PERSPECTIEVEN VOOR
GEREF. THEOLOGIE
uw levens
verzekering
verhogen
zonder
dat het u
iets kost
POST-THElSME MAAKT PREDIKING ZINLOOS
Veel gemengde huwelijkt
onder joodse jongerenH
Hoekendijks kopen
conferentie-oord
„De Vechtstroom"
College ter herdenking
prof. Van Muiswinkel
sparen...
verstandig
en
handig
Een woord voor vandaag
Chrgeref. predikanten bijeen
Uw probleem
is het
onze....
BEROEPINGSWERK
r
!,e
r.
Keihard neen" van
prof. dr. H. Jonker
Één kerkb;
voor herv[«
geref.
en
DONDERDAG 29 MEI
Gisteren hoorden we Paulus zeggen tot de mensen in Philip-
pi, dat het verreweg het beste was, als hij maar met Chris
tus zou zijn. Hij voegt er echter aan toe: nog in het
vlees te blijven is nodiger om uwentwil." Gisteren schreven
we over de eenzijdigheid van denken vroeger en nu. Vroeger
vluchtte men uit het aardse tranendal soms in een droom
naar de hemel. Nu is men zo bang voor een dergelijke he
melse gezindheid, dat men alleen maar aards kan denken.
In deze tekst laat Paulus zien, wanneer men werkelijk bij
bels over de hemel kan spreken. Iemand mag naar de hemel
verlangen, als hij tegelijkertijd kan zeggenMaar nog in het
vlees te blijven is nodiger om uwentwil." Het verlangen naar
de hemel wordt bij Paulus getemperd door zijn verantwoor
delijkheid voor zijn medemensen.
Hij wil graag naar de hemel, maar hij wil niet alleen naar
de hemel; zo zouden wij het ook kunnen omschrijven. Zo
lang iemand hem nog nodig heeft om de weg naar God te
vinden wil hij op aarde blijven.
Een bijbels verlangen naar de hemel wordt gekenmerkt door
een christelijke verantwoordelijkheid voor de aarde. Tegen
over „het beste voor onszelf' moet altijd het „nodiger voor
u" staan. En als dat bij u aanwezig is dan mag u best over de
hemel spreken en dromen, wat de hedendaagse theologen of
predikanten ook beweren.
We lezen vandaag: Handelingen 6 1-15.
(Van een onzer medewerkers)
APELDOORN Christelijke gereformeerde uitdrukkingen uit
een hervormde mond. Dat hoorden de predikanten van de
Christelijke Gereformeerde Kerken tot sommiger verbazing
gisteren, toen de Utrechtse hoogleraar prof. dr. A. A. van Ruler
voor hen refereerde.
Hij legde sterke nadruk op het ka
tholieke karakter van de gerefor
meerde theologie. Al het katholieke
moet gereformeerd, maar ook al het
gereformeerde moet katholiek ver
staan worden. Dat blijkt uit het feit
dat de gereformeerde theologie aan
dacht heeft voor alle vragen; dat zij
deze vragen en antwoorden niet ver
absoluteerd heeft en dat zij de eer
ste en enige vorm van theologie is, die
volledig ernst heeft gemaakt met de
structuur van een dogma.
De gereformeerde theologie heeft
de reformatie het verst doorgevoerd
en moet daarom de meest oecume
nische vorm van christendom zijn.
Het presbyteriaans synodaal stelsel
van kerkrecht noemde de referent
het prototype voor alle oecumenische
arbeid. Hier is het evenwicht tussen
het strakke en het vrije.
Diepst
Brieven die niet zijn voorzien
van naam en adres kunnen niet In
behandeling worden genomen. Ge-
helmhouding U verzekerd. Vragen
die niet onderling met elkaar In
verband staan moeten ln afzonder
lijke brieven worden gesteld. Per
brief dient een gulden aan postze
gels te worden Ingesloten.
Vraag: Iemand heeft als vast on
derwijzeres van september 1929 tot
september 1933 pensioenpremie be
taald. Kan ze het geld terugvragen?
Antwoord: Sinds 1966 geldt voor
het onderwijs dat men als ambte
naar moet kunnen worden aange
merkt om recht te laten gelden op
teruggaaf van pensioenpremies, be
taald gedurende minder dan vijf
jaar (voor meer dan vijf jaar krijgt
men uitgesteld pensioen).
