Weerbaar voor de schoolse school
Vernieuwing 't meest met
experimenten gediend
Reacties
Franse
op devaluatie
franc rustig
VERDER KIJKEN DAN DE CIJFERS OP HET RAPPORT
Leraren zijn ongerust
over nieuwe begroting
Met onderwijs
meedenken
Dienstweigeraars
willen staken
Kamervragen over
opsporingsactie
via televisie
FIMNCIEEL WEEKOVERZICHT
Prijzenbeschikking
igd
na
gewijzig
devaluatie franc
LECTUUR
9
ZATERDAG 16 AUGUSTUS 1969
vernieuwing tot stand te brengen.
Veel meer laat de hervorming van
het onderwijs als geheel te wensen.
Vernieuwing in de vorm van toevoe
ging van nieuwe vakken schijnt
moeilijk, zo niet onmogelijk. Aldus
een betoog van prof. dr. I. Gadourek
(Van onze onderwüsredacteur)
DEN HAAG Kijk niet alleen naar het onder
wijs, maar ook naar de gezinnen. Er wordt veel
betoogd over het hoge percentage zittenblijvers
in de eerste klas van de lagere school, over de
grote ongelijkheid in schoolkansen tussen kinde
ren uit „hogere" en „lagere" millieus, over een
betere aansluiting tussen kleuter- en basisonder
wijs enz. De gemeenschap heeft zich deze zaken
inderdaad aan te trekken maar het gezin zelf
telt ook mee: de ouders kunnen meer doen aan
het cultureel-pedagogisch milieu en daardoor aan
de schoolprestaties. Dit is de strekking van een
proefschrift van dr. J. C. C. Rupp.
Maar toch ook meer aandacht voor de school als orga
nisatie. zegt een ander proefschrift. De leerling is te zeer
afhankelijk van de leraar, die weer afhankelijk is van leer-
en examenprogramma's, vastgesteld door „het Rijk",
schrijft dr. J. Roggema.
De kweekschool en haar belangrijkste toeleveringsinsti
tuut de ulo vormden een studie-object voor dr. P. B. Renes.
De selectie van onze onderwijzers is een proces, waarvan
het verloop aan de goden wordt overgelaten, zegt hij in
zijn boeiende dissertatie.
Het vhmo kwam aan bod in een proefschrift van dr. J.
H. J. Crijns. De hbs die hij onder de loep nam, was royaler
in het laten overgaan van leerlingen dan men landelijk
gewoon is. Toch was het percentage geslaagden hoger dan
elders.
De uitgeverij Noorduijn kwam bij haar 150-jarig
bestaan o.a. met een publikatie over de wetenschapsbeoefe
ning bij het voortgezet onderwijs. De redacteur van de
uitgave, drs. A. J. S. van Dam, trekt uit de beschouwingen
van zeven medewerkers de conclusie dat het niet voldoen
de is schoolvakken naar de inhoud up-to-date te maken: de
jonge mens moet voorbereid worden op toekomst-denken. I
Deze studies hebben niet alleen betekenis voor school
mensen: in de wassende stroom van onderwijsgeschriften
treft men steeds meer punten aan die van belang zijn voor
de maatschappij in haar geheel. Wie mee wil denken met
het onderwijs, vindt bij het begin van het nieuwe school
jaar lectuur te over.
Dr J. C. C. Rupp introduceert een
nieuwe term: „schoolweerbaarheid".
Een kind is schoolweerbaar als het
zich op de lagere school weet te red
den in verschillende situaties, dus
ook in de grote klas. bij de onderwij
zeres) waar het niet zo „in valt" enz.
Het onderwijs moet veranderen,
maar de ouders ook: zij kunnen hun
kinderen meer schoolweerbaar ma
ken.
Kinderen die zich, naar het idee
'van hun ouders, moeilijk kunnen
aanpassen aan de lagere school, zijn
merkwaardigerwijs meestal niet de
lzelfden als de kinderen die volgens
de onderwijzers moeilijkheden geven.
Als een moeder haar kind eigenlijk
niet kan loslaten, meent zij dat het
op school aanpassingsmoeilijkheden
heeft, maar dit probleem van de
moeder heeft op de schoolprestaties
vanhet kind geen invloed.
