LUNS: NU BETERE KANSEN VOOR DE EEG Holland Festival gladjes geopend Indirecte belastingen moeten niet omhoog •„Geen snelle radicale ommezwaai Houding van Pompidou is soepe Ier China erkent revolutionaire regering Sterke omzetgroei bij Elsevier Engelse baptisten niet uit Wereldraad Weinig nieuws of verrassends zuidelijk: WELKOM Maainvaardig Lagos weert dr. Lindt Poher: strijd was niet vergeefs" Eerste flop van het Holland Festival ook in de slag tegen Israël 5 MAANDAG 16 JUNI 1969 (Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen) Doordat er minder stemonthoudingen DEN HAAG - Minister Luns is van mening dat nu Fomp.dou president van Frankrijk geworden is, er alle hoop mag bestaan voor Ditzelfde geldt trouwens voor Poher." een wat soepeler houding van Parijs tegenover de EEG. Hij zei dit gisteravond in een interview, onmiddellijk nadat de uitslag van de presidentsverkiezingen bekend was geworden. HONG KONG Ook dc Chinese regering is overgegaan tol erkenning van de voorlopige revolutionaire re gering van Zuid-Vietnam. de tegen hanger van het bewind in Saigon. Dit maakte radio Peking zaterdag be kend. China is het 17e land dat de voor lopige revolutionaire regering van Zuid-Vietnam heeft erkend. In Parijs is gisteren van gewoon lijk betrouwbare zegslieden verno men dat de strijdbare vleugel van de Zuidvietnamese boeddhisten in Sai gon een schaduwkabinet zouden heb ben gevormd. Een woordvoerder van deze Boeddhisten in Parijs zei echter dit nieuws niet te kunnen bevestigen, maar dat een dergelijk schaduwkabi net in Saigon wel werd verwacht. Het was volgens hem de enige ma nier om over vrede te kunnen onder handelen. De Amerikaanse negende infante- rie-divisie, waarvan binnenkort twee van de drie brigades uit Zuid-Viet nam zullen worden teruggetrokken, heeft vrijdag in haar operatiegebied de Mekong-Delta, 68 Vietcongstrijders in gevechten gedood, zo meldt het Amerikaanse opperbevel. Vier Ame rikanen werden gedood en 22 gewond toen zij uit hun landingsboten de wal bestormden. Z\jn verwachting op een betere samenwerking in de EEG en ook op uitbreiding ervan met Engeland grondde dc bewindsman op de uitla tingen, welke Pompidou tijdens zijn verkiezingsstrijd heeft gedaan. „Binnen enkele maanden behoeft men geen radicale ommezwaai in de Franse politiek te verwachten", aldus minister Luns. „Wel zullen de zeer harde kanten, die de Gaulle's per- i soonlijkheid kenmerkten dus ook z'n politiek er wel afgaan. Dit be- tekent dat de kansen voor de EEG I veel beter zijn geworden." Vraag: „Er zyn enkele punten, ex cellentie, die in de buitenlandse po litiek van Frankrijk onder president de Gaulle in het middelpunt der belangstelling hebben gestaan. Hier toe behoren niet alleen de houding van Frankrijk tegenover het Europa van de Zes en vooral tegenover de aansluiting van Engeland bij de EEG, maar ook de samenwerking tussen Frankrijk en Engeland op het ge bied van de vervaardiging van kern wapens en het tegen Israël ingestel de wapenembargo. Wat zijn uw ver wachtingen ten aanzien van deze be leidsvragen?" Antwoord: „Ik weet niet of die sa menwerking op atomair gebied wel I zo op de voorgrond zal treden. De Vraag: ..Wal waren uw eerste re- 1 franse regering is zeer vergaand be- acties?" I z,g §eweest de eigen atoomontwikke ling te bevorderen en is daar ook in geslaagd. De Engelsen zitten nog steeds met de McMahonwet, wat be tekent dat ze de atoomgeheimen, die ze uit de Verenigde Staten hebben gekregen, niet aan andere staten mo gen doorgeven, ook niet aan Frank rijk. Op dit terrein verwacht ik dan ook geen spectaculaire ontwikkelin gen." „Geen verrassing Antwoord: „De overwinning van Pompidou