„SCHEIDING IN DE PvdA BIJNA ONVERMIJDELIJK" {OEKELOZE KlAUTERPARTIJ Amerika dagen om rouwt dertig Eisenhower Moed der wanhoop Grote stroming PvdA vóór een compromis Kinderpostzegels ruim vijf miljoen Mr. Toxopeus: Kabinet inzet verkiezingen Zwartkijkers! aangifte formulier Dan kijkt u gerust! Duits atoomschip mag Nederlandse havens aan doen Kamervraag over verhoging van specialistentarief «anisatie van Or valsemunters in Durban ontdekt Aardverschuiving in Rio: 27 doden 9 ZATERDAG 29 MAART 1969 (Van onze parlementsredactie) GRONINGEN De fractieleider van de VVD in de Tweede Kamer, mr. E. H. Toxopeus, meent dat met name geschilpunten op het gebied van de buitenlandse politiek een scheiding in de PvdA „welhaast onvermijdelijk" maken. „Als de grens is bereikt die aangeeft waar men met zijn politieke tegenstanders te doen krijgt, zijn politieke vijanden, dan kan men niet langer samen in één partij blijven." Vrijwel alle politieke partijen kre gen van de heer Toxopeus, gister avond op de algemene vergadering van de WD in Groningen de wind van voren. Maar met enkele durfde hij het toc?h wel aan: „Als het kabi net-De Jong een evenwichtig beleid blijft voeren, willen wij dit kabinet tot inzet van de verkiezingen ma ken". Een ODU? Een uitbreiding over een nog breder vlak van de politieke meningsverschillen binnen ieder der partijen. Het gemeenschappelijk be leden geloof voert niet tot ge meenschappelijk politiek inzicht. Dit inzidht wint veld bij de aanhangers van de confessionele partijen. De PvdA? Een gezelschap waarmee voorshands geen enkele andere partij zal willen samenwerken. De kreet van Den Uyl, dat de PvdA er nu alles op zal moeten zetten de pro gressieve krachten uit ARP en CHU los te weken, getuigt daarom van een j mateloze zelfoverschatting, ingegeven door de moed der wanhoop. De vage droom van een progressieve concen tratie rond de PvdA lijkt nu wel geëindigd in een kil ontwaken: de I PvdA zal stellig verlies lijden, wat zij ook doet. KIP De KVP? Formuleringen als de „huidige" KVP horen thuis in het verleden. Zal de KVP zonder Schmelzer niet meer de huidige zijn? „Voor mij staat vast", aldus de heer Toxopeus, „dat met de KVP ook de ARP en de CHU door de PvdA in de ban zijn gedaan". Het gesprek van „De Achttien" kan niet zomaar wor den stopgezet. Dat blijkt uit de wan hoop van die confessionelen die hun hart aan de PvdA hebben verpand. D '66. Het zo onpolitieke ge zelschap. Niet politiek te plaatsen. Dat heeft D '66 gemeen met de con fessionele partijen. Eén ding staat vast: de politieke ontwikkeling in ons land zal niet dulden dat niet ruim vóór de verkiezingen D '66 kleur be kent". Van de VVD wordt bij alle onenig heid, nijd, haat, rumoer in andere partijen gezegd dat daar de rust van het kerkhof zou heersen. Wie niet heeft begrepen dat dat bittere af gunst is, is blind". BELASTINGEN Kijkgeld betalen moeten we allemaal. Dat staat in de wet. Wees verstandig en vraag een aan. Dat doet u zo Schrijf uw naam en adres achter op een lege envelop en stuur die - zonder postzegel - aan De heer Toxopeus ontvouwde een aantal liberale wensen, waarvan de meest ingrijpende wel is de wijziging van de progressielijn in de belasting heffing. Geen grote verlaging van de belastingdruk, maar wel een verschuiving in de belastingdrukver deling en daarmee samenhangend een verschuiving van directe naar in directe belastingen. De liberale fractieleider pleitte voor een verschuiving in de staatstaak, waar bij de staat wel hoge uitgaven voor de gemeenschap moet blijven doen, maar duidelijker dan tot nu toe moet nadruk komen te liggen op de zelf werkzaamheid en het initiatief van iedere burger die in staat is een deel van de staatstaak over te nemen: het wonen, bepaalde sociale voorzienin gen zoals eerste ziektekosten, kinder- bijslag, maar ook voorzieningen voor j cultuur, sport en recreatie. „Een libe- raai antwoord op de onvrede, voort- I komend uit het gev.oel van inge- kapseld" zijn". i Hij had lof voor het kabinet-De Jong. „Ik kreeg de overtuiging, dat, ondanks alle moeilijkheden, er