Geen systeem in excessen
0LGA
Commentaar
Gesprek met Statenleden
vanmorgen voortgezet
BIJNA 60 DODEN
BIJ AANVARING
Uw matras
Het Kwartet
De Jong concludeert:
Wreedheden beperkt tot
Verboden
terrein
incidentele gevallen
m
Vrij koud
Man dood na
val van 90
meter
Pogingen gratie
olie-employé's
In welke brievenbus
kwam f74.000 terecht?
Klaarheid
Nog steeds rustig op Curacao
Akkoord met
semi-metro
ONDERZETTEGEL^SÊWOF PLACE-MAT nu kunt u kiezen
Nieuwe Leidse Courant
Dinsdag 3 juni 1969 - 51ste jaargang
vooraanstaande
prot. christelijke
dagbladen
Directeur: F. Diemer
Hoofdredacteur: Dr. E. Diemer
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet!"
J UrnwiUi
Hoofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Postbus 76
Telefoon 31441
Giro 58936
Abonnementsprijzen p. w. 1,10, p. m. 4,70, p. kw. 14,10
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG „Sober en kil, een klinisch verslag" noemt minister-president P. J. S. de Jong het
vandaag verschenen rapport over het optreden van de Nederlandse troepen in Indië en de door hen
gepleegde excessen. Hij concludeert dat er geen systeem school in de wreedheden, maar dit „gecon
centreerde verslag van misdaad en ellende", dat juist daardoor een vertekend beeld geeft van het
optreden van ons leger, heeft hem toch meer geschokt dan hij voor mogelijk had gehouden.
Het winkelcentrum in Willem
stad blijft voorlopig verboden
terrein. Ten eerste is er toch
weinig koopwaar na de recente
ongeregeldheden meer overge
bleven en ten tweede bestaat er
groot gevaar dat de uitgebrande
panden, die op instorten staan,
het elk moment kunnen begeven.
Daarom de wegversperring en
het verbodsbord.
Premier De Jong
Niemand is rijk genoeg om
zijn verleden terug te kunnen
kopen.
WILDE
„Ik laat Tommy's broertje zien wat
hij beslist niet mag doen."
DE BILT Zonnige perioden
met voornamelijk in het binnen
land een enkele bui. Matige af
en toe vrjj krachtige wind tussen
noordwest en noord. Aanhoudend
koud.
DE BILT Een kleine storing
welke gisteren ten noordwesten
van Ierland lag trok uitdiepend
naar het zuidoosten, het centrum
lag vanmorgen over ons land.
Deze storing werd vergezeld van
een regengebied dat gisteravond
het westen van ons land reeds
bereikte.
Het breidde gedurende de
nacht zich verder over ons land
uit en bracht vooral in het wes
ten veel regen. Zo werd van
morgen in Zierikzee 18 mm afge
tapt en op Schiphol zelfs 20 mm.
In het oQsten van het land wer
den kleinere hoeveelheden ge
meten.
Inmiddels trekt de depressie
verder naar het zuidoosten weg
en komt ons land in een noorde
lijke luchtstroming. Hierin kun
nen zich morgen voornamelijk in
het binnenland enkele buien ont
wikkelen. De temperaturen blij
ven dan ook vrij laag.
Vooruitzichten voor donderdag:
Aantal uren zon: 3 tot 11;
min. temp: 1 tot 6 graden on
der normaal;
max. temp: 2 tot 6 graden
onder normaal;
kans op een droge periode van
minstens 12 uur: 90 procent;
kans op een geheel' droog et
maal: 70 procent.
Een kleine aktieve depressie
van Engeland gaf tot vanmor
gen onverwacht veel regen.
Neerslag 15 tot 20 mm. Een ho-
gedrukgebied krijgt morgen met
opklaringen en overwegend
droog weer meer invloed. Ma
tige noordwesten wind en nog
te koel, overdag 13 ftot 15
graden, zeewater 13 graden.
Vooruitzichten: Wel iets sta
bieler, maar nog te koel door
zeewind.
4 juni: 4.24 - 20.53: 0.30 - 8.21. 7 Juni
L.K.
Gegevens voor de nota zijn ge
put uit ongeveer 1800 meter ar
chief. Melding wordt gemaakt
van 12.000 dossiers van strafza
ken, waarvan 500 tot 600 exces-
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM De 28-jarige schoor
steenbouwer Johan A. Brons uit het
Groningse Wagenborgen is maandag bij
een ongeluk omgekomen. Hij werkte
aan de schoorsteen van de elektrici
teitscentrale aan de Waalhaven toen
de bouwlift van een hoogte van negen
tig meter viel.
