Vermogen
vijf tot
kerken minstens
miljard
zeven
EIND SEPTEMBER
GEREFORMEERDE
KERKBOUW ACTIE
Synoodkreters samen
vrouwen en
met
vredesberaad
,Jutphaashuwelijk niet in
juridisch vlak benaderen
Een woord voor vandaag
Uw probleem
is het
onze...
Nieuwe actie Sjaloom
Pezzelhoek
BEROEPINGSWEfy
Ook studenten b
beroepsonderwij;
kunnen lid wordt
Deuren in Lunteren wijd open
Alfrink: r.k. partner meestal sterkste binding
Misverstand
over woord
„christelijk
Kritiek minister
op behandeling
zaak-Defregger
Een christen mag over een bepaalde mate van zelfbewustheid
beschikken, schreef ik gisteren. God heeft ons een bepaalde
positie geschonken. Adam werd geschapen om over de schep
ping te heersen. En in Christus wordt de mens herschapen
om die oude taak weer op te nemen.
Maar maakt Paulus ons nu niet toch weer tot een soort navol
gers, die geestelijk „volg de leider" moeten spelen. Hij schrijft
immers aan de gemeente van Philippi: „Weest allen mijn
navolgers." Met die woorden werpt hij echter zichzelf niet op
als leider en maakt hij ons ook niet tot onmondige volgelin
gen. Zo is deze tekst wel vaak door de kerk uitgelegd.
Maar al te vaak hebben priesters en predikanten deze woor
den op die wijze misbruikt. Al wat de gemeenteleden behoef
den te doen was, zeiden ze, hen na te volgen. Zij zouden wel
voorgaan. Vandaar ook dat we een predikant vaak een voor
ganger noemen. Het gevolg is dat er generaties christenen zijn
geweest die hun predikanten op een enorm voetstuk zeten, en
zichzelf geestelijk tot onmondige kinderen maakten. Nog zijn
er priesters die graag met „vader" willen worden aangespro
ken. Zo ontstond de domineeskerk.
Maar dat bedoelt Paulus juist niet. Paulus schreef eerst over
het feit dat hij zich uitstrekt naar wat Christus hem te schen
ken heeft. Hij bedoelt dat wij hem daarin moeten navolgen.
Hij is niet de leider die precies weet wat de gemeente nodig
heeft, maar het eerste schaap dat bezig is over de dam te gaan.
De gemeente heeft maar één herder nodig en dat is Christus.
We lezen vandaag: Nehemia 13 1-14.
_j niet zijn voorzien
van naam en adres kunnen niet ln
behandeling worden genomen. Ge
heimhouding Is verzekerd. Vragen
die niet onderling met elkaar ln
verband staan moeten ln afzonder
lijke brieven worden gesteld. Per
brief dient een gulden aan postze
gels te worden Ingesloten.
Vraag: Iemand heeft vorig jaar de
trappen van zijn huis laten bekle
den. De laatste maanden kraken de
treden afschuwelijk bij iedere stap.
Antwoord: Door krimpen zullen de
stootborden geen steun meer bie
den aan de treden en kan elke trede
bij elke stap doorbuigen. De trede
buigt onder het lopen met het eraan
gespijkerde wei-latje op en neer en
door het verschuiven van latje tegen
stootbord ontstaat gekraak.
Is de trap aan de achterzijde te
bereiken, dan moet men de stoot
borden van de treden losmaken, alle
spijkers verwijderen en de stootbor
den opnieuw tegen de treden op
persen met stempels, telkens een
stootbord omhoog brengen en weer
aan de trede spijkeren.
Is de achterzijde niet te bereiken,
jdan wordt het moeilijker. Ten eerste
moet men er de weilatjes uitslopen.
De nieuwe latjes worden dan een
halve cm korter genomen dan de
oude. Maar voor de nieuwe latjes
aan te brengen neemt u voor elke
treden stroken hardboard, lang 50
cm, breed 21/» cm. U begint boven
aan. bij de bovenste trede.
