FUSIE VAN REDERIJEN
Commentaren
l0' CA°É
CNV wil medewerking aan
loonoverleg niet opzeggen
Aardschokken in
Zuid-Afrika
gevulde -
spekschnitzels
Gezondheid
Beatrix
zeer goed
Naar een der grootste
wereldbedrijven
Loon berciacl
NKV deelt standpunt van NVV,
Fusies
Zichzelf
MINSTENS TIEN DODEN
Duitse liberalen
maken kans op
Buitenlandse zaken
SPREUK
(rita)
Dodental in
Tunesië al
bijna 250
Meer wind
Nieuwe Leidse Comraiait
Dinsdag 30 september 1969 50ste jaargang
Directeur: F. Diemer
Hoofdredacteur: Dr. E. Diemer
Hoofdkantoor Leiden
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet!"
Steenstraat 37
Postbus 76
Telefoon 31441
Abonnementsprijzen p. w. 1,10, p. m. 4,70, p. kw. 14,10
•Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
Mittfvlijk ook 1 VN' orbijj
Vloot ran 200 schepen
Gisteravond, heeft het centraal
overlegorgaan van de vakbonden
zich in Utrecht beraden over de
toestand, ontstaan na de aan
neming van de Loonwet. Hier
de voorzitters van de drie vak
bonden, van links naar rechts
J. Lanser (CNV). A. H. Kloos
(NVV) en P. J. J. Mertens
(NKV).
(Vc
nze scheepvaartredakteur
DEN HAAG De
gezond-
Beatrix,
heidstoestand van prinses
die in de loop van de volgende
maand haar derde kind verwacht, is
bijzonder goed. Dit is gisteren mee
gedeeld nadat prof. dr. A. A. Haspels
op Drakensteyn was geweest voor
een routine-onderzoek.
Het is de bedoeling dat de beval
ling geschiedt in .het academisch zie
kenhuis in Utrecht. De Prinses zal
behalve door prof. Haspels ook wor
den bijgestaan door hetzelfde me
disch team dat assisteerde bij de ge
boorte van de prinsen Willem-A-
lexander, Maurits en Johan Friso:
prof. Plate, die als consulent van
prof. Haspels zijn medewerking zal
verleden, de kinderarts dr. J. Druk
ker, de anesthesist G. M. M. Nijhuis
en de hoofdverpleegster mejuffrouw
C. L. van Beuzekom.
ROTTERDAM Drie mogelijk vier van de grootste
rederijen van ons land willen samengaan. Het zijn de Konink
lijke Java-China Paketvaart Lijnen (KJCPL), de Koninklijke
Rotterdamsche Lloyd (KRL) en de Stoomvaart Maatschappij
Nederland (SMN).
Er zijn besprekingen aan de gang om te onderzoeken of het
wenselijk en mogelijk is tot een fusie te komen. Ook wordt na
gegaan de Vereenigde Nederlandsche Scheepvaartmaatschappij
(VNS) bij het samengaan te betrekken. De raad van beheer van
de VNS is bereid tot medewerking.
PRAAG Het nieuwe lid van het
presidium van de Tsjechoslowaakse
communistische partij, Josef Kemp-
ny, heeft een nieuwe Tsjechische re
gering gevormd. Kempny is tevens
vice-president van de federale rege
ring. Het kabinet komt in de plaats
van de gisteren afgetreden regering
van Stanislaf Razl. Deze bekleedt
thans het vice-premierschap.
Als de fusie doorgaat, zal een
van de grootste scheepvaartbe
drijven ter wereld zijn ontstaan.
De drie rederijen beschikken ge
zamenlijk over een vloot van
ongeveer 200 vrachtschepen, met
een totaal draagvermogen van
circa twee miljoen ton.
Het gesprek om tot een fusie te ko
men vloeit direct voort uit de aanbe
velingen die het begin dit jaar ver
schenen „Rapport-Ooyevaar" doet.
Dit rapport bepleit een vérgaande
samenwerking tussen rederijen, ten
einde het Nederlandse lijnvaartbe-
drijf te kunnen redden en consurre-
rend te kunnen maken t.o.v. het bui
tenland.
CONTAINERS
De achtergrond van de fusiebe
sprekingen is zonder twijfel de komst
van containers op een aantal routes
die de rederijen bevaren: Verre Oos
ten, Australië. Zondel- samenwerking
in dit verband (zeer hoge investerin
gen voor schepen en containers) is
het moeilijk zich te handhaven tegen
de felle internationale concurrentie.
