VN* Assem Mee vooral
een ontmoetingspunt
1
Pressiegroep kunstenaars
op de barricaden
Kromhoutfabriek
wordt gesloten
Prinsjesdagin New York Geen hoge verwachtingen
Beslissing
Hof van
over het
Justitie
Jazz-seizoen
prima geopend
MÉÉR SUBSIDIE, MÉÉR INSPRAAK, MÉÉR WERK
Ontslag voor 350 man
WOENSDAG 10 SEPTEMBER 1969
-
Ouderlijke trots en kinderlijk plezier, en het lachende assisteren hun zoontje soms wel bij het hanteren van
middelpunt van de vreugde was nu prins Maurits, die zijn trekwagentje, maar hij kan het dikwijls alleen al
vandaag een soort gedenkdag viert: een jaar geleden af. En de tuin van Het Loo is ruim genoeg om er zor-
werd hij gedoopt. Een gerede aanleiding voor fotograaf geloos in te dartelen. Straks, bij de geboorte van zijn
Max Koot om er een soort mini-fotoreportage van te broertje (of zusje) zal hij zijn monopolie wel moeten
maken. Prinses Margriet en mr. P. van Vollenhoven afstaan, maar daar maakt prins Maurits zich nu in geen
geval zorgen over.
ROTTERDAM Dinsdagavond
hebben in de Rotterdamse Doelen on-
i geveer 1300 jazz-liefhebbers genoten
j van „The battle of the bands", een
uniek jazz-concert waaraan drie top-
orkesten hun medewerking verleen
den. Het ma-ar liefst vier uur durende
concert begon met een zeer geïnspi
reerd optreden van de Kenny Clar-
ke-Francy Boland big band.
Dit orkest is de laatste jaren als
een komeet naar de top gevlogen,
misschien niet zo verwonderlijk want
het orkest telt louter grote namen
zoals de saxen Johnny Griffin, Ron
nie Scott en Sahib Shihab, trompetist
Benny Bailey, en verder Ake Persson
(trombone), Jimmy Woode (bas) en
natuurlijk leider-drummer Kenny
Clarke. Het werd anderhalf uur jazz
van de bovenste plank, zwaar swin
gende explosies werden afgewisseld
met gave solo's van o.a. Griffin en
Bailey in Big's Groove, van de
Zweed Persson en verder van
Clarke in een daverend slotnummer.
Dit met veel enthousiasme begroet
te optreden werd gevolgd door een
optreden van Boy Edgar's Big Band,
qua stijl geheel anders (veel impro
visaties). maar daarom niet minder
indrukwekkend. Onder beheerste lei
ding van pianist Boy Edgar liet deze
uit 19 man bestaande formatie horen
dat de Nederlandse jazz nog steeds
leeft.
'Ül Altsaxofonist Piet Noordijk excel-
I leerde met twee prima solo's, terwijl
verder-Benny Bailey (alweer!) en de
jonge trombonist Slide Hampton met
gave muziek veel eer behaalden. Na
de pauze volgde dan de Thad Jo-
nes-Mel Lewis Big Band uit New
York. Deze zeer professioneel spe-
MD| lende formatie maakt voor de eerste
keer een Europese tournee en is in
Nederland waarschijnlijk minder be
kend, wat jammer is, want dit orkest
maakt zeer cleane (dikwijls subtiele)
rr muziek. Trompetist Thad Jones bleek
er echt zin in te hebben en liet rusti-
I ge subtiele blues-muziek afwisselen
NI met swingend „scheur"-werk. Het
I publiek beloonde hem terecht met
I een luid applaus.
Al met al een zeer verrassende
Jazz-avond met muziek die voortdu-
fend op een bijzonder hoog niveau
lag. Het jazz-seizoen is goed geopend,
de wegblijvers hadden ongelijk.
