NAVO-vuist veranderen in een vriendschapshand Rusland spoedig meeste raketten Commentaren MILITAIR CENTRUM IN TER APEL Uit de Dubcek praat met pro-Moskou groepering Vakmanschap is meesterschap &%X>£écfl Pathet Lao schiet vijf Fransen dood Kernenergie voor vredesdoeleinden Veroordeling van apartheid Conflict om kunsthart Fransen drongen kantoor van belastingen binnen CH-Kamerlid Kikkert stelt voor VS zullen achterop raken lloudiiig Gesprek tussen Canada en China „Dit jaar FS- troepen terug" Charles Conratl commandant van de Apollo-12 Geheim agent geeft zich aan VRIJDAG IT APRIL T969 WASHINGTON Zich duidelijk richtend tot de Sowjetunie en haar bondgenoten heeft president Nixon gisteren op de jubileum bijeenkomst van de NAVO in Washington gezegd, dat de NAVO- landen bereid ztfn de „gebalde vuist" van hun verdediging te ver anderen in een „vriendschapshand". PRAAG Partijleider Dubcek heeft gisteren besprekingen gevoerd met functionarissen van de sterk Russisch-gezinde vereniging voor vriendschap tussen Tsjechoslowakije en Rusland. Volgens het Tsjechoslowaakse persbureau CTK heeft Dubcek ma nieren besproken om de invloed van de vereniging uit te breiden. Aan de besprekingen werd ook deelgenomen door Lubmir Strougal, een belang rijke figuur in de Russisch-gezinde N vleugel van de Tsjechoslowaakse communistische partijleiding, maar ook door Josef Spacer, één van de meest actieve „liberalen" in het par tijpresidium. Intussen is de wederinvoering van de rechtstreekse censuur in Tsje choslowakije merkbaar geworden in de pers. Kranten vermijden politiek commentaar en schijnen in het alge meen zich niet te willen blootgeven. Bierkenners vragen In zijn rede bepleitte hij voorts een „derde dimensie" in de samenwer king gedurende het „derde decen nium" van de Verdragsorganisatie. Naast de militaire en politieke di mensie behoeft de NAVO ook een „sociale dimensie". Volgens hem heeft de NAVO in het laatste derde deel van de 20ste eeuw tot taak zich te bekommeren om het maatschappe lijk milieu van de bondgenootschap pelijke landen. Met grote nadruk stelde Nixon in het licht, dat de politieke constellatie tussen Oost en West zich sinds de oprichting van de NAVO, nu twintig jaar geleden, sterk gewijzigd had. „Wie thans in een wereld van de werkelijkheid wil leven, moet bereid zijn, het oude denkbeeld van het Oos ten tegen het Westen te ontdooien, zonder daarbij de grote ideologische verschillen uit het oog te verliezen. Nixon drong er bij de NAVO-minis- ters van buitenlandse zaken aan op regelmatig overleg en vorming van een oijzondere politieke planvor- mingsgroep ter bespreking en bestu dering van de NAVO-problematiek op langere termijn. Hij stelde ook de vorming van een commissie voor, die de „uitdagingen" en problemen van de moderne maatschappij zou moe ten aanpakken. Generatieconflict Nixon sprak in dit verband van de gerechtvaardigde ontevredenheid van jonge mensen, het generatiecon flict en het gebrek aan idealisme le vensdoel in onze geautomatiseerde wereld. Maar deze zaken zouden geen dingen buiten de belangen van de NAVO moeten zijn want in werke lijkheid raken zij de kern van de reële wereld waarin wij leven, aldus Nixon. Bezwerend richtte Nixon zich met de volgende woorden tot de minis ters van de vijftien NAVO-landen: „Wij zijn geen bondgenoten, omdat wij door het NAVO-verdrag verbon den zijn, maar wij binden ons zelf door dit verdrag, omdat wij bondge noten zijn in de strijd tegen onze gemeenschappelijke zorgen". Veiligheid De Amerikaanse president zei met nadruk, dat de VS nog steeds de Europese veiligheid als hun eigen vei ligheid beschouwen. „De NAVO is nodig en de Amerikaanse verplichtin gen tegenover de NAVO zullen van kracht en krachtig blijven. De NAVO is meer dan een militair bondgenoot schap en thans is de tijd gekomen een deel van de aandacht te richten op gebieden van niet-militaire aard, waarop alle