was wel voor niemand een verrassing, ook voor mij niet. AMSTERDAM Het uitgeverscon cern Elsevier zag zijn totale omzet vo rig jaar stijgen met 42 procent, hetgeen voor een belangrijk deel te danken is aan de overneming van de vakbladen uitgeverij Misset. De brutowinst steeg, zo blijkt uit het aarverslag, van 7,5 miljoen tot 12,1 miljoen, de nettowinst van 3,1 mil joen tot 5,3 miljoen. Voorgesteld wordt om over het geplaatste aande lenkapitaal van 4,5 miljoen èen di vidend van 4,20 (vorig jaar 4) per aandeel van nominaal 20 uit te keren, alsmede 8 procent (v.j. 6) in gra tis aandelen. In het jaarverslag wijst de directie op de noodzaak van verdere schaalver groting bij uitgeverijen, drukkerijen en boekhandels. Als normen worden ge noemd eenheden met een minimale jaaromzet van resp. 50 tot 100 mil joen. f 25 tot 50 miljoen en 2.5 tot 5 miljoen. Wel zal er volgens Else vier in ons land altijd plaats blijven voor kleine (re), sterk gespecialiseerde bedrijven. (Van onze kerkredactie) LONDEN Van de Engelse bap tistengemeenten willen er 168 lid blijven van de Wereldraad van Ker ken en de Britse raad van kerken, 164 willen er echter uittreden. Dit bleek tijdens de algemene vergade ring. Niet minder dan 323 gemeenten bleven een direct antwoord schuldig, terwijl 1345 gemeenten niet de moei- i te namen om een antwoord in te zen- j den. Kennelijk leeft het probleem bij hen helemaal niet. Uitvoerig werd er tijdens de verga dering aandacht geschonken aan een rapport over „Baptisten en kerkelijke eenheid." De opkomst van de gedele geerden was veel groter tijdens die discussie dan op enig ander moment. Het rapport werd uiteindelijk met grote meerderheid aangenomen (1125 tegen 356) zodat de Engelse baptisten er voorlopig niet over denken om uit de Wereldraad te treden. financiën, en hij heeft op het gebied van de buitenlandse politiek altijd zeer bepaalde ideeën uitgedragen in de Franse Kamer. Als hij minister van buitenlandse zaken wordt, acht ik de versoepeling in de houding te genover Europa zeker meer in de lijn liggen dan wanneer Debré het zou blijven. Reacties „Wij hopen van harte dat het mo gelijk zal zijn vriendschappelijke en nauwe betrekkingen aan te knopen met de nieuwe president van Frank rijk en zijn regering", zei gisteravond een Britse ministeriële woordvoerder na het bekendworden van Pompidou's verkiezing. „Het is absoluut zeker dat de nieu we president door een minderheid van de Fransen is gekozen. Onder deze omstandigheden is het duidelijk dat dc formule die vvy hebben ge steld. te weten de verzwakking van de autoriteit van de president, reeds is verwezenlijkt: deze president kan niet pretenderen uit naam van alle Fransen te spreken". Dit verklaarde Jacques Duclos, de communistische kandidaat die in de eerste ronde zo verrassend sterk uit de bus kwam. „Van dc houding tegenover Israël j wel. Het wapenembargo behoort tot een van de aspecten van de Franse j politiek, die het minst weerklank ge- j vonden heeft b(j het Franse volk en j ook bij vele gaullisten. Ik herinner me niet dat de heer Pompidou zich ooit scherp heeft uitgelaten tegen over Israël, behalve toen hii als mi- minister-president af en toe iets heeft moeten zeggen om zyn eigen presi dent min of meer te dekken." Vraag: „In Frankrijk wordt aange nomen dat Giscard d'Estaing straks in het nieuwe Franse kabinet minis ter van buitenlandse zaken wordt. Als dit zo is, gelooft u dan dat de punten van doorbraak in het post- gauliisme voor Europa misschien nog aantrekkelijker zullen worden," Antwoord: „Ik geloof dat ik deze vraag instemmend moet beantwoor- 1 den. Ik ken de heer Giscard d'Estaing. Hij is een hoog