i Ruinite^oog zal
schatten Hootle
Goedkoop naar VS
alleen voor clubs
Plan voor
net van
satellieten
Programma
Stralingen
Computers
Olie
Ontdekking
Vervoerders:
bezwaren tegen
EEG-
verordening
Drie weken cel
voor RobStolk
NIEUWE
WERELD
WINTERSPORT: MET
KERST ALLES VOL
Toerisme brengt Europa
29 miljard gulden op
Wandelen op Veluwe
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1969
(Van onze ruimtevaartredacteur)
DE WERELD zal door bevol
kingsgroei in de toekomst
voor onvoorstelbare problemen
komen te staan. Alleen al het
voedselvraagstuk zal zo groot
zijn, dat het nauwelijks meer op
losbaar lijkt. Deskundigen zeg
gen, dat de produktie in 1980
verdubbeld moet zijn om elke
aardebewoner dagelijks een rede
lijk maal te verschaffen. En in
zal zelfs een drievoudige
.produktie vereist zijn.
Een spookbeeld, dat nog in onze
generatie werkelijkheid zal worden?
Nee, zeggen Amerikaanse geleerden.
De aarde bevat nog zoveel rijkdom
en zoveel mogelijkheden, dat zij nog
lang niet is uitgeput. Het gaat alleen
om de vraag: hoe ontdekken we die
rijkdommen en hoe boren wij die
nog versluierde bronnen aan?
Het antwoord daarop staat al vast:
'met behulp van het ruimte-oog.
Waarnemingssatellieten zullen de
imens van straks de weg moeten wij
zen naar zijn nog niet ontdekte rijk
dommen. Elëctronische ogen, die con
stant signaleren en hun geregistreer
de gegevens doorzenden naar sta
tions op de aarde: gegevens over het
rijpingsproces van korenvelden, over
bengmassieven waarin zich olie kan
bevinden, over de dikte van nieuwe
sneeuwvelden in de Himalaya, over
de waterstand van rivieren in Noord-
Europa, over verborgen waterbron
nen en over nog niet ontdekte con
centraties van mineralen.
De Amerikaanse industrie is al be
zig deze toekomstideeën in de vorm
van een programma te gieten: het
Earth Resources Satellite program.
Een programma, dat moet worden
uitgevoerd onder verantwoordelijk
heid van de Nasa en waaraan wordt
meegewerkt door de ministeries van
landbouw en binnenlandse zaken, de
ESSA (environmental Science Ser
vices Administration) en de marine-
jdienst voor oceanografie.
Als het geld ervoor op tafel komt,
zal nog binnen twee jaar de eerste
satelliet omhoog gaan en zal er in
het midden van de jaren zeventig
een heel net van dergelijke satellie
ten om de aarde cirkelen, volgens
hetzelfde systeem als dat van de
weer- en communicatiesatellieten.
Een van de eerste taken van deze
satellieten zal zijn 'het fotograferen
jvan de hele aardbol. Zij bieden daar
voor unieke kansen, want met vlieg
tuigen zou dit vrijwel onmogelijk
feijn. Er zouden meer dan een miljoen
foto's moeten worden genomen, wat
een zeer kostbare zaak zou worden.
Satellieten zouden hetzelfde bereiken
«net 400 foto's en daarmee miljoenen
dollars besparen.
„Zulke fotokaarten zullen de weg
openleggen naar onbeperkte oogsten,
men zal er voorspellingen mee kun-
i doen over de opbrengsten, men
tal het gebruik van land kunnen ver-
ieteren en de distributie van water
Jelmatiger kunnen regelen, wat van
>elang is voor irrigatiewerken en de
v van hydro-elektrische centra-
aldus William Fischer van de
geologische dienst van het ministerie
van Binnenlandse zaken.
I Uiterst gevoelige instrumenten zul
len dit werk verrichten, gebruik ma
kend van het natuurkundige ge
geven, dat elk object levend of
dood stralen uitzendt en een eigen
ppectraal signatuur heeft. Daaruit
kan 7 de wetenschapsman niet alleen
het onderscheid tussen tarwe en
gerst afleiden; hij kan ook zien of
het koren gezond is of is aangetast
door een ziekte.
