Interkerke lijk Vredesberaad, dat bezig is met het opstellen van een rapport dat er op wijst, dat de dienstweigeraar van nu niet dezelfde motieven heeft als die in het verleden, toen de wet werd gemaakt. Procedure en wet moeten worden veranderd en aangepast bij de huidige tijd. Om dit goed duidelijk te maken wordt vanavond het geval behandeld van een jongeman, die argumenten aanvoert waarin de bestaande wet op de dienstweigering net niet helemaal voorziet. Dat is, aldus de conclusie van de VPRO, op zichzelf al een be wijs dat -de wet niet meer voldoet. Tussen 9 en 10 pur vanavond zal zich de bestudering van dit onder werp op de beeldbuis afspelen. De wet wordt geïntroduceerd, daarna zal in een documentair spel de commis sie van advies optreden en ten slotte is er een studiodiscussie over de vra gen: „Wat is het geweten?" en „Wat is oorlogsgeweld?" Uit dit programma moet mede dui delijk worden, dat zowel het geweten als de vormen van oorlogvoering zijn gewijzigd: het moderne type dienst weigeraar praat niet meer in het al gemeen. hij heeft te maken met de directe situatie waartegen zijn gewe ten in opstand komt. Indien U hier niet naar wilt kijken, heeft de TROS een satirisch blijspel voor U op Ned. 2. Op Ned. 2 vertoont de TROS vanavond een uit het Duits vertaald tv-spel „De zijsprong", gericht op „de wezenlijke verhouding tussen man en vrouw in* een wereld die door mannen wordt beheerst". Een geslaagde zakenman onderbreekt een dienstreis om een vroegere vriendin, die hij met toestoppen van geld destijds aan de kant heeft gezet, nog eens op te zoeken. Het spel is satirisch van opzet. Op de foto drie van de vier medespelers: Broes Hartman als de zakenman, Jules Croiset als de hem kwellende Erich en Pleunie Touw als het meisje waar alles om draait. NedL I VPRO 7.07 uur Zendtijd, een programma van jongeren. 7.25 uur muzikaal programma „Shakespeare and all that jazz". 8.20 uur berichten uit de samenleving. 9.00 uur Weigering van militaire dienst door gewetens bezwaarden. 10.00 uur optreden Franse chansonnier George Moustaki. Ned. 2 TROS 8.20 uur TROS-toto. 8.35 uur tv-spel De zijsprong. 9.55 uur quiz Wegwezen. 10.25 uur beantwoording reacties op Vragenreeks (CVK/ IKOR). Hilversum I AVRO 8.15 uur Omroeporkest en de Franse cellist Paul Torte lier concerteren in De Doelen, Rotterdam. 9.05 uur (pauze concert) satirisch hoorspel Symptomen. 10.55 uur Martine Bijl zingt. 11.20 uur muziek uit de Renaissance. Hilversum II NCRV 7.30 uur orgelconcert: Bert Matter speelt in Zutphen. 8.00 uur vervolghoorspel Ferdinand Huyck. 8.30 uur Radio aktief: groot amusementprogramma met muziek.spelletje en wat ernst. 11.15 uur actueel magazine Onvoorzien. CHARLES DICKENS DE LOTGEVALLEN VAH NICOLAAS NICKLEBY 19 - 'Zijn «lat alle vijf broertjes, meneer?' vroeg de dame met de veilig heidslantaren. - 'In zekere zin ja, mevrouw!' antwoordde Squeers, en voelde in zijn zakken naar een kaartje, 'zij staan allen onder hetzelfde vaderlijke en liefderijke toezicht. Mijn vrouw en ik zijn als vader en moeder. Och, Nicldeby! wees zo goed dit kaartje eens aan mevrouw te geven en deze andere aan de heren, wellicht kennen zij ouders, die wen sen van «lit instituut gebruik te maken.' Squeers, die geen gelegenheid voorbij liet gaan zijn instituut aan te be velen, legde zijd handen op de knieën en keek zijn kwekelingen met veel welwillendheid aan terwijl Nicolaas, van schaamte blozend de kaartjes uitdeelde. 