5%
51%
6%
7%
In overvolle Kamer klonk ($g|§|L
het „onaanvaardbaar"
Datum invoering
verhoogde BTW
uitstellen
Nu 4i% rente op een AMRO-Spaarboekje
en tot 7% rente op een AMRO-Spaarrekening.
AMRO BANK
Verolme
STERKE TERUGGANG AANTAL
LAND-EN TUINBOUWSCHOLEN
Mr. Scholten bezorgd:
Debat werd niet geschorst
Gevolg voor KVP te gortig
De Koning op onderwijsconferentie CBTB:
I
9
VRIJDAG 26 SEPTEMBER 1969
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De financiële expert van de CH-Tweede-Kamer-
- fractie, mr. W. Scholten, is bezorgd over het plan van minister Wit
teveen de BTW toch per 1 juli te verhogen. Hoewel mr. Scholten in
1 principe akkoord gaat met de verhoging, pleit hij voor het uitstellen
van de datum van ingang. Komende herfst zal de Tweede Kamer
dan alleen maar in principe moeten beslissen dat de verhoging zal
doorgaan.
I Mr. Scholten steunt hiermee het
plan van het AR-Kamerlid drs.
Goudzwaard, die reeds eerder een
,open datum" bepleitte. Deed drs.
Goudzwaard dit om nog meer te
gemoet te komen aan het advies van
Ie SER (geen enkele BTW-verho-
Hng), mr. Schotten vindt, dat men
lit najaar onmogelijk kan vaststellen
lf de inkomsten van de BTW wel
{ijn tegengevallen, zoals minister Wlt-
leveen van Financiën iedereen wil
|oen geloven.
1 Een verhoging per 1 juli 1970
•engt veel risico's mee voor het
[rijspeil. Bovendien is het psycholo-
isch effect groot. Maar, en dat vindt
Scholten het belangrijkste, de op-
•engst van de BTW is dit najaar
bet geen mogelijkheid te schatten.
Tegenvaller
Minister Witteveen zegt, dat het
erste kwartaal is tegengevallen,
laar hij houdt dan geen rekening
iet de mogelijkheid, dat de onderne-
ïers hun verplichtingen opschuiven
aar het laatste kwartaal. Dan im-
ïers moeten zij hun boeken op tafel
•ggen en worden die door de fiscus
econtroleerd.
Verschuiven de ondernemers de
wartaalheffingen inderdaad naar
et laatste kwartaal, dan zal de op-
■engst van dat kwartaal beduidend
3ger komen te liggen, dan was ge-
Bamd. En dat kan men pas in april
"'O, als de balans en verliesrekening
tafel komen, te weten komen,
alt de opbrengst tegen, dan kan per
juli 1970 de verhoging toch ingaan,
aar dan met bijvoorbeeld twee pro
nt.
Lof en kritiek
Mr. Scholten uitte gisteravond op
en bijeenkomst van de Kamerkring
len Haag van de CHU nogal wat
ïitiek op Troonrede en Miljoenenno-
a, hoewel hij zich in principe achter
iet beleid van het kabinet-De Jong
■telde.
Zo is hij niet te spreken over het
sluit van de regering de arhtste
edische faculteit in Maastricht te
stigen en niet, zoals dè heer Schol-
n wil, in Twente. De argumentatie
n de regering heeft hem niet kun-
n overtuigen en hij zal zijn stand-
int niet offeren aan de regionale
zindheid van een aantal politici.
Ook de mogelijke invoering van
n districtenstelsel wijst hij van de
nd. Er zijn andere manieren om
t partijwezen te hervormen. Kri-
:k heeft hij ook op het voorstel van
inister Witteveen over de financië-
verhouding kerk-staat, terwijl de
lastingvrijdom van het koninklijk
is van hem mag blijven gehand-
afd.
De voorgestelde lening van de rege-
ng op de open kapitaalmarkt om
l
een deel van het tekort in '70 te
kunnen dekken, vindt mr. Scholten
een „bijzonder moeilijke opgaaf". Hij
Is bevreesd, dat dit vergaande kon-
sekwenties zal hebben voor de wo
ningbouw en de toch al moeilijke
financiële positie van de gemeenten.
