NIEUWE DRUK OP FRANK Lange loopbaan in vogelvlucht Een nieuwe bladzij in de Franse geschiedenis Koster staat nier af voor broer Couve de Murville: Devaluatie onwaarschijnlijk Leven Fransen soberder? De vorige referendums De Gaulle buiten adem bij stemmen Tanker met acrylnitril tegen steiger Voorlopige opvolger van de Gaulle Poher toegewijd aan Europese eenwording Studenten vieren nederlaag Krankzinnige doodt mede-patiënt Mollet: Liever communist dan Pompidou Reacties Nederlandse politici: Drs. Tilanus: hopelijk geen nieuwe onlusten Vreugderoes in Parijs Onzekerheid in Franse pers Transplantatie in Canada 5 MAANDAG 28 APRIL 1969 PARIJS Franse financiële deskundigen verwachten een periode van binnenlandse verwarring na het aftreden van de Gaulle. Britse en Franse waarnemers menen dat de frank op de internationale geldmarkten waarschijnlijk wordt blootgesteld aan een nieuwe druk, die automatisch het pond sterling zal meeslepen met het gevolg een mogelijke nieuwe monetaire crisis. De Gaulle: haast elk beeld, elke gelaatsexpressie, elk gebaar is karakteristiek. PARIJS Het eerste referendum onder het bestuur van president De Gaulle werd gehouden op 28 septem ber 1958. Het ging toen om goedkeu ring van de grondwet van de Vijfde Republiek. Toen sprak 79.42 procent zich voor de nieuwe grondwet uit. Drie jaar later ging het om een wetsvoorstel om aan Algerije zelf beschikking te verlenen. Het werd met 75.52 procent goedgekeurd. Op 8 april 1962 werden de overeen komsten van Evian met 80.80 procent van de uitgebrachte stemmen goed gekeurd. En op 28 oktober 1962 werd met 62.25 procent van de stemmen beslist over verkiezing van de president van de republiek door het volk. De Gaulle kreeg 55.19 procent van de stemmen bij de presidentsverkie zingen van 19 december 1965, de eerste verkiezing van het staatshoofd door het Franse volk. COLOMBEY LES DEUX EG- LISES President De Gaulle was gisteren buiten adem toen hij zijn stem moest uitbrengen in zijn woonplaats. Om bij de stem bus te komen moest hij een flin ke trap beklimmen. Hij hijgde toen hij de burgemeester van het dorp, dr. Jean Roullet, een vee arts, begroette. Hij was niet het eerste lid van zijn huishouding, dat stemde. Voor hem was zijn kokkin, Charlotte Gaspard, geko men. Ook andere leden van zijn staf hadden hun stem al uitge bracht. Er zijn 197 kiesgerechtigden in het dorp, voor het merendeel Gaullisten. Bij het vorige refe rendum in 1962 stemden van de 204 kiezers er slechts 9 tegen. Nu kreeg hij 158 ja-stemmen en 21 nee-stemmen. In de omgeving van het land huis van president De Gaulle deed zich gisterochtend een inci dent voor. De politie opende het vuur op een auto met twee inzit tenden, die door een wegversper ring reden op vier kilometer afstand van het landgoed. De versperring was opgesteld als. on derdeel van de veiligheidsmaat regelen rond De Gaulle. Nadat een band van de auto was lekgeschoten, vluchtten de inzittenden het bos in, waar zij later werden gegrepen. De politie verklaarde, dat het incident niets met De Gaulle te maken had. In de auto trof men een complete inbrekersuitrusting aan. Voor- en tegenstanders van De Gaulle gin gen elkaar zaterdagochtend in Parijs met stokken en revolvers te lijf. Een communist werd zo ernstig gewond, dat hij een oog moest missen. ROTTERDAM Hoek van Hol land heeft in de nacht van zaterdag op zondag ernstig gevaar gelopen. Toen is de Nederlandse coaster Eli sabeth Broere van 499 ton uit het roer gelopen en tegen de betonnen steiger van de maatschappij