In
Hortobagy
het Hongarije van
leeft
nog
vroeger
Miljoen dollar
voor Noordieren
ROMANTIEK OP DE PUSTA
AKU maakt 51
pet meer winst
Geen eigen risico
in ziekenfonds
IVANGSTVAN
DE DAG
Camille nog steeds
niet uitgeraasd
Fokker: (nog)
geen order van
Argentinië
Winst NMB steeg
eerste halfjaar
Guyana verwerpt
Nederlandse nota
Bernadette Devlin in New York
Twee vissers
nog zoek
Winst KZO steeg
met 14 procent
Renault 6
nog
geen 6 mille
VRIJDAG 22 AUGUSTUS 1969
(Van onze verslaggever Dick Ringlever)
BOEDAPEST Hongarije en de pusta: twee
namen, die bij elkaar horen. Wie Hongarije zag
en niet op de pusta was, beeft het land niet
gezien, zegt de Hongaar. Zijn pusta is zijn trots
en met lede ogen ziet hij er dan ook elk jaar een
stukje van afbrokkelen door opdringende indus
trie en landbouw.
Maar genoeg is er nog over om de toerist een
indruk te geven van hoe het land heel vroeger
was: bij Hortobagy, een naam, die Hongarije
wereldbekendheid heeft gegeven, zo'n 200 km
van Boedapest bij Debrecen, niet ver van de
Roemeense grens.
Herder op zyn paard in de pusta
Het lijkt het einde van de wereld: eindeloze met stoppels be-
groeide vlakten, die zich tot de horizonten uitstrekken. Een droge
Stoffige streek, waar de temperaturen 's zomers oplopen tot 40 gra-
Öen en 's winters dalen tot 30 graden onder nul.
100.000 hectaren bezitten de Honga-
•n er nog van en Hortobagy is het
itrum. Een klein dorp aan de
irlijn, 'dat leeft van de paarden.
laatste herinnering aan de
la's van vroeger, al zijn ook hier
csikos, de ruwe in dierenhuiden
•klede herders, verdwenen.
Ze zijn er nog wel, maar in moder-
e gedaante. Hun kleding is een fol-
oristïsch kostuum geworden en de
utten van weleer zijn nu 'de eenge-
inswoninkjes in het dorp.
En van de wilde paarden zijn er
K>g geen 200 meer over. Samen met
e even grote kudde buffels en wat
chapen vormen zij nog de enige be-
olking van de pusta. En een handvol
sikos hoedt ze, voor een belangrijk
eel ook ter wille van het toerisme.
Want veel andere middelen van
«staan zijn er voor hen niet, sinds
forige eeuw de loop van de rivier de
'isza werd geregeld, en de pusta nog
erder uitdroogde.
Sfeer
Maar al leven ze dan voor de toe-
ist en tonen zij voor de camera's
ewillig hun staaltjes dressuurkunst,
al zijn die paarden allang zo wild
—Vuet meer, voor de toerist blijft een
«zoek aan de pusta een attractie.
Hij kan er uren op stoffige onge
tande wegen rijden zonder een
döis tegen te komen, zonder een ca-
1st je ook met verkoelende dranken
Vten de uitdrogende hitte.
Êj ondergaat er de sfeer van ver-
land in een totale stilte, die
niets gebroken wordt. En 's
ids kan hij op het terras van de
sarda van het dorp, bij de beroemde
itte ,brug op negen poten' over het
jtgedroogde riviertje Hortobagy, de
veelkleurig zien ondergaan achter
-je lineaalrechte horizon.
Dat is het bijzondere van Hortoba-
y van vandaag: zijn sfeer, zijn onge-
iepte landelijkheid, zijn rust, die nog
liet wordt verstoord door het toe-
istenlegioen; 's avonds alleen door
et voorbijklepperen van de sjezen,
bijna iedere inwoner van het
aardendorp bezit.
Handicaps
De pusta, het Balatonmeer en
et te vergeten Boedapest, een
an de mooiste steden van Europa,
et zijn de toeristische toppers van
ongarije. Ibusz prijst ze ook graag
n terecht in de folders aan. Toch: ze
ijn door nog maar weinigen uit het
resten ontdekt. De stroom groeit
rel, maar langzaam.
