Bij Swaneveld verknippen ze
wp
Gemengde opvoeding in
België nog vaak taboe
„KONINGIN DER AARDE"
FALEN HIER
DUS WAAROM
LUCHT IN?
IK BEN GEVANGENE
VAN MIJN „LEZERS"
Hefwerktuigen van
reiliger materialen
De moord
aan de
Vestadreef
dialoog
ZATERDAG ?3 AUGUSTUS 1969
f Mevrouw S. Helsloot-
verslindt letters
-van der Zwaag
Alle deuren van het bureau Swaneveld dot gevestigd is in de
oagse Oranjestraat zijn beduimeld met zwarte vingers, tien-
Men afdrukken van verse drukinkt. Nagenoeg alles wat dage-
ks van de Nederlandse drukpersen rolt, glijdt hier dag in dag
f door de handen. Onder de aandachtige ogen van twaalf
zers passeert de produktie van de vaderlandse pers. Alle
euws dat journalisten bijeen hebben gegaard wordt gesor-
lerd en geknipt naar wens van de klant, die binnen de kortst
ogelijke tijd op zijn of haar bureau net die kolommen uit de
font vindt, waarnaar de interesse uitgoot.
De knipsels kunnen recensies
voor kunstenaars, adver-
nties voor zakenlieden, tips
tor concerns, dat kan controle
In op publiciteit en voorlich-
Dg. Een auteursrechtenbureau
pmt zo op het spoor dat een
neelvereniging ergens een uit
ering geeft zonder auteurs-
chten te betalen. Een publicre-
ionsburflau controleert via de
lipseldtensten wat er van de
orlichtende artikelen en fo-
s werd gepubliceerd en in
ilke bladen. De twee grote
ipseldiensten in ons land, Vaz
az in Amsterdam en Swane-
Id in Den Haag, leveren het.
II Swaneveld is geabonneerd op
'aalfhonderd Nederlandse
g-, week-, maandbladen en
dschriften. Dat komt hierop
i er dat iedere „lezer" van het
reau gemiddeld honderd bla-
(jj n verwerkt.
al Soms weigert de directie van
|U n blad een abonnement voor
g mmerciële doeleinden. Dan
vl emt een van de personeelsle-
l0 ii een abonnement en is het
jbleem de wereld uit. Perso-
e( elsleden, hier aangeduid met
mBers", binden hun baas aan
rnden en voeten. Zonder hun
tters-eten was hij nergens,
recteur L. Swaneveld: „Ik
rtpde gevangene van mijn „le-
Geef de voorkeur aan
a Jouwen, zij lezen secuurder
rJn mannen, liefst vrouwen on-
jjr mannelijke leiding".
iijElke morgen om acht uur
•pt mevrouw S. Helsloot-van
'y Zwaag het bureau binnen,
ji negen jaar lang. Ze begint
oin haar lessenaar meteen de
rtendbladen te lezen. Ra-
9pdsnel vliegen haar ogen over
pagina's, rap hanteert zij het
Ie potlood, streept kolommen
maakt aantekeningen, ver-
ldt codenummers. Zij leest
onderwerp en is daarmee
top-lezer. „Ik vlieg er met
blik overheen en pik tref-
len op. Je staat constant
Van letters eten loop
je zwarte vingers op
ier hoogspanning".
Over welke eigenschappen
een goede lezer moet beschik
ken? „Nauwkeurigheid, een
goed geheugen. Je moet ook
niet lui zijn, want de dagelijkse
portie letters moet „verorberd"
worden. We werken namelijk
vijf dagen maar er verschijnen
zes dagen kranten. De maandag
is dus, net als voor de
huisvrouw, een topdag om het
opgestapelde werk van het
weekend weer „bij" te krijgen".
