Geen klanten voor militaire hospitalen langs de grens IERLAND WIL HULP YAN VN Uit de Haagse hof geplukt Arts dwingt Grieks toestel naar Albanië Reservisten steunen de protestanten alles goed en wel Geen werk Twee patiënten Politie ontruimt W ensceslausplein Maanman bedolven Gestuurd Daders van vijfvoudige moord bekend? COMMUNISTISCHE ACTIVITEIT 3 MAANDAG 18 AUGUSTUS 1969 1 ooi personw! luw fjvtvnndvn Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen LETTERKENNY In het groene, heuvelland van de Ierse re publiek slaagde ik er eindelijk in een van de vier veldhospitalen te vinden, die in verband met de troebelen in Ulster waren inge richt. Nadat ik eerst naar het 40 km verder liggende Donogal gereden was om slechts te ontdekken dat zich daar een vluchtelingen kamp bevond met zegge en schrijve één persoon erin had een sergeant me tegen het vallen van de avond toch nog op het goede spoor kunnen zetten. Met veel geraas en onder wolken van stof is zaterdagmiddag een oude, dertig meter hoge schoor steen op het terrein van Werk spoor in Utrecht opgeblazen. Het ruim vijftig jaar oude bouwsel be hoorde bij de oude smederij, maar werd al geruime tijd niet meer ge- bruikt. De foto werd genomen op het moment dat de pijp „door de knieën" gaat voor het geweld van het dynamiet. Het landhuis, waarin het veld hospitaal was ingericht, heette Rock- hill. Het lag een kilometer of dertig van de grens met Ulster vandaan, vlakbij het plaatsje Letterkenny. Een steile weg voerde erheen. De bewa king bestond uit zeker vijftig zwaar gewapende militairen. Bij een slag boom moest ik me uitvoerig legitime ren alvorens ik toegelaten werd. Woningnood (2) De heer C. Poulisse uit Den Haag heeft volkomen gelijk met zijn opmer king dat de woningnood nog steeds voortduurt mede omdat de verant woordelijke politici, ambtenaren e.d. er zelf geen last van hebben en mede daarcm nogal gemakkelijk goedkeu- omring verlenen aan de bouw van aller- lei kostbare gebouwen (Nederlandse bank. Congresgebouw, Amsterdams stadhuis enz). Het is goed hier eens een vergelij king te maken met een gezin. De ou ders zijn verplicht hun uitgaven zo te doen. dat allereerst in de meest nood zakelijke behoeften wordt voorzien '1( eten, drinken, kleren, onderdak, een bed met dekens tegen de kou enz. Pas als er dan nog geld overblijft, kunnen zij aan andere dingen denken. Ouders, die zich eerst allerlei luxe ."^aanschaffen (mooie schilderijen, oud-Chinese vazen enz.) en dan tot de conclusie komen, dat er te weinig geld over is voor de eerste levensbehoeften (en daarmee niettemin toch gewoon jaar-in-jaar-uit doorgaan!), zijn niet in •b staat een gezin naar behoren te bestu %en. Wellicht zijn ze zelfs strafbaar wcrens verwaarlozing. Dat geldt ook voor de staatshuishouding. Deze moet erop ge- "icht zijn dat allereerst in de noodza- selijke behoeften wordt voorzien. Pas daarna mag aan niet dringend noodza kelijke dingen worden gedacht. Vanaf Ie oorlog hadden we alle bouwcapaci- eit moeten richten op de woningbouw, ian warpn we nu al lang uit de isère geweest. Rotterdam P. L. de Lange AOW Reeds enige keren konden we le ien hoe misdadigers aan weduwen 'i iun aow wisten te ontstelen. Deze die- en schijnen bij voorkeur vrouwen als jiiun slachtoffers te kiezen. Wellicht g itaan ze op de loer op plaatsen waar K :ij in de rij staan om hun geld te "fialen. Het lijkt mij goed de aow-ers er nog "Jtens op te wijzen dat zij hun geld ook ii >p de giro of naar een bank kunnen aten overschrijven. Zij kunnen dan I elkens wat geld van de bank haVn en krijgen nog wat. rente ook. Het is te genwoordig niet nodig om veel geld in tuis te hebben. Spijkenisse