'Daar de conducteur naar Grantham is gegaan om een andere wagen te halen,' zei de vrolijke heer, nadat allen een tijd lang stilzwijgend om het vuur hadden gezeten, 'en daar het ten minste een paar uren duren zal eer hij terugkomt, stel ik voor een kom hete punch te laten komen. Wat zegt u er van, meneer?' Deze vraag was tot de heer gericht wiens neus gekwetst was, een man van een zeer achtbaar voorkomen in zware rouw. Hij was nog niet boven de middelbare jaren, maar zijn haar was grijs, het scheen v«Sór de tijd door hartzeer of zorg gebleekt te zijn. Hij nam het voorstel bereidwillig aan. De goedgeluimde heer nam de taak van schenker op zich toen de punch gereed was en bracht, nadat hij ieder had ingeschonken, het gesprek op de oudheden van York, waarmee hij, zowel als de heer met het grijze haar nauwkeurig bekend schenen te zijn. Toen dit onderwerp was uit geput, wendde hij zich glimlachend tot de heer met het grijze haar, en vroeg hem of hij zingen kon. 'Ik kan niet zingen,' antwoordde deze, en glimlachte eveneens. - 'Dat spijt mij,' zei de vrolijke heer. 'Is hier niemand die een liedje zingen kan, om de tijd te verdrijven en het hart wat op te beuren?' De passagiers verzekerden dat zij niet zingen konden. De een had wel wat willen geven als hij het kon, de ander had een slecht geheugen en kon niet zingen, of hij moest de woorden voor zich hebben, enzovoorts. 'Misschien zou mevrouw ons dat plezier wel kunnen doen,' zei de presi dent van het gezelschap met grote eerbied, maar niet zonder een schalkse flikkering in zijn ogen. 'Een of ander Italiaans dingetje uit de laatste opera zou ons allen aangenaam zijn.' De dame verwaardigde zich met hierop enig antwoord te geven, maar wierp vol verachting haar hoofd in de nek, en prevelde iets over het weg blijven van de groene koets. Lang werd haar geduld echter niet op de proef gesteld. 'De andere wagen staat voor! Als de heren klaar zijn!' riep ccn nieuwe conducteur, zijn hoofd binnen de deur stekend. Ten gevolge van dit bericht werd de punch in grote haast uitgedronken, en men hervatte de reis. Nicolaas viel tegen de morgen in slaap, en ont dekte toen hij wakker werd tot zijn spijt, dat gedurende zijn dutje, de twee vreemde heren de wagen verlaten hadden. Dc dag verliep vrij on aangenaam, en omstreeks zes uur 's avonds werden hij, mijnheer Squeeri en de vijf jongens met hun bagage voor de nieuwe St. George te Greta- bridge afgezet. ESDE HOOFDSTUK BIJ SQUEERS THUIS Toen Squeers veilig geland was, liet hij Nicolaas en de jongens met hun bagage op straat staan, om de rijd te korten met het bekijken van de postwagen, terwijl deze van paarden wisselde, hij zelf echter begaf zich in de herberg, en herhaalde zijn gewone manoeuvre van het benenstrekken voor het buffet Na enige minu ten keerde hij terug, zijn benen waren genoeg gestrekt, wanneer dat tenminste uit de kleur van zijn neus was op te maken en tegelijk kwam een oude morsige sjees met één paard plus een boerenkar van dc binnen plaats. 'Laad de jongens en de bagage maar op dc kar," zei Squeers, zich de handen wrijvend, 'deze heer en ik zullen de sjees nemen. Stap in, meneer Nickleby!' (Wordt vervolgd) IVANAVOj 21.10 Horizon. 32.00 Première: De nieuwste films. 22.40 Jour naal. Hilversum I. 402 m. AVRO 18.00 Nieuws. 18.11 Radiojour naal. 18.20 Uitzending van de Boeren Partij. 18.30 Stereo: Licht instrumentaal ensemble. 18.55 Voor de kinderen. 