Fischer: ,.de mogelijkheden zijn
vrijwel onbeperkt. We kennen ze nog
lang niet allemaal. De werkelijke
Waarde van het ruimte-oog zullen
We pas leren kennen als het eerste
Werkt. Maar we schatten, dat zo'n
netwerk van satellieten alleen Ame
rika per jaar al een profijt van 36
piljoen dollar zal kunnen opleveren".
De informatie, die de satellieten
poorseinen, zullen moeten worden
rerwerkt door computers. Daaruit
moet dan o.m. een totale inventarisa
tie komen van de beschikbare grond.
En op basis daarvan kan men dan
Weer vaststellen welke gewassen op
Welke grond moeten worden ver
bouwd. Ook: in hoeverre de grond
Phemisch bewerkt moet worden om
pptimale produktie te verkrijgen.
Worden ontdekt. die voor de
landbouw belangrijk kunnen zijn.
Het direct constateren van bosbran
den Is eveneens een van de voorde-
ten van het ruimte-oog. De schade,
jdie door deze branden alleen al In
Een foto, gemaakt door de
astronauten van Apollo 7: enor
me bosbranden in Queensland,
Australië. Tydige ontdekking er
van door satellieten zou van
onschatbare waarde zijn.
Amerika wordt aangericht, beloopt
jaarlijks 450 miljoen dol'lar. Dit is
overigens nog maar een fractie van
schade, die insecten en plantenziek
ten veroorzaken.
Alleen een ruimte-oog zal in staat
zijn branden en ziekten accuraat en
onmiddellijk te signaleren, zodat di
recte maatregelen mogelijk worden.
Het werkt zelfs zo perfect, dat het
boomsoorten van elkaar onderscheidt.
Ook op het leven in de zeeën, die
71 procent van het aardoppervlak uit
maken, kunnen satellieten verhelde
rend licht laten schijnen, verwachten
deskundigen.
Het nauwkeurig registreren van al
le oppervlakte-temperaturen zal be
langrijke gegevens kunnen leveren
over de levensprocessen onder water,
zelfs over de migratie van zeebewo
ners. Wat dit laatste betreft: zelfs
grote visscholen zullen voor het ruim
te-oog niet verborgen blijven.
De geheimen, die het vasteland ver
bergt, zullen door het ruimte-oog
kunnen worden ontsluierd door fo
to's van het oppervlak. Deze kunnen
namelijk structuren signaleren, die
wijzen op olie- en andere bodem
schatten.
Van deze techniek wordt op het
ogenblik al een studie gemaakt aan
de hand van foto's, die door astronau
ten van de Gemini's en Apollo's zijn
gemaakt. Een van de mensen, die
zich daarmee bezighouden is de ge
oloog dr. Gawad van North Ameri
can Rockwell Corporation, een indu
strie, die is ingeschakeld voor het
Earth Resources Satellite Program.
Na een lange studie vond hij tref
fende gelijkenissen tussen de
structuur van bekende olievelden en
op de foto vastgelegde andere gebie
den, die naar hij vermoedt
hoogstwaarschijnlijk olievoorraden
bevatten.
Ook ontdekte hij bewijzen voor de
stelling van de „drift der continen
ten". Zo wezen formaties aan beide
zijden van de Rode Zee er. volgens
hem, bijvoorbeeld op, dat deze miljoe
nen jaren geleden met elkaar verbon
den waren en er toen dus geen zee
bestond.
„We hebben meer van zulke bewij-
zen nodig", zegt hij. „Ze zullen wel- j
licht straks ook belangrijke gegevens
kunnen leveren, die een tipje oplich- J
ten van de sluier, die nog steeds over
de oergeschiedenis van onze aarde
ligt".
De wetenschap is ervan over
tuigd: het ruimte-oog zal talrij-
ke problemen tot een oplossing
brengen. Het zal bepalend wor
den voor de toekomst van de
mensheid, die door bevolkings
groei in het nauw dreigt te
worden gedreven. Dr. Gerlach,
geograaf van het geologisch in
stituut van Amerika zegt het
zo: „we staan op het punt ont
dekkingen te doen, die voor ko
mende generaties van groter be
lang zijn dan de reis van Colum
bus".
