Nettowinst van Hoogovens
ruim tien procent gestegen
Argonauten in
van Alexander
voetspoor
de Grote
PvdA eil D '66 in mengtrommel
Wassenaar samen?
Grote bedrijven hebben
geen werkelijke macht
Meer vrijheden voor
de Grieken
Hart op verkeerde plaats
Optimisme over toekomstige procluktie
EEN
VOOR
BACH
Verdachte Duitse
paasmoord gepakt
Vakmanschap
is
meesterschap
Messensteker
5 jaar in cel
9
DONDERDAG 10 APRIL 1969
Gisteten is op Schiphol aangekomen
de Deens-Amerikaanse pianist-diri
gent Victor Borge, de muzikale
grootmeester, die zich o.m. speciali
seert de klassieken zoals Bach
met zijn humoristische kunstgrepen
op milde wijze te ridiculiseren. Lief
hebbers van dit aparte genre kunnen
vanavond in Amsterdam terecht,
waar hun idool na de pauze het
Concertgebouworkest zal dirigeren.
IJMUIDEN De nettowinst
van Koninklijke Nederlandsche
Hoogovens en staalfabrieken NV
is vorig jaar met 10,4 procent ge
stegen tot 117,8 miljoen gulden.
In haar jaarverslag over 1968
noemt de directie dit resultaat
voldoening gevend gezien de
algemene situatie in de Europese
ijzer- en staalindustrie. Men is
vrij optimistisch over de toe
komstige produktie. Opgemerkt
wordt dat Hoogovens behoort tot
de snelle groeiers onder de
staalconcerns in het westen.
De stijging van (le nettowinst is
veroorzaakt door hogere baten uit
deelnemingen, door een gunstiger
saldo van de interestbaten en -lasten
en door een lagere belastingdruk. De
bedrijfswinst IJmuiden daalde van
202,1 miljoen tot 200 miljoen. Dit
is een gevolg van de kostenstijging
van de produkten, en de hogere
personeelskosten.
Van de nettowinst werd 58,5 min.
(49,7 procent) toegevoegd aan de al
gemene reserve. Zoals bekend wordt
voorgesteld twintig procent dividend
of vier gulden per gewoon aandeel
van twintig gulden (onv.) uit te ke
ren.
Overgangsfase
Het bestuur verwacht dat ook 1969
wordt gekenmerkt door een over
gangsfase naar een aanzienlijk hoger
produktieniveau. De staalproduktie
in IJmuiden zal stijgen van 3,3 mil
joen tot vier miljoen ton per jaar. In
het eerste kwartaal van dii jaar
„Regering trekt aan touwtjes
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Onder grote
belangstelling is gisteren in de
Oudemanhuispoort in Amster
dam een driedaags congres be
gonnen onder het motto: „Macht,
machthebbers en machtelozen".
Ruim 200 deelnemers uit het
hele land gaan zich bezighouden
met het intrigerende verschijnsel
„macht".
Het Congres werd geopend door dr.
P. van Gorkum, lid van het hoofd
bestuur van de PPR, die pleitte voor
een doorzichtig maken van de
machtsverhoudingen in ons land. De
macht is altijd ongelijk verdeeld ge
weest.
Vroeger waren de machthebbers
duidelijk te localiseren. In de huidige
maatschappij zijn ze echter meer
versluierd dan ooit. Het is zaak een
beter inzicht te krijgen wie in onze
maatschappij een sleutelpositie inne
men
Dr. van Gorkum is van mening dat
in elke grote onderneming een greep
naar de macht heeft plaatsgehad. De
ze machtsgrepen richtten zich op het
in handen krijgen van het benoe
mingsbeleid aan de top. Door een
bindende voordracht voor de benoe
ming van directeuren en commissa
rissen te doen, dacht men te kunnen
vermijden dat anderen, die het niet
zo goed met de onderneming voor
hadden, de macht in handen zouden
nemen. Soms gooide men het over
een andere boeg. De Amro-bank wil
de ongewenste elementen weren, de
Hoogoyens vreesden staatsinmenging
en Fokker wilde de nationale vlieg
tuigindustrie redden.