„Als je met dit werk begint
en je sluit 's avonds je ogen,
dan zie je de letters nog voor je
dansen. Dat slijt, maar eerst na
een flinke tijd. Eén goede lezer
is pas ingewerkt na negen
maanden een jaar. Je moet
wel interesse hebben, van
huisuit nieuwsgierig zijn. Ik
heb hbs-opleiding, had voor
mijn huwelijk een leuke admi
nistratieve baan. Dit lezerschap
is goed te combineren met het
huishouden. Ik lees namelijk
tot één uur. Langer is trouwens
nauwelijks vol te houden. De
meesten hier werken halve da
gen. Het is een fijne baan, het
boeit me bijzonder".
's Avonds lekker lui lezen is
er voor mevrouw Helsloot niet
meer bij. „Boeken verslind ik,
dat is wel jammer, want mijn
leestempo ligt uiteraard heel
hoog.
„Het boeiendste van deze
Oplettende ogen vliegen over
de dagelijkse productie van de va
derlandse pers.
baan vind ik dat je er geeste
lijk fit bij blijft. Je bent haar
fijn op de hoogte van het
nieuws en een ander kan je dan
niet veel meer vertellen. Alleen
de onderwerpen die je interes
seren, blijven je bij, de rest
vergeet je weer en dat is maar
goed ook. Op verjaardagen bij
voorbeeld? Ja, vind ik veel
gesprekken prietpraat en kof-
fieleut, ik doe wel mee om niet
uit de toon te vallen, het staat
zo eigenwijs als je alles beter
weet".
Hebt u geen last van bran
dende ogen zo tegen één uur?
Dat blijkt wel mee te vallen, op
een hoofdpijndag leest me
vrouw Helsloot gewoon door,
alleen het tempo is wat langza
mer. Als "ontspanning doet ze
aan sport en autorijden is een
hobby.
Mevrouw Helsloot heeft een
fabuleus geheugen: alle klanten
die op de knipseldienst zijn ge
abonneerd, heeft ze „in 't hoofd
zitten", en bij het lezen van de
bladen gaat er een lichtje bran
den als het nieuws voor iemand
van belang zou kunnen zijn.
De geruchten omtrent devalu
atie van de Franse franc waren
voor een aantal afnemers be
langrijk, de tachtigduizendste
inwoner ergens, was een tip
voor een concern: misschien
moet de vestiging worden uit
gebreid. Gemeentelijke, provin
ciale en rijksdiensten zijn veel
zijdig geïnteresseerd in nieuws.
Wie niet trouwens?
Wanneer de morgen vordert,
stapelen de gelezen bladen zich
op. Ze verdwijnen enkele ver
diepingen hoger onder de hane-
balken van het pand, waar de
snij- en sorteerafdeling is ge
huisvest. Handige vingers gaan
met scheermessen de bladen te
lijf. Van de knipsels worden fo
tokopieën gemaakt, veelal op de
helft van de ware grootte, op
verzoek op ware grootte. Hier
wel achtergrondmuziek, in te
genstelling tot de leeskamer
waar doodse stilte heerst en
zelfs de rinkel van de telefoon
de „lezers" uit hun concentratie
haalt.
Elke avond verlaten vele
honderden enveloppen het
knipselbureau. De vuilnisman
vindt op zijn weg om en nabij
vijftien volgestampte plastic
zakken.
„Doe mij een plezier", zegt de
heer Swaneveld met gouden
schaartje als dasspeld (on
derscheiding van de Fibep, een
soort internationale federatie
van knipseldiensten) „en
vertel uw lezers dat mijn dienst
er niet is voor hobbyisten. Als
iemand geïnteresseerd is in
pak weg politiehonden dan
loont het niet de moeite zo'n
opdrachtje te aanvaarden. Mijn
grootste klant? Krijgt honderd
duizend knipsels per jaar!"
Hij was oorspronkelijk
graanfactor. ging tijdens ziekte
boeken vertalen, kwam in con
tact met auteurs. Een knipsel-
dienst in Berlijn vroeg hem
eens een knipsel te vertalen.
