FRANSE VOLK ONDER DRUK
Kritiek op cijfersysteem
Wel premier kiezen
geen burgemeester
Laatste dreigement de Gaulle
Euratom falikante
mislukking
Geen keiharde
afwijzing
Conflict met Indonesië
voorleggen aan de VN
nee'zeggen
Geen ,peur
600.000 kiezers
Brand in Olst
eist één dode
LEIDSE HOOGLERAAR:
CNV en NVV in
bond van r.k.
ziekenfondsen
Frontale botsing:
jongeman gedood
PRIJSGESPREK METAAL'
Vascomij gered
van formeel
faillissement
Thant: verhouding
tussen Oost en
West wordt beter
9
ZATERDAG 26 APRIL 1969
PARIJS President De Gaulle heeft gisteren in een laatste
oproep tot het Franse volk gezegd dat hij onmiddellijk zal aftre
den als de meerderheid van het kiezerscorps ,nee' stemt in het
zondag te houden referendum over hervorming van de Senaat
en uitbreiding van de regionale bevoegdheden. De Gaulle heeft
al eerder dit dreigement uitgesproken.
die ons in orde en eendracht naar de
vooruitgang moet voeren, waarbij de
onderlinge betrekkingen tussen ons
Fransen diepgaand zullend worden
gewijzigd".
Tank ontplofte
OLST Een felle brand in de
Olster asphaltfabriek NV heeft het
leven gekost aan de 20-jarige G. Oos
telaan. Hij overleed gisteravond in
het St. Josephziekenhuis in Deventer
nadat hij verwondingen had opgelo
pen bij een explosie van een tank
waarin zich enkele duizenden liters
asphaltkleefstofmiddel bevonden.
De ontploffing ontstond toen en
kele arbeiders de tank aan het lassen
waren. Binnen de kortst mogelijke
tijd stond een deel van de fabriek in
lichterlaaie. Met een groot aantal kra
nen wisten de brandweren van Olst,
Deventer en Wijhe het vuur binnen
een uur te blussen.
Een deel van de fabriek is ver
woest. Enkele installaties, een groot
deel van de teerproductie, halffabri-
katen en andere grondstoffen zijn
^verloren gegaan. De schade loopt in
de tienduizenden guldens.
Militairen, die in de buurt van de
fabrjek oefeningen hielden, zetten
het terrein van de brand af in ver
band met explosiegevaar.
DELFT Aan het slot van de
Europese week. georganiseerd door
de Delftse studentenvereniging Sanc-
tus Vergilius heeft de Leidse hoogle
raar prof. C. J. F. Böttcher gezegd
dat de Europese gemeenschap voor
atoomenergie een falikante misluk
king is geworden.
Euratom was gebaseerd op de poli
tieke illusie dat zes landen gezamen
lijk een kemergie-industrie zouden
kunnen ontwikkelen. Bovendien i
bleek de behoefte aan nucleaire ener
gie in Europa totaal verkeerd
geschat, aldus prof. Böttcher.
De Leidse hoogleraar stelde dat de
regeringen tevergeefs proberen de
technologische samenwerking in Eu
ropa van de grond te krijgen, terwijl
de industrieën zelfs de kleine al
zeer nauw met elkaar samenwerken.
Zuidmolukkers doen beroep op De Jong
De regeringen zouden hun inspannin
gen moeten richten op het totstand-
brengen van ondermeer een Europees
octrooirecht, harmonisering van de
keuringsnormen en de Europese
naamloze vennootschappen.
Meer kans
Prof. Böttcher concludeerde dat nu
ook de regeringen gaan inzien dat
technologische samenwerkingsprojec
ten veel meer kans van slagen heb
ben. Als voorbeeld noemde hij de
Nederlands-Brits-Duitse samenwer- i
king met betrekking tot het ultracen-
trifugeproject.
Dc andere spreker dr. S. L.
Mansholt, vice-voorzitter van dc Eu-
ropesc commissie, zei te twijfelen
aan de Britse bereidheid om. meer
dan alleen om economische redenen,
lid te worden van de EEG.