G. D. van Bueren De commandant van het veldhospi taal was een grimmig kijkende ma joor. Zijn naam was James O'Connor. Er liepen nog veel meer officieren rond. Ze hadden kennelijk zo weinig te doen dat ze zich stuk voor stuk met het aflossen van de wacht be moeiden. Zijn ogenschijnlijke norsheid ten spijt was majoor O'Connor de vrien delijkheid zelve. Hij toonde zich be reid alle inlichtingen te geven, die ik als journalist nodig meende te heb ben. „Vorige week donderdag zijn we hier aangekomen", zei hij. „Dit veld hospitaal telt vier doktoren, vijftien verpleegsters en het personeel voor de ambulancewagens. Het is een standaard militaire eenheid. De ande re drie veldhospitalen in het grensge bied zien er net zo uit". „Waarom", zo vroeg ik hem, „heeft de Ierse militaire geneeskundige dienst zoveel veldhospitalen op de grens met Ulster ingericht?" „Om gewonden, die over de grens worden gebracht, te verzorgen", luid- j de het eenvoudige bescheid. „Wij bestrijken het gebied waarin Lon- donderry ligt. De afgelopen dagen 1 raakten daar enkele honderden mensen geblesseerd". De hamvraag hoeveel patiënten er wel in zijn hospitaal waren opgeno men, beantwoordde majoor O'Connor zonder enige schroom. „Twee stuks, zei hij. „Daarnaast hebben we er zo'n twintig verbonden en weer naar huis gestuurd". Niet lang daarna werden me de twee gewonden getoond, die door het legertje van artsen en verpleegsters verzorgd werden. De ene was een jongetje van een jaar of tien. die bij het vullen van een benzinebom brandwonden aan hoofd en schouders had opgelopen. De andere was een op een stok steunende Amerikaan, die zich journalist noemde, eruit zag als een gesjeesde cowboy, en een vleeswond aan zijn linker enkel had. De stugge man. die ook nog een ooglapje a la Mosje Dajan droeg in de zesdaagse oorlog zou hij in Israël het rechter oog hebben verlo ren was lopend, zeg maar: hin kend patiënt. Hij was net „de stad' in geweest, waarmee hijLetterkenny bedoelde, en vertelde dat hij voorlo pig maar in het veldhospitaal bleef omdat hij niet zou weten waar hij heen moest. Toen ik hem verbaasd vroeg waarom hij niet naar huis ging hij bevestigde „in Philadelphia of daaromtrent te wonen" bleef hij het antwoord schuldig. Wel waarschuwde hij me voor „die smerige politieagenten in Ulster, die iedereen voor hun raap schieten". kon ik me heel goed begrijpen dat Belfast het inrichten van vier mili taire veldhospitalen op de grens als een provocatie zowel als een inmen ging in binnenlandse aangelegenheden beschouwt. Hetzelfde geldt trouwens voor de zeker 2.000 man aan Ierse troepen, die in de richting van Ulster zijn gedirigeerd. Hun kampen, waarvan ik er een heb gezien, zijn slechts onderdeel van de zenuwoorlog, die door nationalistiche krachten wordt gevoerd, en waarvan het aandringen op het zenden van UNO-troepen een ander aspect is. De Ierse minister van buitenlandse zaken, dr. Hilllary, die thans iq New York verblijft om de Verenigde Na ties te bewerken alsnog een interna tionale troepenmacht op de been te brengen, wordt door de protestanten in Ulster als de meest lachwekkende beschouwd. Bij Kildum passeerde ik zonder enige moeite de grens met Noord-Ier- land. Naar m'n paspoort en m'n auto papieren werd niet eens gevraagd. Maar nog geen vijf kilometer verder werd ik aangehouden door politie- reservisten, die met machinepistolen gewapend waren. „Wat zit er in uw autokoffer", vroeg een sergeant nadat hij het in- terrieur van mijn huurauto van on der tot boven had doorzocht. ".Twee honderd kilo bommen en handgra naten". spotte ik „Zeer on waarschijnlijk". zei hij doodernstig, toen ik het deksel voor hem opende. Even