„Ik dacht dat kan ik ook en
ging zelf aan de gang, eerste
klant de Haagsche Onderwij
zers Zangvereniging, de tweede
Theo van der Pas, de pianist. Ik
dacht erg origineel te zijn,
maar er bestond in die dagen al
het Nederlands Christelijke
Persbureau onder leiding van
dr. Van der Vaart Smit Ik ben
naar hem toegestapt en kocht
de knipseldienst van het bu
reau, laadde alles op een bak
fiets".
In de loop der jaren kocht hij
nog wat knipseldiensten op. Hij
levert nu ook documentatie in
de vorm van teksten van radio-
en t.v.-uitzendingen. Wie het
kunstje van hem wil afkijken,
waarschuwt hij bij voorbaat: de
beginner moet een klein mil
joen riskeren, op zijn minst
duizend abonnees aangeworven
hebben, en zeker acht gerouti
neerde lezers in dienst hebben.
Anders kan hij het verknippen
van de „Koningin der Aarde"
wel laten.
Onder de hanebalken worden
duizenden „knipsels" uit de kran
ten en tijdschriften gesneden (want
het scheermesje werkt sneller dan
de schaar).
Lekker astronautje
leien met deze pret-
lepel; spijkerbroeken
i tricotshirtjes kun-
>n er tegen. Ook de
peeltuinapparatuur,
e tegenwoordig vaak
in kunststof is ver-
ardlgd. kan een
ootje hebben. Dank
chemicaliën die aan
Cstoffen zijn toe-
igd. wordt het
idprodukt beschermt
9en aantasting door
ultra-violette stra-
o van de zon.
Deze „absorbeer-
ks" worden uitge
reid gebruikt voor de
'oduktie van land-
ouwartikelen, tuin
meubelen, bootrom
pen. autoruiten, tuin
bouwkassen en vlieg-
tuigverf. Kunststoffen
kunnen nu de zon in
zonder ongewenste
veranderingen te on
dergaan. Het zal de
vakantievierende kin
deren waarschijnlijk
een zorg zijn.
De ontwerpers van
deze speeitoestanden
zijn er verrukt van,
speeltuinleiders kun
nen dankbaar zijn voor
het weinige onderhoud
en de veiligheid van
het moderne materi
aal en moeders zullen
blij constateren dat de
zitvlakken van de jon
gensbroeken minder
slijten op een kunst
stofglijbaan.
Schommels kunnen
de vorm krijgen van
vurige paarden en het
is mogelijk dat wip-
zittingen worden be
vestigd aan de einden
van verende plastic
roeden. Het kind kan
nu ook solo wippen -
of dat het samenspel
bevordert is een an
dere zaak.
Kunststoffen roes
ten en splinteren niet
- nu maar hopen dat
er voldoende speel
ruimten zijn waer kin
deren zich veilig kun
nen uitlevenl
Wat weten wij eigenlijk
weinig van onze zuiderbu
ren! Dat bedachten we met
enige verbazing bij het le
zen van deze zinnen: „Op
het ogenblik is de meerder
heid van de scholen niet ge
mengd. Het is gewoon uit
gesloten dat daaraan op
korte termijn grondige ver
anderingen worden aange
bracht. Daarom is het be
langrijk de opvoeding inza
ke gemengde relaties en het
gemengde samenzijn in geen
geval afhankelijk te maken
van gemengd onderwijs.
Overigens is het ook uitge
sloten dat de school deze
opvoeding eenzijdig zou
kunnen verzekeren."
U voelt het al, de Belgische
schrijver Guido Roscam pleit
voor co-educatie en het ge
mengde samenzijn van jongens
en meisjes in hun ontmoetin
gen. Dat alles onder het motto:
intensiteit van communicatie
kan het mens-zijn optimaal
bevorderen.
Wij hier in het Noorden ken
nen gelukkig al van oudsher de
gemengde scholen. Dat een be
langrijk deel van het sexuele
onderricht in België werd ver
zorgd tijdens godsdienstlessen
doet ons vragend de wenkbrau
wen optrekken, evenals de me
dedeling dat „ouders in die ma
te onder druk zijn gezet door
de te zware eisen, dat zij mach
teloos zwijgen en angstig pieke
ren, of uiteindelijk radeloos
naar de school, een priester of
een dokter lopen..."