De schuld daarvan moet worden
ezocht bij de staat, die voor de toe-
nog zoveel belemmeringen
:hapt, dat velen een vakantie in
ongarije voorlopig maar uitstellen.
Zo hanteert men nog steeds het
isympathieke systeem, volgens welk
e toerist verplicht is een minimum
edrag van vijf dollar (voor kam-
eerders vier dollar) per dag in Hon-
arije te besteden. Dat zal voor de
Heen reizende vakantieganger niet
'n bezwaar zijn, maar voor gezin-
en wordt het toch wel een vrij dure
zaak omdat ook de kinderen dit be
drag moeten opmaken (tenzij zij op
de passen van de ouders zijn in
geschreven).
Dit geld moet men van te voren
betalen en slechts op vertoon van de
daarmee verkregen forintenorder
krijgt men voor 11 gulden het visum
(binnen vijf dagen bij de ambassade
en binnen enkele weken bij een
reisbureau).
Wachten
Bij de Hongaarse grens kan men
eveneens een visum kopen, maar
daarop moet men bij Ide chaotische
grensstations soms uren wachten. Bo
vendien loopt men daar de kans zon
der- opgaaf van redenen te worden
teruggestuurd door de grensconsul
als het beroep in de pas hem niet
aanstaat (de politie selecteert nog
vrij streng).
Wil men tijdens het verblijf in
Hongarije dit visum laten verlengen,
dan kan dit bij de Ibusz-kantoren.
Maar ook dit is een gecompliceerde
zaak. Om te beginnen moet men na
weer betaald te hebben, een kwartier j
wachten totdat alle formulieren zijn
ingevuld, dan moet men naar het
postkantoor om er een postzegel van
6 gulden op te laten plakken en
tenslotte wordt men naar de vreem
delingenpolitie verwezen, die er na
een half uur wachten een keurig
stempel opzet. Verblijft men in een
dorp, waar geen Ibusz-kantoor is,
dan moet men eerst ook nog eens
kilometers rijden.
Op de vraag aan een Ibusz-dame
aan de balie, waarom dit allemaal
nodig is, antwoordt zij zuchtend:
„Dat mogen wij de politie helaas niet
vragen". En even later, schamper:
„Hongarije loopt met zijn toerisme
twee jaar achter; kijk naar Roemenië
en Bulgarije daar hebben ze dit alles
al afgeschaft".
Achterdocht
Een en anlier maakt wél duidelijk,
dat de staat haar westerse gasten nog
steeds met een zekere achterdocht
binnenlaat. En: dat de enige reden
waarom men ze toelaat, het verlan
gen naar westerse valuta is. Dat
blijkt ook uit de manier, waarop
Hongarije zijn souvenirs aan de man
brengt. De betere krijgt men uitslui
tend in de Konsum-tourist-winkels
van de staat en men is er verplicht
in westerse valuta te betalen
Even gecompliceerd zijn de
grensformaliteiten, waardoor men in
het hoogseizoen soms uren in de hitte
moet wachten, voordat de man in de
wachttoren tenslotte het bevrijdende
telefoontje van de politie krijgt, dat
de slagboom omhoog mag.
Oorzaak daarvan zijn de papieren
en de vaak zeer grondige controle
van de douane.
De Ibusz-organisatie is zich van
deze handicaps bewust, maar kan er
niets aan doen. De politie heeft het
zo bepaald en daaraan kan niemand
iets veranderen.
Dan tóch nog maar niet naar
Hongarije met vakantie? Wie erg
ARNHEM De Algemene Kunst
zijde Unie heeft in de eerste helft
van dit jaar een netto winst gemaakt
van 100.2 miljoen. Dat is ten op
zichte van de eerste helft van vorig
jaar een stijging met niet minder dan
51.1 procent.
De omzet steeg met 22.4 procent tot
1921,2 miljoen. Zowel de winst- als
de omzetcijfers omvatten de AKU en
de met haar geconsolideerde deelne
mingen.
Uitgedrukt per gewoon aandeel
van nominaal ƒ20 was de nettowinst
in het eerste halfjaar 9.28 (vorig
jaar 6.61).