Een collega, zijn 32-jarige neef J. H.
Brons die ook in de lift zat, wist zich
op het laatste ogenblik vast te grijpen.
Hij kon worden gered. De lift is aan-
ègelegd in de schacht van de schoor
steen.
Over de oorzaak van het ongeluk is
weinig bekend. Het tweetal was met
de lift omhoog gegaan. Toen de lift
defect raakte, vielen eerst de mannen
er uit. J. H. Brons kon zich nog red
den. Hij is licht gewond naar het zie
kenhuis gebracht. Johan A. Brons was
op slag dood.
sen genoemd zouden kunnen
worden: 450 plunderingen en 150
geweldmisdrijven.
Premier De Jong constateert dat
één op de duizend militairen wanda
den pleegde. Er is geen sprake van
dat de gesignaleerde gevallen slechts
„het kopje van de ijsberg" zouden
zijn.
Naast een beschrijving van de ex
cessen, waarbij overigens geen na
men genoemd worden, zijn in het
rapport opgenomen de conclusies van
twee commissies: Enthoven en Van
Rij-Stan.
Verder een chronologisch overzicht
van het Indonesië-conflict en een
overzicht van de aandacht die de VN
aan de zaak heefst besteed.
Een mening over de politieke ver
antwoordelijkheid zal pas gegeven
worden nadat door bronnenpublika-
tie een volledig beeld van de Indo-
nesië-tijd verkregen kan worden en
de juiste mate van objectiviteit in
acht kan worden genomen.
Zie voor een uitvoerig overzicht
van deze regeringsnota elders in de
ze krant.
UTRECHT Na overleg met de
bonden in de metaalnijverheid heeft
de directie van de radiatorenfabriek
Veha-Nedo in Wierden besloten 24
beambten te ontslaan. Voorts zouden
zeventig Turkse gastarbeiders moe
ten afvloeien.
WILLEMSTAD Nog steeds
werd vanmorgen op Curasao met
spanning uitgezien naar het re
sultaat van het gesprek tussen
vakbondsbesturen en leden van
de Staten.
Het overleg werd gisteren af
gebroken en zou vanmorgen
worden voortgezet. Daarom ging
de Statenvergadering van giste
ren niet door.
De voltallige ministerraad van de
Nederlandse Antillen was aanwezig
om verantwoording over het beleid
af te leggen. Maar voorzitter L. A.
Abraham deelde mee dat de bespre
kingen nog niet waren voltooid en
dat daarom de vergadering moest
worden uitgesteld.
Een van de afgevaardigden van de
oppositie protesteerde en vroeg om
schorsing der vergadering. Maar bij
de regeringspartijen bleek hieraan
geen behoefte te bestaan.
Binnen en buiten het vergaderge
bouw was het aan het begin van de
bijeenkomst volkomen rustig.
Avondklok
Ook gisteren was er avondklok op
heel Curagao. Nergens gebeurden,
voorzover vanmorgen bekend was,
onregelmatigheden; er werd normaal
gewerkt. In het centrum van Willem
stad kwamen duizenden bij de afge
brande gebouwen en kijkje nemen.
Het stadsbestuur vroeg de bevolking
niet te lang in de binnenstad te blij
ven, in verband met het opruimings-
werk.
De verstandhouding tussen burge
rij, politie, vrijwilligers en militairen
over en weer werd „uitstekend" ge
noemd. Er waren maar enkele mili
taire wachtposten uitgezet, in hoofd
zaak bjj regeringsgebouwen, de in
gang van het Shell-bcdrijf en het
telegraafkantoor. Ook de begrafenis
van de slachtoffers verliep zonder
incidenten.
Gefaald
De voorzitter van de Nationale
volkspartij op Curagao, de heer
Evertsz, meent dat de regering vol
komen heeft gefaald in haar sociaal-
economische politiek. „We moeten
zoeken naar een nieuw fundament
met een maatschappij, waarin de so
ciale rechtvaardigheid voorop staat"
De Vereniging Protestantse gemeen
schap Curagao, de Methodisten kerk,
de Evangelische broedergemeente en
Een archieffoto van de Amerikaanse onderzeebootjager Frank E. Evans.
ROME Italiaanse en Westduitsc
autoritciien stellen alles in het werk
om het leven te redden van de acht
tien olie-employés, die door een
Biafraans tribunaal ter dood veroor
deeld zijn.