Inmiddels zijn er al enkele concrete
stappen gezet op weg naar de con-
tair.erisatie. De VNS bestelde in ok
tober 1968 bij Van der Giessen-De
Noord een containerschip van 33.000
ton, bestemd voor de vaart op Austra
lië. In juni van dit jaar werd bekend,
dat de KRL. de VNS en de SMN
drie containerschepen willen laten
bouwen van ongeveer 35.000 ton. De
bouw zou een investering van zeker
250 miljoen gulden vergen.
Door hun hoge snelheid (26 mijl)
en de grote capaciteit (1800 contai
ners) zijn drie van dergelijke sche
pen in staat evenveel lading te ver
voeren als achttien conventionele
schepen.
De berichten over deze container
opdracht zijn niet nader geconreti-
seerd. De KRL zei enkele dagen later
dat er nog geen zekerheid bestond
over het aantal schepen, de afmetin
gen en de snelheid. De maatschappij
VOOR IEDER DIE
NU EEN NIEUWE
BONNEE OPGEEFT. I
Gezellige kaars in een
glas
Terwijl hij de lucht in
uw kamer zuivert, ver
spreidt hij een heerlijk
frisse geur.
Ik geef op als
nieuwe abonnee;
Als beloning voor mijn aktiviteit
ontvang ik een "Gouda Bouquet".
De nieuwe abonnee krijgt onze krant
veertien dagen gratis.
stelde toen ook: „Er moeten nog vele
andere zaken geregeld worden voor
dat de rederijen een definitieve be
stelling voor containerschepen plaat
sen."
KJCPL, KRL en SMN zijn finan-
cieel-techniscli reeds nauw aan el
kaar verbonden in de Nederlandse
Scheepvaart Unie, een houdster
maatschappij van aandelen. Deze
bezit de meerderheid van de aan
delen van de drie bedrijven: van de
SMN 75 pet., van de KRL 76 pet.,
en van de KJCPL 54 pet.
CROOTSTE
De drie zijn de grootste lijnvaart-
rederijen van ons land; daarnaast
hebben ze ook belangen in de tank
en de tramp vaart.
Twee andere grote lijnvaartrede-
rjjen zijn de Holland-Amerika Lijn
en de KNSM. Deze zijn niet bij de
besprekingen betrokken, omdat de
schepen van deze rederijen andere
trajecten bevaren.
De drie zitten vooral op het Verre
Oosten, Afrika. India/Pakistan/
Australië en de Stille Oceaan: de
HAL en de KNSM varen op de twee
Amerikaanse continenten.
De VNS, die dus mogelijk ook bij
de fusie zal worden betrokken, is
het gezamenlijke eigendom van zes
rederijen. Het zijn de vijf genoemde
en tevens Phs. van Ommeren, ge
specialiseerd in tank- en vrachtvaart.
De Holland-Amerika Lijn en de
KNSM stelden zich in de loop van
dit jaar al gereserveerd ou ten aan
zien van een verdere nationale sa
menwerking van lijnrederiien. Op
de jaarvergadering van KNSM zei
de directie dat men positief stond
ten aanzien van samenwerking, maai
maar de eigen identiteit wenste te
behouden. Mr. J. J. Fok™-*, president
commissaris van de HAL. zei dat
zijn maatschappij ernstig dacht in
de richting van samenwerking op
internationale basis.
Het afstoten van conventionele
schepen vindt thans regelmatig
plaats. In de eerste zes maanden van
dit jaar zijn 20 grote vaartschepen
naar het buitenland verkocht.
(Zie ook pagina 7)
AP GEBIED na gebied zet het con-
centratieverschünsel zich voort.
Scheepsbouw, banken de scheep
vaart blijft niet achter. Men kan er
vandaag tn de krant van lezen.
Het zal alles wel nodig en nuttig zijn.
Concurrentie en technische ontwikke
lingen dwingen ertoe. Tegelijk echter
ontsaan er samenballingen van macht,
en we kunnen ons de gevoelens van
onbehagen denken die er vooral bij
jongeren bestaan. Maken zü nog toe
komst, of maakt de toekomst hen?
Bij al dit soort fusies verdringen el
kaar de gedachten. Er zit in het ver
schijnsel iets griezelig dwangmatigs,
juist in die schijnbare onvermijde
lijkheid. Soms lijkt het. ol' concentre
ren als zodanig iets normatiefs aan
het worden is. Maar of het uitslui
tend winst is? Met name ook in het
menselijke vlak?
Misschien is het niet helemaal billijk,
dit juist te zeggen bij deze laatste fu
sie. Het geldt immers het verschijnsel
in zijn totaliteit. Maar moet het, naast
al het andere, toch óók niet eens ge
zegd wórden?
QNZE SYMPATHIE is bü het CNV
dat, anders dan het NKV. het NVV
niet heeft willen volgen in het opzeg
gen van medewerking aan het loon
politieke overleg.