J. BODDAERT
ETt
VOOR Nederland is de 24ste zitting van de Algemene vergade
ring der Verenigde Naties, die op 16 september te New York
begint, vooral van belang omdat er in principe over mogelijke
„verhuizing" van het Internationale Hof van Justitie kan worden
beslist. Het Hof heeft nl. een amendement ingediend, waarvan
aanvaarding zou betekenen, dat het binnen niet al te lange tijd zijn
zetel buiten Nederland kan vestigen zij het niet zonder instem
ming van de Algemene vergadering der V.N.
Het amendement is een gevoelig
punt voor Nederland, dat als
gastheerland optreedt. Ons land kan
zich beroepen op de traditie, die al
onder de Volkenbond tot stand
kwam. De regering heeft aangeboden,
gratis 'terrein ter beschikking te stel
len. waarop een nieuw gebouw kan
worden neergezet, dat aan alle mo
derne eisen voldoet. Ook wil zij een
groot deel van de bouwkosten voor
haar rekening nemen of financieren.
Secretaris-generaal Oe Thant toonde
er zich mee ingenomen, maar het Hof
ging er niet op in.
Zetel
Langzaam maar zeker werd duide
lijk, dat de leden van het gerechtshof
Den Haag willen verlaten voorzo
ver zij er wel eens aanwezig zijn
voor langere duur. Zij zeggen dit niet
openlijk, maar proberen nu via een
juridische procedure hun vertrek
naar elders (er wordt geen stad ge
noemd) mogelijk te maken.
Dit zou kunnen gebeuren als de
Ver. Naties uitspreken, dat Den Haag
niet dwingend is voorgeschreven als
zetel van het Internationale Hof van
justitie.
Van de zijde van het gerechtshof
beroept men zich op de gewoonte, dat
internationale organisaties geen zetel
krijgen voorgeschreven. Dit beroep is
Leeftijdsgrens bij
homofiele contacten
DEN HAAG Het rapport van de
commissie-Speijer over de al of niet
wenselijkheid van handhaving van
artikel 248 van het wetboek van
strafhoek ten aanzien van van de
leeftijdsgrens bij homofiele contacten
zal worden gepubliceerd.
Minister Polak van justitie heeft
dit de Tweede Kamer meegedeeld in
antwoord op vragen van het Kamer
lid Daams(soc). Indien mogelijk zal
gelijk met publicatie van dit rapport
worden bekend gemaakt tot welke
voorzieningen het rapport naar het
oordeel van de regering aanleiding
geeft. Mr. Daams had er in zijn vra
gen op gewezen, dat de commis
sie-Speijer unaniem tot verlaging
van bedoelde leeftijdsgrens tot
zestien jaar heeft geadviseerd.
„Battle of the bands
(Van onze kunstredactie)
ROTTERDAM Een pressiegroep bestaande uit beeldende kun
stenaars, cabaretiers, litteratoren, tonelisten en beoefenaars van
klank- en beeldcommunicatie heeft vanmiddag, woensdag, een pres
sienota aangeboden aan wethouder drs. J. Reehorst van kunstzaken.
De nota is het resultaat van vanaf februari gevoerde besprekin
gen en beoogt ideeën te geven voor het verbeteren van het Rotter
dams leefklimaat via de verschillende takken van kunst.
De beeldende kunstenaars eisen in
de nota een volledige integratie van
de beeldende kunst in de samenle
ving. Dit kan onder meer geschieden
door hen inspraak te verlenen in de
beleidsvoering.
Om tot een levend kunstbeleid te
komen vraagt het de pressiegroep
een wethouder, speciaal voor kun
sten en een duidelijker samenwerking
tussen alle instanties die zich bezig
houden met de uitvoering van het
kunstbeleid en het betrekken van
kunstenaars in het overleg in alle
geledingen en op alle niveau's. Hun
vertegenwoordigers zouden dan als
specialisten moeten worden aange
trokken en als zodanig worden geho
noreerd.
dat de beeldende kunst meer met
architectuur, bestraling en beplan
ting moet worden geintegreerd, dat
de kunstenaar zo vroeg mogelijk
moet worden betrokken bij bouw, be
strating of beplanting om zijn op
dracht zo goed mogelijk te kunnen
volbrengen, dat opdrachten in het ka
der van de percentageregeling voor
namelijk moeten worden gegeven
aan in Rotterdam of in naaste omge
ving wonende of werkende kunste
naars en dat de architecten in over
eenstemming met de commissies kun
stenaars uitnodigen een ontwerp te
maken. Dit om „vriendjespolitiek" te
voorkomen.
