iJodcfi in Irak wordt het
even onmogelijk gemaakt
ADO krijgt het moeilijk
in de lichtstad bij PSY
Kettingbrieven-rage naar
Randstad overgeslagen
Losonczy: zelfs 2000
doden doen me niets
FREELAND PLEIT
VOOR B-SPECIALS
Volledige fusie van
twee Friese bladen
KANS OP TIEN MILLE WINST
MAAR ALLEEN IN THEORIE
Organisaties doen beroep op regering
INSPRAAK-
WIJK
„Heilige"
raketten f''
Internationaal
modecentrum
in Amsterdam
Felle brand in
financiële wijk
in Londen
St.-Bernardpas
geblokkeerd
NIEUWE LEIDSE COURANT 11 DONDERDAG 28 AUGUSTUS 1969
Geen twijfel aan schuld brand
WENEN „Zelfs 2000 doden doen
me niets, zolang ik in staat ben in
opstand te komen tegen Canada". Dit
zei Colman Losonczy tegen de Weense
•ppolitie, die hem verhoorde in verband
met brandstichting in de Canadese
ambassade, welke aan twee mensen
het leven eiste.
In de koffer van de Canadees is een
brief gevonden aan de regering in Ot
tawa met in het Frans gestelde leuzen
als „leve vrij Quebec", „leve de Re
volutie" en „weg met het imperialis
me". Ook zijn documenten gevonden
waarin Losonczy zich zeer onvrien
delijk uitlaat over Canada en Oosten
rijk.
In een brief aan het Oostenrijkse
ministerie van binnenlandse zaken
legt Losonczy voorts de beweegrede
nen uit die hem tot de aanslag heb
ben gebracht. „Ik heb slechts één
doelzoveel mogelijk Brits-Canadezen
te doden. Canada, is evenals de Ver
enigde Staten, een kapitalistische dic
tatuur. Mijn aanval is van te voren
aldus de brief.
Volgens de Weense politie bestaat er geen twijfel aan Losonczys
I schuld. Een ooggetuige herkende de Canadees bij confrontatie direct.
Hij had gezien dat Losonczy een molötov-cocktail had geworpen.
LOSONCZY
beraamd en goed voorberéfd"
r -
(Van een medewerker)
'AMSTERDAM Opnieuw
liebben Nederlandse Joodse en
idet-Joodse organisaties een be-
oep gedaan op de regering van
jrak de kleine groep Joden in
liet land de gelegenheid te geven
emigreren. In andere landen
eveneens dergelijke oproe
ien uitgegaan.
I Reeds in april 1951 riep de Neder-
Imdse Hervormde Kerk op tot hulp
lm de Iraakse Joden omdat de rege-
Ing in Bagdad toen had bepaald dat
li 15 mei 1951 geen Joden het land
leer mochten verlaten. Volgens Bag-
lid mogen de Joden het land wel uit,
jiaar de vijftienhonderd van de
veeduizend Joden die nog in Irak
Jonen en een uitreisvisum hebben
langevraagd, konden dit papier niet
■rijgen.
lHet is begrijpelijk dat de Joden
Jak willen verlaten. De laatste
laanden zijn velen achter gesloten
luren ter dood veroordeeld, van ze-
lin is bekend dat zij zonder proces
J de gevangenis zijn vermoord. An-
Iren zijn gekidnapt. Drie weken ge
leden werd een Joodse man in de
straten van Bagdad vermoord. De 50
Joodse scholen die in 1948 in Bagdad
waren, zijn alle gesloten. Van de 26
synagogen is er nog een open.
EINDE
De Joden staan aan bepalingen
bloot, die herinneringen oproepen
aan de maatregelen uit na
zi-Duitsland. In feite werd twintig
In Wageningen mogen gewone
burgers zowaar iets inbrengen
in de architectonische structuur
van nieuwe wijken. Gisteren
kon men zich door een „proeve
van inspraak" een beeld vormen
van de opzet van een deel van
het zg. Nudeplan. Bij dit experi
ment is gebruik gemaakt van
een maquette, waarin een inge
nieuze tv-installatie kan bewe
gen, zodat het net lijkt of men,
naar het scherm kijkend, door
de maquette loopt
Bemadette ivïl boycot Engeland
IELFAST Generaal Free-
3, bevelhebber van de Britse
tpen in Noord-Ierland, heeft
eravond gezegd dat er geen
ake van is dat hij de Noord-
e reserve-politie, de zoge-
pide B-specials, wil ontwape-
of ontbinden. Hij pleitte voor
In aan de B-specials, die fel
'den gehaat door de rooms-
holieken, en dankte hen voor
bewaken van belangrijke in
in Noord-ierland tij-
de onlusten.