(Van een onzer redacteuren)
AMSTERDAM Fokker ontkent
ten stelligste een gerucht uit Buenos
Aires, dat de Argentijnse staatslucht
vaartmaatschappij AeroLineas Argen-
tinas twaalf Fokker Fellowships (to
taalbedrag 120 miljoen gulden) zou
hebben besteld.
Volgens dit bericht zou Fokker
daarmee de concurrentie met de Ja
panners, die met hun turboprop
NAMC YS-11 (ook 65 zitplaatsen)
eveneens dongen naar de order, heb
ben gewonnen. Onder meer omdat de
Fellowhip 200 km per uur sneller is
en beter vanaf „ongeprepareerde"
vliegvelden kan opereren.
Fokker ontkent niet dat er onder
handelingen gaande zijn. „We hebben
met de Argentijnen altijd goede con
tacten gehad. Onder meer hebben wij
acht „Troopships" (een militaire
versie van de Friendship) aan hen
verkocht, die thans op de binnen
landse lijnen worden gebruikt".
Het is niet uitgesloten dat de ge
ruchten in Buenos Aires zijn geventi
leerd om de Japanse concurrentie tot
nog lagere prijzen te dwingen.
zwaar tilt aan deze voor wester
lingen belachelijk aandoende
voorschriften, kan beter nog
even wachten. Wie over papie
ren, controles, stempels en ge
weren aan de grens wil heen
stappen, zal echter ontdekken,
dat achter die slagbomen een
Vertoon op de pusta voor de
toeristencamera's
Grote stijging
in export naar
W est-Duitsland
DEN HAAG De Nederlandse ex
port naar West Duitsland is in het
afgelopen halfjaar toegenomen met
27 procent. Dit is een record.
Van januari tot en met juni wer
den Nederlandse goederen ter waarde
van bijna vijf miljard gulden een
miljard meer dan in 1968 op de
Duitse markt gebracht.
(Het nadelig saldo aan Nederlandse
zijde van de handelsballans met
Duitsland liep in de afgelopen zes
maanden terug tot minder dan 20
miljoen gulden. De Nederlandse af
name van Duitse produkten steeg
met 19 procent.
heel andere wereld ligt, dan
grensbewakers zouden doen ge
loven.
AMSTERDAM De geconsoli
deerde winst bij de Nederlandsche
Middenstandsbank steeg in het afge
lopen halfjaar met 1.6 miljoen gulden
of 17 procent ten opzichte van het
eerste halfjaar van 1968.
De stijging van de totale winst be
droeg 18.8 miljoen gulden of 28 pro
cent. De interestwinst was 11.6 mil
joen gulden (28 procent) hoger dan
in dezelfde periode van vorig jaar.
De algemene kosten stegen met
12.4 miljoen gulden (28 procent)
De voortgaand groei van het
NMB-concern komt tot uiting in de
verdere stijging van de balanstotaal
tot 4.6 miljard gulden, een toeneming
van 18 procent in vergelijking met
eind juni 1968.
Het aantal vestigingen steeg tot
273. Voor het tweede halfjaar wordt
eveneens een gunstige ontwikkeling
van de bedrijfsresultaten verwacht.
Commissie adviseert minister:
e beroemde witte „brug op negen poten" over het riviertje de Hortobagy,
onderwerp van menig Hongaars volkslied.
Hoewel nog niet te vergelijken met onze wegenwacht, heeft men in
Hongarije langs de grote wegen hier en daar mobiele service-stations
geplaatst, die in geval van nood snel kunnen helpen.
AMSTERDAM De meer
derheid van een studiecommissie
uit de ziekenfondsraad heeft mi
nister Rolvink geadviseerd geen
eigen risico in de ziekenfonds
verzekering in te voeren.
De commissie, die moest nagaan of
de eigen verantwoordelijkheid beter
in deze verzekering tot gelding kan
komen, is in meerderheid eveneens
tegen het afschaffen van verstrekkin
gen of het invoeren van een terug-
betalingssysteem. Enkele leden voe
len er wel voor, het ziekenvervoer per
taxi door de verzekerden zelf te laten
betalen.