Hij verwacht dan ook dat de be
windsman het op dit punt heel moei
lijk zal krijgen.
rente op
een AMRO-
Spaarboekje of
Spaarrekening
(m.i.v. 1-10-1969)
rente op
een AMRO-
Spaarrekening met
een opzegtermijn
van 3 maanden
(m.i.v. 1-10-1969).
rente op
een AMRO-
Spaarrekening met
een opzegtermijn
van 6 maanden
(mj.v. 1-10-1969).
rente op
een AMRO-
Spaarrekening
met een
opzegtermijn
van 12 maanden.
rente op
een AMRO-
Spaarrekening met een
vaste termijn
van 24 maanden.
AMSTERDAM-ROTTERDAM BANK
staat niet in de krant
komt niet op de t.v.
Hotel
Na een kort verblijf in Amsterdam
in augustus hebben we bij onze thuis
komst in de Nederlandse pers berich
ten gelezen over het aftreden van het
hoofd van de Amsterdamse VW. In
verband daarmee heb ik aan de voor
zitter van deze VW de volgende brief
geschreven:
„In de loop van de maand juni
heeft u voor ons een twee- persoons
kamer gereserveerd met logies en ont
bijt van 4-14 augustus in een hotel
aan de Leidsegracht.
Ingaand op uw schrijven van 30 ju
ni hebben we u op 3 juli de som van 4
gulden overgemaakt voor reserverings-
kosten en hebben, zoals u ons aan
raadde, eveneens bij het hotel schrifte
lijk geconfirmeerd.
We hadden gehoopt dat we voor de
overeengekomen prijs van ƒ28.75 per
kamer per nacht, ontbijt en bediening
incluis, over een behoorlijke kamer
zouden beschikken.
1) Toen we in het hotel aankwamen,
was er helemaal niets gereserveerd.
Ze beweerden dat ze geen bericht ont
vangen hadden, noch uit Brussel,
noch vanwege het VW.
2) We werden in een „noodkamer"
ondergebracht, een rommelkamer in
de kelderverdieping (met een badgei-
ser die elk ogenblik van de nacht met
veel lawaai aansloeg).
3) Voor het uiterst karig ontbijt
werd ons nog een gulden meer gere
kend, omdat we koffie wensten in
plaats van thee.
4) We betaalden een gulden per dou
che, maar kregen zelfs geen
handdoek.
5) Voor die ellendige kamer hebben
we 25 gulden per nacht moeten beta
len, plus 2 gulden voor de koffie plus
15 pet. op dat alles voor de bediening;
ook op het gebruik van de telefoon
werd ons 15 pet. dienstgeld gerekend.
Nog nooit hebben we het beleefd,
nergens, dat vreemdelingen op zo'n
cynische wijze werden uitgebuit als in
het hotel waar u voor ons heeft gere
serveerd. Wij weigeren te geloven wat
de hotelhouder beweerde, dat de keus
van het hotel bepaald zou worden
door de extraatjes, de omvang van het
procent dat een bepaalde heer van het
WV in de hand wordt gestopt.
Het is dan ook niet te verwonderen
dat de Hollandse kranten in de
maand augustus ellenlange veront
waardigde artikels hebben gewijd aan
het ontslag van prominente personen
van het VVV, die hun functie hebben
neergelegd omdat ze walgden van
practijken die zelfs niet meer voorko
men in ontwikkelingslanden. En wij
die dachten dat Droogstoppel tot het
verleden behoorde.
U zal zelf wel inzien dat het toe
risme in Holland door dergelijke prak
tijken erg wordt geschaad en dat zelfs
de reputat'e van uw land er onder te
lijden hee'
Brussel
Dr. G. Candaelel
(Vervolg van pag. 1)
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Minister-pre
sident De Jong wond er van
nacht geen doekjes om toén hjj
de volle Kamer meer dan 140
leden waren aanwezig mee
deelde dat het kabinet niet be
reid is het wetsontwerp op de
loonvorming in te trekken. Ver
dwijning van artikel 8 uit de
wet is voor het gehele kabinet
onaanvaardbaar, zei hij.
Dat was h?t moment voor Den Uyl
schorsing van de beraadslagingen te
vragen, opdat de vakbeweging zich
over de nieuwe situatie zou kunnen
uitspreken. Maar zijn voorstel werd
verworpen. Ook D'66 was tegen: „La
ten we deze komedie van regering en
regeringspartijen niet nog eens opveo-
ren".
De heer Toxopeus, voor wie de ont
knoping door premier De Jong, ken
nelijk een volslagen verrassing was,
evenals trouwens voor de fractielei
ders van ARP en CHU: „Er is niets
bijzonders aan de hand, hoewel het
wel leuk is. De heer Den Uyl is al
leen in opgewekte paniek geraakt.
