Indonesië volgt moeizame, lange weg naar herstel Uit de Haagse hof geplukt „Ik durf hier niet over eenheid te praten" Heyerdahls boot sterk gekrompen Ook Indonesië wil gastarbeiders sturen STRIJD TEGEN INFLATIE IS EEN SUCCES Verbeteringen al merkbaar Voorkeur voor juwelen Kloos op algemene vergadering CNV: Wereldzeiler spoorloos 9 •'RIJDAG 11 JULI 1969 Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen DJAKARTA Als een kind, dat door zorgzame ouders aan de hand wordt geleid, bewandelt Indonesië de weg naar economisch herstel. Hij zal lang en moeizaam zijn: hij zal nieuw vertrouwen vragen van een 120 miljoen zielen tellend volk, waarvan de grote massa langzaam maar zeker verpauperd is. Nieuwe offers zullen ook worden gevergd van de lan den, die sinds twee jaar als financiële donor optreden- In Djakarta wordt met grote stelligheid aangenomen dat de hulp, die door de Intergouvernementele Groep voor Indo nesië wordt opgebracht, voorlopig steeds verder zal stijgen. In 1967 werd een krediet ver leend van 720 miljoen gulden, in 1968 een van 1,4 miljard gul den en voor het lopende begro tingsjaar een van 1,8 miljard gulden. De Verenigde Staten en Japan tastten het diepst in de zak; Nederland droeg in 1969 voor 125 miljoen gulden bij. Een ontmoeting met het Indonesië van het ogenblik is, vergeleken al thans met een jaar geleden, toch wel een openbaring. Wat in de eerste plaats opvalt, is dat de roepiah, de slechtste valuta van de wereld tij dens het noodlottige Soekarno-be- wind, bezig is een harde geldsoort te worden. De bloeiende, maar tegelijkertijd fnuikende zwarte handel in geld is niet meer lonend. Bij alle banken in Djakarta is het al mogelijk de roepi ah tegen vrijwel dezelfde dollarkoers in te wisselen als die, waarvoor men hem gekocht heeft. Twee jaar Stabilisatie dus en rehabilitatie twee doeleinden, die het generaalsre- gime van president Soeharto zich heeft gesteld, toen het ruim twee jaar geleden definitief de macht overnam. De geldontwaarding, die desastreus was, is tot een niet onre delijk percentage teruggebracht. Be droeg de inflatie in 1966 nog 650 pro cent, in 1967 120 procent en in 1968 85 procent, dit jaar hoopt men haar tot 25 procent in te perken. Het prijspeil, vooral dat van het volksvoedsel rijst, schommelt niet langer als een barometer heen en weer. Het is de laatste maanden op Dieo-kolonialisme Gouverneur Rockefeller hoefde de Latijns- Amerikaanse landen niet te bezoeken om de houding van deze vol ken tegenover de VS te onderzoeken. Als de Amerikaanse geheime dienst zulke uitgebreide voorzorgsmaatrege len neemt moet het tevoren toch be kend zijn geweest dat er misschien doden zouden vallen. Als de VS door gaan met hun imperialistische po litiek, wat wel te verwachten is na zo'n nutteloze reis, wordt de geweldda dige revolutie onvermijdelijk. De zoge naamde ontwikkelingshulp is zelfs niet bilateraal, maar heeft slechts één gevolg: uitbreiding van de imperialisti sche macht. OokNederland doet mee aan het neo- kolonialisme. Misschien kunnen over enige tijd de voedselvluchten naar Biafra hervat worden en dan is het geweten gesust. De motie- Boetes echter werd verworpen. De oorsprong van het conflict ligt namelijk in het Westen. Voor een oplossing zou er po litiek en economisch wat moeten ver anderen. Minister Luns is hierbij een zich machteloos houdende, maar in vloedrijke figuur. A. J. Lukaart Rotterdam Or. Schelhaas (li) Het lijkt of men er behagen in gchept z.g. onjuistheden uit de bijbel te publiceren of in een preek te ver werken. Remmen zijn weggevallen en men schrijft, doet en spreekt soms wat