Zeeland in Hoek van Holland gevaren. De tanker was geladen met het zeer giftige en zeer explosieve acryl nitril. Het schip werd ernstig be schadigd maar de tanks bleven in tact. De betonnen steiger is over een lengte van 25 meter gescheurd en verder sneuvelden drie vloedpalen. De tanker is teruggevaren. PARIJS De voorlopige op volger van president de Gaulle, de zestigjarige Senaatsvoorzitter Alain Poher, staat bekend als een man van het centrum. Hij is zeer toegewijd aan de Euro pese eenwording, en heeft er, zo ver luidt in Parijs, belangstelling voor, de volgende gekozen president van Frankrijk te worden. Mocht hij zijn kandidatuur aanvaarden, dan zal hij aftreden als president ad interim. Alain Poher werd op 17 april 1909 geboren, studeerde rechten en poli tieke wetenschappen voor hij in staatsdienst ging. In 1946 werd hij in de Senaat gekozen en bekleedde in de daaropvolgende jaren hoge func ties bij het ministerie van financiën. Al in de jaren vijftig begaf Poher zich in de Europese politiek. Na verscheidene functies in Europese or ganen te hebben vervuld, was hij van 1955 tot 1957 voorzitter van de Euromarkt-commissie. In 1966 werd hij gekozen tot voorzitter van het PARIJS De nederlaag van de Gaulle werd door de Franse studen ten in de Parijse wijk Quartier Latin uitbundig gevierd. Pas vanmorgen vroeg slaagde de politie erin de beto gers, die met stenen gooiden, uit el kaar te drijven. Ongeveer vijftig stu denten liepen lichte verwondingen op evenals een vijftal politieagenten. Kort na middernacht vormde zich in de Parijse straten een stoet van enkele duizenden mensen die zich langzaam in de richting van Saint-Germain-des-Près begaf. Men riep leuzen als „Dit is nog rnaar het begin, laten wij de strijd voortzetten" en „Vaarwel de Gaulle, vaarwel de Gaulle". Veel Parijzenaars stapten na het bericht van de Gaulle's aftreden in hun auto om in de straten van de Franse hoofdstad de juichende me nigte zien. Op de Champs Elysées werden sym- pathiebetogingen ten gunste van de Gaulle gehouden. Minister Marcellin van binnen landse zaken heeft gezegd dat alle nodige maatregelen zullen worden genomen om de openbare orde te handhaven. NOORDWIJKERHOUT In de psychiatrische inrichting St. Bavo in Noe.rdwi,ikerhout heeft zich zaterdag een drama voltrokken. Een patiünt stak een mede-patitint met een mes, waarna deze overleed. Zowel de dader als het slachtoffer maken deel uit van een antal man nen die in een gesloten afdeling wor den verpleegd. Beiden waren volle dig krankzinnig verklaard. Dit is er cïe oorzaak van dat de officier van justitie erin heeft toegestemd geen vervolging tegen de dader in te stel len, maar dat hij in de inrichting Tegen herhaling zal worden ge waakt, zo heeft de geneesheer edracht van de steekpartij nog in het duister. De beide mannen bevonden zich in een van de paviljoens oen de krank zinnige zijn mede-patiënt met een tuinmes doodstak. Verondersteld wordt dat ze ruzie kregen. Er waren bij de steekpartij geen ooggetuigen. Het onderoek duurt voort, waarbij men zich afvraat hoe het mogelijk is dat krankzinnigen de beschikking over een mes krijgen. Europese Parlement, en in maart vo rig jaar voor een tweede termijn her kozen. Wegens zijn verdienste in de Tweede Wereldoorlog werd hij on derscheiden met het Croix de guerre en „Medaille de resistance". Poher is burgemeester van het Parijse voorstadje Ablon, waar hij ook woont. Poher heeft een dochter, Ma rie Agnes, die getrouwd is en drie kinderen heeft. Senaatsvoorzitter is Poher overi gens