Met een staand latje wigt u de
bovenste trede wat omhoog in het
midden, dit is in de looplijn. smeert
de hardboardstrook aan beide zijden
in met bisonkit of vloeibare witte
lijm, laat de lijm intrekken, nog
maals insmeren en de strook dan op
de bovenkant van het stootbord en
tussen de trede inschuiven en met
de voorkant van het stootbord ge-
lijkhouden. Wiglatje wegnemen, zo
dat de trede op de strook rust.
U gaat zo telkens een trede lager
te werk. Als dit met alle treden
gebeurd is, kan u van bovenaf be
ginnen met de van te voren op leng
te pasgemaakte weilatjes weer on
der de trede te spijkeren, echter zo,
dat de spijkers de stootborden niet
raken.
Als de trap zo bewerkt is, kraakt
'deze in jaren niet meer.
Bij een gewone rechte trap ligt de
looplijn in het midden, bij een trap
met bijvoorbeeld een of twee
kwartslag(en) ligt de lyn in de
bocht op 1/3 tot 2/3. U merkt dit zelf
wel als u klimt. Dit laatste met het
oog ophet plaatsen van de hard
boardstroken, die dus in de bocht niet
in het midden komen.
Vraag: Welke Duitse'stad is in de
laatste wereldoorlog het zwaarst ge
bombardeerd of beschadigd? Ik
dacht van Hamburg, maar anderen
zeggen: Keulen of Berlijn.
Antwoord: De schade aan de drie
genoemde steden: Hamburg, Keulen
en Berlijn bedroeg 70, 80 en 85 pro
cent
Vraag: We kochten een mooie
plant, medinella met vier machtige
bloemkelken. Maar die plant is ook
duur. Kan u de juiste behandeling
meedelen?
Antwoord: De medinella magnifi-
ca is eigenlijk geen kamerplant
maar hoort thuis in een vochtige,
warme kas, zodat ze in droge ka
merlucht erg teleurstelt Ze houdt
bovendien van veel licht, scherm
dus niet te zwaar.
Gedurende de groei veel water ge
ven en regelmatig bijmesten. In de
winter wat droger houden en tevens
wat koeler om de scheuten te laten
rijpen. Ze bloeit in het voorjaar en
verder gedurende zomer. Vooral wat
oudere planten kunnen rijk bloeien,
mits aan de bovenomschreven voor
waarden wordt voldaan.
Gebruik als grondmengsel blad-
of bosgrond, turfmolm en zand.
Desgewenst wat verteerde koemest
bijvoegen. Daar de plant zichzelf
voldoende ve *takt, behoeft er niet
Ingegrepen te worden.
_DINSMG_J6_AUGUSTUSJ969^V
(Van onze kerkredactie)
ODIJK De gezamenlijke kerken in Nederland hebben een
vermogen van minstens vijf tot zeven miljard.
Aldus een schatting van de Sjaloomgroep. Sjaloom kondigt
een agressieve actie aan, om de kerken te bewegen „het geld dat
er is en het geld dat nog verworven kan worden" te besteden aan
de noden van de wereld. Het is haar vooral te doen om het geld
van dode fondsen en bezittingen.
Om te beginnen vraagt Sjaloom de
opbrengst van de verkoop van het
vroegere seminarie Rijsenburg in
Driebergen en het uitgebreide land
goed daaromheen.
Volgens Sjaloom is het aartsbisdom
Utrecht over de verkoop van dit
complex in onderhandeling met de
gemeente Driebergen. Het
aartsbisdom vraagt veertig miljoen.
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Na vijf jaar
„stilte" gaat de Stichting Steun
Kerkbouw (SSK) in de week
van 29 september tot 4 oktober
een beroep doen op alle gerefor
meerde kerkleden die een in
komen hebben een eenmalige bij
drage te leveren. Men mikt op
een bedrag dat gelijk staat met
wat men individueel op één
werkdag verdient.
Dat is belangrijk minder dan bij
vorige gelegenheden werd gevraagd.
Toen was de richtlijn een procent
van het jaarsalaris. Nu komt het op
0,4 procent daarvan neer.
