GRENZEN IN 1970 OPEN
Resultaat Benelux-topconferentie
Studenten solidair met
Tilburgse coup
Uit de Haagse hof geplukt
Oranje „doodkist" in
grimmig Amsterdam
Aanpassing
tarieven
accijnzen
Minister Veringa
in discussie met
studenten aan VU
- -
Studenten eisen
aftreden rector
Partij voor
neo-nazi 's
verboden
DONDERDAG 1 MEI 1969
DEN HAAG De binnengrenzen van de Benelux zullen over twee jaar prak
tisch vervallen. Op 1 november 1970 zullen voor het handelsverkeer alle grens-
formaliteiten vervallen met uitzondering van die, welke op de btw betrekking
hebben. De laatste verdwijnen op 1 juli 1971, waardoor de éénwording van de
douane-unie een feit zal zijn.
(Vervolg van pag. .1)
De bezetting van de hogeschool
ging de derde dag in. De studenten
vergaderen onafgebroken in de aula.
Aan de vlaggemast voor de hoge-
j; school wappert een kleine rode vlag,
het enige uiterlijke teken dat er iets
aan de hand is. De voedingscommis
sie voor de studentenbezettingsmacht
doet haar werk voortreffelijk, dat
blijkt uit alles. Men kan volop koffie
en frisdrank in de kantine tegen nor
male prijzen kopen.
Het amusement wordt niet verge
ten. Dat en de voortdurende bespre
kingen over de Kritische universi
teit, de organisatievorm die men
wenst, de democratisering van alle
onderwijs, houden honderden stu
denten bezig. Films met een politiek
karakter worden in bepaalde zalen
gedraaid.
Op de vergadering van dinsdag
middag werd besloten aankomende
juristen de rechtmatigheid van de
sluiting van de hogeschool te laten
onderzoeken. Misschien zit er zelfs
een kort geding in tegen de rector-
magnificus, prof. 3r. D. Scheffer.
Ook werd besloten de telefoon
centrale, die eerder op de dag bezet
werd, weer over te dragen aan de
telefoniste. De hogeschool was tot
op dat ogenblik geïsoleerd en elk
binnenkomend gesprek werd opge
vangen met de mededeling „Karl
Marx-universiteit".
Ook bespraken de 1500 studenten
in de aula wat er moet worden ge
daan als de rector-magnificus de
politie zou inschakelen, een dreige
ment dat hij reeds eerder had geuit.
De studenten kwamen overeen dat
zij zich in die omstandigheid en bloc
zullen verzetten.
De Nederlandse Studentenraad in
Leiden gaf een verklaring uit dat de
NSR, de Algemene Studentenvereni
ging Amsterdam, de Studentenraad
Vrije Universiteit, de Unie van stu
denten Nijmegen en Socialistische
Jeugd hun leden zullen optrommelen
om met gecharterde autobussen naar
Tilburg te gaan om de studenten
daar bij te staan in hun strijd-tegen
de politie.
Ook de Groninger studenten lieten
wet endat zij achter de Tiiburgers
staan.
Tot deze belangrijke beslis
sing is de Beneluxregeringscon-
ferentie gekomen na twee da
gen vergaderen in Den Haag. De
besprekingen tussen de bijna
twintig Nederlandse, Belgische
en Luxemburgse ministers had
den aanvankelijk een moeizaam
verloop.
In verband met de invoering van
de btw in België (1 januari 1970) en
de schatkistnadelen, die bij een vrij
grensverkeer werden verwacht, pleit
ten Brussel en Luxemburg voor het
aangeven van richtlijnen en het af
leggen van intentieverklaringen. Den
Haag wenste echter spijkers met
koppen te slaan. Na jaren van stag
natie in de verdere uitbouw van de
Benelux verlangde het besluiten in
de vorm van vaste data.
Het compromis, dat tenslotte werd
bereikt het openen van de bin
nengrenzen in twee etappes, zal
straks een einde maken aan het
oponthoud, dat het vrachtvervoer
thans nog bij de douaneposten onder
vindt. De verrekening van de btw
zal dan niet langer aan de grens wor
den geregistreerd, maar bij de onder
nemers zelf.
Wat na 1970 eveneens tot het ver
leden zal gaan behoren, is de smok-
Een groepje studenten, die on
danks alle bezetlingsbezigheden
toch ook de inwendige mens niet
verwaarlozen
AMSTERDAM Minister Veringa
(onderwijs en wetenschappen) zal op
14 mei een werkbezoek aan de Vrije
Universiteit brengen. In het kader
daarvan is ook een informatie-discus
sie gepland en wel over de onderwer
pen: verhouding docent-student, stu
dentenvoorzieningen, begrotingen,
ontwikkelingsplannen, fixeren of ex
perimenteren met nieuwe onder
wijsvormen, numerus fixus en de bij
zondere positie van de VU.
