Sijtjes meirevolutie
Amerikaanse studenten
in ban
van anarchie—
KVP-senator Steenkamp:
Sociaal meerjarenplan
AOW nog te laag en
ziekenfonds te duur
Minderheid
terroriseert
meerderheid
Callaghan
in ongenade?
Palestinagroep
wil begrip
voor Arabieren
Mr. Biesheuvel
en dr. Veerman
op AR-convent
CUR. BEJAARDENBOND:
9
WOENSDAG 14 MEI 1969
Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen
(Van onze soc.-econ. redactie)
UTRECHT De Protestants-
christelijke ouderenbond wil
verhoging van de AOW-uitke-
ring met tenminste 700 per
jaar en verlaging van de vrij
willige ziekenfondspremie. Deze
twee wensen formuleerde giste
ren de heer J. L. Overbeek in
de jaarvergadering van de bond.
Voorzitter Overbeek wilde
hiermee de AOW-uitkeringen op
het niveau brengen van het net
to-minimuminkomen en de drei
ging van een exorbitante verho
ging van de vrijwillige zieken
fondspremie afwenden.
GESPREK
Hij voorspelde, dat wanneer er niet
wordt ingegrepen, de premie voor de
ze verzekering voor de bejaarden op
1 januari 1970 96 per maand zal
gaan bedragen. Zou de inko
mensgrens, waar beneden men ver-
haafd, dan zou de vrijwillige zieken
fondsverzekering voor circa 200.000
bejaarden de kleine middenstanders
meer gaan gelden.
Met Sociale Zaken is al gesproken
over een verlaging van de premie en
een optrekking van de inko
mensgrens, waar beneden men ver
plicht verzekerd is. Als mogelijke
riieuwe grensbedragen noemde de
heer Overbeek 8000, 9000 en 9600 gul
den. Voor 1 juli moet de SER hier
over adviseren.
Naar hij meedeelde zijn "er op het
ogenblik 300.000 tot 400.000 bejaarden.
Geruchten sterker
LONDEN In Londen worden de
geruchten steeds sterker dat premier
Harold Wilson zijn minister van bin
nenlandse zaken James Callaghan uit
het „kernkabinet" heeft gewipt. Op
deze manier wil hij hem dwingen
zijn portefeuille in te leveren.
De berichten worden gev^d door
de afwezigheid van Callaghan gister
morgen bij een ministerbijeenkomst
in Downingstreet 10, hoewel hij deel
uitmaakt van het zeven man sterke
„kernkabinet".
Callaghan is met Wilson in conflict
geraakt door zijn verzet tegen het
wetsontwerp van de minister van ar
beid. Dit ging over het regelen van
stakingen.
AMSTERDAM Gisteren is in
Amsterdam het Palestina-comité op
gericht. Het comité beoogt begrip te
kweken voor de situatie van de Pa
lestijnse Arabieren. Deze mensen
hebben in 1948 en 1967 hun huizen,
bezittingen en velden in angst of on
der dwang moeten verlaten.
Het Palestina-comité stelt zich als
taak een bijdrage te leveren tot het
bevorderen van de vrede in het Na
bije Oosten. Achter deze nieuwe or
ganisatie staan onder meer mr. G. J.
B. Cammelbeek, pater J. van Eupen
o.p., prof. dr. B. Delfgauw, P. Nak en
I de Amsterdamse Cineclub. Ook de
studenten vakbeweging Amsterdam
en de Studentenraad van de Vrije
Universiteit sympathiseren.
iersoneel, en praat ook nog over
iet veelbesproken royement.
„Kijk eens het gaat hierom: als je
irgens bij aangesloten bent, moet je
Dp de-hoogte worden gehouden. Als
le VVV Amsterdam vergadert en ik
een tijd heb om te komen, krijg ik
ater de notulen.
De Federatie heeft dat nooit ge-
laan. En ik kan cr niet altijd heen
pan: ik ben al 73 jaar weet je! Ze
'ergaderen ook altijd in Alkmaar.
Lis ze dat nou eens in Volendam
ouden doen, dat is dichtbij.
oto'sHerbert Behrens
Het gaat helemaal niet om die con-
ributie. Ik ben niet te beroerd om te
letalen. Ik geef zoveel weg; de men
en weten wel dat ze als het nodig
s, altijd een beroep op me kunnen
loen. Maar ze vergeten ons, we heb-
m geen inspraak."
Provo's
Sijtje lacht en zegt tegen onze
"aarddragende fotograaf: „Laat ik
lou eerst gedacht hebben dat je een
•rovo was!" Had ze dan een hekel
ian de provo's? „De provo's hadden
>p sommige punten wel gelijk, maar
iaar kan ik toch niet meer aan mee
doen?"
