Doepfner en Alfrink
tegen curie-tekst
Vorming van de vormers
in Latijns-Amerika
Verhoog Britse bijdrage
aan ontwikkelingshulp
Lutherstudie belangrijk
voor gesprek
Ds. Mulder weigert
op synode te komen
Een ivoord voor vandaag
Vier Duitse Kerken werken in Solidaridad samen
kerken gaan
fuseren
Uw probleem
is het
onze.
Vooruitgang
begint op
grondvlak
Ds. D. Kramer
overleden
Koningin b
de NCVB
Verdraait de theologische feiten
Puzzelhoek
1'
I
Mis in
Sixtijnse
kapel
BEROEPINGSWERK
Kerkelijke leiders vragen premier Wilson:
DINSDAG 14 OKTOBER 194
De profetie van Maleachi begint met trieste woorden: ,.lk
heb u liefgehad, zegt de Here". Als God in de voltooide tijd
gaat spreken is er altijd sprake van een tragische ontwikke
ling. God immers is een bezige God, een God die met ons door
het leven wil gaan. Er zit maar zo geen punt achter zijn han
delen.
Maar klopt deze werkwoordstijd wel met al de beloften van
God? Hij heeft toch beloofd dat Hij Zijn volk niet in de steek
zou laten? Hij heeft toch ook gezegd dat Zijn verbond eeuwig
is? Dat is waar. Zijn verbond is eeuwig, maar niet automa
tisch.
Een verbond wordt altijd gesloten tussen twee partijen, in
dit geval tussen God en het volk Israël. Dat verbond is eeuwig,
mits beide partijen zich houden aan de regels. Als de ene par
tij zijn eigen weg gaat, wordt de trouw van de andere partij
een lege belofte. God houdt Zijn belofte", maar de mensen
maken door hun ongehoorzaamheid die beloften tot lege
woorden.
En nu blijkt ineens, wat de Here wil zeggen. Hij zegt niet: Ik
heb u liefgehad, maar nu niet meer. Hij zegt: Ik heb u lief
gehad, maar u hebt Mij niet liefgehad. Ik heb me gehouden
aan het verbond, maar u niet. Als God zegt: Ik heb u lief ge
had, bedoelt Hij niet dat Zijn liefde voor ons gestorven is. Hij
spreekt omdat Hij ons terug wil roepen tot Zijn liefde.
We lezen vandaag: Spreuken 8 22-36.
^WE
KIEL Het ziet ernaar uit dat
vier kleine regionale kerken in het
Elbegebied van Duitsland g^an fuse- I
ren. Het zijn de kerken van Eu tin,
Hamburg, Lübeck en j
Sleeswijk-Holstein. Eeen gezamen- j
lijke commissie heeft een fusierap- j
port opgesteld, dat de 3,8 miljoen le
den van de vier kerken in één kerk
verband wil onderbrengen.
Brieven die niet «Un voorzien
van naam en adres kunnen niet In
behandeling worden genomen. Ge-
helmhouding ls verzekerd. Vragen
die niet onderling met elkaar ln
verband staan moeten ln afzonder
lijke brieven worden gesteld. Per
brief dient een gulden aan postze
gels te worden ingesloten.
Vraag: Een weduwe heeft als
tweede moeder twee kinderen groot
gebracht uit het eerste huwelijk van
haar man (haar zusters kinderen).
Haar eigen zoon is overleden maar
liet één zoon na. Zij heeft voorts nog
een eigen dochter. Hoe gaat het met
haar nalatenschap? Hebben haar
neven of nichten ook nog aanspraak
op de erfenis?
Antwoord: Niet bekend is of na de
dood van de man diens nalatenschap
verdeeld werd, evenmin of de nala
tenschap van de eerste vrouw is
verdeeld.
Als deze nalatenschappep niet
verdeeld zijn, moeten deze eerst ge
regeld worden. Mocht er nog een
nalatenschap van de eerste vrouw
aanwezig zijn en mocht deze inmid
dels niet verjaard zijn, dan zal deze
eerst moeten worden uitgekeerd aan
de kinderen uit het eerste huwelijk.