De minister-president komt de
vakbeweging niet ontbinden, maar de
Kamer. Laten we maar rustig door
gaan en het niet al te laat maken.
Maar ja, het is toch wel iets bijzon
ders. Ik ben tegen het voorsttel-Den
Uyl. Ik hoop dat mijn fractie het ook
is".
Overleg
Tot het moment van het „op
komen" van premier De Jong was er
eigenlijk niets aan de hand. Er was
de hele dag druk overleg geweest
tussen KVP-fractie en kabinet, om
dat bekend was dat a-lthans een deel
van de KVP-fractie met CNV en
NKV grote bezwaren had tegen een
bevoegdheid van minister Roolvink
in te kunnen grijpen in afzonderlijke
cao's.
De minister had zich akkoord ver
klaard met een gewijzigd amende
ment-Van der Ploeg, dat de moge
lijkheid openliet dat te grote loons
verhogingen zouden worden omgezet
in spaarloon en verbeterde pensioen
voorzieningen. Maar dan moest het
argument van de minister wel zijn,
dat de te hoge lonen de bestedingen
te zeer zouden versnellen.
Als minister Roolvink van mening
was dat de loonstijging onaanvaard
baar zou zijn in het licht van de
economische situatie en funest zou
zijn voor de kostenontwikkeling, zou
de minister niet verplicht zijn bezits-
bevorderende maatregelen toe te
staan. Het effect daarvan zou nihil
zijn.
Scherper
Bekend was dat de KVP'er Van
Schaik, toch een scherper amende
ment wilde indienen. Maar na
overleg bleek dat minister Roolvink
en het kabinet op hun stuk bleven
staan. De politieke gevolgen waren
de KVP-fractie te gortig. Vandaar
dat de heer Van der Ploeg aan minis
ter Roolvink vroeg waarom het ka
binet nu eigenlijk zo strak vasthield
aan de bevoegdheid.
De minister: „Artikel 8 is essentieel,
evenals artikel 10 (het afkondigen
van een loonpauze). De mogelijkheid
moet bij hoge uitzondering aanwezig
zijn dat de overheid een bepaalde
overeenkomst niet ongemoeid laat.
Zwakker uitgedrukt: een van de es
sentiële taken van de overheid is de
bescherming van .de organisatorisch
zwakke groepen in de samenleving,,.
Er kunnen zelfs omstandigheden
zijn, aldus de minister, dat ik niets
doe aan een cao als te hoge loonkos
ten in de prijzen doorberekend wor
den. Dat zou het geval kunnen zijn
wanneer de achtergebleven groepen
worden bijgetrokken.
Dat was dat, iedereen leek tevre
den. Ook de KVP, behalve de vier
tegenstemmers Van Schaik, Kleister-
lee, Weijters en Hermsen. Maar
opeens vroeg drs. Den Uyl, wat de
Peking
Verscholen achter een zonnebril
heeft mevrouw Verolme gisteren
het gehele debat'in de Tweede
Kamer over de affaire rondom
het concern van haar man ge
volgd. Naast haar (rechts) me
vrouw Schwencke, echtgenote
van een van de hoofddirecteuren
van het Verolmeconcern.
(Van onze soc.-econ. redactie)
DRONTEN Het gaat het
lager land- en tuinbouwonder-
wijs niet voor de wind. Waren er
vorig jaar nog 202 lagere land
en tuinbouwscholen, op 1 augus
tus jl. bedroeg dit aantal slechts
194. Hiervan zijn er nog tien in
liquidatie, want slechts 184 scho
len schreven dit jaar leerlingen
in voor de eerste klas. In 1962
waren er nog 268 scholen, nu zijn
er nog 184 met vier leerjaren,
een vermindering met 84 in
zeven jaar.
Drs. J. de Koning, voorzitter van
de onderwijscommissie van de Ne
derlandse christelijke boeren- en
tuindersbond, maakte hiervan van
daag melding bij de opening van de
onderwijsconferentie van de CBTB.
Het totaal aantal leerlingen bij het
lager land- en tuinbouwonderwijs
daalde het afgelopen jaar van 15.760
tot 15.096, een vermindering met 674
leerlingen. De gemiddelde school
grootte bleef op hetzelfde niveau,
Drs. J. de Koning
nog 95 lagere landbouwscholen, 51
lagere land- en tuinbouwscholen en
48 lagere tuinbouwscholen met resp. j
63. 93 en 91 leerlingen per school. De j
scholen, die nog een eerste klas heb-
ben (in totaal vallen er tien af), ken-
nen een gemiddeld leerlingenaantal j
per klas van resp. 15.4 21.4 en 24 j
leerlingen.