DEN' HAAG De Nederlandse
goederen- en personenvervoerders
zijn ernstig bezorgd over de 1 ok
tober in werking tredende EEG-ver-
ordening. die regels bevat over de
samenstelling van de „bemanning",
de rij- en rusttjden en de af te leg
gen afstand.
Hoewel de maatregel voor Neder
land ook voordelen met zich mee
brengt, vrezen de vervoerders dat er
moeilijkheden zullen komen omdat
in tegenstelling tot de huidige Neder
landse regeling geen uitwijkmogelijk
heden voorkomen in de Europese ver
ordening.
De bezwaren richten zich met na
me tegen de bepaling, dat vrachtwa
gens met een totaal gewicht van
meer dan twintig ton en wagens met
meer dan één trekker of oplegger
(waaronder ook bussen buiten de in
ternationale lijndiensten vallen) niet
langer dan acht uur per dag mogen
rijden met een maximum afstand
van 450 kilometer. De vervoerders
menen dat deze verordening prijsver
hogend zal werken en de chauffeurs
zal nopen harder te gaan rijden.
Ook is er bezorgdheid over de pe
riode van de bekendmaking en inwer
kingtreding van de verordening, die
volgens de vervoerders te kort is.
Daardoor zullen de werkboekjes voor
de chauffeurs veel te laat gereed
zijn.
Twee voorwaardelijk
AMSTERDAM Het Amsterdam
se gerechtshof heeft 23-jarige
drukker en ex-provo Rob Stolk ver
oordeeld tot drie weken gevangenis
straf waarvan twee voorwaardelijk
met een proeftijd van drie jaar. Ver
dachte werd bij verstek veroordeeld
wegens zijn aandeel in de bezetting
van het Maagdenhuis.
De politierechter had Rob Stolk
eerder een straf van zes weken, waar
van drie voorwaardelijk, opgelegd. In
hoger beroep eiste de procureur-
generaal twee maanden onvoorwaard-
lijk. Het Hof heeft aan studenten
en niet-stüdenten die in hoger
beroep hebben terecht gestaan, al
leen boetes van 200 gulden opgelegd.
Microfoon onder
stroom: popzanger
geëlektrokuteerd
LONDEN De 26-jarige Britse
popzanger Richard Stott is door zijn
microfoon geëlektrokuteerd toen hij
donderdagavond optrad in Newcastle
in het Britse graafschap Shropshire.
Stott vormde met Elizabeth Sykes
een popduo onder de naam Two Pen-
Deze speelse hoed, gemaakt van
wit organza ringen, kreeg van de
ontwerper de naam Brave New
World. Hij werd gedragen door
de bruid van de modeshow, die
gisteren door Vernier in Londen
werd gegeven.
Studenten verlaten
bezette woning
UTRECHT Zonder slag of stoot
hebben verlaten, omdat hun actie
in de geologie en een onderwijzer het,
sinds half juli leegstaande huis aan'
het Wed In Utrecht verlaten. Zij had
den dit vorige week zaterdag bezet
uit protest tegen de woningnood en
het feit dat de gemeente Utrecht leeg
staande panden niet direct gebruikt
De studenten zeiden het huis te
hebben verlaten, omdat hun acgie
volgens de wet een misdrijf is en i
geen overtreding. Zij voelen niets
voor een strafblad. Ze hebben voorlo-
pig geen uitzicht op woonruimte. i
Chartermaatschappijen voeren
actie onder verenigingen
Verre reizen worden steeds populairder, is de er
varing van de reisbureaus. Elk jaar verdubbelt het
aantal toeristen dat vakantiepret zoekt op andere
continenten. En hoe meer er de oceaan oversteken,
hoe lager de prijzen lijken te worden. Zo biedt het
charter luchtvaartbedrijf Transavia vrij regelmatig
voordelige retours aan naar Amerika en Canada; het
retourtje Los Angeles aan de westkust al voor een
kleine duizend gulden.
Met nadruk wijst men ei
hier op. dat deze reizen niet
voor iedereen mogelijk zijn.