De minister had bij de opening van
de medische faculteit der VU (op 13
februari) toegezegd, dat hij „terug
zou komen om te discussiëren". Een
aantal studenten wilde de minister
daartoe reeds op 13 februari „verlei
den", maar daarvoor bestond toen
geen gelegenheid.
Bij uitsteken vlag
van balkon gevallen
(Van onze correspondent)
SOEST Bij het uitsteken van de
vlag ter gelegenheid van Koninginne
dag is gistermorgen in haar woning
aan de Noorderweg in Soest de 87-
jarige weduwe mevrouw A. R. P.
Laudy van haar balkon gevallen en
3',m lager in haar tuin terechtge
komen.
Ze werd zo zwaar gewond dat zij
korte tijd later in het ziekenhuis in
Soest is overleden.
Vermoedelijk heeft de bejaarde
vrouw tegen de balustrade van het
balkon geleund waardoor een paar
oude spijkers zijn losgelaten en de
planken naar beneden vielen.
worden gezocht van de economische,
de financiële en de sociale politiek
der drie landen. Dit geldt met name
voor het gebied van de conjunctuur-
politiek en de economische politiek
op middellange termijn, alsook voor
de sociale vooruitgang, de volksge
zondheid, de harmonisatie van de
wetgevingen, het industrievestigings-
en energiebeleid, het zeehavenbeleid,
de wegverbindingen, de ruimtelijke
ordening, het goederenvervoer, de
luchtvaart en het toerisme.
Van de vijf protocollen, die onder
tekend werden, hadden er twee be
trekking op de instelling en de be
voegdheden van een Gerechtshof
voor de Benelux.
De verschillende overeenkomsten
behoeven in de aangesloten landen
niet geratificeerd te worden door het
parlement, omdat ze uitvloeisels zijn
van een reeds geratificeerd verdrag,
dat overigens bijna 25 jaar geleden
werd gesloten.
PREMIER P. DE JONG
...zeer redelijk...
kelhandel van goederen, die in het
ene Beneluxland goedkoper zijn dan
in het andere. De ministers besloten
namelijk de accijnsheffingen gelijk
te trekken.
De betekenis hiervan is dat jene
ver, bier, suiker, benzine, tabaksarti
kelen etc. binnen de Benelux even
veel zullen gaan kosten. Voor Neder
land zit hier misschien een geringe
verlaging van suiker en rookwaren
in.
De bewindslieden kwamen voorts
overeen het personenverkeer sterk te
liberaliseren. De controle op reizi
gersbagage zal nog slechts steek
proefsgewijs geschieden. Het waarde-
plafond van de goederen, die vrij
over de grens mogen worden ver
voerd (thans honderd gulden), zal
worden verhoogd tot 220 gulden.
Terwijl premier Eyskens van Bel
gië van „zeer vruchtbare besprekin
gen" sprak en minister-president De
Jong van „zeer redelijke resultaten",
maakten beiden na afloop van de re
geringsconferentie bekend dat er
voor de verdere samenwerking op
Beneluxniveau een stimuleringscom
missie zal worden benoemd. Dit nieu
we lichaam zal uit zes leden bestaan:
twee uit Nederland, twee uit België
en twee uit Luxemburg.
COÖRDINATIE
In samenhang met de afschaffing
van de binnengrenzen zal ook naar
de versterking van de coördinatie
NIJMEGEN Een actiecomité uit
de Unie van studenten in Nijmegen
zal stappen beraden om de rector
magnificus van de r.k. universiteit,
prof. mr. S. Baron van Wijnbergen,
te doen aftreden. Gebeurt het niet,
dan is een bezetting van de univer
sitaire gebouwen niet uitgesloten.
Op een vergadering in de aula
van de universiteit werd meege
deeld dat prof. Van Wijnbergen ge
weigerd heeft het gewraakte woord
„fascistisch" in te trekken. Daarmee
kwalificeerde hij twee weken gele
den het optreden van de actiegroep
Indonesië, toen ze het de Indonesi
sche minister Seda onmogelijk
maakte zijn rede te houden 'in het
kader van het lustrumcongres over
ontwikkelingshulp.
De studenten eisen ook nog dat de
senatus contractus erkent, dat hij
geen verklaring namens de universi
teit kan afleggen.
DOOR
Een dag voor de verjaardag van
onze Koningin werd de keizer van
Japan Hirohito achtenzestig jaar.