De heer De Koning concludeerde
met betrekking tot ons lager agra
risch onderwijs, dat het functioneren
van de brugklas te wensen overlaat;
dat de toeloop van leerlingen te lij- i
den heeft onder de onkunde, die er
bij adviserende instanties met be- j
trekking tot het agrarisch onderwijs j
bestaat en dat in de sector van de I
zelfstandige lagere landbouwscholen 1
nog rake klappen zullen vallen.
Veralgemen iserin'g
omdat het aantal scholen dat gesloten
werd gelijke tred hield met de ver
mindering van het leerlingenaantal.
De heer De Koning voorspelde, dat
het lager beroepsonderwijs nog een j
proces van veralgemenisering zal
doormaken. Het technisch onderwijs
ontkomt daar niet aan. het huishoud-
onderwijs ook niet en het landbouw-
Over het gehele land genomen zijn er I onderwijs evenmin.
Eerste klas
gevolgen zouden zijn van de
uitspraak van de minister: „Als ar
tikel 8 verwijderd wordt, zou ik het
onaanvaardbaar vinden". Roolvink:
„Ik zou daar politieke consequenties
aan verbinden en dat is een zaak
van het hele kabinet. Wanneer de
voorzitter de vergadering even zou
willen schorsen kan de minister-pre
sident dit verduidelijken".
Beschermend
Het drama was rond en met Rool-
vinks arm beschermend om zijn
schouders kon de premier, het toneel I
betreden.
In de consternatie die daarop
volgde en de verbazing die de hele
nacht bleef (het debat duurde tot
half drie), werd bijna vergeten dat
KVP, WD, ARP en CHU grote be
zwaren hadden tegen artikel 11 van
de Loonwet dat voorziet in een terug
keer voor de duur van een jaar naar
de geleide loonpolitiek.
Minister Roolvink maakte hier
geen halszaak van. Voordat hij zelfs
maar kans had het artikel terug te j
trekken, werd het met grote meerder
heid afgestemd.
Achter he.t Nieuws I
mei zaak-Verolme
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM „Een echte special
is het eigenlijk niet", vertelt men ons
bij de VARA. „meer een la-nge uit-
zending, die Achter het Nieuws van
avond (Ned. 1) wijdt aan de
zaak-Verolme. Er is o.a. gefilmd in j
de Tweede Kamer tijdens de inter-
pcllatie van de heer NederhorsU
„Wij willen verder de kwestie aan I
alle kanten belichten en we hebben
Cornelis Verolme uitgenodigd, zelf in j
de studio te komen. Of hij het doen
zal, weten we nog niet, dat zullen we
moeten afwachten. Misschien is het
wel „nee". Maar er komen wel
verscheidene andere mensen, die zin- j
nige dingen kunnen zeggen".
(Vervolg van pag. 1)
Onderzoek
Wel blijft de mogelijkheid open dat
een gedelegeerde commissaris be
noemd wordt nadat de heren Lang-
man en Biesheuvel een diepgaand
onderzoek hebben ingesteld. Boven
dien heeft de minister in de brief aan
Verolme, die inmiddels in positieve
zin beantwoord schijnt te zijn, de eis
herhaald dat Verolme bedrijfsvreem-
de activiteiten en overtollige duurza
me activa op zo kort mogelijke ter
mijn zal afstoten.
Voorwaarden zijn verder: het te
gengaan van afvloeiing van geldmid
delen naar buitenlandse dochteron
dernemingen. en het inperken van
nieuwe activiteiten, die buiten het
vlak van de bouw van grote schepen
en het dokprojekt liggen.
De heer Den Uyl trok een vergelij
king met de moeilijkheden bij de
KLM in 1962, waar De Block destijds
direkteur van was. Toen was er een
wetsontwerp voor de verlening van
een krediet, toen was er volledige
openheid en kon de Kamer oordelen
aan de hand van duidelijke en con
crete cijfers.
Minister De Block wees het ver
zoek van Den Uyl af. Het zou beteke
nen dat er nu een functionaris zou
komen zonder wie de heer Verolme
niets kan doen. De heer De Block wil
eerst een onderzoek en daarna han
delen. Hij heeft nu ai de eis gesteld
dat Verolme hem kent in alle beslis
singen die de continuïteit van het
bedrijf betreffen. De minister
behoudt zich dan het recht voor hel
krediet op te zeggen. Minister De
Block vind zijn plan logischer, beter
en meer passend bij de situatie waar
in een komende regeringscommissaris
straks zal komen te verkeren.
