Opiniepeilers kregen dit keer Algemene opluchting over magere resultaten van NPD Progressieve concentratie krijgt meerderheid Certificaten voor 71 „Ridders op de weg" Nek-aan-nek-race is uitgebleven Het verloop in 20 jaar Tientallen doden op Formosa door tvfoon ..Elsie" !Den Uyl hoopt op regering zonder Kiesinger Von Thadden: Verlies le wijten aan hetze Geen succes voor Adolf DEN UYL: BINNEN AFZIENBARE TIJD Bevol k i ngsonderzoek suikerziekte bepleit 5 MAANDAG 29 SEPTEMBER 1969 J^E opiniepeilingen, die een nek-aan-nek-race tus sen de Westduitse socialis ten en christen-democraten voorspelden, hebben geen gelijk gekregen. Van het be gin af gaven de uitslagen het beeld te zien van een zich handhavende CDU/ CSU, van een op winst staande SPD, van een zwaar gehavende FDP en van een afgewezen NPD. Uiterst links kwam er helemaal niet aan te pas. Voor het falen van de opiniepeilers kunnen twee oorzaken worden ge noemd: de onverwacht grote opkomst van de kiezers (bijna 33 van de ruim 38 miljoen) en de deining om het al dan niet revalueren van de Duitse mark. Dat zoveel Duitsers de moeite na men, naar de stembus te gaan (er is geen stemplicht) had tot gevolg, dat de rechtsextremistische NPD buiten de Bondsdag bleef. Of de CDU/CSU het meest van deze grote opkomst heeft geprofiteerd, is nog moeilijk uit te maken. Er lijken echter redenen te zijn om aan te nemen, dat het wèl zo is. Ook moet worden aangenomen, dat de weigering van kanselier Kiesinger, te zwichten voor de socialistische eis tot revalutie van de mark en de enorme speculatie, die gevolg was van het felle optreden van SPD-mi- nister Schiller (economische zaken) velen deed besluiten, toch maar weer op de CDU/SDU te stemmen. Bovendien moet niet worden ver geten, dat het niet altijd voordelig is, lange tijd van tevoren als winnaar te worden gedoodverfd. Een dergelijk verschijnsel kan een averechtse uit werking hebben, en degenen die niets voor socialistische experimenten voe len er toe brengen de tegenpartij te steunen. Versterkt Hoe dan ook, de SPD is niet de grootste partij geworden, laat staan dat zij de meerderheid verwierf die voorzitter Willy Brandt er dit jaar in zag zitten. Wel boekte zij een forse zetelwinst, die haar positie duidelijk heeft versterkt. Om te kunnen rege ren is zij echter aangewezen op de kleine FDP, die nu in mini-uitgave is verschenen. Gezien de onverkwikkelijke ge beurtenissen tijdens de verkie zingscampagne, waarin beide partijen elkaar dingen voor de voeten wier pen waar de honden geen brood van lusten, moet vooralsnog uitgesloten worden geacht, dat gestreefd zal worden naar voortzetting van de coa litie tussen socialisten en christen-de mocraten, die ruim twee jaar geleden tot stand kwam. Gelet op het grote verlies van de FDP zou het voor de hand liggen, dat deze partij geen regeringsverant woordelijkheid gaat dragen. Neemt men daarbij in aanmerking, dat Walter Scheel deze liberale partij bewust als een politiek naar links leunende par tij heeft gepresenteerd, dan zou ook een samengaan met de socialisten ook niet voor de hand liggen. De stemmenpercentages van de grote Westduitse partijen bij de zes algemene verkiezingen: CDU SPD FDP NPD 1949 31.3 29.2 11.9 1953 45.2 28.8 9.5 1957 50.2 31.8 7.7 1961 45.3 36.3 12.8 1965 47.6 39.3 9.5 2.0 1969 46.1 42.7 5.8 4.3 VrijdagavondDe wekelijkse badbeurt. En dan gebeurt het! Opeens is da-b zwakke plekje een heus gat. gewon den. Welp! Marie, de ISOPON 1 Da.ISOPON.de pastadie ALLE gaten, scheuren eri deuken opvult. Even uitsmeren en een bal F uur laten bikkelgranietstaalhardlil In alle doe-het-zelF,ijzerzaken en grossiers in automaterialen. va «.