Als de onderwijzer gedragsproble-
men waarneemt (erg verlegen, ner
veus, aandacht vragend, brutaal) ligt
0e zaak moeilijker. Die kindëren blij
ven met hun vorderingen al in de
perste klas achter, hoewel ze volgens
ppn intelligentietest gelijk kunnen
ptaan met andere kinderen.
Toch vormen gedragsmoeilijkheden
hiet de kern van de kwestie; ook in
andere gevallen blijven leerlingen
beneden hun mogelijkheden. Dr.
Rupp is dan ook aandacht gaan
schenken aan èlle zwakke presteer
ders. Zo komt hij ertoe de gezinnen
te onderscheiden naar de mate waar
in de ouders de kennisdrang van hun
kinderen proberen te bevorderen en
ze geïnteresseerd zijn in de school.
Jen schoolweerbaar kind komt uit
jeen' gezin waarin de omgang tussen
ouders en kinderen is afgestemd op
pet stimuleren van de verstandelijke
ontwikkeling wat niet wil zeggen:
aanzetten tot topprestaties.
Voor het cultuur-pedagogisch pa
troon is niet doorslaggevend hoeveel
Ouders van hun kinderen houden,
biaar de vorm van die aandacht. Het
zit hem niet in (bijv.) het op schoot
trekken van het kind, maar in het op
schoot trekken en dan (bijv.) voorle
den. Het voorlezen geeft het kind een
grote voorsprong bij het zelf leren
lezen op school.
I In zijn dikke turf „Het verborgen
talent" zegt prof. Van Heek dat het
eenvoudiger zal zijn het onderwijs te
Ihervormen dan het cultuurpatroon
van de ouders te beïnvloeden. Dr.
Rupp redeneert dat men het een
poet doen en het ander niet moet
palaten. (Hij werkt nu in Utrecht aan
Pen programma van „gezinsbeïnvloe-
fing".
Schooltjes
Iedere kweekschoolleraar kan zijn
figen weg gaan; hij legt de wette
lijke voorschriften op zijn manier uit.
Men zou kunnen zeggen dat de
kweekschool, net als de middelbare
School, een verzameling is van
binnen een school.
Verschillende docenten eisen
Erschillende leerdisciplines. Leraren
nstgeschiedenis, geschiedenis, Ne-
rlands en pedagogiek behandelen
Eemaal begrippen als barok en ro-
•ntiek, maar ze.doen het onafhan-
lijk van elkaar.
I Dit is een van de antwoorden die
pr. J. Roggema kreeg toen hij voor
pen studie over de schoolorganisatie
Pc meningen van kweekschooldirec-
leuren peilde.
i De directeur zelf heeft nauwelijks
been om op te staan wanneer hij
onderwijskundige leiding zou willen
geven. Dat wordt betreurd, maar er
t'jn ook directeuren die het voor het
onderwijs juist gunstig vinden dat de
docenten hun eigen gang kunnen
gaan. Om die autonomie van de le
raar gaat het in het proefschrift van
dr. Roggema voor en na.
Hij spreekt van de „schoolse
•ohool" Autoritaire leraren houden
da leerlingen onmondig en voor die
leraren zelf is het programma een
onaantastbare autoriteit. Een pijnlijk
punt is dat de directeuren het bij een
conflict tussen leraar en leerling niet
mogelijk vinden, de leraar in het
openbaar af te vallen, ook als daartoe
wél-aanleiding zou zijn.
Blijkens een enquête vindt bijna
de helft van de leerlingen hun
kweekschool „schools"; 43 procent
kon niet de uitspraak onderschrijven
dat zij als volwassenen en zelfstandi
ge mensen behandeld worden. An
derzijds vindt een meerderheid van
de leraren (53 procent) dat de leerlin
gen onvoldoende zelfstandig zijn en
dat er wel voor hen gedacht moét
worden.
Achttien van de 21 rijks
kweekscholen hebben er sportief aan
meegewerkt hun leraren te laten be
oordelen op „schoolsheid" (vasthou
den aan het boekje, gedetailleerd be
handelen van kleine stukken stof,
overhoren enz.). Leraren die men
schools vindt, blijken langer op
ulo-scholen les te hebben gegeven
dan hun niet-schoolse collega's.
