Romantiek is ontmanteld
Plan tv-show was fantasie
Dr. A. Vondeling, inbreker
in ondernemersland
2 dagen
Brussel
f45.
Opnieuw pleidooi
voor openhouden
Oosterschelde
i'ijn
3 dagen
Twente
f49.50
Man in 885 tophits populairder dan vrouw
NS-
Snippertrips
Tien
Koop een aandeel en kom
Memorandum aan Tweede Kamer
Brief
MAN HIELD ZOETERMEER VOOR DE GEK
Portefeuilles
verdeeld
in W.-Duitsland
Broodfabriek
uitgebrand
Sonia Gas keil
nam afscheid
'VI -J
DONDERDAG 1 OKTOBER 1969
Vele Deense leraren staken al enige dagen voor hoger salaris, maar als men nu denkt dat de leerlingen deze gang
van zaken niet anders dan met gejuich begroeten, vergist men zich. Tijdens de opening van het parlement in
Kopenhagen demonstreerden leerlingen van verschillende scholen in de hoofdstad voor het parlementsgebouw
Zij zorgden voor lessen in Deens, Engels en geschiedenis. Hier de openluchtlessen voor het parlementsgebouw
zonder docenten.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De voorzitter van de PvdA, dr. A. Vondeling,
zegt een inbreker te zijn in de vreemde wereld van de onderne
mingen. Het is zijn bedoeling de rare en verstarde verhoudingen
open te breken.
y
Hoe dr. Vondeling zijn inbre-
kerswerk verricht? Het is heel een-
voudig. Hij zorgt een aandeeltje van
een bedrijf in handen te krijgen en
bezoekt de aandeelhoudersverga
deringen, die zonder zijn bezoek an
ders een saaie aangelegenheid zouden
rijn.
Niet dat de voorzitter van de PvdA
kapitalist is of uit de bijna lege par
tijkas het geld haalt. Dr. Vondeling
zegt: „Als je 1.000 hebt of leent kun
je honderden aandeelhoudersverga-
deringen bezoeken. Gezien de gunsti-
ge ervaringen van inbreker Vonde
ling is de PvdA van plan op grotere
Uitgaan, winkelen,
eten en
drinken in het Parijs
van België
Volledig verzorgd.
van elk
station
Alle informatie in de
NS-reiskrant op de
stations.
voordelig
uit met NS
Vondeling
schaal in vennootschapsland te gaan
opereren.
Een werkgroep van de partij on
derzoekt op het ogenblik welke on
dernemingen voor een bezoek aan de
aandeelhoudersvergadering in aan
merking komen en wie van de partij
de aandeelhouder zal worden.
Die kersverse PvdA-aandeelhou-
ders zullen dan gaan pleiten voor een
betere verslaggeving over het bedrijf,
voor een „fatsoenering" van de ver
goedingen en het openbreken van de
besloten commissarissenclubs.
■fe Verstard
De ondernemerswereld, vertelt dr.
Vondeling, is voor de meeste Neder-
IJ VEERE De „Studiegroep
I Oosterschelde" heeft zich met
een memorandum gewend tot de
vaste commissie voor verkeer en
waterstaat van de Tweede Ka
li mer. De studiegroep pleit voor
H het openhouden van de Ooster
schelde en schaart zich daarmee
achter enkele andere instellingen
die eveneens tegen afsluiting
1 In een broch ire van vijftig bladzij
den voert de groep in veertien stel-
Jf lingen bezwaren aan tegen afsluiting
van de zeearm. In plaats van de door
de regering en rijkswaterstaat ge
wenste afsluiting is de studiegroep
n| voor verhoging van de dijken tot
deltahoogte, zoals dat ook bij de
0 Westerschelde gebeurt.
Tn maart van dit jaar zijn de veer-
üen «tellingen al besproken met de
"■«den van de vaste commissie. Bij dat
gesprek werd hun een memorandum
beloofd.
