Papoea's strijden tot het uiterste door Commentaar De 14 vrouwen Shanghai van Commissie geeft CHU advies over financiën Negentien scholen bij verband nieuw Nederland deelt het standpunt Luxemburg BEDROGEN DOOR HET WESTEN „NU EIGEN BOONTJES DOPPEN" PROTESTACTIE SCHOLIEREN HAAGSE COMEDIE: Verkiezing bestuursleden uitgesteld Invalide beroofd 5 MAANDAG 15 SEPTEMBER 1969 (Van een onzer verslaggevers) „Moeten wij deze uitslag van sen schijnvertoning accepteren? wij gaan door met de strijd die moet eindigen in de onafhankelijkheid van ons land". was kort samengevat het antwoord dat de Papoea's |n Zeist gaven op de vraag, die de organisatoren van de week end-conferentie 1969 van de Richting „Door de eeuwen trouw" hen hadden voorgelegd: wat nu Zowel de heer Nicolaas Jouwe als {acharias Sawor lieten er geen twij fel over bestaan dat de Nederlan- lers, die menen nu van de kwestie West-Irian af te zijn, het mis heb ben. „Het recht is aan onze zijde. Onze wens is dat men ons met rust laat, en dat wij niet door Javanen van ons grondgebied verdreven wor den. Wij zullen ons blijven verdedi gen tot de laatste Papoea toe", zei de heer Jouwe. Of, zoals de heer Sawor het onder woorden bracht: „Eén ding staat vast: van nu af aan zullen wij onze eigen boontjes moeten doppen. Wij zijn ervan overtuigd dat de vrijheid komt, en hebben het vertrouwen en de bede dat God ons helpt om onze verdrukte broeders te helper". Bitter Beide Papoea's waren bitter ge stemd over de houding die het wes ten, en met name Nederland en de \Ir. Beernink sloot Staten-Generaal Met slechts weinig uiterlijk ver toon heeft minister Beernink za de zitting van de lStaten-Generaal officieel gesloten. JjTevoren inspecteerde hij de wacht bp het Binnenhof (foto). Politiek Pen Haag staat weer voor drukke j naanden, waarvoor morgen op }rinsjesdag de Koningin het startsein geeft. emiste kans UVEN heeft het er vorige week op geleken, dat Amerika het over lijden van Ho Tsji Minh zou aan- i grijpen om de onderhandelingen te Parijs over een vreedzame oplossing in Vietnam een nieuwe stimulans te geven. ^Het staken van de bombardementen met de zware B52's gedurende de door Hanoi aangekondigde gcvechts- pauze van drie dagen had daartoe otkunnen dienen, als president Nixon meer geduld had geoefend. «"Zijn verantwoordelijkheid voor de 'mensenlevens die in Zuid-Vietnam op 'het spel staan, is bijzonder groot. Be- grijpelijk wil hfj geen risico's lopen, wanneer daar niet een zeer dringende Q reden voor is. £Men kan van mening verschillen, of de dood van de president van Noord- IVietnam aanleiding moet zijn, een belangrijke concessie te doen, in de dthoop dat die het einde van het mili- ir'tair geweld naderbij brengt. 8|Wij vinden echter, dat élke gelegen moet worden aangegrepen, die 'daartoe kan leiden en dat het staken ,van de bombardementen niet onher roepelijk hoefde te zijn en niet zon >rfder meer als concessie kon worden ^gezien. Nixon gaat steeds meer te als iemand die voelt dat hij moet doen, maar terugschrikt [voor de gevolgen. Daarbij hecht hij eel waarde aan het oordcel van 4 militaire deskundigen. r,Vandaar de zigzagkoers ten aanzien ran Vietnam en het opvallende ver- :hil tussen zijn meestal zorgvuldig irbereide redevoeringen en d< (tappen die hij neemt om zijn belof ten waar te maken. Het klinkt nauwelijks geloofwaardig |als Nixon hervatting van bombarde- mensen na drie dagen motiveert met de verklaring, dat Hanoi en de Viet- cong er geen antwoord van betekenis I- op hadden gegeven, lil Als Nixon de onwil van Hanoi had willen aantonen, had hij het wat meer tijd moeten geven. Nu heeft hij slechts twijfel gewekt aan de vast beslotenheid van Amerika, naar een uitweg uit de impasse te zoeken. Hiermee speelt hij de voorstanders