Varende monumenten
Eerste Duitse parlementsvrouwen
schaak
Holland niet links laten liggen
Gedurfd
PUZZEL VAN DE WEEK
Vakantiekost (5)
SATERDAG 26 JULI 1969
4
In oktober richtten een aan
tal enthousiaste zeilers de Ver
eniging tot Botterbehoud op.
Hun doel: de originele botter
(waarvan er nu nog maar zo'n
veertig zijn) in stand te hou
den. Vroeger, in de tijd van de
Zuiderzeevisserij, voeren er
vele honderden van deze sche
pen. Sedert de afsluiting van
de Zuiderzee zijn de meeste
echter verdwenen.
„De botter is werkelijk
een prachtig schip", zegt de
27-jarige Robert van Wa
ning uit Rotterdam. „Hij is
ideaal voor het IJsselmeer
vanwege de korte golfslag
en er kunnen makkelijk
acht tot twaalf mensen aan
boord. De botter heeft bo
vendien een groot vooron
der en verder erg veel bui
tenruimte."
De Vereniging heeft on
geveer dertig leden, terwijl
er ook zo'n dertig schepen
zijn ingeschreven. Een bot
ter kost ruim 7000. Het
onderhoud komt op onge
veer 300 per jaar. Om de
ze kosten eruit te halen, ver
huurt de Vereniging bot
ters aan particulieren voor
een heel weekeinde. Er
vaart dan altijd een ervaren
schipper (meestal de eige
naar) mee, want het zeilen
met een botter is beslist
geen werk voor leken.
Dankzij deze verhuur (tot
eind september) kan men
de schepen verbeteren en
vernieuwingen aanbrengen.
Roorzltter Robert van Waning
Sommige botters zijn er ge
lukkig al veel beter gaan
uitzien en dat is prettig,
want deze varende monu
menten zijn een lust voor
het oog en geven kleine ha
ventjes zoals Spakenburg,
Volendam en Enkhuizen bij
zonder veel cachet.
De meeste botters wor
den onderhouden bij Nieuw-
boer in Spakenburg. Dat
wordt in de toekomst ech
ter steed moeilijker, want
de schepen kunnen door
een nieuwe brug, die bij
Spakenburg is gebouwd,
niet meer rechtstreeks naar
dit stadje varen. Men moet
nu een omweg (via Kam
pen) van drie dagen maken,
zodat de bottereigenaren al
voorzichtig denken aan een
nieuwe werf in Enkhuizen.
In deze plaats is ook het
Zuiderzeemuseum geves-
Donateurs en be
langstellenden voor
een tv eekend zeilen
op het IJsselmeer
kunnen zich wenden
tot het secretariaat
van de Vereniging
tot Botterbehoud,
mevrouw L. R. Hoff
mannvan Luyk,
Walterlaan 11, Bus-
sum.
tigd, waar men tal van bij
zonderheden over de bot
ter te weten kan komen.
In mei heeft de Vereni
ging een grote vlootschouw
gehouden in Hoorn en eind
september houden studenten
waarschijnlijk inter-acade-
miale zeilwedstrijden. Door
deze festiviteiten raakt de
botter wat in de publiciteit.
Robert van Waning, ak-
tief voorzitter van de Ver
eniging, vindt het een ver
ademing dat er tussen al
het plastic van tegenwoor
dig ook nog een paar échte
schepen rondvaren. Hij be
grijpt niet dat men in toe
ristische havens als Volen*-
dam nog havengeld moet
betalen. „Deze botters ge
ven aan zo'n haventje juist
sfeer en dat doet zo'n
plaatsje alleen maar goed".
Hoe het ook zij, dankzij
de Vereniging tot Botterbe
houd zal men de komende
jaren deze klassieke sche
pen op het IJsselmeer kun
nen blijven zien varen. Dat
zal elk zeilershart onge
twijfeld veel goed doen.
JORIS BODDAERT
Vorige week lieten wij u zien wat zich al
lemaal kan voordoen nadat een fraai bod
gerealiseerd lijkt te kunnen worden. On
gunstig zitsel eo een onverwachte introe
ver doen de kansen meteen keren. Ditmaal
twee spellen die een wat gedurfd eindbod
tot gevolg hadden en daarom bepaald
waard zijn nader te worden beschouwd,
In het èerste spel opende west na pas
sen van zuid de bieding met ééri harten.