Terecht merkt Roscam op, dat
krampachtige scheiding van
jongens en meisjes alleriei
spanningen veroorzaakt. Ge
brek aan woorden bij de sexue
le opvoeding van de jonge mens
kan er wel eens op duiden dat
bij de ouders de sexualiteii niet
zinvol is geïntegreerd in hun
man-vrouwrelatie.
De problemen rijzen, nu de
emancipatie van de vrouw
versnelt. Mannen hebben de
neiging vrouwen zeer speciaal
dienstbaar te maken aan hun
leven. De emancipatiebeweging
van de vrouw Is gewoon een
poging om iets recht te trekken.
Roscam noemt het een van de
meest fundamentele en recht
vaardige stromingen, en door
zijn boekje tracht hij een be
zinning te geven over de wijze
waarop jongens en meisjes el
kaar kunnen en moeten ont
moeten.
Wie zich op de borst klopt
met „Bij ons is het toch maar
heel wat beter wat sexuele
voorlichting en co-educatie be
treft", bedenke, dat ook in ons
land veel krampachtige toestan
den bestaan. Het vermijden en
zelfs verbieden van klasse-a
vonden voor tieners ls zo'n
voorbeeld. Daarom toch een
aardig boekje voor Nederlandse
ouders en opvoeders. In het ge
neratieconflict ontwikkelt zich
een stuk spel, met een drama
tische spanning, waarin
verschillende persoonlijkheden
zich met elkaar meten en waar
in jongeren zichzelf ontdekken
en zichzelf worden".
Gemengde ontmoetingen voor
tieners, door Guido Roscam
kwam uit in de reeks Wegwij
zers voor het gezin. Uitgave De
Koepel, Brussel-Roosendaal; 88
blz. 3.95.
J. de V.
POLITIEVERHAAL
N. A. M. WIJCHGEL
50
„En u heeft niemand zien komen of gaan?"
„Nee, hij zat er vanmorgen in. Hij kan er wel gisteren
avond laat ingestopt zijn. Is er iets bijzonders mee aan do
hand, meneer?"
„Alleen dat de afzender vergeten heeft zijn naam te noe
men," antwoordde Verster met een spottend lachje. „Maar
het is niet zo belangrijk. Zou ik nog even van de telefoon
gebruik kunnen maken?"
„Natuurlijk. Dan kan ik Intussen in de keuken alles voor
uw ontbijt klaar maken. Hoe wilt u uw el hebben, hard. of
zacht gekookt of gebakken?'
„Mijn ei...? O, gewoon maar, het doet er niet toe."
Burgers, die voelde dat hij gemist kon worden haastte zich
naar de keuken en sloot hoorbaar de deur achter zich,
terwijl Verster al bezig was zich met het bureau in Utrecht
in verbinding te stelten. Timmermans was er nog niet, zoals
hij trouwens wel verwachht had. Hij liet de boodschap
achter dat deze hem, zodra hij arriveerde, op moest bellen.
Daarna waarschuwde hij de waard dat hij klaar was om te
ontbijten. Nog geen vijf minuten later stond alles voor hem
gereed. Hij at machinaal, teveel vervuld van zijn gedachten
aan het ontvangen briefje en de mogelijke gevolgen ervan,
om aan iets anders te kunnen denken. Hij was bezig zich een
laatste boterham te smeren toen Timmermans belde. Verster
trok de gelagkamerdeur achter zich dicht toen hij zich naar
de telefoon haastte.
„Hallo, met Verster. Ben jij het Hans?"
„Ja, ik moest je opbellen is me gezegd. Heb je nieuws?"
„Ja, en het is zelfs mogelijk dat het Iets belangrijks is. Ik
wou graag dat jij dat naging", antwoordde Verster en vertel
de hem toen op gedempte toon over het briefje dat hij
ontvangen had en het adres dat het vermeldde. „Jij gaat
vandaag immers toch weer naar Amsterdam. Zie dat je
gewaar wordt of hij zich inderdaad op dat adres bevindt en
laat me dat dan dadelijk weten", besloot hij.