Een vleugje van de Japanse feest
vreugde heerste dinsdag in Wasse
naar, waar ambassadeur en me
vrouw Fujisaki een receptie gaven,
die door het mooie weer in de tuin
van hun villa aan de Schouwweg
kon worden gehouden.
Overal ter wereld zullen gisteren
dergelijke recepties zijn gehouden
op de Nederlandse ambassades. Uit
genodigd het corps diplomatique, de
goede relaties en vooral de land
genoten, dikwijls een heterogene
groep met dit gemeen, dat elk lid
toch een tikkeltje heimwee heeft op
zulke dagen.
Heimwee naar wat wij gisteren
weer zo echt beleefd hebben. De
muziekkorpsen en het klokgelui, de
optochten en de kinderen, die op
eens een feestneus of toeter bleken
te hebben.
De stilte van de ochtendstraten
toen de televisie ons Soestdijk gaf
met alle vertedering voor het
lammetje en de pony.
De drukte van de middag met zo
maar dagjesmensen of kermis-
gangers.
De napret des avonds waar maar
lichtjes waren. In Den Haag de
spiksplinter-nieuwe fontein in de
Die ene «lag
kom aan de Groot Hertoginnelaan
zelfs in floodlight.
Eigenlijk maar heel kleine simpele
dingen.
We hossen niet meer, we juichen
zelfs moeizaam, een applausje kan
er voor de fraaiste voorstelling
nauwelijks meer af, maar we vieren
wel Koninginnedag in eigen stijl.
Een bosje bloemen op de bordes
trap van het paleis, een bus
wuivende mensen, alle paarden van
stal en ruiters erop, de buurtfeesten
en de kleine alleen gespeelde fan
tasie van het kind in een feestpak.
Meer is het niet, maar ook niet
minder.
Koninginnedag is zo'n dag van
„weet-je-nog-wel?"
Voor de een: ridderorde; voor de
ander: vlag die niet keurig naar
het topje van de mast gleed. Voor
de een de eerste prijs bij het zakke-
lopen en voor de ander het ijsje, dat
zo maar in het zand viel.
Vandaag de napret, wanneer de
vluchtige televisiebeelden houvast
krijgen in de krantenfoto's.
De oranjestrikjes gaan terug in
het doosje en de feesttoeters zijn
stukgeblazen.
Maar iedereen heeft weer een
herinnering aan een zonnige
Koninginnedag.
Een dag, zoals we alleen maar in
Nederland op die manier vieren.
(Vervolg van pag. 1)
Op het Damrak, waar een gedeelte
van het wegdek opengebroken is, be
gonnen andere herriemakers barrica
des op te werpen. Het pleingedeelte
rond het Nationaal Monument was
toen al ontruimd door pelotons van
de zogenaamde mobiele eenheid, die
versterkt was met motoragenten en
politieruiters.
Om half vijf 's middags leek het er
even op dat de rust zou weerkeren.
Een groep jeugdige Ajax-supporters
betrad de Dam, zwaaiend met rood
witte vlaggen en zo nu en dan een
vreugdedans uitvoerend. Het enthou
siasme, dat hierbij werd tentoonge
spreid, werkte zo aanstekelijk dat zelfs
de herrietrappers even van hun stuk
raakten.
VERKEER
Lang duurde dit echter niet. Het
verkeer op het Damrak en het Rokin
moest al spoedig worden omgeleid,
omdat de straat op vele plekken
werd opengebroken. Om half acht
's avonds werd al het tramverkeer in
de binnenstad gestaakt. Dit gebeurde
nadat vandalen een wagon tot stil
stand hadden gebracht, de passagiers
eruit hadden gejaagd en alle ruiten
hadden ingegooid.
Tussen het Centraal Station en
de Munt kreeg het straatbeeld wel
dra het karakter van een slagveld. Ge
helmde politiemannen met schild en
stok joegen achter jongelui aan, die
met stenen gooiden, parkeermeters
en verkeersborden uit de grond ruk
ten, of auto's trachtten te vernielen.
Op talrijke plaatsen werd brand
gesticht. De jongelui droegen alles aan
wat brandbaar was: hout, papier, va
ten olie en teer een ervan ontplof
te, waarbij de vlammen meters hoog
de lucht injoegen en maakte lon
ten, die in benzine werden gedrenkt.
Overal zag men brandweerwagens rij
den om de vuren op straat en op het
trottoir met schuim of met water te
blussen.
Enkele op het Rokin staande keten
van de gemeente werden omgegooid
met het doel er barricades van te bou
wen. Dit mislukte echter doordat de
politie tijdig een charge uitvoerde.