pas een half jaar. Hij volgde in oktober 1968 de felle antigaullist Gaston Monnerville op, die deze functie 21 jaar lang had vervuld. Ironisch genoeg zou de Senaat zijn politieke macht hebben verloren als het referendum een meerderheid had verworven en dus de hervor mingsvoorstellen zouden zijn aan vaard. De premier zou in dat geval als waarnemend staatshoofd optreden en niet de voorzitter van de Senaat, zoals nu het geval is. Maar Zwitserse bankiers dachten dat het risico van devaluatie niet is vergroot. De frank kan op het ogen blik een stootje hebben. De moge lijkheden om kapitaal uit Frankrijk te krijgen, zijn door de huidige be palingen en de interventiepolitiek van de Banque de France strikt be perkt. Aan een devaluatie van de frank wordt in het algemeen weinig ge loof gehecht, hoewel men meent dat een nieuwe regering daar minder te gen gekant zal zijn. NIET VAST Ruim een week geleden bleken frank, pond en dollar ten opzichte van de mark en de Zwitserse frank niet bijzonder vast te zijn. Franse deskundigen zeiden vóór het refe rendum dat de president in geval van een vertrouwensvotum dringend versoberingsmaaregelen had moeten nemen. De nieuwe Franse regering zal zich moeten buigen over een reeks onopgeloste en dringende vraagstuk ken. Sommige van die problemen werden welbewust terzijde gelegd, in afwachting van de volksstemming. Een van die vraagstukken is het loongesprek na de impasse van maart in de onderhandelingen tus sen staat, industrie en vakbeweging. Niet minder belangrijk is de ach teruitgang van de Franse saldi op de lopende rekening, die op jaarbasis twee miljard dollar bedraagt. Er zijn geen tekenen die op een omme keer wijzen. LAAGSTE PEIL Ondanks trekkingen tot een totaal van 885 miljoen dollar van het Inter nationale monetaire fonds bewegen de Franse goud- en vreemde valuta reserves zich op het laagste peil sinds de crisis van mei en juni 1968. Maar waarnemers zeggen dat de nieuwe Franse regering niet onmid dellijk in dit stadium dramatische besluiten behoeft te nemen. Een van de methoden om aan een onmiddel lijke devaluatie te ontkomen, is het aanvaarden van nieuwe versobe ringsmaatregelen ter beperking van de binnenlandse vraag of een alge mene invoerheffing. Wel zullen beide maatregelen op hardnekkige tegenstand stuiten en vermoedelijk op vergeldingsmaatre gelen van Frankrijks partners in de EEG. POHER Europeaan PARIJS De politieke tegen standers van De Gaulle kijken al uit naar de komende presidentsverkie zingen. De leider van de Linkse Federatie, Mitterrand, zei voor de radio, dat nieuwe verantwoordelijkheden zijn geschapen voor hen die de Fransen hebben aangespoord het referendum te doen mislukken. De socialistische leider Guy Mollet, riep het Franse volk op een nieuwe bladzijde om te slaan en naar de toe komst te zien. Hij zei, dat hij een communistische kandidaat zou steu nen tegen oud-premier Pompidou. De communistenleider Walter Rochet zei trots te zijn aan de neder laag van het Gaullisme zijn deel te hebben bijgedragen. Hij wilde niet zeggen of zijn partij samen met an dere linkse partijen een presidents kandidaat zal stellen. Centrum-leider Jacques Duhamel bracht hulde aan de Gaulle. Hij riep op tot een nationale verzoening van alle Fransen „die door het referen dum kunstmatig waren verdeeld". DEN HAAG In een eerste commentaar op het aftreden van president de Gaulle van Frank rijk zei de fractievoorzitter van de CHU in de Tweede Kamer, drs. A. D. W. Tilanus, gister avond laat, dat de uitslag van de stemming