51 pet ZOU
Enkele uren voor de toespraak van
het staatshoofd heeft het blad France
Soir dc uitslag van een nieuw onder
zoek door het Franse instituut voor
opiniepeiling gepubliceerd, dat de
„nee"-stemmer 51 procent gaf en de
„ja"-stemmer 49 procent. Het onder
zoek is gehouden bij 1.703 mensen,
gekozen uit het hele land, Corsica
uitgezonderd. Bij een eendere peiling
door het zelfde instituut stemde 52
procent „ja" en 48 procent „nee".
De generaal zei verder, dal wan
neer de uitslag positief uitvalt, hij
zijn huidige mandaat zal uitdienen
om „het werk voort te zetten waar
mee tien jaar geleden begonnen
werd".
Laatste bladzijde
In elk geval ral De Gaulle niet
aanblijven na afloop van zijn huidige
mandaat in december 1972.
„Wanneer eenmaal het officiële
einde van mijn ambtstermijn is aan
gebroken, zal ik, zonder scheuring
of omwenteling, de laatste bladzijde
omslaan uan het hoofdstuk in onze
geschiedenis waaraan ik dertig jaar
geleden begonnen ben, en mijn offi
ciële functie overdragen aan degene
die u als mijn opvolger zult hebben
gekozen", zo zei de president in zijn
rede voor radio en televisie.
„Met uw antwoord staat het lot
van Frankrijk op het spel, omdat de
hervorming een integraal onderdeel
vormt van de medezeggenschap, die
vereist wordt voor handhaving van
het evenwicht van de moderne
maatschappij. Een weigering staat
gelijk aan verzet op een belangrijk
terrein van deze sociale, morele en
menselijke transformatie, zonder
welke wij rampzalige schokken tege-
moetgaan
Eendracht
„Aanvaarding betekent het nemen
van een beslissende stap op de weg
„Als ik op het hoofdonderwerp
wordt afgewezen door een meerder
heid van u, ongeacht het aantal, de
geestdrift en de toewijdingen van het
leger, van hen die mij steunen en die
in elk geval de toekomst van het
vaderland in handen houden, wordt
mijn huidige taak als staatshoofd
vanzelfsprekend onmogelijk en zal ik
onmiddellijk mijn functies neerleg
gen". zo waarschuwde De Gaulle. En
hij schetste een somber beeld van de
toestand die zou ontstaan als de
overwinning toeviel aan zijn te
genstanders.
Bij een „ja" van de meerderheid
beloofde hij voort te gaan met zijn
werk „ter verzekering van de orde,
verdediging van de valuta, handha
ving van de onafhankelijkheid, ver
zekering van de vrede en van het
respect voor Frankrijk", tot de tijd
aanbreekt om het presidentschap aan
een door het volk gekozen opvolger
over te dragen".
UTRECHT Het CNV en NVV
zullen zitting nemen in het bestuur
van de rooms-katholieke bond van
ziekenfondsen. Dit heeft de voorzitter
van de bond. de heer J. Hendriks,
gisteren in Utrecht meegedeeld na
het gemeenschappelijk overleg van
ziekenfondsorganisaties.
Binnen de beleidsorganen van de
drie Nederlandse vakcentrales zijn
besprekingen aan de gang over een
grotere concentratie van de gezond
heidszorg. De vakcentrales menen dat
de vakbeweging een plaats moet in
nemen in de toekomstige structuur
van de ziektekostenverzekeringen.
Knelpunten
DEN HAAG Gelet op de
groeiende goede verstandhouding
tussen Nederland en Indonesië
dringen de vrije Zuidmolukkers
in Nederland er bij minister
president De Jong op aan, met
I yaim i 'fi-ji
Russissche bemanningsleden in ac
tie op de kruiser Michail Kutvzov.
een der USSR-oorlogsbodems, die
thans in de Middellandse Zee va
ren. De plotselinge belangstelling
van de Russen om in dit gebied
oefeningen te houden hebben ver
moedelijk met de verhevigde span
ning in het Nabije-Oosten te
maken.
in acht neming van gerecht
vaardige gevoelens der Zuid
molukkers, een oplossing te be
vorderen in het conflict tussen
Indonesië en de Republiek der
Zuid-Molukken en stappen te
ondernemen die er toe leiden
dat de zaak in de Verenigde
Naties aan de orde zal komen.