bondgenoten van een versterkte samenwerking profijt kun nen hebben. Het is niet slechts zaak, de woorden te veranderen, maar ook de daden", aldus Nixon. VIENTIANE m Leden van de linkse Pathet Lao hebben gisteren vijf in Laos werkende Fransen te rechtgesteld. Volgens in Vientiane ontvangen be richten waren drie technici, die in het kader van een Frans hulppro gramma in Laos werkten, bezig aan een in aanbouw zijnde land bouwschool in het dorpje Thangon toen een commando Pathet Lao-strij- ders arriveerde. Het drietal werd ge boeid en ter plaatse doodgeschoten. Twee andere Fransen, die op het schieten afkwamen, ondergingen een zelfde lot. In Vientiane tast men in het duister over de reden van de execu ties. Totdusver zijn Franse onderda nen door de Pathet Lao altijd onge moeid gelaten. GENèVE Amerika en Rusland beginnen volgende week maandag in Wenen met de opstelling van een plan om de landen zonder kernwa pens die het niet-versprei- dingsverdrag hebben getekend, te helpen bij de toepassing van kern energie voor vredesdoeleinden bijvoor beeld in de mijnbouw en het verzet ten van grote hoeveelheden g^ond. Van Russische en Amerikaanse zij de wordt er de nadruk op gelegd, dat het zuiver technische en geen politie ke besprekingen zijn. Met de ontwa-' peningsonderhandelingen hebben zij niets uitstaande. NEW YORK Nederland, Honga rije, Cuba en Albanië hebben de Ver enigde Naties, in antwoord op een nota van Oe Thant, nu ook laten weten dat zij de apartheidspolitiek van de Zuidafrikaanse regering be treuren en afkeuren. Alle Hongaarse handelsorganisaties zullen Zuid Af rika economisch boycotten. Neder land gelooft niet dat economische sancties effect zouden sorteren. WASHINGTON De Amerikaan se hartchirurg dr. Michael Debakey meent dat dr. Denton Cooley voor het in leven houden van Haskell Karp een kunsthart heeft gebruikt, dat door hem, Debakey, is ontworpen. Hij vraagt zich voorts af, of de spe ciale commissie van artsen tevoren van de ingreep door Cooley op de hoogte is gesteld. Dat is voorgeschre ven als er met overheidssubsidie wordt gewerkt. Cooley heeft verklaard dat het kunsthart zonder overheidsgeld in zijn eigen laboratorium is gebouwd. De Argentijnse arts dr. Liotta, die tot voor kort bij Debakey werkte, maar nu voor Cooley, houdt zich bezig met de bouw van kunstharten. GRENOBLE Belastingbetalers in de Franse plaats La Tour-du Pins, woedend over de volgens hun te hoge belastingen, zijn gisteren het plaatselijke belastingkantoor binnen gedrongen en hebben de dossiers uit de ramen op straat gesmeten. Ande ren maakten zich met mappen uit de voeten. Een comité, dat zegt de belangen van de belastingbetalers te verdedi gen, stelde later een ultimatum, waarin wordt gesteld dat de dossiers in de rivier de Isère zullen worden geworpen als zijn eisen niet voor 16 april worden ingewilligd. Over terug gave van de stukken valt te onder handelen. Het comité wil fiscale ver lichting voor de middenstand in deze plaats. De belastingdienst heeft intussen een aanklacht tegen het comité inge diend. Belastingaangifte Ieder jaar zwoegen honderdduizen den op het invullen van hun aangifte biljet voor de inkomsten- of in komsten- en vermogensbelasting. De belastingdienst verzoekt de belasting plichtige dringend daarvan afschrift te houden. Hij kan dat doen op een in de boekhandel en bij de staatsdrukkerij verkrijgbaar duplicaat van het be lastingbiljet voor de prijs van 17 c.q. 23 cent per stuk. De staatsdrukkerij brengt bovendien nog verzendkosten in rekening. Ik vraag mij af of de belastingdienst ons niet een beetje service mag verle nen door bij het aangiftebiljet direct (kosteloos) een afschrift te voegen. In België doet men dit al jaren. Waarom moet cle Nederlander, die aan het verzoek van de belasting dienst wil voldoen, eerst van boekhan del tot boekhandel lopen om te ont dekken wie bereid is afschriften te verkopen (want