intelligente man, een man die niet aan een minderwaar- digheidscomplex lijdt. Dat doen de meeste Fransen trouwens niet. Hij was een zeer bekwame minister van De studenten in Rio de Janeiro waren niet zo enthousiast met het bezoek van gouverneur Rockefeller van New York aan Brazilië. Gisteren protesteerden zij nogal heetgebakerd" tegen het bezoek: barricades worden opgeworpen tijdens de demon straties. OESO over Nederlandse economie DEN HAAG Het Holland Festival 1969 is geopend. Een hoorn van overvloed gevuld met 115 evenementen in 17 ste den door 2568 medewerkers ge presenteerd, zal in de komende drie weken over een kunstzin nig publiek worden uitgestort. Bij de opening zaterdagavond in de Prins Willem-Alexander- zaal van het Congresgebouw, waren aanwezig prinses Beatrix, prinses Margriet en haar echt genoot, enkele ministers, burge meester Marijnen en enkele wet- De commandant van de Apollo- 11, Neil Armstrong (links) wordt door testpiloot Ream gefelici teerd met zijn succesvolle vlucht met het trainingstoestel voor maanlandingen. Armstrong maakte tweemaal een vijf-minu- tenvlucht met het toestel en voerde landings- en opstijgma- noeuvres uit, zoals dit ook op de maan zal gebeuren. PARIJS De Nederlandse rege ring dient de voorgenomen verlaging van de inkomstenbelasting over een zo lang mogelijke tijd uit te smeren als de druk van vraag en prijzen aan j de invoering van de BTW de op waartse druk op de prijzen nog heeft versterkt, waardoor een loon- en prijsspiraal ontstond. De OESO acht het niet verstandig fiscale maatrege- het eind van dit jaar nog groot zou len te nemen die er via prijsstijgin- zijn. Bovendien is het raadzaam het tekort als gevolg van "de belastingver laging op te vangen door verminde ring van de bestedingen en niet door een verhoging van de indirecte belas tingen. Dit zegt het vandaag verschenen rapport van de organisatie voor eco nomische samenwerking en ontwikke ling (OESO). Opgemerkt wordt dat gen toe leiden dat de consumptieve I bestedingen verminderen. Het rapport noemt de afkondiging van de prijsstop en het ingrijpen van de regering in het wetsontwerp op de loonvorming juiste maatregelen. Het rapport zegt dat het inkomensbe leid al gauw te kort schiet als een opwaartse druk op de koéten ontstaat Ln een periode waarin de vraag vrij groot is. Veer kracht De huidige moeilijkheden in Neder land mogen echter niet overdreven worden, aldus het rapport. De Neder landse economie heeft in tijden waar in het spande tussen lonen en prijzen altijd getoond een opmerkelijke veer kracht te bezitten. Het productiepo tentieel is in de afgelopen jaren weer groter geworden. Niettemin is een voorzichtige econo mische politiek gewenst omdat de po sitie van de lopende rekening van de betalingsbalans niet meer zo sterk is als in de jaren zestig. Bovendien be gint het loonpeil dat van de belang rijkste concurrentenlanden te bena deren. Beteugeling In de toekomst zal de aandaent zo evenwichtig mogelijk moeten worden verdeeld tussen beteugeling van de vraag en de uitschakeling van kosten- opdrijvende factoren. Als het lukt zal men aan het gevaar dat het finan cieel evenwicht alleen kan worden gehandhaafd ten koste van de econo mische groei en de werkgelegenheid kunnen ontsnappen. Volgens het rapport zal men hij het bepalen van liet tijdstip waarop de BTW- tarieven en bepaalde accijn zen worden verhoogd, terdege reke ning moeten houden met de nood zaak van de beteugeling van dc vraag. Zr Een ..verschrikkelijk schandaal" noemt de Britse liga voor de dierenbe scherming het, dat de anglicaanse aartsbisschop van York, dr. Coggan. een galavoorstelling van een circus heeft bijgewoond