De studiegroep dringt er bij de
commissie op aan zich te bezinnen op
de problemen die samenhangen met
de afsluiting van de Oosterschelde.
De groep vraagt of aan de
Oosterschelde niet een geheel andere
bestemming zal moeten worden gege
ven, die aansluit bij de ontwikkeling
van de Oosterschelde na de totstand
koming van het Deltaplan. Een
bestemming, die ook aan de bestaan
de bedrijven in en aan de
Oosterschelde een bestaansrecht toe
kent, aldus de studiegroep.
Het memorandum besluit met de
hoop van de studiegroep, dat van de
zijde van de vaste kamercommissie
een politiek initiatief zal worden ge
nomen.
Het memorandum is onuertekend
door de volgende leden van de groep:
de heren dr. H. A. H. Boelmans Kra
nenburg, Scheveningen; ir. J. van der
Linden, Bergschenhoek; A L S
Lockefeer, Hulst; ir. J. Loeff, Vee-
re en dr. J. A. van de Poel uit Breda.
landers een volkomen onbekend ge
bied. Het is ons nooit verteld en
daarom interesseren we ons er niet
voor. Alle verhoudingen zijn
verstard.
Het is niet alleen een onbekend,
maar ook een bijzonder raar gebied.
Dr. Vondeling: Ik koop voor 76 een
aandeel van Thomassen en Drijver en
kan op de vergadering van de aan
deelhouders het hoogste woord heb
ben. Maar zij, die het bedrijf jaren
en jaren trouw bleven, mochten niets
zeggen.
De meeste vergaderingen van de
aandeelhouders stellen niets voor. Het
wordt alleen interessant wanneer er
ruzie is.
Ja en dan die raad van commis
sarissen. Vooral bij banken en verze
keringen komen in de commissaria
ten bejaarden voor, die daar alleen
maar zitten ter opsiering van het ge
heel.
•fe Experimenteren
Aandeelhouder - inbreker Vondeling
wil eigenlijk gaan experimenteren in
het rare vennootschapsland. Hij
krijgt nu de hulp van enkele partij
genoten. De zaak moet opengebroken
worden.
Zonder met de wet in conflict te
komen, is veel mogelijk. Een handte-
keningenaktie tegen een college van
B. en W. is toegestaan. Maar waarom
dan ook geen groot bedrijf met een
petitionnement bestoken?
Hoe lang zijn we al niet bezig? Hoe
lang bestaat de commissie Verdam al,
zucht dr. Vondeling.
Ja, en de vakbeweging dan?
Er komt een aarzelend antwoord:
„Ik geloof, dat de vakbeweging het
wel aardig vindt". Daar wat concre
ter: „De vakbeweging ziet kennelijk
op het gebied van de lonen in de
eerste plaats haar taak... Het terrein
van de stuctuur van de ondernemin
gen is gewoon verwaarloosd."
De PvdA-voorzitter trok zeer de
aandacht toen hij de aandeelhou
dersvergaderingen van Thomassen en
Drijver (Verblifa) en de Etna be
zocht.
-fe Directies
Men zag hem wanneer er moeilijk
heden waren. Daarna kwam men
hem vragen een aandeeltje te kopen
en de vergadering van het bedrijf te
bezoeken. De verzoeken kwamen niet
alleen van het personeel, maar ook
van directies, die moeilijk zaten met
de aandeelhouders of commissarissen.
Tijdens de vergadering van de Et-
na vroeg dr. Vondeling het personeel
van Etna en Daalderop te betrekken
in de voordracht van de nieuwe com
missarissen voor de Etna-Daalderop
holding NV.
Voor het aantrekken van een be
kwame commissaris zou je een adver
tentie kunnen plaatsen. Dat doet men
ook al voor hoogleraren.
Naar aanleiding van deze kwestie
schreef dr. Vondeling een brief aan
president-commissaris ir. H. B. J.
Witte. Deze brief kreeg flink wat
afschriften en lekte uit. Dr. Vonde
ling kwam weer in de publiciteit.