veel winst zit er niet 'aan)? Men kan ook gireren of het bedrag- ja op een postkantoor storten. Maar denk eens aan de bejaarden en aan hen die op het platteland wonen. Wat een tijd- en geldverspilling voor het publiek. Ik geloof echter, dat een en ander ook een verliespost voor het rijk bete kent. Denk alleen al aan de admi nistratiekosten. M.i. is kosteloze verstrekking voordeliger. Misschien kan een Kamerlid dit eens aan de minister van financiën voorleggen. Den Haag J. R. Oomkes LONDEN Rusland heeft Amerika ingehaald op het ge bied van de intercontinentale ballistische raketten. Halver wege dit jaar kan Moskou de Amerikanen zelfs voorbijstre- Aldus meldt het jaaroverzicht over 1963 van het Institute for strategie studies in Londen (een particuliere maar gezaghebbende instelling waarin militaire en politieke deskun digen zitting hebben). Vorig jaar is de Sowjetunie nume riek op gelijke hoogte met de VS gekomen, wat in 1965 nog door de toenmalige Amerikaanse minister McNamara onwaarschijnlijk werd geacht. Op het gebied van de kernwapens zullen de Verenigide Staten met hun met kernraketten uitgeruste duikbo ten en vliegtuigen het overwicht be houden, zo meent het instituut. Gevechtsklaar In september vorig jaar hadden de Russen 1000 intercontinentale ra ketten gevechtsklaar. In dezelfde tijd werd in Rusland het eerste atoom-oorlogsschip in dienst geno men evenals duikboten met raket ten, ook werd een nieuwe raket met een bereik van 1500 mijl beproefd. Het raketverdedigingsstelsel van de Russen ondervond daarentegen tech nische moeilijkheden. In oktober 1968 sprak de toenma lige minister van defensie Clark nog van een duidelijk Amerikaans over wicht: 1054 intercontinentale ballis tische raketten in de VS tegen 900 in Rusland. In het jaaroverzicht wordt de me ning uitgesproken dat de Russische rechtvaardiging van de inval in Tsjechoslowakije zou kunnen bete kenen dat Moskou ook het recht neemt in Syrië of andere links-ge- oriënteere landen in te grijpen, zelfs in China. Een duidelijk bewijs dat de opvoe ring van de Russische strijdkrach ten is bedoeld om een actieve inter- ventie-stategie toe te passen, dan wel slechts dient om de natie het beeld van een supermacht te geven, kon niet worden verkregen. Van de uitbreiding van de Rus sische vloot in de Middellandse Zee meent het instituut dat die bedoelt een tegenwicht te vormen voor de NAVO-eenheden in dit gebied. Opute- Jeitgd.luchtvaartd.ag giste ren mochten Margreet van der Werf, 16-jarige leerlinge van een mms in Amsterdam en haar leeftijdgenoot Wim Master van het christelijk lyceum in Arnhem hij hoge uitzondering zonder vliegbrevet een kijkje nemen in de cockpit van een op Soester- herg gestationeerde Starfiqhter F-104. DEN HAAG Het CH- Kamerlid H. Kikkert zal bij de Tweede Kamer een voorstel in dienen voor de inrichting van een militair centrum bij het Groningse Ter Apel. Het complex moet 3 a 4000 hectare oefenterrein omvatten, een groot aantal technische werkplaatsen waar minstens 600 man kunnen werken, en een legerplaats voor ten minste een divisie van ongeveer 13.000 man. Met de inrichting van dit garnizoen is ze ker een half miljard gulden gemoeid. De heer Kikkert kan nu al rekenen op de steun van de regeringspartijen. In de vaste Tweede-Kamercommissie voor defensie is zijn plan reeds besproken. Zelfs de oppositie heeft zich er (nog) niet tegen verzet. Ook minister van defensie Den Toom en staatssecretaris Haex staan er positief tegenover. Houder miljoen Zou de Kamer bij de behandeling van de defensiebegroting, dit najaar, het plan goedkeuren, dan betekent dat een jaarlijkse investering van honderd miljoen gulden, gedurende vijf jaar. Enkele voordelen van het plan: het chronisch tekort aan oefenterreinen kan erdoor worden opgeheven, de fensie kan haar claims op de Noord oostpolder en de Lauwerszeepolder laten schieten, oude kazernes in bij voorbeeld