Ook voor 1970
loonkosten met
dreigt stijging
circa 10 pet
Veel doden en gewonden in
verkeer tijdens weekeinde
Uit de Haagse hof geplukt
NKV waarschuwt regering:
Koerswijziging moet komen
van overheid en werkgevers
Kiesinger
later naar
Washington
Tante; Geertje
72) schatrijk
EN NIEUW
OUD
Frontale botsing bij Weesp
Secretaris SJ
in hoger beroep
Kerken Rhodesië
tegen grondwet
China zeer ver
gevorderd op
kernwapengebied
Vijf mensen
verdronken
MAANDAG 16 JUNI 1969
(Van onze sociaal-economische redactie)
UTRECHT Bü onvoldoende medewerking van werkgevers en regering vreest
het Nederlands Katholiek Vakverbond, dat ook in 1970 de prfts- en loonspiraal
geen halt kan worden toegeroepen en dat ook over dat jaar de loonkosten met
circa 10 pet. zullen stijgen. De heer J. J. Mertens rekende dit vanmorgen voor
in z(jn openingsrede in de verbondsraad van het NKV.
gering ils overheid dringend, in te
gaan op de vakbewegingswensen om
zo gezamenlijk voor het volgend jaar
een poging te wagen de economische
gang van zaken in de hand te hou
den.
Loomvel
WASHINGTON Het bezoek dat
de Westduitse bondskanselier Kiesin-
er eind juli aan president Nixon zou
irengen is uitgesteld in verband met
Ie maanreis van de Apollo-11 die op
IS juli begint. Vermoedelijk zullen de
beide staatshoofden elkaar begin au-
iistus ontmoeten.
Nixon zou van oordeel zijn dat hij
:ich niet goed op het gesprek met
(iesinger kan concentreren wanneer
Amerikanen op weg zijn als eersten
voet op de maan te zetten. Volgens
(iesinger zou het gesprek te weinig
«langstelling krijgen tijdens de
naanreis.
Intussen wordt op Cape Kennedy
cfcen invasie van toeristen en journa-
listen verwacht wanneer op 16 juli
de Apollo-11 wordt gelanceerd. Men
h «kent op twee miljoen toeristen. De
Casa heeft enkele duizenden aanvra
ten van verslaggevers gekregen.
Slechts een klein deel kan worden toe-
idaten.
1 De afgelopen drie dagen heeft Neill
mstrong, die als eerste mens op de
ian zal landen, druk geoefend met
„vliegende bedstede" met straal-
jpdrijving, waarin hij op het maan-
tervlak zal neerdalen.
Half miljoen in Lotto
(Van onze correspondent)
ARNHEM „Ik heh mijn hele
hard gewrekt en nu ben ik
één klap schatrijk." Dat was
reactie van mevrouw Geertje
Welling (72) uit Arnhem toen
zij hoorde dat zij in de Duitse
t( Lotto maar liefst een half mil
joen had gewonnen.
Tante Geertje, zoals ze in de Gel
hoofdstad wordt genoemd,
■v^weet niet meer hoe ze het heeft. De
vrouw, die in een restaurant
toiletjuffrouw de kost verdient,
al drie jaar in de Lotto mee.
nooit heeft ze wat gewonnen,
ndmaar toen zij afgelopen zaterdag-
ie avond haar formulier controleerde,
zij tot haar grote verbazing, dat
de juiste cijfers had ingevuld,
li Meteen was het in huize Welling
froot feest.
Gevraagd naar de bestemming van
het geld. zei tante Geertje: „Het eni-
K wat ik weet, is dat ik niet meer
sfaU toiletjufrouw hoef te werken. Ik
i ga van die half miljoen in ieder ge-
'n val een lange vakantie houden. Met
deze prijs ga ik hopelijk een onbe
zorgde oude dag tegemoet. Nu kan
ik, evenals mijn klanten, ook eens een
restaurant binnenlopen".
ui
HEEL Zondagmiddag om drie
jr vonden twee jongens in het
jli zwembad te Heel in Noord-Limburg
K het levenloze lichaam van een on-
j geveer 13-jarige jongen drijven. Er
waren duizenden mensen in het
iwembad. Zondagavond om tien uur
Wist de politie nog steeds niet wie de
jongen was en had nog niemand aan
gifte gedaan van vermissing van een
kind.