Dit ambtenaarschap kan zij alsnog
verwerven door enige tijd (minstens
één volle dag) voor de klas te gaan
staan (in tijdelijke dienst als zij ge
huwd is). Dan dient zij binnen een
jaar na ontslag premie teruggaaf te
vragen bij het Algemeen burgerlijk
pensioenfonds, Benoordenhoutseweg
46, Den Haag, waar men bovendien
alle advies kan krijgen op de
spreekuren.
Vraag: Een meisje zit in de derde
klas ULO. Als het in 1970 examen
doet, is dat dan een Mavo-examen?
Als een leerling een tentamen zou
verknoeien, maar op het rapport
steeds goede cijfers had, mag ze dan
niet aan het examen deelnemen?
Kan de school dan verbieden, de
leerlinge een kans te geven om het
examen toch goed af te leggen?
Antwoord: Als een leerling van de
hoogste klasse van een Ulo-, thans
Mavo-school op 1 januari van het
lopende cursusjaar de leeftijd van
18 jaar heeft bereikt, kan hij zich
zelfstandig voor het examen opge
ven aan een der volgende adressen,
waar een aanmeldingsformulier kan
worden aangevraagd: Bureau exa
men Mulo, Wagenweg 216, Haarlem,
of Examenbureau Vereniging van
rooms-katholiek Mulo, Brugstraat 4,
's-Hertogenbosch. Als de leeftijd
nog geen 18 jaar is, kan ontheffing
worden verleend, als bijvoorbeeld
door overlegging van het kerstrap
port of door een verklaring van de
directeur der school aangetoond kan
worden dat het 4de leerjaar geheel
of gedeeltelijk is doorlopen. Als men
voor vier van de vijf hoofdvakken
(Frans, Duits. Engels, bedrijfsreke-
nen en boekhouden) onvoldoende
heeft, slaagt men in geen geval voor
het examen en zal men ook niet in
de examenklas toegelaten kunnen
worden op zo'n overgangsrapport.
Vraag: Wat is de invloed van een
sauna-bad op het menselijke li
chaam?
Antwoord: Inlichtingen in num
mer 11 van de derde jaargang van
De Saunapost, Ampèrestraat 4, Har
derwijk, tevens secretariaat van de
Nederlandse Saunavereniging. Op
pagina 12 tot 18 komt een artikel
voor „Wat er met het lichaam ge
beurt" (invloed op hart en nieren).
Vraag: Op ons huizenblok staat
een centrale TV-antenne. Wij heb
ben de uitvoerder natuurlijk toestem
ming gegeven de aansluiting aan te
leggen, omdat hij zei dat we er ver
der geen aansprakelijkheid voor
kregen aangezien wij als enigen in
het hele blok geen TV hebben. Wij
hebben de overeenkomst niet gete
kend. Volgens de huisbaas zijn wij
toch verplicht 2 per maand huur
te betalen.
Antwoord: Jammer dat u toestem
ming heeft gegeven zonder overleg
te plegen met de verhuurder. De
door de verhuurder aangebrachte
TV-antenne is als verbetering aan te
merken. Aangezien dit met uw
toestemming of akkoordbevir.ding is
geschied, mogen de kosten aan u
worden doorberekend. U heeft thans
de mogelijkheid van de aansluiting
gebruik te maken. Of u dit doet, kan
de verhuurder niet controleren. Het
beste is in minnelijk overleg met de
verhuurder tot een oplossing te ko-
Tent niet waterdicht?
Doe 't zélf met Harmisol.
Uw drogist heeft 't.
In de predestinatieleer gaf de gere
formeerde theologie de diepste door
gronding van de situatie van de
mens. Zij moet blijven worstelen om
de zuivere vertolking van deze leer.
De referent betoogde dat de gere-
(Van een onzer correspondenten)
DALFSEN Het conferentie
oord „De Vechtstroom" aan de
Overijsselse Vecht, is gekocht
door de evangelisten Karei en
Frans Hoekendijk, de leiders
van de tot de pinksterbeweging
behorende organisatie „Stromen
van Kracht".
Voor de exploitatie van het com
plex, dat als christelijk vakantiecen
trum gaat dienen, is een stichting in
het leven geroepen die de naam „De
Bron" draagt. De aankoopprijs van
het ongeveer zes hectare metende
centrum bedraagt ruim een half mil
joen gulden.