Dit minder zware men spreekt
zelfs van bescheiden beroep op de
portemonnee van gereformeerden
doet men enerzijds omdat er nog zo
veel andere taken zijn die geldelijke
steun behoeven en anderzijds omdat
uit eerder door SSK verstrekte lenin
gen langzamerhand wat gelden begin
nen terug te vloeien.
In de vijftien jaar van zijn bestaan
heeft de stichting rond twintig mil-
gen aan de kerk uitgekeerd. Sinds de
gen aan de kerk uitgekeerd. Dinds de
actie „Antwoord '84" heeft SSK 229
projecten helpen bouwen. Thans is
het ogenblik bereikt dat er praktisch
geen fondsen meer zijn.
Echter moeten in de komende vijf
jaren zo'n 80 nieuwe kerkcentra wor
den gebouwd. En de ervaring is, dat
daarbij in de meeste gevallen weer
een beroep op SSK zal worden ge
daan.
Geen kerken meer?
Veel kerkleden waaronder vooral
jongeren, zo gaven organisatoren
gisteren bij de officiële presentatie
van de actie toe, vinden, dat er te
genwoordig eigenlijk bijna geen ker
ken meer moeten worden gebouwd
en dat al die miljoenen beter kunnen
worden besteed aan de leningen van
urgenter noden, veraf en dichtbij.
Daar heeft het bestuur van SSK
wel begrip voor, maar het staat heel
nuchter voor het harde feit, dat al
leen al in verband met de normale
uitbreiding van het aantal kerkleden
(jaarlijks met zo'n tien tot twaalf
duizend) verder gebouwd zal moeten
worden.
Geen kathedralen en meer werk-
plaatskerken, akkoord, maar toch:
kerken, een van de eerst nodige
voorwaarden om het gemeenteleven
naar behoren te doen functioneren.
Zending en werelddiakonaat hebben
immers alleen toekomst wanneer zich
hier in eigen land het kerkelijk leven
kan ontplooien? Zij beginnen niet zo
maar „ergens", maar in de gemeente.
Neem daarbij nog de vervanging
van noodgebouwen en de modernise
ring (hoeveel kerken hebben geen
2
3
4
5
6
7
schreeuwend gebrek aan voldoende
nevenruimten) dan komt SSK op een
jaarlijks benodigd bedrag van ander
half miljoen.
Jeugd
De actie is uitermate goed georga
niseerd. De jeugd wordt overwegend
bij de inzameling betrokken. Eind
september gaan duizenden op pad om
onder het motto „Er is werk aan uw
kerk. Nu" bij alle werkende gerefor
meerden een z.g. toezeggingskaart in
de vorm van een rirokaart te over
handigen, waarop men een bedrag
kan invullen.
Enige dagen later zal deze kaart
weer worden opgehaald. De verwer
king van alle gegevens geschiedt per
computer in Utrecht. De leiding van
de plaatselijke acties berust bij een
door de kerkeraad aangewezen con
tactpersoon, die de medewerkers ook
mobiliseert.
De jeugd heeft bij al haar mede
werking de genoegdoening een be
langrijk bedrag tien procent van
de totale opbrengst voor haar Werk
toegewezen te krygen. Dit bedrag zal
ten goede komen aan de bouw van
plaatselijke en landelyke jeugdac-
commodatie.
T oekomstwaarde
Verder werd al gesproken van werk-
plaatskerken. Men gebruikt ook
graag het woord kerkcentra. Daar
mee wordt bedoeld dat het er op
aankomt gebouwen te doen verrijzen
met een groot aantal nevenruimten,
waarbij alles is afgestemd op zoveel
mogelijk dubbelgebruik: 's zondags,
zo goed als in de week.
Het gaat om een flexibiliteit in de
opzet van kerkcentra, waarbij reke
ning wordt gehouden met het bouw
kundig opvangen van allerlei ontwik
kelingen in de toekomst.
Sjaloom eist dit geld op voor het
werk van Emilio Maspero en Onesi-
mo Silveira. Maspero is secretaris-ge
neraal van de christelijke vakbewe
ging in Latijns-Amerika CLASC. Sil
veira is de Europese vertegenwoordi
ger van de vrijheidsbeweging in Por
tugees Guinee.