Een telegram van deze strekking
werd gistermiddag vanuit de Haagse
Houtrusthallen verzonden door de
daar aanwezige Zuidmolukkers, ter
gelegenheid van de negentiende ver
jaardag van de republiek.
De president, ir. J. A. Manusama
sprak, na het zingen van het
volkslied en een herdenking van de
gevallenen, over grote dankbaarheid
en gematigd optimisme. Dankbaar
heid omdat de strijd nog steeds door
gaat. Wat door Soeharto wordt voor
gesteld als een communistisch kom-
plot blijkt in werkelijkheid niets an
ders te zijn dan een zuivere onafhan
kelijkheidsbeweging.
Bond gen ooi
Optimisme zag de president in de
naderende volksstemming der Papoe- j
a's. Indien dit in volle vrijheid
geschiedt zal het stimulerend werken
op de onafhankelijkheidsbeweging in
de andere delen van de archipel.
Wordt het een sehijnplebisciet dan
krijgen de Zuidmolukkers een waar
devolle bondgenoot in de strijd tegen
het Indonesisch regime. Ir. Manusa
ma riep op niet te versagen: wie het
recht aan zijn zijde heeft en daarbij
ook geduld, voor hem werkt de tijd
en komt tenslotte de overwinning.
Mr. H. E. M. Boeke. lid van het
hoofdbestuur van de Stichting door
de Eeuwen Trouw, riep Nederland
op. op te houden de zaak te verdoe
zelen als een probleem van cultuur,
recreatie en maatschappelijk werk.
Er moet een einde komen aan de
„repatriëringspolitiek" die bestaat uit
het geven van valse voorlichting en
het beloven van premies, terwijl het
bekend is dat de Zuidmolukkers een
ellendige toekomst tegemoet gaan.
Hij wees er op dat het uitblijven
van politieke eenheid in Europa
knelpunten gaat opleveren. Als voor
beeld noemde hij de marktpolitiek
van de landbouw in de EEG. waar
over in Brussel besluiten worden ge
nomen die niet meer ter controle van
het parlement staan en waarop ook
het Europees parlement (omdat het
nog geen bevoegdheden heeft) geen
controle uitoefent.
RIJSBERGEN De 20-jarige K.
Westbroek uit Capelle aan den IJssel
kwam gisteravond op de rijksweg
Rijsbergen - Breda ter hoogte van de
Krabberbossen om het leven toen hij
met zijn personenauto op onverklaar
bare wijze op de linkerweghelft
kwam en frontaal tegen een vracht
auto botste. Met ernstige verwondin
gen werd de jongeman naar het Sint
Ignatiusziekenhuis in Breda gebracht
waar hij bij aankomst bleek te zijn
overleden.
AMSTERDAM De 18-jarige ver
koopster J. M. Capel uit Amsterdam
is gisteravond overleden aan de ver
wondingen die zij had opgelopen
toen zij met haar bromfiets tegen
een geparkeerd staande auto opreed.
NIJMEGEN Dr. J. H. J. Crijns uit Roosendaal vindt het onbevredi
gend dat een aantal leerlingen doubleert op de totale cijferlijst. Bovendien
is de rector van de Roosendaalse schoolgemeenschap van mening dat het
geven var) pijfers te veel afhankelijk is van de individuele leraar.
Dr. Crijns zegt dit in zijn proefschrift „Een school in cijferswaarop
hij gistermiddag promoveerde aan de Katholieke Universiteit in Nijmegen.
Hij heeft de schoolloopbaan van 647 HBS-leerlingen van het bisschoppelijk
college in Roermond gevolgd en in totaal 14.356 examencijfers geanaly
seerd.
Dr. Crijns pleit voor een systeem waarbij leerlingen sneller door kun
nen gaan in de vakken waarin ze goed zijn.