voor hem toch nog als een verrassing was gekomen. Drs. Tilanus sprak de hoop uit, dat er in Frankrijk nu geen nieuwe on lusten zullen uitbreken. Hopelijk zijn er nu meer mogelijkheden voor Eu ropa en voor de Europese samenwer king, want „het kan altijd beter dan het geweest is". Zijn liberale collega, rar. Toxopeus. zei voor wat Europa betreft verheugd te zijn over de uitslag. Als mogelijke opvolger noemde hij oud-premier Pompidou. Deze is zijns inziens voor Europa beter dan de Gaulle. Want Pompidou zal een verenigd Europa wel willen. Of diens verkiezing ook beter zal zijn voor Frankrijk? Achter deze vraag zette mr. Toxopeus een groot vraagteken. DRS. DEN UYL Volgens drs. J. M. den Uyl (soc.) schept de val van de Gaulle een ver warde toestand. Het parlement heeft een grote gaullistische meerderheid, maar binnen enkele weken kan het te maken krijgen met een niet-gaul- listische president met grote be voegdheden. Op deze wijze straft het systeem zichzelf. Nu de ban van de Gaulle gebroken is, is er een begin van uitzicht op hervormingen, die Frankrijk zo bitter hard nodig heeft, aldus drs. Den Uyl. Het commentaar van KVP-fractie- leider Schmelzer: „Ik heb vertrou- wen dat er in Frankrijk voldoende j constructieve krachten aanwezig zijn om het land zodanig te besturen, dat het een -positieve factor in de EEG zal worden". Schmelzer zei dit op Schiphol na zijn aankomst uit Australië. AMSTERDAM De zenuwarts dr. E. Frohn (44) is zaterdagavond voor zijn woning aan de Prinsengracht door een 18-jarige overspannen stu dent met een scherp pennemesje verschillende keren gestoken. De arts moest in het Wilhelmina- gasthuis worden opgenomen. De stu dent gaf zich later op eerj politiebu reau aan en noemde daarbij ook de naam van zijn slachtoffer, van wie hij een patiënt is. PARIJS Gisteravond heerste er onder de anti-Gaullisten min of meer een vreugderoes. Tienduizenden Pa rijzenaars begroetten de nederlaag met kreten als „Adieu Charles". Op de Champs Elysees werden gaullisti sche aanhangers door een vrolijke menigte uitgejouwd. Eenheden politie patrouilleerden door de straten en hier en daar deden zich kleine on geregeldheden voor toen zij groepjes mensen gelastten door te lopen. Voor het gebouw van het commu nistische dagblad l'Humanité zongen honderden de Internationale en hie ven een gejuich aan bij uitslagen die een overwinning voor de oppositie te gen de bij het referendum hervor mingsplannen lieten zien. PARIJS De Franse pers geeft unaniem uiting aan de onzekerheid die in de komende weken zal heer sen. Paris Jour ziet twee mogelijkhe den: voortzetting van de Vijfde Re publiek en haar instellingen door een alliantie van het Centrum en de Gaullisten, of een strijd tussen voor standers van de overheersende rol van de president en degenen die het parlementair stelsel in ere willen herstellen. Het conservatieve dagblad Le Fi garo, dat de Gaulle heeft gesteund, schrijft, dat er „één verliezer" is, maar „te veel overwinnaars". 30 JAAR DE GAUELE rTOEN in 1939 de tweede wereldoorlog uitbrak, was Charles de Gaulle 1 een 49-iariee kolonel in het Franse leger, die een reputatie had ver kregen met artikelen sommige nogal kritisch over militaire onder werpen. Spoedig 'zou hij een opvallende rol gaan spelen: begin juni 1940 De Gaulle wordt generaal, staatssecretaris van oorlog, weigert de capitulatie te erkennen en vertrekt naar Londen. 18 juni 1940 Houdt een radiorede in Londen en roept de Fransen op, de oorlog tegen de Duitsers voort te zetten. 