goed is in zijn ogen. Er schijnt geen gezag meer te zijn. Zou het niet beter geweest zijn als men gewacht had met de „nieuwe theologie" tot men er mee klaar was in de studeerkamer, dan dat men deze nu zo maar plompverloren in de kerk heeft gebracht? Het hek is van de dam en het wordt griezeliger. Er is een' grote verwarring der geesten ge komen, die veel onheil sticht. Het ver trouwen in theologen is bij velen weg en er zijn er reeds, die het elders zoeken of met de kerk volledig heb ben gebroken. Deze nieuwe theologie, voorname lijk steunend op hypothesen, is zo ver anderlijk, dat velen zich maar liever houden aan het profetisch woord dat zeer vast is. Rotterdam -°s (Disci- sic gcsiotm vrijwel hetzelfde niveau gebleven, terwijl rijst en textiel zelfs iets goed koper zijn dan het vorig jaar. Dank zij enkele knappe economen, onder wie de minister van handel, de in Nederland gestudeerd hebbende professor Soemitro Djojohadikoesoe- mo, dank zij het feit ook dat de ad viezen van het Internationaal Mone tair Fonds en van de Wereldbank worden opgevolgd, is de etappe van herstel in Indonesië bijna voorbij. Wat overblijft, is de fase van ont wikkeling. Geen gemakkelijke zaak als men bedenkt dat de schuldenlast van Indonesië zich nog steeds opsta pelt de totale staatsschuld be draagt zo'n negen miljard gulden en dat met de aflossing ervan (de helft aan de Oostblokstaten) toch wel dit jaar of uiterlijk in 1970 begonnen zal moeten worden. IVog corruptie Wat ook nog overgebleven is, zij het in véél mindere mate dan voor heen, is de corruptie. Alle maatrege len van de betrokken ministeries ten spijt zijn er nog „tjatoeters" genoeg, die zich op de rug van hun landgeno ten proberen te verrijken. De strijd legen hen gaat onverminderd door. Gezien het deviezenregime en de omstandigheid dat er een mentaliteit bestreden moet worden, zal het nog jaren duren voordat de corruptie tot normale, of althans aanvaardbare proporties zal zijn teruggebracht. In het nieuwe vijfjarenplan, dat met het mystieke Javaanse woord re- pelita (de lamp, die bij het schim menspel wordt gebruikt) wordt aan geduid, wordt sterk de nadruk gelegd op het zelfverzorgende karakter van de agrarische sector en dat van de voedingsmiddelen- en de textielin dustrie. Eenzelfde belang wordt ge hecht aan de infrastructuur, vooral aan betere insulaire verbindingen, en aan de verhoging van de export. Men kan optimistisch zijn over het economische toekomstbeeld van In donesië, maar het is op dit moment moeilijk, zo niet onmogelijk, een be trouwbaar toekomstbeeld te schilde ren. Het grootste probleem is wel dat dit eilandenrijk op de evenaar een landbouwstaat is. Een andere moeilijkheid is dat het aan ondernemerskader en onderne- Er komt een automatisch luchtverde digingssysteem voor West-Europa, dat zich uitstrekt van Noord-Noorwe- gen tot Oost-Turknje. En om alles zo feilloos mogelijk te laten functione ren, maar hopelijk blijven ze zo lang mogelijk op non-actief, worden de verschillende onderdelen grondig ge test, voordat ze in elkaar worden ge zet. Dit gebeurt o.m. in de laboratoria van de Hughes Aircraft in Califomië. Er is voor de opbouw van dit sys teem een consortium gevormd van firma's uit zes landen (voor Duitsland de AEG-Telefunken) die de onderde len leveren. Een team van uitgelezen specialisten test alle mnii-details van dit grootste project op elektronisch gebied in Europa. Op de foto worden automatisch bedrade onderdelen met een microscoop getest. wel spreken, waarbij ..buitenlandha ter" Soekarno natuurlijk de grote boosdoener is kan echter niet zo maar worden hersteld. Dat