Russische gordel in noorden
is sterkste
ter wereld
i
PANORJ
UI
a
AKZO: produkt van grootste
fusie uit een lange rij
NOORSE DEFENSIE-MINISTER TIDEMAND:
Vrouwen demonstreren:
snellere pensionering
Bestuur CHU wil een
scheuring voorkomen
iTv-commentaar
Liberaal appèl
staat niet in de krant
komt niet op de t.v.
Deel veemarkt
door brand
verwoest
Judith met
de tv over
Het Kanaal
T3
VfltJPAO W SePTBMBER 1969
(Van onze verslaggever Dick Ringlever)
OSLO Otto Grieg Tidemand, vijftiger, atletisch postuur,
adrern, in de oorlog RAF-vlieger en nu minister van defensie
van Noorwegen, zegt: „we moeten alles doen om een brug te
slaan tussen Moskou en het westen". Hij heeft het ook gepro
beerd door als enige defensie-minister van een Navo-land in
Moskou te gaan praten. De argwaan is er echter niet door weg
genomen, getuige de enorme Russische verdedigingsstelsels in
het hoge noorden, vlak achter de Noorse grens.
Tidemand: „het is een van de
sterkst verdedigde delen van de we
reld: de Russen hebben er een groot
aantal leger-, luchtmacht- en mari
ne-installaties gebouwd; er staan in-
tercontinentale raketten en in Moer-
mansk is een enorme vloot geconcen-
i treerd, met onder meer atoom-onder-
zeeërs. Dat deze strijdkrachten direct
in actie kunnen komen, bleek vorig
jaar toen de Russen als antwoord op
de Navo-oefeningen in het noorden
onmiddellijk twee gemotoriseerde in-
fanteric-divisies tot pal aan de
Noorse grens dirigeerden. We hebben
daar te maken met een overweldi
gende overmacht".
Wat Noorwegen daar in geval van
nood tegen kan doen met zijn 3,8
miljoen inwoners en met een zo lang
gerekte kust, dat wanneer men het
land op de kaart om de spil Oslo
afzet naar het zuiden de Noordkaap
tot Istanbul reikt?
Hoewel hij dat niet met zoveel
woorden zegt, blijkt wel, dat de No
ren weinig hoop hebben het noorde
lijkste deel van hun land, Finnmark
met zijn 70.000 inwoners, met succes
tc kunnen verdedigen. Te meer omdat
dit gebied over een grote lengte
grenst aan Finland, dat in tijd van
oorlog ongetwijfeld als Russisch ope
ratieterrein zal worden gebruikt.
sterkste verdedigingsgordel heeft
aangebracht op de plaats waar het
land op zijn smalst is, even onder de
wig, die Finland in Noors gebied
drijft.
Over de kracht van deze gordel wil
de minister weinig kwijt. Wel wil hij
zeggen, dat amfibische strijdkrach
ten uit het zuiden regelmatig in
noordelijke wateren oefenen, dat de
marine over modern materieel
beschikt, dat de kust vele kustbatte-
rijen telt, dat de luchtmacht met zijn
Starfighters en F-5*s goed getraind
en uitgerust is en dat het landleger
uitmunt door zijn goede conditie.
Maar vragen over details gaat hij
charmant maar beslist uit de weg.
Wel wil hij verklaren, dat het
Noorse leger een typisch mobilisatie-
leger is. Op snelle mobilisatie wordt
de nadruk gelegd omdat het een
voorwaarde is voor een goede verde
diging van het langgerekte land. Om
deze strijdkrachten slagvaardig te
houden is dit jaar 1,2 miljard gulden
uitgetrokken voor de defensiebegro
ting. En volgens een vijfjarenplan
komt daar elk jaar 2,5 procent bij.
Tegenstelling
T~\E beeldbuis was gisteravond voor-
namelijk 'vol met dramatische i
produkties en aktualiteiten, maar dat
was geen bezwaar, want het achter-
grondnieuws was ver genoeg uit el
kaar geplaatst en de beide tv-spelen
vertoonden zo'n grote tegenstelling,
dat er voldoende ruimte werd gela- j
ten voor goede keus.