Niet dat het CNV tegen de loonwel-
Roolvink niet ook zijn ernstige be
zwaren heeft. Maar in de eerste plaats
is het nog geen wet wat zal de
Eerste Kamer doen? en opzeggen
I van overleg brengt ook al niet verder.
In een democratische samenleving zijn
andere mogelijkheden om van zijn
ontstemdheid te laten blijken.
Sterker dan wie heengaat is wie be-
reid blijft zijn bijdrage te leveren aan
de gemeenschappelijke verantwoorde-
I lijkhcid.
Trouwens, NVV-voorzitter Kloos had
ook wat minder de schijn kunnen
wekken, met zijn NVV de richting te
willen aangeven. Dat was niet best
gespeeld. Nu heeft hij nóg minder
grond tot verwijten aan het CNV.
Het had ons genoegen gedaan, indien
het ook door het NKV zo was gezien.
(Van onze soc.-econ. redactie)
UTRECHT De drie vak-
centralen hebben gisteravond
ondanks urenlang vergaderen
geen overeenstemming kunnen
bereiken over hun houding ten
aanzien van de niemvc loonwet.
Het NKV viel het standpunt van
het NVV bij, maar het CNV wei
gerde, alle medewerking aan de
Loonwet op te zeggen.
NVV en NKV zullen nu niet langer
meedoen aan het loonoverleg in de
Stichting van de Arbeid en de Sociaal-
economische raad en bovendien
ook gesprekken met de regering over
de loonpolitiek weigeren.
Het CNV noemt artikel 8 van de
j Loonwet, waarin een ingreep van de
J regering ih afzonderlijke cao's wordt
mogelijk gemaakt, onaanvaardbaar.
I Het christelijk vakverbond vindt de
Loonwet altijd nog op betere wijze
liet belang van de werknemers die
nen dan het Buitengewoon Besluit
Arbeidsvoorwaarden, dat tot nog toe
steeds de loonpolitiek heeft bepaald.
In het BBA heeft de regering aan
zienlijk grotere bevoegdheden om in
te grijpen in het loonbeleid dan bij
de nieuwe Loonwet.
m Inzenden aan Bureau van dit blad hokje zwart maken naar keuze^
KAAPSTAD Het zuidooste
lijk deel van Zuid-Afrika is
gisteravond geteisterd door een
serie zeer krachtige aard
schokken, die aan ten minste tien
mensen het leven hebben gekost.
Het aantal gewonden is nog niet
bekend.
De aardschokken troffen gebieden
van verscheidene honderden vier
kante kilometers tussen Kaapstad en
Durban. Een van de schokken was zo
hevig dat de naalden van de seismo-
grafen doorsloegen.
Met name in Kaapstad ontstond
grote paniek onder de bevolking.
Veel mensen onder wie vrouwen
met kinderen in nachtgewaad
vluchtten de straat op.
Het zwaarst getroffen gebied is het
schiereiland ten zuiden van
Kaapstad, waar veel kleine boeren
dorpen liggen. Hier werd grote scha
de aangericht ën ontstonden bran
den.
Zeven do«len
Alleen al in Tilbagh, een plaatsje
honderd kilometer ten noord - oosten
van Kaapstad, kwamen zeven men
sen om het leven. Geen enkele wo
ning in dit dorp bleef onbeschadigd.
Ook in het nabijgelegen stadje Wol-*
seley, richtten de aardschokken, die
enkele minuten duurden, grote ver
woestingen aan. Er ontstonden ook
grote bosbranden. In Durban, Port
j Elizabeth en Kaapstad werden de te-
I lefoon- en telegraafverbindingen ver
broken.
Deskundigen van hel observato
rium in Johannesburg beschreven de
j bevingen als de ergste sinds de grote
Zoeloeland-aardbeving in 1932. Ver
wacht wordt dat nog meer schokken
zullen volgen.
Daarom heeft het CNV geweigerd
samen met de beide andere vakcen-
tralen een beroep op de Eerste Ka
mer te doen de nieuwe Loonwet als
nog te verwerpen.
Hoewel met name het NVV bijzon
der gesteld is op meer samenwerking
van de drie vakcentralen, heeft voor
zitter Kloos de prijs van dc Loonwet
hiervoor te hoog gevonden.
Hij gaf gisteravond toe dat in de
samenwerking van de vakcentralen
een stap terug is gedaan, maar hij
zei met nadruk dat het niet tot een
breuk is gekomen. Er blijven volgens
hem nog tal van mogelijkheden tot
samenwerking over.