VECHTPARTIJEN
Later op de avond ontstonden in de
Nes en de stegen en straatjes erom
heen hevige vechtpartijen tussen jon
geren en politiemensen. Het was er
aardedonker, want alle straatlantaarns
waren vernield. Ook verschillende
etalageruiten moesten het ontgelden.
terwijl van het nietever verwijderd
liggende stadhuis vensterglas werd in
gegooid.
Burgemeester dr. I. Samkalden van
Amsterdam bevond zich gisteravond
geruime tijd op het hoofdbureau van
politie. Hij liet zich daar in details
voorlichten over de ernst en de om
vang van de toen nog overal oplaaien
de relletjes, en besprak met de poli-
tiestaf de maatregelen, die genomen
moesten worden. Voor commentaar, in
welke vorm dan ook, wenste hij zich
voorlopig niet beschikbaar te stellen.
Over de volle breedte van het Ro
kin voerde de mobiele eenheid tot
twee keer toe een aktie uit om de bel
hamels te verdrijven. Door de luid
sprekers van de commandowagens
werd herhaaldelijk in dreigende taal
gewaarschuwd. „Gehoorzaamheid aan
de wet", klonk het tussen de huizen.
Verwijder u of er zal geweld worden
gebruikt. Dit geldt voor iedereen!"
GEWOND
Behalve inspecteur Rorstman, die
brandwonden had, werden nog twee
politiemannen gewond. De ene, een
brigadier, die in burger was, liep een
hersenschudding op door een steen,
die tegen z'n hoofd werd gegooid. De
andere, een agent van politie, werd
eveneens met een klinker geraakt.
De enige burger, die gewond raakte,
is een 19-jarige jongeman. Hij kwam
in aanraking met de buitenspiegel van
een politiebusje en werd tegen de
straat gegooid.
Tegen middernacht concentreerde
de politie zich op twee punten. Mare
chaussees trokken een kordon rond de
studiotent op de Dam, omdat ver
wacht werd dat tijdens het spelen
van het Wilhelmus een massale aanval
zou worden ondernomen.
Een veel grotere politiemacht werd
samengetrokken in de buurt van de
Prins Hendrikkade. Leden van de So
cialistische Jeugd hadden namelijk
aangekondigd „Oranje te gaan begra
ven."
DOODKIST
Kort na twaalf uur verscheen op de
Prins Hendrikkade inderdaad een
stoet van naar schatting 25 personen,
die een oranje doodkist met daarop
een zwart geschilderd kruis meevoer
den. De politie joeg dragers en bege
leiders uiteen en nam de kist in be
slag.
Een woordvoerder van de Socialis
tische Jeugd verklaarde later dat de
oorspronkeijk op touw gezette de
monstratie men had met de oranje
kist naar het monument van Domei a
Een beeld uit het Amsterdamse
slagveld: een politieagent maakt
korte metten met een van de
demonstranten.
Foto boven:
Amsterdams grimmig oranje
feest: een brigadier in burger,
die door een steen aan hei hoofd
gewond werd, met geirokken
revolver op het Rokin.
Nieuwenhuis op het Nassauplein wil
len lopen was afgelast. De stoet
zou op weg zijn geweest naar het
hoofdkwartier van de SJ, waar men
de kist voor gebruik op 1 mei van
daag dus had willen klaarmaken.
Na dit late incident keerde de
rust in de hoofdstad eindelijk
weer. Op de plek, waar de Am
sterdamse Politiekapel een Ko-
ninginnetaptoe had willen hou
den, waren leden van de ge
meentelijke reinigingsdienst in
de weer om de ravage wat op te
ruimen. De vernielingen, die
werden aangericht door anar
chistische en extreem linkse jon
geren, door politiesarders en al
leen maar herrietrappers, zal
men echter nog dagen kunnen
zien.
BONN De Westduitse minister
van justitie heeft gisteren een natio-
naal-socialistische groep, die van
daag formeel in Hamburg zou wor
den opgericht, verboden. Zij zou de
naam „Unie van Duitse nationaal so
cialisten" gaan dragen.
Het was de bedoeling van de ini
tiatiefnemers om de met het nationaal
socialisme sympathiserende Westduit
sers te bundelen.
De leider, Wolf Dieter Eckhart (29),
had al vierhonderd uitnodigingen
verstuurd voor de oprichtingsplech
tigheid. Bij huiszoeking in zijn wo
ning vorig jaar vond de politie
nazi-lectuur, foto's van Hitier en ha-
kenkruisvlaggen.
Het verbod is uitgevaardigd op
grond van de wet die organisaties
verbiedt, die in strijd zijn met de
grondwet. De oud-nazi's probeerden
Hitler in het opbaar te vereren, aldus
het ministerie.
(Van onze speciale verslaggever)