s Britse minister van binnen-
se zaken. James Callaghan, heeft
iren in Belfast een lang onder-
I l gehad met premier Chichester-
k van Noord-Ierland.
j> van het gesprek zei Cal-
l d£t hij een onderzoek zou la
ten instellen naar de aard van het
traangas, dat door de Noordierse
politie tegen katholieke rebellen in
Londonderry is gebruikt. Volgens
sommige berichten zou er gas zijn ge
bruikt, dat schadelijker is dan het
gewoonlijk tegen burgers gebruikte
traangas.
Burgerivetten
Vérstrekkende wetten met betrek
king tot de burgerwetten waarbij
de voorziening: één man, één stem
zullen waarschijnlijk een goede
kans maken in Ulster.
De Noordierse minister voor ont
wikkeling Bradford zou zijn goed
keuring gegeven hebben aan voor
stellen tot uitbreiding van de be
staande wetgeving tijdens het diner,
dat Callaghan gisteravond een aan
tal Noordierse vertegenwoordigers
heeft aangeboden.
Het diner, waarvoor lieden uit de
jaar geleden een definitief einde ge
maakt aan een Joodse gemeenschap,
die de oudste ter wereld was. Zij
werd met die uit het historische Ba-
bylonië vereenzelvigd. Weliswaar
hadden de Joden te lijden van de
discriminerende bepalingen die in
Islamitische landen voor Joden ge
bruikelijk waren, maar lijfsgevaar
hadden zij niet te duchten.
In 1949, nadat Irak de strijd had
aangebonden met de jonge staat
Israël zonder later als enig Ara
bisch land een wapenstilstand te
sluiten berichtten ooggetuigen
„dat de Joden in Irak in staat van
paniek zijn". Ze werden in de straten
van de Iraakse steden mishandeld en
ontslagen uit alle openbare ambten.
In oktober 1949 bood de Iraakse
regering vertegenwoordigers van een
op bezoek zijnde economische missie
van de Verenigde Naties honderddui
zend Joden aan in ruil voor evenzo-
vele Arabische vluchtelingen. De Jo
den zouden al hun bezittingen moe
ten achterlaten. De regering van
Israël accepteerde de ruil. Maar toen
schrok Irak voor het aanbod terug.
Het stelde geen belang in de Ara
bische vluchtelingen.
Een eenvoudiger weg werd gevon
den: de Joden werd het bestaan in
het land onmogelijk gemaakt. In de
cember 1949 braken onder de 160.000
Joden van Irak nieuwe pogroms uit.
Duizenden Joden werden gevangen
genomen op beschuldiging van „spio
nage voor het Zionisme", een
beschuldiging die ook thans zo luidt.
Nieuwe maatregelen tegen de Joden
werden van kracht. Hun banktegoe
den werden bevroren, hun eigendom
men in beslag genomen.
VN
Via de Verenigde Naties werd be
reikt dat de Joden via Cyprus naar
Israël konden gaan. De Iraakse rege
ring ontnam de wegtrekkenden de
Iraakse nationaliteit; zij mochten
niet meer dan vijftig kilo bagage
meenemen. Tienduizenden Joden
werden brodeloos en straatarm, van
Irak naar Israël overgebracht met
gecharterde vliegtuigen in de actie
Ali Baba, ook wel de actie Toverta-
pijt genoemd.
Het was Israël dat voor de kosten
opkwam, en ook deze Joodse vluchte
lingen uit een Arabisch land een
nieuw bestaan verschafte. Na 15 mei
1951 mochten geen Joden Irak meer
uit. De omstreeks twee duizend die
waren gebleven, werden als gijze
laars beschouwd. Hun bewegingsvrij
heid opgelegd; ze zijn afgesneden van
telefoon en kunnen geen werk vin
den.