Adviseurs
Verfraaien
Veel kritiek heeft de pressiegroep
op het stadsbeeld van Rotterdam. Bij
het verfraaien van wijken en ge
bouwen wordt te weinig inspraak ge
geven aan de kunstenaar die de op
dracht uitvoert Ook worden in het
kader van de percentage regeling
steeds méér opdrachten gegeven aan
niet in Rotterdam wonende en wer
kende kunstenaars: 45 pet. van het
totale budget van de percentagerege
ling werd besteed aan opdrachten
aan Rotterdamse kunstenaars. Te
vens krijgen de Rotterdamse kunste
naars de laatste jaren steeds kleinere
opdrachten.
De pressiegroep stelt dat voor de
kunstenaar die een bouwwerk
verfraait meer faciliteiten (ook finan
cieel) aanwezig dienen te zijn, dat de
overheid zoveel mogelijk kunstenaars
van verschillende richtingen opdrach
ten moet geven, om zo een eenvormi
ge „kunstbeplanting" te voorkomen,
Wat de wijkverfraaing betreft wil
len de kunstenaars aangetrokken
worden als adviseurs van de stede
bouwkundigen en in de werkgroep
die het gemeentebestuur ter zake ad
viseert dienen kunstenaars mede zit
ting te hebben naast stedebouwkundi
gen en architecten uit het fonds
stadsverfraaing, waaruit tot nog toe
„l'Homme qui marche" van Rodin en
„La Grande Musicienne" van Lau
rens werden aangeschaft, zou veelvul-
diger moeten worden geput, volgens
de kunstenaars.
Voorts pleiten zij voor een verre
gaande democratisering van de rege
ling complementaire Arbeidsvoorzie
ning Beeldende Kunstenaars op het
gebied van aankoopprijs en materia-
lenvergoeding, en inspraak bij de be
sluitvorming van de commissie. Ook
een betere doorstroming van de com
missieleden zou wenselijk zijn.
Ook pleit de pressiegroep voor een
verhoging van het aankoopbudget
van de Rotterdamse Kunststichting
en van meer openheid van de aan
koopcommissie t.a.v. de kunstenaar.
In deze commissie zouden drie kun
stenaars zitting moeten hebben.
Het tentoonstellingsbeleid zou even
eens moeten worden verbeterd. Er
zou een creatief centrum voor de
jeugd moeten worden gesticht en op
de scholen zou meer en beter plaats
moeten worden ingeruimd voor
kunstzinnig onderricht.
Cabaret
De sectie cabaret beperkt zich tot
enkele wensen en suggesties: ten eer
ste een duidelijkè activering van de
programmatie van de Stichting
Kunst voor de jeugd. Voorts pleit
men voor een groot aantal wijkthea-
tertjes. garantie- subsidie bij vrije
voorstellingen van het beroepscaba
ret in de gemeentetheaters, investe
ringsvoorschotten voor cabaret-chan-
tants, en een inpassing van de post
cabaret op de gemeentelijke sub
sidie-nota voor bijvoorbeeld 1 per
jaar als erkenning Van het cabaret
als vorm van kunstuiting.
Van een bewust literair beleid was
in Rotterdam geen sprake totdat er
na een gesprek met de Rotterdamse
Kunststichting plannen werden ont
worpen voor literaire avonden en
workshops voor amateurstilisten.
Literatuur
Om tot een bevredigend literair kli
maat te komen eist men dat de
kwestie van additionele honoraria en
literaire opdrachten voor de in Rot
terdam werkzame letterkundigen zo
snel mogelijk wordt opgelost. Een
tweede eis is het instellen van een
prijs van ƒ10.000 voor een auteur,
die niet alleen in het Rijnmondge
bied werk. Dit in tegenstellingen
tot de Anna Blamanprijs. Ten derde
wil men een cultureel orgaan om liet
kunstleven in het Rijnmondgebied in
zijn breedste vorm te begeleiden, te
volgen en te stimuleren.