Er komt een kind binnen. Sijtje
«.•eer tegen de fotograaf: „Haal eens
«n kwartje uit de winkella. Dat
eind is een neefje van me." Ze loopt
net het kwartje haastig achter het
find aan.
Sijtje Boes (officieel: mevrouw S.
Vlasblom-Boes) is goedgeefs. Ze doet
nee aan alle mogelijke acties, en
heeft volgens sommigen in de oorlogs
aren heel wat mensen onderhouden.
Voor vrienden staat er altijd een cog-
"acje klaar.
Haar zaak, dc enige echte souvenir
winkel van Marken, heeft een grote
Mnzet. Seizoen of niet, zomer en win
ter, (behalve 's zondags) is Sijtje geo-
pend. Subandrio kwam bij haar sou
venirs kopen, maar ook schaatskam
pioen Kees Verkerk, die in Markense
dracht (bij haar gekocht) in Noorwe
gen op de ijzers stond.
Hom- u-oont Sijtje
Ze is er trots op dat 's werelds
vooraanstaanden bij haar over de
vloer komen. Sijtjes souvenirwinkel
heeft zo'n faam, dat menige Ameri-
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Zowel het a.r.
Ëerste-Kamerlid prof. W. Albeda
als zijn KVP-collega prof. dr. P.
J. A. M. Steenkamp hebben bij
de behandeling van de begroting
sociale zaken en volksgezondheid
in de Senaat gepleit voor een
betere sociaal-economische plan
ning op lange termijn.
Prof. Steenkamp deed dat in de
vorm van een sociaal meerjarenplan,
dat de komende jaren over de vol
gende problemen een uitspraak zal
moeten doen: wijziging van inko
mens- en vermogensdeling, democra
tisering van het bedrijfsleven, her
vorming van het pensioenstelsel (con
centratie van dc vele fondsen) en af
ronding, herziening en vereenvoudi
ging van het stelsel van sociale ze
kerheid.
De Senator deed een hartstochte
lijk beroep op minister Roolvink deze
problemen toch vooral niet door
commissies op de lange baan te
schuiven: „Als God de schepping aan
commissies had overgelaten, dan zou
er nu geen wereld zijn."
Inflatie
Prof. Albeda drukte zich minder
sterk uit, maar was niet minder in
dringend. In plaats van een vrije
loonpolitiek zal men in de toekomst
DEN HAAG Op het voor-
jaars-partijconvent van de Anti-Re
volutionaire Partij, dat zaterdag 31
mei in Utrecht wordt gehouden, zal
fractievoorzitter mr. B. W. Biesheu
vel verslag uitbrengen over de werk
zaamheden van de fractie.
Ook de voorzitter van de ARP, mr.
dr. A. Veerman, zal op het partijcon
vent het woord voeren.
steeds meer aandacht moeten gaan
schenken aan een reële inkomenspo
litiek.
De heren A. H. Kloos en ir. Louwes
deden de minister tegengestelde op
lossingen voor de inflatie aan de
hand. De heer Kloos vond het on
waarachtig dat de werknemers, die
het minst voor de prijsloonspiraal
verantwoordelijk zijn, de meeste ve
ren moeten laten, terwijl de onderne
mers dit jaar „gigantische" winsten
zullen maken.
Voor ir. Louwes was er maar één
weg: terug naar beheersing van lo
nen en prijzen. De heer Hey (c.h.)
tenslotte stelde zich achter de rege
ring: het algemeen ekonomisch be
lang moet de loonpolitiek beheersen.
De heer Kloos trok zijn persoon
lijke aanval, enkele maanden geleden
op minister Roolvink gedaan, in: „De
minister kan niet anders. Hij staat
onder druk van Witteveen en De
Block".
V olksgezoiidlieid
De socialist d-r. Querido vroeg of de
regering de alcoholreclame voor dc
televisie als een bedreiging voor de
volksgezondheid ziet. Ook wilde hij
het standpunt weten ten aanzien van
de reclame voor tabak, naar het oor
deel van de heer Querido een veel
groter gevaar dan alcohol.
Dr. Querido zou het gebruik van
verdovende middelen niet gestraft
willen zien. Hij bepleitte de stichting
van centra, waar de gebruikers soci
aal-medische begeleiding kunnen
ontvangen. Het optreden van de poli
tie tegen de gebruikers van drugs is
zijns inziens schadelijker dan het eu
vel zelf.
Met mejuffrouw drs. L. A. M.