De schamele rest van de oudste
Joodse wereld is vogelvrij. Hierop
heeft Israël herhaaldelijk de aan
dacht van de Verenigde Naties ge
vestigd: De VN oordeelden dat de
gijzelaars van het Iraakse regime tot
een „Iraakse binnenlandse aangele
genheid" behoren.
verschillende partijen in Noord-
Ierland waren uitgenodigd, blijkt een
diplomatiek succes te zijn gewor
den voor Callaghan, die zelf uit Ul
ster geboortig is.
Het beginsel van gelijke stemrech
ten zal, als het in de wet komt, een
belangrijke stap vooruit zijn op de
weg die moet leiden tot het verdwij
nen van godsdienstgeschillen die
Noord-Ierland aan de rand van de
afgrond hebben gebracht.
Bernadette
De 22-jarige Noordierse afgevaar
digde naar het Britse parlement, Ber
nadette Devlin, heeft gisteren in Los
Angeles opgeroepen tot een boycot
van Britse producten, „teneinde de
politici van Westminster te dwingen
een eind te maken aan de geweld
pleging en de discriminatie in Noord-
Ierland ten nadele van de rooms-
katholieken".
Volgens Bernadette is de strijd in
Noord-Ierland niet zozeer een strijd
tussen katholieken en protestanten,
dan wel een klassenstrijd. Zij voor
ziet een nieuwe opstand in Ulster.
In bezet gebied bij Jeruzalem
hebben Israëlische patrouilles
een guerrillavestinkje gevonden,
waar een volledige raketinstalla
tie (van Egyptisch-Tsjechische
makelij) werd buitgemaakt.
Door een onverhoeds mankement
kon het geval niet zo functione
ren als de Arabieren het had
den gewild. Toch slaagden de
guerrilla's erin een aantal raket
ten (de eerste sinds juni 1967)
op Jeruzalem af te vuren. Op de
foto bewaken Israëlische mili
tairen de zestien buitgemaakte
raketbruggen.
- AMSTERDAM Zeventien impor-
teurs van dameskleding hebben zich'
verenigd in het Internationale Mode
centrum. Zij hebben met hun show
rooms intrek genomen in een modern
gebouw van drie verdiepingen aan de
Delfslandselaan in Amsterdam-West.
Daarmee wordt een dienst bewezen
aan de detaillisten, die niet langer de
ingewikkelde tocht langs de Amster
damse grachten behoeven te onder
nemen om de collecties te bezichtigen.
In totaal vertegenwoordigen de im
porteurs achtennegentig fabrikanten
uit o.m. Engeland, België, Frankrijk,
Duitsland, Amerika, Zweden, Israël en
Italië, die in Nederland per jaar zo'n
tachtig miljoen gulden omzetten.
k Vandaag wordt het I.M.C. officieel
geopend in aanwezigheid van ver
scheidene ambassadeurs.
(Van een onzer redacteuren)
ROTTERDAM Met een „briefje van tienduizend" in het
vooruitzicht gesteld hebben honderdduizenden in Nederland zich
weer aan de kettingbrief gewaagd. In het voorjaar aarzelend in
Noord-Holland begonnen, heeft het spel thans de omvang van een
rage aangenomen, die dagelijks honderden in spanning naar de
postbode met de voorgespiegelde stapels postwissels doet uitzien.
Want in tegenstelling
tot vorige kettingbrie
ven-acties, die ansicht
kaarten als inzet had
den, gaat het ditmaal
om geld. Om forse be
dragen zelfs, als ieder
een zijn verplichtingen
nakomt.
De brieven worden
aangeboden door van M
het buitenland uit ope- ffl
rerende Nederlanders: |g|
twee in Duitsland, -een
in Zweden en een in H
Antwerpen. Ze werken
met een even een
voudig als beproefd
systeem. De deelnemer
koopt de brief voor een
tientje, maakt per post
wissel 13,75 over aan
de bovenste naam op de
lijst van zes, vult zijn
naam op de zevende
plaats in en stopt vijf
gulden in de voorbe
drukte envelop voor de organisator.
Tezamen met wat postzegels kost
dat hem precies 31 gulden. Voor deze
investering ontvangt hij dan van de
organisator drie nieuwe brieven, die
hij op zijn beurt aan kennissen voor
een tientje per stuk moet verkopen.