Noord en zuid lieten zich niet horen en na
twee klaver van oost en twee harten en
drie harten, eindigde de bieding met vier
harten.
A 9 2
V B 10 9 7 2
O H B 4
9
Correspondentie aan de heei B. J. Nuys,
Burg. Baumannlaan 163c, Rotterdam.
Tijdens het afspelen bleek het contract
gemakkelijker haalbaar dan gedacht omdat
de troeven niet alleen twee-twee zaten,
maar bovendien met de heer bij noord. Of
noord nu ook schoppen of ruiten komt.
maakt niet uit. Bij ruiten wint de aas van
zuid, die met ruiten vervolgt, waardoor
west aan slag komt. West probeert eerst
troef vrouw, die blijft en daarna klaver ne
gen, waardoor de aas een slag wordt. De
rest laat zich raden. Ook een schoppenuit
komst levert geen moeilijkheden op. De
aas kan een keer worden gedoken, waarna
een zelfde afspel kan volgen.
Het tweede spel is eveneens een vier-
hartencontract, maar zo mogelijk nog ge
waagder, zoals uit de kaartverdeling blijkt.
A V B 5 4
O 9
H 10 96532
10964 32
O H 10
O B
AVB8
Zuid opende met drie ruiten en noord
moest uiteindelijk vier harten spelen. Oost
kwam uit met klaver zeven die voor de
aas werd. West kwam ruiten terug voor de
aas van oost, die nu naar troef terugkwam.
Noord kwam met troef boer aan slag,
speelde de aas na en Inderdaad viel de
heer. Er volgde nu klaver heer en klein
terug en of oost nu introeft of niet. vier
harten wordt gemaakt, zoals uit het naspel
blijkt.
In dit hoogseizoen van
toeristische en vakantie-ge
noegens kunt u, als Duitsland
uw verzamelgebied is, toch
nog wel eens al dan niet
door uw vakantiegenoten ver
guisd lonken naar de nieu
we emissies van West-Duits-
land en West-Berlijn. Want
daar is het een en ander
gaande.
Allereerst de zegel ter begelei
ding van de 14e Evangelische Ker-
kendag, die vorig weekeinde in
Stuttgart werd gehouden. Dit twee
jaarlijks gebeuren is In 1949 op
initiatief van Reinold von Thad-
den-Trieglaffs gestart. Het thema
„vrede", dat de Kerkendag van
Hannover (1967) beheerste, com
pleteert zich In dat van dit jaar
„hongeren naar de gerechtigheid".
Immers er is geen vrede zonder
gerechtigheid denkbaar. De gele
genheidszegel Is gemaakt naar het
affiche, dat de mensen uit hun ge
zapigheid moet wakker schudden
voor het thema.
Voor 11 augustus staan In
West-Duitsland drie emissies op
stapel. Er komt een bijzondere ze
gel. gewijd aan de Maltezer-hulp-
dienst, die in 1955 in Duitsland
werd opgericht. Deze organisatie
is wellicht het best vergelijkbaar
met onze Eerste Hulp Bij Ongeluk
ken. Op de zegel is het Malte-
zer-kruls afgebeeld, bekend van
de ridders, wier orde tot het iaar
1099 teruggaat.
In Stuttgart Is behalve de Ker
kendag nog meer te doen. Van 29
augustus tot 9 september zal weer
de grootste Europese tentoonstel
ling op het gebied van radio- tele-
beinsdke J |§§jl
»50JahftPraumwahlreckl
visie- grammofoon- en antenne-In
dustrie worden gehouden onder de
titel Deutsche Funkausstellung. In
1965 werd deze mammoet-show
bezocht door vér over een half
miljoen mensen. Op de gelegen
heidszegel is een electro-mar-ne-
tisch veld met koördinatenkruis
gestyleerd afgebeeld.
Tenslotte voor West-Duitsland
nog een blokje van drie zegeit»
dat ik galanterwijs eigenlijk als
eerste had moeten behandelen. Ter
compensatie echter zal ;k de af
beeldingen van het blokje bij het
artikel plaatsen. De drie dames
zijn de eerste vrouwelijke parle
mentariërs, die Duitsland een hal
ve eeuw geleden gingen dienen.