Ook bij de benoeming van burge
meesters is er sprake van kliek- en
clanvorming. Een burgemeester van
een kleine gemeente wordt niet tot
enig experimenteren aangemoedigd.
Als hij nog eens wil promoveren
naar een grotere gemeente moet hij
blijk hebben gegeven orde en rust te
kunnen handhaven.
Als oplossing om de opeenhoping
van macht in het benoemingsbeleid
te ontkrachten ziet dr. van Gorkum
als enige mogelijkheid de openbaar
making van en onderzoek naar alle
oligarchische regelingen. Als tweede
fase moeten deze regelingen worden
afgeschaft, zoals ook in Duitsland is
gebeurd. Het benoemingsbeleid op al
le terreinen moet tenslotte worden
gedemocratiseerd.
Macht of invloed
Macht is het vermogen anderen
zijn wil op te leggen, ook als deze
niet willen, aldus prof. dr. J. E. Elle-
mers, hoogleraar in de empirische so
ciologie aan de rijksuniversiteit van
Groningen. In zijn lezing zette hij
het verschil uiteen tussen macht en
invloed. Beiden zijn middelen om
doeleinden te bereiken, maar bij in
vloed staan geen negatieve sancties
ter beschikking.
Macht is echter ook aan beperkin
gen onderhevig. Een te veel 'gebruik
van dwang en geweld veroorzaakt
een spoédige uitputting van de
macht. De onderdanen van de macht
hebbers hebben ook een zekere in
vloed. Zij hebben bepaalde wensen
en zij zijn bereid bij tegemoetkoming
aan deze wensen de machthebbers te
steunen. Als geen rekening met deze
wensen wordt gehouden, zal het ver
zet groeien en het hele machtssys
teem tenslotte in elkaar zakken.
Als de machthebbers te weinig
macht investeren om van toekomsti
ge steun verzekerd te zijn, dan zullen
ze het niet lang uithouden. Een voor
beeld biervan is het kabinet
Cals-Vondeling,. dat onder andere
door belasting te heffen op textiel en
schoenen, te veel macht ineens
consumeerde.
Prof. Ellemers vindt dat grote be
drijven geen echte macht hebben,
maar grote invloed. Zij kunnen drei
gen, maar de werkelijke macht be
rust bij de regering.
Machtsmonopolie
Drs. P. Nijhoff, wetenschappelijk
medewerker aan het sociologisch se
minarium van de universiteit van
Amsterdam, zette tenslotte uiteen dat
er sprake is van een relatief
machtsmonopolie. De groep heeft een
monopoliepositie tegenover de éénling
en kan hem chanteren. Ook in de
opvoeding is de machtssituatie nog
sterk aanwezig omdat er geen con
currentie en tegendruk is. Zo heeft
de vader macht over zijn kinderen en
de leraar over zijn leerlingen.
Macht 'hoeft minder te worden
aangewend naarmate de weerstand
van de machtelozen geringer is. Af
wezigheid van de weerstand kan wij
zen op instemming of apathie. Instem
ming kan bet gevolg zijn van de
plooibaarheid van de mensen in hun
jeugd. Als men volwassen is confor
meert men zich dan aan het systeem.
Apathie van het volk wordt soms
door de machthebbers gewaardeerd.
Het is makkelijker onderdanen te
hebben die aan wetten voldoen dan
onderdanen die nadenken. Door de
maatschappelijke activiteit te stimu
leren kan men de apathie van de
mensen doorbreken. Zij zullen zich
dan bewust worden dat het mugelijk
is zich aan de macht te onttrekken.
Dat kan een verschuiving in de poli
tieke situatie tot gevolg hebben.
Ilse Wessel
stopt ermee
HILVERSUM Televisie-omroep-
ster mevrouw Dubbelboer, beter be
kend als Ilse Wessel, stopt 1 mei haar
werk bij de AVRO. Zij vindt het na
vijf en een half jaar welletjes.
Ze wil later wat meer radiowerk
gaan doen omdat de intimiteit van
dat werk haar boeit. Voor zij tele-
visie-omroepster werd, was Ilse Wes
sel al tien jaar radio-omroepster.
Af en toe wil z^ nog wel aan de
tv meewerken.
heeft Hoogovens al iets meer dan een
miljoen ton staal geproduceerd.