Heeft het schoolse type een voor
keur voor de ulo of maakt de ulo
haar docenten schools? Dr. Roggema
veronderstelt het laatste. Met zijn
opmerkingen over de ulodril zal de
auteur zich bij die tak van onderwijs
niet populair maken: zijn terloops
geuite kritiek glijdt over de moeilijk
heden met het genre ulo-/mavo-leer-
lingen te gemakkelijk heen.
Bollebozen
De lagere school wordt bestookt
met verhandelingen over wat zij wel
en niet zou moeten doen maar hoe
komen we aan de mensen die al die
raadgevingen in praktijk brengen?
De bolleboos kan tegenwoordig heel
wat anders worden dan onderwijzer.
De kweekschool bevolking bestaat
voor meer dan de helft uit ulo-A-abi-
turiënten.
De leerling die de ulo heeft ge
volgd, behoorde in het algemeen tot
degenen die na de lagere school niet
geschikt bevonden werden voor het
vhmo. Daarna zijn de sterksten van
de ulo-leerlingen de B-kant uitge
gaan; voor de A-leerlingen was er
niet veel meer keus dan een kantoor
baan of de kweekschool
Zo krijgt de kweekschool degenen
die een paar maal onderworpen zijn
geweest aan een negatief selectiepro
ces. De opvoeding van de lagere
schooljeugd zal meer en meer toever
trouwd moeten worden aan mensen
die als semi-intellectueel en soms
zelfs als niet al te snugger te boek
staan. Dr. P. B. Renes spreekt hiero
ver zijn verontrusting uit in zijn
proefschrift over de recrutering van
onderwijzers.
Schetst hij een te somber beeld?
De kweekschool krijgt toch ook abi
turiënten van het vhmo? Ja, maar
niet veel. En er zijn toch ook
ulo-leerlingen die best hbs of gym
hadden kunnen volgen? Jawel, maar
onderwijzer geworden, blijken zij de
eersten te zijn die van het basison
derwijs overstappen naar het voort
gezet onderwijs. Er is wel een ander
punt dat tot correctie dwingt: bij de
vrouwelijke kweekschoolleerlingen
verloopt het selectieproces veel posi
tiever.
De onderwijzeres staat er ook beter
op in de publieke opinie: in milieus
waar de dochters gewoonlijk niet
met onderwijzers in het huwelijk
treden, trouwen de zonen zonder be
zwaar een „aardig onderwijzeresje".
Een ander treffend verschil: manne
lijke kweekschoolleerlingen schatten
het pTestige van een schoolhoofd zeer
hoog op het absurde af, zegt dr.
Renes. Dit zal voortkomen uit een
zekere behoefte aan compensatie:
men had eigenlijk iets anders willen
worden. De vrouwelijke
kweekschoolleerlingen voor wie
doorgaans niets te compenseren valt,
hebben een reëlere visie.
Het intellectuele recruteringsveld
van de kweekschool (die zich sinds
kort officieel pedagogische academie
mag noemen) is nu verlegd naar de
havo. Dr. Renes zou de opleiding
voor kleuterleidsters willen combine
ren met een opleiding voor personeel
dat in de aanvangsklassen van de
basisschool lesgeeft; tot die opleiding
zou men toegelaten kunnen worden
met een mavo-diploma.
72.117 cijfers
Zou het de moeite waard zijn
72.117 rapport- en exameneijfers van
één school te groeperen en te analyse
ren? Bij lezing van het proefschrift
van dr. J. H. J. Crijns, rector van de
Norbertus-scholengemeenschap in
Roosendaal en redacteur van het le-
rarenweekblad, kan aanvankelijk
enige twijfel rijzen aan het nut van
zijn grondige verkenning van een be
perkt terrein.
De situatie lijkt wat exclusief: het
gaat alleen om de hbs-afdeling van
het bisschoppelijk college in Roer
mond; het is een school met louter
jongens en er is een voorbereidende
klas. Dr. Crijns plaatst echter zijn
studie tegen de achtergrond van het
algemene cijfer- en beoordelingssys
teem, welks herkomst bij de Chine
zen gezocht schijnt te moeten worden
en die achtergrond is meer dan
versiering.
Als iets de zin van dit onderzoek
duidelijk maakt dan is het dat die
ene bepaalde school zich nu net. an
ders blijkt te gedragen dan de\,ge-
middelde" school, die alleen op pa
pier bestaat. Door „action research"
aan diverse aparte scholen kan voor
komen worden dat aan dat gemiddel
de de kracht van een norm wordt
toegekend.