De AVRO liet op Nederland 1 het
voor ons scherm al niet meer nieuwe
blijspel „Spotgeesten" zien, een on
deugende parodie op spiritisme die
niemand serieus moet nemen. Ton
Lensink was de door „geesten" ge
plaagde echtgenoot en hij maakte er
(afgezien van enig gevloek) het beste
van. Sara Heyblom gaf een kostelijke
voorstelling van de bijgelovige dame, j
die bovendien haar hart aan het fiet-
sen heeft verpand.
Tegelijk kwam de NCRV op Ne- i
derland 2 met de eerste aflevering I
van frofessor Bernhardt", een to
neelspel van Arthur Schnitzler. Dit
drama, waarin vooral veel wordt ge
sproken, beweegt zich op het ter
rein van de medische ethiek en gees
telijke overtuiging. Het wordt voor-
treffelijk gespeeld in sterke rolbezet
ting en gaat de conflictstof bepaald
niet uit de weg. Maandag is het
tweede deel te zien.
De AVRO besteedde een uur aan
informatie over de training van Ju
dith de Nijs, die als alles mee zit
zaterdag gaat pogen Het Kanaal over
te zwemmen.
AMSTERDAM In een brief van B
en W van Amsterdam aan het bestuur
van de beroepsvereniging van beelden
de kunstenaars wordt gezegd dat B. en
W. begrip hebben voor het feit dat de
kunstenaars in deze tijd htm overtui
ging en verlangens naar voren bren
gen.
Gevaar
Sterkste
Het is daarom, dat Noorwegen zijn
Dat ei- een verdrag zou bestaan
met Zweden en Finland ontkent hij.
Ten aanzien van Zweden, dat over
een afstand van vele honderden kilo
meters aan Noorwegen grenst, ver
klaart hij, dat dit een strikt neutraal
land is, al heeft het dan wel een zeer
De training in het hoge noorden
is hard, maar de militairen zijn
dan ook in goede conditie.
sterke luchtmacht en kustverdedi
ging-
Ook vragen over een eventueel ge
meenschappelijk waarschuwingssys
teem gaat hij met dit antwoord uit
de weg. Maar uitlatingen van militai
re autoriteiten over de minieme
sterkte van de bewaking der
Zweedse grenzen aan Noorse grenzen
doen wél vermoeden, dat de Noren in
tijd van oorlog van deze kant geep
gevaar verwachten.
Als er ooit gevaar zal zijn, dan zal
dit uit het noorden komen. Tide
mand: „de Russen zijn gebrand op
onze kust om er steunpunten te
vestigen: omdat deze ook in de win
ter door de warme golfstroom geheel
ijsvrij is, zouden zij er ideale uit
valsbases kunnen stichten".
Samenwerking
Of in geval van een aanval Noor
wegen voldoende tegenstand zal kun
nen bieden? „Wij vertrouwen ook op
onze Navo-partners, maar in ieder
geval zullen wij vechten". Overigens
verklaart ook hij met klem, dat
Noorwegen ter versterking van zijn
verdediging geen buitenlandse bases
wil, evenmin als de opslag van
atoomkoppen. „Wij willen onder geen
beding moeilijkheden met de Rus
sen".
Over de samenwerking met de De
nen en de verdediging van de uit
gang van de Oostzee naar de Noord-
Minister Tidemand: oud-RAF-
vlieger, maar ook nu nog dikwijls
achter de stuurknuppel te vin
den
zee, zegt hij tevreden te zijn. „Het
systeem is goed".
De minister betreurt het wel, dat
de Deense luchtmacht heeft gekozen
voor de Saab Dragon als opvolger
van de Starfighter. Daardoor is de
kans op technische samenwerking
verkeken, want Noorwegen heeft de
Dragon laten vallen, evenals trou
wens het MRCA-project, waarvan
ook Nederland, zoals bekend, heeft
afgezien.
Tidemand: „misschien dat we tot
samenwerking met de Nederlandse
luchtmacht kunnen komen; ik zal er
eens met mijn vriend Wim den Toom
over praten".
De adelaar van het toneel is vleugellam.
