Florida's Cape Corals
woonstad in wording
GEEN VOORTIJDIG
VERTREK PERSONEEL
Jaarlijks 250.000 nieuwe „tweede woningen
TOENEMENDE VRAAG
NAAR GRONDBEZIT
Grote trek
naar hel
zuiden
Stakers slaags
met politie
Auto's stonden
vastgelijmd
RAF-soldaten in
Roermond berecht
VRIJDAG 4 JULI 1969
door dr. P. Gros
Boven het vlakke land van Florida schijnt een warme zomerzon.
Vanaf het vliegveld van de miljoenenstad Miami aan de westkust is
het maar een veertig minuten vliegen over een vlak, vaak moerassig
land met hier en daar grote meren, en dan doemt aan de Mexicaanse
Golf een merkwaardige stad op.
Op het eerste gezicht onnatuurlijk, met zijn kanalen en zijn tien
tallen fraaie villa's en bungalows, waar men alleen maar rijke Ame
rikanen vermoedt, die hun schaapje op het droge hebben en nu voor
de rest van hun leven het kalm aan willen doen en goed willen leven
van hun met hard werken verdiend geld.
Aan die Mexicaanse Golf, tegenover
Fort Myers en aan een landtong ligt
nu Cape Coral, waarvan geen enkele
Amerikaan tien jaar terug het
bestaan wist. Dat kan ook niet, want
tien jaar geleden in 1958 was die
landtong niet meer dan een stuk
woest en onontgonnen gebied. Nu
weet elke Amerikaan, die op zoek
gaat naar een stuk grond om er een
huis te gaan bouwen of om er geld te
beleggen, waar het over gaat.
Per week worden tussen de
zeshonderd en duizend bezoekers
aangevoerd in moderne viermotorige
straaltoestellen vanuit de grote cen
tra van Amerika, vooral het Noorden
en het Oosten, om op exploratiebe-
zoek een indruk op te doen van een
ontwikkelingsgebied dat nu uniek
mag heten.
DROOMBEELD
Er is enige maanden geleden een
uitvoerige studie verschenen van een
der Amerikaanse instituten op het
gebied van woningbouw en
huisvesting en daarin wordt een
prognose gedaan over de ontwikke
ling van het tweede woningbezit in
de States. Steeds meer families ont-
Peter E. Luss, 48 jaar geleden
geboren aan de Badhuisweg 3, te
Scheveningennu stafmedewer
ker van Gulf American Corpora
tion: Dertig procent van de be
zoekers van Cape Coral worden
kopers".
vluchten de grote steden om elders
een rustig bestaan te zoeken.
De tweede woning was voor heel
veel gezinnen tot voor enkele jaren
een droombeeld, waar ze waarschijn
lijk nooit aan toe zouden kunnen ko
men. maar met de stijging van de
inkomens en de wens dat inkomen te
beleggen in objecten die alleen maar
naar menselijke berekeningen in
prijs kunnen stijgen, is er een toene
mende vraag naar grond ontstaan.
In de buurt van de grote steden
zijn de prijzen vaak schrikbarend
hoog en is het praktisch onmogelijk
een stuk grond te veroveren, dat nog
betaalbaar is. Ver daarbuiten is er
overal in Amerika nog een overvloed
aan terreinen, die eenmaal in ont
wikkeling gebracht, profijtelijke be
leggingen zijn, die enerzijds uit spe
culatieve overwegingen, anderzijds
uit beleggingsoverwegingen worden
gekocht.
Deze tendens naar grondbezit heeft
natuurlijk tot gevolg gehad dat er
zich steeds meer ontwikke
lingsmaatschappijen aandienen, die
al of niet terecht voordelige aanbie
dingen doen.
Het ligt voor de hand, dat er een
willige markt is en dat leidt er ge
makkelijk toe. wanneer de aspi
rant-koper niet uitkijkt, dat hij in
handen valt van ondernemingen, die
het niet zo nauw nemen met grond-
verkopen. In het verleden is het niet
zelden gebeurd, dat mensen die een
behoorlijk kapitaal hadden gespaard
en eindelijk een goede belegging
meenden gevonden te hebben, hun
geld zijn kwijt geraakt aan derge
lijke weinig bonafide ondernemingen.