Wat kennelijk de bedoeling was.
Want: „Door de openbaarheid kan de
zaak worden opengebroken. Publici
teit is het tegengif."
Een zin uit de Etna-brief luidt:
„Ik ben ervan overtuigd, dat een
handelwijze als hiervoor geschetst
(voorkeur van personeel voor com
missarissen) een reële bijdrage, is in
het streven naar democratisering van
het bestuur van de ondernemingen
en het lijkt mij bijzonder eervol als
Etna voorop loopt".
Bij Etna moet dus de victorie
beginnen.
Bij andere bedrijven zullen de so
cialistische politieke kopers van de
toegangsbewijzen (aandelen) voor de
In de wereld van het populaire lied wordt
de figuur van de vrouw zelden met iets ver
geleken. Wordt dat toch gedaan, dan komen
bloemen, vooral de roos, op het toneel. In één
liedje werd de vrouw vergeleken met een nijl
paard en één keer met een perzik. Zeelieden,
soldaten, cowboys en sheriffs komen regelma
tig in het populaire lied voor, maar ministers,
bakkers, slagers of machinebankwerkers wordt
geen ról toebedeeld: ze zijn kennelijk niet
avontuurlijk genoeg.
In het poplied worden dieren geïntroduceerd als een
idyllische sfeer nodig is, maar in negentig procent van
de liedjes is dat niet het geval. Mode speelt nauwe
lijks een rol, in tegenstelling tot liefde en/of erotiek.
Dat laatste thema is verreweg het belangrijkst. Als
vreugde en verdriet voorkomen, Is dat meestal met
betrekking tot de liefde.
Dit blijkt uit de eerste resultaten van het in 1963
begonnen onderzoek „Het populaire lied". Er werden
885 tophits geselecteerd, die op 164 kenmerken wer
den onderzocht en per computer geanalveeerd. Het
onderzoek heeft tot doel inzicht te verkrijgen in het
leven en denkpatroon van het Nederlandse volk over
de periode 1912-1962.
Flinke vertraging
Drs. T. J Kamphorst, wetenschappelijk medewerker
aan het sociologisch Instituut van de Rijksuniversiteit
in Utrecht, heeft op zich genomen de?e studie, onder
supervisie van prof dr. Sj Groenman, te voltooien.
Het onderzoek had door de ziekte en het overlijden
van een der belangrijkste medewerkers en initiatiefne
mers, drs. H. J. de Groot, een aanzienlijke vertraging
ondervonden.
Vermoedelijk eind volgend jaar zal het eindrapport
van de cultuurkritische studie worden uitgebracht. Nu
is al gebleken dat de romantiek in liefdesliedjes meer
en meer ontmanteld is, dat de zinnen steeds korter
worden (men richt zich directer tot elkaar) en dat de
populariteitsduur van een „song" sterk is gekrompen.
Het populaire lied is als medium gekozen omdat het
doordringt tot alle lagen van de bevolking. Het bestu
deren van klassieke muziek, jazz, de stripverhalen of
de avonturen vön Tante PolleWop, het ganzebordspel
of het kaarten zou te enge resultaten hebben afgewor
pen, omdat hun liefhebbers onmogelijk tot „het volk"
kunnen worden gerekend.
Zonnige tekst
De onderzochte populaire liedjes hebben vaker een
zonnige tekst dan een sombere inhoud. Klassen en
standen komen niet veel voor. Misschien is dat ver
klaarbaar uit het feit dat de tekstschrijver en de
componist voor een zo groot mogelijk publiek willen
treden en zij niet graag hun oordeel vellen over
-#• Prof. dr. Sj. Groenman
-#• Grammofoonplaten onderzocht De roos, een vrouw
bepaalde klassen om een deel van het publiek niet af
te schrikken. Koningschap en adel worden nog het
meest genoemd.
Van de levensgenietingen in de enge materiële zin
komen eten en drinken met elk drie procent voor.