IIIIIIU*
AMSTERDAM Zaterdag
middag 13 september zal in Am
sterdam een demonstratieve op
tocht worden gehouden, die ge
organiseerd is door het vrouwen-
actie-comité voor vervroegd
AOW-pensioen. De tocht, waar
aan alleen vrouwen mee mee
doen, zal gaan van het Museum
plein naar het Beursplein.
„wy stryden". aldus een oproep,
I „uitsluitend voor pensioen voor de
i ongehuwde en gescheiden vrouwen.
De gehuwde vrouwen en de meeste
i weduwen (98 procent) hebben al ver-
vroegd pensioen sinds 1957.
Het comité is van mening, dat de
bevoorrechting van de gehuwde vrouw
in Nederland op sociaal en fiscaal
terrein een de daarmee gepaard
gaande discriminatie van de onge
huwde vrouw uniek is. Men vindt ze
in seen ander land. aldus het comité.
In Nederland kent men de ,.sta-
tus-beloning": de gehuwde vrouw
krijgt AOW-pensioen zodra de echt
genoot 65 is, ook al is ze zelf tien,
twintig of dertig jaar jonger. De we
duwe, zo argumenteert het comité,
heeft recht op AWW-pensioen, onge
acht leeftijd, ongeacht eigen inko
men. indien zij meer kinderen heeft.
Zonder kinderen reeds met 38/40
jaar. De weduwe, die op 65-jarige
leeftijd hertrouwt met een even oude
of oudere man behoudt haar AWW.
De ongehuwde vrouw betaalt de
zelfde AOW-premie als de gehuwde
man en moet tot 65 jaar werken. Zij
betaalt AWW-premie voor een verze
kering, waaraan zij zelf geen enkel
recht kan ontlenen. Ze kan geen we
duwen of wezen achterlaten. Ze be
taalt de hoogste belasting, groep 1 of
la.
Ze verliest haar AOW, waarvoor ze
zelf premie heeft betaald, bij huwe
lijk met een man beneden 65 jaar. Ze
heeft geen belastingsfaciliteiten en
geen aftrek voor huishoudelijke hulp.
In alle andere landen hebben '.Tou
wen, ongeacht status, gehuwd,
gescheiden, verlaten, ongehuwd, de
zelfde rechten op ouderdomspensioen
onder precies dezelfde voorwaarden.
Het comité heeft deze week alle
leden van de Tweede Kamer en aan
het kabinet van de minister-presi
dent een publicatie toegestuurd met
informatie „De bevoorrechting van
de gehuwde vrouw in Nederland."
ROTTERDAM Een felle brand
heeft vannacht een deel van de Rot
terdamse veemarkt verwoest. Het gaat
om het restaurant, zowel het oude als
het nieuwe gedeelte, en een deel van
de kantoorruimte. De grootte van de
schade is nog niet bekend.
De brandweer heeft met inzet van
talrijke brandweerlieden en een gro
te hoeveelheid materieel kans gezien
het vuur tot het restaurant te beper
ken zodat niet de veehallen werden
verwoest.
Hierdoor kan de veemarkt maan
dag normaal doorgaan. Alleen zullen
de handelaren in een geïmproviseerde
ruimte hun transacties moeten afhan
delen. Met de gemeente zijn over een
tijdelijk restaurant besprekingen
gaande.
De brand bij het tankercleaningbe-
drijf van Verolme in de Botlek, die
nogal wat paniek zaaide, bleek giste
ren achteraf erg mee te vallen. Er was
olieafval uit schepen in brand geraakt
in een grote open bak. Schepen liepen
geen gevaar. De brandweren van
Verolme, Rozenburg en Rotterdam
hebben het vuur geblust.
De VVD, bang in een nieuw politiek seizoen door rechtse en linkse concen
traties buitengesloten te worden, probeert op een luchtiger manier uit het
isolement te geraken en Kamerlid Berkhouwer oefent daarom in de kelders
van het gebouw van de Tweede Kamer voor zijn optreden in het radiopro
gramma De muzen in de politiek (uitzending op Prinsjesdag) als drummer.
Hij zal een eigen compositie ten gehore brengen, die öf Stopping politics óf
Binnenhofsuite gaat heten. Trouwens, ook andere Kamerleden treden in dit
programma op.