Vader Karei en zoon Frans Hoe
kendijk zijn tot de aankoop van «het
centrum gekomen, omdat zij voor het
houden van hun eigen conferenties
geen geschikte accommodatie konden
vinden.
Frans, die de beheerder van „De
Vechtstroom" wordt: „Voor onze
pinksterconferentie hebben we heel
Nederland afgereisd. Nergens konden
we terecht. Niet-confessionele buiten
centra wilden ons niet meer, omdat
de meeste bezoekers van de Stromen
van Kracht-conferenties niet roken
en drinken; daardoor werd er te wei
nig aan ze verdiend. En in de christe
lijke centra zijn we niet welkom, om
dat we pinkstermensen zijn.
Maar behalve de door de Hoeken
dijks zelf te organiseren bijeen
komsten staat het centrum ook open
voor andere kerken en kerkelijke
groepen die er willen vergaderen.
Voorts kunnen individuele vakantie
gangers er terecht. Er zijn drie
hoofdgebouwen, met een totale capa
citeit van tweehonderd bedden,
alsmede enkele bijgebouwen en een
groot kampeerterrein. Voorts is er
een zwembad.
BIJBELSCHOOL
In een van de hoofdgebouwen zal
een bijbelschool worden gevestigd
voor een tweejarige opleiding van
jongelui die naar het zendingsveld
willen. Directeur van de school is de
ex-hervormde predikant H. Visser uit
Beerta.
In de exploiterende stichting heb
ben verscheidene zakenlieden zitting
genomen. Men denkt een deel van de
koopsom te financieren uit voor dit
doel geschonken giften van sympa
thisanten.
Karei Hoekendijk (zoon van wijlen
de vrije evangelische ds. C. J. Hoe
kendijk en broer van prof. Hoeken
dijk) komt op 30 augustus het cen
trum officieel openen. Hij maakt op
het ogenblik een evahgelisa-
tie-toernee door Japan.
Het centrum is vijftien jaar gele
den gebouwd en totnogtoe gebruikt
als kampeer- en ontspanningscen
trum. „De Vechtstroom" wordt het
eerste door pinkstermensen geleide
vakantiecentrum in ons land.
Het weer in Enropa
formeerde theologie het uiterste moet
inzetten om de doem van de
versplintering te boven te komen.
In de bespreking legde hij de na
druk op de roeping van de gerefor
meerde theologie een passend ant
woord te geven op de wagen van
deze tijd. Zij heeft een missionaire
roeping.
Hoewel hij zich kritisch uitliet
over de Wereldraad van Kerken
deze heeft nergens aandacht voor be
halve voor de laatste modekreét
meende hij dat de gereformeerde
theologie ook daar haar stem moet
laten horen.
De vergadering werd voor het
eerst geleid door prof. dr. W. H. Ve-
lema, die verleden jaar tot voorzitter
is gekozen. In zijn openingswoord te
kende hij het geestelijk klimaat van
deze tijd.
Hij verwachtte een opbloei van re
ligiositeit. Een existentiële angst
maakt zich van vele jongeren mees
ter. Er is een sterke behoefte aan
geborgenheid. We zullen er echter op
bedacht moeten zyn, dat er geen ge
loofsbeleving is zonder geloofsin
houd.
In de kerkelijke samenleving signa
leerde prof. Velema het gevaar van
communicatiestoornissen. De belij
denis moet het samenbindend ele
ment blijven.
Pastoraat
Ds. Jac. J. Rebel uit Hilversum re
fereerde over „de zielszorg en de
mens van nu". Invloeden van mo
derne psychologie en sociologie no
pen tot nieuwe bezinning op plaats
en taak van het pastoraat.
Daarbij wordt de pastorale taak
zwaarder door de toename van de
bejaardenzorg, vragen met betrek
king tot huwelijk en gezinsvorming,
de verhoging van het intellectuele
peil van de gemeenteleden, de brede
informatie, die van allerlei kanten
tot hen komt, de problemen rond de
vrijetijdsbesteding en het mondig
heidsbesef, met name bij de jeugd.
Ds. Rebel noemde voor een goede
functionering van het pastoraat erg
belangrijk de differentiatie, die het
Nieuwe Testament kent in de ziels
zorg. Het pastoraat dient de hele
mens in zijn zorg op te nemen en
beoefend te worden in de context
van en het contact met heel het le
ven, waarin gemeente en gemeente
lid staan. Hierbij zal d,e zielszorg
dankbaar, maar ook beschaamd ge
bruik moetén maken van de resulta
ten en technieken van psychologie en
sociologie, terwijl zij toch haar eigen
plaats en taak sterk voor ogen dient
te houden.