Op de school in Roermond werd
gedurende een aantal jaren een min
der streng bevorderingsbeleid ge
voerd dan in Nederland in het alge
meen. Niettemin kwam men voor de
dag met betere examenresultaten dan
de landelijke en dat ondanks een
hoge deelneming van leerlingen uit
de z.g. lagere milieus. Hoe zit dat:
was die school bijzonder handig in
het erdoor slepen van kandidaten?
Dr. Crijns maakt duidelijk dat een
dergelijke invloed niet in het spel I
kan zijn. Het ligt meer voor de hand
de verklaring te zoeken in de bege-
leiding van de leerlingen. Om extra j
contacten te kunnen onderhouden
met de gezinnen en de leerlingen 1
werden enkele priester-leraren van
in de jubileumuitgave van uitgeverij
Noorduijn.
Bekijkt men dee roosters
recentee wetenschappelijke ontwikke
ling dan treft het bijna ge
heel ontbrken van kennis die
voor de algemene vorming en
ook voor de latere toepassing
sing juist zo ter zake is, namelijk de
STEENWIJK De in het kamp
Vledder verblijvende, dienstweige
raars hebben aangekondigd maandag
morgen om half acht in staking te
zullen gaan. Als reden werd aange
voerd de aanhouding van de 20-ja-
rige Amsterdammer C. J. P., die een
celstraf van twee dagen moet uitzit
ten wegens dienstverzuim, maar dit
weigert. De jongeman is naar Assen
overgebracht. Hij had opdracht giste
ren op het ministereie van defensie
te verschijnen. Aangezien hij „moe
was en enkele vrienden mee wilde ne
men", arriveerde hij niet in Den
Haag. Vanavond werd hij opgepakt
door marechaussees in een bus die
met een groep kampbewoners op
weg wilde gaan naar Steenwij k.
DEN HAAG Het Tweede-kam
merlid mevrouw Singer-Dekker (soc)
informeert bij de minister van jus
titie of het juist is dat een werkgroep
is ingesteld die moet onderzoeken op
welke wijze de televisie het best kan
worden ingeschakeld1 bij de opspo
ring van daders van strafbare feiten.
Zij wil weten hoeveel leden de com
missie eventueel telt en wat de op
dracht inhoudt. Ook verzoekt zij de
minister het rapport van de commis
sie eerst voor te leggen aan de Ka
mer alvorens een beslissing te ne
men.
wetenschap van mens en maatschappij.
Behalve in het beroepsonderwijs
hebben de scholen de ontwikkeling
van de wetenschappen in dit opzicht
bijna volstrekt genegeerd. Psycholo
gie, sociologie en culturele antropolo
gie floreren aan de universiteiten; op
school blijven ze vrijwel onbekend.
iHoe zou men voor de mens- .en
maatschappijwetenschappen ruimte
kunnen maken in het onderwijs? De
docenten van andere vakken vormen"
zuilen dwars door de levensbeschou
welijke zuilen heen: classici, mathe
matici. historici, enz. Zij zullen niet
voorstellen hun eigen vak in te krim
pen.
Prof. Gadourek noemt de leerling
een van de laatste hard zwoegende
werkers in onze verzorgingsstaat
waarin het accent verschoven is van
de produktie naar consumptie. Men
komt met de bestaande stof al niet
klaar en er kan niets bij. Moet er
„van hogerhand" het mes in worden
gezet? Dat zou indruisen tegen de
democratische spelregels.
Waarschijnlijk zou de beste oplossing
zijn naast de gevestigde schooltypen
andere schooltypen met nieuwe vak
ken een kans te gevea
Redacteur Van Dam sluit zich aan
bij de ideeën van prof. dr. Fred Po
lak, die naast de bestudering van het
verleden in de geschiedenis onver
vangbaar als middel om het heden te
relativeren en van de huidige we
reld tevens de toekomstkunde een
plaats wil geven.
Ook neemt drs. Van Dam de
idee van prof. Gadourek over: de
verdere ontwikkeling van het
onderwijs is het meest gediend
met experimenten naast het
bestaande. Pogingen om alles in
overleg te regelen blijven toch
maar steken in vruchteloos ge
praat.