van een hardere lijn in de kaart, die in Hanoi in een felle strijd om de macht zijn gewikkeld, welke door het overlijden van Ho Tsji Minh onver mijdelijk is geworden. Bovendien geeft hij toe aan de groeiende onwil van Saigon, het «zwaartepunt te verleggen van d« militaire naar de politieke confron tatie. Terwijl gebleken is. dat er geen j andere uitweg is. (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG Een groep van on geveer 150 scholieren heeft zater dagmiddag deelgenomen aan een protestmars van het Malieveld naar het ministerie van onderwijs en we tenschappen aan de Nieuwe Uitleg, waar een brief in de bus werd ge deponeerd met een protest tegen de „onderdrukking van de leraren- en scholierenactie" van vrijdag j.l. Volgens het Landelijk Onderwijs- front, dat de protestactie organiseer de, hebben minister Veringa, staats secretaris Grosheide en schoolbe sturen door „autoritair ingrijpen" de zgn. Twickel-actie afgeremd waardoor veel minder scholen ge staakt hebben dan aanvankelijk in de bedoeling lag. In de brief wordt meegedeeld, dat „onderdrukking'' van leraren- en scholierenacties in de toekomst niet meer geduld zal worden. Na de protestmars werd in Ami- citia een bijeenkomst gehouden, waarin werd besloten landelijke so lidariteitsacties op touw te zetten als leraren en/of scholieren voor hun acties van vrijdag jl. gestraft zou den worden. Gouden Eekhoorns voor „Dutchman" en Uppsala-film LAREN f= In de Singer con certzaal in Laren zijn zaterdag avond de Gouden Eekhoorns uitge reikt van Het Nationaal film festijn van de Stichting Filmcentrum en het Neder lands Filminstituut Het festival werd door niet minder dan 1.500 belangstellenden bijgewoond. Het publiek kende een Gouden Eekhoorn toe aan de film „Dutchman" van de Engelse cineast Tony Har vey. Op het laatste ogenblik kreeg dit filmwerk meer punten dan Paso- lini's „Edipore", welke film reeds hoog genoteerd stond. In de sector teken- en experimen tele films ging de onderscheiding naar de experimentele film „Kristal" van de Nederlandse Filmacademie. De Uppsala-film „Behold all things new" van Lauritz Falf en John Taylor kreeg de Gouden Eekhoorn in de sector korte speelfilms en documen taires. Een internationale jury kende ten slotte een eekhoorn toe aan de docu mentaire „Niet genoeg" van Wim van der Velde, die de ontwikkelingshulp belicht. Deze film bracht volgens de jury de gedachten van de rechten van de mens het best tot uitdrukking. TEHERAN Perzië heeft de Iraakse berichten over een gewapend treffen tussen troepen van beide lan den volslagen onjuist genoemd. Toe- eeeeven wordt evenwel dat het mo gelijk is dat enkele leden van grens- stammen gevangen zijn genomen bij een treffen tussen Iraakse troepen en opstandige Koerden. V.S. p= „het land dat in Vietnam voor de democratie vecht" hadden aangenomen. De Papoea's hadden hun hoop gevestigd op de internatio nale rechtsorde en de westerse demo cratie, verklaarde de heer Jouwe. Maar wij zijn bedrogen uitgekomen. Terwijl Nixon met Soeharto aan het rijsttafelen was, werd 1500 mijlen verder, de democratie in West-Irian in de kiem gesmoord. Het westen heeft hiermee verraad gepleegd aan haar eigen volkenrechtelijke beginse len. De heer Sawor schetste de wijze waarop Indonesië zich meester heeft gemaakt van het Papoease volk. De Papoea's hebben hun laatste scha mele hoop met betrekking tot het Verdrag van New York zien vervlie gen. „Vrienden van mij zaten tijdens de „moesjawara" gevangen. Eén van herr, Johannes Tamberan, is doodge schoten. De Papoea's moeten een zwa re tol betalen voor een overeen komst, die beter niet gesloten had kunnen worden, omdat de belangheb bende partij tot uitvoerder was be noemd." Plebisciet Mr. J. L. G. Tichelaar, wetenschap