Tan een onzer redacteuren
f
EEN NIEUWE STER verrees aan het economische firma
ment, en het zal nog wel even duren eer de beroemde namen
van AKU en Koninklijke Zout-Organon vergeten zijn en de
nieuwe naam voor de chemische reus: AKZO is ingeburgerd.
Over een jaar tijd noteerden we de
volgende fusies:
Het is dit jaar zeker de meest spec
taculaire fusie in ons toch al trouw
lustige bedrijfsleven. Signaleerden
we vorig jaar september zo'n veertig
middelgrote fusies of andere vormen
van samenwerking en samensmelting
in een jaar tijd, sindsdien is het
streven naar concentratie en schaal
vergroting er niet geringer op gewor
den.
KOUDEKERK a/d RIJN Als alles
meezit zal de befaamde lange-afstand-
zwemster Judith de Njjs zaterdagmor
gen om acht uur bü Cap Gris Néz te
water gaan om Het Kanaal te bedwin
gen.
Zij wil de tocht afleggen in een re
cordtijd. Dat betekent dat zij de 32
kilometer binnen tien uur zal moeten
afleggen. De AVRO. die deze sluiting
van de carrière van Judith financiert,
heeft extra zendtijd gekregen om haar
gedurende de tocht via de TV-came-
ra's te volgen.
De AVRO wil morgen de gehele d^g
met pauzes van ongeveer twee uur de
prestaties van de Nederlandse zwemster
live uitzenden. Aan de AVRO-uitzen-
ding werken mee de Vlaamse televisie
en de Nederlandse PTT. In twee volg
boten worden de opnamen gemaakt
van de in Het Kanaal zwemmende
Judith. Dick van Rijn brengt monde
ling verslag uit.
De Engelse kapitein Hutchinson zal
morgenochtend beslissen of de tochtvan
Judith de Nfis zal doorgaan. Van zijn
beslissing hangt veel af. Vooral voor
de AVRO, die veel heeft moeten orga
niseren voor deze bijzondere uitzen
ding.
INDUSTRIE AKU met Konink
lijke Zout-Organon (er waren eer
der geruchten over een samenwer
king AKU - Staatsmijnen); AKU met
de Zwitserse Sastig; Key en Kramer
met Cindu; De Vooruitgang bij Ned.
Melkunie; Coöperatieve Melkcentrale
met Melkunie, Combinatie, Melkcen
trale Gouda en Amersfortia; Hin
naar het DanlonconcernProcento
naar Philips; Duyvis naar KZO, Pie-
ter Schoen naar Petrofina; Cindu,
Key en Kramer, Vettewinkel en Va-
rossieau; Tollens naar de Britse
MacPherson; Hatema - Texoprint;
Panter naar DE- Tabak; Vermaat
naar de Meneba; Henkes naar Zuid-
Ned. Spiritus; Schuppen- chemie
naar Philips-Duphar; Penn en Bau-
duin naar Troost; Van Schaik en
Berghuis naar de OGEM; Etna- Daal-
derop; Zwanenburg naar Tornado.
GELDWEZEN (banken, verzeke
ringmaatschappijen, beleggingsmaat
schappijen) -Robeco- Verenigd Be
zit; Interunie- Unitas; Eerste Neder
landse - Nillmij; Delta -NedLloyd;
bank Belaste Waarde naar Mees en
Hope.
HAVEN EN TRANSPORT SHV
en Van Nievelt Goudriaan; Bos en
Kalis met Oosterwijk; VEB ,naai'
Pakhoed - Vlismar; Corn. Swarttouw
met RSM/Gibb als dochter van Fur-
ness.
PUBLICITEIT Nijgh en Van Dit-
mar met Leopold; Zomer en Keuning
en Ten Hagen naar de Kluwergroep;
Rotterdams Nieuwsblad - Haagsche
Courant; Smeets naar de VNU; Van
Boekhoven -Bosch; de Noord- Hol-
landsche naar Elsevier.
