MENS GEREED
VOOR SPRONG
VAN DE EEUW
Drie weken in
quarantaine
M
v_
Ervaren
drietal
DOOR DICK RINGLEVER
ZATERDAG 12 JULI 196»
De wereld vlak voor het meest gedurfde avon
tuur in haar geschiedenis. Nog een handvol
dagen en de eerste mensen zullen voet op de
maan zetten: in de prille ochtend van de2lste
juli (Nederlandse tijd) als Neil Armstrong en
Edwin Aldrin uit hun maanlandingsvaartuig
zullen stappen en voor het eerst contact ma
ken met de hete maanbodem. Ruim elf jaar
en negen maanden nadat de eerste Spoetnik
Rusland en de wereld op haar kop zette, zul
len Amerikanen na een enerverende ruimte
race over de finish gaan en de maan vanaf
rul gruis in de huiskamer brengen.
Met haast onvoorstelbare snelheid heeft de
ruimtevaart zich ontwikkeld. Dat dit jaar al
mensenvoeten hun afdrukken in de maan
bodem zullen zetten, terwijl bijna op hetzelfde
ogenblik twee Amerikaanse verkenners vlak
langs de planeet Mars vliegen ter voorberei
ding van de eerste sprong in 1986, hadden
elf jaar geleden maar weinigen verwacht.
Toch is het werkelijkheid,
als er zich althans geen on
verwachte problemen voor
doen. Maar de Amerikanen
rekenen er nauwelijks mee.
Tot en met de landing be
staan er geen raadsels meer,
heeft Wernher von Braun
gezegd. Vorige Apollo-rei-
zen hebben zoveel gegevens
opgeleverd, dat men in
Houston verwacht dat alles
feilloos zal verlopen.
Alleen de start van de maan
Edwin Aldrin
Neil Armstrong
•#- Michael Collins
De NASA heeft voor deze meest
riskante ruimtevlucht tot nu toe er
varen astronauten uitgekozen. Alle
drie hebben zij een ruimtevlucht
op hun naam staan.
Armstrong (38, vrouw en twee
zoon9) heeft een vlucht van 10 uur
gemaakt met de Gemini 8 (tijdens
welke voor het eerst een rendez
vous met een Agena-raket
werd gemaakt).
Aldrin (39. vrouw, twee zoons en
•en dochter) vloog met de Gemini
12 en wandelde op deze vlucht
driemaal om de aarde in vijf en
•en half uur.
Collins (38, vrouw, twee doch
ters en een zoon) behoorde tot de
bemanning van de Gemini 10, tij
dens welke vlucht hij twee rui
N-uitstapjes maakte
Van de drie zijn Aldrin en Col-
Ine afkomstig van de luchtmacht;
Armstrong 'loog bij de marine
(•\*nal8 Afdrin voerde hij in Korea
■•ntallen geveohtevluchtM uit).
voor de terugreis is een ma
noeuvre, waarvan alleen theo
retisch het slagen vaststaat.
Weliswaar is zij honderden ma
len op aarde gerepeteerd, maar
praktijk op de maan heeft men
nog niet opgedaan. Het blijft
dus een kritiek moment. Wan
neer de motor zou weigeren,
zijn beide astronauten verloren.
In totaal zullen Armstrong en
Aldrin 21 uur en 27 minuten
met hun maansloep op de maan
blijven. Maar slechts een gering
deel van dit bezoek zullen zij
buiten doorbrengen. Als het
vaartuig zondagavond 20 juli
landt, zal dit eerst tien uur blij
ven staan voordat Armstrong
met zijn „levenspakket" op de
rug als eerste door het luik zal
kruipen en het aluminium trap
je zal afdalen.
Binnen een straal van hon
derd meter zal hij een 2 uur en
40 minuten durende wandeling
maken. Aldrin, die eerst tele
visiebeelden van zijn wande
lende collega moet doorgeven,
blijft 25 minuten korter buiten.
Samen zullen zij in een hitte,
die het kwik op 107 graden
Celsius houdt, hun talloze ma
len gerepeteerde opdrachten
uitvoeren. Dat zijn in de eerste
plaats het verzamelen van der
tig kilo aan bodemmonsters,
dan het opstellen van een
maanbevingsmeter, die moet
aangeven of de maan nog
werkt, het plaatsen van een re
flector voor het terugkaatsen
van Laserstralen, die vanaf de
aarde worden uitgezonden om
de juiste afstand aarde maan
te meten en het planten van
een vaantje van metaalfolie
voor het registreren van de
zonnewind: de stroom geladen
deeltjes, die constant door de
zon wordt uitgezonden.