De Biafraanse leider generaal
Ojoekwoe heeft gezegd dat de Euro
peanen meer inzitten over het lot
van achttien hunner, dan over dat
van miljoenen lijdende Biafranen.
VERGISSING VAN HOTELHOUDER
ROTTERDAM Door een vergissing in een oververmoeide toestand
is de 62-jarige Rotterdamse hotelhouder E. Vorstenberg 74.000 gulden kwijt
geraakt. Hij deponeerde het geld niet zoals de bedoeling was in de
nachtkluis van het bijkantoor van Slavenburgs bank aan de Nieuwe Binnen
weg, maar gewoon in een brievenbus van een woning in die omgeving.
Welke woning kan de heer Vorstenberg zich niet meer herinneren.
G Het geld, in briefjes van duizend en vergezeld van een hypotheekakte,
flwas eigendom van zijn compagnon. De vergissing gebeurde begin april,
Jvlak voor de Paasdagen.
De heer Vorstenberg looft nu via dagbladadvertenties 7400 uit aan de
gene die inlichtingen kan verschaffen waardoor het geld terugkomt. Ook
heeft hij de Rotterdamse politie en een particuliere detective in de arm
genomen
Onderzeebootjager in ttreeën gebroken
PEARL HARBOR Gevreesd wordt dat vanmorgeu vroeg
57 opvarenden van de Amerikaanse dnikbootjager Frank E. Evans
om het leven zijn gekomen hij een aanvaring met het Australische
vliegdekschip Melbourne. Er is een dode geborgen, 56 matrozen
worden vermist.
De Frank E. Evans brak in
tweeën, het voorschip verdween
in de golven, het achterschip
bleef aan de Melbourne vast
zitten. De Melbourne kreeg een
gat boven de waterlijn, het
vliegdek raakte ontzet en de
katapultinstallatie werd on
bruikbaar.
De oefeningen waaraan zo'n
zestig oorlogsbodems deelnamen,
werden direkt afgelast.
Volgens de Australische lezing
had de Melbourne in het kader
van de oefeningen de Frank E.
Evans opdracht gegeven naar
een positie achter de Melbourne
koers te zetten. Toen bleek dat
de duikbootj ager een koers
volgde die tot een aanvaring
moest leiden, deed de Mel
bourne nog vergeefse moeite de
jager te ontwijken.
De Frank E. Evans (3320
ton), in februari 1944 in dienst
gesteld, was speciaal ontwor
pen voor de strijd tegen de
Japanse kruiser-torpedoboot-
jagers en kreeg later een anti-
duikboothelikopter.
De Melbourne in de oorlog
door Engeland gebouwd en in
1955 aan de Australische marine
overgedragen is een onge-
lukssohip. Na allerlei moeilijk
heden met o.a. de ketels was
er in 1963 sprake van dat het
schip uit de vaart zou worden
genomen.
In februari 1964 kwam de
Melbourne bij een oefening in
aanvaring met de Australische
duikbootjager Voyager. Dit
vaartuig zonk, waarbij 82 op
varenden om het leven kwa
men. Na herstelwerkzaamhe
den van ongeveer dertig mil
joen gulden, botste de Mel
bourne in januari in de haven
van Sydney teren een Japanse
vrachtboot.
Koop 'm en win
II. I.OOO.-
de Anglikaanse kerk schrijven in een
telegram aan premier De Jong en de
voorzitters van de Eerste en Tweede
Kamer dat de Antilliaanse politie niet
in staat was veiligheid, orde en rust
te handhaven. Opheffing van de mili
taire bijstand zal volgens deze kerken
ongetwijfeld leiden tot een chaos.
Op een massavergadering in Am
sterdam, belegd door het actiecomité
Nederlandse Antillen, spraken gister
avond PvdA-, PSP-, CPN- en PPR-
vertegenwoordigers over de situatie
op Curagao. Allen noemden het Sta
tuut van het Koninkrijk uit de tijd.
Meegedeeld werd dat twee verte
genwoordigers van de vakbeweging
naar Curagao zullen gaan om de pro
blemen daar te bestuderen.
De heer Van Zeil, die namens de
drie vakcentralen sprak, drong aan
op een actiever werkgelegenheidsbe
leid en een ambitieus woningbouw
programma.
Levenslang geëist
tegen Dominas
DORTMUND In Dortmund
heeft de openbare aanklager levens
lange gevangenisstraf geëist tegen
Petras Dominas, die voor de tweede
maal terechtstaat op beschuldiging
van moord op de 70-jarige herbergier
Albrecht Hohman en diens 10 jaar
jongere zuster Lina op 25 augustus
1965.