Vervolgens moet de nalatenschap
van de man verdeeld worden tussen
de kinderen uit het eerste en het
kind en kleinkind uit het tweede
huwelijk.
Daarna wordt de nalatenschap
van de vrouw verdeeld tussen het
kleinkind en de dochter. Het klein
kind treedt in plaats van de overle
den zoon en deelt gelijk op met de
dochter. Bij testament kunnen er af
wijkende regelingen worden getrof
fen. De neven en nichten erven pas
als alle nakomelingen van de vrouw
overleden zijn.
Vfaag: Een vader en moeder met
zes kinderen bewoonden een vijfka
merwoning. De ouders zijn gestor
ven, de kinderen zijn op één na uit
huis getrokken. Over bleef een onge
huwde zoon, die minder begaafd is
en niet voor zich zelf kan zorgen.
Een ongehuwde broer wil nu ook
daar wonen om hem te verzorgen.
Thans bewoont hij een krotwoning,
doch hij sliep zo lang de moeder nog
leefde in het huis om haar en zijn
broer te verzorgen. Kan de huiseige
nares (een woningstichting) dit wei
geren?
Antwoord: Het is niet voor te
stellen, dat een woningstichting iets
dergelijks zou weigeren. Trouwens,
dit is niet mogelijk als het huurcon
tract dit niet verbiedt. Zelfs dan zou
een dergelijke weigering onredelijk
zijn. De gemeente moet toestemming
geven. Mocht deze weigeren, dan
zou men zich in dit geval wellicht
met succes tot de rechter kunnen
wenden. Wel kan de stichting wei
geren als de broer de huur zou wil
len overnemen.
Vraag: Is het juist dat een VVV in
een badplaats een gulden per
persoon en dag mag berekenen voor
reservering van een pension? Ik
moest ƒ10 storten voor voorlopige
reservering. Dit zou ik terugkrijgen,
als ik kwam vertellen dat ik
geslaagd was. Toen pas werd me
verteld, dat ik 56 aan de pension
houder moest betalen en deze moest
dan het geld afdragen aan het
VW-kantoor. De pensionhouder be
taalt zelf jaarlijks 35 als contribu
tie.
Antwoord: Dat een vereniging
voor vreemdelingenverkeer een be
drag in rekening brengt, is redelijk.
Het bedrag moet echter binnen re
delijke grenzen blijven tenzij er
anders bedongen is of een dergelijke
reseryeringsvergoeding gebruikelijk
is.
Vraag: Een oude man heeft een
schoondochter, die weduwe is, een
ongehuwde zoon en kleinkinderen.
Heeft de schoondochter ook nog
rechten als hij overlijdt?
Antwoord: De erfenis wordt ver
deeld tussen de zoon, die 50 pet
krijgt en de kleinkinderen, die de
overige 50 pet verdelen. De schoon
dochter krijgt niets, tenzij de man
in testament anders bepaalt.
(Van een onzer verslaggeefsters)
UUNNIK Het is voor de eerste maal, dat de Rooms-katholieke
Kerk in ons land en de meeste protestantse kerken samen
werken in de adventsaktie voor Latijns-Amerika in de week van 14
tot 21 december. Al jaren werkt de Rooms-katholieke Kerk alleen
voor deze actie, maar nu heeft de bisschoppelijke adviescommissie
voor Latijns-Amerika contact gelegd met de sektie internationale
hulpverlening van de Generale diaconale raad van de Hervormde
Kerk en de Stichting oecumenische hulp aan kerken en vluchtelin
gen, waarin de meeste protestantse kerken samenwerken.
niet kwalijk, dat ik de klemtoon ie
dere keer anders leg. Dat kan, want
er zijn zoveel lettergrepen", zei de
journalist Jan Filius, bij wie de alge
hele leiding berust. Toch bleek alleen
die op de laatste lettergreep juist.
,,'t Gaat om vorming van de vor
mers", aldus Filius. Geen ziekenhui
zen of landbouwwerktuigen worden
Prof. dr.
Ambtsaanvaarding prof. Boéndermaker
(Van onze kerkredactie)
AMSTERDAM Met een
rede over tien jaar Lutherstudie
in Nederland heeft prof. dr. J. P.