doodernstig liet hij me gaan. Een paar uur later, toen ik Belfast weer binnenreed, werd ik opnieuw aangehouden, nu door ongeunifor- mberde protestanten. Bij het schijnsel van een zaklantaarn volgde een nieuwe controle. Hoewel ik naar de papieren vroeg van deze op eigen houtje opererende Ulster-burgers, deed men net of men mij niet be- i greep. Tegen het advies van premier Chi- I chester-Clark in onder hoongelach zei hij gisteren op een persconferen- j tie dat dit soort voorvallen bij de I politie moesten worden gemeld heb ik niet de moeite genomen me bij de gevoegde autoriteiten te bekla gen. Het zou verloren tijd en moeite zijn geweest. Zelfs het kleinste kind in Noord-Ierland weet dat de beroeps zowel als de reservepolitie met de protestanten onder één hoedje spelen. PRAAG De Praagse politie heeft gisteravond honderd mensen van het Wenceslausplein verwijderd. Zij hielden bij het beeld van de heilige Wensceslaus een stille bijeenkomst. Bij de actie deden zich geen inciden ten voor. Het is nog steeds verboden zich in de buurt van het standbeeld op te houden. De eerste man op de maan. Neil Armstrong, is met zijn Apollo-11 collega's gisteren op grootse wij ze gehuldigd in Houston, de plaats van waaruit de spectacu laire maanvlucht werd gediri geerd. Op een gegeven moment was Armstrong letterlijk bedol ven onder het papier van de „ticker tape". De foto's tonen hem tijdens en na deze typisch Amerikaanse huldiging. (Vervolg van pag 1) Ook gisteravond leek Belfast een spookstad, omdat bijna niemand zich op straat begaf, en tienduizenden ramen met ijzeren en houten schot ten waren geblindeerd. Sommige desperado's, waarschijn lijk leden van de IRA, de illegale Ierse nationalistische organisatie, waagden het nog onder dekking van de duisternis enkele schoten af te vuren en enkele handgranaten te gooien, maar vergeleken met vrijdag en zaterdagnacht had het allemaal weinig om het lijf. Vanmorgen maandag waren er geen doden bij gekomen door het vuur van sluipschutters. In totaal zijn acht mensen bij de straatterreur omgekomen, terwijl het aantal ge wonden, dat bijna 600 bedraagt, zich slechts met een paar had uitgebreid. De soldaten hebben tot nu toe niet van hun vuurwapens gebruik ge maakt. Wel hebben ze dit weekeinde chemicaliën gebruikt om van daken geworpen benzinebommen te elimine- neren, terwijl ze kisten vol van deze brandbare projektielen in beslag ge nomen hebben. Er is in Belfast overigens een groot tekort aan melkflessen ontstaan, om dat alle flessen die bij de burgerij in omloop waren, voor het vervaardigen van benzinebommen zijn gebruikt. Arrestaties In de gehavende wijken, waar on telbare uitgebrande trucks en dub beldeks bussen staan, zijn sinds za terdag bijna 200 oproerkraaiers gear resteerd. De meesten van hen hadden vuurwapens op zak; van enkelen kon bewezen worden dat ze lid waren van de Ierse verzetsorganisatie, die de tegenstellingen tussen de pro testanten en de rooms-katholieken in Ulster ten gunste van de Ierse repu bliek tracht uit te buiten. De regering van Ulster heeft in de getroffen wijken noodposten in gesteld. De honderden mensen die dakloos zijn geraakt, kunnen daar nieuwe woonruimte aanvragen en een voorschot voor de aankoop van i hun eerste levensbehoefte krijgen. Ook worden er dekens en maaltijden verstrekt aan gezinnen, die voorlopig in opvangcentra zijn ondergebracht Paisley In de Ulster Hall in Belfast hield de onverdraagzame dominee Paisley gisteren twee bulderpreken. Hij riep z'n gemeenteleden op dienst te ne men bij de reservepolitie om de paapse revolutionairen te bestrijden. Kardinaal Conway van Ierland noemde hij de advocaat van