„Dat wil ik natuurlijk met genoegen doen, maar hoe zou Je
erover denken om hierbij Koert in te schakelen? Ik heb zo'n
idee dat je dan misschien sneller resultaat zult boeken",
antwoordde Timmermans.
„Koert Terwindt...?" Verster zei de naam op peinzend
vragende toon. De gedachte overviel hem. maar het idee leek
hem niet gek. Koert Terwindt was rechercheur bij de politie
te Amsterdam geweest en had bekend gestaan als een
scherpzinnig speurder. Op zekere dag erfde hij een aardig
kapitaaltje, vroeg ontslag en richtte een detectivebureau op
dat in korte tijd al een zekere vermaardheid verwierf. Zo nu
en dan werd door de politie van zijn hulp gebruik gemaakt
omdat hij behalve scherpzinnig, ook volhardend en uiterst
betrouwbaar was, een goede kijk op de mensen had en niet
losliet voordat hij zijn doel bereikt had.
„En...?" vroeg Timmermans die ongeduldig begon te wor
den.
„Ja, dat zou misschien wel geschikt zijn. Is de baas er al?"
„Dat veronderstel ik wel."
„Goed. Vraag hem dan uit mijn naam om toestemming en
vertel hem alles wat je weet. Hij zal het wel goed vinden en
dan moet hij Koert maar inlichten. Dat lijkt mij beter dan
dal ik het van hieruit doe. Zeg hem dat hij mij hier kan
bereiken en dat ik graag zo gauw mogelijk wil weten of de
man zich op dat bewuste adres bevindt. Zodra ik met
zekerheid weet dat hij daar is, of er tenminste geweest is.
kom ik bij hem. Ik wou nu nog even naar die garage in
Maastricht, maar ik zal zorgen voor... laten we zeggen kwart
over elf hier terug te zijn. Het adres dat ik je noemde heb je
al genoteerd, hè?"
(WORDT VERVOLGD)
,3uimtevaart op zichzelf,
daar heb ik niets op tegen", is
het oordeel van mevrouw E. R.
H. te 's-G. „Maar de middelen,
waarmee ze ruimtevaart bedrij
ven, daar gaat het om. Ik vind
dat ze eerst orde op zaken moe
ten stellen hier op aarde, voor
dat ze aan de ruimtevaart be
ginnen. Ik vrees, dat we dan
nooit aan ruimtevaart toeko
men... We gaan toch ook niet in
een ander gezin werken als ons
eigen gezin nog niet op orde
is?"
„Ook economisch gezien is
ruimtevaart niet te verdedigen.
Er zijn veel kosten en geen ba
ten. Niemand zal ooit enig
voordeel van de ruimtevaart
hebben. Wanneer we aan de eis
van God willen gehoorzamen,
onze naaste lief te hebben en
God boven alles, dan kunnen
we niet aan ruimtevaart doen.
Dan moeten we eerst zorgen
dat iedereen voldoende voedsel,
kleren en woonruimte heeft."
„Er zijn twee kanten aan
ruimtevaart", concludeert me
vrouw van B.E. te dH. „Ik zou
niet weten wat de beste is, dat
moet nog blijken. Ten eerste
wordt er ontzaglijk verdiend
door de betrokken fabrieken en
dus door hun medewerkers.
Resultaat: minder werke
loosheid. Ten tweede: als al het
geld aan de vrede besteed zou
worden, zou dat natuurlijk ge
weldig zijn. Ook de honger zou
ermee bestreden kunnen wor
den. Maar als je om je heen
ziet, kunnen mensen in hun fa
milie nog geen vrede bewaren,
t Is moeilijk, ik zou het niet
weten." (Vraag: kun je vrede
met geld kopen? red.)