Hij stelde, dat de overlopende ar
beidskostenstijging van 1969 op 1970,
de huurverhoging per 1 april a.s., de
accijnsverhoging op 1 juli a.s., de op
trekking van de BTW, de nieuwe
huurronde van 6 pet. en de bijstelling
van de motorrijtuigenbelasting voor
de gezinsconsumptie in 1970 een
prijsstijging zal betekenen van 3 pet.
Onder invloed van de EEG, de nor
male stijging van arbeidskosten en
winstmarges komt hier nog eens 2
pet. prijsstijging bij en de toenemen
de premiedruk van de sociale verzeke
ring maakt er in totaal ongeveer 5,5
pet. prjjsstjjging van.
Willen de werknemers in hun reële
positie .n 1970 niet achteruitgaan dan
moeten de brutolonen op basis van
de 5,5 pet. prijsstijging al omhoog
met 7 a 8 pet. (gevolg progressie
loonbelasting enz.). De heer Mertens
vond het vervolgens een reële wens,
dat de werknemers er volgend jaar
reëel ongeveer 2 pet. op vooruitgaan,
zodat de loonkosten dan in de buurt
van de 10 pet. komen.
Op grond van deze berekening
vond hij het dringend geboden een
koerswijziging in het regeringsbeleid
aan te orengen, welke de prijzen
rechtstreeks beïnvloedt. Deze
koerswijziging zal moeten komen van
werkgevers en regering.
De werkgevers zullen alsnog iets
moeten doen aan een reële inko
mensverbetering van de werknemers
over 1969; op deze wijze zal een on
gecontroleerde ontwikkeling in 1970
en een opeenhoping van spanningen
kunnen worden tegengegaan. Ook
aan de .sociale uitkeringen over 1969
moet dan nog wat gebeuren.
Andere koers
De vakbeweging is in de SER be
reid geweest een uitkering ineens op
voorstel van de Kroonleden te aan
vaarden. Men wilde dan afzien van
een vermindering met 2 pet. van de
sociale verzekeringspremie. Helaas
hebben de werkgevers niet onmiddel
lijk begrepen, aldus de heer Mertens,
dat aanvaarding van dit compromis
beslissend zou zijn voor de vraag, of
een gezamenlijke aanpak van rege
ring en georganiseerd bedrijfsleven
van de inflatieproblematiek in de ko
mende pariode mogelijk zal zijn.
Blijven de werkgevers „nee" zeg
gen. dan verwachtte de heer Mertens
werkelijk bijzonder vergaande
consekwenties. Hij wilde dit niet ge
loven en hoopte nog op overeenstem
ming.
Van de overheid vroeg de heer
Mertens. af te zien van een verdere
verhoging van het BTW-tarief in
1970 evenals van de huurverhoging
van 6 pet. in april 1970. De over
heidsuitgaven zouden gedekt moeten
worden u't belastingen en desnoods
met middelen die op de kapitaal
markt aangetrokken moeten worden.
De heer Mertens dacht ook aan ver
hoging van de vermogensbelasting en
de successierechten.
Hij wilde de voorgenomen be
lastingcorrectie door de regering niet
helemaal afwijzen, omdat vooral de
middengniepen onevenredig zwaar de
druk van de belastingprogressie voe
len.
TSu 0,4 procent
Over de situatie op dit moment zei
de heer Mertens, dat het er in Neder
land op t egint te lijken, dat men de
straat op moet om iets te bereiken.
Wanneer de vakbeweging redelijke
verlangens op tafel legt, mislukt het
overleg. „De werkgevers schijnen ons
in de strijdpositie te willen drukken".