(Van onze soc.-econ. redactie)
DEN HAAG De drie vak
bonden in dc metaalindustrie
hebben gisteren met de werk
gevers gepraat over een extra
loonsverbetering als gevolg van
de prijsstijgingen na 1 januari.
Het contract voor de metaal
industrie werd vóór de forse
prijsstijgingen van de afgelopen
maanden afgesloten, zodat met
deze prijsstijgingen volgens de
vakbonden onvoldoende reke
ning is gehouden.
Per 1 januari gingen de lonen met
5,5 pet. omhoog en op 1 juli volgt nog
2 pet. In aansluiting op wat de vak-
centralen in ie Stichting van de Ar
beid vroegen hebben de vakbonden
ook gisteren de eis van 2 pet. vermin
dering sociale premie gevraagd.
De heer C. van Dijk, voorzitter van
de Christe'.iike Metaalbedrijfsbond.
verklaarde na aflooj van het gesprek
blij te zijn, dat de werkgevers geen
keihard nee hebber laten horen. De
werkgevers toonder begrip voor de
van werknemerszijde werd overeen
gekomen, iat Dartijen op 14 mei het
gesprek zullen voortzetten; inmiddels
zal dan ook meer bekend zijn over
het verdere verloop van het prijsin
dexcijfer Overigens was de heer
Van Dijk van mening, dat nog volle
dig afgewacht moet worden, wat er
uit de >us komt. De werkgevers zul
len de "omende weken benutten om
met de achterban overleg te plegen;
dit betekent waarschijnlijk, dat ook
met de jentrale werkgeversverbon
den overleg wordt gepleegd, omdat
een bepaalde concessie in de metaal
industrie gevolgen zal kunnen heb
ben voor andere bedrijfstakken. Het
gesprek bij Ptrlips wordt maandag
gevoerd en voor de metaalnijverheid
is eveneens een gesprek op komst.
Opvarenden Zeearend
terug naar Rotterdam
BERLIJN De twee opvarenden
van het Nederlandse motorschip
Zeearend dat donderdagavond in de
Oostzee zonk. zijn opgepikt door het
Oostduitse wachtschip Hellerau. Na
aankomst n Rostok hebben zij de
terugreis naar Rotterdam aanvaard
Sirhav Sirhan. die ter dood is
veroordeeld wegens de moord
op senator Robert F. Kennedy,
in gesprek met zijn verdedigers
Parsons en Cooper. Beide heren
deden het voorstel hun verzoek
tot hernieuwde behandeling van
de zaak met een week uit te
stellen. Dit werd toegestaan.
Vingers afgekneld
AMSTERDAM De 56-jarige op
perman P Z. Steensma raakte gister
middag 'n een materiaallift bij bouw
werkzaamheden in Amsterdam met
zijn linkerhand tussen een staaldraad
en een katrol bekneld. Vier vingers
werden gedeeltelijk afgekneld.
ylSSEN is een
nationale
zaak. Dat hebben de op
eenvolgende ministers van
landbouw Biesheuvel en Lar-
dinois en de Tweede Kamer
goed begrepen. Wat zij ook in
de gaten haden hoe kan het
anders is het feit, dat 600.000
vissers die in hun vrije tijd een
lekker stekkie opzoeken,
600.000 stemmen zijn, de ge
zinsleden nog niet eens mee
gerekend. Die laatsten horen
er bij, want in hoeveel geval
len zal thuis de verzuchting
niet geslaakt worden: „Hè, hè,
gelukkig rust, Pa zit aan de
waterkant", of „Jan is uit peu
ren".
Daarom; meer mogelijkheden
voor de sportvissers. De schub, wat
dat dan ook moge zijn. voor hen en
de aal. naar alle waarschijnlijkheid
een vis zonder schubben, voor de
man die ervan „moet eten".
De anti-revolutionair Van Benne-
kom durfde het geweld van de
600.000 sportvissers, oftewel een
aantal Kamerzetels waar de ARP
zelf blij mee zal zijn. wel te trotse
ren. Hij vond dat het uit moest zijn
met het peuren, of zoals Koenen-
Endepols zegt: peueren. peuerde.
gepeuerd. En een peur is dan: een
tros of franje van aardwormen of
Dieren, aan draden geregen en be
vestigd aan de lijn.
