Wraak van Tsjechoslowaakse
arbeiders op Volksmilitie
Oppositie gebelgd over
gereedhouden troepen
se hof geplukt
Britse tractie voor NS
Samen naar de maan»
Popgroep Bee Gees
is uit elkaar
Hetze tegen liberalen worclt feller
Russische onderscheiding voor Husak
Maanstof is Minister treedt af
onschadelijk
GEEN MARECHAUSSEE NAAR SURINAME
tt
Schrijfster Erika
Mann overleden
1 lytusepidemie
l m lunesie
Nog bosbranden
in Frankrijk
Veel meer gif
in de Rijn
Kapwepwe
blijft aan
Tricia Nixon
gaat vooruit
Frankrijk leent
van IMF een
miljard dollar
September
1
5
DONDERDAG 28 AUGUSTUS 1969
Aan het politieke front in Tsjechoslowakije lijken nieuwe zuiveringen nabij. De
hetze tegen figuren als Duhcek en Smrkovsky wordt steeds feller.
Binnenkort zullen zes zg. E-locs van de Britse spoor
wegen, die op het Engelse net overbodig zijn geworden,
hun diensten doen op Nederlandse trajecten. De
machines zullen, na drastische verbouwing, nog wel
tien jaar mee kunnen gaan. Het is een zaak van
efficiency: voor de Britten èn voor de Nederlandse
Spoorwegen, die door de aankoop een aanzienlijk be
drag voor eerstéhandse locomotieven bespaard hebben.
pli
Ie
iDE JONG
1 (Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De oppositie-
gÉ partijen zijn teleurgesteld over
11 het antwoord van minister-pre-
Isident De Jong over het gereed
houden van een detachement
marechaussee voor „VN- en Ko-
ninkrijkstaken".
„Dit is het toppunt van ongeloof
waardigheid", zo reageerde de PvdA-
fractielcider drs. J. den Uyl. Hij zal
voorlopig geen verdere stappen ne
men. Het ging hem bij het stellen
van vragen aan de premier in de
eerste plaats om de verzekering dat
de Nederlandse troepenmacht in Su
riname niet zal worden uitgebreid,
ondanks de toenemende spanning
tussen Suriname en het buurland
tuyana over het grensgeschil.
Premier De Jong gaf de oppositie-
eider die verzekering gistermiddag,
enkele uren nadat Den Uyl de vra
gen had gesteld. Toonde de premier
:ich gistermiddag „ontzet en ver-
jolgen" over het eigenmachtig op
treden van de secretaris-generaal
van het ministerie van defensie, in
tijn antwoord aan de PvdA-fractie-
voorzitter zei hij dat het normaal is
een kleine troepenmacht gereed te
W. ïouden voor tropendienst.
S GEEN STRAF
U De minister-president zei uitdruk-
Éfkehjk dat de regering geen discipli-
haire maatregelen zal nemen tegen
de secretaris-generaal, drs. G. H. J.
hl. Peijnenburg, hoewel de minister
president erkent dat deze het de-
marechaussee op eigen
houtje voor tropendienst in gereed
heid liet brengen.
S De gespannen verhouding tussen
Suriname en Guyana werd door de
leer Peijnenburg uitdrukkelijk ge
noemd. Premier De Jong spreekt
hran het „verkeerd de nadruk leggen
,°>p de spanning rond Suriname".
Achteraf blijkt dat ook de comman
dant van de marechaussee eigen-
ïachtig is opgetreden door in de in-
jtructiebrief aan de betrokken onder
de gespannen toestand na
te vermelden.
isl
va ZÜRICH De schrijfster Erika
Mann, dochter van de Duitse auteur
Thomas Mann, is woensdag op 63-ja-
deige leeftijd in een ziekenhuis te Zü-
déich overleden. Behalve boeken schreef
moij filmscenario's en vele artikelen
joor Amerikaanse kranten. In 1933
zij naar Zwitserland, waar
het literaire cabaret „Die Pfeffer-
fnühle" oprichtte, dat internationale
tkendheid kreeg door de scherpe kri
tiek op het nationaal-socialisme. Na
mie dood van haar beroemde vader
zij een boek aan hem.
m O 1
'gnp
AKEN Een 27-jarige vrouw uit
liken is gisteren overleden aan tyfus
een vakantie in Tunesië. Het is
eerste slachtoffer van een ty-
;-epidemie in Tunesië. Drie En-
lelsen, twaalf Westduitsers en vier
fwitsers hebben na een bezoek aan
stfflammamet in Tunesië tyfus gekre-
len.