Door bepalingen van de
Rijksluchtvaartdienst en de
Amerikaanse Civil Aeronau
tics Board kunnen deze
vluchten alleen worden uitge
voerd voor verenigingen en
dan nog wel verenigingen, die
niet het reizen ten doel heb
ben.
Een ander voorschrift is, dat
de verenigingen niet meer
dan 20.000 leden mogen heb
ben. Deze bepalingen zijn op
gesteld omdat men de IA-
TA-lijnmaatschappijen geen
te zware concurrentie wil
aandoen. Het is voor een
chartermaatschappij nu een
maal gemakkelijker goedkope
tarieven aan te bieden dan
voor een IATA-maatschappij:
zij kan haar tarieven
vaststellen op basis van een
volbezet toestel, terwijl een
maatschappij als de KLM, die
op vaste tijden moet vliegen
en dus niet kan wachten tot
het toestel vol is, gemiddeld
niaar 54 van elke 100 toestel
len bezet>eft.
t Contactclnbs
Het meest vliegt Transavia
voor contactclubs, verenigin
gen die tot doel hebben Ame
rikanen en Canadezen
(meestal emigranten) in con
tact te brengen met Neder
landers. In principe zou ook
een voetbalvereniging van de
faciliteiten gebruik kunnen
maken, als er tenminste 40 le
den tegelijk de oversteek ma
ken.
de totaalkosten aan. Over
hoeveel passagiers deze door
de vereniging wordt omgesla
gen, kan het vereni
gingsbestuur zelf -uitrpaken.
Door deze vrijheid worden de
verenigingen in staat gesteld
eventueel te lijden verliezen
door het afvallen van passa
giers te compenseren.
Prijzenslag
Overigens is het nog de
vraag of het uitvoeren van
goedkope vliegreizen voorbe
houden zal blijven aan de
chartermaatschappijen. Zoals
bekend rommelt het ook on
der de IATA-lijnmaatscliap-
pijen.
Eind deze maand zullen 22
van de 104 IATA-maatschap-
pijen bijeenkomen om te pra
ten over herzieningen van ta
rieven op de noordatlantische
routes. Dit naar aanleiding
van de aankondiging van Ali
talia om op deze lijnen zijn
tarieven met 25 procent te
verlagen.
De KLM heeft, evenals Ca
nadian Pacific, al verklaard
met Alitalia mee te gaan als
op de conferentie geen uni
form standpunt wordt be
paald.
Tarieven
Op zichzelf zouden de
meeste maatschappijen de
geldende IATA-tarieven wel
willen handhaven, maar vol
gens Alitalia komen de rege
lingen, die de IATA als bin
dend voor haar leden opstelt,
te vaak in botsing met voor
waarden en formaliteiten, die
sommige regeringen aan de
luchtvaart in het algemeen en
aan hun eigen nationale
maatschappij in het bijzonder
stellen.
De ontevredenheid van de
meeste maatschappijen geldt
met name het gecompliceerde
tarievcnsystecm. Alitalia is
voorstander van een inkor
ting tot maar drie tarieven:
economy, eerste klasse en een
wintert arief.
De elk jaar sterk toenemende belangstelling
voor de wintersport heeft ertoe geleid, dat alle
reisbureau-reizen voor de Kest zijn volgeboekt.
De wintersporttreinen hebben geen plaats meer
onbezet.
Volgens de Nederlandse Ski Vereniging wordt
er elk jaar vroeger geboekt: er zijn winter
sporters die al direct na terugkomst reserveren
voor de volgende winter.
Opvallend noemt de vereniging de stijgende
populariteit van de Langlauf. In Scandinavië
begonnen, ondervindt deze sport nu ook groeien
de belangstelling in Zwitserland. Er zijn nu al
zes plaatsen in dit land, waar
men de sport kan beoefenen.
Dat toerisme de laatste
jaren een industrie is ge
worden die menig land
bergen deviezen levert,
blijkt uit de statistieken.
Samen Ontvangen de
Westeuropese landen er
een kleine 29 miljard
gulden door.
Van die koek probeert
elk land voor zich een zo
groot mogelijk deel af te
bijten. Een deel, dat
getuige de statistieken
ieder jaar groter wordt
omdat de koek als geheel
snel groeit
Alleen al het feit dat
in 1980 tien miljoen Ne
derlanders op vakantie
zullen gaan (een stijging
die er ook voor andere
landen inzit) spreekt in
dit verband duidelijke
taal.