En dan gaat natuurlijk ook
de vlag omhoog. Niet alleen de
Amerikaanse, maar ook de
Russische en voorts dundoeken
van alle andere VN-landen.
Washington wil met dit gebaar,
zeker ten opzichte van haar
concurrent in de ruimterace,
Rusland, tot uitdrukking bren
gen, dat het geen territoriale
COMBINATIE
aanspraken maakt op de maan
bodem. Dat het de maan niet
als een bezitsobject wil
beschouwen, maar als een nieu
we wetenschapsbron, die ten
goede moet komen aan de hele
mensheid.
De vlaggen zijn gemaakt van
een speciaal soort nylon, dat de
extreme temperaturen (tijdens
de 354 uur durende maandag
107 graden boven nul en in de
even lange maannacht 150 gra
den eronder) kan doorstaan.
Al deze activiteiten; waaraan
de astronauten de handen vol
zullen hebben, zullen worden
geregistreerd door een tv-came-
ra, nadat zij deze eerst op een
soort werkbank buiten de
maansloep hebben gemonteerd.
Tot op de minuut nauwkeurig
is de reis gepland. Zij zal vrij
wel net zo verlopen als die van
de Apollo's 8 en 10. De start is
op 20 juli 19.22 uur Nederlandse
tijd. De machtige 3000 ton we
gende en uit twee miljoen on
derdelen bestaande Saturnus 5
zal Michael Collins, Armstrong
en Aldrin dan in een baan om
de aarde brengen.
Daar wordt de motor gestopt
en krijgen de astronauten gedu
rende anderhalve omloop gele
genheid de boordsystemen te
controleren. Twee uur en 44
minuten na de start wordt de
raketmotor van de derde trap
opnieuw in werking gesteld en
vertrekt de Apollo met een
snelheid van 40.000 km per uur
uit zijn parkeerbaan naar de
maan.
Deze reis zal drie dagen du
ren. Tijdens de vlucht zal de
snelheid teruglopen tot 3800
km. en naarmate het ruim
teschip dichter bij de maan
komt weer stijgen tot 9000
km. De astronauten zullen zich
gedurende de reis bezighouden
met het controleren van het
instrumentarium, het uitzenden
van tv-beelden en natuurlijk
met eten en slapen.
Wat dat laatste betreft: voor
het eerst zullen ze alle drie te
gelijk in hun slaapzak mogen
kruipen. Bij vorige reizen is na
melijk gebleken, dat de maan-
reizigers moeilijk de slaap kon
den vatten als een van hen
moest opblijven en regelmatig
radio-contact met Houston
moest onderhouden. De mannen
slapen nu tegelijk en Houston
houdt een wakend oog in het
zeil. Mocht er iets mis gaan,
dan waarschuwt de alarmschei
Zesenvijftig uur na de start
de Apollo heeft dan inmid
dels de maansloep op de neus
en de derde rakettrap, waarin
het vaartuig zat opgeborgen af
gestoten is het afgelopen met
de rust. Aldrin begeeft zich dan
door de verbindingstunnel naar
de LM, even later gevolgd door
Armstrong. Twee uur hebben
zij de tijd daar alle systemen te
controleren.
In het 76ste uur wordt dan
eindelijk de maan bereikt. Vlie
gend boven de donkere linker
kant wordt de hoofdmotor
ontstoken om de snelheid af te
remmen en de Apollo in een
baan om de maan te brengen:
eerst een elliptische, daarna een
cirkelvormige op 110 km boven
het maanoppervlak.
Aldrin gaat vervolgens op
nieuw het landingstoestel bin
nen en test de energiebronnen
van het voertuig. Ook contro
leert hij de zgn. „levenspakket
ten", die hij en Armstrong tij
dens hun maanwandeling nodig
hebben om in leven te blijven.
Na twee uur is dit karwei
geklaard en gaan zij 10 uur sla
pen voor het uur U. Dat slaat
op 20 juli 12.56 uur Nederlandse
Ca 182 uur na de sfarh
op Cape Kennedy Na
intrede in de dampkring
komen parachutes in
werking en zakt de
capsule naar de aarde
tijd als beide mannen afscheid
nemen van Collins, hun gemak
kelijk zittende vliegeroveralls
verwisselen voor de zware
drukpakken en zich in de LM
begeven. Na vier uur van con
troles maakt deze zich los, blijft
nog anderhalf uur naast de
Apollo vliegen en begint dan
om 18.14 uur als de landingsmo
tor is ontstoken aan de afda
ling. Deze manoeuvre moeten
beide astronauten staande, han
gend in singels, uitvoeren om
dat de LM geen banken heeft.