Vuylsteke (kath.v.) waarschuwde hij
tegen de ontoelaatbare aanprijzing
van zg. kwakzalvermiddelen voor ra
dio en televisie. Mejuffrouw Vuylste
ke gaf eveneens de voorkeur aan so
ciaal-medische begeleiding voor ge
bruikers van verdovende middelen
boven strafoplegging. Zij vroeg zich
af of de regering deze begeleiding
wel aandurft.
worden gesloten; capitulatie voor ge
weld is evenmin mogelijk."
De radicalen moeten voornamelijk
worden gezocht in twee elkaar be
concurrerende en zelfs bestrijdende
organisaties. De eerste is de SDS
(Studenten voor een Democratische
Samenleving), een voornamelijk
blanke beweging, die sterk is geïnfil
treerd door de Mao-istische en
Castro-istische Progressieve Socia
listische Partij. De tweede is het be
kende Zwarte Panterblok, waarin
zich militante negers hebben gegroe
peerd, die uit zijn op de gewelddadi
ge vernietiging van de blanke samen
leving.
Van de zeven miljoen Amerikaanse
studenten zou zich ongeveer één pro
cent in de extremistische hoek heb
ben opgesteld. In officiële Ameri
kaanse regeringskringen worden ze
e.rvan beschuldigd onder invloed te
staan van buitenlandse agenten. Vol
gens senator Gordon Allott van Colo
rado hebben ze een „nationaal com
plot" gesmeed met het doel „de vrede
in en de waardigheid van de acade
mische gemeenschap" om hals te
brengen.
Vandalisme
Van hoog tot laag ook trouwens
in studentenkringen zelf krijgt
men intussen duidelijk genoeg van de
vaak met vandalisme gepaard gaande
universiteitsrellen. Er gaan stemmen
op met harde hand tegen de rebellen
op te treden. Een veel gehoord argu
ment is dat de gemeenschap voor het
onderwijs betaalt, en dat het be
lastinggeld niet mag worden verkwist
aan lieden, die zich onmaatschappe
lijk gedragen.
De Amerikaanse vereniging van
professoren, die 90.000 leden telt,
voelt vooralsnog weinig voor inter
ventie van de zijde van de overheid.
Volgens de president van de bekende
Harvard Universiteit, Nathan M.
Pusey, dienen studentenproblemen te
worden opgelost binnen het raam
van de universiteit.
Waar men dan ook naar streeft, is
het tot stand brengen van een schei
ding tussen goedwillende en kwaad
willende studenten. Tegelijkertijd
poogt men de instituten voor hoger
onderwijs op bepaalde punten te de
mocratiseren.
Guerrilla
Een felle aanval op de radicale stu
dentenleiders kwam de vorige week
uit de mond van Billy Graham, ook
in Nederland bekend door zijn evan
gelisatiekruistochten. Hij meende dat
de laats ten de universiteit gebruiken
voor guerrilla-aktiviteiten.
De Verenigde Staten, zo zei hij
als gastspreker op een congres van
drieduizend protestantse politiefunc
tionarissen worden verscheurd
door revolutie, anarchie en rebellie.
Elke student, die geweld gebruikt,
een wapen draagt, of anderen terro
riseert of intimideert, moest een stu-
dieverbo^ worden opgelegd.
Wat de extremisten onder de stu
denten willen en doen, aldus Billy
Graham, heeft niets te maken met de
universiteit, noch met dc problemen
die in de universitaire wereld
bestaarn. Ze waren er slechts op uit
de regering ten val te brengen. Ze
wilden de overheid vernietigen en al
le overheidsinstanties platbranden.
die uitsluitend van AOW-uitkeringen
moeten rondkomen. De uitkeringen
van de Bijstandswet zouden in vele
gemeenten beneden de maat blijven
en bovendien voelen velen zich nog
geremd om aanspraak te maken op
uitkeringen krachtens deze wet Hier
zal nog een stuk weerstand overwon
nen moeten worden.
De voorzitter had er een beetje
moed op, dat er voor de bejaarden
een vakantietoeslag komt van circa 2
tot 4 pet.
Ernstig noemde hij het tekort aan
bejaardentehuizen, verpleeg- en ver
zorgingstehuizen. Overal bestaan lan
ge wachtlijsten. Ontstellend groot is
volgens de heer Overbeek ook nog
het tekort aan bejaardenwoningen;
waar deze gebouwd worden zijn ze
bovendien dikwijls nog te duur. De
voorzitter was er blij mee dat het
ledental van de bond thans de 6000
nadert.