de dui vel; de Jezuieten de gestapo-agenten van de Paus. En hij rakelde het verre verleden op de tijd van de grootste aller Orangisten, koning stadhouder Wil lem III lag hem kennelijk nog dicht bij om te bewijzen dat door de eeuwen heen protestants bloed in Ierland heeft gevloeid. De onverzoenlijke preken van de herder en leraar Paisley zijn kenmer kend voor de toestand hier. Rooms-katholieken en protestanten maken elkaar slechts verwijten, ter wijl geen voorman naar de oplossing van de moeilijkheden schijnt te willen zoeken. Premier Chichester-Clark en zijn ministers waren hier gisteren goede of, zo men wil, slechte voorbeelden van. Op een in der haast gegeven persconferentie verdedigden ze hun beleid, waarbij steeds weer naar vo ren kwam dat ze de rooms-katholieke minderheid er zijn in Ulster 500.000 rooms-katholieken tegenover 800.000 protestanten voor alle ge beurtenissen de schuld trachtten te geven. Het waren leden van de Ierse eenheidsbeweging, de IRA, die de si tuatie zouden hebben uitgebuit. De protestanten zouden zich slechts heb ben verdedigd, terwijl de rooms-ka tholieken steeds opnieuw zouden hebben aangevallen. Protestantse terreur Voor een waarnemer is de werke lijkheid echter totaal anders. Wie door de zwartgeblakerde wijken van Belfast gaat, merkt op dat de grootste verwoestingen zijn aange richt in de rooms-katholieke kwartie ren. En wie in de afgelopen dagen en nachten in het strijdgewoel heeft gestaan, heeft tenminste net zo veel protestantse als rooms-katholieke horden straatterreur zien bedrijven. Premier Chichester-Clark kondigde aan dat hij er, ondanks de huidige noodtoestand, niet aan dacht een coa litieregering te vormen. De rooms-katholieken, van wie ve len niet eens de fundamenten van de Noordierse staat onderschreven, moesten genoegen blijven nemen met wat de protestanten verordineerden. Ze moesten het nocfige geweld kun nen opbrengen omdat de hervormin gen. vooral op electoraal gebied, niet lang meer op zich zouden laten wachten. Over de aangerichte schade kunnen die van Ulster slechts met afschuw spreken. Honderden mensen zijn dakloos geworden, terwijl de werk loosheid nog groter is geworden door het afbranden van fabrieksgebouwen. De rooms-katholieke bisschop Philbin met hoed) heeft giste ren een bezoek gebracht aan de Falls Road-wijk in Belfast, die enkele dagen het toneel van ver bitterde gevechten is geweest. Bij een afzetting door Britse troepen sprak hij met journalis ten, die uit alle delen van de westerse wereld naar Noord- Ierland zijn gekomen. Premier Chichester-Cl&rk kon nog niet zeggen welke sehaderegellngen zijn regering zou treffen. De Noordierse premier beschuldig de de Ierse nationalisten ervan de wanordelijkheden in zijn land ver oorzaakt te hebben. Helaas kon Chi chester-Clark. die door cfe Britse pre mier Wilson op het matje geroepen is dinsdag vliegt hij waarschijnlijk naar Londen geen wegen aandui den die tot een verzoening tussen het protestantse en het rooms-katholieke volksdeel zouden kunnen leiden. Hij verdedigde slechts zijn onder hevige kritiek staande beleid en richtte ver wijt na verwijt aan het adres van de rooms-katholieken. Politie-hulp Een deel van de aanwezige Engelse en Ierse journalisten viel de premier en enkele hem seconderende mi nisters fel aan. Ze vroegen hem hoe veel protestanten er onder de gear resteerden waren, gezien de verschrikkelijke verwoestingen die in voornamelijk r.k.