Waar 63 procent van de toppers over de liefde gaat,
zal het duidelijk zijn dat in het populaire lied de liefde
niet door de maag gaat. Slechts driemaal komt het
vermaan voor, dat alcohol een slechte invloed op de
mens heeft.
Vrouw geen niilpaard
In 85 procent van de popliedjes bewegen de
mensen zich niet voort. In de overige vijftien procent
is wandelen de favoriete wijze van voortbewegen,
waarbij een belangrijke bijdrage wordt geleverd door
„in de maneschijn wandelende geliefden". Overigens
komt in liefdesliedjes „de avond/nacht" tweemaal zo
vaak voor als „ochtend/middag". „Maneschijn, stra
lende sterren" zijn evenals „mooi en/of warm weer"
erg In trek.
Man populair
De man is tweemaal zo populair als de vrouw. Zij
wordt slechts in drie procent als „enige partner"
voorgesteld, hij één procent. Uit de vergelijking van
deze cijfers zou men wellicht een dubbele moraal
kunnen constateren, namelijk: de vrouw behoort voor
de man wél de enige te zijn, maar de man voor de
vrouw niét.
In 97 procent van de liedjes is er gelukkig geen
sprake van meisjes die weerstand bieden aan verlei
ders, vertelt drs. Kamphorst. Wél verontrustend noemt
hij het dat van de 25 meisjes die weerstand moeten
bieden, er veertien zijn die dit alleen maar voor de
vorm doen en dat slechts drie meisjes dit weerstand-
bieden met succes bekronen.
Begrippen als altijd, Immer, for ever en für"8 Leben,
en nooit of never komen met elk twaalf procent in de
popsongs voor, de zondagen en voorjaarsmaanden
De zee wordt in veel tophits bezongen.
worden veel benut en het begrip „levensweg" Is de
meest gebruikte symboliek.
Huwelijkstrouw
Over het kind wordt in 94 procent van de populaire
liedjes niet gesproken, evenmin over het huwelijk (85
procent). Wordt toch over het motief huwelijk gepraat,
dan springt de trouw naar voren. Meisjes komen In
acht procent van de liedjes als centraal thema voor.
Over homofilie wordt vrijwel niet gezongen.
De vraag naar de reden of oorzaak van de liefde
wordt In de hits meestal niet aangeroerd. In veertig
procent wordt niets gezegd over liefde, van de overi
ge zestig procent wordt In 44 procent niet over een
specifieke bron gesproken: de liefde is of was zonder
meer aanwezig. Fysieke en uiterlijke eigenschappen
fungeren in acht procent van de liedjes als „het
begin".
„Dit duidt ons inziens op een zekere oppervlakkfgi
heid in de benadering van de liefde in de populaire
liedjes", aldus het rapport, dat verder meedeelt dat na
de geliefde de moeder waarschjinlijk de persoon Is
waartoe men zich het meest voelt aangetrokken. Van
de 855 liedjes was er maar één die „schuine" woor
den in de tekst had.
Hoopvolle inhoud
Over God, engelen, duivels, hel en eeuwigheid
wordt in de populaire liedjes weinig of niets gezegd.
Wel blijkt dat de tekstschrijvers de liedjes van een
hoopvolle Inhoud voorzien en eerder naar de hogere,
goede machten wijzen dan naar de kwade machten.
Het onderzoek is ook gespitst op het voorkomen
van koos- en troetelnamen. De eerste groep geldt
wanneer iets serieus wordt bedoeld (schat, lieveling,
love, chérie, sweetheart), de tweede categorie is min
der serieus bedoeld (poppedijn, liefje, sweetie, Herz-
liebchen, enz.).
De zee neemt bij de catgori „landschappen" In
het populpire lied de belangrijkste plaats in, daarna
komt de beurt aan rivieren, beken en kanalen, daarna
duinen, stranden en kusten. Akkers, velden en weiden,
prairies en tuintjes „doen" het nog wel, maar heide en
bos komen nauwelijks meer aan bod.