's Avonds hield ds. C. Langbroek
uit Veenendaal een causerie over
diensten voor het gehandicapte kind.
Op dit gebied verrichtte hij baanbre
kend werk. Hij pleitte voor een een
voudige illustratieve woordbediening,
ook in de gewone diensten.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Abcoude, W. den Toom
te Souburg; te Ede, T. Langerak te
Veenendaal; te Hardinxveld, T. J.
Kamerbeek te Rouveen; te Renkum
(vac. drs. M. J. G. van der Velden),
drs. S. Meijers te Ermelo; te Schoon
oord, K. A. Cladder te Dongen.
Aangenomen naar Poortugaal, P. C.
Dick te Klooster ter Apel; naar Wes-
terlee, D. Postma te Oudega (W.).
Bedankt voor Ophemert (toez.), T.
P. Pol te Lage Zwaluwe; voor Scher-
penzeel (Gld.), G. van Estrik te Gene-
muiden; voor Veenwouden (toez.), J.
Nijenhuis te Scharnegoutum.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Baflo, P. Kuijper te
Zeist; te Blija, Hasselt, Molenaars-
graaf-Bovenhardinxveld, Oldehove,
Stellendam-Ouddorp, Twijzel en te
Woudsend-Jutrijp, kand. R. de Pee te
Dirkshorn; te Vlaardingen (wijkgem.
5), H. Langenburg te Broek op Lange-
dijk.
Aangenomen de benoeming tot
vlootpredikant te Den Helder, E. T. de
Haan te Erica.
Beroepbaar kand. J. D. Heyen,
Prinses Marijkestraat 13, Epe.
GEREF. KERKEN (vryg.)
Beroepen te Leek, J. J. de Vries te
Nijkerk: te Middelstum en te Kantens,
kand. M. H. Sliggers te Haarlem.
Bedankt voor Utrecht-Centrum-A,
C. J. Smelik te Bunschoten; voor Clo-
verdale (Can.), P. Deddens te Rozen
burg.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Rotterdam-West, D.
Slagboom te Dordrecht-Centrum; te
Rotterdam-Zuid, J. van Mulligen te
Wildervank; te Soestdijk, M. Baan te
Zeist.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Hendrik Ido Ambacht,
P. Blok te Dirksland, voor Leiden en
voor Slikkerveer, H. Ligtenberg te
Genemuiden.
Bartex is de fijnste snel-
scheercrême die ik ken. En
nog de voordeligste ook!
weer
max temp
gisteren
neer
slag
Amsterdam
zw. bew.
18
Brussel
19
Frankfort
22
16
regenbul
22
13
26
0
Kopenhagen zw. bew.
15
0
Locarno
regen
40
Londen
licht bew.
19
Luxemburg
zw. bew.
17
15
Madrid
zw. bew.
Majorca
zw bew.
22
Miinchen
23
Nice
23
Parijs
onbew.
17
0
Rome
half bew.
29
geh.bew.
25
Zürich
half bew.
23
4
Prof. Thierry in Provisorium VU
AMSTERDAM In een spe
ciaal college, ter nagedachtenis
van de onlangs overleden prof.
dr. F. L. van Muiswinkel, heeft
prof. dr. H. Thierry gistermid
dag in het Provisorium van de
Vrije Universiteit uitvoerig bij
persoon en werk van deze eco
noom stilgestaan.
In zijn met tal van persoonlijke
herinneringen gekruide rede memo
reerde hij prof. Van Muiswinkel als
de grondlegger van de economische
faculteit aan de VU, die hij samen
met prof. dr. J. Zijlstra en prof. dr.
Z. W. Sneller gestalte heeft weten te
geven.
Zijn afkomst zoon van een
graanhandelaar in Zwammerdam
heeft een stempel op zijn leven ge
drukt. Dat blijkt uit zijn dissertattie,
die de graanhandel tot onderwerp
had. Dat bleek ook uit het feit, dat
hij steeds de eenvoudige, hartelijke
man bleef, wars van conventies, hoe
wel hij naast zijn hoogleraarschap tal
van belangwekkende functies in het
bedrijfsleven vervulde.
