NEDERLANDER WAS PION IN DE BERAAMDE RIJKSDAGBRAND Stakingsgolven in Italië duren voort Commentaar Dwing Griekenland tot verkiezingen Bemiddeling conflict strokarton gestrand Bernadet ontvoerd SPIONAGESCHIP IN BRAND Betalen ïuropese commissie weet hoofddaders te vinden kevaar voor de melkbezorging afgewend Ministers buigen zich over interview krant van formaat 5 ZATERtXAG 18 OKTOBER 1969 IS AVO: Georganiseerde acties BRUSSEL De politieke commissie van het NAVO-parlement heeft gisteren unaniem besloten om voor haar volgende vergade ring (waarschijnlijk in mei of juni) de vroegere Griekse parlemen taire delegatie bij de Assemblee uit te nodigen. It Kees Verkerk tegenwoordig niet er op een val rekent, werd giste- n op de tAmsterdamse Jaap Eden- lan onderstreept. Want om met je ote lichaam op het ijs te vallen is zelfs Kees Verkerk te koud. 1 n nieuwe sport? Nee, de opmer- lijke lezer zal op deze zomerse wintersportplaat niemand minder dan Kees Verkerk hebben ontdekt,. De schaatscrack oefende gisteren op de Jaap Edenbaan in dit blote tenue. Acteur Jules Croiset heeft gisteren in het RAI-congrescentrum het Europa Forum van de Lions Inter national geopend. Het voorstel daartoe kwam van de voorzitter van de commissie, de Ame rikaanse republikeinse senator Ja- vitts. De „Standing committee" van het parlement, het orgaan dat op treedt namens de Assemblee als deze niet bijeen is, moet hier nog een oor deel over uitspreken. Ook staat nu vast dat aan de ple naire vergadering van het parlement door de politieke commissie een reso lutie over Griekenland zal worden voorgelegd. Daarin wordt er bij de regeringen van de overige lidstaten op aangedrongen alle geëigende mid delen aan te wenden om in Grieken land tot onmiddellijke vrije Verkiezin gen te komen voor een parlementaire democratie. De regeringen wordt ge vraagd hun acties daartoe met elkaar in overeenstemming te brengen. Verzet Tegen deze resolutie is veel verzet gekomen van de Franse gaullisten, evenals tegen de idee van het in het leven roepen van een volledige geïn tegreerde conventionele NAVO-di- visie (waarvan de al bestaande Ace Mobile Force de kern zou kunnen vormen). In de plenaire vergadering komt ook een resolutie over institutionali sering van het NAVO-parlement. De Assemblee doet daarmee een poging erkend te worden als consultatief or gaan en als werkelijke parlementaite vleugel van de NAVO. Voor dit idee voelen in principe tot nu toe slechts de Amerikaanse en Nederlandse rege ring. Vorig jaar verplichtte de NAVO- raad zich echter al wel de resoluties en aanbevelingen van het NAVO- parlement te bezien en er com mentaar op te leveren. Mail probeert zijn ex-vrouw te wurgen VENLO De gemeentepolitie van Venlo heeft vrijdag de 32-jarige Marokkaan B. K. aangehouden, nadat hij gepoogd had zijn echtgenote, waarvan hij pas gescheiden is, te wurgen. De man drong de woning, die bij de echtscheiding aan de vrouw werd toegewezen, binnen en bedreigde haar met een bijl. Later greep hij haar bij de keel om haar om haar te wurgen. Twee Marokkaanse gastarbeiders die in de woning in pension waren, snel den de vrouw te hulp en wisten haar te bevrijden. Een van deze gastarbeiders werd door K. die ook zijn kamer binnen drong, mishandeld. De aangehoudene is als verdacht van poging tot dood slag c.q. zware mishandeling op het politiebureau te Venlo ingesloten. Hij zal aan de officier van justitie van Roermond worden voorgeleid. r^O zijn deze week in onze Tweede Kamer weer de jaarlijkse algemene beschouwingen gehouden over het regeringsbeleid. Het is echter niet mijn bedoeling op deze plaats anders dan terloops daarover te gaan schrijven. Overigens blijft het goed, vast te stellen hoe waardevol