Onder de landen die
FORTUINEN UIT TOERISME
JAARL'jKSE OfflWJGSTEN UTT HET TOER ISME
Italië «I42<
Spanje
Frankrijk
WWfcl.
Engeland
Oostenrjk
ZWserl.
Nederland
Fhrfugai
het meest aan de toerist ver
dienen, staat Italië nog steeds
bovenaan met 5 miljard gul
den, Spanje volgt met 4 mil
jard (en 21 miljoen toeristen)
en op de derde plaats staat
Frankrijk met 3,7 miljard.
Duitsland bezet een goede
vierde plaats met 3 miljard
(en 15 miljoen toeristen).
Het zijn maar enkele cijfers,
maar ze geven wél duidelijk
aan hoe belangrijk de toe-
risme-industrie is geworden.
Voor Spanje is het dit jaar
zelfs de belangrijkste bron
van inkomsten geworden.
Nederland behoort tot de
landen waar de stijging dit
jaar het kleinst is: vorig jaar
kwam er 1,2 miljard binnen
en voor dit jaar schat men
het op 1,3 miljard (voor een
klein land tóch nog niet zo'n
gek resultaat).
Herfst
op de
lotw
F0T0R0UTE HULSHORST-NUNSPEET ■csSrte*
De
Een van de meest
succesrijke fotoroutes in
ons land is die tussen
Hulshorst en Nunspeet.
Volgens de WV in
Nunspeet zijn al vele
honderden informatie-
mapjes, die een goede
gids vormen voor de
fotograferende toerist,
uitgereikt. Behalve bij
de VW zijn de mapjes
luchtvaartmaatschappij „k graljs verkrijgbaar
zorgt er dan verder zelf voor
dat het toestel vol komt. Ook
ten aanzien hiervan zijn er
bepalingen: het toestel mag
alleen met leden van drie
verschillende verenigingen
worden gevuld.
Het luchtvaartbedrijf laat
de verenigingen vrij in het
bepalen van de prijs voor
hun leden. Het biedt slechts
bij de Stichting Ama
teur Fotografie (Singel
32. Amsterdam).
De fotoroute Huls
horstNunspeet voert
door een landschappelijk
fotogeniek terrein met
bossen en heide. Het terrein
is ook bereikbaar per trein, namelijk opgenomen in haar kan dus voor deze wandeling
De NS heeft de wandeling dagtochten-programma. Men bij elk NS-station boeken.
De ANWB houdt op 11 en 12
oktober herfstwandelingen in
de omgeving van Nunspeet.
Er zijn drie routes: een van 5,
een van 12 en een van 20 km.
Kamperen: lang
niet alle
terreinen vol
In de topweken van 16 tot
en met 31 juli was er geen
sprake van een volledige be
zetting van de kampeerterrei
nen. Zelfs aan de Noordzee
kust, Texel misschien uitge
zonderd, waren nog vele
plaatsen onbezet. Op de Velu
we was in de topweken nog
ruim plaats.
Dit zegt Oricava, de orga
nisatie van kamp- en vakan-
tiebestedingsbedrijven in
haar septembernummer naar
aanleiding van een onderzoek.
Reden tot het onderzoek
Een mobiel ANWB-kantoor
fungeert als vertrekpost. Het
staat bij café-restaurant Gel-
ria aan de Elspeterweg in
Nunspeet.
Op 18 en 19 oktober staat
een boswandeling in de buurt
van Amerongen op het pro
gramma. Ook hier zijn drie
trajecten (4.5. 11,5 en 17,5
km). Vertrekpost is het mo
biel ANWB-kantoor bij het
Amerongse Berghuis aan de
Veenseweg.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
varen berichten die in deze
veken spraken van een volle
dige bezetting van kampeer
terreinen.
„Voor vele collega's die hun
terreinen slechts zeer matig
bezet hadden en hun laatste
hoop op de bouwvakantie ge
vestigd hadden, waren deze
berichten in hoge mate on
welkom", aldus Orkava in
een toelichting.