Sjaloom wil de dingen duidelijk bij
de naam noemen, om de kerken zo te
dwingen zich te verantwoorden. De
schatting, die zij in het au
gustusnummer van haar maandblad
geeft van het totale kerkelijke ver
mogen, berust op „betrouwbare gege
vens van verschillende bronnen". Op
de lezers wordt een beroep gedaan,
om exacte gegevens, waarvan zij
kennis dragen of die ze te pakken
kunnen krijgen, door te geven.
Grond
Nu schat Sjaloom, dat tenminste de
helft van de 10.000 kerkelijke ge
meenten (parochies) in ons land ten
minste vijf hectare grond bezit met
een opbrengst van tien mille per
jaar. Dat geeft een totale jaarlijkse
opbrengst van 250 miljoen. Bij ver
koopwaarde van 50.000 gulden per
hectare betekenen deze 25.000 hectare
een bezit van 1250 miljoen.
Balansen en andere jaarstukken
van diverse gemeenten suggereren,
dat elke gemeente gemiddeld 50.000
gulden heeft uitstaan als kapitaal op
een bank, in effecten, in hypotheken
of anderszins. Dat geeft een totaal
van 500 miljoen.
(Het onroerend goed staat op di
verse balansen als p.m. post, maar de
verkoopwaarde ligt volgens Sjaloom
zeer hoog. Tienduizend kerken plus
pastorieën ter waarde van een ton en
vijfhonderd gebouwen plus gronden
ter waarde van twee ton geven een
totale verkoopwaarde van twee mil
jard.
Het is bekend, dat er veel lande
lijke, meest dode fondsen zijn, die
over omvangrijke kapitalen beschik
ken. Sjaloom waagt zich niet aan een
schatting.
Een steekproef-onderzoek enkele
jaren geleden gaf voor de Neder
landse Hervormde Kerk een geschat
vermogen aan van twee miljard. Er
is geen enkele reden om aan te ne
men, dat de Rooms-Katholieke Kerk
met haar vele landelijke fondsen,
kloosters en instellingen minder zou
bezitten.
Tenslotte releveert Sjaloom de lo
pende uitgaven (en inkomsten), die
elke gemeente besteed aan salarissen,
benodigdheden, vergaderingen etc.
Aan deze eigen gemeentelijke taken
(buiten de diakonie dus) wordt ge
middeld naar schatting 50.000 gulden
per gemeente uitgegeven. Totaal is
dat 500 miljoen, net zoveel als het
jaarbudget van de Verenigde Naties.
Fifty-fifty
Sjaloom heeft enkele mensen om
hun reactie gevraagd. Drs. C. H.
Koetsier, functionaris voor de ontwik-
kelingshulp van de Gereformeerde
Kerken, vindt dat geen kerk zich op j
de borst mag slaan vanwege haar
inspanningen, om de nood in de we-
reld te lenigen. Wel wordt algemeen
de noodzaak van een mentaliteitsver- J
andering beleden, maar dit heeft be
paald nog niet geresulteerd in een
evenwichtige verhouding tussen het j
kerkelijk budget voorzover bestemd
voor eigen kerkelijk werk èn getui
genis en dienst naar buiten.
Hij weet één plaatselijke kerk, waar
het beleid er duidelijk op gericht is Maken fusies het kerkelijk bestel
(door vorming, documentatie en voor- 1 goedkoper? Mis. Fusies blijken in de
lichting), om de verhouding bin- praktijk altijd duurder te zijn. Door
nen-buiten of flfty-fifty basis te j het afspringen van het fusieplan zijn
brengen. In Geldrop vraagt de her- de anglicanen en methodisten in En-
1 geland nu waarschijnlijk goedkoper
meente in Den Haag. Het merendeel
verzet con amore veel werk en inte
greert geloof en zakelijkheid.