zulk een openbare immers via pers, radio en tv ontmoeting is tussen regering en volksvertegen woordiging. En dat is het dan, waarbij ik ditmaal wèl even zou willen stilstaan: deze openheid en openbaarheid, dit ter verantwoording roepen van een regering, dit publieke trachten ook van regering en volksvertegenwoordiging om. al gevend en nemend, tot een gemeenschappelijke besluitvorming te geraken. Dat komt me voor. gezonde democratie te zijn. Demo cratie is openheid en kenbaarheid, is het betrekken van elkaar in de besluitvorming, is zeker ook door de verstrekking van informaties de ander in de gelegen heid stellen zich omtrent je standpunt een oordeel te vormen. AAN zulk een bestel zijn we dermate gewend geraakt. dat we het nauwelijks meer als een weelde er varen. Toch is het dat. Men kan ook in andere op zichten dan materiële rijk zijn, en we zijn een rijk volk. In dat gesprek van deze week tussen regering en volks vertegenwoordiging hebben we daarom, ook toen het over geld ging en over belastingen, in bijzondere zin in weelde gebaad. Er is in onze dagen zoveel onvrede en zoveel onbehagen, dat we ook dit toch wel eens met dankbaarheid mogen vaststellen. Natuurlijk kan men zich eenvoudiger procedures den ken dan de democratische. In het tegendeel van een democratie, een dictatuur dus, gaat het simpeler toe, althans in dit opzicht. Men mene niet. dat daar geen geld wordt uitgegeven. Men behoeft maar even aan de opzichtigheden te denken waarmee dictatoren de ogen verblinden en de zinnen bedwelmen van het slavenvolk onder zich. Daar mogen de mensen er geen invloed op uitoefenen, ze mogen er alleen naar kijken met de monden dicht. TAAARBIJ vergeleken, lijkt een democratie omslachti ger. Dat zal ze ook wel eens zijn, maar het houdt tegelijk in, dat er zich een evenwichtiger besluit uit kan kristalliseren. We hebben het deze week in ons eigen parlement weer mogen ervaren. Regeren blijft kiezen uil alternatieven, zo deze er zijn, en dat laatste zal meestal wel het geval wezen. Daarom zijn er tegelijk mogelijkheden van we derzijdse beïnvloeding. Vergeten we niet: in een geves tigde samenleving als de onze zal besturen meestal zijn bij-sturen. Trouwens, als ik toch nog iets zeg van het debat van deze week, dan zou het een vermelding kunnen zijn van de toch nog aardig bereikte bondigheid. Het was alles in een paar dagen gebeurd, gans dat geheel van die alge mene beschouwingen. En dat. terwijl er toch wel iets aan de orde was. We leven in een zakelijke en haastige tijd: welnu, dat kon ook de parlementaire stijl niet on gemoeid laten. fANLANGS heeft een lid van onze volksvertegenwoor- diging gemeend, van de regering te moeten ver nemen welke kosten zo gemiddeld verbonden zijn aan de beantwoording van een aan de regering schriftelijk te stellen vraag. Het inwinnen ook van déze informatie was natuurlijk geheel toelaatbaar. Men kon wél twijfelen aan de wen selijkheid van de vraag. Want de voorbereiding van elk antwoord kost natuurlijk geld. Voor niets gaat de zon op. maar ook de informatie naar de zonsopgang kost iets. En dat kosten valt niet altijd gelukkig. Waarom moesten we dus worden genoopt, dit nog eens extra te vernemen? Zouden vragenstellers zich in het vervolg niet al te beschroomd gaan voelen? Gelukkig is ook daarna niet van opmerkelijke terug houdendheid bij de vragenstellers gebleken als was dan openbaar geworden dat het metterdaad geld kost. Want het instituut is de kosten waard. Dat geldt in het algemeen reeds de mogelijkheid van het vragen stellen. Dat immers is ook een onderdeel van de democratie: het recht óp, en de plicht tót, informatie, het récht om vragen te stellen én de plicht om antwoorden te ver strekken. TN het