Griekenland economisch
niet vooruitgegaan
Dit weekeind veel
doden in verkeer
MEXIXGEX OVER KOLOXELS VERDEELD
Jhr. van de Poll -
bejaardenwacht -
Huib Goudriaan
Lege brandkast
voor inbrekers
7
MAANDAG 19 MEI 1969
(Van onze verslaggever
Dick Ringlever)
ATHENE Een miljoen toe
risten dit jaar naar Griekenland.
Ondanks alle protestacties tegen
de kolonels lijkt de zon te heb
ben gewonnen, zoals hij dat al
jaren geleden in Spanje deed.
Er is het nieuwe bewind ook
alles aan gelegen dat zo te laten:
men probeert Hellas' zon uit
bundiger te laten schijnen dan
ooit. Dat betekent dat de toerist
van onrust niets merkt en ook
nauwelijks in de politiek wordt
betrokken.
Het enige wat de kolonels van
hun aanwezigheid laten blijken is
het vertoon op spandoeken. De toe
rist vindt ze In Athene, maar ook in
het kleinste dorp: de symbolen van
de revolutie tegen muren en over
straten de soldaat tegen de ach
tergrond van een uit zijn as herrij
zende feniks. En daarbij de datum
21 april, waarop nu ruim twee jaar
terug de omwenteling zonder strijd
een feit werd.
Een datum die de junta er, naar
het lijkt, wil inhameren als het mo
ment, waarop voor Griekenland de
victorie begon. Dat bleek ook uit de
viering van de tweede verjaardag
van de revolutie, vorige maand:
twee avonden achtereen was het
feest ln het stadion van Athene, één
avond voor speciale gasten, de twee
de avond voor scholieren en studen
ten, die 80.000 man sterk
toeschouwers waren van een groots
opgezet folkloristisch festijn met
vuurwerk en aan parachutes om
hoog geschoten propagandadoeken.
Machthebber Papadopoulos ont
brak er uiteraard niet en hield de
enthousiaste jeugd voor, dat het
met hem als vader aan het roer van
het schip van staat allemaal best
ging in Hellas.
Verdeeld
Gaat het t Griekenland van van
daag, het Griekenland van de kolo
nels, inderdaad zo voor de wind? En
zijn de Grieken even enthousiast als
die 80.000 studenten die avond in
het stadion?
Het zijn vragen die niet zo ge
makkelijk beantwoord worden. Zelfs
in het land zelf zijn de meningen
verdeeld. Dat bleek al direct op de
avond van het feest in het stadion.
Op hetzelfde moment dat de pre
mier stormachtig werd toegejuicht,
ontplofte in het hart van de stad bij
het politiebureau een bom.
De Grieken zijn verdeeld, zoals zij
dat altijd zijn geweest. Een wat ou
dere hoteleigenaar, verklaard te
genstander van het regime, zegt:
„Er is een sterke oppositie tegen het
kolonelsbewind, dat is waar, maar
voor Griekenland is dat niets bij
zonders. De Griek is van nature al
tijd in politiek geïnteresseerd ge
weest, discussieert er graag over en
kankert op de regering, of het nu
een links of een rechts bewind Is"
Zijn bezwaar tegen het Athene
van vandaag: het feit dat het de
Grieken niet vrij laat. „En dan hoe
ven we niet eens het grote woord
democratie te gebruiken, want die
heeft Griekenland nooit gekend.
Ook niet onder de vorige regering.
Het wès in Griekenland in vele op
zichten een chaos. Er héérste corrup
tie en er was een reële dreiging van
het communisme. Maar wat dit regi
me tegen heeft, is dat je niét vrijuit
mag praten, dat de geheime politie
sterker is dan ooit tevoren, dat te
genstanders van de kolonels uit hun
ambt worden ontzet of dat hun
rechten worden ontnomen".
„Dat zijn de kentekenen van een
dictatuur. Natuurlijk heeft zo'n dic
tatuur zijn voordelen. Het is mis
schien de enige mogelijkheid om een
land als Griekenland, dat altijd arm
is geweest, uit de impasse te halen.