TON ELIAS
Dit is prins Kharlid ben Saoed, zoon van wijlen koning Saoed van Saoedi
Arabië, die in Nederland is om „ongeveer" 200 miljoen gulden op te eisen
van de Algemene Bank Nederland. Dit bedrag zou door zijn vader op de
bank zijn gezet ten behoeve van Kharlid en twee van zijn (vele harem)
broers, volgens de prins „uit te betalen na zijn -overlijden".
Op een persconferentie in Amsterdam zei prins Khalid, dat hij en die
twee broers de enige erfgenamen zijn, die recht op het geld hebben. „Als
bewijs van dank Voor alle hulp, die wij hem tijdens zijn koningschap heb
ben gegeven". De mededelingen van Khalid bleven echter nogal vaag.
Een woordvoerder van de Algemene Bank Nederland deelde desgevraagd
mee, dat de situatie wel wat anders ligt dan de prins voorstelt. In de eerste
plaats klopt het genoemde bedrag niet, maar bovendien zijn er „vele tien
tallen" zonen van de overleden koning, die aanspraak op het geld maken.
Het bankgeheim stond verdere mededelingen niet toe
DEN HAAG In de Staatscourant
van gisteren is een wijziging in de prij
zenbeschikking goederen en diensten
gepubliceerd. Bepaald wordt dat na
devaluatie van een vreemde valute
een daling van de invoerprijzen volle
dig en in alle distributieschakels
dient te worden doorberekend in de
verkoopprijzen. De regering acht de
ze wijziging in verband met de deva
luatie van de Franse franc in het
algemeen sociaal-economisch be
lang. Dezelfde wijziging is aange
bracht in de reeds afgekondigde prij-
zenbeschikkingen voor walserijpro-
ducten, roestvrij stalen platen en sta
len buizen.
Een motorboot met ongeveer veer
tig passagiers is gisteren tijdens een
tocht op de Nijl, een kilometer of
twintig ten noorden van de Egyp
tische hoofdstad, omgeslagen. Ver
moedelijk twintig mensen zijn ver
dronken. Zestien mensen zijn gered.
Tot dusver zijn zeven lijken gebor
gen.
De financiële centra hebben
op het verrassend besluit tot
devaluatie van de Franse frank
zeer rustig gereageerd. Op de
valutamarkten ontstond enige
deining rond het pond sterling,
maar verder leeft men in af
wachting van de ontwikkeling.
Op de Amsterdamse beurs was
de stemming beheerst en de
handel gering. Ook hier wacht
men op nieuwe impulsen.
Sedert het vorig jaar Frankrijk ge
troffen werd door een stakingsgolf,
welke middels excessieve loonex
plosies kon worden bedwongen, stond
de Franse valuta op de nominatie om
een waardevermindering te onder
gaan. De koppigheid van generaal de
Gaulle verhinderde dit echter, maar
Pompidou heeft niet lang geaarzeld
om tol devaluatie over te gaan.
Het spreekt vanzelf, dat de gedach
ten zijn uitgegaan naar de positie
van andere valuta's. We noemen het
pond sterling, dat deze week ook nog
te verwerken kreeg het tegenvallend
resultaat van de Britse handelsbalans
over juni. Het is. dank zij officiële
interventie, deze week gelukt om de
druk op het pond sterling op te van
gen. Van paniek was geen sprake.
Toch blijft de Britse valuta een
zwakke plek in het monetaire stelsel.
Of het Wilson gelukken zal om de
positie van zijn munt te handhaven,
hangt hoofdzakelijk af'van de zelfbe
heersing der Britse bevolking. Is men
bereid om de binnenlandse consump
tie te beperken en de export meer
kansen te geven? Zal men loonacties
willen uitstellen ter wille van het
algemeen belang?
Ook de Belgische munt kwam deze
week onder druk te staan, maar de
Het gaat mis met onderwijs
Dr. J.H.J. Crijns: EEN SCHOOL
I NCIJFERS. Een cijfermatige ana
lyse van een Nederlandse h.b.s. (193
blz.). Uitg. Malmberg, 's-Hertogen-
bosch; 20.-.
Drs. A. J. S. van Dam e.a.: ONDER
WIJS EN WETENSCHAP. De school
vraagt aan de wetenschap(140
blz.) Uitgegeven bij het 150-jarig
bestaan van J. Noorduijn en Zoon
NV. Gorinchem; 16,50.