De leden van de sectie klank en
beeld willen het vertonen van goede
en belangwekkende films stimuleren,
bijvoorbeeld door deze zelf te verto-
echter ongegrond omdat er wel dege
lijk duidelijke voorbeelden zijn van
organisaties, die hun zetel statutair
dwingend kregen voorgeschreven.
Hiertoe behoren het Internationale
Monetaire Fonds en de Wereldbank,
die in Washington gevestigd zijn. Dit
zal een zwak punt zijn in de verdedi
ging van het amendement van het
Hof.
November
Het zal wellicht nog tot november
duren, voordat het probleem aan de
orde komt. Daarbij is niet zeker, of
het in plenaire zitting van de Alge
mene vergadering of in de betrokken
(juridische) commissie zal worden be
handeld. Voor aanvaarding van het
amendement is een meerderheid van
tweederden nodig, inclusief de stem
men van de vijf permanente leden
van de Veiligheidsraad. Voor eventu
ele ratificatie geldt eenzelfde bepa
ling.
Overigens kan het Hof dan nog
niet bepalen, waar het zich zal vesti
gen. Dat maakt tenslotte de Algeme
ne vergadering uit, waarin de gega
digden talrijk zijn.
Een interessante bijkomstigheid is,
dat waarschijnlijk de Nederlander
Houben als president van de Juri
dische commissie zal worden geko
zen. Ook niet-leden van de Verenigde
Naties, die destijds mede-oprichters
van het Hof zijn geweest, kunnen
aan de behandeling van en de stem
ming over hét amendement deelne
men. Hiertoe behoren Zwitserland,
Monaco en San Marino.
Van groot belang voor Nederland is
ook de behandeling van het resultaat
van de volksraadpleging op West-I-
rian. Den Haag heeft voorzover
bekend nog geen inzage gehad van
de rapport van de Indonesische rege
ring en secretaris-generaal Oe Thant
(via diens vertegenwoordiger Ortiz
Sanz, die ter plaatse was tijdens de
voorbereiding en afwikkeling van de
in 1962 overeengekomen volksraad
pleging). Naar mag worden aangeno
men zal de Nederlandse standpuntbe
paling afhankelijk zijn van de strek
king van deze rapporten.
Ook in verband hiermee gaat mi
nister Luns zelf naar New York.
waar hij zijn Indonesische collega
Maiik zal aantreffen. Omdat het ge
woonte is, dat de Algemene vergade
ring der VN haar zitting opent op de
derde dinsdag van september, is het
mr. Luns vrijwel nooit mogelijk ge
weest, de opening van de Neder
landse Staten-Generaal mee te ma
ken.
Nabije Oosten
De 126 leden-staten zullen zich
reeds bij het algemene debat bezig
houden met talrijke problemen als
het Nabije Oosten, Biafra en
Noord-Ierland. Het is echter niet
waarschijnlijk, dat ten aanzien hier
van besluiten genomen worden. De
besprekingen over de situatie in het
Nabije Oosten bevinden zich in een
impasse. Het probleem hooft thuis in
cïe Veiligheidsraad, die er geen raad
mee weet. omdat de vijf grote mo
gendheden (in wezen Rusland en
Amerika) het niet met elkaar eens
kunnen worden. Een Arabisch suc
ces in de Algemene vergadering zit
er bepaald niet in.
Biafra laat men graag over aan de
organisatie van Afrikaanse staten.
Dit is hét geval met secretaris-gene-
nen op vrijdag, zaterdag en zondag.
Daarnaast doet zij een aantal voor
stellen omtrent de totstandkoming
van een regionale omroep en het sti
muleren van de grafische kunst, foto
grafie e.d. ten behoeve van voorlich
ting en onderwijs.