Maar dan is het wel een noodoplos
sing, een noodverband, dat zo gauw
Militair vertoon op de tweede
verjaardag van de revolutie in
Athenes artiestenwijk Plaka, aan
de voet van de Acropolis. De be
langstelling was gering.
dat mogelijk is, van de wond moet
worden verwijderd."
„Op het ogenblik kan je het dit
regime echter niet kwalijk nemen,
dat het geen democratie wenst, dat
het geen eerlijke verkiezingen
uitschrijft. De uitslag zou vernieti
gend zijn. Dat beseffen ze in Athene
goed. Griekenland is arm en voor
een groot deel een willig werktuig
in de handen van het communisme.
Pas als de mensen het verschil in
zien tussen socialisme en commu
nisme, zijn ze, denkt Athene, rijp
voor democratie".
„Om hen dat te leren, is beter
onderwijs nodig. Daaraan wordt nu
gewerkt. Nog nooit is zoveel in de
begroting uitgetrokken voor het on
derwijs. Beurzen worden gemakke
lijker gegeven, er worden meer
scholen gebouwd en er wordt meer
gedaan voor de opleiding van onder
wijzers".
„Dat is een belangrijk pluspunt
van dit bewind. Maar laat niemand
zeggen, dat we het goed hebben. Dat
de bussen weer op tijd rijden, dat de
stakingen tot het verleden behoren.
Dat doet me denken aan het
.Duitsland van voor de laatste oor
log. Wat wil je? Natuurlijk wordt er
niet meer gestaakt Wie het in z'n
hoofd zou halen, zou onmiddellijk
worden ontslagen of het gevang in
gaan".
Een student, hartstochtelijk
voorstander van de junta, na afloop
van het stadion-feest: „In het bui
tenland wordt vaak verkeerd over
Griekenland geoordeeld. Men be
kijkt de toestand met Europese ogen
en vergeet dat Griekenland in feite
een Oosteuropees land is. Als wij
vroeger naar het westen gingen, zei
den we: „We gaan naar Europa".
Het westen moet ons zien tegen de
achtergrond van onze geschiedenis.
Men moet beseffen dat wij altijd
een speelbal zijn geweest Vooral na
de oorlog".
„Aan de ene kant trokken de
Amerikanen, aan de andere even
hard de Russen. Vergeet niet dat
wij het communisme aan den lijve
hebben gevoeld. Vergeet niet dat er
in onze burgeroorlog veel bloed
heeft gevloeid en dat er 28.000 kin
deren door de communisten zijn
weggevoerd. De vrees voor het com
munisme bij velen is reëel. Daarom
zijn de Russische vlootmanoeuvres
bij Kreta eerder een steun voor het
regime dan een waarschuwende vin
ger".
De politieke gevangenen?
„Dat bevreemdt het westen meer
dan de Grieken zelf, enkele groepen
daargelaten. Politieke gevangenen
hebben we altijd gehad. Als links
aan het bewind was. sat rechts ach
ter de tralies, en nu rechts in het
zadel zit, wordt links vastgehouden.
Het zijn er nog een kleine 2000,
voornamelijk leiders van opstandige
bewegingen. Ze zullen voorlopig wel
niet vrij komen."
Waarom dat enthousiasme voor
dit bewind?
„Omdat het orde op zaken heeft
gesteld. Er heerst geen chaos meer.
En cïat is een eerste voorwaarde om
het land economisch te saneren. Nu
al is dat merkbaar. Op onderwijsge
bied bijvoorbeeld is nooit zoveel
mogelijk geweest als nu".
Cijfers
Een zakenman: „Vrij? Nee. Het
regime treedt hard op tegen te
genstanders, de kranten mogen niet
schrijven wat ze willen. Maar ik
geloof dat men in Athene meent wat
men zegt: zo gauw de toestand dat
toelaat, zal er weer een democratie
zijn. Op het ogenblik merken we
van de kolonels alleen, dat we meer
belasting moeten betalen. Niet méér
dan vroeger, maar het wordt beter
geïnd, de administratie in Athene
klopt als een bus. Economisch zijn
we er in de laatste twee jaar echter
niet op vooruit gegaan".