Weinig emotie
In het populaire lied steekt weinig emotie: 94 pro
cent van de onderzochte wijsjes zegt niets van de
emoties van de man (voor het overige lacht en huilt
de man steeds voor twee procent) en 93 procent van
de liedjes zegt niets over de gevoelens van de vrouw
(hoewel zij minder huilt en evenzeer als de man
lacht).
De meest voorkomende aard van het populaire lied
is de speelse, gevolgd door de romantische aard en
de idealistische. Het fantastische liedje speelt het niet
gauw klaar populair te worden. Dat geldt, zij het in
gunstiger mate, ook voor het spottende of ironische,
humoristische en pikante liedje.
(Van een onzer verslaggevers)
ZOETERMEER De met
veel tam-tam aangekondigde te
levisieshow rond Rosita Bloom,
waaraan tientallen kinderen uit
Zoetermeer zouden meewerken,
gaat niet door. De plannen waren
louter fantasie van een zekere
Dagje hier, dagje daar?
Kiest u maar!
Leuke interessante
dagtrips
Alle informatie in de
NS-reiskrant op de
stations.
voordelig
uit met NS
bedrijfsvergaderingen het weer an
ders spelen.
Er zijn verzoeken ontvangen om
wat te doen in een belangrijk textiel
bedrijf en een metaalbedrijf in het
buitenland. Meer wenst dr. Vondeling
niet los te laten.
Politiek
Wel verklaart de PvdA-voorzitter
met dat kopen van aandelen (heus je
hoeft er niet rijk voor te zijn) aan
politiek te doen.
De aandeelhoudersvergaderingen
zijn heel belangrijk. Als aandeelhou
der zoek ik het belang van de on
derneming in de maatschappij. Ja, zo
doe ik ook aan politiek. Politiek in
het belang van de werknemer.
Zo gaan de toekomstige politieke
houders van kleine aandeeltjes op
pad. Om zich te laten horen in de
aandeelhoudersvergaderingen.
Ze trekken het voor hen onbeken
de, rare ondernemersland in.
meneer B., die nooit een kon
trak heeft gesloten met Rosita
Bloom.
Alleen reeds in Zoetermeer heeft
B. voor honderden guldens aan onbe
taalde rekeningen lopen. Voor twin
tig kinderen betekent het niet door
gaan van hun televisie-debuut een
grote teleurstelling.
In het verenigingsgebouw Het Cen
trum werden ongeveer vijftien repe
tities gehouden door een kinderkoor
tje, dat in de Rosita Bloom show zou
assisteren. In een lokaal van de oude
openbare lagere school repeteerde dit
groepje ongeveer tienmaal voor bal-
letdansen.
„Alles berust op pure fantasie van
de heer B., aldus de vader van
Rosita Bloom. „Het vervelende is, dat
er reeds mensen waren geëngageerd
voor de grote showballetgroep. Ge
lukkig is deze zaak nog geregeld.
In Zoetermeer had B. ook nog
grootse plannen voor het maken van
een documentaire over Zoetermeer.
Deze zou worden gefinancierd door
een grote plaatselijke industrie.
Modeshow
Bij Vroom en Dreesmann in Den
Haag kwam de man enkele weken
geleden met apparatuur en een ca
meraman, om naar zijn zeggen opna
men te maken van een modeshow
voor de NOS. Een topfunktionaris
van V en D. deed navraag bij de
NOS, waarbij bleek, dat B. opnieuw
op eigen houtje aan het werk was
gegaan. Men heeft B. toen de zaak
uit gezet. Hetzelfde zou gebeurd zijn
bij opnamen op de Firato in Amster
dam.
Men vraagt zich af, hoe het moge
lijk is, dat deze man zoveel mede
werking van zowel de gemeente Zoe
termeer, die het Wilhelminapark in
richtte voor een tweetal filmopna
men, particulieren als bedrijven kon
krijgen. Kennelijk heeft men zich la
ten imponeren door namen als Rosita
Bloom en de aangekondigde Heintje.