Ook invoering van een eigen risico
in de vorm van bijbetaling achteraf
vinden de meeste leden van de com
missie „een vreemd element" in de
ziekenfondsverzekering, die juist alle
financiële belemmeringen behoort weg
te nemen.
Enkele leden vinden nieuwe bijbe
talingen onontkoombaar, omdat de
GEORGETOWN De regering
van Guyana heeft de Nederlandse no
ta, waarin de verwachting werd uit
gesproken dat Guyana op korte ter
mijn de status quo in het betwiste
gebied in Suriname zal herstellen,
verworpen.
Zeven uur lang hebben de minis
ter-president Burnham, de ambassa
deur van Guyana in Londen, sir Lio
nel Luckhoo, en Kendall, de Guya
nese consul-generaal in Paramaribo,
hiervoor beraadslaagd.
Burnham verklaarde zich in het
parlement bereid met Nederland een
verdrag te sluiten over afbakening
van de grens tussen Guyana en Suri
name. Hij zei dat de Guyanese mili
tairen in het omstreden gebied zullen
blijven om grensschendingen te voor
komen.
sterk stijgende kosten de sociale las
ten tot onaanvaardbare hoogte drei
gen op te voeren.
Enige andere leden willen invoering
van nieuwe vormen van bijbetaling
omdat het huidige systeem verzeker
den noch instellingen stimuleert tot
zuinig gebruik van de mogelijkheden
van verzorging.
Eerder is het tegendeel het geval,
aldus deze leden, die een beperkte
proefneming aanbevelen door het in
voeren van bijbetalingen op bijv.
fysische therapie en poliklinische spe
cialistische hulp.
Voor de problematiek van de sterke
kostenstijging en de „onbewezen uit
latingen" omtrent over-consumptie
dringt de commissie aan op effectieve
kostenbewaking en zo mogelijk op
een verantwoord onderzoek naar het
voorkomen van overconsumptie.
In de slotgrachten van kasteel Dê
Haar in Haarzuilens is gisteren een
visioedstrijd gehouden tussen pers
en parlement. Op de foto mr. Berk
houwer (lib.) met zijn eerste vangst^
De wedstrijd werd tenslotte door de
pers met geringe voorsprong gewon
nen.
NEW YORK Bernadette
Devlin, het jongste Britse La
gerhuislid en een van de leiders
van de katholieke burgerrech
tenbeweging in Noord-Ierland,
wil in New York een miljoen
dollar inzamelen om hen wier
woningen bij de jongste onlus
ten zijn verbrand aan een nieuw
huis te helpen.
Zij vergeleek de positie van de ka
tholieken in Noord-Ierland met die
van de Tsjechoslowaken, in die zin
dat de Russische houding jegens de
Tsjechen dezelfde is als die van de
Noordierse unionistische regering je
gens de katholieken.
„Zij geloven dat wanneer de proble
men niet met het waterkanon kun
nen worden opgelost, het machinege
weer helpt." Zij meende dat de ont
wikkeling in Noord-Ierland tot een
SCHEVENINGEN Nog steeds is
geen spoor gevonden van de twee
mannen die te water raakten toen
gisteren hun bootje, de Tholen-38
(Cornelis), kapseisde. Het zijn de he
ren M. D. Deurloo en M. van Zetten,
beiden uit Tholen.
Schipper A. J. Schot uit Tholen en
matroos K. van Bedzen uit Co-
lijnsplaat konden worden gered.
Op het moment dat het schip
kapseisde bevond zich één man op de
brug en drie in de machinekamer,
vertelde schipper Schot na zijn red
ding. Een van deze laatsten heeft nog
kans gezien te ontsnappen. Men
neemt a<an dat de vermisten zich nog
in de machinekamer van het gezon
ken schip bevinden.
Een van de opvarenden van de
gisteren op de Noordzee gekapseisde
kotter Tholen 38 Cornelis, matroos
Klaas van Bedzen, bij het verlaten
van het Deense schip, dat hem en
schipper Schot redde.
complete burgeroorlog zal leiden.