Dat blijkt ook uit officiële cijfer»:
het nationale inkomen i» in 1968
gestegen met 3 procent, terwijl dit
voor de jaren 1960 - 1963 gemiddeld
7 procent en in de jaren 1963 - 1966
9 procent bedroeg. De kolonels had
den een jaarlijkse stijging van 8
procent voorspeld. Voor een deel is
deze daling te verklaren uit de te
rughoudendheid van industriëlen
om te Investeren.
Daarentegen zijn de overheidsuit
gaven gestegen: in 1967 met 22 pro
cent en in de eerste acht maanden
van 1968 met 20 procent. Vergeleken
mét 1966 is dit jaar in de staatsbe
groting 29 procent meer uitgetrok
ken voor het onderwijs, 73,8 procent
meer voor defensie (van 282 miljoen
dollar naar 471 miljoen) en 52,6 pro
cent meer voor de staatsveiligheid.
Cijfers, die spreken over
werkelijkheid en hoop. IJdele
hoop? Athene heeft er nog geen
duidelijk antwoord op kunnen
geven
'V
.waarom geen bejaardenwacht'pas?-.zodat die mensen ook eens...
„Ik lees iedere keer weer dat iemand is overleden en na
loveel dagen wordt ontdekt. Het zijn van die korte onop
vallende berichtjes in de kranten, maar het zijn wel ont
stellende dingen. Nu vormen wij een volk ,dat alles doet
om anderen te helpen maar we vergeten onz oudre men
sen!"
Aan het woord is jhr. H. E. W. J. M. van de Poll. Dui
delijk geraakt door de tragiek van bejaarden, die eenzaam
ziek liggen en dikwijls ook eenzaam sterven, heeft hij de
stoot gegeven tot oprichting van de Nationale Stichting
Bejaardenwacht.
De stichting werd december 1968 geregistreerd. Vorige
week werd het bestuur gevormd, waarin opgenomen een
rertegenwoordiger van het Leger des Heils, een r.k. gees
elijke, een dominee en een lid van het Humanistisch Ver
>ond.
en adressen, die hij moet controleren.
Dat kost hem niet veel moeite, want
hij komt toch aan de deur. Komt er
na herhaald bellen niemand, dan
waarschuwt hij de bejaardenwacht,
die een surveillancewagen van de po
litie hiervan in kennis stelt.
De politie kan naar binnen gaan en
in geval van ziekte de huisarts die op
de kaart staat aangegeven laten ko
men. In ernstige gevallen kunnen ook
de familieleden worden ge
waarschuwd."
Bejaardenwacht-pas
JHR. VAN DE POLL: „Teveel idealisme verweten
per maand. De jeugd zou ook
kunnen worden ingeschakeld:
zoals met de actie „Een heitje
voor een karweitje". Jongens en
meisjes kunnen bv. een bejaar
denkalender verkopen, waar
van de opbrengst voor de be
jaarden is bestemd."
Jhr. Van de Poll ,die al te veel
idealisme is verweten, bruist van
ideeën, ,,'s Nachts ligt hij er nog
over te denken", vertelt zijn
vrouw. „Ik ben gegrepen door
die kranteberichten", zegt hij.
(Zij, die jhr. Van de
Poll met raad en daad willen
steunen kunnen hem schrijven:
Ceintuurbaan 318II, Amsterdam,
teL 020-710037. Van harte aan
bevolen!).
SOEST (West-Duitsland) In de
Westduitse plaats Soest is het Henge
lose echtpaar Lansink gisteren om
het leven gekomen bij een frontale
botsing met een tegemoetkomende
auto die in een slip was geraakt. De
21-jarige dochter van het echtpaar en
haar evenoude verloofde werden le
vensgevaarlijk gewond naar een zie
kenhuis overgebracht.
TERNEUZEN De 38-jarige me
vrouw A. Prinsen-Brouwer uit Ter-
neuzen werd zaterdagmiddag op slag
gedood bij een botsing tussen een
Nederlandse en een Belgische auto
op een kruispunt bij St Annapolder.
Vijf gewonden werden naar zieken
huizen in Terneuzen en Sluiskil ver
voerd.
DEVENTER In de nacht van
vrijdag op zaterdag reed de 68-jarige
mej. A. D. W. C. Arriens uit Vorden
met haar auto tegen een boom. Zij
was op slag dood.