In CNV-kring kon men de opvat
ting horen, dat de nieuwe Loonwet
duidelijk aantoont dat er verschillen
bestaan tussen de drie vakcentralen
en dat dc kreet „Iedereen doet het
zelfde" niet waar is.
Concessie
Het NKV zal nog wel medewer
king verlenen aan de algemeen ver
bindendverklaring van cao's en het
vaststellen van bindende loonregelin
gen. Deze concessie is eigenlijk incon
sequent van het NKV, omdat ook
deze vorm van medewerking in de
Loonwet is vastgelegd. Kennelijk wil
het NKV niet zover gaan dat er geen
cao's meer tot stand kunnen komen.
Op deze wijze wordt voorkomen dat
de belangen van de eigen werkne-
mers aanzienlijk schade zouden on
dervinden,
j NKV en CNV maken het op deze
I wijze mogelijk dat in de bedrijfstak
ken het loonoverleg normale door
gang kan vinden en de nieuwe cao's
op tijd in werking kunnen treden.
Het NVV kan zijn protesthouding vol
houden zonder dal zijn leden bena
deeld worden in arbeidsvoorwaar
den.
Stakiug
Binnen dc kring van het NKV
heeft bij het nemen van de beslissing
over de Loonwet de stakingsmogelijk
heid een rol gespeeld.
De juridisch adviseur van het
NKV, mr. Th. E. E. van Schaik, te
vens lid van de Tweede Kamer, staat
op het standpunt dat tegen een in
greep van de minister in een cao op
basis van art. 8 van de Loonwet,
lekker eten tips
geen staking mogelijk is, omdat dit
een politieke staking zou zijn en dus
een onrechtmatige daad. Hier dreigt
naar het oordeel van de heer Van
Schaik een gevaarlijke conflictsitua
tie.
Het NKV betreurde het dat het
NW zonder overleg met de andere
vakcentralen de nieuwe Loonwet had
afgewezen en dat het CNV ondanks
grote bezwaren tegen de wet zich
zonder vooroverleg bereid had ver
klaard tot medewerking aan de uit
voering van de Loonwet.
BONN Het dingen van de twee
grootste Duitse partijen. de
CDU/CSU en de SPD, naar de libera
len (FDP) als coalitiepartner heeft
gisteravond een hoogtepunt bereikt.
FDP-parlijleider Walter Scheel kan
zowel in het geval van een coalitie
met de CDU/CSU als met de socia
listen minister van buitenlandse za
ken worden.
Naar verluidt zou één van de coali
tie-kandidaten de FDP voorts zes mi
nistersposten hebben aangeboden.
Elke mode is tweemaal be
lachelijk: eenmaal aan haar
begin en eenmaal aan haar
einde.
WERTHEIMER
TUNIS Hel dodental als gevolg
van overstromingen in Tunesië is
reeds gestegen toot bijna 250. Vijftig
duizend mensen zijn dakloos gewor-
I den.
Het woedende water vernielde
I twintigduizend gebouwen. De over
stromingen waren het gevolg van
drie dagen voortdurende regenval,
waaraan zondag een eind kwam.
Het Internationale Rode Kruis
heeft een beroep op de wereld ge-
I daan de slachtoffers met tenten, de
kens en medicamenten te helpen.
Meem magere speklappen
en snijd deze open.
Vullen met kaas of ham.
8raden.
Opdienen met boerenkool
of Brussels lof.
een goed stuk vlees hoort erbij
Geweigerde lift.
Zoo en maan
1 oktober zon op 6.40, onder
18.18; maan op 20.21, onder 13.52;
3 okt. L.K.
DE BILT Veranderlijke be
wolking met plaatselijk enkele
buien. Zwakke tot matige zuid
westelijke wind. Later matige tot
krachtige, aan de kust mogelijk
tot hard toenemende wind tussen
west en noordwest. Vannacht
minder koud. Morgen overdag
iets lagere temperaturen dan
vandaag.
DE BILT De afgelopen
nacht bevond ons land zich on
der invloed van een uitloper
van een hogedrukgebied, waar
van het centrum ten noordwes
ten van de Azoren lag. Hierdoor
was er weinig wind en kon op
plaatsen waar vrywel geen be
wolking was, de temperatuur tot
onder het vriespunt dalen. Al
leen in Zuid-Limburg regende
het langdurig. Hier werd het
dan ook niet kouder dan acht.
graden.
Vooruitzichten voor donder
dags
Aantal uren zon: 2 tot 8;
min. temp.: omstreeks nor
maal;
max. temp.: 0 tot 4 graden I
onder normaal:
kans op een droge periode van I
minstens 12 uur: 70 procent:
kans op een geheel droog et- I
maal: 50 procent'. 1