Ook richt men zich tegen de trai
ning van reserve-officieren op de
campus en tegen de commerciële bin
ding van bepaalde universiteitsla
boratoria met de strijdkrachten.
Dc negerstudenten hebben daar
naast nog heel andere noten op hun
zang. Ze wensen de instelling van
speciale instituten ter bestudering
van het rassenvraagstuk en van zoge
naamde derde-wereld-problemen. Li
beralisering van het negertoels-
tingsbeleid is een andere eis, terwijl
ook wordt gepleit voor een eigen
leerplan, waarvan blanke studenten
moeten worden uitgesloten.
De gematigdegroeperingen komen
zelden of nooit aan bod. Verpolitiekte
of anarchistische minderheden terro
riseren de leerkrachten en de grote
massa van studiegenoten. Studenten,
die de weg van democratisch overleg
willen volgen, worden door de „bui
tenparlementariërs" voor „reactionai
ren" en „conservatieven" uitgemaakt,
'voor „vazallen van de gevestigde or
de".
„Barbaren"
De kwalificaties, waarmee de ex
tremisten worden aangeduid, liegen
er trouwens ook niet om. Op rege
ringsniveau spreekt men van „nieu
we barbaren" of „ideologische misda
digers". In een speech voor de Ame
rikaanse Kamer van Koophandel zei
president Nixon onlangs: „Als het
vrije onderwijs in de Verenigde Sta
ten wil blijven voortbestaan, kan er
met wetteloosheid geen compromis
Ruimtegeschikt
Ruimtegeschikt bevonden, zo
luidde de uitslag na de laatste
m^.ische controle, die de drie
astronauten gisteren hebben on
dergaan en dus staat hen niets
meer in de weg om op 18 mei de
ruimte in te gaan. Op de foto na
het onderzoek op Kaap Kennedy
van links naar rechts John
Young, Thomas Stafford en
Eugene Cernan.
de:
Sijtje is niet voor de poes. Dat weten ze op Marken drom
mels goed. Dat besefte een minister, nadat Sijtje in 1957 in
Den Haag was komen protesteren tegen de aanleg van de
dijk van Marken naar het vastelandze klopte op de deur bij
de excellentie en zei: „Ik ben Sijtje Boes!"
De Federatie van VVY's in Noord-Holland weet het ook.
Als voorzitster van de zeven leden tellende VVY Marken,
heeft Sijtje bewerkstelligd, dat enkele jaren geen contribu
tie aan de Federatie werd betaald.
In haar souvenirwinkel aan de Havendijk zegt ze vinnig:
,De mensen weten wel dat het me niet om dat geld gaat.
laar als je ergens bij aangesloten bent, wil je ook inspraak,
daar hebben ze bet tegenwoordig toch zo graag over?"
Huib Goudriaan
rd
Inspraak
Op dc voorjaarsvergadering
/an de Federatie werd zaterdag
)esloten de afdeling Marken te
•oyeren als lid wegens wanbeta-
ing. Sinds die dag is Sijtje Boes
motor van het toerisme op
darken, tot in verre uithoeken
an de wereld befaamd in het
lieuws.
Sijtje wil best een journalist
e woord staan, maar het werk
haar twee winkels moet door-
laan. Tegen een Engelsman, die
larzelend binnenkomt: „You are
nglish, I see it; I know the dif-
:rence between English and
imerican faces." Ze verkoopt,
>edisselt allerlei zaken met haar
We'
ll
kaan die Marken bezoekt, eerst
vraagt: „Waar woont Sijtje Boes?"
Sijtjes roem en de omzet van haar
zaak zijn niet uit de lucht komen
vallen. „Mijn grootmoeder had al een
winkeltje: poppen, klompjes, mutsen,
costuums, net als nu. Dat wordt hier
allemaal gemaakt door ouwe mensen.
De jongeren willen dat niet meer.
Mijn grootouders waren geëmi
greerd naar Amerika en hadden eni
ge jaren een farm gehad in Grand
Rapids Later zijn ze teruggekomen
en toen begon grootmoeder dat win
keltje."
De vader van Sijtje was visser,
maar zijn dochter had meer interesse
voor zakendoen dan voor vissen. Ze
ging er met een mandje op uit om
souvenirs te verkopen, en kwam
soms zonder haar nieuwe schort
thuis: verkocht. Nu is ze een van de
weinige souvenirs „exporterende" Ne
derlanders; met Kerst verzendt ze
tientallen pakjes op bestelling.
In 1925 begon ze haar winkel. Ze is
nu 73, en haar vitaliteit is bijna le
gendarisch. Een leven vol ervaringen
en avonturen, zeggen mensen die Sijt
je kennen.