Het Noordierse volk, zo zei ze bij
haar aankomst in New York
staande voor een batterij microfoons
waardoor ze nauwelijks zichtbaar
was wil in eerste instantie dat de
reserve-politie, de „B-specials",
wordt opgedoekt en dat de unionisti
sche regering aftreedt. Gestreefd
wordt naar uiteindelijke hereniging
met Ierland. Voor een bepaalde pe
riode is rechtstreeks Engels bestuur
aanvaardbaar en dienen de Britse
troepen, „die de burgerbevolking te
gen de politie beschermen", in Noord-
Ierland te blijven, aldus Bernadette
Devlin.
ARNHEM De winst van Ko«
ninklijke Zout-Organon (welk con-f
cern, zoals bekend, met AKU zal
fuseren) is in de eerste helft van dit
jaar met 14 procent gestegen tot
58.8 miljoen in vergelijking met de
overeenkomstige periode van 1968.
De omzet steeg met 20.9 procent tot
ƒ1099.9 miljoen. Per aandeel KZO
van 20 nominaal bedroeg de netto
winst 5.42 (v.j. 4.99).
Al dertig doden in Virginia
WASHINGTON De orkaan
Camille heeft gisteren de Ame
rikaanse staat Virginia geteis
terd. Zeker dertig doden zijn ge
vallen, terwijl nog 32 mensen
worden vermist.
De rivieren in het zuiden en wes
ten van Virginia zijn aangezwollen
tot ziedende stromen, die overal bui
ten hun oevers treden. Hele bergdor
pen zijn weggevaagd en vele bruggen
door het woedende water meege
sleurd.
Militairen en burgers zijn gisteren
de gehele dag bezig geweest met het
opwerpen van dammen met zandzak
ken.
In het rampgebied van Mississippi
en Louisiana zijn al 270 lijken gebor
gen. De nationale gardisten, die bij
duizenden zijn ingezet, hebben naast
de opruimingswerkzaamheden de
handen vol aan het voorkomen van
plunderingen en diefstallen. Volgens
het Rode Kruis kan het getroffen
gebied nog maandenlang noodgebied
blijven.
De opvolger van Camille, de „Deb
bie", heeft ook gisteren alle pogingen
om hem met chemische middelen tot
rust te brengen weerstaan. Wel heeft
hij zijn koers veranderd en zet hij nu
met steeds grotere snelheid zijn weg
voort in de richting van Bermuda.
Hij zou vandaag het eiland aan de
noordelijke kant voorbijtrekken.
AMSTERDAM De gisteren voor
Nederland geïntroduceerde Renault
6 (in Frankrijk reed hij al geruime
tijd) gaat minder dan 6000 gulden
kosten. De prijs van de R 6L wordt
5800 en die van de R 6 TL (met
gescheiden zittingen en geheel ver
stelbare rugleuning) 5920. In de
ze prijzen zijn BTW en Tectyl ML-
behandeling inbegrepen.
Naast dit nieuws maakte de heer
J. M. Fiaux, exportdirecteur voor
Europa en Amerika, bekend- dat
door de devaluatie van de frank en
kele modellen in prijs zijn verlaagd,
ofschoon eerder was gezegd, dat een
prijsdaling niet waarschijnlijk was.
De prijs van de R 4 Export wordt
4995 in plaats van 5107, die van
de R 8 5555 (was 5700), die van
de R 10 5995 (was 6294), die
van de R 8 S 6275 (was 6496)
en die van de R 16 GLS 8995 (was
9105). De prijzen van de basismo
dellen R 4 en R 16 zijn niet ver
laagd. Volgens de heer Fiaux zou
den zij zonder devaluatie zijn ver
hoogd.
De prijsverlaging betekent, dat zij
die vanaf 11 augustus een Renault
hebben gekocht, het te veel betaalde
zullen terugkrijgen.
not weer in Europa
weer max. t. n.sL
gist.
Amsterdam zw. bew. 18 2
Brussel zw. bew. 17 3
Frankfort 1. bew. 19 o.l
Genêve h, bew 23 0'
Innsbruck zw. bew. 17 14
Kopenhagen 1. bew. 20 13
Locarno zw. bew. 26 1
Londen regen 19 5
I Luxemburg zw. bew. 16
Madrid 1. bew. 36 n
Majorca h. bew. 28 0
Milnchen 1. bew. 19 q
1. bew. 28 0
zw. b„w. 21 1