PEYNENBURG
Vorig jaar beloofde de regering de
Verenigde Naties doorlopend een
strijdmacht gereed te houden voor
eventuele vredestaken van de vol
kerenorganisatie. Achteraf is geble
ken dat deze strijdmacht niet geheel
paraat was. Zo waren de manschap
pen nog niet gevaccineerd.
KORTE TERMIJN
De heer Peijnenburg heeft daarop
de order gegeven 147 marechaussees
onverwijld in gereedheid te brengen
vc uitzending op korte termijn,
Waarom de gespannen verhouding
tussen Suriname en Guyana op het
toneel werd gevoerd, liet de premier
in het midden. De heer Peijnenburg
heeft blijkbaar de nadruk te veel op
de „Koninkrijkstaken" gelegd en
daarbij onmiddellijk gedacht aan
Suriname. De heer De Jong deelde
niet mee, waarom de troepen dan na
het grensincident tussen Suriname
en Guyana in gereedheid werden ge
bracht.
Een woordvoerder van het minis
terie van defensie deelde mee, dat
de secretaris-generaal van het mi
nisterie beter het' kabinet van zijn
maatregelen op de hoogte had kun
nen stellen. Hoewel de heer Peijnen
burg formeel gelijk schijnt te heb
ben, had dan veel narigheid kun
nen worden voorkomen.
„TE KIJK"
„De regering heeft zich wel te
kijk gezet" reageerde drs. Den Uyl
gisteravond. „Omdat het kabinet
zijn oorspronkelijke bedoelingen
heeft teruggedraaid, heeft het ka
binet het gezicht verloren", aldus
drs. Den Uyl.
Ook de andere oppositiepartijen
waren ontstemd over het eigen
machtig optreden van de secreta
ris-generaal en het uitblijven van
maatregelen tegen hem. De PPR
wilde gistermorgen zelfs de Kamer
in spoedzitting bijeen laten roepen
om over de kwestie te discussiëren.
Maar later besloot het radicale Ka
merlid drs. P. J. Janssen de zaak
af te wachten. Het antwoord van
premier De Jong vond hij onbe
vredigend.
Het in gereedheid brengen van
dit detachement komt politiek ge
zien op een zeer ongelukkig tijdstip,
meende drs. Janssen. Nederland
wekt zo de indruk, achter die Su
rinaamse groeperingen te gaan
staan die het geschil met Guyana
willen verscherpen.
Drs. Visser (D '66) twijfelde aan
de bevoegdheid van de secretaris
generaal van het ministerie. Hij
vreest dat de maatregelen een ver
dere escalatie meebrengen.
VERRAST
Woordvoerders van de vier rege
ringspartijen lieten doorschemeren,
dat zij totaal verrast waren door de
maatregelen van het ministerie.
Overigens nam men genoegen met
het antwoord van minister-presi
dent De Jong.
Bij geen van de vier partijen be
staat behoefte de discussie over
wijziging of opheffing van het Ko
ninkrijkstatuut weer op te rake
len. Volgens de regeringspartijen
is dit niet het juiste moment om
over Statuutwijziging te gaan
spreken.
De fracties nemen daarmee het
zelfde standpunt in als tijdens het
debat over de onlusten op Curasao,
eind mei. Overigens schijnt een
deel van de KVP-fractie wel voor
stander te zijn van Statuutwijzi
ging. Men meent echter dat het niet
de taak van Nederland is het ini
tiatief te nemen. Dat behoort aan
Suriname en de Nederlandse An
tillen toe.
Nu in beide Rijksdelen verkie
zingen worden voorbereid, lijkt het
ondenkbaar dat de kwestie van het
Statuut op korte termijnweer aan
de orde zal worden gesteld.