Biografie
Maar Sijtje wil niet meer vertellen.
Ze zegt: „Je hebt nu genoeg, en meer
zeg ik niet. In het najaar komt er
een boek over me uit van een Mar
kense uitgever. Mies Bouwman heeft
me ook gevraagd voor haar program
ma, maar dat heb ik ook niet ge
daan."
Zakenvrouw als altijd wil ze het
gras niet voor de voeten van haar
biograaf laten wegmaaien. Maar het
slot op haar mond is niet zo stevig,
dat de lust tot praten kan worden
bedwongen.
Waar ging en waar gaat 't om? De
grieven, de eisen, verschillen van
universiteit tot universiteit De her
vormingen, die men wenst, of die al
thans in de vaandels der radikale
minderheden zijn geschreven, betref
fen zoals in verscheidene Europese
landen de democratisering van
traditionele universitaire regels, de
medezeggenschap vooral in het te
voeren universitaire beleid.
Of de mensen op Marken van
het toerisme houden? „Er was
de vorige eeuw al toerisme,
maar het kan de mensen hier
niet schelen. Ze laten ze maar
lopen."
Sijtje laat de toeristen niet zo
maar lopen. Hoe meer er komen
hoe beter. „Het parkeren is hier
te duur. Parkeergeld voor een
bus is vijf gulden en dat is veel
te gek. Als de helft eraf ging,
kwamen er dertig inplaats van
tien bussen per dag."
Gaat Sijtje zelf met vakantie?
„Ik ben vijf keer in Frankrijk
geweest, ik heb Italië, Oosten
rijk, Engeland en Schotland ge
zien." Glunderend: „En altijd in
dracht, een reuze succes!"
Sijtje Boes weet wat verkopen
is.
staat New York werd een nietuwe
wet gepubliceerd, onder welke stu
denten, die met een vuurwapen in
universiteitsgebouwen worden aange
troffen. veroordeeld kunnen worden
tot een gevangenisstraf van één tot
zeven jaar. In andere delen van Ame
rika was (en is) de toestand in de
studentenwereld al even gespannen.
De oudste negeruniversiteit van
het land, Howard College in Washing
ton, moest worden gesloten, omdat
alle collegezalen waren bezet.
In Madison, waar zich de staatsuni
versiteit van Wisconsin bevindt,
kwam het tussen studenten en de
politie elke avond tot straatgevech
ten, waarbij traangas, stokken, keien
en barricades werden gebruikt.
Geplunderd
In het South Carolina gelegen
Voorhees College, waar uitsluitend
negers studeren, bezetten met pisto
len en messen gewapende rebellen
het administratiegebouw, waarbij de
Zo zou ik kunnen doorgaan. Het
gaat slechts om gebeurtenissen, die
zich binnen een week afspeelden. Bij
de botsingen, die met de sterke arm
ontstonden, raakten tientallen studen
ten en politiemannen gewond, terwijl
enkele honderden raddraaiers wer
den gearresteerd.
NEW YORK Wie de kran
ten in New York openslaat,
ziet dagelijks hele pagina's,
welke aan de onrust en de on
lusten in de studentenwereld
zijn gewijd. De oorlog in Viet
nam en de sociale tegenstellin
gen, welke diepe kloven in de
zo rasbewuste Amerikaanse sa
menleving hebben geslagen, zijn
er totaal door op de achtergrond
geraakt. Gezien de vele uitspra
ken, die op alle mogelijke ni
veaus worden gedaan, is het
hoger onderwijs in de Verenigde
Staten in een kritiek stadium
gekomen.
In de paar dagen, die ik in New
York was, las ik over de sluiting van
het City College 300 negers en
Portoricanen hadden zich in de ge
bouwen verschanst, waardoor 22.000
medestudenten van het volgen van
onderricht en het afleggen van exa
mens waren verstoken en van
vuistgevechten tussen blanken en
zwarten op de campus van dezelfde
universiteit.
Uit het complex van Brooklyn Col
lege werden branden gemeld; brand
weerlieden werden daar op een re
gen van stenen onthaald. Voor de
IMPRESSIES EIT
NEW YORK (II)
In Amerika gaat het er altijd wat
imposanter aan toe: ook de stu
dentenrellen kenmerken zich door
meer „allure" dan in de Europese
universitaire wereld veelal het
geval is.
cafetaria werd geplunderd en er voor
een waarde van 30.0QO gulden aan
levensmiddelen verdween.
In de staatsuniversiteit van In
diana werd, na de bezetting van een
deel van de gebouwen, de kostbare
bibliotheek in brand gestoken.