Amsterdam en Utrecht kunnen worden afgebroken, terwijl f Waarom zijn Kamerleden dikwijls zulke onelegante lieden? Dat heb ik me sinds de prijzenslag in de Tweede Kamer, die ik als meele vend burgeres met ingehouden adem gevolgd heb, aldoor afge vraagd. Het zijn, om in de moderne spreektrant te blijven, met name de mannen, die ons de onmogelijkste houdingen voorschotelen, variërend van een wijdbeens gestrekte ruglig in de bank of een slap vooroverhan gend lijf met bengelende armen. De dames gedragen zich beslist gereserveerder, waarschijnlijk zijn ze meer getraind in het bewaren van een houding. Nou lijken die bankjes me niet gemakkelijk, meer zo'n beetje in de stijl van de schoolbanken waar mijn generatie braaf op zat te zijn. Ik geef toe, dat kostte moeite. Vooral het eerste jaar, want we had den geen voortraining gehad in een kleuterschool, maar in wei en duin gebaviaand tot de „grote school" de deuren voor ons opende. Maar het gezag van de juffrouw plakte ons met de armen over el kaar op het hout. Wel herinner ik me één jongen, die er lak aan had en. altijd dwars in de bank hing. Hij was onverbeterlijk en werd naar de' achterste bank gedirigeerd. Hij moet er zeer gelukkig geweest zijn. Hij leefde er een eigen leven. Las alle 'eesboekjes in één ruk uit en wist nooit waar de hakkelende leerling ergens op de voorste rij ge bleven was wanneer hij de beurl kreeg. Na drie maanden bleek hij ook het rekenboekje verwerkt te hebben en na nog een maand verdween hij uit de klas en hing achter in de tweede weer lusteloos te zijn. Tegen de Paasvakantie was hij er onhoudbaar en verhuisde naar de derde. Verder kon ik zijn ster niet vol gen, want een derde klasser was voor ons onbereikbaar. Onlangs las ik zijn naam als lid van een on waarschijnlijk geleerde commissie. Dat alles troostte mij bij het aan schouwen van onze parlementaire nonchalance. Als ae koppetjes maar goed wer ken, dacht ik. Maar toch. maar toch.... hoe moe ten de leraren de jongens op school in het gareel houden met zo'n schoolvoorbeeld van hang- en lig- techniek in 's lands vergaderzaal? Zo blijft het leven vol zorgen. Kikkert door de technische werkplaatsen de werkgelegenheid in het noord-oosten van het land zal worden bevorderd. Met het oog daarop hebben de ge meenten in het gebied rond Ter Apel geen bezwaren tegen het plan, on danks het feit dat bijna 250 boeren zullen moeten verdwijnen. Geen Britse deelname in luchtbusprojeet LONDEN Engeland neemt niet deel aan het luchtbusprojeet. Dit bleek uit een gisteravond uitgegeven communiqué na afloop van overleg van Franse, Westduitse en Britse mi nisters over het plan voor de ontwik keling van een vliegtuig voor perso nenvervoer over korte afstanden, dat plaats zou moeten bieden aan drie honderd passagiers. Frankrijk en West-Duitsland hebben eerder laten weten dat zij samen het project zul len uitvoeren, als Engeland er niet aan deelneemt. WASHINGTON De Canadese minister van buitenlandse zaken, Mitchell Sharp, zei gisteren dat com munistisch China een Canadees voorstel heeft aanvaard om te onder handelen over het aanknopen van we derzijde diplomatieke betrekkingen. De onderhandelingen zullen vol gens hem volgende maand in Stock holm beginnen en op ambassadeurs niveau worden gevoerd. De minister liet reeds nu weten dat onder de strengste geheimhouding zal worden gesproken. SAIGON President Thieu van Zuid-Vietnam zei gisteren dat de Zuidvietnamese troepen in de laatste maanden van dit jaar gereed zullen zijn om de Amerikaanse strijdkrach ten in het land te vervangen. Hij liet niet weten om hoeveel militairen het gaat. De kwestie van vervanging staat los van een eventuele wederzijdse terugtrekking van troepen uit Zuid- Vietnam door de VS en Noord- Vietnam. Tijdens de zwaarste beschietingen van de afgelopen weken heeft de Vietcong vannacht dertig steden en militaire kampen onder vuur ge nomen. Er werden