ICHAOS IN HART PRAAG
Veiligheidsraad behandelt
verzoek Ierland (nog) niet
Uit de Haagse hof geplukt
Stenen voor
barricade
Machteloos vertoon
Leuk verhaal
Dublin sceptisch
tegenover afspraken
Reservepolitie
uitgeschakeld
alles
goed
9 Politie in gevecht
met jeugd
Wenceslasplein
geheel belegerd
Waterkanon
in actie
heM
Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen
[ge
PRAAG Gisteravond is er in de Tsjechoslo waakse hoofdstad hevig geschoten.
Ambulances reden af en aan om de slachtoffers naar ziekenhuizen te vervoeren.
x>b Er waren vanmorgen twee doden en tientallen gewonden te betreuren.
jebi
Vandaag is het precies een
jaar geleden dat de legers van de
Warschaupact-landen (met uit
zondering van Roemenië) Tsje-
choslowakije binnenvielen om
vietfaan de liberale regeringspolitiek
van Dubcek, Smrkovsky en Cer-
nik een einde te maken. Al we
ken van tevoren is via illegale
pamfletten aangekondigd dat
deze „eerste verjaardag van de
der schande" een stil pro
test diende te zijn tegen huidige
machthebbers als Husak, Strou-
;al en Indra.
De moeilijkheden ontstonden op
het Wenceslasplein, bij het inmiddels
1 wereldbekend ruiterstandbeeld van
Tsjechoslowakjjes eerste nationale
held. Het traangas en de gummi-
yknuppels van dinsdag ten spijt, dron-
Jgen enkele honderden jongeren door
'de politiebezetting heen en verklaar
den de nationale schrijn tot hun do
mein.
Het duurde niet lang of ze waren
s-door wapenstokken weggeknuppeld,
iiu terwijl er opnieuw traangasgranaten
vielen, die gedeeltelijk werden af
ore geschoten uit pantservoertuigen.
te slri
mai
.1 haa
Doorbraak
Om half tien gisteravond for
ceerde het inmiddels sterk aange
groeide demonstrantenleger een nieu
we doorbraak. Ditmaal slaagden de
^jongeren erin het standbeeld van ko
ning Wenceslas ongeveer dertig mi-
je nuten bezet te houden. Daarna wer
den ze weggejaagd door een ware
[strijdmacht van militairen, politie-
iannen en militiemensen, die inder-
laast waren aangevoerd.
De gevechten bereikten een hoog
tepunt in de zijstraten van het Wen
ceslasplein. De ordebewakers, militai
ren, politiemannen en militiemensen
kwamen in het nauw en moesten ge
bruik maken van hun vuurwapens.
Hun opdracht was boven de hoofden
van de menigte uit te schieten.
Van waterkanonnen werd eveneens
gebruik gemaakt. De soldaten staken
bajonet op het geweer en zetten
hiermee de vluchtelingen achterna.
De laatsten probeerden tevergeefs
een barricade op te werpen, maar dit
lukte niet al te best. Waterkanonnen
spoten de barricadebouwers drijfnat.
De eerste schoten vielen^ toen de
zaak uit de hand dreigde te lopen.
Woedende jongeren gooiden op dat
moment een regen van stenen glas
en straatvuil naar de politie, die wel
verplicht was op verschillende
plaatsen te retireren. Alle gezagsdra-
Iglgers, die waren ingezet, droegen au-
itE
Louis B. Russel in Detroit, VS
na de dood van dokter Blaiberg de
langst levende man na een hart
transplantatie tijdens een diner
met zijn vrouio Thelma, zoon David
1 en dochter Helen. Russel wiens goede
humeur door de dood van Blaiberg
niet is aangetast, verwachtte met het
nieuwe hart wel 118 jaar te worden.
tomatische vuurwapens. Ze hadden
zware stormhelmen op het hoofd en
droegen traangasgranaten, waarmee
een giftige nevel in de straten werd
gelegd.
Afschuwelijk
Tegen middernacht herstelde de
j rust zich weer. Er waren toen tien-
tallen gewonden en waarschijnlijk
honderden arrestanten. De laatsten
l -"erden op een afschuwelijke manier
.n elkaar geslagen.
Vanmorgen om vier uur heb ik m'n
laatste rit door de Tsjechoslowaakse
hoofdstad gemaakt. Hoewel de bin
nenstad bepaald afgegrendeld heette
te zijn, hielp een bevelvoerend kapi
tein van een controlepost me door
een cordon van zwaargewapende mi
litairen heen.
Hierdoor kreeg ik alles te zien van
het machtsvertoon, dat partyleider
Husak heeft ingesteld, terwijl ik te
gelijkertijd een beeld kreeg van de
vernielingen, welke zijn aangericht
door naar schatting 20.000 jongeren,
die precies een jaar na de Russische
inval alsnog tegen deze schanddaad
wilden protesteren.