befaamde Engelse blad The Times las ik deze week een artikel over de moeite die ook ginds de politieke partijen hebben om rond te komen. Net als hier, moet men er woekeren met altijd te kleine bedra gen. Op zichzelf is dat al lastig. Maar het is bovendien schadelijk voor de betrokken partij, maar niet min der voor het democratisch bestel in zijn geheel. Want wat is democratie ook weer? Zeker óók de ver strekking van informatie omtrent wat een politieke partij voorstaat. En ook dat kost alweer geld: geld aan vergaderingen, geld aan drukkosten, geld aan adver teren, kortom geld aan informeren. Het gevolg is, dat veel nuttige informatie achterwege blijft en dat, zo zegt het de schrijver in het Engelse blad, de meningsuiting vanuit de partijen zich vaak ver schraalt tot „slogans" tot al te korte kreten dus, die overtuigingskracht missen. Metterdaad, democratie is. bij alles wat het verder is, ook een kwestie van er iets voor over hebben, van be talen dus. Anders betalen we misschien te zijner tijd iets geheel anders. Het gelag namelijk. DIEMER tPARIJS De Nederlander Marinus van der Lubbe teeft de Rijksdag in Berlijn in 1933 niet in brand ge stoken. Het was een complot van Adolf Hitler en zijn 0111 bet parlementaire systeem af te schaf- commissie maken ook deel uit Willy Brandt, de komende Westduitse bondskanselier, Pierre Gregoire, voorzitter van het Luxemburgs par lement en de Franse oud-minister van cultuur Andre Malraux. Idee Het is waarschijnlijk dat de chef van de Gestapo, Heinrich Himm- destijds te brandstichting heeft beraamd. fcEN HAAG De Algemene Mel ders Vereniging wil niet eerder p over ongeveer veertien dagen de lkritten stopzetten. Zij wil onder tr afwachten hoe de Tweede Ka- r op haar telegram aan de rege- Ig reageert. De heer Molenaar, se- Alaris van de vereniging, is er ze- Ivan dat door Kamerleden vragen I de regering zullen worden ges pet zag er vrijdag naar uit dat in en Noord- Holland en Utrecht initief over veertien dagen geen k meer van de boerderij zal wor- afgehaald en naar de fabriek ien gebracht. De 290 melkrijders fde drie provincies werken met de vergadering van de Algeme- ïlkrijders Vereniging werd bes minimaal binnen tien dagen melk meer op te halen, indien [vervoerstarieven niet met 20 pro- [t worden verhoogd, iegramman van die strekking en vrijdagmorgen uit naar de re- ng. Komt er geen afdoende ant- Td dan zullen de boerderijen zelf ten zorgen voor het vervoer van hgeveer 700 miljoen kg. melk. Brief :t ministerie van economische za- deelde desgevraagd mee dat het dagmiddag, naar aanleiding van telegram, de melkrijders telefo- h op antwoord heeft verzocht op brief, die het eind september ft verzonden. die brief had het ministerie op dachten gereageerd met een ver- dng naar d prij zenbeschikking 'eren en diensten. Het had gead- erd ontheffing van die beschik- I L te vragen als zij meenden dat hun geen ruimte liet voor het *ngen van hun externe kostenstij- len. >t nu toe, aldus het ministerie, 1 op deze brief geen antwoord ont- gen. Na het eventueel verlenen I ontheffing aan de melkrijders dan het opnieuw bezien van de stelling voor consumptiemelk volgende fase kunnen zijn, zo !de men er desgevraagd aan toe. doflj de Coöperatieve Melkcentrale d vrijdagmiddag uiting gegeven een zeker gevoel van opluchting, bet gevaar voor een stopzetting - bet melkvervoer althans voor dit ct deinde afgewend lijkt. De CMC itfb 'estigt dat zij de eis van de mel ders gerechtvaardigd vindt, maar jegens de door de regering vastge- de consumptiemelkprijs niet aan 1 voldoen. Deze conclusie, gebaseerd op nieu we gegevens, werd gisteren bekend gemaakt door de Europese commissie voor wetenschappelijk onderzoek i communisten