ZUIDWAARTS
Naast het eigen woningbezit. dat in
deze categorie jaarlijks met 250.000
toeneem*, trekken bovendien nog
veel Amerikanen naar het Zuiden en
gatn daar In zgn. condominia een
volledig gemeubileerd appartement
betrekken. Volledig ingericht met een
luxueuze badkamer, met een keuken
waarin niets ontbreekt, met een of
twee slaapkamers plus een ruime
suite en dat tegen een prijs, die zelfs
naar Nederlandse verhoudingen niet
aan de buitensporig hoge kant is.
In het toch dure Miami, aan de
Miamibeach, die zich uitstrekt vanaf
Fort Lauderdale tot aan het uiterste
zuidelijke puntje, tegenover Miami
zelf, verrijst het ene condominium na
het andere en de kieskeurige huurder
kan al zijn wensen gerealiseerd zien.
En de prijzen? Reeds vanaf 200
dollar per maand, oplopend tot 350
tot 400 dollar kan men er terecht.
Maar niet iedereen, zeker niet de
mensen uit de bevolkingscentra wil
len naar een andere stad. Ook al ligt
die stad in een sub-tropisch klimaat,
waar de zon de meester is over de
regen. Die mensen zoeken het elders.
Ook in Florida.
INSTROMING
Florida is een instromingsgebied.
Van alle Amerikaanse staten heeft
het verreweg het grootste toene-
mingspercenta-ge. In 1960 telde deze
Amerikaanse staat rond de vijf mil
joen inwoners volgens Ameri
kaanse maatstaven mag dat helemaal
geen naam hebben, maar in 1970 ver
wacht men, dat het inwonertal in
middels de 7,8 miljoen zal hebben
bereikt. De toeneming in percentages
van 78,7 pet. tegenover 18,8 pet. van
de overige Amerikaanse staten.
Die toeneming is niet alleen te
danken aan het prachtige klimaat,
want het land heeft meer gebieden
waar het klimaat bijna ideaal is.
Vroeger was het Californië, maar te
genwoordig ligt het zwaartepunt van
de belangstelling steeds meer op Flo
rida. waar de wintertemperatuur ge
middeld op 18 gr. C. ligt, de zomer-
temperatuur de gemiddelde waarde
van 27 gr. bereikt en waar de gemid
delde temperatuur over het gehele
iaar rond de 23 gr. C. ligt.
Begrijpelijk, dat de Amerikaan die
de middelbare leeftijd achter zich
heeft, graag naar dat Zuiden komt.
Toch is Florida geen oude staat.
Integendeel, de instroming in de jon
gere leeftijdsgroepen is niet minder
sterk gebleken en daardoor is de
leeftijdsopbouw niet scheef getrok
ken in de richting van de ouderdom.
Het land trekt steeds meer jongere
arbeidskrachten die er in de in
dustrie, elektronische en elektrotech
nische en vooral „schone" industrieën
een goede plaats kunnen vinden. In
dustrieën ook die het van hoogwaar
dige werknemers moeten hebben,
hetgeen tot gevolg heeft, dat de lonen
er weer hoger liggen dan elders in
Amerika.
Trouwens, Cape Kennedy is Flori
da en de ruimtevaartactiviteiten heb
ben gewerkt als een magneet en die
trekt nog weer meer mensen- aan. En
waar het goede werk, met de hoge
beloning en het goede klimaat hand
in hand gaan. neemt de bevolking
hand over hand toe.
CAPE CORAL
De oostkust, de kust aan de Mexi
caanse Golf is achtergebleven in die
bevolkingsgolf, omdat nu eenmaal de
industrie zich aan de oostkust ging
vestigen en ook nieuwe ondernemin
gen met hun hoofdkantoren steeds
weer die oostkust zijn gaan opzoeken.
De westkust met Tampa, met Sint
Peterburg, met Fort Myers heeft die
aansluiting gemist.