Het ziet ernaar uit dat in 1969 eni
ge verbetering zal optreden in de
prijzen der produkten. De perso
neelskosten zullen weer aanzienlijk
toenemen, en de btw zal de resulta
ten in het algemeen nadelig beïnvloe
den. De versnelde afschaffing van de
investeringsaftrek zal de 'liquiditeit
nadelig beïnvloeden, en betekent een
verdere verslechtering van het in
vesteringsklimaat in ons land.
Personeel
Het aantal werknemers van Hoogo
vens in IJmuiden steeg in 1968 met
1020 tot 18.070. Hierin zijn begrepen
ruim elfhonderd buitenlanders. De
totale personeelskosten liepen op van
302,5 min. tot 337,4 min.
De overeengekomen loonsverhoging
zal niet dan met grote inspanning
kunnen worden opgevangen. De di
rectie is verontrust over de voortdu
rende stijging van het ziekteverzuim.
Een en ander is ten dele toe te
schrijven aan de geleidelijke verou
dering van de personeelsbezetting.
Verwacht wordt dat het aantal bui
tenlandse arbeiders in 1969 zal stij
gen tot dertienhonderd.
Deelnemingen
Over de deelnemingen zegt het
verslag o.m.: „Een bevredigende be
zetting van alle installaties van
Hoesch is voor de komende maanden
verzekerd. De personeelsbezetting
van het Hoesch-concern daalde door
rationalisering en concentratie verder
met 1564 tot 62.231. De ontwikkeling
van Hoesch in het lopende boekjaar
kan met vertrouwen tegemoet wor
den gezien.
De bedrijfsresultaten van Demka
in Utrecht als geheel ontwikkelden
zich niet onbevredigend. De loon
kostenstijging werd nagenoeg geheel
opgevangen.
Het rendement op het in Aider
(Aluminium Delfzijl) geïnvesteerde
vermogen was nog onbevredigend.
Het resultaat van Aluminium In
dustrie Vaassen was nog negatief.
De produktie van Mekog-Albatr'os
Kunstmestfabrieken is over het alge
meen bevredigend verlopen. 63 pro
cent werd geëxporteerd.
Het cementverbruik in Nederland
steeg tot ruim vijf miljoen ton, waar
van 46 procent Hoogovencement.
De financiële resultaten van Cemij
waren wederom bevredigend."
Het aandelenkapitaal steeg van
156 min. tot 202 min. In 1969
stijgt dit tot 205 min.
De liquide middelen bedroegen 31
december 1968 163 min. (v.j. 252
min.).
De Martinstaalfabriek produceer
de meer dan een miljoen ton staal, de
hoogste jaarproduktie ooit in deze fa
briek bereikt.
O De ruwijzerproduktie in IJmuiden
'bedroeg 2.823.000 ton, de staalproduk
tie 3,3 miljoen ton.
Na auto-ongeluk
STUTTGART Na een auto
ongeluk bij Fulda is de 29-jarige Jo
sef Kraus gearresteerd. Hij werd
sinds paasmaandag gezocht in ver
band met de moord op zijn vrouw en
vier kinderen. In de verongelukte auto
van Kraus is volgen% de politie een
geweer met munitie gevonden. Kraus
zelf had slaaptabletten ingenomen,
vermoedelijk om zich van het leven
te beroven. Zijn toestand is zo
ernstig, dat hij niet kon worden ver
hoord.
Cijfers
Hoogovens gaf in 1968 461 min.
uit aan investeringen. Een belangrijk
deel-hiervan werd uit eigen middelen
gefinancierd.
Bierkenners
vragen
Nieuwe kans voor gedeporteerden
ATHENE Politieke gede
porteerden in Griekenland zul
len een nieuwe behandeling van
hun zaak krijgen. Commissies
van juristen zullen hun dossiers
bestuderen en een beslissing
nemen hetzij over de opheffing
van de deportatie, hetzij over
beperking van de duur van de
internering.
Dit is één van de liberalisatie-
maatregelen die door de Griekse jun
ta is genomen ter gelegenheid van de
tweede verjaardag van de militaire
staatsgreep op 21 april. Premier Pa-
padopoulos maakte de maatregelen
gisteren bekend tegenover de pers.