HAVELTETer hoogte van de
Havelterbrug is gistermiddag de
45-jarige mevrouw Thienpand-de
Dapper uit Gent (België) om het le
ven gekomen toen de door haar echt
genoot bestuurde auto geen voorrang
kreeg van een andere auto.
Bromfiets
I WARMENHUIZEN De 52-jarige
gemeente-administrateur J. C. den
Das uit Schoorl is gisternacht overle
den aan de verwondingen die hij had
opgelopen toen hij met zijn bromfiets
in botsing kwam met een scooter. De
bestuurder van de scooter bleef onge
deerd.
NUNSPEET *-> Op de Harderwijk-
sestraat in Nunspeet overleed zater
dagavond de 24-jarige B. Bouw uit
Nunspeet, nadat hij met zijn brom
fiets in botsing was gekomen met een
tegemoetkomende auto.
GRONINGEN Zaterdagavond
werd de 74-jarige mevrouw A. H. M.
Savenij uit Groningen op een
kruispunt gegrepen door een perso
nenauto. .Zij was op slag dood.
MAASTRICHT Zaterdagmiddag
is de 73-jarige mevrouw A.
Kemp-Dassen, echtgenote van de
Maastrichtse literator Mathias Kemp,
overleden nadat zij van het vijf me
ter hoge balkon van haar woning op
de rijweg was gevallen. Zij leunde
tegen de balustrade toen deze het
begaf.
TURNHOUT (België) Bij een
autobotsing is zaterdag de 36-jarige
Nederlander W. Leemans uit Berg
eik omgekomen en werden zeven Ne
derlanders en drie Belgen gewond.
GUAYMAS (Mexico) De Ame
rikaanse cameraman John Jordan is
zaterdag tijdens filmopnamen uit een
vliegtuig gevallen en van 1.300 meter
hoogte in zee gestort en verdronken.
Hij maakte opnamen voor de film
Catch 22 boven de Golf van Mexico.
UTRECHT Inbrekers hebben in
Utrecht in de nacht van zaterdag op
zondag een enorme ravage aange
richt in de kantoren van Stigter en
Messemaeckers NV. een firma in cen
trale verwarmingsinstallaties op het
Kanaleneiland.
Ze versleepten de brandkast van
de boekhoudafdeling naar de archief
kamer en boorden er een gaatje in
om een lading springstof aan te bren
gen. Ze bevestigden een lange lont
aan die lading, waarna ze van een
aangrenzende kamer uit met behulp
van een batterij de lading tot. ontplof
fing brachten. De kraak lukte uitste
kend, maar leverde, behalve een
chaos, niets op omdat er geen geld in
de brandkast aanwezig was. Van de
archieven is niet veel meer over, ter
wijl ook een deel van de centrale is
verwoest.
20
Wat wil initiatiefnemer jhr.
Llian de Poll (42) bereiken? In
Ie eerste plaats het op poten zet-
en van een controlesysteem, dat
lleenwonende bejaarden garan
deert dat ze niet meer aan hun
>t worden overgelaten.
In de tweede plaats het aan-
noedigen van de burgerzin van
■eje Nederlanders, om het grote
roord naastenliefde maar niet te
(ebruiken, voor onze bejaarden.
Je oudere mensen moeten weer
iet gevoel krijgen dat ze erby
vindt jhr. van de Poll.
Melkman
Zullen de melkhandelaren meewer
ken? Jhr. Van de Poll, die met
mensen van de georganiseerde melk
handel heeft gesproken, meent van
wel. Hij heeft ook overleg gepleegd
met de directeur-generaal van het
Nederlandsche Roode Kruis, de heer
A. van Emden. Positieve reacties
heeft hij gekregen van Kamerleden.
Binnenkort komt mr. Hans van Mierlo
van D'66 met hem praten.
Foto's: Herbert Behrens
De landelijke organisatie van de
bejaardenwacht (afgekort B.W.) wil
haar activiteiten niet beperken tot
het controlesysteem. Jhr. Van de
Poll, die gegrepen is door de
gedachte de bejaarden meer deel te la
ten nemen aan de samenleving, heeft
meer ideeën.