Het ziet ernaar uit, dat zich aan de
oostkust en ten dele ook in het bin
nenland van Florida een nieuwe ont
wikkeling aftekent, waardoor die ge
bieden in de belangstelling komen
van hen die op zoek zijn naar een
geschikte plaats voor hun tweede
huis. Die belangstelling voor dat
westelijke Florida is sterk gepropa
geerd door ontwikke
lingsmaatschappijen, waarvan er en
kele zijn, maar waarvan de Gulf
American Corporation die niets te
maken heeft met de Gulf olie
maatschappij op dit ogenblik mag
worden beschouwd als een der belang
rijkste, zo niet de belangrijkste.
Van de in Florida gevestigde
maatschappijen heeft de GAC op de
Amerikaanse beurs de grootste groei
vertoond en wordt ze gerekend tot de
meest vooraanstaande ontwikke
lingsmaatschappijen. Oorzaak van die
groei is ook, dat deze maatschappij
weer een onderdeel is van de Gene
ral Acceptance Corporation, die te
beschouwen is als een holding, die
een groot aantal zelfstandig opere
rende ondernemingen omvat die zich
met verzekeringen, met bankzaken,
De Country Club Inn,luxueus
vakantiehotel temidden van de
golfbanen.
met huizen- en utiliteitsbouw bezig
houden, waardoor de activiteiten niet
eenzijdig gericht blijven op landont-
wikkeling. Dat zou tot grote finan
ciële expansie kunnen leiden, maar
deze mono-activiteit, houdt uiteraard
ook het gevaar van grotere financiële
kwetsbaarheid in.
„VENETIË"
In de jaren vijftig heeft de GAC
van de familie Myers, een zeer gefor
tuneerde familie, die haar naam
heeft gegeven aan Fort Myers, een
stuk grond gekocht ter waarde van
1.5 miljoen dollar. Schijnbaar waar
deloze grond, die als een punt de
Mexicaanse Golf in steekt tegenover
Fort Myers aan de rivier de Ca-
looshatchee.
Dat gebied nu van ongeveer 130
vierkante kilometer is door de
maatschappij in ontginning gebracht,
waarbij men de originele gedachte
heeft gehad om er een nieuwe stad te
gaan bouwen, met Venetiaanse allu
res. Niet voor niets spreekt men nu
van het Venetië van Florida, waar
het gebied doorsneden wordt door
kanalen, waardoor het waterminnen-
de publiek altijd op de een of andere
manier de kans heeft zijn boot aan te
leggen, terwijl aan de achterkant, zo
men wil aan de voorkant, brede we
gen toegang geven tot de nieuwe wo
ningen.
Een vraag die onmiddellijk opkomt
is: behoren de Amerikanen die hier
een stuk grond gaan kopen nu uitge
rekend tot de beter gefortuneerden
en is het bezitten van een huis in dat
gebied voorbehouden aan de aller
rijksten? Het antwoord is bepaald
neen, want een stuk grond dat hele
maal bouwrijp wordt gemaakt, kost
tegen de 3.000 dollar en ook in Ne
derland moet men voor een behoor
lijk stuk grond, ook wanneer dat niet
ligt in de bevolkingsrijke gebieden
tienduizend gulden en meer neertel
len.
De wijze van aankoop is als volgt.
Iemand die van plan is een stuk
grond te kopen, kan zich op kosten
van de GAC in groepsverband naar
het ontwikkelingsgebied laten bren
gen en daar zelf met eigen ogen zien
Cape Coral door een brug ver
bonden met het oude land. van
Fort Myers. Links volledig ont
wikkelde stukken land bezet met
bungalows, en rechts nieuwe
stukken grond die bouwrijp zijn
gemaakt. Op de achtergrond
woeste gronden die zich uitstrek
ken tot de Golf van Mexico in de
verte.
wat hij gaat kopen. En mocht de
koop al van te voren zijn gedaan en
blijkt het een teleurstelling te zijn,
om welke reden dan ook, dan wordt
de koop ongedaan gemaakt.
Dat is een extra zekerheid voor de
toekomstige landbezitter, een zeker
heid die ook gemakkelijk gegeven
kan worden, omda' de belangstelling
voor landbezit juist daar hand over
hand toeneemt en omdat de activitei
ten van de maatschappij streng ge
controleerd worden door de Federal
Land Sales Board, die elke onrecht
vaardigheid en onrechtmatigheid te
lijf gaat.