Andere maatregelen zijn:
vanaf woensdag zullen drie artike
len van de grondwet van kracht wor
den aangaande het recht van asiel, de
vrijheid van vergadering en het recht
van vereniging;
met ingang van 21 april zullen de
besluiten van de krijgsraden zelf
herzien kunnen worden naar aanlei
ding van verzoeken, die gedaan zou
den kunnen worden bij speciale
Het Amerikaanse leger neemt
proeven met een onbemande
jeep, die door middel van radio
op afstand bestuurd kan worden.
Het is de bedoeling het voertuig
te gebruiken voor het opsporen
van mijnen.
instanties, op voorwaarde, dat het
geen poging betreft om inbreuk te
maken op de staatsveiligheid en de
openbare orde;
een aantal ontslagen functionaris
sen zullen binnen enkele dagen in
hun functie worden hersteld. Het
gaat in het bijzonder om functiona
rissen van lage en minder hoge rang.
De zaken van diegenen onder de
functionarissen, die beschuldigd zou
den zijn van anti-nationale houding,
zullen afzonderlijk bestudeerd wor
den.
Perswet
Papadopoulos heeft bovendien be
kendgemaakt dat zeer binnenkort een
perswet gepubliceerd zal worden.
Ook zullen binnen een half jaar ju
ristencommissies verscheidene wetten
opgesteld hebben aangaande de toe
passing van verscheidene artikelen
van de grondwet, in het bijzonder
van wetten met betrekking tot de
onschendbaarheid van het briefge
heim, het recht van vergadering, ont
eigening de staat van beleg, het re
gentschap, de verkiezing van afge
vaardigden, de vorming van politieke
partijen, de strafrechtelijke verant
woordelijkheid van ministers en van
het constitutionele hof en de civiele
lijst van de koning.
RELLETJES IN
ANKARA
ANKARA De Turkse politie
heeft gisteren een kordon gelegd om
de universiteit van Ankara na vecht
partijen tussen stakende studenten
en rechtse „jeugdcommando's". De
studenten, die een zitstaking hielder
uit protest tegen de traagheid waar
mee de autoriteiten de universitaire
hervormingen zouden invoeren, ver
dreven de aanvallende commando's
uit de universiteitsgebouwen met
brandbommen en stenen.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Elf voor
trekkers van de Hilversumse
padvindersgroep De Argonauten
willen de route volgen van de
jonge Macedonische koning
Alexander de Grote, die in de
4e eeuw vóór Christus, na de
verovering van Perzië optrok
door het ruige Afghaanse berg
land tot in het steppengebied
van Centraal-Azië in het huidige
Pakistan.
Het reisschema is tot in de fines
ses uitgestippeld, de voorbereidin
gen voor het grootste deel achter de
rug, zodat de vertrekdatum al kan
worden vastgesteld op li juli.
De elf voortrekkers, voor het me
rendeel studenten (architectuur,
elektro-techniek, kunst- en filmaca
demie, theologie) hebben zich gron
dig op de Alexander-tocht voorbe
reid.
Zo zijn afgelopen maanden bijeen
komsten over historische en geogra
fische, sociale, culturele, economi
sche en politieke onderwerpen ge
houden. Daarnaast hebben zij zich
in een aantal talen zoals Perzisch,
Pashtu, Urdu, Russisch en Turks,
verdiept.
Organisator of zoals hij zichzelf
liever noemt „project-leader" is de
39-jarige Hilversummer mr. P. L.
Muller, in zijn vrije tijd voortrekker
bij de Argonauten, in het dagelijks
leven secretaris van de Fondation
Européenne de la culture in Amster
dam.
Vervolg-expeditie
„Onze aanstaande tocht moet
eigenlijk worden gezien als een ver-
volgexpeditie. Wij hebben in de zo
mer van 1965 ook een tocht in het
voetspoor van Alexander de Grote
gemaakt. Per auto reisden wij toen
drie maanden lang door Grieken
land, Turkije, Syrië en Libanon, Jor
danië, Irak en Iran (Perzië). Via Tur
kije en Macedonië keerden wij toen
terug in Nederland, vertelt mr. Mul
ler in zijn kantoor van de Fondation
Européenne de la culture.