Wanneer hij daarin slaagt, ontvangt
hij dus weer 30 gulden zodat zijn
eigen kosten uiteindelijk een gulden
bedragen.
Omhoog
Vanaf het moment, waarop hij aan
zjjn verplichtingen heeft voldaan,
speelt hjj mee in het spel en schuift
langzaam van de zevendde plaats
naar de bovenste om dan op zijn
beurt de postwissel in ontvangst te
nemen. In theorie zal hij dan
10.023,75 krijgen, zjjnde 729 (drie tot
de zesde macht) maal 13,75.
Wiskundig is er geen speld tussen
te krijgen. Wanneer iedereen, die een
brief koopt ook weer doorverkoopt,
komt die tien mille er gegarandeerd.
Maar in de praktijk loopt het vaak
anders. Omdat velen er nogal huive
rig tegenover staan, slaagt niet
iedere deelnemer er in zijn brieven
te verkopen en daardoor zal dan een
schakel in de ketting breken.
In de praktijk is het dan ook nog
niet gebeurd, dat iemand die 729
postwissels in zijn bus vond. Maar in
de meeste gevallen komt wel een
deel van het geld binnen, bedragen,
variërend van enkele honderden gul
dens tot enkele duizenden.
Een deelnemer uit Alkmaar had
binnen vijf weken al 60 postwissels
825,terwijl familieleden enkele
duizenden guldens ontvingen.
Aansporing
Van Noordholland is de rage de
laatste maanden met kracht naar de
Randstad overgeslagen. In de grote
steden tellen de roulettebrieven-acties
al vele duizenden deelnemers en ook
hier zijn merkwaardige resultaten ge-
„U houdt hier als het ware 10.000
gulden in handen", schryven de brie
ven. Gegarandeerd, maar alleen als
iedereen meedoet
boekt. Hier en daar doen zelfs hele
kantoren mee, als de aanvankelijke
aarzeling door succes van collega's
ineens omslaat in hartstocht.
Want dat is een aanmoediging om
mee te doen: door de bovenste naam
van het lijstje van zes te bellen en
te vragen of hij geld binnenkrijgt,
kan men zich ervan overtuigen, dat
het systeem werkt. En wie dan van
een bouwvakker verneemt, dat hij
zojuist een aardig tweedehands wa
gentje van zijn postwissels heeft aan
geschaft, aarzelt meestal niet lang
met het invullen van zijn eigen naam
Een andere aansporing om de
ketting voort te zetten is het feit, dat
men door verkoop van de brieven zo
goed als geheel uit de kosten komt.
Uiteraard zijn het vooral de orga
nisatoren zelf, die van deze acties de
grootste winsten opstrijken. Bij iedere
verkoop ontvangen zij immers vijf
gulden. Daar moeten zij weliswaar
hun personeel van betalen, dat de
omvangrijke administratie verricht
(het bureau in Antwerpen gaat hier
voor nu computers aanschaffen),
maar er blijft altijd voldoende over
om het saldo op de bankrekening snel
te doen groeien.
De deelnemers zijn daar minder
zeker van, al zullen zij nooit grote
verliezen lijden. En als iedere scha
kel doorverkoopt aan kennissen van
wie hij weet, dat zij hun brieven
straks kwijt kunnen, heeft hij zelfs
een zeer redelijke kans op een aar
dig winstje.
Eindeloos
Komt er nooit een einde aan de
ketting? In theorie inderdaad. Wan
neer de actie onbeperkt zou door
gaan, wordt op een zeker moment
een verzadigingspunt bereikt. Wan
neer het systeem echter succes heeft,
ligt het voor de hand, dat deel
nemers twee of meermalen gaan
meedoen en zo elkaar financierend
een gooi doen naar nieuwe win
sten.
Dit zou échter wél betekenen, dat
zeer hoge eisen van de administratie
worden geëist: wanneer er miljoe
nen gaan meedoen, zal dit ongetwij
feld gaan leiden tot vertragingen.