Zijn wetenschappelijke arbeid ging
in de richting van de organisatie en
techniek van de handel maar bewoog
zich zeer duidelijk op het gebied van
de kostenberekening, in het bijzonder
op dat der z.g. vervangingswaarde-
theorie.
Befaamd
Befaamd was zijn artikel over
„Schoonheidsgebreken der vervan
gingswaardetheorie", waardoor een
discussie ontstond tussen hem en
mannen als prof. dr. H. J. van der
Schroeff en prof. dr. J. L. Meij. Het
ell
el
Jazeker, dat kan! Als u en uw vrouw deelnemen aan het i
Premie Spaarplan. Stel dat u samen jaarlijks f 500,- j<\
premie betaalt voor uw levensverzekering. Dan krijgt u
later per jaar een premie van 20% (maximaal f 100,-).
Belastingvrij. Als u met die spaarpremie uw levensver
zekering verhoogt, kan dat soms duizenden guldens
uitkering schelen. En dat is toch zeker de moeite waard.
Aan het Premie Spaarplan kunnen deelnemen zij die in
Nederland wonen, tot de leeftijdsgroep van 21 t/m 59
jaar behoren en in het vorige jaar een belastbaar in
komen hadden van ten hoogste f 15.000,- Het maximum
spaarbedrag is f 250,- per deelnemer per jaar en f 500,-
voor een echtpaar.
Vraag morgen eens nadere inlichtingen. Levensver
zekeringmaatschappijen, Assurantie-adviseurs en
Raden van Arbeid (V.O.V.) zullen u graag helpen. U
kunt ook een brochure over alle spaarvormen van het
Premie Spaarplan aanvragen bij het Ministerie van
Sociale Zaken en Volksgezondheid, afdeling Voorlich
ting bezitsvorming, Postbus 51, Den Haag.y^
(Van een medewerker)
AMSTERDAM Uit gege
vens die ons werden verstrekt
door het Centraal Bureau voor
de Statistiek en opperrabbinaten
blijkt dat 55 van de honderd
huwelijken waarbij een joods
partner is betrokken een ge
mengd huwelijk is. Deze cijfers
laten zien dat in ons land het
Verstopte afvoer zegt zó
weer 'slurp-slurp' met
Fifax van de drogist!
resultaat van een en ander was, dat
op een aantal punten de zo zeer ge
wenste helderheid werd verkregen.
Een van de laatste spectaculaire
activiteiten van prof. Van Muiswin
kel vormde zijn eind 1968 gehouden
diesrede over loon, winst en vermo
gen, die veel stof deed opwaaien. Re
alist als hij was, verdeelde Van
Muiswinkel de reacties nuchter in
twee rubrieken: rancuneuze kritiek,
doorkruid met persoonlijke insinua
ties en overdreven lof, gemengd met
leedvermaak over de werkne
mers-vakcentrales.
Prof. Thierry besloot zijn college
met een enkel woord tot de aanwezi
ge familie Van Muiswinkel. Zulks
naar aanleiding van de tekst „Maar
ten tijde van de avond zal er licht
zijn".
Horizontaal: 1. munt in Nederland
(spreektaal), 5. zoon van Jacob, 9. li
chaamsdeel, 10. meertje, 11. water in
Z.H., 12. zoon van Juda, 14. ontgon
nen land, 15. dwaas mens, i9. vreem
de taal, 21. visnet, 22. gelijk, 23.
persoon om wie men algemeen lacht,
26. ergens kamperen, 29. wel, 31. zeer
brandbaar koord, 33. telwoord, 34. ge
wicht, 35. stok, 36. verbond, 37. zijtak
Elbe.
Verticaal: 1. kleur, 2. elektrisch ge
laden atoom, 3. metalen haak, 4.
pasgang van een paard, 6. kasteel, 7.
plechtige gelofte, 8. hoepel, 13. dicht
bij komen, 14. rosachtig geel, 16.
buigzaam, 17. schande, 18. puntig
voorwerp, 20. waterkering, 24. rivier
in Frankrijk, 25. bijb. figuur, 26. in
wendig lichaamsdeel, 27. bars, 28. he
mellichaam, 30. koor van zangers, 32.
bijb. figuur.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Hor. 1. Velp, 4. nikkel, 9. era, 10.
rok, 11. rei, 12. sander, 14. para, 15.
sop, 16. een, 17. et, 19. stellig, 22. mol,
24. iel, 25. gat. 27. regelet, 30. Ie, 32
tel. 33. nok, 35. rots, 37. edelen. 39.
are, 40. ale, 41. Eli, 42. terras, 43. riks.