Terecht heeft Van Bennekom
daar bezwaar tegen gemaakt. Het
klinkt onesthetisch, waarschijnlijk
krijg ie er vieze vingers van en als
men dan bovendien nog de aal uit
de mond van de beroepsvisser
stoot, moet het uit zijn
Heel dapper van Van Benne
kom. deze kleine beperking. Want
de dreiging van de waterkant was
ook in de Kamer duidelijk voel
baar. Er werd bijna niet gelachen
om èén van de Kamerleden die de
hengel als volgt definieerde: een
stok met aan beide einden een dooie
pier.
Een mooi verkiezingssuccesje
voor Kamer en regering. De moei
lijkheid is alleen: hoe komt de
sportvisser dat nu te weten? Voor
de KVP niet zo moeilijk. Na het
vertrek van Luns hebben ze wat
stemmentrekkertjes nodig. Het zou
Lardinois kunnen zijn: wegens
enorm succes in Brabant en Lim
burg geprolongeerd onder dc slo
gan: de man die de poer er bijna
doorkreeg.
Rust
Tweede Kamer doet het
olgende week rustig aan: Er
zijn geen onderwerpen die al vol
doende .-oorbereid zijn om in de
plenaire vergadering behandeld te
worden. Volgende maand zal de
storm wel weer losbreken: de prijs
indexcijfers zullen allerwegen ver
bazing wekken en de krachtproef
komt bil de behandeling van de
accijnsverhogingen per 1 juli. Zoals
de kaarten nu liggen, krijgt Witte-
veen een harde dobber en zal hij
naarstig moeten „peuren" naar een
ander ootle dat oneetwiifeld op
DE
het juiste moment wel weer zal
opduiken. Zo gaat dat met dek-
kingsmaatregelen die afgewezen
worden.
Maar nu hebben de partijen tijd
om zich met interne zaken bezig te
houden. De Achttien gaan onver
droten door met hun rapporten,
ook al zien velen niets van deze
samenwerking terecht komen.
Maar over de vorm van de samen
werking is dan ook nog niet ge
praat.
De Kamerfractie van de CHU
gaat vandaag onder het mes. Bij de
c.h. iongeren in Hydepark. We heb
ben f'e jongerencommissie die de
Kamerfractie moet beoordelen niet
op de tribune gezien, maar ze zul
len «getwijfeld laten merken dat
ze de Handelingen en de kranten
lezen. Voorbereid op alles heeft
fractieleider Tilanus het verleden
week over de politieke toer ge
gooid door de benzine- accijnsver
hoging met 3.5 cent af te wijzen.
Benieuwd wie er van de fractie
ontbreken in Hydepark.
De PSP stelt in Nijmegen een
program voor links Nederland sa
men. De PPR wilde dat verleden
week doen voor de radicalen, maar
ze <wamen er niet aan toe. Zo
radicaal verdeeld willen ze ook wel
zijn.
Lynchen
TNTERESSANT IS nog steeds
de gang van zaken binnen de
PvdA. Niet Democratisch Appèl,
want dat groepje kan men rustig
afsenrijven. Wie er nog warm voor
lopen, zijn enkele zeer ouderen, ex-
vakbondsbestuurders, die met tril
lende stem en dito knieën verkla
ren dat ze het niet meer weten.
Ze kwamen verleden week in De
Brakke Grond in Amsterdam
bijeen. „Hiei zijn tenminste arbei
ders" zei Por? jr.. „die heb ik op
het 'ongres niet gezien". Mogelijk
maar dan vvaren het wel overjarige
arbeiders enh eel snel met scheld
woorden. Er heerste een lynch
stemming. die in De Brakke Grond
met al dat bloed en rood en de
gedachte aan drama's van Shakes
peare niet misstond. En wat Ka
mervoorzitter Mazure betreft: onge
twijfeld was hij eens een goeie
korfballer.