Op dit moment bedraagt de stijging
van het reële vrij besteedbare inko
men van 'oontrekkers met twee kin
deren en gemiddeld 12.000 loon per
jaar niet meer dan 0,4 pet. Hierbij is
dan nog uitgegaan van een prijsstij
ging van 7 pet. Dit percentage kan
nog oplopen tol Vit a 8 pet. over het
gehele jaar genomen. Laatstgenoem
de loontrekkers gaan er dan reëel op
achteruit.
Perspectief
Over dit jaar verwacht het NKV
een overschot op de betalingsbalans
van ƒ300 miljoen Mertens consta
teerde .-en door de overheid aange
blazen inf'atie, die door een winstin
flatie wordt versterkt. De lonen spe
len een ondergeschikte rol.
Voor 1969 is een produktiestijging
in de nijverheid voorspeld van Vit
pet. Over het eerste kwartaal was dit
percentage al 12,6. De arbeidsproduk-
tiviteit zal dus ook meer toenemen
dan de voorspelde 3,5 pet., evenals de
groei van het winstinkomen. Van
1953 tot 1968 heeft het Centraal Plan
bureau het winstinkomen al elf maal
te laag geraamd. De investeringsacti
viteit ligt oit jaar waarschijnlijkk 1,5
pet. boven de aangegeven 6 pet.
Maar voor 1970 wordt het anders.
De conjuncturele spanningen zullen
aanhouden, de arbeidsmarkt wordt
nog krapper en de werkloosheid gaat
dalen tot beneden de 50.000 man. De
produktie gaat minder snel toene
men, ook al door de werktijdverkor
ting. De 'nvesteringen in bedrijven
worden geremd en de reële vooruit
gang zal zwakker zijn dan in voor
gaande jaren.
Een 10 pet. stijgen van de loon
kosten in een dergelijke situatie is
hoogst gevaarlijk, maar daarom
vroeg de heer Mertens zowel aan re-
Scherp reageerde de heer Mertens
op de memorie van antwoord van de
minister van sociale zaken bij het
wetsontwerp op de loonwet. Hij
noemde oe reactie op de vak-
bondswensen hoofdzakelijk negatief.
Het weinige begrip van de minister
voor de positie van de vakbeweging
zal er naar zijn mening toe leiden,
dat de vakbeweging zich ernstig
moet beraden over de vraag, of onder
gelijke omstandigheden nog wel eni
ge verantwoordelijkheid voor de
loonpolitieke ontwikkeling in ons
land kan worden aanvaard.
Zou er onverhoopt geen verande
ring in de situatie komen bij de par
lementaire behandeling van het
wetsontwerp dan vreesde de heer
Mertens aan de vooravond te staan
van de ernstigste loonpolitieke crisis,
die wij sinds 1945 hebben meege
maakt.
Zaterdagochtend heeft koningin
Juliana op paleis Soestdijk het jaar
lijkse vaatje eerste nieuwe haring in
ontvangst genomen. De traditionele
tractatie werd haar aangeboden door
mevrouw H. van der Plas, wier man,
de Katwijker schipper Van der Plas,
de haring binnenbracht. Het iverd
een warme ontvangst in tweeërlei
betekenis.
Zestig stokoude rijtuigjes hebben dit weekeinde door Amsterdam getoerd: een evenement voor de vele toe
risten en Amsterdammers, die dit initiatief van de Stichting paard en koets zeer op prijs stelden. De stoet
vertrok 's morgens met gekostumeerde deelnemers en deelneamsters uit het Vondelpark naar de wes-
deelnemers en deelneemsters uit het Vondelpark naar de wes- in op een sukkeldrafje
WEESP Een ernstig verkeersongeluk op de provinciale weg
BussumAmsterdam bij Weesp, heeft zaterdagmiddag het leven
gekost van het tweejarig zoontje van het echtpaar Van Zanten uit
's-Graveland. Zeven anderen raakten gewond. De vader van het
slachtoffer reed in een kleine file toen deze moest afremmen voor
een paard en wagen. Hij remde echter niet tijdig af en week uit naar
de linker weghelft waar een frontale botsing ontstond met een per
sonenauto uit Weesp, bestuurd door de heer J. Schreuder.