-wijken zijn aange richt. Ook wilden ze graag weten hoe hij dacht over het partijdige optre den van de 8.000 protestantse poli- tie-reservisten, die drie dagen gele den gemobiliseerd werden. De laatsten ik heb dat zelf her haaldelijk gezien stonden namelijk oogluikend toe dat protestantse ge vechtsgroepen terreur zaaiden onder de rooms-katholieken. Zo lang het om protestantse op roerkraaiers ging, werd aangenomen dat ze zich terecht verdedigden tegen rooms-katholiek geweld. Chi chester-Clark ontweek alle voor hem pijnlijke vragen. De politie-reser- visten noemde hij evenals ds. Paisley dat had gedaan, een zegen voor het volk. Hij zou nooit toestaan dat ze ontwapend werden en zou ook tegen over premier Wilson hun optreden en hun aanblijven verdedigen. De Noordierse premier spuwde herhaaldelijk zijn gal uit over de po litieke interventie van de Ierse repu bliek. Hij vergeleek de akties, die daar worden gevoerd, met het optre den van de moordenaars en de brandstichters in Belfast en in Lon donderry. Dublin had volgens hem het vuur in Ulster verder opgestookt om een soortgelijke situatie te creëren als bijna een halve eeuw ge leden. Majoor O'Connor had het laatste i woord. Typerend voor de situatie, die door Dublin opgeblazen en uitge bouwd wordt, zei hij: „Ik ben blij tenminste nog iets te doen te hebben gehad. M'n collega's in de andere veldhospitalen moeten hun eerste ge wonde nog krijgen. Niemand zit er natuurlijk om te springen, maar als we er nu toch zijn, is het beter enig perspectief aan je opdracht te kun nen geven". Toen ik wegreed, realiseerde ik me wel dat de bevelvoerende officier van het veldhospitaal in Rockhill ook 1 maar gestuurd was. En tegelijkertijd LOS ANGELES De politie zou de moordenaar(s) van de Jy' vijf mensen die in het huis van regisseur Polanski in Beverley Hills stierven, op het spoor zijn. De Canadese politie is verzocht uit kijken naar vier „hippe" typen van on geveer 25 jaar oud. Nadere bijzonderheden werden niet bekendgemaakt Twee dagen na de moord vertelde een Pool tegen de politie van Los Angeles dat zijn vriendFrykowski, een van de vijf vermoorden, betrokken *as bij de handel in verdovende middelen. Volgens de Los Angeles Times ^had de Pool de politie drie namen gegeven van leden van de bende hande- v liars waarvan ook Frykowski lid zou zijn geweest. DOOR De DC-3 van Olympic Airways, waarvan de piloot door de Griekse doktersfamilie Tsironis werd ge dwongen naat Albanië te vliegen. De foto werd genomen na terug keer van het toestel op Korfoe. Winkelen per computer, het stond zaterdag in de krant en voor wie het niet gelezen heeft even de uit leg: via telefoon- televisie kan men zien en bestellen wat men maar wil. Betaling via de bank. Als dit systeem ooit ingevoerd wordt ben ik een vaste klant. Waar mee ik dan een gezellig stukje leven moet ontberen. Dat wordt direct toe gegeven. Het rondkijken in een win kel is een attractie apart, een inspi ratiebron ook, om eens iets anders dan anders op tafel te brengen. Maar het ontzettende in winkels zijn de medeklanten. Je staat te popelen met je lijstje in de hand, maar mevrouw voor je is aan het woord. De man of vrouw achter de toonbank krijgt haar le vensfilosofie te horen. Zo van: „En ik zeg maar, ie moet wat voor je medemensen overheb ben. Je naaste helpen...." Haar naaste ben ik op dat ogen blik. maar ze merkt het niet eens. zomin als ze het: „En dat Is dan driegulden zevenenveertig" van de winkelier hoort. Aan betalen is ze nog lang niet toe en dus wordt ze ook niet als klant afgevoerd. Integendeel de beleefdheid eist een bevestiging van haar betoog. Stel je voor, dat er nu gezegd werd: „Klets maar raak..." De mevrouw negeert de bijval, doet meer alsof ze hevig is tegenge sproken en gaat door met voorbeel den haar zienswijze te staven Haar familie en kennissen passeren de re vue. Merkwaardig overigens, dat