Boendermaker gistermiddag zijn
ambt aanvaard als bijzonder
hoogleraar aan de universiteit
van Amsterdam vanwege het
Evangelisch Luthers Semina
rium.
Hij heeft als leeropdracht de
geschiedenis van het lutheranisme en
de leer en de liturgie van het pro
testantisme.
Prof. Boendermaker liet zien, hoe
de wetenschappelijke bestudering
van de Reformatie en vooral ook van
Luthers leven en werken in deze
eeuw is uitgegroeid tot een van de
belangrijkste specialisaties op het
terrein van de studie der kerk
geschiedenis. Zowel van historische,
als van dogmatische zijde is daaraan
veel bijgedragen.
In de laatste jaren is ook in ons
land de belangstelling op dit gebied
zeer toegenomen. De oecumenische
toenadering was daartoe mede een
stimulans, omdat deze een objectieve
bestndering van de breuk in de
zestiende eeuw nieuwe kansen, maar
ook een nieuwe zin gaf.
De belangstelling is dan ook niet
gebonden aan enigerlei kerkelijke
richting. De Nederlandse Lutherstu
die heeft wel een eigen gezicht. Er
zijn duidelijke tekenen, dat zij een
belangrijke bijdrage kan leveren aan
het interkerkelijke gesprek binnen de
Reformatie en met Rome.
De nieuwe hoogleraar is 44 jaar.
Hij studeerde aan de universiteit van
Amsterdam en in Erlangen. In 1965
promoveerde hij in Amsterdam op
ZUIDLAREN Op 65-jarige leef
tijd is overleden de hervormd emeri
tus-predikant ds. D. Kramer.
Ds. Kramer werd in 1937 predikant
in Oosternieland. In 1941 vertrok hij
naar Drogeham en in 1947 naar Ro
den. Daar werd hem begin dit jaar
emeritaat verleend. Vandaag is hij in
Drogeham begraven.
Luthers commentaar op de Brief aan
de Hebreeën.
In 1951 werd hij luthers predikant
te Eindhoven. Na een jaar studiever
lof te Heidelberg was hij vanaf 1964
predikant te Bussum. Als hoogleraar
volgt hij prof. dr. J. Kooiman op.
Het is niet de bedoeling, dat het
hele Nederlandse volk wordt in
geschakeld, maar wel de kerken in
ons land, die dan ieder op eigen wij
ze mee kunnen doen. Meer .gegevens
over de eigenlijke gang van zaken
worden in december pas gegeven.
Een groep journalisten van pers, ra
dio en televisie zullen Voor die tijd
over Zuid-Amerika uitzwermen, zo
dat wij in Nederland een indruk
krijgen van de nood in dat wereld
deel.
Briefing
Op een zogenaamde „briefing"
gisteren in motel Bunnik kregen de
bij de actie betrokken personen in
formatie over SOLIDARIDAD, zoals
de naam van de actie is. „Neem me
verschaft, maar de sociale en mentale
training moet worden bevorderd van
de mensen in Latijns-Amerika.
Vanaf het grondvlak, niet van bo
venaf moet de vooruitgang worden
bewerkt. Het beste wordt het volk
van Latijns-Amerika geholpen als
creatieve krachten in het land zelf
tot ontwikkeling worden gebracht.
In Latijns-Amerika werken de
rooms-katholieken en protestanten
ook op het grondvlak al samen.
Julio de Santa Anna, directeur van
het instituut voor kerk en samenle
ving in Latijns-Amerika vertelde
gisteren, dat de polemieken tussen de
rooms-katholieke en protestantse
kerken heeft plaats gemaakt voor
een vorm van toenadering. Er is een
heid nodig om de problemen van de
ze tijd in dat werelddeel aan te pak
ken. Een nieuwe maatschappij moet
worden gecreëerd. Nodig is een be-
DEN HAAG H.M. de
ningin heeft het voornemen a
wezig te zijn bij de officiële v
ring van het vijftig-jarig best
ran de Nederlandse Christen Vi
wen Bond woensdag in het R
congrescentrum.
wustwording in de benedenlaaj
de grote massa.