Specialisten
De secretaris van het pastoraal
concilie, dr. W. Goddijn, maant Sja
loom tot voorzichtigheid. Net als ont
wikkelingssamenwerking is kerke
lijke financiën een terrein voor spe
cialisten. die ons heel spoedig van
een aantal naieve veronderstellingen
afhelpen, meent hij.
vormd-gereformeerde commissie voor
zending en werelddiakonaat de kerk
leden één procent van hun inkomen
voor deze doeleinden, evenveel als
gegeven wordt voor het eigen kerke
lijk werk.
In de Gereformeerde Kerken als
geheel ging in 1967 11,4 procent van
de totale kerkelijke inkomsten naar
zending en werelddiakonaat. In 1960
was dit nog maar zeven procent.
Herstructurering
Dr. J. C. C. Rupp van het Visser 't
Hooft-centrum te Utrecht vindt, dat
een noodzakelijke herstructurering
van de kerkelijke financiën wordt
belemmerd door de autonomie van de
plaatselijke gemeenten, de zeer onge
lijke spreiding van vermogen en de
nog zeer beperkte samenwerking van
de kerken.
Hij wil, dat de kerken een aantal
top-deskundigen bij elkaar stoppen
in een financiële adviesraad voor
planning op lange termijn en voor
structuur-experimenten.
Overigens neemt hij het op voor de
kerkvoogden. Dr. Rupp was zelf
kerkvoogd van de hervormde ge
uit. vermoedt dr. Goddijn.
Oecumenische kerkgebouwen met
gebruik door meerdere kerkge
nootschappen blijken meestal duur
der te zijn dan twee kerken apart.
De vele grootseminaries, die in ons
land gefuseerd zijn, waren goedkoper
dan de huidige studie-concentraties
en wat men krijgt voor de oude ge
bouwen blijkt bitter tegen te vallen.
Dr. Goddijn betreurt het, dat er in
de Rooms-Katholieke Kerk nog zo
weinig coördinatie is. Maar zou er
een centrale administratie zijn, dan
zou die aan kunnen tonen, dat het
imago van de rijke kerk niet waar is.
Aan dit imago werd bijgedra
gen door de grote geslotenheid
in financiële zaken. Uit het rap
port van de commissie Van Wal-
sum blijkt volgens hem echter
voldoende, hoe droevig de ker
kelijke financiën er voor staan
en hoezeer de salariëring van
het kerkelijk personeel een
achtergebleven gebied is.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Sommelsdijk: T. L*
gerak te Veenendaal; G. C. Kuna
Delft; te Maartensdijk-Hollandse B
ding (U.): T. Tijsma te Sexbierum;
Ridderkerk (toez.): H. Koudstaal
Oudshoorn (Z.H.); te Amsterdy
(Prinsessekerkgem.)L. A. Boda|*
koopvaardijpred. m. standplaats Aj
sterdam; te Woudrichem: G. Th. V
lebregt te Giessen-Nieuwkerk.
Emeritaat verleend aan ds. A. Pd
ma te Tietjerk.
Beroepbaarstelling: T. H. Oost^
brug, Bergselaan 374 a, Rotterdam.:
GEREF. KERKEN
Beroepen te Leiderdorp: J. de Joh
te Uithoorn.
Bedankt voor Veenhuizen-Een: |j
Wanink te Campen (Dtsl.)voor Pi.
ten: D. D. Soepboer te Lutjegast f
Beroepbaar verklaard: kand. fc
Leeuwis, C. de Vosstraat 3 te Bk]
koop, die beroepen is te MonnikE
dam en dit beroep heeft aangenomj
GEREF. KERKEN (vrUgem.) h
Beroepen te Bunschoten-Spakflr
burg: M. K. Drost te Dalfsen en Jl
Post te Pieterburen. u
GEREF KERKEN (buiten verbanf'
Beroepen te Sliedrecht: C. P. P1<0
te Heemstede. ji
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Veenendaal (BethP
kerk): H. v. d. Schaaf te DordrecF
zuid. P
ASVAenSRVU:
AMSTERDAM Studerenden 1
het hoger beroepsonderwijs zuil
voortaan ook lid kunnen worden v
de Algemene studentenverenigi i
Amsterdam en de studentenraad v
de Vrije Universiteit. Zij zullen d
kunnen profiteren van de materii!
faciliteiten die deze organisaties h
leden bieden.