WAAKZAAM
Het is voor een serieuze onderne
ming moeilijk om de bepalingen te
ontduiken en overigens zal elke se
rieuze onderneming er wel tweemaal
over denkerv-eer ze de wetten over
treedt. In het verleden zijn er zulke
nare dingen gebeurd verkopen van
land dat niet bestond en het verko
pen van eenzelfde stuk land aan twee
of meer kopers dat de overheid
waakzaam is.
Een vraag, die onmiddellijk op
komt is: als het landbezit dan zo'n
profijtelijke zaak is, waarom houdt
de maatschappij dat land dan niet
vast?
Antwoord, opgetekend uit de mond
van een der stafleden, mr. Peter Ed
ward Luss (Amerikaan, geboren in
1921 aan de Badhuisweg 3 te Scheve
ningen. spreekt nog vloeiend Neder
lands. heeft in de oorlog gediend bij
de Officiers Special Services en is als
officier in Nederland gedropt, jaren
lang dienstverband bij de Rockefeller
Foundation en nu executive bij
GAC): ..Een dergelijk stuk grond
heeft alleen waarde, wanneer je er
iets mee doet. Je moet het dus wel
tot ontwikkeling brengen en dat kost
bijzonder veel geld. Vergeet niet. dat
het een min of meer woest gebied is,
dat door middel van dynamiet en
draglines en bulldozers geëgaliseerd
en bouwrijp kan worden gemaakt en
zijn vorm krijgt met de wegen en
kanalen. Dat kost geld, dat kost heel
veel geld.
En dat geld komt tenslotte van de
kopers van het land. Wie besloten
heeft een stuk land te kopen, behoeft
niet direct al het geld op tafel te
leggen, maar begint met een bedrag
van 150 en betaalt het totaal af in
zes tot zeven jaar. Na die zes of
zeven jaar is het land dus volkomen
vrij in eigendom en is het stuk grond
bovendien bouwrijp en wie wil kan er
een huis op laten zetten.
En de GAC heeft een reeks
van modelwoningen waaruit men een
keuze kan doen. Woningen van het
Amerikaanse bungalow-type, met alle
kamers gelijkvloers, die in prijs va
riëren van 18 tot 28 duizend dollar.
Maar hel is niet nodig het huis te
laten zetten via GAC, want ook an
dere bouwondernemingen bieden wo
ningen aan, ongeveer In dezelfde
prijsklassen."
INVESTEREN
Toch zal niet iedereen naar Cape
Coral komen om er te gaan wonen.
Van de aankopen is 60 procent als
investeringen te beschouwen en blijft
er 40 pet. over voor bewoning. Lieden
dus die het ideaal van het tweede
huis nastreven.
Dat het beleggingsmotief blijkbaar
sterk op de voorgrond treedt is ver
klaarbaar uit de omstandigheid ook,
dat nu reeds 20 tot 25 pet. van de
landeigenaren uit niet-Amerikanen
bestaat. Vooral veel Zwitsers, verder
ook veel Duitsers en reeds enige tien
tallen Nederlanders hebben een deel
van hun spaargeld daar belegd
Toch zal een zekere aarzeling bij
velen niet vreemd zijn, omdat aan
lokkelijke advertenties de zaak vaak
mooier voorspiegelen dan ze is. Wie
met plannen zou rondlopen grond in
Amerika aan te kopen doet er vooral
goed aan nauwkeurig te letten op de
publicaties en de folders van derge
lijke ontwikkelingsmaatschappijen.
Let op de beide letters A D, gevolgd
door een nummercode. Dat betekent
Authorized Distribution, wat betekent
dat de distributie en daarmee de in
houd van de publikatie door de be
trokken overheidsdienst is goedge
keurd.
STAD VAN WERKERS
Het zou de indruk wekken, dat Ca
pe Coral een rustende stad is. nu nog
maar 10.000 inwoners tellend, ge
pland voor een bevolking van 200.000.
maar dat is een verkeerd beeld. Veel
mensen, die elders een belangrijke
functie hebben bekleed, gaan naar
Cape Coral voor een nieuwe, andere
en misschien minder spectaculaire
carrière, die op een wat oudere leef
tijd nieuwe voldoening geeft.