19.00 Stereo: Dansorkest The Sky- masters. 19.25 Gesproken brief. 19.30 Nieuws. IKOR 19.35 Deze zal heil zijn: messianlteit van Jezus van Nazareth. AVRO 30.05 Stereo: Harprecltal (gr). 20.10 Stereo: Omroeporkest en solist (In de pauze: 21.05 - 21.30 Symptomen. satirisch hoorspel. 22.30 Nieuws. 22.38 Mededelingen. 32.40 Radiojour naal. 22.55 Stereo: Licht combo met zangsollste (opn.). 23.20 Mens, muziek, materie: muzi kale lezing. 23.55 - 24.00 Nieuws. Hilversum II. 298 m. NCRV 18.30 Nieuws. 13.41 Actualitei ten (ca. 19.00 Spektrum: maatschappelijke vraagstuk ken nader belicht.) 19.15 Ste reo: Leger des Hellskwartier (gr.). 19.30 Kerkorgelconcert. 20.00 Ferdinand Huyck (deel 5). vervolghoorspel. 20.26 Ste reo: lichte grammofoonmu- ziek. 20.30 Radio Actief, geva rieerd programma (22.30 NWs. 22.38 Parlementair dag- overzicht). 23.55-24.00 NWS. Nederland I. N.O.S. 18.50 Kleur: De Fabeltjeskrant. STER 18.56 Reclame. N.O.S. 19.00 Journaal. STER 19.03 Re clame. VPRO 19.07 Zendtijd: een ongebruikelijke visie op het leven op aarde. 19.26 Kleur: Shakespeare and ai that Jazz: muzikaal program ma. STER 19.56 Reclame N.O.S. 20.00 Journaal. STER 20.16 Reclame. VPRO 20.20 Be richten uit de samenleving. 21.00 Gewetensbezwaard: mo tieven voor weigering van mi litaire dienst. 22.00 Kleur: Transit: de Franse zanger Ge orge Moustaki. N.O.S. 22.30 Journaal. TELEAC 22.35 - 23.05 Organiseren en leiding geven - les 6 herh. Nederland II. N.O.S. 18.50 Kleur: De Fabeltjesikrant. STER 18.56 Reclame. N.O.S. 19.00 Journaal. 19.03 Scala: in formatief programma. STER 19.56 Redame. N.O.S. 20.00 Journaal. STER 20.16 Reclame. TROS 20.20 TROS-TOto: TV-wedstrildspel. 20.35 Kleur: De Zijsprong. TV-spel. 21.55 Wegwezen: quiz voor autorij dende echtparen. CVK/IKOR 32.25 Vragenreeks: Tweede Pa neel. N.O.S. 22.55 - 23.00 Jour naal. België. Kanalen Nederlands 2 en 10. 18.55 Zandmannetje 19.00 Voor oudere kijkers. 19.35 Politieke tribune: De Partii voor Vrijheid en Vooruitgang (P.V.V.). 19.50 Keurig Frans. 19.52 Zoeklicht. 19.57 Medede lingen. 20.00 Journaal. 20.25 Ca- ribbea *69: showprogramma. Hilversum I. 402 m. AVRO 7.00 Nieuws en ochtendgym nastiek. 7.20 Lichte grammo- foonmuziek. (8.00 Nieuws: 8.11 Radiojournaal. 8.30 - 8.33 De Groenteman). NOS 9.00 Radio- koor. 9.35 Waterstanden 9.40 Moderne kamermuziek (opn). AVRO 10.00 Voor de kleuters. 10J10 Arbeidsvitaminen (gr). (11.00 - 11.02 Nieuws). 11.30 Brabants Barok Ensemble (opn). 11.55 Beursberichten N.O.S. 12.00 Blik op de wereld: populair programma over ont wikkelingshulp. 12.30 Voor de landbouw. N.O.S. 12.40 Stereo: Lichte grammof oortmuziek. 12.50 Recht en slecht, praatje. 13.00 Nieuws. VARA 13.11 Ac tualiteiten. 13.20 Gedeeltelijk stereo: Klassieke muziek (gr). 14.00 Stereo: Klassieke gram- mofoonmuziek. N.O S. 14.10 Stereo: Lichte grammofoonmu ziek. 14.30 Radiowedstrijd tus sen Nederlandse en Belgische micro-korfbalteams. 15.00 Ste reo: Klassieke kamermuzie' (gr). 15.15 Stereo: Aspekten van de kamermuziek. 15.45 Toeristische informatie uit bin nen- en buitenland. VPRO 16.00 Nieuws. 16.02 VPRO-VrfJ- dag: gevarieerd programma. Hilversum II. 298 m. KRO 7.00 Nieuws. 7.10 Het levende woord. 7.15 Badlnerie: klassie ke en moderne muziek (gr). (7.30 Nieuws; 7.32 Actualitei ten; 7.50 Overweging; 8.00 Nieuws.) 8.30 Nieuws. 8.32 Voor de huisvrouw. (9.00 - 9.1 Gymnastiek voor d< huisvrouw.) 9 40 Sohoolradlo. 10.00 Stereo: Klassieke orkest- werken (opn.) 11.00 Nieuws. 