Dr. P.B. Renes: RECRUTERING
EN SELECTIE VAN LEERKRACH
TEN VOOR HET LAGER ONDER
WIJS IN NEDERLAND (242 blz.).
Uitg. Wolters-Noordhoff, Groningen;
22,40.
Dr. J. Roggema: DE SCHOOLSE
SCHOOL. Een oriënterend onderzoek
naar kenmerken van de school als
organisatie (143 blz.). Uitg. Van Gor-
cum. Assen: 18,-.
Dr. J. C. C. Rupp: OPVOEDING
TOT SCHOOLWEERBAARHEID.
Een Utrechtse kinderpsychologische
studie (246 blz.). Uitg. Wolters-Noord
hoff, Groningen; ƒ26.-.
lessen vrijgesteld. Hierdoor kon veel
eerder corrigerend en helpend wor
den ingegrepen.
De cijferverdeling van de leraren
zag er in Roermond heel redelijk uit,
maar het rapportcijfer moet veel
meer een objectieve weergave wor
den van wat de leerling presteert.
Met prof. De Groot pleit dr. Crijns
voor objectieve toetsen en verminde
ring van het aantal selectiedrempels.
Terwijl de scholen steeds bezig zijn
met selecteren, worden de cijfers in
de hogere leerjaren toch eerder
slechter dan beter. De logica daarvan
is niet in te zien.
Het mes erin?
Hel is altijd wel "«st
tvnnen do
(Van onze onderwüsredacteur)
ARNHEM Er zullen niet
veel andere landen zijn waar een
zo groot deel van de belasting
gelden aan het onderwijs wordt
besteed als in Nederland. Maar
wij hebben nu eenmaal een kin
derrijk land: dat maakt de on
derwijsuitgaven hoog.
Dc leraren willen met hun acties
het Nederlandse volk duidelijk ma
ken dat het mis gaat met het onder
wijs en de vernieuwing daarvan, al
dus Mrs. J. van Dijk. voorzitter van
dc algemene vereniging van Ieraren.
In zijn openingsrede op de jaarver
gadering van de AVMO zei drs. Van
Dijk dat de raad van leraren veel
strijd heeft moeten voeren om het
niveau van het onderwijs te handha
ven. Onderwijsvernieuwing behoeft
niet synoniem te zijn metniveauver
laging.
Onrust
In verband met de grote onrust in
de dorentenwereld sprak de AVMO-
communicatiestoornissen tussen het
departement en de leraren meer zul-
len voorkomen. De minister en de
staatssecretaris willen een maximum j
aan inspraak mogelijk maken, maar i
het belangrijkste is hoeveel geld de
regering beschikbaar wil stellen voor I
de extra kosten van de Mammoet- j
wet.
Inspraak over alleen maar zuiniger
opzetten van het nieuwe werk zal
niemand tevreden stellen. Wij zijn
niet gerust over de komende begro
ting, aldus de heer Van Dijk.
Beroepsliefde
Staatssecretaris Grosheide heeft in
de Kamer gezegd dat de Mammoet
wet niet over de ruggen van de lera
ren mag worden ingevoerd, maar
daarmee is het vertrouwen van de
docenten nog allerminst gewonnen.
Er is een eind gekomen aan het tijd
vak waarin de leraren elke nieuwe
taakverzwaring met de mantel der
beroepsliefde bedekten. De lerarenor
ganisatie heeft de stellige indruk dat
hiervan misbruik werd en wordt ge
maakt. We gaan een emotioneel
schooljaar tegemoeg, zei drs. Van
PMk.
delen gekregen van 180 pet. in contan
ten, zódat de koersr van 120 tot 180
pet. opliep. Opniéuw verdwijnt een
fonds uit_.de. notering.
De Arhröbank komt met een 7-jari
ge obligatielening van ƒ40 miljoen
tegeii 99V* pet. Over het doel van
deze lening vermeldt het prospectus,
dat de ontwikkeling van de nationale
en internationale economie m de toe
komst een levendige kredietvraag
doet verwachten. Daaruit kan men
opmaken, dat er voorlopig, naar de
mening van deze grote bank, weinig
kans is op een belangrijkè ontspan
ning pp het gebied van de rente.