Zover ris men vooralsnog niet. De
omloopsnelheid van de brieven blijft
redelijk. Binnen twee weken nadat
men heeft betaald ontvangt men
meestal al de drie te verkopen brie
ven. En de praktijk is tot nu toe, dat
binnen drie maanden de eerste
postwissels beginnen binnen te stro
men, als ze tenminste komen
t Gcrn actie
De justitie heeft tot nu toe nauwe
lijks ingegrepen. Weliswaar is enige
tijd de administratie van een in Alk
maar opererend bureau in beslag
genomen en zagen honderden hun
postwissels in rook opgaan, maar
sinds de bureaus domicilie in het bui
tenland hebben gekozen is niets on
dernomen om de rage te stoppen.
Het lijkt ook niet waarschijnlijk, dat
de Wet op de Kansspelen justitie
een wapen in handen kan geven om
dat de deelnemer zelf overwegende
invloed op het eindresultaat kan uit
oefenen.
Volgens de Haagse politie is er
geen enkele aanleiding in te grijpen
zolang er geen klachten binnen
komen. De Rotterdamse politie vol
staat met te zeggen, dat de zaak in
studie is en dat volgende maand
procureurs-generaal bijeenkomen om
de zaak te bespreken.
Mogelijk zal hier een proef
proces uitvoortkomen. Maar om
dat dit zeer lange tijd kan duren
(de zaak komt dan waarschijn
lijk tenslotte voor de Hoge
Raad) zullen de kettingspelers
voorlopig nog vrij spel hebben.
En een kans op een winstje, als
tenminste de ketting niet voor
tijdig afbreekt. Want ook dat is
mogelijk.
Invullen en maar hopen, dat men
snel opklimt op de lyst van zes.
Polen-Nederland
in Chorzow
DEN HAAG De wedstrijd Polen
Nederland wordt 7 september
gespeeld in het Sileziëstadion in
Chorzow. De Koninklijke Neder
landse Voetbal Bond, die begin deze
week officieel by de FIFA had ge
protesteerd omdat de Poolse bond in
gebreke was gebleven met verstrek
ken van inlichtingen omtrent de
plaats waar gespeeld zou worden en
de onderbrenging van het elftal, is
woensdag telegrafisch en telefonisch
volledig op de hoogte gebracht.
De wedstrijd in Chorzow, die
gespeeld wordt voor de voorronden
van het wereldkampioenschap voet
bal, begint 's middags om vier uur.
De ontmoeting wordt geleid door de
Tsjechische scheidsrechter Iwan Pla-
cekeet. Hij zal worden geassisteerd
door zijn landgenoten Slama en Re-
haj.
LONDEN Een felle, onder
grondse brand heeft gisteren grote
schade aangericht in het Londense
financiële district. De brand ontstond
door explosies in het ondergrondse
electriciteitsnet. Deze werden veroor
zaakt door een storing in een. onder
gronds schakelhuis in de kelder van
een kantoorgebouw.
Steekvlammen en zwarte rookko
lommen gaven de wijk het aanzien
als tijdens een bombardement. Som
mige bankiers in The City namen
overhaast de vlucht, dozen met geld
en documenten in hun armen.
Ook de Londense beurs, de „stock
exchange", had van de explosies te
lijden. Er kwam rook uit de vloer.
Verscheidene mensen vertrokken
overhaast.
Redactiestaven zijn het eens
LEEUWARDEN De redac
tieleden van de Friese Koerier
en de Leeuwarder Courant heb
ben zich uitgesproken voor een
volledige fusie, zo mogelijk per
1 oktober.
Beide bladen worden thans in het
zelfde bedrijf, onder dezelfde direc
tie, maar in volledige reactionele on
afhankelijkheid van elkaar vervaar
digd.
Het besluit tot de fusie is het
resultaat van intensief overleg tussen
hoofdredacteur Laurens ten Cate van
DEN HAAG Na drie competitiedagen hebben slechts Ajax en
Feyenoord nog geen puntenverlies. Wat het komende programma
betreft lykt het erop dat de beide koplopers zich weinig zorgen be
hoeven te maken. Fejjenoord ontvangt in de kuip het niet zo sterk
geachte DWS. Een overwinning voor de Rotterdammers lijkt een
uitgemaakte zaak.