11.02 Voor de zieken. 11.55 Me dedelingen. 12.00 Gevarieerd I programa. <12.22 Wij van het land: 12.26 Mededelingen t.b.v, land- en tuinbouw; 12.30 Nieuws; 12.41 Actualiteiten: 13.00 Raden maar...) 14.05 Schoolradio. 14.30 Stereo: Lie- gevarieerd muziekprogrmma (opn TROS 15J)0 Stereo: Ver zoekprogramma van operette muziek. 16.00 Nieuws. 16.0: Dlsco-drlve-in. 17.00 Persover- zloht. 17.15 Sportkompas. 17.45 Actualiteiten. NCRV 18.00 Ste reo: Koorzang. Hilversum III. 240 m. en FM-kanalen. VARA S Nieuws. 9.02 De Eddy Becker Show. (10.00 Nieuws). N.O.S. Meurders Show. VPRO 12.00 Nieuws.) TROS 14.00 Nieuws 11.00 Nieuws. 11.03 De Felix Manders Show. VPRO 12.00 Nieuws. 12.03 Top-30. (13.0(1 14.03 Lynx (of Los). AVRO 15.00 Nieuws. 15.03 Licht geva rieerd muziekprogramma. (16.00 Nieuws.) 17.00 Nieuws. 17.02 Radiojournaal. 18.05 - 18.00 Gevarieerd platonpro- gramma voor automobilisten TELEVISIE MOKGEN Nederland I. NOS/NOT 10.45 - 11.35 School-tv. België. Nederlands progr Kan. 2 -en 10. 14.05 - 15.50 en 17.55 School-tv. 30: Aan zijn eerste mid dag op het ijs had Karel tje Knetter dus niet veel genoegen beleefd. Kwaad liet hij zijn nieuwe schaatsen op het ijs lig gen en mokkend ging hij er vandoor. Er schoot hem van alles door het hoofd en daaraan was het dan ook vermoedelijk te wij ten, dat hij niet erg op de weg lette. In plaats van het bos uit te lopen in dc richting van het dorp. ging hij het bos hoe lan ger hoe dieper in. Hij liep maar te mokken en zijn wrevel sloeg ten slotte om in een zekere jaloezie. Jaloezie aangaande Ege- rick van Ysselsteyn van Wellemonde, die zoveel bedrevenheid wist op te brengen in allerlei takken van sport„Die vent kan schaatsen als de beste en boksen als de bestemompelde Kareltje. „Bovendien is hij ge spierd, breed en sterk. Jonge, jonge, jonge, wat moet het fijn zijn, als je dat allemaal kunt! Ik wou ten minste wel, dat ik het «Sók kon!" Doch toen schoot hem plotseling een wilde, bijna onverantwoordelijke gedachte te binnen. Hij zou dat allemaal best kunnenHij hoefde maar één ding te doen en hij zou het allemaal kunnen! Hij had immers nog een wens te goed, van mejuffrouw Sybilla van Sorcieren, de heks...„Ik ga erhéén!" zei Kareltje toen vast beraden. En 'hij marcheerde onverzettelijk voorwaarts, dieper de bossen jn. al maar dieperEn op een gegeven moment doemde de moderne bun galow van de heks tussen de bomen voor hem op 2, Jonas kwam bij Lappie staan en opende de krant "Ik lees hier", begon hij. "Kijk maar mee; zie je wel.... hier staat het. Grote veiling in het veilinggebouw om half twaalf.... Daar is altijd van alles le koop voor een spot prijs!" Lappie keek Jonas verwonderd aan. "Wat wil jij dan kopen, Jonas?" Jonas haalde zijn schouders op. "Ik geloof', .iprak hij plechtig, "dat jij niet in de wieg bent gelegd voor de handel. Jongen, laat ik je nu eens voor eens en altijd uit de doeken doen, dat een handelaar' handelt.,..." Lappie knikte. Tot zover kon hij Jonas goed begrijpen". Öp een Veiling zijn dingen te koop, die een handelaar weer kan ver kopen...." ging Jonas voort. Lappie knikte opnieuw. "Maar Jonas, wij zijn toch marskramerswij verkopen toch al leen maar kleingoed?" Jonas liep naar de boot. "Ik wil er iverder geen woord meer over horen.... we gaan naar de vei ling!" Lappie volgde gedwee en liet zich door Jonas naar de Vaste wal. roeien.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 17