Geen breuken
Met ingang van 1 september a.s.
wordt het noteringsstelsel op de
beurs veranderd, daar men geen
breuken meer zal vermelden. Straks
krijgt men een effectennota bij aan-
of verkoop, welke niet meer ver
meldt b.v. 100 7/8 pet., maar 100
plus twee decimalen. Zo kan men
obligaties vermelden met fracties van
0.05 pet., wat betreft aandelen met
fracties van 0.1 pet.
Dit alles betekent een vereenvoudi
ging van de noteringen, een nieuwe
stap in de richting van eensgevend
geld 'koersen voor alle fondsen en een
gemakkelijker hantering van het
werk voor de computer.
monetaire positie vap België kan
sterk genoemd worden. Niéttemïri is
België erg gericht op Frankrijk, wat
betreft de handelsbetrekkingen. In
Italië is deze week het disconto ver
hoogd, maar de lire ytaat, monetair
gezien, sterk. De Deense kroon kan
een z wrakke plek genoemd worden,
maar dè Duitse mark staat weer eens
heel sterk. De discussie over de
vraag, of er een opwaardering van de
wisselkoers moet plaats hebben, ook
nog na de Franse devaluatie, is nog
niet geluwd.
De Nederlandse gulden wordt als
een harde valuta beschouwd en is
deze week niet het mikpunt der in
ternationale speculatie geweest. Naar
het ons voorkomt, is de rust aan het
internationale valutafront nog niet
definitief teruggekeerd en dient men
rekening te houden met nieuwe ont
wikkelingen.
Het is duidelijk, dat een muntont-
waarding zoals Frankrijk heeft toe
gepast, op zichzelf de toestand niet
kan saneren. Daarnaast moeten aller
lei maatregelen genomen worden om
in het binnenland het evenwicht te
herstellen. Zal het Popipldou geluk
ken om de looneisen, die onvermijde
lijk komen, binnen beperkte afmetin
gen te houden? Zal de ingevoerde
prijsstop niet ontaarden in een nieu
we stijging van de prijzén?
Amerika
Belangrijk is ook, naast de ontwik
keling in de andere EEG-landen, hoe
de Amerikaanse economie in de ko
mende periode reilt en zeilt. Hoewel
Wall Street deze week een licht
herstel kende, heerst er blijkbaar
toch nog onzekerheid over de econo
mische ontwikkeling. De Nat. City
Bank, één der grootste Amerikaanse
banken, gewaagde in haar maandbe
richt van de gevolgen, welke de al-
remmingsmaatregelen door de rege
ring getroffen, op de bedrijvigheid in
het land hebben. Vermindering van
het verbruik, van investeringen, van
de vraag naar kredieten, van de
winsten komt in zicht,
Als de overheid voortgaat de eco
nomische activiteit af te remmen, zo
als sedert vorig jaar het geval is,
komen we begin volgend jaar in een
recessie terecht, aldus de Nat. City
Bank. De voorzitter van de raad van
advieurs van president Nixon, gaf
dezer dagen in een vraaggesprek toe,
dat de krapgëldpolitiek van de Ame
rikaanse regering op den duur tot
een recessie zou kunnen leiden.
Naar het ons voorkomt, is het al
tijd moeilijk vooruit te bepalen de
uitwerking van toegepaste ge
neesmiddelen voor de economie. Men
kan teveel doseren en dan komt men
in een recessie terecht, te weinig,
maar dan handhaven zich de inflato-
re tendenzen. Hel is dus geen won
der, dat de beurzen ce.n onzekere
stemming hebben en niet goed weten,
welke richting moet worden ingesla
gen.
Beier gestemd
Op de Amsterdamse beurs was
Kor. Hoogovens beter gestemd op
gunstige prognoses voor de winstont
wikkeling dit jaar. De koers kwam
van 97.50 op 100.10. Unilever stond
onder enige druk wegens de zwakke
positie van het pond sterling. Opmer-
kelijk was de flauwe stemming van Nee, voor tennisballen hebben de
Heinekens Bier. welk fonds deze week meeste honden geen belangstelling.
van ƒ172.50 tot 166.30 terugliep. Als er nou met vette kluiven ge-
AKU en Zout wisten zich behoorlijk speeld werd maar dat was bij de
te handhaven. Kabelfabrieken liepen j nationale tenniskampioenschappen
terug van 288 tot 277 pet. Boeke (gisteren in Den Haag) uiteraard
Huidkoper heeft een bod op de aan- i niet het geval...