De ASVA en de SRVU zien hier1
tevens een poging om het isoleme
vooral tegenover leeftijdsgenoten
andere onderwijsgebieden te doo
breken. „Een erkenning van ove
eenkomstige probleemsituaties in al
onderwijsvormen; een daadwerkeli
steunen van anti-autoritaire actie
die immers evengoed buiten de un
versiteit geschieden."
(Van onze kerkredactie)
LUNTEREN Amsterdamse
synoodkreters en leden van de
gereformeerde vrouwenvereni
gingen mogen samen met verte
genwoordigers van het gerefor
meerd vredesberaad vrijdag op
de synode hun visies uiteen zet
ten. Bijna waren ook afgevaar
digden van de vereniging van
verontrusten gevraagd. Prof. dr.
H. M. Kuitert stelde dat althans
voor. Maar daar ging de synode
toch niet op in.
Deze synode staat open voor voor
lichting van vele kanten. Met algeme
ne stemmen werd besloten dat ook
de erepresident van de Wereldraad
van Kerken dr. W. A. Visser 't Hooft
uitgenodigd zal worden. Hij komt
Vul horizontaal in: 1. gejaagd, 2.
gelijkenis, 3. slot, 4. in de regel, 5.
toekomend deel. 6. eetketeltje. 7.
kwelling. Bij juiste oplossing leest
men op de cirkeltjes de naam van
een plaats in Overijssel.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL.
1. traag, 2. notie, 3. manen, 4. sa
tijn, 5. steen, 6. snert, 7. poort, 8.
stier, 9. Griek, 10. armee. 11. klink,
12. ander, 13. sport. to-
nijn-snoek-griet.
DEN HAAG In een vraag
gesprek met het IKOR heeft
kardinaal Alfrink gezegd, dat
men het geval-Jutphaas niet in
het juridische, maar meer in
het feitelijke vlak moet benade
ren.
Met zoveel woorden wekte de kar
dinaal de indruk te menen, dat dan
zou blijken, dat in de gevallen waar
in kerkelijk gemengd verloofden zich
tot een priester wenden, ook al scha
kelen zij samen tevens een dominee
in. het de rooms-katholieke partner
is. die de sterkste binding aan zijn
kerk heeft. Dan vormt de opvoeding
van de kinderen geen probleem.
Gelijk bekend zou ds. J. Kor-
pershoek uit IJsselstein in Jutphaas
samen met een pastoor een huwelijk
inzegenen. Hij trok zich echter terug,
toen hij ontdekte, dat de pastoor het
paar een geheime belofte had laten
afleggen.
Men laat dan bij een oecumenische
huwelijksdienst het bruidspaar in de
kerk antwoorden op een vraag als
„Belooft gij voor de kinderen, die de
Heer u moge toevertrouwen, een goe
de vader/moeder te zijn en hun een
opvoeding te geven in de geest van
het evangelie?" (in ieder geval een
vraag naar een christelijke opvoe-
I ding). Maar tevoren hebben beide
huwelijkspartners binnenskamers
aan de pastoor of kapelaan moeten
beloven, hun eventuele kinderen een
rooms-katholieke doop en opvoeding
te geven.
Begrijpelijk
Moet uit de ontdekking,, die ds.
Korpershoek deed, inderdaad de con
clusie getrokken worden, dat dit een
gebruikelijke praktiik is? Kardinaal
Alfrink: „Ik veronderstel dat hier
ook een bepaald misverstand mee
werkt, misschien een heel begrijpe
lijk misverstand. Ik denk dat hier
gedoeld wordt op de laten we zeg
gen afspraak, die gemaakt wordt,
dat de kinderen katholiek zullen
worden opgevoed, katholiek zullen
worden gedoopt.
Een afspraak, die op een vraag van
de pastoor gebeurt, of een afspraak
die het bruidspaar zelf onderling
reeds gemaakt had, en de formule die
bij de huwelijkssluiting gebruikt
wordt, die namelijk ongeveer zal lui
den van „Wilt ge uw kinderen in
christelijke zin opvoeding geven?"
enz.