Vert. 1. Vessem, 2. era, 3. lans, 4.
nor, 5. ik, 6. kranig, 7. eer, 8. lias, 10.
reptiel, 13. dos, 14. pel, 16. ellende, 18.
tor, 20. eel, 21. gal, 23. letter. 26.
tennis, 28 ges, 29. toe 31. krat, 34
klei, 36. ore, 37. els, 38. elk, 40. Aa.
n
(Van onze kerkredactie)
WOUDSCHOTEN „Een keihard neen"
zo noemde hij het zelf liet prof. dr. H.
Jonker uit Utrecht gisteren op de conferentie
van de Confessionele Vereniging horen tegen
het neo-modernisme in de theologie.
Hij sprak over het onderwerp „Wat mag de ge
meente van de prediking verwachten?" Welnu, in
de situatie van het „posttheïsme" (de God na Da
chau, de zwijgende of de zich verbergende God),
zoals dat door het neo-modernisme wordt gepo
neerd, is de prediking zinloos geworden.
Met het post-theïsme gaat een anti-metafysische
tendens gepaard: de eeuwigheidsaspecten, hemel,
zaligheid worden niet meer relevant geacht. We
moeten ons met déze wereld bezig houden. Het
gevolg moet wel zijn, dat deze mens zich mondig
verklaart. Vandaar de gezagscrisis. Prof. Jonker
signaleerde voorts een verseculariseerd vrijheidsi-
dealisme ten onrechte als de vrijheid van
Christus verkondigd dat zich met geen discipline
verdraagt, en een existentieel communicatief le
vensgevoel. dat geen aanzeggen van het Woord
Gods kan hebben.
Zo wordt de werkelijkheid van het spreken
krachtens goddelijke volmacht een onaanvaardbare
pretentie. Daarom moeten de woorddiensten plaats
maken voor opiniediensten, de dialoog in plaats van
de preek, want wij willen zelf kreatief zijn en
samen de waarheid ontvouwen.
En omdat de manier, waarop je gelooft, belang
rijker wordt geacht dan de inhoud van je geloof, is
er voor belijdende prediking ook geen ruimte meer.
Daartegenover accentueerde prof. Jonker, dat
God nabij is. Hij raakt deze planeet aan daar waar
Woord en sacramenten bediend worden. Daarom
verwachten wij veel van de prediking, omdat God
Zich daarin manifesteert.
SCHEIDING
Een „keihard neen" achtte prof. Jonker ook hier
om geoorloofd, omdat men het van de andere kant
ook zegt tegen de kerk als instituut en samen
komsten gaat houden, die prof. Jonker als sekta
risch kwalificeerde.
Als het in de kerk tot een scheiding zal komen,
dan verwachtte hij, dat die zich zou voltrekken
tussen de mensen, die gevoed willen worden uit
Woord en sacramenten en de louter-daad-christe-
In de discussie maakte prof. Jonker duidelijk,
dat hij het „keiharde neen" uiteraard niet in de
pastorale benadering van „post-theïstische" mensen
zou willen hanteren, maar, zei hij, je komt zulke
mensen haast nooit tegen. Heel het post-theïsme is
in strijd met de ervaring van het pastoraat.
Met de kritiek van een domineesvrouw op de
kerkdienst als „one-man-show" (,,ik zou soms wel
eens naar mijn man toe willen sluipen met een
naald") was prof. Jonker het eens. Onze diensten
zijn hoordiensten geworden. Hij wilde de gemeente
veel meer in de dienst betrokken zien, zodat bij
voorbeeld jongeren de Schriftlezing verrichten.
Mits de prediking in zijn volmacht onaangetast
blijft.
Moet de wekelijkse katechismusprediking
hersteld worden? Daar was prof. Jonker niet tegen,
als men maar bedenkt dat er sinds de Reforma
tie-tijd vele vragen bijgekomen zijn, zodat in deze
leerdiensten ook ruimte zal moeten zijn voor de
behandeling van actuele problemen.