Het tweejarig zoontje van de heer
Van Zanten was op slag dood. Het
echtpaar werd ernstig gewond naar
een ziekenhuis vervoerd. Ook het
echtpaar Schreuder raakte zwaar ge
wond. waarvan mevrouw levensge
vaarlijk. Drie kinderen van de fami
lie Schreuder liepen lichtere verwon
dingen op.
NIJKERK Op Rijksweg 28 bij
Nijkerk is zaterdagavond een kleine
personenauto bij een inhaalmanoeu
vre gekanteld. Een driejarig meisje
kwam om het leven.
AMSTERDAM De secretaris van
het district-Amsterdam van de Soci
alistische Jeugd, de 20-jarige illustra
tor Jan H. van der M. heeft tegen het
veel besproken vonnis van de
Amsterdamse politierechter mr. G. H.
Nomes (drie maanden gevangenis
straf met aftrek van het voorarrest
en vijf jaar ontzetting uit het actief
en passief kiesrecht en het dienen bij
de gewapende macht) hoger beroep
aangetekend bij het Amsterdamse
gerechtshof. De officier van justitie,
mr. J. E. Vriesema, die vier maanden
waarvan twee voorwaardelijk had
geëist, heeft daarna eveneens appel
aangetekend. Van der M. kreeg de
straf voor opzettelijke belediging van
de Koningin en de prinsessen Bea
trix en Margriet op Koninginnedag
op de Dam in de hoofdstad alsmede
wegens weerspannigheid bij zijn ar
restatie.
SALISBURY De vijf rooms-ka-
tholieke bisschoppen van Rhodesië
hebben in een herderlijk schrijven de
jongste grondwetswijzi-
gingsvoorstellen van premier Tan
Smith scherp veroordeeld.
Zij noemen het ontwerp „volledig
in strijd r.-et de christelijke leer" en
zeggen, dat het een permanente over
heersing van een deel van de bevol
king door het andere deel beoogt en
slechts kan lelden tot „haat en ge
weldpleging".
Zowel de rooms-katholieke als de I
grootste protestantse kerken in Rho- l
desië hebben gisteren de gelovigen I
opgeroepen zich te kanten tegen de
nieuwe grondwet, die op 20 juni aan I
een volksstemming zal worden on
derworpen.
BOOR
We hadden een Green Line geno
men, een van de Londense bussen,
die uren verre lijndiensten onder
houden met de dorpen, die landelijk
en onberoerd rond de bruisende me
tropool liggen te dromen.
Doel was Chartwell, het buiten
huis van Winston Churchill, dat aan
de National Trust toebehoort en des
middags voor het publiek geopend
is.
Het staat op de glooiing van een
heuvelrug, die een hoge wand van
diep paarse rhododendrons is en
ziet uit over vijvers, weilanden en
bosranden ln zo'n kunstige
landschapsarchitectuur aangelegd,
dat het een toneeldecor lijkt, want
je gelooft niet dat het echt kan zijn.
Het begint met een enorm par
keerterrein en een keurig houten
gebouw, waarin de in Engeland
alom tegenwoordige „Public Con
veniences" zijn ondergebracht. Zou
men vragen waartoe die dienen, dan
antwoorden de Engelsen hoffelijk,
dat men er „de handen kan wassen"
of, nog verfijnder wanneer het om
een vrouwelijke nieuwsgierige gaat
men er „de neus kan poederen".
Men trekt zich echter in deze ge
bouwtjes terug om dat te doen wat
aan het handen wassen vooraf gaat.
Het kost vrijwel nooit iets, maar er
is altijd een juffrouw die de zaak
schoon en meer dan dat, helder ge
poetst, houdt. En dat betekent heel
wat, want eikehouten lambrizerin-
gen en veel koperwerk ontbreken
ook hier niet. Het is verstandig al
tijd een penny (net vier cent) bij de
hand te hebben voor het zeldzame
Touw gooien
geval, dat de deur slechts op de
inworp van een muntje open gaat.