Een stad. die over een reeks van
jaren 200.000 mensen gaat tellen
heeft een grote verscheidenheid van
diensten nodig en trekt automatisch j
nieuwe industrieën aan.
En die bieden vele handen en hoof
den werk. Even voorbij de nieuwe
brug die Cape Coral met Fort Myers
verbindt, zag ik het nieuwe complex,
modern van architectuur van de uni
versiteit en in de lounge van de
Country-Club Inn raakte ik in
gesprek met de voormalige directeur
van een regionale vestiging van een
der grootste Amerikaanse banken, die j
nu de man zal zo omstreeks mid- j
den vijftig zijn geweest een ple-
zierige administratieve functie be- j
kleedt, maar die big-boss af is.
De nieuwe stad trekt al vakantie
gangers. De golfbanen zijn er een I
lust voor het oog; de drie motels, t.w.
de Nautilus-Congress Inn, de Del i
Prado Inn en de Country Club Inn
bieden een luxueus onderdak, va
riërend van 10 tot S 22 voor een
éénpersoons kamer afhankelijk van j
het seizoen.
PARADEPAARD
Cape Coral is in ontwikkeling en
de maatschappij heeft juist weer
nieuwe gronden in bezit gekregen 1
voor nieuwe ontwikkelingen. Maar
Cape Coral is het paradepaardje,
daarheen worden aanstaande kopers
gevlogen met de eigen vliegtuigen
van Modern Air. Maar ook de grond
eigendommen in Golden Gate en
Golden Gate Estates, zuidelijker in
Florida bij de kustplaats Naples en
de River Ranch Acres, niet ver van
het in aanbouw zijnde Disneyworld
in het centrum van Florida trekken
bezoekers.
De behoefte naar landeigendom is
een typerende karakteristiek van de
Amerikaan van vandaag. Naast Flo
rida ook Rio Rico in de staat Ari
zona, ook een trek naar grondbezit
op de Caribische eilanden van de Ba-
hama's ten oosten van Florida tot
aan Aruba op de Nederlandse Antil
len.
Men zoekt zekerheid, men zoekt
profijtelijke beleggingen, men zoekt
vooral ook de zon en de warmte, men
zoekt bovendien rust. Uitspraak van
een arts tijdens een gesprek in die
zelfde Country Club Inn; Hier zijn
geen zieke mensen. Wie hier ziek
komt, kan alleen maar beter worden.
21e OUDE KUNST-
EN
ANTIEKBEURS
MUSEUM
HET PRINSENHOF
- DELFT
26 ]uni t/m 16 juli 1969
Weekdagen van
10-17.30 uur
Zondagen van
13.00-17.30 uur
Dinsdag- en donderdagavond
van 19.00 - 22.00 uur
Gratis prospectus op
aanvraag verkrijgbaar:
Lange Voorhout 16, Den Haag
n Turijn
TURIJN Een demonstratie van
stakende arbeiders van de Fiatfabrie-
ken in Turijn is gisteravond uitgelo
pen op felle gevechten met de politie.
Zeker 50 politiemannen, onder wie de
hoofdcommissaris, werden gewond;
er werden 167 betogers aangehouden,
den.
In de provincie Turijn hielden on
geveer een half miljoen werknemers
een staking om te protesteren tegen
de voortdurende stijging van de hu
ren en de andere kosten van le
vensonderhoud.
Van de grote Fiat-fabrieken
verscheen, volgens de directie, slechts
een kwart van het personeel op het
werk. De werkwilligen werden door
de stakers aangevallen.
De ongeregeldheden op grote
schaal begonnen, toen de stakers een
massabijeenkomt wilden houden en
de politie dit verbood. De betogers
gooiden met stenen en staken auto's
in brand.
De politie maakte gebruik van de
wapenstok en probeerde de de
monstranten met behulp van traan
gas te verspreiden. Hoofdcommissaris
Marcella Guida werd door een
steen getroffen, toen hij de woelin
gen gadesloeg.