Een waterdicht controlesysteem,
iet als resultaat 'dat eenzame oude
ensen, die ziek worden of een onge-
kje krijgen, niet dagen lang zonder
ilp blijven liggen, is geen eenvoudi-
zaak.
Jhr. Van de Poll, die zichzelf „een
at rare jonker" noemt, heeft een
'en geniale als simpele oplossing
vonden: „Toen ik hierover aan het
mken was heb ik gezegd: de enige,
e elke dag aan de deur komt is de
eikman. Even kijken of alles bij
jn klant in 'orde is, is voor hem niet
ïzwaarlijk. Belt de melkman aan,
krijgt hij geen gehoor, dan
aarschuwt hij het plaatselijk bu-
Daau van de bejaardenwacht.
In Haarlem, waar al met succes
^'n bureau werkt, brak pas een
duw haar enkel, terwijl haar man
het ziekenhuis lag. De vrouw had
Dlukkig de sleutel aan de melkman
geven, die al dertig jaar bij haar
n de deur komt. De melkman ging
kn hij geen gehoor kreeg naar bin-
n en vond haar onderaan de trap."
>dj Plaatselijk bureau
u Sleutelfiguur in het controlesys-
is dus de melkman, maar de
sntrale instantie wordt gevormd
oor een plaatselijk bureau bejaar-
enwacht. Jhr. Van de Poll stelt zich
|C »r dat verenigingen als het Rode
vuis, of andere verenigingen of
stituten die werkzaam zijn op
|8i aatschappelijk terrein, of particu-
'®*ren in elke plaats een dergelijk
«"eau installeren.
Jhr. Van de Poll: „Het is de bedoe-
ng dat allen, die 65 zijn geworden
eh (vrijwillig, het is geen verplich-
laten registreren door dit bu-
In een kaartsysteem worden
'n ieder gegevens als leeftijd, zie-
infonds, godsdienst en aanwijzingen
interessant zijn voor de huisarts,
jbll 'Benomen.
Ook kunnen op de kaart bijzondere
Wensen van de betrokkene worden
gevuld als naam en adres van kin-
^pen. die bij levensgevaar moeten
orden gewaarschuwd.
De melkman krijgt van het bureau
kjaardenwacht een lijst met namen
„Iedereen die AOW krijgt zou een
bejaardenwacht-pas moeten worden
uitgereikt, die recht geeft op 25 pro
cent korting op de entreeprijzen van
theaters en concertzalen. Ik denk ook
aan kortingen op kleding en le
vensmiddelen. Grote concerns kun
nen bijvoorbeeld, meewerken. Een
andere mogelijkheid is het uitreiken
van warme maaltijden door de be
jaardenwacht."
Jhr. Van de Poll wil de bejaarden
wacht niet in het luchtledig laten
werken: er moet samenwerking wor
den gezocht met bejaardenverenigin
gen en bejaardencentra.
Uuisvrouu-en
De oprichter van de stichting heeft
een open oog voor de realiteit dat
veel oudere mensen liever zo lang
mogelijk zelfstandig in hun huis blij
ven wonen, in plaats van in een te
huis te worden opgenomen.
„We praten maar over verzor
gingstehuizen, maar velen hebben
helemaal geen zin uit hun eigen ge
doetje te worden gehaald. Toch moe
ten de meeste mensen wel, omdat ze
geen hulp kunnen krijgen.
„Ik stel daarom voor huisvrouwen
in te schakelen, die iets willen bij
verdienen. Tegen een bepaald bedrag
zou een huisvrouw een uur of meer
uren in de week kunnen helpen, en
dan natuurlijk belastingvrij!
De huisvrouwen kunnen worden
uitbetaald door de bejaardenwacht,
en de bejaarde die hulp krijgt kan op
een kaart aftekenen dat er iemand is
geweest."
Jhr. Van de Poll denkt zelfs aan de
oprichting van een vrijwilligerskorps
voor hulp aan alleenwonende bejaar
den. Want bij hem staat voorop, dat
oudere mensen zo lang mogelijk in
hun huisje moeten kunnen blijven.
Financiering
De bejaardenwacht moet wor
den gefinancierd uit de contri
buties van de leden. „Ik denk
aan een contributie van 2,50