pelijk ambtenaar aan de bibliotheek van het Vredespaleis, sprak vervol gens over „Het plebisciet en de inter nationale rechtsorde." Hij zette in een breed betoog uiteen op welke wijze zowel voor als na de Tweede Wereld oorlog plebissieten werden georgani seerd. De eerste periode onderscheidde zich in dit opzicht gunstig van de tweede. Na 1935 was de bloeitijd van het plebisciet in feite voorbij. Was er daarvoor nog vaak sprake geweest van effectieve waarneming van het verloop van het „referendum", daar na breekt de tijd aan van de vluchte lingen en de ondefdrukking van min derheden. Tegenregering De zondag stond in het teken van de positie van de Zuidmolukkers in Nederland. De heer J. A. Manusama ging uitvoerig in op de tegenstelling •binnen de Zuidmolukse gemeenschap tussen zijn eigen aanhang en die van de „militaire missie" van de heren Tamaela en Tatuhei. Hierbij noemde de indertijd door dr. Soumokil als diens opvolger aangewezen ir. Manu sama het gezond, wanneer kritiek op het gevoerde beleid geoefend wordt. Toch drong de heer Manusama er op aan de Zuidmolukkers niet naar „dit operette-achtige optreden" te beoordelen, want de meerderheid staat afwijzend tegenover de militai re missie. „De tegenregering ls geen lang leven beschoren". Overigens was de Zuidmolukse leider niet tevre den over de berichtgeving in de mees te persorganen, die het doen voorko men alsof de aanhang van de officië le regering een terreur uitoefent over de volgelingen van de missie. Het is net andersom. Pieter van Vollenhoven maakte zaterdag een ballonvaart van drie uur van het vliegveld Seppe in Noord-Brabant naar Oudewater, waar hij neerkwam in een weiland. De heer Van Vollenhoven was de gast van het bekende ballonechtpaar Boesman. DEN HAAG Het is in ieder geval een interessant stuk, „De vrouwen van Shanghai" van de Zweed Tore Zetterholm. Hij laat hierin veertien vrouwen hun wedervaren vertellen aan de Westerse zakenman Dan (Leo de Hartogh), die in Rood-China gevangen zit. Deze had kunstmest verkocht, waarvan twee boeren leukemie had den gekregen. Dat was niet een bij zondere Chinese allergie, want Westerse boeren hadden deze ziekte ook van dit middel gekregen. Daarom was de verkoop in de Westerse we reld verboden. Men moest de partij toch kwijt en daarom verkochten de schurken van Westerse zakenlui het aan het China van Mao. De vrouwen weten gelukkig niet, dat deze zakenman zo'n schurk is, zodat zij vrijuit van hun wedervaren voor en na de revolutie kunnen ver tellen. Dat zij zeer met de nieuwe toestand zijn ingenomen, spreekt vanzelf, want het zijn' allen partijle den. Dat zij en passant ook de propa ganda van grote voorzitter Mao klak keloos overbrengen, spreekt eveneens vanzelf, want het zijn eenvoudige vrouwen: slechts één van hen kan le zen en dan nog maar alleen Chinees en bijgevolge alleen het rode boekje. KRITISCH Het is uiteraard interessant zulke authentieke Chinese vrouwen hun wedervaren te horen vertellen. Bij ons is men, dank zij een eeuwenoude (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG Het hoofdbe stuur van de CHU heeft zater dag in Utrecht besloten een ad viescommissie in te stellen, die een onderzoek moet instellen naar de financiële en organisa torische problemen waarmee de Unie momenteel kampt. In deze commissie, die zo spoedig mogelijk een advies moet uitbrengen, zijn benoemd het Twecde-Ramerlid mejuffrouw mr. E. A. Haars uit Breu- „Van gereformeerde belijdetiis AMERSFOORT Het on langs opgerichte verband van scholen van gereformeerde be lijdenis, dat nadrukkelijk als grondslag wil blijven stellen de Heilige Schrift naar de verkla ring van de gereformeerde belij denisgeschriften (en niet „het belijden van de reformatie"), heeft zaterdagmiddag in Amers