Pors zal Vondeling verslag uit
brengen van zijn inlichtingen over
de .opmars van Nieuw Links naar
het rode fluweel van de Kamer"
En daarom blijft Democratisch Ap
pèl, misschien er wel op hopend
dat andere leiders van de PvdA
het niet laneer nemen.
Tn dat verband is natuurlijk de
niet °ens neer zo sluimerende con
troverse tussen fractieleider Den
IJvl cn Nieuw Links van belang.
De *eeen gestel de opvattingen en de
onverzettelijkheid van Den Uyl zul-
'en tot een botsing leiden.
Dat is een feit. De vraag is al
leen waar de zo mogelijk nog on-
verzetteli jker Vondeling zal1 staan,
'n ziin hoekje was hij niet zo pro-
Nieuw Links. In De Brakke Grond
zat hij al aardig in dc Cubaanse
hoek. Wie zei er ook weer, dat het
natuurlijk de burgerlijke pers weer
was die vlak na het PvdA-congres
moeilijkheden voorzag?
C. van der Wild.
MAASTRICHT De bouwmaat
schappij Vasco in Heerlen is gered
van een formeel faillissement nadat
de overgrote meerderheid van de
I ruim 500 concurrent-crediteuren
zich gisteren in Maastricht akkoord
hebben verklaard met een herfinan
cieringsplan. Zij kunnen alsnog een
gedeelte van hun vorderingen (on
geveer ^5 procent) die in totaal 29
miljoen gulden bedragen, tegemoet
zien Het wachten is alleen nog op de
goedkeuring van de rechtbank van
Maastricht die gunstig zal beslissen
als alle geldleningen gewaarborgd
zijn.
Over de in het vooruitzicht gestel
de hypothecaire lening van een mil
joen gulden dankzij bemiddeling van
de Zwitserse maatschappij Sinfico.
bestaat nog geen zekerheid.
LONDEN Tijdens een bijeen
komst van het VN-genootschap voor
Groot-Britannië en Noord-Ierland
heeft -De Thanl gezegd dat er teke
nen zijn die wijzen op een gunstige
ontwikkeling in de verhouding tus
sen Oost *n West.
In zijn rede wees hij op het
streven van de grote mogendheden
om het net -elkaar eens te worden in
de Veiligheidsraad, zoals in kwesties
van het Midden-Oosten en Rhodesië.
Thant waarschuwde overigens
voor te groot optimisme ten aanzien
van vrede en veiligheid in de wereld.
Hij merkte op dat er aan de Ver
enigde Naties nog veel ontbreekt. In
dat verband noemde hij het feit dat
communistisch China nog geen lid is
van de volkerenorganisatie.
moeilijke oositie van de vakbonden. Er werd geen melding gemaakt van
Na toelichting van het standpunt I vermisten.
ARNHEM Tweemaal zo
veel kiezers in Arnhem willen
de premier rechtstreeks kiezen
dan de burgemeester. Dit blijkt
uit een enquête onder de Arn
hemse burgerij, gehouden in
verband met het benoemen van
een opvolger van burgemeester
Matser, die 1 juni met pensioen
De steekproe' werd uitgevoerd on
der zeshonderd kiesgerechtigden, van
wie tien procenl medewerking wei
gerde. Het onderzoek werd verricht
door N'irncpfrse «♦urtenten
Wel is een groti meerderheid van
de ondervraagden voor meer invloed
van de bureel op de burge-
meestersi»*n»>e:nine De helft van de
ze groep wil "en rechtstreeks geko
zen burgemeester. Van d? overigen
is de mening gevariëerd van het laten
kiezen door de gemeenteraad tot hef
laten adviseren van de Kroon door
de gemeenteraad.
De 'nperderheid zag liefst een bur
gemeester n Arnhem tussen de 35 en
55 jaar: zestig procent tussen 35 en 45
iaar en 32 orooent tussen 45 en 55
jaar.
Voor tweederde var) de burgers
hoeft ie oureemeester niet uit Arn
hem te somen Ongeveer 92 procent
vindt dat de merkelijke gezindte er
niet toe doet en 79 procent vindt ook
de politieke overtuigine niet beslis
send.