Het aktieve en passieve vrou
wenkiesrecht werd het eerst in
de navolgende Europese landen In
gevoerd: Finland (1906), Noorwe
gen (1913), Denemarken en IJsland
(1915) en Nederland en Rusland
(1917). In Duitsland kwam dit
kiesrecht met de omwenteling na
de Eerste Wereldoorlog van de
grond:
Over de afgebeelde dames het
volgende: Marie Juchacz
18791962) was lid van de Soci
aal Democratische Partij en de
eerste vrouwelijke volksvertegen
woordigster In haar land. Van
19331945 verbleef zij elders. Ma
rie-Elisabeth Lüders (1878—1966)
was eveneens lid van de SDP. In
1937 werd zij door de Gestapo
gearresteerd doch overleefde de
oorlog. Helene Weber
(18811962) behoorde tot de Cen
trumpartij en speelde ook na de
oorlog een belangrijke rol in de
vrouwenorganisaties. Een kleine
opmerking: de dames hebben allen
een zeer respectabele leeftijd ge
haald.
Als laatste nog West-Berlijn met
een serie van vier zegels ter gele
genheid van het 20e Wereldcon
gres van de Internationale van
PTT-personeel. In deze wereldfe
deratie werken 153 verbonden met
een totaal van 2,4 m'iljoen leden
samen. Op de zegels zijn te zien:
een besteller uit Australië, een te
lefoniste uit Afrika, een telefoon
monteur uit het Nabije-Oosten en
het verladen van de post op een
Europees vliegveld. De datum van
uitgifte was 21 juli.
J. J. M. KIGGEN
Een van de bottere op het IJsselmeer
Hor. 1. gem. In N.Brab., 4. grap, 8. boom, 12. reeks, 13. vrijbuiter, 14.
zijtak Weser, 15. vervoeging van een hulpwerkw., 16. tuchtroede, 17. voor,
18. familielid, 19- uitroep van benauwdheid, 21. myth, figuur, 22. water
kering, 24. houten bakje. 26. plaats in N.Brab., 28. blauwe boerenkiel,
31. deel van een boom, 33. doodgoed mens. 34. deel van een schrijf
machine, 36. jongensnaam. 38. zot, 40. Russische boer, 41. keurig. 43.
raam, 44. spoedig. 45. plaats in Gelderl., 47. Europeaan, 49. scheik.
element (afk.), 50. hemelgeest, 51. puntig voorwerp, 53. voordeel. 55.
achting, 56. naaktkleuwlge slak, 58. geit, 61. viervoetig dier, 62. priem,
64. bijwoord, 66. water in N.Brab., 68- telwoord, 69. stok met voettrede,
70. familielid. 71. huidmondjes der planten. 73. meisjesnaam, 74. metaal
soort, 75. eenmaal, 76. langzame, 77. lichte bedwelming.
Vart 1. zeer levendig, 2. vorderen. 3. stoomschip (afk-), 4. kneedbaar
mengsel, 5. plotseling, 6. biersoort, 7. trustee (afk.), 8. bedeesd, 9. oude
lengtemaat, 10. deel van een auto, 11. metalen haak, 13. papegaai, 14.
lichaamsdeel, 17. vast. stevig, 20. modepop, 22- duinvallei, 23. zichtbare
voorstelling, 25. bosgod, 27. donker, 28. bijwoord, 29. punt van vertrek
bij een wedstrijd, 30. ommegang, 32. hoefslag. 34. hoog bouwwerk. 35.
zeker Duits kaartspel. 37. kleur, 39. kippenloop. 40. steen, 42. platte
■gebakken steen. 46. opstootje. 48. Europeaan, 51- visje, 52. onbeduidend,
54. metaalsoort. 56. mat, 57. glijvoertuig. 59. afschrift, 60. schijngestalte
der maan, 61. cirkelvormig baksel, 63. groente, 65. zwemvogel, 67. myth,
figuur, 68. plaats in Duitsland, 69. als 63. vert., 72. voorvoegsel, 73. slede,
74. meisjesnaam.
behang, S. nu. 6. dis. 7. gem, 8 er, 9.
entree. 10. go. 11. eren. 12. nadelig, 15.
vel. 19. ratel. 21. natie, 24. be. 25.
rendement. 26. metselaar. 27. In. 29. re,
30. ka, 32. notie, 34. ronde. 35. paria, 37.