De tweede Alexander-expeditie
zal in tegenstelling tot de eerste
maar zes weken in beslag nemen,
omdat velen van ons het zich niet
kunnen veroorloven langer weg te
blijven. Per chartervliegtuig gaan
wij naar Teheran, ons eigenlijk ver
trekpunt. Daar splitsen wij ons in
twee groepen. Laten wij het gemaks
halve groep A en groep B noemen.
Beide groepen verplaatsen zich per
auto.
Groep A, die uit vijf leden be
staat, maakt een vijfweekse reis door
Afghanistan, Turkestan, Pakistan
met als eindpunt Lahore in India.
Als wij toestemming krijgen van de
Russische autoriteiten gaan wij ook
naar Bukhara en Samarkand".
„Groep B, bestaande uit zes perso
nen, onder wie twee vrouwen, heeft
echter geen vast reisschema. Je kan
het een wilde groep noemen. Zij
reist kris kras door Afghanistan",
aldus mr. Muller.
Ontwikkelingswerk
De Argonauten denken tijdens
hun tocht vooral aandacht te schen
ken aan het dorpsontwikkelings
werk, met name in Afghanistan en
Pakistan; in Turkestan zullen zij
o.a. een speciale studie maken van
de Islamitische bouwkunst.
Hoe zijn de Argonauten eigenlijk
op het idee gekomen om deze histo
rische expedities te ondernemen?
„Dat is een lang verhaal", zegt
mr. Muller. „Tien jaar geleden be
dacht de Hilversumse padvinders-
groep opeens dat zij vijftien
jaar bestond. Er werd hartelijk ge
zocht naar een thema om de feeste
lijkheid aan op te hangen. Waarom
niet de klassieke reis van de legen
darische Argonauten?"
In 1960 werd de Argonauten-tocnt
verwezenlijkt. Met boeken in de
hand werd met een boot de route
waarlangs de Argonauten gingen ge
volgd: Midden-Griekenland, langs
de Sporaden de Dardanellen naar
de Kaukasus.
Deze tocht werd een enorm succes
en was tevens aanleiding voor een
tweede tocht, de zogenaamde The-
seus-tocht in 1962.
De voortrekkers verdienden zelf
hun reisgeld met het schrijven van
artikelen en het maken van foto's
Argonautenleider mr. Mulder
voor kranten en tijdschriften, voor
onderwijs- en wetenschappelijke in
stituten en musea. Ook zijn drie boe
ken over hun reizen verschenen, ter
wijl hun diaklankbeeld
programma's bij vele verenigingen
en scholen in het land bekendheid
hebben gekregen.
„Uit do toon"
De Argonauten kregen de smaak
van het reizen te pakken en organi
seerden in 1963 de eerste Alexander-
expeditie.
Ook voor hun nieuwe tocht willen
de voortrekkers het geld zelf bij
elkaar brengen.
De Hilversumse padvindersgroep
valt met haar activiteiten vergele
ken met andere groepen wel „uit do
toon". Dat willen wij ook, zegt mr.
Muller. Wij willen dat anderen ons
voorbeeld volgen. Het is een fijne
manier om het padvinder-zijn tot
uiting te brengen, aldus mr. Muller.
Eén geheel nieuwe formatie Man gedood ;n
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De voorzitter van
de Party van de Arbeid, dr. A. Von
deling, is verrast door een mogciyke
fusie van de Wassenaarse afdelingen
van zyn partij en D'66. Het feit dat
beide afdelingen geen progressief ak
koord willen aangaan, maar zich wil
len opheffen en een geheel nieuwe
formatie vormen, was voor dr. Von
deling nieuw.
Hij kon nog niet zeggen of de PvdA
voorstander is van deze manier van j
samenwerken. Daar zal in het par
tijbestuur eerst over moeten worden
gepraat De PvdA is overigens altijd
voorstander geweest van samenwer
king met D'66, vooral de laatste j
maanden. De Democraten hebben het
landelijk echter laten afweten, zodat
men in de PvdA de wassenaarse sa-
menwerking met enig leedvermaak
aanziet.