Daaraan helpt SOLIDAR
mee. Wat over realisering van
tie wel werd bekendgemaakt
dat op zondag 14 december in
geval in de kerken enveloppen t
den uitgedeeld. Op 21 december
nen ze dan weer in de kerkdief*)
gevuld worden ingeleverd. Va
opbrengst hangt het natuurlij
hoe de problematiek van de
in Latijns-Amerika bij de
landse kerken aanslaat.
De Rooms-katholieke Kerl 'l
Duitsland kent al jaren een
lijke actie Ad Veniad ge»11
Verleden jaar was de opbrengst
tig miljoen gulden.
(Van onze kerkredactie)
ROME De kardinalen
Doepfner en Alfrink moesten
zich gisteren weer eens fel ver
zetten tegen wat de curie had
1
2
i
4
s
7
8
9
10
11
11
Heeft geen zin meer
Hor. woorden invullen die beteke
nen: 1. medeklinker, 2. streep, 3.
stuk geschut, 4. raaklijn (meetkunde),
5. schoeisel, 6. zegswijze. 7. falen, 8.
op geen plaats, 9. oogziekte. 10. be
dekking van een gebouw, 11. mede
klinker.
Bij juiste oplossing leest men vert.
1 hetzelfde als 6 hor.
Oplossing vorige puzzel
Hor.: 1. lans, 4. mand, 7. re, 8.
eigen, 10. ra, 12. oog, 14. kat, 15.
mak, 16. R.K., 18. Se, 19. Steen, 22.
Anton, 24. Opperdoes, 25. ampel, 26.
eerst, 28. er, 30. p.e., 31. mal, 33. het.
35. non, 37. en. 38. dadel, 40...eg. '41.
sier, 42. naar.
Vert.: 1. Leo, 2. ne. 3. sik, 4. met,
5. An. 6. dra, 7. roes, 9. gat, 11.
Aken, 13. greppel, 15. Meteren, 17.
keper, 18. snoep, 20. torn, 21. nel, 22.
adé, 23. Oss, 25. arme, 27. tong, 29.
bed, 32. Ans, 33. bar, 34. ten. 6.
oer, 38. de, 39. Ia.
(Van onze kerkredactie)
HOOGEVEEN De generale
synode van de Gereformeerde
Kerken (vrijgemaakt) heeft van
ds. J. O. Mulder te Kampen een
brief gekregen, waarin deze
mededeelt niet van plan te zijn
naar Hoogeveen te komen om ter
synode zijn visie uiteen te zetten
over moeilijkheden met betrek
king tot de kerken in Vollen-
hove en Emmeloord.
Het moderamen van de synode had
hem uitgenodigd ter synode te ko
men voor een gesprek. Ds. Mulder
heeft geantwoord dat de particuliere
synode van Overijssel hem had moe
ten horen, maar dat hij bovendien
geen tijd beschikbaar kan stellen
voor een bezoek aan de synode.
Afgezien van dat alles, sohreef ds.
Mulder verder, het het, na hetgeen
ter synode van meet af geschied is,
geen zin meer om gehoord te wor
den. „Meer dan een formaliteit is het
niet en daarom is ondergetekende
niet van plan er ook maar een se
conde van zijn tijd aan te besteden",
aldus ds. Mulder.
Ds. Mulder is dit ter verduidelij
king het absoluut oneens met de
gang van zaken ter synode. Hij is
predikant van de kerk in Kampen,
die niet meer in het laatste handboek
van deze kerken is opgenomen.
Vandaag zou de synode beginnen
met de behandeling van „zaak -
Kampen".
Naar wij verpemen zijn de commis
sies van de synode in de afgelopen
dagen goed gevorderd met hun werk.
Verwacht wordt, dat de synode nu in
een vrij snel tempo en vrijwel onafge
broken de behandeling van de
agenda zal voortzetten.
Men gaat nu vijf dagen per week
i vergaderen, ook 's avonds. Het wordt
j niet onmogelijk geacht, dat de sy-
Tijdens de bisschoppensynode
in Rome werd ook een mis opge
dragen in de Sixtijnse kapel. Van
links naar rechts kardinaal Carlo
Confalonieri, paus Paulus en
kardinaal Veleriano Gracias.
gebakken voor de bisschoppen
synode die gisteren aan het werk
ging. Ze verzochten het deel van
de agenda dat handelt over de
collegialiteit te schrappen, óm
dat het de theologische feiten
verdraait.