Maar hier ligt een zeker verschil
van taalgebruik, denk ik. Wat men
constateren kan in verschillende lan
den. landen die overwegend pro
testant zijn, daar heeft christelijk
min of meer de suggestie van pro
testant. In landen, die overwegend
katholiek zijn, zoals Frankrijk, Italië
Spanje waarschijnlijk ook, ik ben
niet zo op de hoogte dan spreekt
men van chrétien en van christiano,
maar wat persé katholiek betekent.
En hier zie ik een zeker misverstand.
dat men misschien toch eens een
keer uit de weg zal moeten ruimen."
Spijtigst
Maar hoe moet het nu in die geval
len. waarin beide partners bewust
meelevend lid van hun kerk zijn en
willen blijven? Kardinaal Alfrink
noemde deze gevallen het spijtigst".
Hij hoopte op een oplossing vanuit
de officiële gesprekscommissie van
de reformatorische kerken en de
Rooms-Katholieke Kerk over de hele
problematiek rond het gemengde hu
welijk en vooral vanuit beraadslagin
gen op internationaal niveau.
„Die hele moeilijke gevallen" zou
den iets makkelijker op te lossen
zijn, als de Rooms-Katholieke Kerk
zou terugkeren naar de kerkelijke
wetgeving van voor 1908. Toen werd
ieder ergens geldig gesloten huwelijk
ook door de Rooms-Katholieke Kerk
als geldig erkend. Op de bisschop
pensynode te Rome in 1967 heeft het
Nederlandse episkopaat een voorstel
ln deze richting gedaan.
Inmiddels hebben zowel het mo-
deramen van de provinciale kerkver
gadering van de Nederlandse Her
vormde Kerk in Utrecht, als ds. M.
Groenenberg, voorzitter van het colle
ge van visitatoren-generaal in de Ne
derlandse Hervormde Kerk. kardi
naal Alfrink om opheldering ge
vraagd.
Zou de Rooms-Katholieke Kerk in
derdaad richtlijnen kennen die der
gelijke geheime beloften voorschrij
ven. dan „zullen we onze houding ten
aanz'en van de oecumenische hinvf-
woensdag 3 september samen met an
dere buitenlandse gasten. De synode
leden zullen hem vragen kunnen stel
len.
Toch zijn de Amsterdamse jonge
ren, die de aktiegroep "Synoodkreet"
hebben gevormd, niet helemaal tevre
den. Ze geven tijdens deze zitting
weer een eigen (gestencild) blad uit,
waarvan gisteren het eerste nummer
verscheen. Dit nummer laat duidelijk
uitkomen dat jong Amsterdam meer
had verwacht.
Vluchtig
Ze hadden liever het rijk alleen
gehad en veel liever nog vijf of zes
van hun afgevaardigden laten discus
siëren met vijf of zes van de synode
leden. terwijl de andere synodeleden
zwijgend zouden mogen toehoren. De
Amsterdamse jongeren vinden dat de
te volgen methode niet meer zal ople
veren dan een "vluchtige kennisma
king".
De synode vond een pracht van
een kerkordelijke oplossing voor dit
novum. Nooit eerder is de synode
bereid geweest zomaar mensen te ont
vangen die hun eigen inzichten wil
len komen toelichten. Dr. P. G.
Kunst, de voorzitter, zei, dat de sy
node mensen aan het werk zet die
dan verslag moeten komen uitbren
gen. Dat zijn de deputaatschappen.
Zo vraagt de synode nu ook andere
groepen die hun eigen bijdrage te
leveren hebben.
Dr. Kunst opende gisteravond om
zeven uur de eerste synodeweek op
de "Blije Werelt", het uitgebreide en
steeds mooier wordende conferen
tieoord in Lunteren. Even stond hij
in zijn openingswoord stil bij de Vrij
making, die zich 25 jaar geleden
voltrok.