de schuk| worden gege- naar de oorzaken en gevolgen van de 1 Tweede Wereldoorlog. De idee tot de brandstichting zou oorspronkelijk van Gocbbels of Goe- ring afkomstig zijn geweest. De nazi's grepen de brand aan »ls voorwendsel de politieke vrijheden te beperken. Het geheel voltrok zich in drie sta dia. In het eerste bracht een groep SS-ers zwavel en kruit aan in de vergaderzaal van het gebouw, om de brand te kunnen laten uitbreiden. Van der Lubbe werd vervolgens door nazi-agenten uitgekozen, nadat deze in de Berlijnse communistische cel waren gefiltreerd, om de brand aan te steken. Daardoor kon aan de ven. Commando Pion Jacques Delarue verklaarde er als rapporteur van overtuigd te zijn dat Himmler zelf deze brandstichting technisch en planmatig had voorbe reid. De terechtgestelde Marinus van der Lubbe was slechts een pion in deze zaak. Hij vormde de inleiding van een grootscheepse onderdrukking van joden en communisten. De commissie baseert haar con clusies op meer dan zeshonderd blad zijden historische en criminologische bewijzen, die zo spoedig mogelijk zullen worden gepubliceerd. Van de Een speciaal uitgezocht commando van tien SS-ers en SA-lieden onder leiding van kolonel dr. Erwin Villain ging de Rijksdag binnen door een tunnel, die van Goeringspaleis naar- het gebouw liep, om het vuur te verspreiden. Nazi-agenten hadden Marinus van der Lubbe in de waan gebracht dat president Hindenburg Hitier zou ontslaan en een voorlopig militaire regering zou vormen, wanneer het gebouw zou afbranden. De commissie heeft een verslag van het thermody- namische instituut van de universi teit van Berlijn, waarin wordt gecon- De nieuwe gegevens over de brandstichting in de Rijks dag zijn afkómstig uit docu menten „die eidereen heeft kunnen zien", en van getui gen, „die, hun mond gehouden hebben, omdat zij geen moei lijkheden wilden krijgen" in Duitsland, waar enkele van de hoofddaders nog steeds OUDE PEKELA Werkge vers en strokartonindustrie en vakbonden hebben een bemidde lingspoging van Oude Pekela's burgemeester, drs. J. A. C. van Burg, in het loonconflict afge wezen. Om deze bemiddeling was door het stakingscomité ver zocht. Hun voorstel was, dat werkgevers aan elke werknemer een overbruggingstoeslag van 450 voor de periode tot 1 ja nuari zouden geven. De vertegenwoordiger van de ver eniging van strokartonfabrikanten, de heer H. J. Rijnveld, verklaarde al direct geen bemildeling te accep teren en niet in te gaan op de eis van de stakers. De vakbonden zeiden DEN HAAG Het Tweede-Ka merlid drs. J. J. Voogd (soc.) heef de ministers van cultuur, recreatie en maatschappelijk werk en van bin nenlandse zaken schriftelijke vragen gesteld naar aanleiding van een in terview, dat minister mr. H. K. J. Beernink vorige week had met de redacteur van een ochtendblad. Aan minister dr. M. Klompé stelt de socialist de vraag of zij de mening van mr. Beernink deelt dat het om roepbestel uit de hand is gelopen, dat de omroepbestuurders geen greep meer hebben op de samenstellers van programma's en dat bepaalde uitzen dingen een „links-negatieve tendens" hebben en „het gezag geen goed doen." W. daar bij monde van de heer Liefaard, net zo over te denken. De voorzitter van de algemene be drijfsgroepencentrale van het NVV voegde er aan toe. dat het actie comité de staking behoorde te be ëindigen. waarna normaal met de leden van de vakorganisaties kon 1 worden gesproken over een nieuwe 1 c.a.o. I Vanmiddag zouden de stakers be sluiten wat er verder moet gebeu ren. De vergadering zou plaats heb ben nadat uitkeringen uit de sta kingskas zouden zijn gedaan. Ongeveer 750 van de 2500 arbei ders hebben laten weten voor een uitkering in aanmerking te willen komen. Per