Het was een welda digheidsvoorstelling voor het herstel fonds van de dom van York. In een gemeenschappelijke verkla ring hebben alle kerken van Jamaica geprotesteerd tegen de plannen van de regering, om een staatsloterij in te voe ren. Reactie van minister Cleve Lewis (sociale zaken): De kerken horen te j bidden voor zondaars en zieken, in I plaats van tegen de staatsloterij te i demonstreren. LAGOS Dc federale regering van Nigeria heeft de algemeen secre taris van het internationale Rode Kruis in Nigeria dr. August Lindt, zaterdag tot persona non grata ver klaard. Dc Nigeriaanse leider gene raal Gowon eiste dat dr. Lindt on middellijk van zijn functie wordt ontheven. Volgens de autoriteiten in Lagos raakte dr. Lindt de laatste tijd meer en meer bij politieke kwesties van Nigeria betrokken. Professor Jacques Freymond, voor zitter van het internationale comité van het Rode Kruis, sprak de beschuldigingen tegen. Hij zei „geen beschuldigingen te kunnen aanvaar den tegen een man, die, zonder ener gie en gezondheid te sparen groots werk heeft verricht. Dr. Lindt, die in Moskou verblijft, weigert elk commentaar op de Nige riaanse maatregel. Hij handelt in de Russische hoofdstad zijn zaken af als ambassadeur van Zwitserland om zich daarna volledig aan zijn functie bij het Rode Kruis te kunnen wijden. Peter Stewart, correspondent van de BBC in West-Afrika. is zaterdag zonder opgaaf van reden uit Nigeria gezet. Hij meent dat de tegen dr. Lindt en hem genomen maatregelen verklaard kunnen worden uit het feit dat Nigeria de laatste tijd geen enke le vooruitgang in de oorlog met Biaf- ra heeft geboekt. De autoriteiten in Lagos zoeken nu naar zondebokken, aldus Stewart. houders, diplomaten en vele an dere genodigden. Muzikaal bezien verliep de openingsavond schokvrij, rim pelloos en volmaakt onschuldig. Mozart en Strawinsky staan in dit festival centraal. Die keuze is toeval lig; geen herdenking (waartoe bij Ber lioz alle aanleiding geweest zou zijn!) is het uitgangspunt. Ook de verwach ting dat Strawinsky zijn werken zou komen beluisteren, gaat met in ver vulling: ziekte dwingt hem in Ameri ka te blijven. Mozart en Strawinsky, ook op deze openingsavond, die een toonbeeld van Nederlands fabrikaat was. Twee Ne derlandse dirigenten, het 'Residentie Orkest, een pianist van eigen bodem en (om het „Hollands" karakter nóg duidelijker te onderstrepen) het Na tionaal Ballet. Het is verheugend, dat jonge talent- volle dirigenten de gelegenheid krij gen hun kwaliteiten te tonen maar of men hiermee een festival moet openen, I is een andere zaak. Het Holland Fes- tival is een kostbare aangelegenheid, men wil het geheel internationale al lure verlenen en voorstellingen presen- ren die in het gewone seizoen niet of moeilijk te realiseren zijn. Het concert van zaterdagavond onderscheidde zich op het podium door niets van een sei zoenvoorstelling. Het was de 22-jarige Lucas Vis. die de eer genoot dit festival te openen j als dirigent van het Residentie Orkest met de Symfonie in C, K.V. 200 van Mozart. Een fris en levendig werk van een 17-jarige Mozart, doch men onder- j schatte de eisen niet! Lucas Vis leidde correct, doch weinig meer dan dat. Door een tekort aan spiritualiteit (me de door de grote orkestbezetting), aan geestdrift, aan puntigheid verliep de vertolking gezapig, niet feilloos en wat al te kleurloos. T ekort In Mozarts pianoconcert in c, KV 491. een werk zal zwaarmoedige melodiek en van smart doortrokken schoonheid. I was Jan Wijn de solist. Hij liet een j fraai toucher bewonderen, doch kon j niet geheel waas maken dat hij een - I Mozart-vertolker bij uitstek zou zijn. Ook hier een tekort