foort zijn eerste algemene ver gadering gehouden. Na afloop daarvan bleek, dat zich thans 17 schoolverenigingen die 19 scholen vertegenwoordigen, bij dit verband hebben aangesloten. De ver gadering werd door ongeveer vijftig mensen bezocht. Behalve voor gewone leden is er in het verband voor buitengewone le den plaats, die geen school vertegen woordigen. Tot op heden zijn er dat een twintigtal. De vergadering stond onder leiding van voorzitter J. Struik uit Laag-Zu- them. Tot definitieve bestuursverkie- Judiths prestatie ging de mist in (Van onze radio- en tv-redactie) HILVERSUM Het is zaterdag erg sneu geweest voor de AVRO, dat Judith de Nijs' Kanaaloversteek zo letterlijk de mist is ingegaan. Van de voorgenomen rechtstreekse tv-repor- tages kwam helaas niets terecht: de helicopter kon niet opstijgen en er was ook geen geluidscontact met de boot uit te zenden. Toch heeft Judith het gehaald, maar het was de KliO-radio, die het bericht tenslotte uitzond: in ruim twaalf uur was Judith, na een ware lijdensweg op de laatste afstand, aan wal. Wel zegevierend, maar geen re cord-brekend. Bijzonder jammer voor de AVRO, dat het zo is verlopen. zing zal op de volgende algemene vergadering worden overgegaan, die voor juli van het volgend jaar uitge schreven zal worden. Tot dan blijven de heren F. E. van Delden uit Hark stede secretaris en IJ. Jacobs uit Scheveningen penningmeester. Machtiging Het bestuur van het verband kreeg machtiging pogingen te ondernemen om te komen tot het instellen van de wettelijk voorgeschreven commissie van beroep en tot stichting van een eveneens door de wet vereist borg stellingsfonds. Voor een commissie van beroep zijn twaalf scholen nodig, voor een borgstellingsfonds dertig. De schoolraad heeft toegezegd dat voor wat dit betreft, de bij het ver band aangesloten scholen tot januari 1971 van zijn diensten gebruik kun nen blijven maken. Daarna zal men deels over een eigen commissie van beroep en een dito borgstellingsfonds moeten beschikken. Zolang het verband geen eigen or gaan heeft, zal het zijn mededelingen mogen blijven afdrukken in het blad School met de Bijbel van de christe lijke onderwijzersvereniging. kelen, en de heren H. J. Grasmeijer (Rijswijk), drs. J. van Helleman (Ca- pelle aan dc IJssel), John D. Le- deboer (Enschede) en jhr. mr. F. O. J. Siekinge (Naarden). De instelling van deze commissie was een compromis-voorstel van het bestuur. Vorige week uitten een aan tal Unieleden felle kritiek op het da gelijks bestuur van de partij, dat „te links"' zou zijn, terwijl het weinig zou hebben gedaan om de financiële toestand van de partij te verbeteren. Het bestuur werd zelfs beschuldigd van het voeren van een wanbeleid, waardoor op het partijbureau drasti sche bezuinigingsmaatregelen moes ten worden genomen, (waaronder het ontslag van de administrateur.) „Te links' De eis van de „verontrusten", dat de verkiezing van twee bestuursle den moest worden uitgesteld, werd aanvaard. Het gaat hier om een uit breiding van het dagelijks bestuur van de partij. Het hoofdbestuur had voorgesteld hiervoor te kiezen dr. C. Blankestijn en dr. Bleumink, die door de „verontrusten" echter „te links" werden bevonden. Hun verkiezing zal worden uitge steld tot de volgende vergadering van het hoofdbestuur. Bovendien zal de zaterdag ingestelde commissie het hoofdbestuur hierover adviseren. ADEN Commando's van het Be vrijdingsfront van Eritrea hebben za terdagavond een DC-6 van de Ethio pische Luchtvaartmaatschappij ge dwongen naar Aden te vliegen. Een Ethiopische agent van de geheime politie, die zich onder de 44-inzitten- den van het toestel bevond, zag kans één der drie kapers in een vuurge vecht In arm en buik te verwonden. Kort nadat het toestel was opgeste