drie burgers ge dood. WASHINGTON De bemanning van de Apollo-12 die de tweede lan ding op de maan moet uitvoeren, bestaat uit Charles Conrad, Richard Gordon en Alan Bean. Het is nog niet bekend wanneer de Apollo-12 zal worden gelanceerd. De maanreis van de Apollo-11 zal waarschijnlijk 'n juli gebeuren. De 38-jarige Conrad wordt com mandant van de Apallo-12. Hij is reeds met de Gemini-5 in 1965 en met de Gemini-11 in 1966 in de ruimte geweest. Gordon (39) maakte ook deel uit van de Gemini-ll-be- manning. De 37-jarige Bean krijgt in de Apollo-10-12 zijn ruimtedoop. Op de receptie ter viering van het eeuwfeest van het Haagse dagblad Het Vaderland was directeur Struyck, die onlangs zijn been brak, zo efficiënt naast hem een groot bord te doen plaatsen met het opschrift Het gaat goed met mijn been, dank u. Voor een grappig ogenblik zorgde wethouder Bol, oud directeur van de Nieuwe Haagse Courant, die zijn ex-collega de hand kwam. drukken hoogst toe vallig ook met het been in gips. KOPENHAGEN Een 21-jarige Pool heeft zichzelf bij de Deense po litie aangegeven als geheim agent, die inlichtingen moest verschaffen over Poolse politieke vluchtelingen in Denemarken. Zijn naam is niet be kend gemaakt. Hij kreeg in 1967 poli tiek asiel, nadat hij in de haven van Skaw van een schip was gesprongen. Maarschalk Zjoekov kreeg een beroerte MOSKOU De 73-jarige Russische maarschalk Zjoekov, de veroveraar van Berlijn, heeft onlangs een beroerte gehad waardoor hij aan één zijde verlamd is. Dezer dagen is hij uit het ziekenhuis naar zijn wo ning in Moskou teruggekeerd. Zijn verstandelijke vermogens zijn intact' en hij werkt verder aan zijn memoi res. De chaos JQE Franse president heeft blikbaar weinig vertrouwen in de uit slag van het referendum, waarvan het voornaamste doel is de weerbars tige senaat op een zijspoor te zetten. Hy wil echter doorzetten, óók nadat de Franse Raad van state onomwon den te kennen heeft gegeven de volksraadpleging volkomen in strjjd met de gaullistische grondwet te ach ten. Om zeker te zijn heeft hij nu zyn po litieke toekomst op het spel gezet in de verwachting dat een meerder heid van de Fransen nog steeds „de chaos" niet wil. Op 27 april zal blijken, of de Fran sen nog door deze kreet worden beïn vloed en alles op de koop toe nemen om in ruil daarvoor „uitstel van executie" te krijgen. Hoessein j^ONING Hoessein van Jordanië doet alles om een vreedzame regeling in het Nabije Oosten te be spoedigen. Tijdens zyn bezoek aan Amerika is dat opnieuw duidelijk ge bleken. Bij kennisneming van zyn vredes plan krjjgt men de indruk, dat het niet veel moeite moet kosten een eind aan de ernstige crisis te maken. Daar heeft men zelfs de Grote Vier niet voor nodig. Het grote struikelblok zyn de andere Arabische leiders, die niet naar vre de, maar naar terugtrekking van de (Israëlische troepen en vervolgens naar verdwijning van de staat Israël streven. Hoe ernstig Hoessein zijn taak opvat blijkt uit dc maatregelen tegen de Palestijnse commando's, die dc Is raëlische havenstad Eilath met raket ten bestookten en daarmee een te genaanval op Akaba uitlokten. Begin Ff ET Griekse bewind heeft byna twee jaar na de staatsgreep van 21 april 1967 een liberaliserings- proces in gang gezet, dat niet beperkt mag blijven tot de maatregelen die nu van kracht worden. Niet te ontkennen valt. dat druk van buiten af niet vreemd is aan deze ontwikkeling. Ook de bijeenkomst van de Navo-ministerraad te Washington houdt verband met het tydstip van aankondiging. Dit neemt niet „eg, da, ccn J( wordt gedaan, welke waardering ver- dient van allen die, om welke reden ook. sympathie koesteren voor het Griekse volk. Eén zwaluw brengt geen zomer. Er valt nog heel ivat te liberaliseren. Het tempo waarin dit gebeurt wordt ook buiten Griekenland nauwlettend ge volgd. Maar een begin is er. jj

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 15