zal moe ten groeien; ook weer een kwestie van jaren dus. Hoewel de budgetuitkomsten van 1967 en 1968 op een tekort wijzen, wordt het in financiële kringen als een gunstige ontwikkeling beschouwd dat een steeds groter deel van de gewone uitgaven (60 procent hiervan bestaat uit salarissen!) door belas tinginkomsten worden gedekt. Toch betalen in Indonesië naar schatting slechts 22.000 bedrijven en 210.000 particulieren inkomstenbelasting. De tarieven zijn dan ook bijzonder hoog. Om de overheidshuishouding beter te doen functioneren, wordt de be lastinginning geïntensiveerd. De Ne derlandse oud-minisier van financiën Hofstra speelt hierbij een belangrijke rol. Hij verblijft deze maand in Dja karta om de nodige adviezen uit te j brengen. Morgen: Djakarta wordt in nieuw jasje gestoken. Enkele lieden, verzot op juwelen, maar zonder de nodige financiën, neb ben zich donderdagnacht toegang verschaft tot de juwelierszaak van de heer Waterman te Amsterdam. De totale buit bedroeg een waarde van 250.000 gulden. Op de foto de heer Waterman bij enige zilveren kande laars, die de inbrekers of over het hoofd hebben gezien of de waarde niet zozeer onderkend hadden. Generaal Soeharto, die zijn volk leidt op de moeizame weg van het herstel en de vernieuwing van de samenleving. merszin ontbreekt. Slechts de Chine zen, die in Djakarta nu niet bepaald in een goed blaadje staan, vullen het vacuüm op dat door het massale ver trek van de Europeanen is ontstaan. De industrie zal bijna van de grond af moeten worden opgebouwd. Vol gens de repelita wordi daarbij ge dacht aan het afstoten van bijna 25 procent van de landbouwbevolking naar andere sectoren een operatie, waarvan de consequenties nog nau welijks zijn te overzien, doch die in 1974 voltooid moet zijn. De mijnbouw, de snelst reproduce rende deviezenbron, zal aanzienlijk moeten worden uitgebreid, terwijl de plantages met hun kostbare devie- zenrijkdommen tot nieuw leven zul len moeten worden gewekt. Buitenlanders Indonesië heeft dan ook grote be hoefte aan experts, aan mensen lie weten wat geld verdienen en vooral geld sparen is. En ook aan vreemd kapitaal voor het opzetten van al of niet gezamenlijke ondernemingen. De faciliteiten, die de „nieuwe or de" buitenlandse geldschieters en be drijven bieden, liegen er niet om. Het geschokte vertrouwen in het land ook daarover wil men in Djakarta (Van onze soc.-econ. redactie) UTRECHT Van Eibergen heeft gisteren in de slotzitting van de algemene vergadering van het CNV definitief afscheid genomen als voorzitter van het vakverbond. Vele woorden van dank werden tot hem gesproken, waarbij de rede van de heer A. H. Kloos bijzonder opviel. De heer Kloos als voorzitter van het NVV, mede sprekend namens het NKV, erkende de afgelopen dagen in de vergaderingen van het CNV een duidelijk verschil in historie en sfeer gevoeld te hebben vergeleken bij het NVV. Hij zwaaide het CNV de lof toe. dat het als kleinste vakcentrale z!'n "'Hij aUi'd goed had mcegebla- zen. Hij bracht het CNV hiervoor dank en hulde. Voor de toekomst hoopte hij echter op een nog hechte re samenwerking. Het woord eenheid zei hij, durf ik hier niet te gebruiken. Voor het NVV bestaan er per defi nitie conflicten met regeringen en politieke partijen en met werkgevers. Rozen! Nu binnen ieders bereik. Een feestelijke bloem. Om uzelf en anderen mee te verrassen. Vooral nu ze zó gevarieerd voorhanden zijn. Neem vaker een bloemetje mee' Wc zijn allemaal zondaars, aldus de heer Kloos, maar wij vinden de werk gevers altijd nog iets grotere zonda ren. Hij zei te weten, dat het CNV wat optimistischer