NICE Automobilisten op de weg
langs de Franse zuidkust zagen zich
gisteren plotseling vastgelijmd op de
weg staan. Een vrachtwagen met
vloeibare lijm had bij een aanrijding
zijn lading op de weg geloosd. Bij
het ongeluk waren twee vrachtwa
gens betrokken. De chauffeurs zijn
met verwondingen in een ziekenhuis
opgenomen.
Concentratie bij Nat. Nederlanden
(Van een onzer verslaggeefsters)
ROTTERDAM De concen
tratie en integratie binnen het
concern van de Nationale Ne
derlanden NV zullen geen voor
tijdig afvloeien van personeels
leden tot gevolg hebben. Deze
concentratie beperkt zich tot
Rotterdam en Den Haag.
In september zal de Eerste Rottcr-
damsche verhuizen naar Den Haag
en daar worden ondergebracht in één
gebouw met de in Den Haag ge
vestigde schadeve-rzekc-
ringsmaatschappijen van De Neder
landen. Nog voor het einde van 1969
zal de verplaatsing van de Le
vensverzekering Maatschappij naar
Rotterdam volgen.
In Den Haag worden de
maatschappijen in een nieuw gebouw
ondergebracht, terwijl ook het huidi
ge hoofdkantoor aan de Groenho-
venstraat gedeeltelijk in gebruik zal
blijven. Aangezien het hoofdkantoor
te Rotterdam na de concentratie van
het gehele levensverzekeringsbedrijf
onvoldoende plaats biedt voor alle in
Rotterdam te concentreren be
drijfsonderdelen. is een kantoorruim
te gehuurd in gebouw De Katshoek.
Hiermede is tevens onderdak
verschaft voor Effecten. Leningen en
Hypotheken.
Doel van deze concentratie is een
hergroepering van het concern om
tot een meer efficiënte wijze van
werken te komen en een grote slag
vaardigheid te bereiken. Daarnaast
kan men het dienstenpakket opvoe
ren en de concurrentie binnen eigen
kringen uitsnijden.
Begrijpelijk is het. dat deze con
centratie problemen opriep voor het
personeel. Voor hen kwam in overleg
met de Ondernemingsraden een
kostenvergoedingsregeling tot stand,
terwijl het speciaal voor hen opge
richte huisvestingsbureau een groot
deel van de woningzoekenden heeft
kunnen helpen.
Ongeveer 200 personeelsleden zul
len van woonplaats veranderen. Het I
merendeel van de mensen verhuist
van Rotterdam naar Den Haag, ter
wijl de overige 800 pendelaars wor
den.
Om zo goed mogelijk rekening te
kunnen houden met de persoonlijke
belangen van allen, die bij de ingrij
pende maatregelen zijn betrokken,
werd een enquête gehouden onder al
le personeelsleden.
Slechts een klein percentage sprak
zich uit tegen een verhuizing in ver
band met leeftijdsbezwaren of bij
zonder slechte verbindingen. Zij zijn
in verband hiermee van de ver
plaatsing naar Rotterdam of naar
Den Haag uitgezonderd.
Duidelijk echter stelde de heer J.
van der Velden, president van de
raad van bestuur, dat er geen
fusie-slachtoffers zullen vallen. „Lie
ver werken wij met een overbezet
ting. dan dat cr voortijdig perso
neelsleden moeten afvloeien", aldus
de heer Van der Velden.
ROERMOND Drie Engelse mili
tairen die tijdens hun vakantie in
Roermond mensen van middelbare
leeftild mPt geweld van hun geld be
roofden om aan geld voor de terug
reis te komen, stonden gisteren te
recht voor de meervoudige kamer
van de rechtbank in Roermond. De
betrokken militairen zijn: een 21-ja-
rige employé van de Royal Air For
ce. gestationeerd in Duitsland en wo
nend in Roermond en twee mannen
van dezelfd» eenheid van resp. 18 en
20 jaar. heiden gelegerd op de basis
Yeovilton in Engeland.
De officier van justitie kwalificeer
de hen als ..kinderen in de misdaad"
en eiste resp. tien. elf en twaalf
maanden gevangenisstraf met aftrek,
over veertien dagen doet de recht
bank uitspraak.