Na deze verkenning koopt men
een kaart en mag men Chartwell
betreden. Een heerlijke tuin met het
beroemde kleine goudvissenvijvertje;
dat in verbinding staat via gootjes
en andere kommen met een onzicht
bare bron.
Bij het vijvertje de vierkante lage
stoel, waarin de grote man ettelijke
malen gefotografeerd is,
We wilden het huis binnen ook
graag zien, maar dat betekende
eerst een half uur minstens in de rij
schuifelen en dan gedromd de ka
mers door.
We lieten het maar, toefden in het
prieeltje en gingen terug naar de
bus, waar de chauffeur nog tijd
voor een praatje had.
Of we het mooi gevonden hadden?
We bekenden spijtig niet in het
huis te zijn geweest.
„Als er niet zoveel mensen waren
hadden we het graag gedaan", ver
ontschuldigden we ons.
„Ach", zei hij, „Ik rijd nu al drie
jaar op deze route en ben er ook
nog nooit in geweest. Waarom zou
ik? Er is maar één ding, wat ik wel
eens zou willen beleven. Als je uit
het zolderraampje, precies in het
midden van het huis, een touw van
tien mijl lang rondslingert, nou dan
bestrijk je precies alles wat Chur
chill bezat. Maar kan u een touw zo
gooien...?" We schudden ijverig van
neen. „Ik ook niet, dus waarom zou
ik dan in dat huis gaan?'
AMSTERDAM Zondagmorgen
om half vier reed een personenauto
met een snelheid van 95 kilometer j
tegen de geopende slagboom van de
brug op de Kattenburgergracht ln
Amsterdam. De 25-jarige inzittende
P. Dietzler uit Utrecht werd zo zwaar
gewond dat hij later in het zieken
huis overleed.
DEN HELDER De 25-jarige
marineman M. C. H. Willemse is za
terdagnacht op zijn bromfiets aange
reden door een personenauto, die na
het ongeluk is doorgereden.
RAALTE De 17-jarige G. J.
Meulink uit Raalte is zondagmorgen
op een kruispunt aangereden door
een auto die geel licht had gene
geerd. Hij overleed ter plaatse.
KROPSWOLDE De 20-jarige H.
Wekema uit Hoogezand kwam zater
dagnacht om het leven toen hij met
zijn auto over de kop sloeg en tegen
een muur van een huis tot stilstand
kwam. Hij was waarschijnlijk onder
invloed en had geen rijbewijs.
Dichte mist
BRESKENS De 22-jarige J. van
Esch uit Oisterwijk reed zondagmor
gen met zijn motor in het Belgische
De Vrede tijdens dichte mist tegen
een vloedkering. Hij overleed in het
ziekenhuis.
VELP Het 17-jarige meisje An-
tje Kareis werd zondagavond door
een auto gegrepen toen zij zonder op
te letten een voorrangsweg opreed.
Zij overleed ter plaatse.
BREDA Een stadsbus van de
BBA heeft een 64-jarige juffrouw
over een afstand van 270 meter mee-
LONDEN Het kernwapenpro
gramma van de Chinezen is veel ver
der gevorderd dan men in het Westen
over het algemeen denkt. Dit schrijft
de Australische schrijver en journa
list Frances James in de Sunday
Times na een bezoek aan China. Ja
mes bezocht onder meer atoominstal
laties in de provincie Sèinkiang.
Hij schrijft dat de Chinezen
beschikken over een productiecapaci
teit die hen in staat stelt enkele hon
derden atoombommen per jaar te
maken. Men geeft de voorkeur aan
produktie van waterstofbommen
James beweert ook dat de Chinezen
een gascentrifuge voor de scheiding
van uraniumisotopen in gebruik heb
ben.
Bovendien zouden de Chinezen een
raket hebben geproduceerd voor het
vervoer van een kernbom met een
i bereik van 10.000 kilometer.