DIVERSEN Galeries Moderne»
naar de Bijenkorf; Curacaosch Han
delshuis en Zuidafrikaansch Handels
huis; Vinke-Wassen; Peek en Clop-
penburg -Lampe; De Vries Robbé -
Billiton; Faam - Gima (samenwer
king van detailhandelsorganisaties)
Amsterdamse Ballast -Nedam.
Unie in financiële nood
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Het hoofdbe
stuur van de CHU stelt alles in
het werk om een dreigende
scheuring in de unie te voor
komen. Tijdens de morgen in
Utrecht te houden vergadering
van het hoofdbestuur en de
Unieraad zullen behalve de
brief van de Centrumgepreks-
groep over het naar „links af
glijden" van de partij, ook en-
Wisseltrucbende
gearresteerd
ROOSENDAAL De politie heeft
gisteren een bende gearresteerd die in
vele steden met succes mensen zou heb
ben opgelicht met wisseltrucs.
De bende, bestaande uit 24 personen
vier Pakistaanse families opereer
de onder meer in Rotterdam.
Zij werden gearresteerd nadat twee
leden van het gezelschap de truc toe
pasten in een modezaak in Roosendaal.
De buit was 300.
De politie beschikte echter over de
signalementen, die zij verkreeg na con
tact te hebben opgenomen met de po
litiekorpsen van de steden waar de
bende actief was geweest.
Kort na de melding van de mode
zaak konden op een drietal plaatsen in
de stad groepjes personen worden aan
gehouden, terwijl een patrouille van de
rijkspolitie in Wouw ook de hand wist
te leggen op een groepje waarmee het
gezelschap op 24 personen kwam.
Wens-ins voor
Arnsterda miners
AMSTERDAM De plaatselijke
afdeling van de PvdA gaat de Am
sterdammers betrekken bij het op
stellen van een gemeenteprogram
voor 1970 tot 1974.
Zij gaat io de wijken en buur
ten van de stad enquêtes en wens-
ins houden. Op de wens-ins zullen
zittende wethouders en raadsleden
en nieuwe kandidaten met de be
volking praten over de beste oplos
singen voor bestaande problemen.
kele andere brieven met grie
ven worden behandeld.
Verscheidene Unieraadsleden zijn
van plan het verkiezen van fractie
voorzitters weer ter sprake te bren
gen. Deze leden zijn het niet eens
met de gang van zaken totnutoe rond
deze verkiezing.
De groep verontrusten heeft gis
teren de taktiek besproken die men
in Utrecht wil toepassen. In prin
cipe zou men overeengekomen zijn,
zich uit de Unie terug te trekken
als het beleid van het dagelijks
bestuur wordt goedgekeurd en als
de Amsterdamse hoogleraar dr. J.
W. van Hulst toch tot voorzitter
wordt gekozen.
De bijeenkomst moet volgens hen
worden benut om de tegenstellin
gen tussen de verschillende groe
peringen binnen de Unie te over
bruggen en in gezamenlijk over
leg een kandidaat-voorzitter aan
te wijzen.
De „kandidaat-voorzitter" van de
verontrusten, burgemeester P. Bode
van Veenendaal, oud-lid van de
Tweede Kamer, zou er overigens
in principe weinig voor voelen, de
Unie te gaan leiden.
FINANCIËN
De financiële zorgen van de Unie
zijn nauw verweven met deze po
litieke problemen. Na de brief van
de verontrusten over het tekort en
het verlies van tienduizend leden
binnen drie jaar, heeft het hoofdbe
stuur een dringend beroep op de
leden gedaan hun finaneiële ver
plichtingen alsnog na te komen.
Het hoofdbestuur erkent in een
brief, die morgen zal worden be
handeld, dat de Unie in grote fi
nanciële nood verkeert.
Het blijkt dat bijna 20.000 van
de 28.000 leden hun contributie nog
niet hebben betaald. Het tekort,
dat nu al ruim 50.000 gulden be
draagt, zal hierdoor tot ongekende
hoogte stijgen.
Hoewel het dagelijs bestuur reeds
een aantal saneringsplannen voor
ogen heeft, ontkomt men er vol
gens Unieleden niet aan. het per
soneelsbestand van het Uniebureau
in te krimpen. De centrum-ge
spreksgroep is hier fel tegen.