«O IVOOR 1000 EN 1 KLUSJES VAN DER STRAATEN N.V. Gorinchem-Amsterdam - Eindhoven In binnenlandse kwesties zijn libe ralen en socialisten ook sinds Scheel de leiding van Mende over nam het niet altijd met elkaar eens. Zo zijn de liberalen als krachti ge voorstanders van het vrije onder nemerschap gekant tegen het SPD-programmapunt om de vakbon den veel grotere zeggenschap te ge ven in het beleid van de particuliere ondernemingen. Voorlopig moet het verlossende woord echter door de FDPV worden gesproken. De kiezers hebben Walter Scheel en zijn flirtation met de socia listen duideijk aan de kaak gesteld. De vraag is of Scheel hieruit een les getrokken heeft, dan wel dat de enorme teleurstelling hem er juist toe zal brengen zich te keren tegen de CDU/CSU. de partij waarmee de FDP het sterkst verwant is. Intussen heeft de FDP nog een sterke kaart in handen. Zij kan haar medewerking aan de vorming van een coalitie laten afhangen van de toestemming van een der grote par tijen, niet te zullen streven naar wij ziging van de kieswet naar Ameri kaans voorbeeld. Op die manier kan zij voorkomen, dat zij in 1973 in ie der geval niet meer in het stuk voor komt. Twee partijen Nu de NDP van Adolf von Thad- den er niet in geslaagd is in de Bondsdag door te dringen, lijkt de dringendste reden tot herziening van de kieswet niet langer te bestaan. De SPD, die in de afgelopen jaren al geweigerd had zich aan een met de CDU/CSU gemaakte, afspraak te hou den, zal het ook nu de FDP zeker niet lastig maken. Dit neemt niet weg, dat de verkie zingen van gisteren een duidelijke groei te zien geven naar een twee- partijen- stelsel. De FDP is dit keer nog met de hakken over de sloot gekomen en de NDP is in het zicht van de haven gestrand. Er is een goede kans, dat bij de volgende ver kiezingen geen enkele kleine partij meer aan bod komt. door J. den Boef TAIPEI Zeker 87 mensen zijn op Formosa om het leven gekomen door de tyfoon „Elsie" die vrijdag over het centrale deel van Taiwan in de richting van het Chinese vaste land raasde. Van hen kwamen 39 om bij een brand, die. aangewakkerd door ruk winden, honderd huizen met rieten daken in het dorp Taitoeng in de as legde. In een afgelegen dorp zouden nog ongeveer honderd mensen opge sloten zitten. Over hun lot is nog niets bekend. Over de omvang van de schade tast men nog in het duis ter, omdat de verbindingen verbro ken zijn. HULSHORST De 59-jarige J. P H. de Blieck uit Utrecht is zondag avond met zijn bromfiets tegen een langs de weg staand wachthuisje van de Veluwse Autodienst gebotst. De man overleed ter plaatse. Daar staat echter tegenover, dat de levenskansen voor de FDP blijkbaar beter zijn, als zij samenwerkt met.de CDU-CSU. Bij de vijf voorafgaande verkiezingen hadden de liberalen ondanks onderlinge verdeeldheid altijd het veilige gevoel dat /.ij royaal boven de rode streep (5 pct.-claus zou blijven. Gisteren werd aange toond dat die tijd voorbij is. Mogelijk zal de CDU-CSU de dui delijke afwijzing van de NPD aangrij pen om niet langer aan te dringen op invoering van het op dat van Ame rika lijkende systeem. En zo is er alle reden om aan te nemen, dat de liberalen hun huid zo duur mogelijk zullen verkopen en niet het risico zullen nemen dat de twee grote par tijen opnieuw een coalitie aangaan. Conclusie: de kans op prolongatie van de grote coalitie is heel klein; de CDU/CSU is blij met het beperkte verlies, maar niet tevreden: de SPD is tevreden met forse zetelwinst, maar toch niet echt bltf; de FDP is niet hip, maar tevreden dat zp het op het nippertje heeft gered. De enige die niet blij noch tevreden is. is de NPD van Adolf von Thadden. En verder is er eigenlijk niet zo veel veranderd. DEN HAAG PvdA-fractievoor- zittcr Den Uyl is („uiteraard") geluk kig met de winst