geen van deze lieden de edele ge dragslijn van spreekster schijnt te volgen. Ze blijven in het verhaal allemaal onder de maat. Achter de toonbank is een vaag Computer medeleven. Er zijn nog drie klanten binnengekomen en misschien staat achter een begeerd kop koffie koud te worden. „Drie zevenenveertig", wordt nog eens gewaagd. Maar mevrouw is nu bezig te de monstreren hoezeer haar echtgenoot en zij één lijn in hun levenswandel trekken. Zij 'net, dal de man het allemaal iets kinderlijker bekijkt. Ze zegt het wel niet ruiterlijk dat hij \vel eens steken laat vallen, maar het is toch wel duidelijk dat zij hem van dwalingen weerhoudt. Ik heb de door mij gewenste inko pen reeds verzameld. De kassa be hoeft slechts te worden aangeslagen. Dan komt -de tweestrijd. Rustig wachten? Mevrouw „per ongeluk" op de te nen trappen en zo haar uil concen tratie halen? Eerlijk zeggen, dat je haast hebt en wilt afrekenen? Dan schiet een mevrouw naar vo ren met een artikel in de hand plus afgepast geld: „Mag ik even...." De kletsmevrouw wijkt welwillend te rug, zelf kun je niet nrotesteren. want dat afgepaste geld lijkt een doorslaand argument. Als de kassa rinkelt, verzint de afgepaste mevrouw opeens, dat ze toch nog iets anders nodig heeft en nog iets en o ja dat ook nog.... Kijk, op die ogenblikken voel ik alles voor computerwinkelen.... ATHENE De gekaapte DC-3 van de Griekse luchtvaartmaat- j schappij Olympic Airways die in Albanië was geland, is gisteren j met haar passagiers en beman- j ningsleden in Athene terugge- keerd. Bij de passagiers bevonden zich j echter niet de veertigjarige Griekse j arts Vassilios Tsironis. diens vrouw en belde zonen van tien en twaalf jaar. die zaterdag de piloot met re volvers en messen hadden gedwon gen van koers te veranderen. De DC-3. die van Athene over Agrinion I naar Noord-CHeVenland had moeten j vliegen, landde op een veld in de j buurt van de Zuidalbanese stad Va- j lona. De Griekse arts vroeg hier om asiel j voor zichzelf en zijn gezin omdat hij niet meer 'even kon onder het be wind in Griekenland. De arts en zijn gezin zijn in Albanië gebleven. Volgens dc passagiers was er grote i onrust in het vliegtuig ontstaan toen boven Valona vier Mi^-straaljagers j oudoken en naast de DC-3 gingen vliegen. De A'hanese autoriteiten hadden alles gedaan, zo zeiden zij. om hun verMUf jn Albanië zo aange naam mogelijk te maken. De Griekse veiligheidsdienst heeft meegedeeld dat de arts verscheidene keren in Griekenland tot gevangenis straffen is veroordeeld wegens com munistische activiteit. In de periode onder het conservatieve bewind van Karamanlis had Tsironis zich ette lijke keren openlijk ingezet voor een betere behandeling van de commu nisten die in de gevangenis zaten. Wegens deze activiteit was de arts uit regerlngsdienst ontslagen. De luchtvaartmaatschappij Olym pic Airways is eigendom van de re der Aristoteles Onassis die met de weduwe van president Kennedy is getrouwd. Tijdens de vlucht naar Al banië heeft geen van de inzittenden van het gekaapte toestel letsel opge lopen. Het was de tweede maal dit jaar dat een vliegtuig van deze maatschappij werd gekaapt. Op 2 ja nuari dwong een dertigjarige Griek een toestel tussen Athene en Kreta koers te zetten naar Kairo, Egypte liet het vliegtuig met de inzittenden dezelfde dag nog terugkeren. (Griekenland en Albanië on derhouden geen diplomatieke be trekkingen. Zc leven formeel nog op voet van oorlog met eH'-T. Na de tweede wereldoorlog ben ze geen vredesverdrag t ten. De vijandigheid gaat k zakelijk van Griekenland uit. .at een deel van Albanië opeist).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 5