TOEKOMST
Het andere referaat op deze conferentie werd
gehouden door prof. dr. G. C. van Niftrik over „het
toekomstig heil van de enkeling". Hij waarschuwde
voor de neiging, om uit reactie tegenover de alge
mene tendens, om het gèloof helemaal op te vatten)
als maatschappelijk en politiek engagement, terug!
te vallen in een introvert piïtisme. Het gaat God
om de wereld, om de toekomst van zijn Rijk. Maar
binnen dit kader mag gesproken worden over de
toekomst van de enkeling, die God met name heeft
geroepen.
Bijzonder fijnzinnig ging prof. Van Niftrik in op
de vraag „waar zijn onze doden?". Hij wees aan de
ene kant op de volstrekte discontinuïteit door de
dood (ze zijn uit de tijd en uit de ruimte, zodat wij
er zo moeilijk over spreken, want onze hele
voorstellingswereld is ontleend aan ruimte en tijd),
maar er is ook continuïteit. Dit vergankelijke moet
onvergankelijkheid aandoen.
Een enkele opmerking uit zijn betoog: Het gaar
niet om een ander leven „hiernamaals" (dat is weer
uit onze situatie gedacht), maar om het „eigenlijke"
van dit leven. Als wij een geliefde verliezen, treedt
er een geweldige reductie op. Over de doden niets
dan goeds. Al zijn ondeugden vallen dan voor de
nabestaanden weg. Is dat een idealiseren? Neen,
een nieuw zien, alsof we dan pas weten wie hij
eigenlijk was. Hoewel wij nog goed zijn tekortko
mingen weten, leeft hij geheiligd en gereinigd in
onze herinnering voort. Dat noemde prof. Van Nif
trik een zeer relatieve weerspiegeling van wat God
doet. De doden gaan door het oordeel heen, maar
de naam blijft, die God hen gegeven heeft.
hoogste percentage geiW
joodse huwelijken wordt |h>
ten in Europa. vai
Over 1907 noteerde het CBS kei
ledig joodse huwelijken. Daar ti
over staan 92 huwelijken fs
maar een van de partners jooffUg
57 joodse mannen trouwdeje,
niet-joodse vrouw en 35 ha
meisjes traden in het huwelijj
een niet-joodse man. lar
Volgens de joodse wet zijn jng
deren van een joodse vrouviiti
eens jood. De ervaring leert aa
dat slechts een kwart van dad
deren zich bij het jodendom
ken blijft voelen. (t 2
Het CBS noteert alleen deidi
indien deze wordt opgegeven.! m
daarom aannemelijk dat het! e
joodse jongeren dat een gemeiL
welijk sluit aanzienlijk hojj/
Zelfs jongeren die een huweli
ten waarbij de beide partners
waren gaven op geen geloof
ben. L
In totaal werden in 1967 in f
nagogen van Nederland 55 lp
ken „gewijd naar de wet van_,r
en Israël", waarvan zestr0
Amsterdam en vier in Rotterdg1'
Men verwacht dat het peir®
gemengde huwelijken bij jod?|
zal stijgen. In heel Nederland/^
hoogstens 4000 joodse tv~
waarvan bijna de helft in 1
dam. In veel gemeenten j J
slechts een joodse jongen of'l
in de huwbare leeftijd. Van
zijde worden wel weekends j
niseerd, waarop joodse jonge)
elkaar kennis kunnen maken. 1
echter niet voldoende om IJ
mengde huwelijk tegen te gaaijj
Op deze gronden kan men W
rekenen wanneer de joodei
meenschap in Nederland oplf®
bestaan. Juist het gemengde lfn
ondergraaft het voortbestaan
jodendom als volk.
IN HOOGVLIET]'
ós
(Van een onzer verslaggjj,
ROTTERDAM De gere!
den, hervormden en rooms 1
ken in Hoogvliet krijg),
kerkblad. Een interkD,
werkgroep heeft ruim een j0
de voorbereiding gewerkt, j
kerken hebben nu haar eii£,
aanvaard.
Er is een driehoofdige jc
raad, waarin elke kerk is jg
woordigd. Elke kerk is ver%
delijk voor haar eigen kopju
redactieraad voor een „algenj
deelte. ]d>
Naast de hervormde L
(drie wijkgemeenten), de geri,
de kerk (twee wijkkerkerad&i
rooms- katholieke kerk (C
rochies) kunnen in de toekcfo
gewenst ook andere plaatselL
ken toetreden, maar voorlopd
met de genoemde drie gestarte
Het blad, dat wekelijksj;
zal voor het eerst verschijnefo
dag 29 augustus a.s.
rt