De kardinalen spraken over het
oorspronkelijke rapport dat het on
derwerp van deze zitting van de bis
schoppensynode inleidt. Het handelt
over collegialiteit, de verhouding tus
sen het gezag van de paus en het
gezag van de bisschoppen. Hoewel
gisteren niemand het gezag van de
paus bestreed, werd er wel door zes
van de elf sprekers gepleit voor
meer aandacht voor het gezag van de
bisschoppen.
Toch gingen daarin niet de beide
Noordeuropese kardinalen het verst,
maar de patriarch van Antiochie, kar
dinaal Menouchi. Hij verklaarde dat
zijn kerk „door de eeuwen heen wer
kelijk onafhankelijk" is geweest. Dit
recht hoort alle bisschoppen toe, zei
BINNEN
Menouchi beschuldigde de curie er
van te proberen de bisschoppen in
verwarring te brengen door een net-
DURBAN Artsen van het Went-
worthziekenhuis in Durban (Zuid-
Afrika) hebben gisteravond een hart
transplantatie verricht, de zevende in
Zuid-Afrika en de tweede buiten
Kaapstad. Een 44-jarige man kreeg
node dan eind december kan worden j het hart van een jongeman. Beiden
gesloten. I zijn blanken.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Alphen aan den Rijn
(wijkgem. 3), N. J. M. Hoogendijk te
Winterswijk: te Rijnsaterwoude, T.
H. Oostenbrug, bijst. in het past. en
ziekenhuispred. te Rotterdam.
Aangenomen naar Nieuw-Vennep
(vac. J. C. J. Bronsgeest), S. G. J. Go-
verts te Naaldwijk.
Bedankt voor Vianen (vac. A. Ste-
genga; tiez.), T. Tijsma te Sexbierum.
Beroepbaar kand. C. 't Lam, Oude-
wijklaan 22, Utrecht; kand. J. Polder
vaart, Obrechtstraat 71, Utrecht; kand.
J. van Sems, Singel 460, Dordrecht.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Drachten (vac. K.
Ubels), J. Nieuwsma te Apeldoorn.
Bedankt voor Groningen-Noordoost,
J. W. Bats te Marknesse; voor IJmui-
den, M. V. J. de Craene te Sint Lau
rens.
GEREF. KERKEN (vrijg.)
Beroepen te Amstelveen, B. van
Riet te Slikkerveer.
(GEREF. KERKEN (buiten verband)
Aangenomen naar Amstelveen, H.
J. van der Kwast te Haarlemmer
meer-Oostzijde.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Herltingen, A. Hooger-
land te Werkendam; te Ouddorp, D.
Hakkenberg te Dordrecht.
PORT MORESBY Een griep
epidemie in Australisch Nieuw-Guinea
heeft al aan meer dan vierhonderd
Papoea's het leven gekost. Het zwaarst
getroffen gebied is het zuidelijk
bergland. De Australische autoriteiten
hebben extra medische ploegen uit
gestuurd.
(Van onze kerkredactie)
LONDEN Vooraanstaande
kerkelijke leiders in Engeland
hebben vorige week een beroep
gedaan op premier Wilson om
meer geld uit te trekken voor
ontwikkelingssamenwerking met
jonge staten. Zij willen dat
Groot-Britannië in 1972 min
stens 0,7 procent van zijn natio
nale inkomen besteedt aan ont
wikkelingshulp.
Op dezelfde dag ontving de Britse
regering ook een dergelijk verzoek
van organisaties die zich bezig hou
den met ontwikkelingswerk. In hun
brief schrijven de directeuren van
deze organisaties dat het nationale
budget, sinds premier Wilson aan de
macht kwam, met 52 procent is
gestegen, de ontwikkelingshulp ech
ter maar met acht procent.
De brief van de kerkelijke leiders
1 was ondertekend door aartsbisschop
I Ramsey, de anglicaanse primaat; de
rooms-katholieke primaat, kardinaal
Heenan; dr. A. R. Vine, secretaris
van de Federale Raad van Vrije Ker
ken; en dr. Kenneth Sansbury, secre
taris-generaal van de Britse Raad
van Kerken.