gen in Addis Abeba drongen de drie commando's de cockpit binnen en ga ven zij de gezagvoerder bevel koers te zetten naar Somalia. De piloot zei echter daarvoor onvoldoende brandstof te hebben. Hij zette het vliegtuig enige tijd later op de grond. De kapers konden zonder enig verzet worden gear resteerd. De gewonde commando werd in het ziekenhuis opgenomen. Wel werden twee aftredende leden van het dagelijks bestuur herkozen. De waarnemend voorzitter van de Unie, de heer C. J. van Mastrigt werd gekozen tot vice-voorzitter van de party, drs. G. van Leyenhorst tot waarnemend secretaris. democratische scholing, kritisch ge noeg om erbij te bedenken dat het eenvoudige vrouwen zijn en dat men het verhaal maar van één kant te horen krijgt, omdat de andere Chine zen niet aan het woord komen, velen van hen nooit meer kunnen komen, omdat ze met een mes in hun ribben de Jangtse zijn afgedreven. Met dat al zijn de verhalen interes sant, al zijn het verhalen en is er slechts zelden gepoogd met een bleek pantomimetje er nog iets van toneel van te maken. Overigens is veertien verhalen rij pelijk veel en als men dan het relaas van de schurk van de Westerse za kenman erbij optelt, die veroordeeld wordt om binnen 12 uur Rood-China te verlaten, hoewel tijdens het proces en ervoor en erna onafgebroken een tierende menigte „moordenaar" heeft staan roepen, als men zijn relaas erbij optelt heeft men eigenlijk vijf tien verhalen. ONHERKENBAAR De Haagse Comedie heeft er onder regie van Joris Diels bijzonder veel werk van gemaakt en alle veertien actrices en de ene acteur (Gijsbert Tersteeg) zijn, met uitzondering van de schurk van een Westerse zaken man natuurlijk, onherkenbaar tot Chinezen gegrimeerd. Sommigen waren totaal niet te herkennen, zoals Gijsbert Tersteeg en Ida Wasserman. Anderen waren bij zonder goed uitgevallen, zoals Caro van Eyck, Trins Snijders, Do van Stek, Anne-Marie Heyligers, Georget te Hagedoorn, en Anny de Lange, om de voomaamsten te noemen. Het was een curieus geheel, om de materie zeer interessant, maar niet om er een hele avond bij wakker te blijven. Vijftien verhalen van lief en leed, doorspekt met Chinese eigen waan en Westerse schurkachtigheid is dan ook wel wat veel, zelfs voor een zo ijzersterke rolbezetting als waarvoor de Haagse comedie in staat is te zorgen. Ev. Grolle Kinderen dwaalden door mijnenveld KRONACH Vier kinderen uit 'Oost-Dultsland zijn ongedeerd door een mijnenveld naar West-Duitsland afgedwaald. De jongelui, in leeftijd variërend van tien tot dertien jaar, waren paddestoelen aan het zoeken. Oostduitse grenswachten hebben de kinderen door een gat in de grensversperring zien kruipen. De vier zijn nu onder de hoede van fa milie in West-Duitsland en wachten op terugkeer naar Oost-Duitsland. NAAR TOPCONFERENTIE IN NOVEMBER (Van onze speciale verslaggever) DEN HAAG In de vandaag en morgen in Brussel belegde vergadering van de ministerraad van de Europese Economische Gemeenschap zullen de Zes zich beraden over de veelbesproken EEG-topconferentie. Deze bijeenkomst van regerings hoofden zal waarschijnlijk op 18 en 19 november in Den Haag worden gehouden, 't Gaat daarbij niet alleen om verdere integratie en economi sche versterking van dc gemeen schap, maar ook en vooral om de uitbreiding ervan. Voorwaarden Minister Luns verklaarde zaterdag in Den Haag dat de voorwaarden voor het houden van een topconfe rentie vanmiddag tijdens de lunch aan de orde zouden komen. In totaal twaalf personen zouden aan dit overleg deelnemen: de ministers van buitenlandse zaken van de Zes en hun eerste assistent. Eerste mens in 1981 op Mars? WASHINGTON Vandaag zóu een nieuw langlopend ruimtevaart- programma aan president Nixon worden voorgelegd. Het programma is