Een' van de meest kritieke fa
ses begint als de maansloep
zich vijftien km boven het
maanoppervlak bevindt. Dan
treedt de boordradar in wer
king en geeft een stroom van
gegevens over de snel vermin
derende hoogte. Maar meer dan
van hun apparatuur zullen de
astronauten het in deze fase
moeten hebben van hun ogen
en hun behendigheid in het ma
noeuvreren.
Aldrin, de commandant van
het landingstoestel, regelt met
twee handgrepen de stuwkracht
en moet daarmee de LM recht
houden en tevens d$ meest
geschikte landingsplaats zoeken.
Deze ligt in een gebied van 20
km lengte en 5 km breedte in
de Zee der Rust, van de aarde
af gezien ongeveer in het mid
den van de rechter maanhelft.
Enkele tientallen meters bo
ven het maanoppervlak, blijft
de LM enkeile ogenblikken, rus
tend op zijn stuwstraal, als een
helikopter hangen. Dan wordt
definitief de landingsplaats
bepaald. De keuze van deze
plaats kan bepalend zijn
voor het al of niet slagen
van de onderneming. Komt een
van de poten van de LM in een
kuil terecht en kantelt het
toestel, dan zal het vrijwel on
mogelijk zijn het later weer te
laten starten. De 1.70 meter lan
ge voelsprieten aan de vier lan
dingspoten geven het ogenblik
aan waarop de maan is bereikt.
Er gaat dan een rood lampje
branden en even later volgt dan
de eigenlijke landing: met een
snelheid van anderhalve meter
per seconde ploft het toestel in
het maangruis.
Het eerste wat de bemanning
dan doet, is het treffen van
voorbereidingen voor een direc
te opstijging in geval van nood.
Daarna geven ze een verslag
van wat ze van de maan zien,
eten wat en rusten, zittend op
de grond, uit van de spannin
gen.
Pas acht uur daarna beginnen
zij aan de voorbereidingen voor
de eerste maanwandeling. Een
gebeurtenis, die op aarde via de
tv kan worden gevolgd. De
eerste sprong van de mens naar
een buitenaards hemellichaam
zal dan een feit zijn. Eerst gaat
om 17 minuten over zeven op
de 21ste juli Armstrong naar
buiten, dan Aldrin, nadat zij
eerst de zuurstof uit de
maansloep hebben laten weglo
pen.
Na de wandeling breekt het
onderstel ontkoppelen. Dit
laatste onderdeel fungeert bij
de start als platform.
Als alles goed gaat, moet één
druk op de knop voldoende zijn
om de motor te ontsteken. Wei
gert deze, dan kunnen noch
Houston noch de in zijn Apollo
rondcirkelende Collins iets
doen.
Slaagt de ontsteking (om 17
uur) dan zal de maansloep drie
en een half uur later vastkop
pelen aan de Apollo. Via de
verbindingstunnel worden de
kostbare monsters en de came
ra's overgebracht en het maan-
voertuig afgestoten. En in de
Stille Oceaan maakt men zich
dan al klaar voor de landing:
op 24 juli om 17.52 precies. Als
stond het in het spoorboekje.
meest gevaarlijke moment aan.
Zodra zij de bodemmonsters,
vacuüm verpakt, met een kleine
hijskraan aan boord hebben ge
takeld, de druk in de cabine
weer op peil hebben gebracht,
hun levenspakketten hebben
weggegooid, wat hebben gege
ten en ach uur geslapen, moe
ten zij de stijgmotor in werking
stellen en de landingsmotor met
Ten minste drie weken zullen de
drie astronauten na terugkomst in
quarantaine worden opgesloten.
Geen hartelijk onthaal dus, maar
een eenzaam verblijf in het herme
tisch afgesloten maanontvangstla-
boratorium in Houston. Weliswaar
krijgen ze alle comfort, maar con
tact met de buitenwereld hebben
sij niet, alleen via de telefoon.
Deze maatregel is getroffen om
dat men niet de kans wil lopen van
besmetting door onbekende bacte
riën, die wellicht ziekten kunnen
verwekken, waartegen de mens
geen weerstand heeft. Om de aan
wezigheid van deze (niet verwach
te) micro-organismen aan te to
nen, brengt men witte muizen in
contact met de meegebrachte bo
demmonsters.