aan spanning, aan I diepte, aan gloed- en glansvolle over tuiging. In de samenwerking bleken j Vis en Wijn een evenwichtige combi- j natie. Het Nationaal Ballet o.l.v. André Presser bracht Petroesjka van Stra- j winsky, bepaald geen première! Dit I Russische volksfeest uit 1911, met vier I i uitbundige burleske scènes, is een bont en kleurrijk schilderij, waar men steeds j weer met genoegen naar kijkt. Doch waarom acht men een routinevoorstel- ling goed genoeg voor een festival? I Ondanks goede prestaties van Ronald Snijders. Calliope Venieris, Clyde Gel drop en de overige medewerkers stelde de keuze teleur. ADR. HAGER WATERFORD Voor de ogen van duizenden badgasten zijn zater dag boven Long Island twee toeristen vliegtuigen met elkaar in botsing ge komen. Negen mensen werden ge dood. (Vervolg van pag. 1) Het buitenlandse beleid van de nieuwe president zal gekenmerkt worden door „continuïteit en open heid". gebaseerd op „de nationale on afhankelijkheid". zoals Pompidou het in zijn verkiezingstoespraken heeft geformuleerd. Hij heeft gezegd allian ties, in het bijzonder met de VS, te willen handhaven. Er zal echter geen sprake zijn van een terugkeer van Frankrijk in de NAVO. Met de landen van Oost-Europa wil Pompidou de economische, cultu rele en politieke betrekkingen ont wikkelen. Het Europa van de Zes moet zijn economische samenwerking verdie pen. Voor een politiek verenigd Euro pa moeten de Europeanen een ge meenschappelijk politiek bewustzijn verwerven. Een toetreding van Enge land tot de EEG moet eerst bespro ken worden op een conferentie van staatshoofden en regeringsleiders, die moeten nagaan of een uitbreiding niet het bereikte evenwicht zal ver storen. De Frans - Duitse samenwerking zal de basis moeten blijven van de samenwerking in Europees verband. Israël Voorts vindt Pompidou dat Israël het recht heeft „in onafhankelijkheid en veiligheid" te bestaan. Een wapen embargo moet voor alle oorlogvoe rende landen gelden, zo niet dan zal Frankrijk zijn houding moeten her zien. Op monetair gebied huldigt Pom pidou de opvatting da de situatie van de frank kan worden gehandhaafd. De westelijke wereld zal echter op alle financiële gebieden tot een inter nationaal akkoord moeten zien te ko men om de algemene inflatie te be strijden. Poher gaf al ruim een uur na de sluiting van het laatste stembureau zijn nederlaag toe. Hij zei dat de uitslag aan zijn verwachtingen had beantwoord. „Mijn strijd was niet vergeefs. De cijfers bevestigden dat er ruim 8 miljoen Fransen zouden zijn die op mij hebben gestemd. Dit toont aan. dat er tussen het gaullis- me en het communisme 8 miljoen Fransen zijn, d.w.z. een derde van het kiezerskorps, die men niet zal kun nen negeren", aldus Poher. Later zond hij een telegram aan de nieuwe president, waarin hij hem al le succes toewenste met het man daat. „Moge de geest van de democra tie uw handelingen bezielen en ma ken dat alle Fransen een nieuw tijd perk van dialoog zullen kennen," luidde het telegram. Ook generaal De Gaulle stuurde een telegram. Het Holland Festival is zaterdagavond luisterrijk begonnen: in het Congresgebouw te Den Haag in tegenwoordigheid van prinses Beatrix en prinses Margriet. De prinsessen werden bij aankomst begroet door mr. J. Klaasesz, commissaris der Koningin in Zuid-Holland. Ontvluchte mannen Studenten Egypte randen meisje aan Van onze correspondent VAALS Poging tot aanranding, enkele inbraken, een auto gestolen en een twaalfjarig meisje aangerand zijn dc strafbare feiten die twee uit de Mes- dagkiiniek ontvluchte gevangenen in ruim twee dagen begingen. Zaterdag werden ze na een achtervolging door de politie bjj Vaals