HILVERSUM De Stichting Film
centrum organiseert eenmaal per jaar
een presentatie van 16 mm-fllms die
voor het vormingswerk ter beschikking
komen. Sinds het vorig jaar doet ook
het Nederlands Filminstituut in Am
sterdam mee. Beide instellingen hebben
overeenstemming bereikt tot een ver
regaande samenwerking onder één di-
rektie. Dat die samenwerking vrucht
baar is, bewijst het programma van
het Nationaal Fllmfesteijn 1069, dat van
10 tot en met 13 september in Laren
('t Gooi) wordt gehouden.
gesleept. B(j het uitstappen was zU
met haar arm tussen de deuren blij
ven zitten. Een voetganger maakte de
chauffeur opmerkzaam op het onge
luk. De vrouw had zware ontvellin
gen over het gehele lichaam.
BENEDEN-LEEUWEN De
32-jarige W. A. van Suilen uit Huis
ter Heide kwam zaterdagavond met
zijn auto in botsing met een vracht
wagen met aanhanger. Hij was op
slag dood.
LETJSDEN - De 14-jarige Paul
Jongerius uit Utrecht is zaterdagmid
dag bij het zwemmen in het
Henschotermeertjc bij Leusden ver
dronken. Pas gistermorgen werd het
lijk uit het water opgevist nadat ma
riniers uit Doorn en een bulldozer
behulpzaam waren geweest bij de
opsporing.
De jongen nam zaterdag deel aan
een oriënteringsrit in de bossen bij
Woudenberg. Bij het Henschoter-
meertje begon het te regenen waarna
hij is gaan zwemmen, 's Avonds
keerde hij niet terug in zijn ouder
lijke woning. Nadat eerst het ondiepe
gedeelte van het meertje werd afge
zocht werd met behulp van een bull
dozer de dam naar het diepe gedeelte
opgeruimd. Daar werd zijn lijk ge
vonden.
WASPIK - Gistermiddag is de
55-jarige F. T. uit Oosterhout in het
Oude Maasje bij Waspik verdronken.
Het ongeluk gebeurde toen de man,
die met zijn vrouw afkoeling in het
water zocht, van de oever afgleed.
Zijn schoonzoon slaagde er niet in
hem te redden.
BILTHOVEN In het natuurbad
De Biltse Duinen is gistermiddag de
7-jarige M. C. Mildert door verdrin
king om het leven gekomen. Het
meisje werd op de bodem van het
I bad aangetroffen.
MADE De 17-jarige Jan Bou-
I wens uit Made is zaterdagmiddag in
de Btesbosch verdronken. Het onge
luk gebeurde bij het gebouw van de
provinciale Noordbrabantse electrici-
teitsmaatschappij. Het lichaam van
de jongen is nog niet gevonden.
SAPPEMEER De 57-jarige heer
J. Havinga is in de nacht van zater
dag op zondag verdronken toen hij
met zijn fiets in het Oude Winscho-
terdiep reed. Reddingspogingen van
omstanders baatten niet meer.
Geen trip voor
politie A'dam
AMSTERDAM De Amsterdamse
hoofdcommissaris van politie P. A.
Jong, heeft het aanbod om
45 leden van zijn korps uit waarde
ring voor het optreden bij de gebeur
tenissen rond het Maagdenhuis een
verzorgde dagreis per touringcar aan
te bieden, niet geaccepteerd. De
Amsterdamse zakenman, de heer
Max Lewin, hoofdredacteur van het
weekblad Rechtsom en voorzitter van
de partij Nieuw Rechts, had dit aan
bod namens een aantal personen die
anoniem wensten te blijven gedaan.
„Van vele zijden mocht ik blijken
van waardering ontvangen die, zoals
u begrijpen zult, mijn medewerkers -
die hun taak onder moeilijke omstan
digheden moesten verrichten - goed
doen", zo schrijft de heer Jong.
I „Hoewel ik zeer gevoelig ben voor
I dit vriendelijke gebaar heb ik het
j juist geoordeeld van het aanbod géén
I gebruik te doen maken. Ik hoop dat
u mijn beslissing kunt respecteren",
I aldus de hoofdcommissaris.