De oppositiepartijen hebben steeds
gesteld, dat het Statuut zo snel mo
gelijk moet worden gewijzigd of
opgeheven. Daarmee voorkomt men,
dat ons land telkens weer in po
litieke problemen valt, die naar
buiten toe de indruk wekken, dat
Nederland een koloniaal bewind
voert.
Family
Affair
Goed nieuws voor de liefhebbers (en
liefhebsters) van familieseries: de
KRO is bezig met de opnamen van
Tot de dood ons scheidt, de beleve
nissen van een eenvoudig Engels
dokwerkersgezin. Als voorproef een
scène uit het stuk: in afwachting van
de viering van oud-en-nieuw zit de
familie rondom de tafel te monopo-
ly-en en daar hoort in dit geval soep
met sliertjes bij. Van links naar
rechts: Mieke Verstraete (moeder),
Hans Tiemeijer (vader), Trudy Labij
(dochter) en Wim Zomer (zoon).
HOUSTON Maanstof is onscha
delijk voor levende wezens. Dit is
vast komen te staan na inenting van
dieren en planten met maanstof. Alle
bestanddelen bleven normaal func
tioneren. Het onderzoek van andere
ingeënte dieren wordt nog voortgezet.
Op 12 september begint de verzen
ding van bussen met steentjes en
maanstof naar 142 geleerden op de
gehele wereld.
MARSEILLE Zuid-Frankrijk
wordt nog steeds door bosbranden
geteisterd. Meer dan achthonderd
hectare bos in de oostelijke Pyre
neeën zijn verwoest. Het vuur was er
vannacht nog niet bedwongen.
De hevigste brand ontstond in het
gebied ten noorden van Saint-Ra-
phaël en Saint-Tropez. Kampeerterrei
nen en woningen moesten worden
ontruimd. De brand woedde over 400
hectare. Rond Nice woedden zes
branden. Woningen worden nog niet
bedreigd
De vrees bestond, dat als de
mistral niet spoedig zou verdwijnen,
de bosbranden vandaag rampzalige
afmetingen zouden aannemen.
FRANKFORT Niet vier tot vijf,
maar minstens twintig ton van het
insectenbestrijdingsmiddel Endosul-
fan heeft eind juni de vergiftiging
van de Rijn veroorzaakt. Dit heeft de
Westduitse chemische fabriek
Hoechst in Frankfort bekendge
maakt. Als gevolg van de vergiftiging
trad massale vissterfte op.
Alle pogingen om te achterhalen
wie het gif in de Rijn heeft gestort,
bleven nog zonder succes. Vast is ko
men te staan dat Hoechst de vergifti
ging niet heeft veroorzaakt
PRAAG T&jechoslowaakse fabrieksarbeiders terroriseren le
den van de volksmilitie, die vorige week de politie hebben gehol
pen bij het neerslaan van betogingen. Dit meldt het dagblad van
de communistische partij in Praag,, Rude Pravo.
Een lijst met namen van de
leden van de volksmilitie, die
samenwerkten met de politie, is
opgehangen in de Praagse
fabriek Autovi Vrchlabi. In
een andere fabriek hebben
arbeiders gevraagd de leden van
de volksmilitie te ontslaan.
Het is niet bekend wat de arbei
ders de leden van de volksmilitie
precies in de weg hebben gelegd.
Rude Pravo schrijft dat de politie
alle gevallen van terreur aan een
nauwkeurig onderzoek onderwerpt.
Het blad meldt verder dat in een
fabriek in Brno op de klerenkasten
van de leden van de volksmilitie
galgen waren geschilderd. In Ceske
Budejovice zouden zij zijn uitge
scholden.
De volksmilitie wordt gevormd door
communistische fabrieksarbeiders.
Het zijn hulptroepen van de politie
en het leger. Duizenden leden van de
volksmilitie namen, gekleed in werk
pakken, deel aan de charges van de
LOESAKA De Zambiaanse poli
ticus Simon Kapwepwe heeft zijn
ontslagaanvrage als vice mi
nister-president ingetrokken. Hij
blijft tot het einde van zijn ambtster
mijn, in augustus volgend jaar, aan.