van de SDP tijdens de Westduitse verkiezingen. „Voor de vernieuwing in Duitsland is het te hopen, dat een regering zonder de partij van Kiesinger en Strauss een kans krijgt". Eevenals Den Uyl toonde KVP-fractieleider Schmelzer zich verheugd dat de NPD geen vat heeft gekregen op de Duitse kiezers. Drs. Schmelzer was blij dat de CDU de grootste partij is gebleven. „In de eerste plaats omdat een christelijk geïnspireerde echte volkspartij in een land als West-Duitsland dit resultaat heeft kunnen bereiken. Bovendien omdat de CDU sinds de oorlog regeringsver antwoordelijkheid heeft gedragen en in de publieke opinie dus aan slijtage onderhevig is. Desondanks blijft de CDU appelleren aan de kiezers". Drs. Nederhorst in Vragen vuur (Van onze radio- en tv-redactie) HILVERSUM Wie aan de weg timmert, heeft (ineens) veel bekijks, en daarom heeft drs. G. M. Neder horst het op 't ogenblik heel druk om de publiciteitsmedia te bedienen. Bij al die drukte heeft de VARA- radio hem bereid gevonden om woensdagavond op te treden in de rubriek „Vragenvuur". Studenten zul len hem dan ondervragen over de kwestie- Verolme. (Om 8 uur op Hil versum II). BONN Politici in binnen- en buitenland tonen zich zeer ver heugd over de magere resultaten van de neo-nazistische NPD bij de Bondsdagverkiezingen van gisteren. In de westelijke hoofdsteden, maar ook in Moskou, haalt men opgelucht adem nu deze extreem rechtse partij niet tot de parlementsgebouwen in Bonn zal kunnen doordringen. Ven uiterst droefgeestig kijkende Adolf von Thadden ditmaal, want zijn nationaal-democratische partij is gisteren beneden de minimumgrens van vijf procent, noodzakelijk voor een vertegenwoordiging in de Bonds dag, gebleven. Hij schreef het toe aan de „hetze" tegen zijn verkie zingscampagnes In Britse regeringskringen had men zich ernstige zorgen gemaakt voor de te verwachten terugslag op internationaal gebied als de NPD in de Bondsdag was gekomen. Men was voorl bevreesd voor een verslechte ring in de Oost- Westverhoudirigen in Europa, terwijl men ook gerekend had op een emotionele invloed op de linkervleugel van de Labour-partij. Moskou was geenszins verrast over de uitslag van de verkiezingen. In de Russische hoofdstad liet men dui delijk doorschemeren dat men blij was dat von Thadden het niet had gehaald. De NPD-leider zelfbehoefde niet naar woorden te zoeken om zijn ver lies te verklaren: „De verliezen zijn te wijten aan de geconcentreerde het ze in de laatste drie verkiezingswe- ken tegen mijn partij", verklaarde hij in een eerste commentaar. Het door de massamedia gewekte beeld van „NPD en tumult" hebben een voor deze partij negatieve uitwér- king gehad. Gehalveerd De NPD heeft zich overigens ook in haar „vestingen" niet kunnen handhaven zoals tussen 1966 cu 1968 bij verkiezingen voor dc Landdag. In het algemeen kreeg zij slechts de helft van de stemmen die zij bij vo rige Landdagverkiczingen verwierf. Een duidelijk voorbeeld is Baden- Wüurttember. waar de NPD in 1968 ongeveer 9.8 procent van de stemmen kreeg tegen 4.5 procent gis teren. De voorzitter van de FDP, Walter Scheel, gaf kort na het sluiten van de stembussen, toen de eerste progno ses binnen waren, al toe dat zijn partij een gevoelig verlies had gele den. Hij weet dit aan het feit. dat de beide partijen van de grote coalitie. CDU en SPD, al zeer vroeg uit el kaar zijn gegaan. Naar zijn mening heeft de kiezer zich niet tegen een opening naar links van de FDP uitgesproken, daar er in wezen geen sprake van een koerswijziging was. Computer Scheel ging af op de eerste bereke ningen en die bleken later vrij nauw keurig de officiële einduitslag aan te hebben gegeven. Om zeven uur gis teravond gaf de computer van het tweede Duitse televisienet een per centage van 47 voor de CDU (het werd 46.1). 