gearresteerd. De 33-jarige H. uit Hoensbroek en de 24-jarige Van O. uit Nijmegen waren donderdag in een Gronings warenhuis aan hun bewakers ontsnapt. Dezelfde dag stalen ze een auto in Nijmegen, be laden met vakantieuitrusting. Vervolgens zetten ze Koers naar Limburg, waar ze. in Ubachtsberg, twee meisjes opzettelijk aanreden. Een van de meisjes, de 12-jarige E. L. die licht gewond was haalden ze in de auto. het andere meisjes, de 15-jarige A. E wiste te ontkomen, noteerde het autonummer en belde bij het eerste huis dat ze langs kwam de politie. Inmiddels vergrepen de mannen zich aan het andere meisje De politie kwam de wagen snel op het spoor en bracht deze tot staan vlak bij de grens. De mannen trachtten nog lopende te ont komen, maar werden gegrepen. CAIRO Groepen studenten van duizend man gaan helpen bij het bouwen van versterkingen ter voor bereiding van een komende „bevrij dingsslag" mei Israël. Dit heeft de Egyptische minister van oorlog, gene raal Monammed Fawzi, verklaard in een interview met hel weekblad Ach- bar el Yom. De minister zei dat „onze volgende slag met Je vijand langdurig, zwaar en hevig zal zijn". Volgens berichten uit Cairo is za terdagavond over de lengte van 180 kilometer langs het Suez-kanaal geschoten door Israëlische en Egyp tische militairen. Enkele Israëlische voertuigen zouden zijn beschadigd. Bij gevechten met Jordaanse troepen aan de Jordaan, acht kilometer ten noorden van de Hoessein-brug, zou een Israëlische soldaat zijn gewond. DEN HAAG Het pas- begonnen Holland Festival heeft zijn eerste flop al kunnen incas- I seren: het door de in Amerika wonende en werkende Neder- j landse dichter Leo Vroman ge schreven toneelstuk: „Voor grondAchtergrond". Het is een vertoning geworden van j flarden vnn woorden, toneel- en film beelden want Erik Terpstra heeft er enkele filmfragmenten tussen moeten stoppen. Men moet het zich zo voorstellen. dat de dichter nooit „nee" kan zeggen en daarom ook dadelijk „ja" zei. toen het Holland Festival hem vroeg voor de „Nederlandse toneelmanifestatie" (een traditie van het Holland Festi val) te zorgen. Spontaan zette hij zich toen aan het schrijven van een stuk over het schrijven van een stuk, zoals in zijn middelbare schooltijd ongetwijfeld slimmeriken hebben gedaan, die een i opstel schreven over het schrijven van een opstel. Geschreeuw Als materiaal koos Vroman de ge- j beurtenissen in zijn eigen gezin. Op I de planken komen dan ook zijn vrouw, zijn 'wee dochters, hun vriendinnen en een vriend en uite raard hijzeif, de ik in het stuk. Het is inmiddels een Amerikaans gezin geworden, zodat er keihard in geschreeuwd wordt. Leden van de Nieuwe Komedie, onder regie van Erik Plooyer, deden dit dan ook, maar Konden zich desondanks niet verstaanbaar maken, zelfs niet als men elk woord had verstaan. Er was nu eenmaal een niet te herstellen communicatiestoornis aan de gang; "arden van uitingen war- relden de zaal in. Een geleerde toe lichting nud het erover, dat de dich- I ter het had over dood en lijden, en over houden-van als continue basis van Vromans werk Dat zal ongetwij feld waar zijn geweest maar al heet te ik Vroman ik zou het niet be grepen heoben Als vanuit een dikke mist is '-r iets op me afgekomen. Wat? Ik »'eet het niet. Het zal wel veel geld gekost hebben maar dat zal ze tegenwoordig minder een zorg zijn. Dit was v oor mij de eerste flop van j dit Holland Festival. Ergens heb ik het gevoel, dat er nog meer zullen volgen en dan te weten, dat de fraai uitgevoerde gids van het Holland Festival 1969 nog nooit zo groot, zo mooi en zo duur is geweest. Ev. Grolla

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 5