opgesteld door dc „Task group", onder leiding van dr. Lee Dubridge. Het voorziet onder mesr in de lan ding van een mens op de planeet Mars en het vestigen van permanente bases op de maan. Vermoedelijk wor den in het programma geen data ge noemd. zoals president Kennedy wel deed. in de plannen voor de landing van de eerste mens op de maan voor 1 januari 1970. In Houston wordt niettemin verwacht dat de eerste mens in 1981 of 1982 voet op Mars zal zetten. ROTTERDAM De invalide siga renwinkelier W. "de Swart (41 jaar) uit de Erasmusstraat te Rotterdam, is in de nacht van zaterdag op zon dag beroofd door een man met een mes in zijn hand en een doek voor het gezicht. De sigarenwinkelier lag op zijn bed en kon niets doen. De indringer eiste van hem geld. De invalide man wees hem een busje met ongeveer driehonderd gul den. maar de indringer vond dit niet genoeg en hij wenste meer. Inmid dels was door het lawaai de heer J. Steunenberg (41 jaar), die in hetzelf de huis sliep en de verzorging van de sigarenwinkelier op zich had ge nomen, wakker geworden. Hij snelde te hulp en raakte met de Indringer in gevecht. De heer Steunenberg werd door messteken gewond aan het gezicht. De indringer wist met het busje geld te ontkomen. De invalide Rotterdamse sigaren winkelier W. de Swart met zijn verzorger J. Steunenberg, die in de nacht van zaterdag op zondag door een met een mes gewapen de indringer zijn beroofd. De heer Steunenberg liep tijdens de worsteling met de rover een wond in het gezicht op. De Nederlandse bewindsman bena drukte opnieuw dat het voorgenomen topoverleg alleen maar zin had als er reden was om aan te nemen dat er een positief resultaat uit de bus zou komen. In feite zwakte minister Luns hiermee zijn vorige week in de volksvertegenwoordiging neergelegde standpunt af. Hoewel hij zei dat de toen gestelde voorwaarden (geen institutionalise ring van het overleg, geen perma nent secretariaat, de aanwezigheid van de Europese Commissie en een nieuwe bijeenkomst om over de toela ting van Frankrijk, Denemarken, Noorwegen en Ierland te spreken) nog steeds van kracht waren, meen de hij tegelijkertijd dat aan deze con dities was voldaan, als het topover leg „uitzicht bood op succes". Korte reeks Minister Luns sprak zaterdag op een persconferentie, die gehouden werd na afloop van een korte reeks van besprekingen met premier Wer ner van Luxemburg en diens minis ter van buitenlandse zaken Thorn. Beide bewindslieden waren 's mor gens naar Den Haag gekomen voor het gebruikelijke bezoek, dat minis ters-presidenten en ministers van buitenlandse zaken van de Benelux- landen aan elkaar brengen na een regeringswisseling. Acht maanden ge leden werd in Luxemburg een nieu we regering gevormd. Premier Werner bracht bij deze ge legenheid naar voren dat de Neder landse visie op het voorgenomen top overleg door Luxenburg werd ge deeld. Een conferentie van regerings hoofden om uitbreiding van de EEG te bespreken, zou ook volgens hem zinloos zijn, als van tevoren niet vast stond dat er positieve resultaten uit de bus zouden komen. Minister Luns verklaarde nog dat er binnen de EEG een ernstige crisis zou ontstaan, als de voorberei dingen voor het topoverleg zouden mislukken. Besluit Aan de orde was ook het besluit van de Belgische regering de invoe ring van de BTW pas op 1 januari 1971 te laten ingaan in plaats van een jaar eerder. Deze ongelijkheid in belastingheffing die thans 12 maanden langer zal duren als aan vankelijk afgesproken was, heeft in Nederland, met name in de grensstreek, veel kwaad bloed gezet Luxemburg dat in economisch op zicht nauw met Begië verbonden is. zal het nieuwe BTW-beslult van Brussel waarschijnlijk moeten vol gen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 5