Vertrouwen
Die scheuring, zei de praeses, is
niet wat gevierd kan worden, maar
wel iets om ons te herinneren. Als
les moet daaruit getrokken worden
dat we "met elkander leren leven in
lijkssluitingen opnieuw moeten be
zien", schrijft ds. Groenenberg.
Ook het blad Hervormd Nederland
reageert in een hoofdartikel op de
affaire.
„Ons grote bezwaar richt zich niet
in de eerste plaats tegen de eisen als
zodanig. Elke kerk heeft de plicht
aan te dringen op godsdienstige op
voeding. Zij heeft en houdt ook het
recht, daarover zelf omschrijvingen
te geven. Zowel in protestantse als in
rooms-katholieke kring weet men
immers uit pastorale ervaring dat de
moeilijkheden voor een gemengd ge
huwd gezin veelal eerst komen na de
trouwdag. En uit langjarige ervaring
is ook gebleken dat veel gemengd
kerkelijke gezinnen beide kerkge
nootschappen maar laten schieten.
De pastorale zorg na het huwelijk
is in de meeste gevallen groter dan
daarvoor."
„Ons bezwaar richt zich echter te
gen de wijze waarop in de hier gesig
naleerde gevallen van r.k. zijde is
gehandeld. Het is een zaak van fair
play dat een r.k. of protestantse
geestelijke er open voor uitkomt wat
hij precies aan het bruidspaar
vraagt".
grote mate van tolerantie". Daarot
is voor deze synode "die geen gemak
kelijke tijd staat te wachten", wei
nieuw "onderling vertrouwen een ee\
ste voorwaarde".
De eerste avond stond geheel ij
het teken van besluiten wat in dl
komende dagen wel en wat niet gé
daan kan en moet worden. Het mq
deramen stelde voor en de synod
bleek volgzaam. Weinig voorstellel
leverden stof tot debat op.
Donderdagavond zal de synod
zich laten voorlichten over de finan
ciële aspecten van het voorstel va)
de commissie-Van Walsum in had
rapport aan de regering.
Uitkering
Zoals bekend stelde deze commis
sie voor jaarlijks een bepaald bedrai
aan de Nederlandse kerken uit t
keren. De huidige regering voelt nie
voor dat voorstel en wil in één kee
met een bedrag haar verplichtingei
aan de kerken afkopen.
Daar deze kwestie in de komend
maanden in de politiek gaat spelei
zullen prof. dr. D. Nauta en mr. J
Donner donderdagavond een infor
matief gesprek met de synode heb
ben, zonder dat deze meteen besllssin
gen zal nemen.
Aan het slot van de avond kwan
de kanseloprocp nog ter sprake >dii
op 21 september aan het begin vai
de interkerkelijke vredesweek in ve
le kerken zal worden gelezen. Mei
dankbaarheid voor de gereformeerd»
initiatieven om het oorspronkelijk!
ontwerp te verbeteren werd de op
roep zonder meer aangenomen.
Dr. Kunst zei nog met nadruk dal
ook vanuit andere kerken dergelijke
initiatieven ondernomen zijn. Al
gemeen was de mening dat het ont
werp niet alleen geamendeerd maai
ook verbeterd is.
HAMBURG De minister van
justitie van Hessen is het niet eens
met de manier, waarop officier van
justitie Rahn in Frankfort de
zaak-Defregger heeft behandeld. Hij
is van mening dat Rahn niet alleen
Duitse, maar ook Italiaanse getuigen
had moeten horen.
Minister Strelitz heeft dit gezegd in
een vraaggesprek met Der Spiegel,
het blad dat twee maanden geleden
de zaak Defregger aan het rollen
bracht. De officier van justitie heeft
14 augustus na hernieuwd onderzoek
gezegd, dat een heropenen van de
zaak betreffende het doodschieten
van zeventien inwoners van Filetto
in 1944 niet gerechtvaardigd was.
..Duitsers die hun kameraden door
Italiaanse partisanen hebben zien
doodschieten, oordelen natuurlijk
heel anders over de zaak dan de zo
nen of dochters van een terecht
gestelde Italiaan" aldus Strelitz.
Frankfort ligt in Hessen.