Terwijl het ogen en slijmvliezen
prikkelende traangas nog in de stra
ten hing, werd ik zeker vijf keer
gestopt voor het controleren van m'n
papieren. En herhaaldelijk sprongen
behelmde en met machinepistolen ge
wapende militairen en militiemannen
voor m'n wagen, omdat ze meenden
dat ik de doortocht belemmerde van
zich naar alle kanten bewegende co
lonnes trucks en pantservoertuigen.
Voor zover ik dat beoordelen kon,
vielen de vernielingen nogal mee.
Hoewel de straten bezaaid lagen met
puin van tegels, stenen en glas. en
hoewel hier en daar nog smeulende
resten waren te zien van in brand
gestoken bouwmaterialen en straat-
vuil, was het vooral in aktie zijnde
mannen van de gemeentelijke reini
gingsdienst bepaald niet moeilijk het
stadsdeel tegen het krieken van de 1
dag weer wat normaler te doen zijn.
Ook de inderhaast opgeworpen barri
cades betekenden in feite niet veel.
Er waren veel vuilnisemmers ge
bruikt en voor de rest wat uitgerukte
verkeerszuilen en palen.
Pantserwagens
Veel indrukwekkender was het
aantal militairen, politiemannen en
militiemensen dat in het centrum
van Praag op de been was gebracht.
Naar schatting waren het er enkele
duizenden terwijl hun trucks en
pantserwagens hele straten vulden, j
Op het Wenceslasplein. dat ik over
de volle lengte mocht passeren, had
ik even de indruk in een belegerde
veste te zijn. Overal, tot kriskras
over de trambanen toe, stonden mili
taire voertuigen geparkeerd, terwijl
de handhavers van het gezag en de
orde nog mett de gummistok in de
hand of het machinepistool onder de
arm bij tientallen tegelijk op de
straathoeken stonden.
Bij het ruiterstandbeeld van de vorst,
wiens naam het plein draagt, zaten
zeker vijftig militiemensen tegen de
puien van huizen. Ze hadden hun
helmen voor het eerst na vele uren
afgezet, terwijl hun wapens onder de
opgetrokken knieën lagen. Het
inspannende knuppelen, schieten en
rennen had hen kennelijk vermoeid
gemaakt Ze waren ingedommeld of
stonden op het punt zich aan de ver
leiding ervan over te geven.
Zo was dan het beeld vannacht in
Praag, waar de communistische lei
ders alles in het werk stellen om de
Russische bezetters niet te provoce
ren. en waar de opgekropte
volkswoede over de nationale onte
ring het kookpunt heeft bereikt.
Symboliek
Het blijft vooralsnog de vraag wat
er vandaag verder zal gebeuren. De
zinvolle symboliek blijft zelfs bij een
machteloos volk bestaan, hoeveel ge
wonden en doden er al moeten wor
den geteld. Het lag in de bedoeling
In de nacht van woensdag op
donderdag is de strijd tussen
demonstranten en politie in
Praag steeds feller geworden.
Terwijl de traangasgranaten in
de lucht exploderen, slepen
jonge Tsjechen materiaal aan
voor een barricade.
deze 21ste augustus tot een nationale
rouwdag te maken door een algeme
ne boycot van het openbare leven.
Als dit inderdaad gebeurt, zullen het
opnieuw jongeren zijn die de spits
moeten afbijten.
BERGHEM De 26-jarige mejuf
frouw Th. M. Drok uit Berghem is
gisteren bij een verkeersongeluk in
haar woonplaats omgekomen. Zij
werd op haar bromfiets gegrepen
door een vrachtwagen waaraan zij
geen voorrang verleende.
Een verbeten machteloze demonstratie, gisteren op het Wenceslas
plein in de Tsjechische hoofdstad: de menigte kon niets anders doen dan
door dit geweldloos vertoon de dag van de invasie te „herdenken". Maar
het werd een verboden manifestatie, de huidige machthebbers zijn niet
zo tolerant meer
Het is echt een beetje saai alle
maal de laatste tijd, dus raapte ik al
mijn energie bij elkaar om een vro
lijk verhaal te vinden. De moord en
doodslag, opstand en oorlog, de on
gelukken en de stikkiesrokerij ma
ken het nieuws toch al zo triest.
Ik stortte mij in het ge
zelschapsleven. waar iedereen bruin
verbrand rondliep. Maar. hoe ik ook
probeerde de verhalen hielden op
bij de goede bedden van het hotel,
de verschalkte forellen en Spaanse
olijfolie.