JSiet verantwoordelijk
De vertegenwoordigers van de re
geringspartijen, Nelissen (kath. v.),
Portheine (lib.). Goudzwaard (a.r.) en
Van der Mei (c.h.), vonden dat de
overheid niet verantwoordelijk is
voor eventuele grote verliezen bij de
NDSM. Verolme wist wat hij deed en
een schenking van 50 miljoen gulden
wordt terecht door de minister afge
wezen.
De heren Goudzwaard en Van der
1_TET is op zichzelf een vreemde
zaak, dat het communistische
regime in Peking twintig jaar na de
geslaagde revolutie nog geen afge
vaardigden naar de Verenigde Na
ties kan zenden. Vertegenwoordigers
•n de op Formosa zetelende natio
nalistische president Tsjang Kai-sjck
bezetten de voor China bestemde
zetels.
Öndcr aanvoering van de Verenig
de Staten is er steeds verzet tegen
toelating geweest. Het brute optre
den van de rode Chinezen werkte in
de hand, dat de vereiste meerder
heid van tweederden nooit werd ge
haald. Oók toen meer Afrikaanse en
Aziatische landen lid van de volke
renorganisatie werden.
Öm hun gezicht te redden lieten de
leiders te Peking vóór een stemming
weten geen belangstelling te hebben
voor het VN-lidmaatschap. Dit jaar
is daarin althans volgens Canada
verandering gekomen: men heeft
dit land gevraagd de toelating van
communistische afgevaardigden te
steunen.
Amerika zou er goed aan doen zijn
verzet tegen toelating te staken «-i
op voorwaarde echter, dat de op
Formosa gevestigde republiek ge
woon lid kan blijven. Want Peking
zou de zetel van het permanente lid
China (een van de grote vijf) gaan
bezetten. En Formosa zou tussen
wal en schip terechtkomen.
Er zijn vanzelfsprekend enkele goe
de redenen om nog langer de komst
van vertegenwoordigers van Peking
tegen te houden. Zo zal bijvoorbeeld
hun aanwezigheid het werk van de
volkerenorganisatie nóg gecompli
ceerder maken. Met name in de Vei
ligheidsraad, waar China als perma
nent lid het voorrecht kan hanteren.
Belangrijker is echter, dat deze mo
gelijk tijdelijke complicaties op de
koop toe worden genomen en dat
Peking rechtstreeks wordt betrok
ken bij het internationale overleg.
Per slot van rekening vertegenwoor
digt het regime op het vasteland een
bevolking van 700 miljoen zielen. Fn
dat is nogal wat.
Het probleem China kan men niet
oplossen door te doen alsof het er
niet is. De Russen ondervinden, zij
het tot hun teleurstelling, dat zij er
rekening mee moeten houden. Ook
Amerika moet beseffen, dat China
niet valt weg te denken uit het
.Aziatische geheel.
Bovendien zou toelating geen belo
ning van agressie zijn, maar eer een
aanmaning om ervan af te zien.
Mei pleitten verder voor een aanpas
sing van de steun aan de
scheepsbouw, aan de gestegen ren
testand. Men kon zich verenigen met
het overbruggingskrediet van 25 mil
joen gulden.
De heer Goudzwaard stelde wel
twee garanties: A. de consolidatie
van het concern, met andere woorden
het staken van allerlei bedrijfsvreem-
de avonturen, en B. de continuïteit
van de leiding van het bedrijf zou
moeten zijn gewaarborgd.
De heer Nederhorst zei in minister
De Block geen vertrouwen te kunn-
nen hebben. De communist Bakker
had dat ook niet: „Minister De Block
heeft zich een keer voor 100 miljoen
gulden aan belastinggeld vergalop
peerd pn dat kan niet nog eens ge
beuren". Verolme gokt met mensen,
zei hij, en het is ontroerend dat dit
parlementaire gezelschap van
mijnsluiters zich zo inzet voor de
werkgelegenheid.
Dc heer Bakker wenste dat de
staat een beslissende invloed in het
bedrijf zou krijgen en dat voorkomen
zou worden dat het bedrijf in buiten
landse handen komt (dc constructie
Hoogovens-scheepswerven en eventu
eel Duitse gegadigden) en dat de
werkgelegenheid op lange termijn
gewaarborgd wordt.