25 juni 1940 Sticht te Londen het Franse nationale comité. 30 mei 1943 In Algiers richt de Gaulle het Franse Nationale Bevrijdings comité op, dat regeringsbevoegdheden op zich neemt. 29 augustus 1944 Plaatst zich aan het hoofd van de voorlopige regering in bevrijd Frankrijk. 20 januari 1946 Treedt af omdat de politieke partijen hem als president geen uitgebreide volmachten willen geven. 1 juni 1956 President Coty benoemt de generaal tot premier, mei 1958 Kondigt aan, dat hij bereid is de macht over te nemen, naar aanleiding van de opstand van de kolonisten in Algerije. 30 september 1958 De nieuwe door de Gaulle verlangde grondwet wordt bij referendum met een meerderheid van 78,5 pet. goedgekeurd. 21 december 1958 De generaal wordt tot president gekozen met als hoofdtaak herstel van de orde in Algerije. januari 1960 Onderdrukt revolte van kolonisten in Algiers, die zich tegen verlenen van onafhankelijkheid verzetten. 8 januari 1961 Met een meerderheid van 75.2 pet. wrrden de plannen voor zelfbeschikking voor Algerije goedgekeurd, april 1961 De Gaulle slaat een revolte neer van Franse militaire leiders in Algiers. september 1961 Ontsnapt op weg naar Colombey les Deux Eglise aan een bomaanslag. 8 april 1962 Onafhankelijkheid voor Algerije wordt met een meerder heid van 90.7 pet. goedgekeurd, augustus 1962 In een Parijse voorstal ontkomt de Gaulle aan een aan slag van terroristen, die zijn auto beschoten, oktober 1962 Rechtstreekse verkiezing van de president wordt bij referendum goedgekeurd met een meerderheid van 62.6 pet. juni 1963 De Gaulle en Adenauer tekenen overeenkomsten, die de ver zoening tussen Frankrijk en Duitsland moeten bezegelen, november 1965 De generaal wordt herkozen als president zij het met kleine meerderheid in de tweede ronde, mei 1967 Beëindigt de militaire samenwerking in Navoverband en ver langt het vertrek van geallieerde troepen uit Frankrijk, mei 1968 Besluit aan de macht te blijven ondanks de druk die tijdens de opstand van studenten en arbeiders op hem is uitgeoefend, juni 1968 De gaullisten winnen de verkiezingen voor de Nationale vergadering met een grote meerderheid, november 1968 De president bezweert een ernstige financiële crisis en weigert de franc te devalueren. 27 april 1969 De Gaulle treedt af, nadat een referendum over de op volging van de president, de positie van de Senaat en groter macht voor de gewesten geen meerderheid oplevert. Uw sleutel tot opgewekter autorijden is King. Elke King pepermunt is namelijk een „rondje energie" waardoor u nèt iets sneller reageert. Omdat King stimuleert en activeert. Natuurzuivere King houdt monden fris en mensen monter. (Vervolg van pag. 1) Nauwelijks anderhalf uur nadat de laatste stembussen in Frankrijk wa ren gesloten gaf premier Couve de Murville de nederlaag van De Gaulle toe. Het is duidelijk, zei hij tot de pu- bliciteitsvertegenwoordigers, dat ik met diepe droefheid kennis heb geno men van het resultaat van de stem ming. Het Franse volk heeft zich in meerderheid uitgesproken tegen de hervormingen die het waren voorge legd, met alle politieke consequenties die deze weigering met zich mee brengt. Ik kan hierover, vervolgde de pre mier met duidelijk bewogen stem, op dit moment niet meer zeggen. Het is een gebeurtenis waarvan de ernst zo wel in Frankrijk als in de wereld zeer spoedig za' blijken. Morgen wordt een nieuwe bladzijde in onze geschiedenis omgeslagen. lingen verwerkten, daalde dit percen tage: 9 mi'joen stemmen: 49.05, 13 miljoen stemmen: 48,90, 16 miljoen stemmen: 48,35 20 