Eén was naar Engeland geweest,
doch toonde met zielig gezicht een
gebroken arm op het Britse parket
behaald.
Het was allemaal niks...
Dus wisselde ik van toneel om
nieuwe menden te ontmoeten en ja
hoor, daar kwam een goede oude
bekende op me af: ..Ik heb toch een
verhaal zeg...."
Blij spitste ik de oren. Nu zou het
komen
Helaas, helaas, was het maar nooit
gekomen. De geschiedenis was het
trieste familiedrama van een ont
wricht huwelijk, waar je alleen
maar oei en ach... op kon zeggen.
Volkomen ontmoedigd ging ik
huiswaarts. Dan daar maar aan de
arbeid. Bedacht me, dat ik nog za
ken met iemand te regelen had. Bel
de op en toen ik de opgewekte stem
aan de lijn hoorde, wist ik het
opeens. Daar zou het verhaal zitten.
Het is namelijk een artistiek
huishouden, waar altijd wel wat
geks aan de hand is.
„Of ze wat te vertellen had?"
„Even denken hoor. er gebeurt zo
veel. O, zeg. daar komt mijn man
binnen, ik vraag het hem even. Bel
je dadelijk terug...."
Ongelooflijk, maar tien minuten
later ging de telefoon. Dezelfde
stem. maar nu zeven graden onder
nul..
„Nou moet ik je wat vertellen
Piet komt net thuis... die fijne op-
dracht, weet je wel, nou die gaat
niet door. We hadden er zo vast
opgerekend, maar een neefje van
een vriendje van de baas, die heeft
't in de wacht gesleept.... We zijn er
helemaal van onderste boven...."
Na veel bemoedigdende woorden
miinerzijds en veel geklaag harer
zijds hingen we op. Om het leuke
verhaal durfde ik niet eens meer te
vragen
Zo zwoegde ik voort
De dag werd avond en de avond
neigde naar twaalven. Even nog
eruit... brieven posten en een blokje
om....
Lege straten....
Weer voor het huis.. Vergeefse
greep in het tasje., sleutel vergeten!
Niemand thuis en bij de buren
alles zo donker....
Opeens de lichtstraal in de herse
nen. Dit werd de nacht van het
avontuur....
Hoe brengt men in Den Haag een
nacht dakloos door? Ons statig trap-
penmomument op Plein 1813 wordt
te fel verlicht; de treden van de
Hoge Raad zo onder het oog van
Vrouwe Justitia leken ook niet
geschikt.
Tot drie kan men in nachtclubs
terecht, maar ik zou er een te
vreemde vogel in de bijt zijn....
Ik overwoog alle mogelijkheden
van klimpartijen, maar driehoog via
een regenpijp durfde ik toch niet
Wiegend tussen een immens ple
zier. omdat nu toch het gekke ver
haal zou komen en angstige span
ning welke tellende deze nacht zou
brengen, stond ik voor mijn
hn'sdeur.
Een eindie verderop parkeerde
°en auto. Een meneer stapte uit
Liep regelrecht op me af... o nee-
hij liep op de flatdeur af... haalde
een sleutel intussen uit zijn zak He»
was de buurman, die even hoffelijk
groette en toen alsof dat de ge
woonste zaak van de were'd was de
deur opende... Het was volkomen
duidelijk. een leuk verhaal was me
niet gesund....
NEW YORK De Veilig
heidsraad heeft gisteren een be
slissing over het Ierse verzoek
om een VN-vredesmacht naar
Noord-Ierland te sturen ver
daagd zonder de kwestie formeel
op de agenda te plaatsen. Enge
land had zich tevoren krachtig
tegen plaatsing op de agenda
verzet.
De Ierse minister van buitenlandse
zaken, Hillery, deed (in een ongebrui
kelijke toespraak als niet-lid van de
raad) een dringend beroep op de le
den van de Veiligheidsraad troepen
te sturen. Hij noemde de aanwezig
heid van Britse soldaten in Uister
een beletsel, geen hulp.
Geschillen tussen Ieren kunnen
slechts door Ieren uit de weg worden
geruimd, zonder inmenging van onze
naaste buur, zei hij. De Britse af
gevaardigde Lord Caradon baseerde
zijn bezwaren op het Handvest van
de VN, volgens hetwelk de volkeren
organisatie niet gemachtigd is zich
in de binnenlandse aangelegenheden
van een land te mengen. De Rus Za-
charof stond achter het Ierse ver
zoek.
Een Britse woordvoerder zei na af
loop van de bijeenkomst niet te ver
wachten dat de raad de kwestie op
nieuw aan de orde zal stellen.