De vertegenwoordigers van de sec
tie toneel pleiten voor geregelde
open discussies over het toneelbeleid,
een andere samenstelling van het
stichtingsbestuur van het Nieuw Rot-
Het Vredespaleis te Den Haag zou
zijn bestemming verliezen, als het
Internationale Hof van justitie toe
stemming zou krijgen, zijn zetel
in een ander land te vestigen.
raai Oe Thant. Het is niet anders met
de Nederlandse regering, die herhaal
delijk heeft laten weten, niet buiten
genoemde organisatie om te willen
handelen. Waarschijnlijk zal Nigeria
de komende weken bereidheid tonen
om tot onderhandelingen met de lei
ders van Biafra te komen. Het zou
daarmee vermijden, dat het probleem
diepgaand in de VN-Assemblee
wordt besproken.
Wat Noord-Ierland aangaat: als
zich geen schokkende dingen voor
doen (bijv. wanneer de republiek Ier
land e.r rechtstreeks bij betrokken
zou raken) zal dit probleem niet op
de agenda komen. De Assemblee zal
er (terecht) van uitgaan, dat het hier
een Britse binnenlandse aangelegen
heid betreft.
China
De zetel van China zal onder punt
3 (geloofsbrieven) al aan de orde ko
men. Het is vrijwel uitgesloten, dat
Albanië en dertien andere landen er
dit jaar in zullen slagen, de vertegen
woordigers van Peking de plaatsen te
doen innemen, die nog steeds door
afgevaardigden van generaal Tsjang
Kai-Sjek op Formosa worden bezet.
Een voorstel om communistisch Chi
na als permanent lid en nationa
listisch China (Formosa) als gewoon
lid te accepteren, zal ook dit jaar
geen kans maken. Vorig jaar kon'
men het zelfs niet eens worden over
instelling van een commissie van on
derzoek.
Hét kiezen van de president van de
Assemblee zal waarschijnlijk geen
moeilijkheden opleveren. Aangeno
men wordt dat Miss Brooks van Li
beria, die geen onbekende is in het
hoofdkwartier van de VN op geen
verzet van betekenis zal stuiten met
haar kandidatuur. Voor de vele vi-
ce-presidentschappen is belangstel
ling van de zijde van Malawi, Nige
ria, Indonesië, Buiten-Mongolië, Joe
goslavië, Luxemburg en Denemarken.
Nederland ambieert het voorzit
terschap van de Juridische commis
sie waar ook Spanje het oog op liet
vallen.
Instelling
Nederland zal ook tijdens de ko
mende zitting geen opvallende rol
spelen. Het is bekend, dat men in
Den Haag ervan uitgaat, dat geen
geforceerde pogingen gedaan moeten
worden, voorstellen aangenomen te
krijgen, die toch niet uitvoerbaar
zijn. Een dergelijke handelwijze
schaadt het toch al niet bijster grote
prestige van de volkerenorganisatie.
Om deze reden streeft ook de Veilig
heidsraad meer dan voorheen naar
compromis-oplossingen. Helaas slaagt
de raad daar niet altijd even goed in.
Het belang van de jaarlijkse As
semblee-zittingen moet niet worden
overschat. Wat via diplomatieke ka
nalen niet bereikt kan worden, zal
ook niet in de VN worden verwezen
lijkt. Hét hoofdkwartier van de orga
nisatie is zowel een uitlaatklep als
een ontmoetingspunt. Wat in de wan
delgangen wordt besproken en af
gesproken is vaak belangrijker dan
wat zich in de vergaderzalen afspeelt.
Maar dat treedt dan ook niet dade
lijk naar buiten. Intussen gaat het
vele werk van de VN, dat niet de
aandacht trekt omdat het niet sensa
tioneel is, voort, ook als de Assem
blee niet vergadert.
Microstaten
Het probleem der microstaten zal
eveneens onopgelost blijven. Op
voorstel van Amerika heeft de Vei
ligheidsraad het in studie genomen.