staker wordt 17,50 per dag uitgekeerd plus een toeslag van een gulden voor elk kind. Arbeiders van de Unionfabriek, die een maan dag meer hebben gestaakt, krijgen een tientje extra. cludeerd dat Van der Lubbe zo'n gro te brand nooit in zo'n kort tijdsbestek tien minuten had kunnen stichten. Theorie De gegevens van de Europese com missie weerleggen de algemeen aan vaarde theorie van dr. Fritz Tobia-s, het hoofd van dc veiligheidsdienst in Neder-Saksen, dat de later terecht gestelde Nederlander dc brand wer kelijk zelf had gesticht. Voor studentenkas NOTTINGHAM Studenten van de universiteit van Notting- i ham houden nog steeds de ver blijfplaats van Bernadette Dev lin zorgvuldig geheim. Gister avond werd bekend dat zij de Noordierse leidster van de be weging voor gelijke burgerrech- j ten voor rooms-katholieken en protestanten hadden ontvoerd. Zij willen het jongste Lagerhuislid j slechts vrijlaten tegen een losprijs, die in de kas van de studentenvere- niging moet worden gestort. Berna- dette Devlin werd meegevoerd, nadat zij in de Cripps Hall een lezing over Noord-Ierland had gehouden. Opmerkelijk is het echter dat de studenten, die er een geliefkoosd spelletje van hebben gemaakt beken de personen te ontvoeren tn bate van hun verenigingskas, niet hebben laten weten wie de losprijs zóu moe ten betalen. Protestantse betogers hebben gisteravond een der hoofdstraten van Belfast geblokkeerd op het spitsuur uit protest tegen het sluiten van de café's in het weekeinde. Verwacht wordt dat het ook vandaag en mor gen weer onrustig zal zijn in de ka tholieke wijken van Londonderry en Belfast. Verzet J1JET ziet er naar uit, dat de topcon-1 ferentie van de EEG-landen vol- j gende maand in Den Haag niet het resultaat zal hebben dat Engeland en dc voorstanders van toetreding van dat land nog altjjd hopen. Frankrijk bljjft zeggen dat hei óók spoedige onderhandelingen met Enge land wenst, maar het stelt tevens voorwaarden die ertoe zullen leiden, dat een gesprek binnen afzienbare tjjd niet wordt gehouden. Zelfs weigeren de Fransen hun me dewerking te verlenen aan een prin cipe-besluit, dat onderhandelingen met Engeland geopend zullen worden, maar dat de datum van aanvang nogi zal worden opengelaten. Zjj zeggen dat uitbreiding van de ge meenschap niet mag leiden tot haai verzwakking. Dit is echter een kreet, di eslechts in zijn algemeenheid op gaat. Want Frankrijk heeft totdusver nagelaten de zwakke punten aan te duiden. Doel van de topconferentie moet zjjn:! het eens te worden over gelijktijdige onderhandelingen inzake voltooiing, j verdieping en uitbreiding van de ge-1 meenschap. Zjj zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Frankrijk blijft echter volhouden, dat! pas over uitbreiding kan worden ge-1 sproken, als de Zes overeenstemming hebben bereikt over voltooiing en verdieping. Dat is het breekpunt. De tjjd dat de Fransen hun veto uit spraken over toereding van Enge-| land is voorbij. Hunverzekering datl zij spoedige onderhandelingen metj Engeland wensen is voorlopig echter niet meer dan een dooddoener. Frankrijk kan het gesprek van dc Zes over de wenselijkheid van uit breiding van de gemeenschap lang rekken, ook al slagen de vijf partnersf erin. tegenover het lijdelijk verzet een eensgezinde houding aan te ne men. Intussen komt de datum waarop in Engeland verkiezingen gehouden zullen worden steeds dichterbij. Als vóór die tijd geen onderhandelingen met tastbare resultaten zyn gevoerd, zal de Britse interesse afnemen. Deze belangstelling is toch al niet zo groot meer als zjj in de afgelopen jaren is geweest. Het verzet tegen toetreding, dat dwars door de Britse partijen heenloopt, Ijjkt toe te ne men. Misschien speculeren