Gen, 40. dol, 44. klapper 45. Donar, 47.
Karei, 49. Dresden, 51. diaken, 52. ze.
53. L.K.. 54. reling. 56. tr. 58. la. 60.
adlö 61. rek, 63. Alda. 66. ver. 76. Eem.
71. r.l., 72 hé. la. 75. o.a.
INZENDINGEN
Oplossingen, uitsluitend op
briefkaart, worden voor donderdag
aan ons bureau verwacht In de
linkerbovenhoek vermelden: „Puz
zeloplossing". Er zijn drie prijzen:
een van f 10 en twee van f 5.
OPLOSSING VAN DE
VORIGE PUZZEL
ge. 14. ulver. 16. Nora,
2) Sem. 21. n.t 22 ed. 23. gebaar,
marine. 28. enter, 30. keten. 31. An. 33.
generatie, 35. pi. 36. nog, 38 Ld. 39. se.
40. dag. 41. tel, 42. einde. 43 por. 44
kin, 45. dm, 46. L.K.. 48 lid. .50 1e. 51.
doezelaar, 55. er, 56. tinne. 57. Karei,
59. paraat, 62. relaas. 64. pd. 65, kr. 66
vee. 68. li, 69. Ld, 70. Eire. 72 hekei.
74. node. 76. Relnler. 77. mangaan.
1. vergaan.
2. einde. 3. Rg. 4.
Drayton is een klein plaatsje, „ergens" in On
tario. Een plaatsje zoals je er zoveel tegenkomt in
Canada: een rechte, lange hoofdstraat met de bank
en de benzinepomp, het hotel en de drugstore en
daar dwars-op de zijstraten met de ruime, fraaie
woonhuizen. Eigenlijk een echt plattelandsdorp,
waar een rechtgeaard Rotterdammer het wellicht
niet lang zou uithouden.
Maar in datzelfde „gat" Dray
ton blijken veel gelukkige men
sen te wonen. De burgemeester
bijvoorbeeld, die een ex-Neder
lander is, en de grootste krui
denier, die een vijftien jaar ge
leden uit Nederland kwam, de
eigenaar van het lasbedrijf, de
timmerman en... het hoofd van
de plaatselijke school.
Op die laag-gebouwde
school staat met zeker niet be
scheiden letters vermeld dat dit
een Calvin Christian School i.s
en schoolhoofd Henk Schallij
wil wel weten, dat hij nog ge
noeg aan Nederland denkt.
Niet omdat hij, als genaturali
seerd Canadees heimwee zou
jaar in Canada, maar spreekt
nog voortreffelijk Nederlands.
Op zijn school (acht klassen,
zes onderwijzers) wordt uiter
aard alleen Engels gesproken.
Niet alleen is dat verplicht
voor een Canadese school, maar
de tweehonderd kinderen spre
ken en verstaan niets anders,
ook al komen ze meestal uit
ex-Nederlandse gezinnen.
Maar schoolhoofd Schallij vindt
nog genoeg mogelijkheden om
die band met Nederland wat te
behouden: foto's uit tijdschrif
ten met Nederlandse onderwer
pen en wandplaten met op
schriften als „Emmeloord, a
town in the former Zuyderzee"
sieren menig lokaal. En hij is
doende boekjes van Van der
Hulst te krijgen, om die zo nu
en dan eens te gebruiken.
De Calvin Christian School is
niet de enige school in Dray
ton. Er zijn ook nog twee open
bare scholen. Het ontbreken
van een christelijke school was
de aanleiding voor een groepje
Nederlandse emigranten de
school op te richten. Vijftien
jaar geleden begon men met
vijftig leerlingen en twee loka
len. Nu telt de school tweehon
derd leerlingen, die met de
felgele „schoolbus" uit wijde'
omtrek worden opgehaald,
zijn er zes modern ingerichte
klaslokalen en zijn er inmiddels
vele emigranten naar Drayton
verhuisd om hun kinderen naar
die school te kunnen laten
gaan.