Kapwepwe kwam op zijn besluit
terug na een gesprek met president
Kaunda, die hem weer een plaats
had gegeven in zijn gereorganiseerde
regering. Eerder had de president het
centrale comité van zijn Verenigde
Nationale Onafhankelijkheidspartij
ontbonden en opdracht gegeven nieu
we partijstatuten op te stellen. Aan
deze ontwikkeling waren berichten
over een machtsstrijd aan de top van
de partij voorafgegaan.
SAN CLEMENTE Tricia Nixon,
de oudste dochter van de Ameri
kaanse president, die eergisteravond
plotseling in het ziekenhuis werd op
genomen, gaat goed vooruit. Vermoe
delijk zal zij binnen enkele dagen het
Walter-Reedziekenhuis in Washing
ton kunnen verlaten.
Tricia (23) was daarin opgenomen
omdat ze al enkele dagen buikklach
ten had.
politie bij het uiteenslaan van de
demonstranten tijdens de herdenking
van de Russische invasie, vorige
week.
Afgetreden
De als liberaal bekend staande
Tsjechische minister van onderwijs,
Bezdicek, is gisteren afgetreden. Hij
diende zijn ontslag in op een bijeen
komst van de Tsjechische Nationale
Raad, het parlement van Tsjechië.
Het presidium van de Raad heeft
professor Jaromir Hrbek benoemd tot
zijn opvolger. Bezdicek is vaak door
conservatieven aangevallen wegens
zijn anti-Russische opvattingen. Hij
is de tweede liberale minister, die
uit de Tsjechische regering is getre
den. In juli trad de minister van cul
tuur, Galuska, af.
Gelijktijdig met het nieuws van
het aftreden van de Tsjechische mi
nister van onderwijs werd bekend
dat onderwijzers en leraren op de
scholen opdracht hebben gekregen
tijdens de lessen sterk de nadruk te
leggen op de traditionele banden van
Tsjechoslowakije met de Sowjetunie.
Onderscheiding
De leider van de Tsjechoslowaakse
communistische partij, Gustav Husak
is onderscheiden met de Orde van
Lenin „als erkenning voor zijn grote
verdiensten en heldhaftigheid tijdens
de opstand van de Slowaken tegen
het Nazibewind in 1944".
President Svoboda verleende Husak
gisteren bovendien de hoogste onder
scheiding - „held van de Tsjechoslo
waakse socialistische republiek". Hij
kreeg deze onderscheiding samen
met de schrijver Novomesky. Post-
huum werd de titel toegekend aan
Jan Sverma. een nationale figuur in
Slowakije. Husak, Novomesky en
Sverma behoorden tot de leiders van
de opstand tegen de Duitsers.
Het Tsjechoslowaakse ministerie
van buitenlandse zaken heeft bij de
Britse, Amerikaanse en Oostenrijkse
vertegenwoordigingen in Praag ge
protesteerd tegen de verslagen van
hun land over de gebeurtenissen in
Tsjechoslowakije tijdens de herden
king van de Russische troepeninval.
PARIJS Frankrijk heeft het
Internationale Monetaire Fonds ge
vraagd zijn contingent van een mil
jard dollar in het fonds te mogen
opnemen. Als Frankrijk op het
fonds trekt, zal dat voor het eerst
zijn sedert de devaluatie van 1958
in het begin van het bewind van
de Gaulle.
De terugvloeiing van kapitaal
naar Frankrijk na de devaluatie is
niet zo snel verlopen als de ver
wachting was. Bovendien zal Frank
rijk een buffer voor zijn reserves
moeten vormen voordat eind sep
tember, zoals wordt verwacht, weer
kapitaal in West-Duitsland zal bin
nenstromen, zo werd in IMF-krin-
gen opgemerkt.
Dat kapitaal zo traag terugkomt,
heeft twee oorzaken: de handel
met het buitenland en de terug
houdendheid om kapitaal terug te
halen zolang er nog zware devie-
zenbeperkingen en de mogelijkheid
van een revaluatie van de West
duitse mark bestaat.
DOOR
September heeft zich niet alleen
aangekondigd met verkoudheden,
vergane bloemenpracht en het op
breken van de reeds nutteloos ge
worden strandtenten.
Dat zijn dit jaar toevallige ver
schijnselen. Den Haag kent heel
andere symptomen.