42 voor de SPD (42.7). 6 voor de FDP (5.8) en ongeveer 5 voor de NPD (4.3). Op dat moment nam men reeds aan dat de NPD de vijf procentslimiet niet zou halen. In de meeste deelstaten en de gro te steden was het beeld van de ver kiezingsuitslag geheel in overeenstem ming met de algemene tendens. Uit zonderingen hierop vormden onder andere de deelstaten Baden-Wüurt- temberg, Hessen en Rijnland-Palts waar de CDU een winst boekte van 0.4 tot 0.8 procent. In laatstgenoemde deelstaat viel het betrekkelijk ge ringe verlies van de liberalen op: van 10.2 tot 8.9 procent. In Baden-Württcmberg en Rijn land- Palts wisten de christen- demo craten zelfs voor het eerst een absolu te meerderheid te behalen. De CSU handhaafde haar meerderheid van ongeveer 55 procent in Beieren. Van de grote steden vielen Mannheim en Hannover uit de toon: in Mannheim behaalde de CDU een winst van 2.2 procent en in Hanno ver van 0.5 procent. In verscheidene grote steden versterkte de SPD haar meerderheid en in Hamburg, Flens burg en Bremen overschreed zij de vijftig procent voor het eerst. De eerste Bondskanselier Kiesinger was gis termorgen een van de eerste emi- mente politici in West-Duitsland die vroeg hun stem uitbrachten. Hij verscheen even na negen uur met zijn vrouw in de buurt van de bonds- kanselarij. In zijn kieskring Waldshut steeg het percentage voor de CDU van 56.6 tot 59.4. Ook de SPD verbeterde hier haar percentage: van 28.6 tot 29,5. De Aktion democratischer Fortschritt, waarvoor hier Beate Klarsfcld kandi date stond, moest met 0.4 procent genoegen nemen. Minister van economische zaken Schiller (SPD) werd in Dortmund ge kozen, maar zijn collega van de fensie Schroder (CDU) verloor in zijn kieskring Düsseldorf zijn zetel aan de plaatsvervangend voor zitter van de Bondsdag, Meemann (SPD). De minister van verkeer, Le ber (SPD), werd herkozen in Frank fort. Hij was tegen de wil van de jonge socialisten lijstaanvoerder ge worden. Zege De uitslag in Karlsruhe laat 'een verrassende zege voor de socialisten zien. De voorzitter van de jonge socia listen, Corterier, versloeg hier de CDU-kandidaat Guede met een meerderheid van 1.705 stemmen. Daardoor komt er voor het eerst sinds 1953 een SPD-kandidaat uit Karlsruhe rechtstreeks in de Bondsdag. De NPD heeft met 24 procent in de Beierse plaats Tockheim een in het oog springend hoog percentage van het aantal stemmen gekregen. NPD- kandidaat was de burgemeester, Do- nath. De CSU ging hier echter met de zege strijken: 66 procent. Partijleider von Thadden leed zelf een gevoelige nederlaag als directe kandidaat in de kieskring Bonn. Hij kreeg slechts 4.451 stemmen in deze „hoofdstad" van West-Duitsland. Veiligheidsplan hoekt eerste resultaten (Van een onzer verslaggevers) ROTTERDAM De nog heel jonge „Orde van de Ridders van de Weg" telt sinds zaterdag 71 „ridders van de weg der derde klasse", de eersten van, zoals minister drs. J. A. Bakker en de heer A. C. Vogel, commandant van de verkeersbrigade van de rijkspolitie hopen, een heel lange reeks. Al die 71 beroepschauffeurs uit ge heel Nederland kregen zaterdag in De Doelen te Rotterdam hun "ridder kruis* met bijbehorend certificaat uit gereikt, drie hunner door het lot aangewezen uit handen van minis ter Bakker persoonlijk: de heren W. A. de Lange uit Woerden, A. Wisse- link uit Winterswijk en J. van Amersfoort uit Kekerdom bij Nijme gen. Minister Bakker had veel lof voor het initiatief van de Onderlinge Waarborgmaatschappij Transvemij. welke verzekeringsonderneming de idee van het instituut van de „Rid ders van de weg" leven gaf. Natuurlijk spelen daarbij economi sche motieven een rol, aldus