Toch is Henk Schallij niet zo
erg gelukkig met het „image"
van zijn school. „Het is nooit de
bedoeling geweest een beperkte
school hier te hebben", zegt hij.
„dat is wel eens te veel gezegd
en dat komt misschien omdat-
men een eigen school wilde, die
ook christelijk onderwijs gaf.
De oprichters dachten
misschien ook wel dat je hier
in Canada gewoon een „school-
met-den-bijbel" moest kun
nen voortzetten. Net als in Ne
derland. Daarbij speelde ook
een rol, dat men als Hollanders
boven op elkaar bleef zitten,
dat men aanvankelijk weinig
moeite deed contact te krijgen
en te houden met de Canade
zen.
Dat verandert nu wel door de
kinderen, maar een groot deel
van de ouderen hier, en dat
zijn meest boeren, spreekt nog
nauwelijks Engels. En eigenlijk
is dat fout De reactie van de
Canadezen op de oprichting
van de school is indertijd dan
ook niet bepaald gunstig ge
weest. Men had er geen enkele
sympathie voor..."
Met de nieuwe, nu inmiddels
al weer tien jaar oude school,
die het vorige jaar er nog weer
een lokaal bij kreeg, probeert
onderwijzer Schallij in elk ge
val aan het image iets te doen.
Goed, hij laat de kinderen din
gen ondernemen als het plan
ten van tulpenbollen.
Maar hij organiseert ook
„field-days" en base-ball-wed-
strijden, onderneemt andere „ty-
pisch-Canadese" dingen en
zegt: „Onze school moet al die
dingen ook hebben. We hoeven
niet apart te zijn. We moeten
kunnen meedoen. Als we het
christelijk perspectief maar hou
den. Dan is er ruimte voor een
heleboel dingen.... We moeten
hier een onafhankelijke christe
lijke school hebben. Daarvoor
vecht ik hier in dit gebied. En'
de school is onafhankelijk. We
zijn niet in de een of andere
vorm afhankelijk van een
groep of een kerk. Het IS geen
gereformeerde school..."
Ondertussen hebben hij en
zijn vrouw (afkomstig uit Maas
land) het in Drayton best naar
de zin. Vijf jaar nu zitten ze
met hun zes kinderen in dit
ongeveer achthonderd inwoners
tellende dorp, sinds een jaar in
een nieuw huis, dat je als Ne
derlander al gauw een
„luxueuze bungalow" wilt noe
men, maar dat naar Canadese
begrippen „gewoon een mooi
huis" is.
Het huis staat vlak naast de
school, maar schoolhoofd
Schallij komt tussen de middag
niet thuis. Hij blijft dan bij zijn
zevende en achtste klas, waar
van net als in de andere klas
sen de meeste kinderen overblij
ven. Hij maakt aldus dagen van
acht uur 's morgens tot zes uur
's avonds. Want in de eigenlijk
nog steeds groeiende school is
er steeds wel weer wat anders
te doen.
Dit ïs het slotartikel van
SIETZO DIJKHUIZEN over Ne
derlanders, die naar Canada
zijn geëmigreerd.
hebben, maar, zegt hij, „Ik ge
loof dat het fout is Holland be
wust links te laten liggen. Inte
greren is goed natuurlijk, maar
je hebt als oud-Hollander ten
slotte een hele culturele achter
grond en ik vind het niet goed,
die na één of twee generaties
domweg te willen laten vallen.
Sommigen zeggen ook, dat je
de taal verleert. Maar dat ge
loof ik ook niet..."
Je zou kunnen zeggen, dat
Henk Schallij (33), enig rec^it
van spreken heeft: hij emigreer
de met zijn ouders in mei 1948
vanuit het voor hen te klein
wordende Hoek van Holland,
hij woont dus al ruim twintig
Correspondentie aan de
heer H. J. J. Slavekoorde
Goudreinetstraat 125, Den
Haag.
Opnieuw lopers en pionnen, in
opgave 2 zelfs met aan weerszij
den een toren erbij. Wij kondigden
u reeds aan dat ditmaal uitsluitend
lopers „van ongelijke kleur" aan
de orde zijn, lopers dus die elkaar
met geen mogelijkheid kunnen
slaan.