Voor het eerst waren maandag
de ministers weer allemaal terug
van vakantie samen in Des Indes;
kwam de Eerste Kamer gis
teren bijeen na wat schaarse
zomerweken. Maar dat blijft toch
min of meer verborgen voor de
argeloos wandelende Hagenaars.
Neen, het teken voor het publiek,
dat september nadert, rijdt fier
en frank door de straten. Het is,
vrijwel elke ochtend, het span
paarden, dat in training is om op
de derde dinsdag van september
de Gouden Koets te trekken.
Die Gouden Koets blijft elk jaar
een mysterie. Die wordt binnens-
muurs gehouden in de Koninklijke
Stallen. 364 en een halve dag van
het jaar.
De paarden trekken een veel een
voudiger, maar bijzonder vreemd
voertuigje.
Misschien is er een officiële
naam voor, maar die weet ik niet.
Mij doet het denken aan een in
gekorte, vierkante Jan Plezier,
maar dan zonder dak boven de
open zijden.
Oneerbiediger moet ik ook wel
eens denken aan een super de lu
xe mestkar maar dan zonder kiep-
mechanisme. Dat super de luxe
komt door het glanzende lakwerk,
heel donker roodbruin met zwart,
dat spiegelt als was het voor een
televisiereclame.
Dwars door het drukste ver
keer draven de paarden hun rond
jes en blokjes om. En dan weten
de Hagenaars dat de herfst in aan
tocht is.
Vrouwelijk Den Haag beleeft de
wisseling der seizoenen apart.
Keurig naar inhoud van de porte-
monnaie verdeeld over de mode
shows.
De heel chique waar het niet
duur genoeg kan toegaan en de
gezellige prijslachertjes. Je komt
er nooit achter, waar men nu eigen
lijk het meeste plezier heeft.
Op de chique dweept het publiek.
Men slaakt er kleine kreetjes, men
wenkt er als op een veiling zo be
scheiden naar de verkoopsters en
voelt zich het meest gevleid, wan
neer de meester-ontwerper zelf
een amicaal blijk van herkenning
geeft. Daarmee immers is men tot
vriend-van-het-huis en dus tot ka
pitaalkrachtig koopster erkend.
Men klap en roept oei en aai. De
prijzen worden onverbloemd mee
gedeeld en eindigen altijd op het
getal 95
Vijfennegentig cent, wel te ver
staan.
Op die shows ritselen overigens
de namen van de Parijse ontwer
pers als confètti over de hoofden.
Een wit laarsje is altijd van Cour-
règes, al stond de machine in ons
eigen Waalwijk; een jurkje met
een ovale plak er op heet Cardin al
zat er een Volendams meisje op
te stikken.
En op beide zitten de stillen, die
alleen maar kijken en in het ge
heugen prenten.En straks de eigen
vlugge vingers gebruiken by het
namaken.
Maar het heerlijkst kondigt sep
tember zich aan in de parken,
waar de rozenbottels beginnen op
te gloeien en de lijsterbes rood ben
gelt, wachtend op de herfstzon, die
toch wel weer komen zal
Iedere aangelegenheid wordt gretig aangegrepen om toch maar iets van de
ruimtevaart in het geding te brengen. Zo zal in Parijs over enkele dagen
een grote radio- en televisietentoonstelling worden geopend, waar de ruim
tevaart zo nauw verbonden aan radio en tv centraal staat. Twee jonge
„astronauten" dromen hier van hun reis naar en op de maan tijdens een
voorbezichtiging. Een spectaculaire droom, die toch maar werkelijkheid is
geworden
LONDEN De Brits-Australische
popgroep de „Bee Gees' is uit elkaar.
Oorspronkelijk bestond de groep uit
twee Australiërs en de drie Engelse
broers Gibb, maar later slechts uit
twee broers Gibb en één Australiër.
Colin Petersen.
Barry en Maurice Gibb hebben be
kend gemaakt dat zij hun samenwer
king met de drummer Colin Petersen
hebben gestaakt. Petersen zei dat hij
„met stomheid was geslagen" en dat
hij zijn rechtskundige adviseurs zou
inschakelen.
Enkele maanden geleden verliet de
tweelingbroer van Maurice, Robin, de
groep na onenigheid. Deze boekt' nu
grote successen als solozanger.