Afspraken
BELFAST De Noordierse pre
mier Chichester-Clark schijnt een
breuk in zijn unionistische partij te
hebben verhinderd na een uiteenzet
ting over de overeenkomst met pre
mier Wilson. Eerder was gevreesd
dat de militante rechtervleugel van
deze partij zich tegen het akkoord
zou verzetten, met name in verband
met de uitschakeling van de beruchte
reserve-politie. die bijna geheel uit
protestanten bestaat.
Dc Noordierse minister van ont
wikkeling. Brian Faulkner, zei gister
avond dat de reservepolitie uit de
proh' '«hipden zal worden verwij
derd, maar dat zij niet wordt ont
bonden of ontwapend.
Intussen is Bernadette Devlin,
voorvechtster van gelijke burger
rechten voor katholieken, onver
wacht van de barricaden in Bo-side
verdwenen. Via de republiek Ierland
zou zij naar New York zijn gevlogen
om geld te verzamelen voor de
rooms-katholieke slachtoffers van de
recente onlusten.
LISSABON Portugal heeft ont
kend dat het Amerika 200 min. dollar
heeft gevraagd voor het gebruik van
de basis Lajes op de Azoren en ook
dat het militaire hulp van Amerika
ontvangt. Het ministerie van buiten
landse zaken sprak daarmee een be
richt uit een wekblad tegen.
DARIEN CONN In de New- j
yorkse voorstad Darien is woensdag- i
avond een reizigerstrein op een
stilstaande trein gereden. Er vielen
zeker drie doden en 34 gewonden. De
meeste gewonden zijn er ernstig aan
toe.
In Dublin, dc hoofdstad van de
Ierse republiek staat men intussen
sceptisch tegenover dc afspraken die
de premiers van Groot-Brittanië en
Noord-Ierland hebben gemaakt om
de normale gang van zaken ie
herstellen.
Men noemt het akkoord niet meer
dan een urgentieverklaring en een
poging van de Britse regering om tijd
te winnen in een explosieve situatie.
Men ziet er geen aanpak in van de
moeilijkheden om de zaken perma
nent te regelen.
In Ierse kringen staat men zeer
cynisch tegenover de beloften aan
gaande gelijke behandeling van de
r.k. minderheid in Ulster. De gebrui
kelijke commentaar is: „Wij hebben
al dit gepraat over burgerrechten al
eerder gehoord, maar wanneer ge
beurt er wat?".
Volle eefitif/eïie (5)
Het is bijzonder jammer dat de heer
P. Kruis zo slecht geïnformeerd is over
de Pinkstergemeenten. Dat er over en
kele punten verschil van inzicht
bestaat is beslist waar.
Maar het is beslist niet Gods wil dat
een mens ziek zal zijn. „Ik wil dat het
het u wel ga", zegt Hij. Dat Hij zijn
kinderen beproeft en kastijdt, daarvan
is toch wel de bedoeling dat we in
diepe afhankelijkheid van Hem gaan
leven en sterk worden in Jezus
Christus om de satan te kunnen
weerstaan. „Wederstaat hem in het
geloof en hij zal van u vlieden", zegt
Paulus. Dat God met wonderen en te
kenen Zijn woord bevestigt is een feit
dat ieder nuchter mens kan constate
ren.
Omdat dit vooral in de Pinksterge
meenten voorkomt en ik iemand ont
moette. die zelf blind was geweest,
ging ik dat eens nader onderzoeken.
Als lid van de Gereformeerde Kerk
stond ik zeer sceptisch tegenover deze
dingen, maar het grote geheim dat ik
ontdekte was: de wedergeboorte en de
vervulling met de Heilige Geest.
De avonddiensten in het Capitol in
Den Haag worden meestal bezocht
door 450 a 500 mensen en blufwoorden
heb ik er nog nooit gehoord. Wel het
machtige evangelie van Jezus
Christus, die redt. verlost en geneest.
En er gaat geen dienst voorbij of er
komen zondaars tot bekering.
Er zijn ongeveer 500.000 Pinkster-
mensen in Nederland, waarvan velen
officieel echter nog geregistreerd
staan als lid van een kerk, waardoor
de statistieken een verkeerd beeld ge
ven.
Pynacker h. Dijkshoorn
DONDERDAG 21 AUGUSTUS 1969
Vandaag precies een jaar geleden kwam een einde aan de
droom van honderdduizenden in Tsjechoslowakije: Russische
tanks rolden het land binnen om aan de lonkende vrijheid een
einde te maken. Opgekropte woede van de bevolking komt
dezer dagen tot uitbarsting in roerig Praag.
De politie kreeg de opdracht a»le
demonstranten uiteen te drijven
en een efficiënt middel daartoe
was wel het laten aanrukken van
een waterkanon, die hier op het
W enceslasplein in Praag zijn
spuitende kracht ten toon spreidt.