Het is algemeen bekend dat zul
ke ongelijke lopers de kansen op
remise sterk verhogen. Immers,
een loper die bijvoorbeeld zwarte
velden bestrijkt, kan daarin niet
worden gehinderd door de loper
van de tegenpartij, die zich uitslui
tend op de witte velden kan bewe
gen. Het is daarom in het alqe-
meen veel moeilijker bij min of
meer gelijke materiaalverhoudl-ng
om een eindspel met ongelijke
lopers te winnen dan een met lo
pers van gelijke kleur.
Vandaar dat men in eindspelen
met lopers van ongelijke kleur veel
eerder allerlei nevendreiainger
probeert te scheppen, waarbil ie'
offeren van mpteriaal nier ze'den
voorkomt. In opgave 1 bitvoor
beeld had wit zijn paard teqen drie
pionnen geofferd, in de hoop dour
zijn overmacht aan pionnen te win
nen. Ook in opgave 2 is zoiets aan
de hand: Hier heeft wi: twee pion
nen laten schieten in ruil voor tak
tische kansen.
Alleen In opgave 3 is er Iets
anders aan de hand. Hier geen
offer, doch het gebruik maken van
de toevalligheid van de stelling: de
slechte positie van de zwarte ko
ning.
U ziet het: In comb'na'ie met de
opgaven uit een vorige rubriek
reeds een grote variatie aan moge
lijkheden. En dan hebben wij nog
slechts een uiterst kleine greep
gedaan uit de enorme hoeveelheid
van mogelijkheden!
(1) Onbekende stelling. Nogal qemak-
(1) Uit een partij Bogoljubov-
Rubinstein (Berlijn 1926)
kelljk, dachten wl): 1. La5l bxa5 2. b6
axb6 3. a7 en wint. Ook 1. Lgl
verliest snel: 2. Lxb6 Lh2t 3. Ke4 Lb8
4. Lxc5t enz.
(2) Heuacker - Schmltt. Hier gaf wit
een mooi staaltje van Inventief en accu
raat schaken ten beste: 1. e2 2. Lc3l
f3 f2. Kd8 3. Kb7l) 3. La5l (Mot de
mat dreiging 4.b7) 3. Lc7 4. b7t Kb8
5. Lb6l Ld8 6. c7t Lxc7 7. La7 matl
(3) Böckenhaupt - Kelchner. Eerst hoe
het In werkelijkheid ging: 1. Kei? Lxc4 2
bxc4 b3? (Nu krl|gt wit zijn zin) 3. f51
gxfS 4. e6 kd6 5. exf7 Ke7 6. c5l f4 7. c6
f3 8. c7 f2 9. f8Dtl (Dit tussenschaak
(2) Uit een partij Tchigorin
Snosko-^-Borowsky (St. Pe
tersburg 1906)
had zwart overzien) 9. Kxf8 10. c8Dt
en zwart gaf het op.
Nu de eerste „correctie": 1. Kei?
Lxc4 2. bxc4 Kxc4 (Zwart kan die pion
ongestraft nemen, want wit kon toch r
witte pluspion Is waardeloos. Ook 3.
b3 4. e6 fxe6 5. fxg6 Kd3 Is voldoends
voor remise.
En tenslotte dc beste „correctie": 1.
Kei?? Lxc4 2. bxc4 Kd4l 3. Kc2 Kxc4 4.
f5 b3t 5. Kbl Kd3 6. fxg6 fxg6 7 e6
c2t 8 Kb2 Kd2 3 e7 cIDt en wint Of
3 cS Kxc5 4. f5 gxfS 5. e6 Kd6 6 jxf7
Ke7 7. g6 b3 en de zwarte f-plon mar
cheert door. met winst voor zwartl
(3) Eindspelstudie
witz
1 Ff! Mr jüj H
mm
A
ÉL
-
ill I
A
j wm\ j j
Pi te
n! iifiMita I
üi
EF
fSAml ji'. 'l
kff
*j
4 pi tej m
Slf p:i
M
wl M wl I f
V
1
A
Ui Tuf il m,
j li fe
W
r
t
1
Zwart aan zet maakte (toch nog)
remise. Hoe
Wit aan zet won. Hoe?
Wit aan zet wint.