Mevrouw M. V. te dH. heeft
veel respect voor de prestaties
van de astronauten, voor de
wetenschap en de techniek, zo
nauw met de ruimtevaart ver
weven. „Wij weten van en uit
de publicaties dat de maan on
herbergzaam is, dat zuurstof
ontbreekt, terwijl van Mars be
kend is dat er geen stikstof is
en Jupiter bedekt moet zijn
met bevroren gaswolken. Hieruit
volgt, dat God alleen de aarde
voor Zijn schepping bestemd
heeft. Hoe lof- en prijzenswaar
dig alle onderzoekingen mogen
zijn, toch ben ik ervan over-
r~
Ditmaal twee spellen waarin fraai werd ge
boden, maar die zich kenmerken door een
verschillend'verloop Zowel 6 4» als 4 0? zijn
gezien de bieding onverliesbaar, maar 6
kon niet worden gemaakt omdat Noord de
juiste opening vond, waardoor direct twee
slagen konden worden opgenomen. Men zie
de kaartverdeling
B
<7 HVB8764
O V 3
«f» 985
954
zelfsprekend hadden West en Oost moeten
eindigen In 6 4». dat onverliesbaar Is. ook als
troef vier keer op één hand zit.
In de praktijk zal de keus tussen en
niet gemakkelijk blijken, maar West hed moe
ten bedenken minder dan «^.te missen,
waardoor in 4» wel eens een introever kon
worden gemaakt, wat ook gebeurde.
Fraaier nog is het tweede spel, dat Zuid.
die toch een bijzonder sterke kaart heeft,
met 1 opende. West beoordeelde zijn kaart
sterk genoeg voor 3 9 en na 4 van Oost
lanceerde hij zelfs 4 een contract dat kon
worden gemaakt omdat West alle problemen
attent oploste.
B 8 2
<7 753
O B 10975
«f 98
Na passen ven Zuid liet West 1 A horen.
Toen al wee het Oost duidelijk dat een be
hoorlijk elndcontract kon worden gehaald. Via
een nauwkeurige bieding kreeg West 6 «f» te
spelen, dat uiteraard down ging toen Noord
de goede uitkomst B vond. Van-
V 10 7 6 5
7 A 10 9 8 6 4 2
O 3
4»
4» H 4
<7 V
O 842
4» AHB7632
Noord kwam met O uit voor de aas en
Zuid speelde de heer terug. West troefde in
en vervolgde met V die bleef (Zuid moet
wel). Nogmaals 4» bracht Zuid aan slag, die
V speelde. Weer troefde West, die nu weer
met terugkwam om Oost te laten Introeven.
Dat lukte (de zaten drie—drie), waarna
A en -H volgde, een hoog (met de tien)
getroefd en het contract was onverliesbaar
West speelt troef aae en troef terug.
De bizarre kaartverdeling was voordelig
voor West en ook over de verdeling van de
troeven mocht hij niet klagen. Dan 4 te
maken la een prestatie.
tuigd dat de mens de andere
planeten niet bewoonbaar kan
maken", aldus deze lezeres.
„Het wa9 een belevenis om de
maan te bewonderen. Toch, on
dersteboven ben tk er niet
van", zegt mevrouw C. van Z.
te A. Ze vraagt zich af of de
astronauten iets hebben gevon
den dat tot heil van de mens
kan zijn, er is al zoveel ontdekt
dat de mens ten goede kwam.
De aarde is doorzocht, de oer
wouden, de diepte der zeeën,
het luchtruim, nu wachten wij
met spanning af wat hiervan de
oogst zal zijn."
Mevr. G. v. d. H. te B.
rijmt: „De maanreis is voor mij
een zaak van groot waardij
nu weet ik het de maan is dor
en droog. Daar is de reis te
kostbaar voor Ik ga maar niet
zo hoog.
Heel droogjes schrijft de heer
J. C. van A te L. „Mij kwam
in gedachten het navolgende,
dat ik vroeger eens las: „Piet
heeft met veel moeite de Mont
Blanc beklommen. En wat heeft
hij daarna gedaan?... Hij is er
weer afgegaan!'1
Voor uw weerwoord staan
onze kolommen open! Doe 't
wel meteen.