denkt over de verhouding tot de werkgevers. Hij begreep, dat wanneer voorzit ters van vakcentrales te ver voor de troep uitlopen zij zelf in een isole ment geraken. Hij bood excuses aan voor de gevallen, waarin bet NVV misschien in sommige gevallen met te harde woorden aan het adres van het CNV uit de hoek was gekomen. Maar de heer Kloos bleef er bij, dat hij niet inzag, waarom ongelovigen waartoe hij zichzelf rekende niet samen met gelovigen voor zelfde idealen kunnen strijden. Democratie De heer G. van de Zande, die sprak namens de christelijke vakbeweging in Canada, vroeg het CNV een be drag op de begroting uit te trekken voor een bezoek van de heer Kloos aan Canada en een gesprek met de leiders van de socialistische vakbe weging in dat land. Volgens de heer Van de Zande zou het hem d-an wel duidelijk worden, waarom de christelijke vakbeweging niets van haar positie prijs geeft. Daar worden de werknemers ideolo gisch fijn gewreven tussen grof kapi talisme en collectivisme. In Canada sluiten niet-gelovigen zich op het ogenblik aan bij de christelijke vak beweging. Voor een dergelijke ont wikkeling vond de heer Van de Zan de meer reden dan andersom. De heer Kloos verstaat onder de kern van de democratie, een-an- der-volledig-tot-zijn-recht-laten-ko- men. „Nou daar is bij de socialisten in Canada geen sprake van", aldus de heer Van de Zande. „Voor het Evan gelie is geen fusie mogelijk met een geseculariseerde wereld". Atoomenergie De heer Kloos noemde het overleg orgaan van de drie vakcentralen een krachtcentrale, die echter nog met kolen gestookt wordt. Hij zou er graag atoomenergie voor gebruiken. Hij noemde de huidige problemen zo DOOR Het hele huis was met zorg ver vuld. Blackie de kleine watervliigge dwergtaks had een aanrijding ge had. Machteloos lag hij zielig te zijn en de ijlings geroepen dierenarts kon slechts constateren„Bekken gebroken kan in orde komen geduld Ze hadden geduld en Blackie had het ook. Met melancholieke ogen lag hij te bedelen om aanhalingen en lieve woordjes. Hij verroerde geen poot en geen haar meer. Maar „oom dokter" was streng. „Zo gaat het niet", zei hij, „Blackie mag niet te vet en te lui worden. Hij moet oefenen, zo nu en dan even op de pootjes staan Dat staan ging best, maar het opstaan was onmogelijk. Zo kreeg men de opdracht om Blackie bij tijd en wijlen eens op de pootjes te zet ten. Dat was eenvoudiger gezegd dan gedaan. De heer des huizes ging 's morgens vroeg naar kantoor, moe der had het druk met de baby en de kippen en de tuin en het huis. Ze wonen buiten in nog ietwat ouder wetse stijl. Om het half uur naar Blackie hollen en hem pzetten viel helemaal niet mee. Getrouw echter schoot mevrouw haastig uit de tuin even naar binnen om haar plicht te doen. Of draafde de trap af. Eén in het huis zag dat allemaal aan zonder er deel aan te hebben, althans zonder dat hem opdracht tot hulp aan Blackies therapie was ge geven. Dat was het iets robustere medehuisdier, toch nog bescheiden van hoogte, de langharige taks Wimpie. Blackies ongeluk had hij beslist niet begrepen. Pas toen Blackie niet meer van zijn plaats week, drong vmi pi e het tot Wimpie door. dat die stilheid niet vrijwillig was en steeds meer zat hij naast Blackies mand. Een beetje hulpeloos, echt niet wetend wat hij doen moest. Zo was hij de zwijgende getuige wanneer de bazin aan kwam rennen om Blackie op de poten te zetten, 's Avonds zaten ze in de kamer bij de televisie. Dan was de beurt aan de heer des huizes om de benen te strekken en Blackies poten te ster ken. De avond van de derde dag zaten ze er weer. Het programma was