minister Bakker, en dat is beslist niet onjuist. Maar het gaat hierbij ook om ideële beweegredenen. Belangrijk achtte minister Bakker het. dat de beoordelng of iemand „ridder van de weg" kan worden niet alleen het rijden zonder ongeluk ken inhoudt. Er wordt ook gelet op allerlei andere zaken, die met de vei ligheid van doen hebben: melden van gladde banden of van andere gebreken, privé rijden zonder toe stemming, te snel rijden, allerlei rii- fouten, ook als die niet tot ongeluk ken leiden. Minister Bakker als „Opperrid- der van de weg" in een Porsche van de rijkspolitie. De minister acht het feit dat de eerste 71 Ne derlandse vrachtwagenchauf feurs konden worden benoemd tot „ridders van de weg", van grote betekenis voor de ver keersveiligheid. NAVO-verbindingen via satellieten BRUSSEL - Acht NAVO-landen, waaronder Nederland, en het tech nisch centrum van SHAPE hebben een akkoord ondertekend voor een gezamenlijk proefprogram met een vorig jaar gelanceerde satelliet en een net van kleine tactische satel lietverbindingen. Het program is de voortzetting van voorgaande proefnemingen. (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG Centraal in het beleid vari de Partij van de Arbeid moet staan de strijd tegen het kabinet-De Jong, heeft de partijraad zaterdag in Utrecht vastgesteld. Het tweede doel is niet meer het herstel van de rust in de partij die was er, mis schien wel meer dan gewenst was maar het streven naar een progressieve concentratie. Dc partijraad concludeert dat de weigering van D"66 in strijd is met de wens van vele kiezers die in D'66 een vooruitstrevende beweging zien en hoopt dat D"66 „ruim voor de verkie zingen van 1970 die onduidelijke tus senpositie opgeeft". Zonodig zal de PvdA zelfstandig optreden, want de partij vindt alleen bij de PPR, niet eens bij de PSP, de wens tot concen tratie van progressieve krachten te rug. Drs. Den Uyl wis niet „overopti mistisch", maar hij durfde toch wel te voorspellen dat binnen afzienbare tijd. binnen enkele jaren, een progres sieve concentratie een meerderheid zal krijgen. Hij leidde dat af uit opi nie - onderzoeken, waaruit zou blij ken dat dc kiezers iets anders willen. Het huidige patroon gaat kapot, was zijn voorspelling. Loonwet Over de Loonwet werd veel gespro ken. Den Uyl: „Deze conflictsituatie kan niet anders aflopen dan dat het kabinet zal ervaren dat zijn lot aan de Loonwet verbonden is". Zes punten van kritiek op het be leid van het kabinet-De Jong staan in een met algemene stemmen aan vaarde resolutie: de loonpolitiek: de belastlngpolitiek, die de prijzen op drijft; de financiële politiek, die het gemeenten onmogelijk maakt het al gemeen welzijn goed te behartigen: de economische politiek, die ruim baan geeft aan de heerschappij van enkelen terwijl de grote massa een onzeker bestaan heeft; de Europese politiek (enkelen beslissen in het ge heim over zaken die allen aangaan) en de ontwikkelingspolitiek, die de rijken van de armen laat profiteren. Wat de financiële nood van ge meenten betreft, burgemeester Ver- kruissen van Muntendam zei, dat het ogenblik voor socialistische bestuur ders kan komen dat ze het niet lan ger met hun geweten in overeenstem ming kunnen brengen de verant woordelijkheid te draeen. Twee voorstellen werden aangeno men. In het eerste wordt er bij de fractie op aangedrongen te blijven streven naar uitbreiding van de be voegdheden van ondernemingsraden daar begint de zeggenschap pas, het SER - compromis is onvoldoende terwijl in de tweede uitspraak de nota - Veringa over de structuur van het hoger onderwijs scherp wordt af gewezen. De juridisch adviseur van het NVV, mr. Hugcnholtz, drong er bij de fractie op aan zich bezig te hou den met