Dominas, die in 1964 twee roofover
vallen op juweliers in Amsterdam
heeft gepleegd, werd op 10 februari
1967 in Dortmund tot 15 jaar tucht
huisstraf veroordeeld wegens tal
rijke overvallen, maar vrijgesproken
van de beschuldiging van moord.
T^R is enige moed voor nodig ge
weest de nota over de Indone-
sië-excessen te publiceren in de vorm
die de regering gekozen heeft. Het
onderzoek was uitgebreid en, het
moet gezegd, zeer voortvarend uit
gevoerd.
We hebben geen behoefte aan een
discussie, of dit nu het „topje van
de ijsberg" is of niet. Het is voldoen
de. Dc nodige klaarheid is gescha
pen, tenminste wat dc militaire en
justitiële kant van de zaak betreft.
Het is juist, te herinneren aan het
feit dat slechts een klein deel direct
bij de misdaden betrokken was. De
grote meerderheid van dc soldaten,
die misschien op bun aanwezigheid
daar aangekeken worden, heeft recht
op deze vermelding.
Daarom had de regering er wellicht
verstandiger aan gedaan, dc nadruk
die zij zelf legt op het onbreken van
systematische wreedheid, te accen
tueren door een scherper oordeel op
die punten waar de systematische
wreedheid niet uitgesloten wordt:
Celebes en het ondervragen van ge
vangenen.
Terecht heeft de regering nog geen
oordeel gegeven over dc politieke
verantwoordelijkheid, waarop de dis
cussie zich overigens wel zal toe
spitsen. De regering kan dat ook niet;
de geschiedschrijving over die pe
riode moet nog beginnen. De vraag
is trouwens of een kabinet-De Jong
of welk kabinet ook, of deze Staten-
Generaal of een volgende, zo'n oor
deel wel moet uitspreken.
Als dat oordeel moet komen. lijkt
ons dat meer voorbehouden aan het
Nederlandse volk zelf. Want partijen
en personen zijn bij dc zaak betrok
ken geweest.
En dan zal men daar hoeven we
geen jaren op te studeren tot de
ontdekking komen, dat sprake is van
verantwoordelijkheid van de meer
derheid.
Van de ministers die het beleid heb
ben uitgevoerd. Van het Nederlandse
volk, dat niet altijd voldoende be
grip heeft getoond voor het voort
schrijdende proces van dekolonisa
tie.
DEN HAAG De gemeenteraad
van Den Haag is gisteravond in prin
cipe akkoord gegaan met de uit
voering van een semi-metroproject
dat ongeveer een half miljard gul
den zal kosten.
Als eerste fase zullen enkele
viaducten worden .aangelegd met
een totale lengte van 2,6 kilometer.
De semi-metro gaat van het nieuwe
NS-Centraal Station op viaduct
richting Bezuidenhout en Maria-
hoeve en naar de binnenstad met
aansluitmogelijkheden voor railver
bindingen naar Leidschendam en
eventueel Zoetermeer.
Engeland ontkent plan
voor spionnenruil
LONDEN Het Britse ministerie
van buitenlandse zaken heeft tegen
gesproken dat de regering zou over
wegen het echtpaar Peter en Helen
Kroger wegens spionage voor de
Russen tot twintig jaar veroordeeld
uit te wisselen voor de leraar Ge
rald Brooke, die al vier jaar in de
gevangenis in de Sowjet-Unie zit.
De Britse minister van handel,
Crosland, vertoeft thans in Moskou
voor de ondertekening van een
Brits-Sowjet handelsverdrag. Hij
zou daar ook gesproken hebben over
Brooke.
wat u wilt hebben als u 'n nieuwe abonnee opgeeft!
Inzenden aan Bureau van dit blad
Schrijf op de bon
du:deli<F he»
gewenste nummer:
1 DAIMLER 1886^^
2 DURYEA 1893
3. PANHARD-
LEVASSOR 1895
4 FIAT 1901
5 POPEWAVERLEY 1907
6 LANCHESTER 1895
Ik geef op als nieuwe abonnee:
betaalt: per kwartaal per maand
plaats:
als beloning voor mijn aktiviteit kies ik
1 ONDERZET-TEGEL, nr
1 PLACE-MAT
en.... schrijf ons beslist eens als U 6 place-mats
hebt
sn.... scnri|t ons beslist eens als U 6 place-mats
tebt of alle 6 tegels!
Postzegel is niet nodig als u op de envelop schrijft:
Nieuwe Leidse Courant, Antwoordnummer 267, Leiden.