de Fransen wel op de ontmoedigende uitwerking, die verder uitstel van onderhandelingen in Engeland zal hebben. In Parijs heeft Patrick Alés zijn kapsels voor het komende seizoen gepresenteerd. Hier de Ligne Zozon 16, een romantische interpretatie van de zomerse slag voor de winter maanden. Miljoenen brieven onbesteld Ziiidvietnamezen beschieten Russische treiler ROME Het Italiaanse pu bliek begon gisteren pas goed de gevolgen te ondervinden van de stakingsgolf. Miljoenen onbe- stelde brieven begonnen zich op te stapelen op postkantoren door het gehele land. Na zes weken van bliksemstakin- gen. die dc grote automobiel-, che mische-. bouw-, cement- en andere industrieën hebben verlamd was het gisteren de beurt aan de openbare diensten. De 48-uur-staking van PTT-perso- neel. die gisteravond eindigde, heeft een achterstand opgeleverd van ton nen poststukken, die naar het pu bliek uit eerder opgedane ervaring weet in geen weken of helemaal niet zullen worden besteld. SAIGON „De Vietnamese marine heeft een schip van een vreemde mogendheid, dat bij Danang de territoriale wateren was binnengedrongen, verjaagd" Zo luidde de officiële Zuidviet- namese reactie op berichten uit millitaire kringen, dat een Rus sisch spionageschip in brand was geschoten. Het schip wist te ontkomen. Een Zuidvietnamese patrouilleboot had de Rus gisteren binnen de twaalfmijlszone waargenomen, aldus de militaire zegslieden. Het marine- vaartuig vuurde schoten voor de boeg van het inlichtingenschjp en toen dit niet stopte, werd raak ge schoten, Op het Russische schip ont stond brand, waarna het koers zette naar open zee. Het Amerikaanse opperbevel gaf een voorzichtig gestelde verklaring uit waarin stond dat de Amerikanen van een mogelijk incident hadden ge hoord en dat de Zuidvietnamezen een onderzoek instellen. Er waren bij het incident geen Amerikaanse sche pen betrokken. Dit is het eerste incident waarbij de Russen betrokken zijn tijdens de Vietnamese oorlog ten zuiden van de 17e breedtegraad. Ook is het voor zover bekend de eerste keer dat er op een Sowjet- treiler is geschoten, hoewel Russische spionageschepen al jarenlang de Zevende Vloot volgen. Vaticaan In Rome zal de staking voor onbe perkte tijd doorgaan, waardoor niet te berekenen vertraging en verwar ring ontstaan op ministeries, het Va ticaan en in de zakenwereld van de hoofdstad. Een voorgenomen staking van de telegraaf- en telefoondiensten dreigt niet-automatische telefoondistricten te isoleren. De ambtenaren zullen al- le telegrammen weigem. behalve i die waar dood of leven bij zijn be- trokken. Met ingang van donderdagavond zullen ook alle spoorwegdiensten over het gehele land voor 24 uur in staking gaan. Nog meer ongemak zal naar verwachting worden veroor zaakt door een 24-uur staking dc 1 datum is nog niet vastgesteld van ambtenaren, onderwijzers en perso neel in overheidsdienst. waarbij waarschijnlijk ook weer het spoor weg- en telefoonpersoneel zal zijn betrokken. In radiotoespraak JSixon vraagt hulp bij inflatiestrijd WASHINTON President Richard Nixon heeft gisteravond in een radio toespraak de medewerking van het bedrijfsleven en dc werknemers ge vraagd bij de strijd van de Ameri kaanse regering tegen de inflatie. Hij drong er bij het bedrijfsleven i op aan de prijzen laag te houden en verzocht de werknemers niet op loonsverhogingen aan te dringen. De president herhaalde dat geen toezicht op lonen en prijzen wordt overwo- j gen. Richard Nixon deelde mee dat hij deze week een brief aan de voor- I naamste zakenlieden en vakbondslei- ders zal sturen, waarin hij hun aan- dacht zal vestigen op de jongste eco nomische ontwikkelingen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 5