miljoen stemmen: 47,73, 22 miljoan: 46.93 procent. De Parijzenaars lieten een duidelijk „neen" horen: bijna 56 procent. Gebleken is dat in de steden op grotere schaal tegen de voorstellen is gestemd dan op het platteland. Dit werd ook verwacht omdat zij voor de plattelandsbevolking van groter be lang zijn dan voor die in de steden. Uitzonderingen vormden Brest en Rijssel, waar de uitslagen een voor keur voor de plannen van De Gaulle lieten zien. In plaatsen waar mi nisters van de regering-De Gaulle burgemeester zijn, was de stemming in het algemeen ten gunste van de voorstellen, hoewel de marge dik wijls klein was Voor Jeanneney, de voornaamste architect van de hervormingsplan nen, was de uitslag in Grenoble, de stad die hij in de Nationale Vergade ring vertegenwoordigt, een bittere te genvaller. Een grote meerderheid stemde .neen" In Amboise, de ge meente van minister van buiten landse zaken Debré bedroeg de meer derheid van „ja"-stemmers slechts 49. Middelpunt Generaal De Gaulle stond in het middelpunt van ons politieke en nati onale leven, bracht vrede, herstelde de staat en bevestigde de stabiliteit van het bestuur. Wij --an onze kant blijven hem trouw, en zijn er zeker van dat wat hij heeft gedaan en gebouwd, lang zal blijven bestaan. Ook weten wij zeker dat in deze lijn de enige poli tieke toekomst van Frankrijk gelegen ts. Er breekt thans, zei Couve de Murville, voor alle Franse een moei lijke 'leriode aan misschien een peri ode met onlusten tijdens welke het land opgeroepen zal worden zich uit te spreken ever zijn toekomst. De regering zal vooi het ogenblik de continuïteit van het openbaar bestuur, conform de grondwet, verze keren. Zij zal natuurlijk haar plicht doen, aldus premier Couve de Mur ville. Over de plannen van De Gaulle repte hij in deze toespraak niet. Nog meerderheid Omstreeks half negen gisteravond, toen ruim twee miljoen stemmen wa ren geteld, was er nog een meerder heid voor L»e Gaulle '50,07 procent), maar nadat de computers meer tel- (Van een onzer verslaggevers) LEIDSCHENDAM De 49- jarige koster van de gerefor meerde kerk aan de Dam laan in Leidschendam, de heer L. Roor- da, is vanmorgen met zijn echt genote naar Toronto in Canada vertrokken om een van zijn nie ren af te staan voor zijn jongste broer. Deze mist sinds jaar zijn beide nieren en wordt regel matig behandeld met een nier machine. Vorig jaar februari had er een niertransplantatie plaats van een overleden vrouw, maar die nier is toen na achttien dagen afgestoten. De heer Roorda in Canada was toen ernstig ziek. Op 8 juni van dat jaar is de Leid- schendamse heer Roorda naar Canada vertrokken en de behandelende artsen hebben de familie gevraagd of een van de broers of zusters een nier wilde afstaan. Na een onderzoek ble ven alleen de heer Roorda uit Leid schendam en diens oudste zuster over. Uiteindelijk werd besloten dat de broer de nier zou afstaan. Nadat hij hiervoor in Canada was getest, werd het onderzoek in Neder land voortgezet door professor Don ker en dr. Daalmeijer van het Aca demisch ziekenhuis in Leiden, waar bij de grootst mogelijke medewerking van de huisarts, dr. Perquin, werd ontvangen. Ook dr. Eijsvogel van de bloedbank van het Nederlandsche Roode Kruis zette zich voor de zaak in. De dok toren zjjn zeer hoopvol gestemd over een goede afloop van de transplanta tie. De operatie zal gebeuren in het Toronto General Hospital. De heer en mevrouw Roorda hopen in juni terug te zijn in Leidschendam.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 5