boeiend en in de zoete rust werden de dommelende honden vergeten Tot Wimpie traag rekkend opstond, even rondsnuffelde, de'baas aankeek en toen heel behoedzaam Blackies mand naderde. Er in klom en met heel voorzichtige gebaartjes zijn lange snoet onder Blackies buik duwde en in volmaakt evenwicht het kleine hondenlijfje op hevelde tot het wat trillend en wankel op de pootjes stond. Wimpie trad terug, duikelde de mand uit en ging met een innig te vreden smoeltje naar het kameraad je zitten kijken, dat braaf zijn oe fenminuutje uitstond om dan zuch tend weer neer te zijgen. Sindsdien is de hele verpleging door Wimpie overgenomen. Blackie is beter, maar Wimpie heeft een zorgelijke rimpel gekregen tussen zijn pientere oogjes... Tenminste dat verbeelden wij ons! ingrijpend, dat het organisatiepa troon niet onveranderd kan blijven. Hij geloofde in de toekomst een goed samenwerkingsteam te kunnen vor men, ook met CNV-voorzitter Lanser. „We zullen het waarachtig wel rooi en", zo meende hij. De heer H. de Mooij kreeg na zijn toespraak na mens het convent van christelijk-so- ciale organisaties van de heer Lanser te horen, dat nu eindelijk binnen het convent de fundamentele sociale vra gen eens aan de orde gesteld moeten worden. De heer Niemantsverdriet bood namens de bonden ƒ20.000 aan voor de vakbeweging in Indonesië en drs. G. Terpstre sprak op bijzonder geestige wijze de vertrekkende voor zitter toe. Geen titels SAN JL'AN De steven van d« papyrusboot Ra, waarmee de Noorse ontdekkingsreiziger Thor Heyerdahl met zes bemanningsleden de Atlan tische Oceaan wil oversteken, heeft bij zwaar weer ter hoogte van Ma rokko veel water opgezogen. Dit heeft de Amerikaanse kustwacht in Rico opgevangen uit berichten van de Ra. De boot zou niet in gevaar zijn. Gisteren meldde Heyerdahl in een radioboodschap aan het Egyptische dagblad Al Achram dat zijn oor spronkelijk veertien meter lange pa pyrusboot vier meter is gekrompen door de huizenhoge golven. Men heeft besloten het hout van de enige red dingboot te gebruiken om de geha vende achtersteven te herstellen. Heyerdahl sprak over een angstige bedreiging van de levens van zijn mannen door de hoge golven. Hij meldde dat de Ra bijna was verzwol gen door een grote vis. Daarmee doel de hij waarschijnlijk op een groot schip. Niettemin blijft Heyerdahl, die met deze reis wil bewijzen dat de oude Egyptenaren al met papyrusboten de Atlantische Oceaan overstaken, opti mistisch. „Papyrus is in water veel sterker dan daarbuiten", zo meldde hij. LONDEN Donald Crowhurst, de laatste zeiler die deelnam aan een door het Britse blad Sunday Times georganiseerde zeiltocht om de we reld, is spoorloos verdwenen. Zijn driemaster, de Teignmouth Electron, is door een Brits schip op ongeveer 1200 kilometer ten westen van de Azoren aangetroffen. In de boot van de 36-jarige Crowhurst werden privé-papieren gevonden. Men vermoedt dat de zeiler door een hoge golf overboord is geslagen. Crowhurst verliet op 31 oktober van het vorig jaar het plaatsje Teignmouth in het zuidwesten van Engeland. Hij werd deze maand terug ver wacht. De bevolking van Teign mouth wilde hem een groots welkom bereiden. Tussen spoorwagens doodgekneld ROTTERDAM Op het emplace ment van Müller-Progress aan de Sohiehaven is donderdag de vorkhef truck-chauffeur P. J. van der Padt uit Rotterdam, 43 jaar oud, om het leven gekomen. De truckchauffeur moest enkele spoorwagens verplaatsen en aankop pelen. Hij had er twee op gang ge bracht en liep naar een derde, waar aan deze beide wagens moesten wor den gekoppeld. Hij is echter tussen de buffers van de stilstaande