Ajax krijgt het Nijmeegse NEC op
visite. De blessure van Johan Cruyff,
opgelopen tijdens het duel met Spar
ta, valt mee. Volgens dokter Rolink
zal het vrijwel zeker zijn dat de lang
harige spitsspeler van de partij kan
zijn. Georg Kessler is daar ook mee
gebaat, want Cruyffs geblesseerde
enkel werd alom in den lande al als
een excuus gezien om niet in Oran
jes treffen met Polen op 7 septem
ber mee te behoeven doen.
Op Houtrust treedt Holland Sport
aan tegen MW. Waarschijnlijk zon
der door een gescheurde dijspier aan
het linkerbeen geplaagde Paul Rood
nat, maar wellicht mét Janotka. Een
moeilijke opgave voor de formatie
van Cor van der Hart. Ook al omdat
MW reeds herhaaldelijk bewees tot
goede tegenstand in staat te zijn.
ADO heeft de pech dat PSV bak
zeil moest halen bij het zwak geachte
SVV. Kurt Linder zal zeker een da
nig woordje gebabbeld hebben. Maar
omdat hetzelfde van een ook al onte
vreden ADO-trainer Jezek gezegd
kan worden, lijkt het een spannende
strijd te worden in Eindhoven.
NAC krijgt de kans zich te rehabi
literen tegen GVAV voor de smade
lijke 04 nederlaag tegen Feijenoord.
DOS moet erop rekenen dat de vier
de nederlaag in successie voor de
deur staat. Telstar bewees in ieder
geval tegen FC Twente dat men kan
voetballen. Voor SW zal ook al
niet veel eer te behalen zijn bij FC
Twente. Temeer omdat de ploeg van
Kees Rijvers na de recente zege op
DWS opnieuw een zege zal willen be
halen.
Haarlem ontmoet Go Ahead. De
debutant leed tot nu toe geen neder
laag en Go Ahead lijkt na het ver
trek van Nico -Rijnders en Wietze
Veenstra danig verzwakt We hou
den het op Haarlem.
Sparta zal het gedeukte prestige
willen opvijzelen ten koste van
AZ'67.
Meer clubs zijn evenwel gestrui
keld bij de stugge Noordhqllandse
club
Polen heeft gisteren te Lodz
Noorwegen in een vriendschappelijke
wedstrijd verslagen met 6 tegen 1. De
ruststand was 5 tegen 1.
de Friese Koerier en de beide hood-
redacteuren van de Leeuwarder Cou
rant, de heren Noordmans en Even
huis.
In een verklaring van „wilsover
eenstemming" wordt gezegd dat de
technische verzorging van beide bla
den in de huidige vorm en bij het
huidige groeitempo in de naaste toe
komst op onoverkomenlijke moeilijk
heden zal stuiten. De huidige situatie
legt een rem op de noodzakelijke en
mogelijke expansie van beide bladen,
zo wordt opgemerkt.
De heer Stallinga, directeur van de
NV Friesche Pers, heeft geen com
mentaar op de voorstellen van de
beide redactiestaven willen geven.
Commissarissen en directie hebben
nog geen beslissing genomen, zei hij.
OUD
De Leeuwarder Courant is een van
de oudste in Nederland verschijnende
dagbladen. De Leeuwarder Courant
werd opgericht in 1752, oorspronke
lijk als weekblad .later twee- en
driemaal per week verschijnend, tot
dat het blad in 1879 dagelijks
verscheen. Zij heeft ruim 63.500
abonnees.
De Friese koerier, voortzetting van
een der illegale koerieren, had van
1945 tot 1952 de naam Heerenveense
koerier en nam daarna de naam
Friese koerier aan. Hoofdredacteur
tot 1 september 1952 waren de heer
S. J. van der Schaaf en Fedde Schu-
rer, daarna Fedde Schurer alleen. Na
de pensionering van Fedde Schurer
1963 werd de heer L. O. ten
Cate tot hoofdredacteur benoemd. De
Friese Koerier, met ongeveer 21.000
abonnees, heeft zijn meeste lezers in
Zuid- en midden-Friesland Noord
west-Overijssel en Zuidwest-Drenthe.
MARTIGNY - De Sint Bernard-
pas, een van de belangrijkste weg
verbindingen tussen Zwitserland en
Italië, is als gevolg van zware
sneeuwval geblokkeerd.