De directeuren van de organisaties
vertegenwoordigden het Katholiek
instituut voor internationale betrek
kingen, Christelijke hulp, het Over
zees ontwikkelingsinstituut, Oxfam,
de Verenigde Naties Associatie, War
on Want en het Universitair fonds
voor economische ontwikkeling.
werk van regels en beperk
„het ware goed", zei hij, „indi
heilige vader (de paus word
doeld) zijn primaatschap norn r
zou uitoefenen binnen het
van bisschoppen."
Kort voor het begin van de
ontvingen de aanwezige ledei
een rapport van het nieuwe
van de Congregatie voor de Gi
leer, kardinaal Seper. De kart'
Doepfner en Alfrink waren
stuk veel meer ingenomen.
Alfrink verzocht dan ook he®
spronkelijke stuk te schrappen
plaats daarvan het verslag van
te nemen als uitgangspunt vcj
besprekingen. Hij meende dat
leg van Seper en het of f iciëlt
port elkaar tegenspreken.
BEZINf
Kardinaal Suenens had ook
spreken, maar de primaat van
kreeg wat meer tijd voor be
op het stuk van Seper. Hij wil
eerst eens grondig bestuderen,
om zou hij vandaag pas
woord komen.
Volgen de correspondent vai
ciated Press staat in het versl
Seper dat de paus, wanneer
beslissing neemt dit „niet
den" doet van het college va
schoppen. Hij treedt echter oo
op namens die bisschoppen
hun afgevaardigde, maar
naam en met de macht van O
in zover zijn gezag rechtstree
onmiddellijk is".
Hoewel dus ook in dit stu
primaatschap van de paus toe
sterk benadrukt wordt, acht
meer liberale bisschoppen het
lijk een beter uitgangspunt di
oorspronkelijke curiale stuif
eigenlijk terugvalt op
conciliaire denken.
THEOLf
Kardinaal Doepfner stelde
interventie voor dat de intei
nale theologische commissie, di
de paus is ingesteld om de k<
te bestuderen, ook tot opdracht
de kwestie van de collegialii
bezien. Zij zou dan daarna i
aan de bisschoppensynode 1
uitbrengen.
Zelfs de altijd nogal consen
Engelse kardinaal Heenan, na
open standpunt in. Hij sloot zl'
bij de liberale kardinalen en i
bisschoppen op van hun hart
moordkuil te maken: „als er
dat ons niet goed lijkt bij de t
ning van het gezag door de p
de Romeinse curie", zei hij,
wij het dan hier zeggen en i
slechts onder elkaar over sp'
Maar natuurlijk ontbraken
conservatieve geluiden niet. Z
verwachten was riep de Poolse
naai Wyszynski zijn medege
op „het aantal leerstellingen
vermeerderen en geen nieuwe
gische discussie te bevorderen
gens hem is de wereld „vei
van de vele discussies". Daan
zij geen „leraren die te veel
en te weinig leren".
DRIE D
Ook kardinaal Norman van
lië zei dat zijn bisschoppen
synode verwachten dat zij „ei
delijke bevestiging vanhet c
gezag van de Romeinse opner
zal geven. En merkwaardig
sloten enkele Aziatische en Af
se bisschoppen zich bij hem aai
Gisteren werd verwacht
debat over het eerste hoofdst
het schema ongeveer drie da
duren. Reeds een veertigtal s
hebben het woord gevraagd,
zal l?et gedetailleerde onderzot
den overgegeven aan subcom
Bet weer ii» ^«rn
gisteren
weet
max temp.
Amsterdam
h. bew.
10
Brussel
zw. bew.
20
tnnabruck
motregen
12
Frankfort
mist
16
Genève
onbew.
19
Kopenhagen zw. bew.
14
Locarno
zw. bew.
19
Londen
zw bew.
19
Luxemburg
onbew.
18
Madrid
geh. bew.
20
Majorca
geh, bew.
22
MUnchen
mist
1G
Nice
zw. bew.
Parijs
zw bew.
21
geh bew.
23
Wenen
1. bew.
20
Zürlcb
mist
14