De isolering begint al direct n»
de landing. Kikvorsmannen zullen
dan drie zware isolatiepakken
door het luik naar binnen brengen
en de Apollo en zijn bemanning
Scheiding van voorf.
stuwingseenheid en
commandocapsule
van de Apollc
„in>ri neemt toe tot
Qr'° Krn P UUf
Op ca 160 km
^hoogte ze trap
-kweg
S^lhe'da2nÏmP vu'
Tot hier rokt de
aantrekkingskracht
Ca bi uur na de van de aarde
startv C Kennedy
Tijdens de
viucht eventuele
koerscorrecties
richting maan^^^M
Snelheid wordt
ca 39.000 km p. uur
ia
ITt"
HET VERLOOP VAN DE TOCHT
vervolgens met desinfecterende
vloeistof bespuiten.
Daarna worden de mannen per
helikooter naar het vhe jdekachfp
gebracht, waar ze in een herme
tisch afgesloten en vensterroze ca
bine terecht komen. En eenmaal
in Houston wacht hun het laborato
rium. Drie weken lang zullen ze er
worden geobserveerd en gecontro
leerd. Zelfe de ontlastingen, die
via buizen naar laboratoria worden
gevoerd, worden nauwkeurig onder
zocht.
Even voorzichtig nast men om
met de meegebrachte bodem
monsters. Dat gebeurt al op de
maan, als de dertig kilo steen en
gruis verzameld is. In het vacuüm
worden de monsters in een doos
gedaan, die hermetisch wordt af
gesloten, zodat er tijdens de te
rugrei» geen lucht bij kan komen.
Dit omdat het niet denkbeeldig is,
dat wanneer de stof eenmaal in
aanraking met zuurstof is gekomen,
deze spontaan explodeert, wat
uiteraard de astronauten aan
groot gevaar zou blootstellen. Ook
in het laboratorium worden de
monsters in een vacuüm-ruimte on
derzocht. Bij dit onderzoek worden
ongeveer honderd laboratoria in
geschakeld. De meeste daarvan
zijn Amerikaanse, maar ook zullen
monsters In het buitenland worden
verdeeld.
Meer monsters zullen pas van
volgende maanreizen worden mee
gebracht. De astronauten zullen
dan langer de tijd hebben voor
onderzoek. Zo zullen op de reit
van Apollo 12 (in het najaar) al
twee wandelingen van 2,5 uur kun
nen worden gemaakt, terwijl de
astronauten van Apollo 13 drie uur
buiten blijven. Bij latere vluchten,
waarbij extra zuurstoftanks worden
meegenomen, zal zelfs een verblijf
van een week mogelijk zijn.
3e "rap
weg
I WAT OP DE MAAN KOMtl
landings-en
lanceerplafform,
<g^u^e^jirr^ejbran^Eoffanks^
BELANGRIJKE HANDELINGEN (üE NUVWERS CORRESPONDEREN MET DIE IN BOVENSTAANDE TEKENING)
Ca..3 uur na de sterf
van Cape Kennedy:
Apollo(CM+ SMJgaah
los van dé 3e Irap
van de Safurnusrakef
wentelt om zijnas,
koppelt de LM (Maan-
keverof Maantaxi)en
t'ektdeze los vande
3e trap. Deze 3e trap-»ApoHo remt af om in baan
/erdwijntin de iu mie. |rond maan te komen.
Ca 69 uur en 32mi
nuien na de start
Cape Kennedy:
De Maankever
zoekt een landings
plaats op de maan.
De laatste meters
zijn een vrije "val"
op verende poten.
De Maankever staat
de maan.
Na verloop van tijd
stapt de mens uit;
en volgt er een
maanwandeling
van twee uur en
veertig minuten.
De maanreizigers
gaan weer aan
boord. De Maan -
kever stijgt op.
Het startplatform
blijft op de maan
achter.
Ca.88 uur-89 uur
na de start van
Cape Kennedy:
De Maankever zoekt
de baan van de rond
de maan cirkelende
ApolloDeze entert
de Maankever.
life* ,r;
i
De lege Maankever
wordt afgestoten en
verdwijnFin ruimte
Apollocabine met de
drie astronauten o, i
terugreis naar dea^rde
Uit de monsters hopen de ge
leerden o.m. te ontdekken of er
leven voorkomt op de maan en of
er vroeger wellicht een vorm van
leven is geweest. De kans daarop
achten zij echter zeer gering. Vol
gens de thans heersende opvattin
gen is de maan een volkomen do
de planeet, wat niet wegneemt, dat
er bepaalde micro-organismen on
der het maanoppervlak kunnen
voorkomen. Zij zouden daar min
der zijn blootgesteld aan de extre
me temperatuurverschillen.
Ook wordt het niet helemaal on
mogelijk gehouden, dat z' -h onder
dat oppervlak sporen van water
bevi iden. Het antwoord zal doer
Apollo 11 gegeven moeten worde,k