Volgens de heer B. gaat het alle
maal toch door. „Ik sta er zelf garant
voor" Hij brengt de moeilijkheden
terug tot een controverse, die tussen
PARIJS Het officiële disconto
in Frankrijk is gisteren verhoogd
van zeven tot acht procent.
Deze stap werd genomen In ver
band met het. verlies in september
van 275.3 miljoen dollar aan goud en
buitenlandse deviezen.
de AVRO en de TROS zou zijn
ontstaan, toen bekend werd dat Rosi
ta voor de TROS een aantal shows
ging maken, terwijl zij door de
AVRO zou zijn gepousseerd in het
programma VA star is born".
Geen kontrakt
Hij erkent wel, dat er nog geen
kontrakt met Rosita Bloom is af
gesloten." Dat komt wel voor elkaar"
zegt B. „Er was met de vader van
Rosita een afspraak gemaakt, dat we
over de show niets zouden vertellen,
maar dat is toch gebeurd en daardoor
kon ik ook niet meer bij de NOS
blijven werken.
B. wil de show aan een andere
omroep verkopen. In Zoetermeer
vraagt men zich af of B zelf ook
geen show opvoert......
BONN De Westduitse liberalen
zullen in een eventueel coalitiekabi
net met de socialisten drie van de
vijftien ministerportefeuilles krijgen,
zo heeft Wolfgang Mischnick, voorzit
ter van de parlementsfractie van de
FDP, gisteren gezegd.
Walter Scheel zou vice-kanselier
en minister' van buitenlandse zaken
worden. Dietrich Genscher zal de por
tefeuille van binnenlandse zaken krij
gen en Josef Ertl die van voedsel
voorziening.
Schade miljoen gulden
TILBURG Een brand, die gis
teravond en vannacht heeft gewoed
in de gebouwen van de Varopa-
bakkerijen aan de Oude Lind in Til
burg, heeft het oude bedrijfsgedeelle
in de as gelegd. Het nieuwe gedeelte
kon worden gespaard. De schede be
draagt zeker een miljoen gulden.
De brand, onder massale en veelal
hinderlijke belangstelling van h?t
publiek, greep met razende snelheid
om zich heen. Persoonlijke ongeluk
ken deden zich niet voor.
Waar nog rust en
ruimte is voor heerlijke
tochten! Volledig
verzorgd, inclusief
hotel en reizen.
Alle informatie in de
NS-reiskrant op de
stations.
van elk
station
voordelig
uit met NS
Minister zegt steun toe
aan Nationaal Ballet
AMSTERDAM Minister Klompé
heeft tijdens de huldiging van mevrouw
Sonia Gaskell gisteravond in de Stads
schouwburg haar medewerking toege
zegd om het Nederlandse ballet die
steun van het Rijk te verlenen die het
als Nationaal Ballet verdient.
De minister antwoordde dit op een
I verzoek van een der vrienden van dü
grondlegster van het Nederlandse bal
let. Het verzoek bereikte haar vanaf
een filmdoek, waarop de film „Dag me
vrouw" van Jan Huiskes werd ver-
j toond.
Deze film. een produktie van de
NCRV. is bedoeld als hommage aan de
leidster van het Nationaal Ballet, die
dit werk nu definitief heeft neergelegd.
De film wordt op 29 oktober op de te
levisie uitgezonden,
i In de wandelgangen van' de Stads
schouwburg wordt een tekening of
beeld van mevrouw Gaskell aange
bracht ter herinnering aan wat zij deed
voor het ballet in Nederland.
Tijdens de afscheidsavond werd zij
geëerd met een uitvoering van „Les
Sylphides" welk stuk zij voor het
eerst op de Neder' ndse planken bracht,
met „NachtPiland" van Rudi van Dant-
i zig en met de première van „Time out
i of mind" van Brian MacDonald.