Overigens is de samenwerking tus
sen de PvdA en D'66 in Wassenaar
nog met helemaal rond. De huidige
CAIRO - Drie Amerikaanse artsen zijn in de Egyptische hoofd
stad aangekomen om vier Egyptenaren, een vader en zijn drie zoons
te onderzoeken, die in het bezit blijken te zijn van een hart aan de
re au .le nieren en e^n diagonaal darmkanaal.
Abael Moneim Aboe Sjamieh en zijn zoons Moesapha, Chaled en
Yasser zullen op kosten van de UNESCO per vliegtuig naar de VS
reizen voor een uitgebreid onderzoek en eventueel een behandeling
De vier Egyptenaren zijn overigens, naar het schijnt, ondanks hun
..afwijkingengezond en wel.
fractievoorzitter van de PvdA in de
gemeenteraad, de heer D. Bloemen
dal, is wel optimistisch gestemd over
de afloop van de besprekingen met
D'66. Hij verwacht dat nog deze
maand een principe-besluit kan wor
den genomen.
Daarna zullen de plaatselijke le
denvergaderingen dit besluit moeten
goedkeuren. Pas omstreeks juli ver
wacht men een concreet program te
hebben opgesteld.
Geruchten als zou een fusie al he
lemaal rond zijn, ontkent de heer
Bloemendal. Ook is het niet waai dal
over de samenstelling van de lijst
verschil van mening zou bestaan.
Daar is nog niet over gesproken.
AANVOERDER
Wel is het zeker dat D'66 een jon
gere lijstaanvoerder wenst. De so
cialisten willen de heer Bloemendal
weer graag als lijsttrekker.
De Tweede-Kamerfractie van D'66
wilde zich van elk commentaar ont
houden. zolang nog geen duidelijke
overeenkomst is gesloten. Dat men
het echter niet met de Wassenaarse
afdeling eens is, behoeft geen betoog.
Mr. H. A. F. M. O. van Mierlo heeft
zich de laatste tijd steeds duidelijk
uitgesproken voor het zelfstandig blij
ven van de partij. Een eventueel „ont
ploffen" van de Wassenaars afdeling
zal in' D'66-kringen dan ook niet met
geiuieh Worden ontvangen.
Het plaatselijk bestuurslid van
D'66 de heer Jongediik wil de samen
werking ook openstellen voor andere
Dartijen en groeperingen. Doel is een
lijst onder een geheel nieuwe naam
De ledenvergadering van D'66 staat
Dositief ten opzichte van de nieuwe
formatie.
EDE De 57-jarige Edenaar
Joseph Kerseboom is gisteren om het
leven gekomen als gevolg van een
bedrijfsongeluk bij de AKU. De heer
Kerseboom bevond zich in een meng-
trommel toen dit apparaat door een
collega in werking werd gezet. Pas
na een aantal omwentelingen werd
de heer Kerseboom ontdekt.
Onmiddellijk na het stoppen van
het rondtollende gevaarte werd het
levensgevaarlijk gewonde slachtof-
j fer naar een ziekenhuis gebracht. De
I heer Kerseboom overleed daar kort
na aankomst.
Volgens de lezing van de politie in
i Ede had de heer Kerseboom die bezig
I was met het schoonmaken van een
van de vier mengtrommels op de
viscose-afdeling vergeten een veilig-
1 heidspal om te zetten. Daardoor ging
de trommel draaien toen een van de
werknemers de mengmachine startte.
ARNHEM Het gerechtshof heeft
de 40-jarige Edenaar Joop V. over
eenkomstig de eis veroordeeld tot
vijf jaar met aftrek. V. stak vlak
voor Kerstmis 1967 zijn 33-jarige
echtgenote Koosje met een zakmes
neer. Onder de lichtjes van de kerst
boom liet hij haar doodbloeden.
Evenals voor de rechtbank, die V.
dezelfde straf oplegde, hield hij vol
dat zijn vrouw het. mes, waarmee ze
drie diepe steekwonden in haar hals
kreeg, zelf moet hebben getrokken.
Hij zei tijdens een worsteling haar
hand te hebben weggedrukt.
De rapporten van het gerechtelijk
laboratorium wezen anders uit. „Hij
probeert er op alle mogelijke manie
ren onderuit te komen", luidde het
oordeel van de procureur.