de wijze van selectie van rechters. Hij maakte ervan: de inteelt- achtige wijze waarop de rechterlijke macht zich voortplant. De heer Vogel noemde de „vracht- groep" in het autoverkeer, waaraan hogere eisen worden gesteld dan aan de doorsnee weggebruiker. Hij constateerde daarbij echter, dat de zware lasten die op het exploite ren van vrachtauto's drukken, voor heel wat ondernemers aanleiding zijn om op het voor hen onrendabele on derhoud te beknibbelen. Van de 4855 voertuigen die tussen 1 januari en 1 september 1968 door dc speciale rijkspolitiecontroleteams voor het zware wegvervoer waren geïnspecteerd gaven slechts 34 i procent geen aanleiding tot opmerkin- gen en voor dezelfde periode in 1969 waren dat 30 procent van 4558 voer tuigen. In die periode moesten In 1968 308 wagens uit het verkeer wor den genomen en in 1969 waren dat er 278. En in die periode in 1968 moes ten 2603 processenverbaal worden uit geschreven en 2467 in 1969. De heer Vogel noemde deze cijfers zonder meer verontrustend en hij meende dat zij de verplichte keuring, waarvan minister Bakker een voor stander is, alleen maar kunnen on dersteunen. De heer Vogel memoreerde een aantal fouten, die vrachtwagenrijders veel maken, maar vroeg tevens aan dacht van het personenverkeer voor de specifieke moeilijkheden waarmee een vrachtwagenbestuurder op de weg heeft te maken. MER JAAR GELEDEN Het initiatief van Transvemij is. zoals directeur R. A. Horst uiteenzet te, ruim vier jaar geleden begonnen en het leidde tot een veiligheidsplan waarmee op 1 januari 1966 werd ge start. Met zo'n veiligheidsprojekt gingen Duitsland en België ons land reeds voor. Het Nederlandse veiligheids plan werd ingezet na overleg met de Vereniging voor Veilig Verkeer en de erkende vakbonden en het houdt een bepaald puntensysteem in, waarvan op een chauffeurskaart voor iedere chauffeur aantekening wordt gehou den. Heeft een chauffeur drie achtereen volgende jaren schadevrij en volgens zijn kaart ook correct gereden, dan wordt hij benoemd tot "ridder van de weg der derde klasse". Worden het vijf jaren achtereen, dan wordt hij „ridder van de weg der tweede klasse" en zijn insigne wordt een zil veren. Gelukt hel hem tien jaren dit alles vol tc houden dan krijgt hij een gouden insigne en wordt hij "ridder van de weg der eerste klasse". Be halve deze eretitels krijgt de chauf feur ook nog een bijzondere jaarlijk se premie, waarvoor dc punten direct gaan teilen. Er zijn nu drieduizend chauffeurs van meer dan tweehonderd bedrijven bij dit projekt betrokken. Een werkgeversvertegenwoordiger, een werknemersvertegenwoordiger en een onafhankelijke verkeersdes- kundige vormen de commissie, die het puntenwaarderingssysteem en de puntentelling samenstellen. De zaterdag in De Doelen werd besloten met een genoeglijke chauf feursmaaltijd en een demonstratie van de rijkspolitie, waarmee deze liet zien, hoe zij het zware vrachtverkeer controleert. UTRECHT De Nederlandse Ver eniging van suikerzieken wil een be volkingsonderzoek op suikerziekte, omdat er zeker nog honderdduizend mensen in Nederland zijn die zonder het zelf te weten aan deze ziekte lijden. Vroegtijdige ontdekking kan veel onnodig leed tc voorkomen. Op de jaarvergadering, zaterdag in Utrecht, waar dit werd bepleit, werd voorts gezegd dat de nodige finan ciën en de juiste methodiek voor een dergelijk onderzoek stellig te vinden zijn, wanneer de regeringsinstanties de vaste wil hebben mee te werken. Uit de vergadering kwam boven dien de gedachte naar voren een stichting te vormen met andere orga nisaties op het gebied van de gezond heidszorg, zoals astma, hart- en vaat ziekten, kanker, nierziekten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 5