en aan komende wagen geraakt. Met ernstig inwendig letsel is hij naar het Haven ziekenhuis gebracht, waar bleek dat hij was overleden. was geweest dan titels of posities. Het gaat er om, of iemand wil luiste ren, wat hij doet voor een ander, of hij wil discussiëren en samenwerken. Titels en posities hebben voor hem ook niets ie maken met gezag. Aan het adres van de werkgevers merkte hij op, de fundamentele zaken nu eindelijk eens aan te pakken. „We willen graag praten, maar niet tot in den treurc. Anders komt over ons, wat wij beiden niet hebben gewild". Terugblikkend op zijn leven, zei de - - heer Van Eibergen: Het is niet mak- In zijn afscheidswoord benadrukte j kelijk geweest, maar als ik weer voor de heer Van Eibergen, dat voor hem j de keus kwam te staan, zou ik het de persoon altijd veel belangrijker weer doen. Vakbonden nodigen investeerders uit (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG Tussen Indo nesië en Nederland zijn bespre kingen gaande over het even tueel in Nederland toelaten van Indonesische gastarbeiders. Hoewel de praktische moeilijk heden groot zijn, heeft de Indo nesische vakbondsdelegatie die een goodwill-reis door Europa maakt, om investering voor In donesië aan te trekken, in Brus sel en Parijs reeds een positieve reactie op hun suggestie gehad. Ook de Nederlandse vakcentra les NVV. NKV en CNV. voelen in principe voor het Indonesi sche plan. De bedoeling van Indonesië is geschoolde arbeiders voor een perio de van drie tot vijf jaar hier naar toe te sturen. Na terugkomst zouden In donesië en ook de Indonesische vak verbonden van hun ervaringen kun nen profiteren Er za' een voorwaar de gevonden moeten worden, waar door Indonesiërs die na deze periode van vijf jaar in Nederland willen blijven, gedwongen "innen worden terug te keren Deze zaak was echter het hoofd doel van de reis van de Indone sische functionarissen van de Christelijke, 'slami ischt. Nationa listische. Soeia'istische °r Rooms-ka tholieke va ^verbonden. Zij vertegen woordigen ongeveer 8 miljoen van de ongeveer 42 miljoen Indonesische ar beiders. waarvan er 4 miljoen werk loos zijn. De Indonesiërs kwamen hier om elke aarzedng die er bij het be drijfsleven mocht zijn in Indonesië te investeren vanwege de houding van de vakbonden weg te nemen. Er zijn i garanties, zegl men. en we kunnen u i verzekeren dat de door de commu- nisten geïnspireerde bedrijfsoverna mes tot net er'eden behoren. „Remind" De vakbonden leggen dc nadruk op I de politieke stabiliteit in Indonesië. als nooit tevoren dc rooskleurige «i- j tuatie en dc heldere stralen van hoop en verwachting onder leiding van onze beminde er hooggeachte ge neraal Soeharto" De twee ta» geleden aangenomen wet op de uiienlandsr investeringen biedt veel --aranties en faciliteiten. De praktijk is ook dat sindsdien 129 buitenlandse oedrijven naar Indo nesië gekomen zijn met een investe ring van 60o miljoen dollar, exclusief olieëxploitatie en bankwezen. Maar het is niel genoeg Indonesië, het derde land ter wereld wat na tuurlijke bronnen betreft, heeft mil jarden dollars nodig om zich sneller te kunnen ontdooien Volgens oe neer Darius Marpaung, president van het Christelijke Arbei- dersverbond. steunen de Indonesische vakverbondpn zonder uitzonderling de noliHpir -ar d«- regering-Soeharto. Zij willen garanderen dat zij volle- 'lig -uilen - m enwerker met bonafi de investeerders De garantie gaat zelfs zo ver dal de vakverbonden et zeker van ziin dat bij eventuele ar-» beidsonlustcn de Indonesische arbei- ders .getemd" kunnen worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 9