Als alle staatjes met slechts enkele
duizenden inwoners als volwaardig
lid van de VN moeten worden toege
laten kan het ledental oplopen tot
dicht bij de 200. Onaanvaardbaar is,
dat zij dezelfde rechten zouden heb
ben als de grote landen. De kleine
landen zouden de dienst kunnen uit
maken. Bovendien zou de organisatie
onhanteerbaar worden. Het zal niet
eenvoudig zijn een bevredigende op
lossing te vinden.
AMSTERDAM Kromhout Motorenfabriek, sinds 1966 onderdeel
van VMF-Stork-Werkspoor, moet in de loop van het volgend jaar
worden gesloten, zo heeft de directie van de groep Werkspoor-
Amsterdam maandag aan de vakbonden en gisteren aan de onder
nemingsraad en het personeel meegedeeld.
Hierdoor zullen 350 werknemers ont-
slagen moeten worden. Alleen de ser- fff tff. "mP <i>MMÉy
vice-afdeling met rond vijftig man
wordt gehandhaafd. Voor de ontsla- H^H
genen is in overleg met de vakbon-
den een afvloeiingsregeling getroffen. I I
Deze regeling werd vastgesteld, toen
eerder dit jaar het besluit viel de I I JH B,
personeelsbezetting terug te brengen I I
van 600 tot 435 man.
VMF-Werkspoor in J|^f I
geslaagd de Kromhout Motorenfa- U* I |H
briek staande te houden. Het was
niet langer verantwoord door te gaan
met de enkele miljoenen guldens I Tf*
verlies, die Kromhout leed door te- I ij
genslagen op technisch gebied en
door gewijzigde marktverhoudingen,
aldus mr. F. O. J. Sickinghe, lid van
de raad van bestuur.
Weinig critisch
De raad van bestuur is wel van
mening, dat men bij enkele projecten
in het VMF-concern te weinig critisch
is geweest. De sluiting van de fabriek
zal per juli 1970 afgewikkeld zijn.
terdams Toneel, het instellen van I Met de afvloeiing van personeel zullen
een centrum door research op toneel
gebied, stimulering van het amateur
toneel, de instelling van een centrum
dat zich met theater -jeugd -school
gaat bezighouden en een soort „vrije
academie" voor dramatische expres-
enige miljoenen guldens zijn ge
moeid.
Voor de heer J. de Jong,
districtsbestuurder van de NW Me-
taalbedrijfsbond in Amsterdam, was
de aangekondigde sluiting geen ver
rassing. „Al in mei hebben wij in ons
Haal de prachtige kleuren
van de herfst
in huis.
Dat kan nu.
Want ze zijn er weer
Chrysanten.
Prachtige najaarsbloemen.
Neem een bos mee.
Chrysanten brengen sfeer!
Volgend jaar gaan de hekken van
Kromhout-motor enfabriek te Am
sterdam voorgoed dicht en dit bete
kent ontslag voor 350 werknemers.
bondsorgaan twijfel uitgesproken
over het voortbestaan van Kromhout
in verband met de reorganisatie bij
Werkspoor". Zijn teleurstelling over
het feit, dat de vakorganisaties eerst
maandag op de hoogte zijn gesteld,
stak hij niet onder stoelen of banken.
De sluiting heeft ook onder het
Werkspoorpersoneel in Utrecht grote
beroering gewekt. Bij velen bestaat
de vrees, dat Werkspoor-Utrecht door
liet uitblijven van voldoende orders
ten dode is opgeschreven De
Pvd A-Kamerleden Van Thijn en
Wieldraaijer hebben de ministers
Roolvink en De Block inmiddels vra
gen gesteld over deze kwestie.
Barnard miljoenste
passagier in Praag
PRAAG De Zuidafrikaanse chi
rurg professor Christian Barnard is
gisteren op het vliegveld van Praag
verwelkomd als de miljoenste passa
gier in 1969 van de Tsjechoslowaakse
luchtvaartmaatschappij. Hij kreeg
geschenken van de directie en werd
toegejuicht op het vliegveld.
Prof. Barnard is in Tsjechoslowa-
kije om lezingen te houden over de
techniek van hartoverplantingen en
daarmee verband houdende immuno
logische kwesties.