j eensgezindheid bestaat". Lof voor het i terugdringen van de overheidsuitga- j ven tot de groei van het nationaal j inkomen. „De besluiten in een democratie" ging Toxopeus verder, „zijn niet ra dicaal, omdat de radicalen altijd de minderheid vormen. Ook zij zullen moeten begrijpen dat democratie be- tekent regeren bij meerder- j heidsbcsluit met eerbied voor en j bescherming van minderheden". LONEN Lof voor het kabinet, dat de vrije j loonvorming „terecht een royale kans Ij geeft". Applaus wanneer de dege- ringscoalitie de gemaakte afspraken over de belastingcorrectie nakomt. Een aanzienlijk deel van zijn rede ruimde de heer Toxopeus in voor de buitenlandse politiek. Afwijzing van totalitaire regimes, communistisch zowel als militair. Hij rekent op „een hachelijk voorjaar", want het com munisme staat niet toe dat een satel liet de weg naar de vrijheid inslaat. BONN Het Westduitse parle ment heeft gisteren zijn goedkeuring verleend aan een wetsontwerp inza ke een verdrag met Nederland, op grond waarvan de Otto Hahn, het eerste door kernenergie aangedreven I Duitse schip, toegang heeft tot de Nederlandse wateren en havens. Het verdrag van 28 oktober 1968 maakt het de Otto Hahn onder meer mogelijk erts te lossen in Rotterdam. De reder is ingeval van schade door kernenergie aansprakelijk tot een be drag van 400 miljoen mark. De bondsregering staat hiervoor garant Het sluiten van dergelijke verdrager is nodig omdat er ten aanzien van d' vrije doorvaart van atoomschepen i: vreemde wateren nog geen volken rechtelijke praktijk bestaat. De lijkwagen met het lichaam van ex-president Eisenhower verlaat het Walter Reedhospitaal op weg naar de rouwkamer in Gawler. Eisenhoioer krijgt een staatsbegraferiis in Washington voorafgaand aan de teraarde bestelling in zijn woonplaats Abilene. Daarom is de verhoging van de de fensie-uitgaven juist, al is het niet populair. „Ieder mens", aldus besloot Toxo peus zijn rede. „is wel eens geneigd onder druk te bezwijken en dan maar gemakkelijk een extreem standpunt in te nemen". Zo niet de WD en het liberalisme, dat zijns in ziens de toekomst heeft. DENNETJES OVER Mevrouw Van Someren-Downer, opvolgster van ir. K. van der Pols als voorzitter van de VVD, deed het van morgen nog eens dunnetjes over. „Op het ogenblik hebben we nog te ma ken met een normale Kamerfractie van de PvdA. Als daar straks een fikse Nieuw Links-vleugel in komt zal de scheiding der geesten zo dui delijk worden dat Vondelings snel- verband scheurt", was haar commen taar op de PvdA van dit moment. Ook zij wees D '66 als serieuze partner af. Over de extreme uitingen van links: „Als ik spreek over geïnspireerde oplossingen, dan bedoel ik niet de „instant pudding" progres siviteit. die sommigen thans aanhan gen. Ik noem dat instant pudding omdat er een soort kwasi-progressi- viteit is ontstaan. Alle ingrediënten plus het kleurtje zitten al in het pak je. je hoeft er alleen maar water bij te gooien. De ingrediënten kent u. Het zijn; een anti-Amerikaanse houding, ver goelijken wat in de communistische landen de vrijheid misdaan wordt, anti-Israël zijn, anti-Koningshuis en anti nog een heleboel meer". Een bomaanslag op het Italiaanse ministerie van onderwijs in Rome heeft gisteren twee personen licht gewond en bovendien vr\j grote schade aangericht in het interieur van het ministerie. Op de foto bekijkt minister van onderwijs Mario Ferrari Aggradi (rechts) de ravage. (Vervolg van pag. 1) President Nixon heeft een periode van rouw afgekondigd, die dertig da gen zal duren. De Amerikaanse vlag Zeil gedurende deze tijd halfstok han gen van alle openbare gebouwen en op de Amerikaanse schepen. Alle gro te effecten- en goederenbeurzen en regeringsbureaus zullen dan gesloten zijn. Nixon zei in.een verklaring, dat het voormalige staatshoofd een groot lei der is geweest, die een „unieke plaats inneemt in de geschiedenis' van Amerika en in de harten van vele mensen. Generaal Eisenhower is voor ons een bron van inspiratie ge weest. Elsenhower, zo vervolgde pre sident Nixon in zijn proclomatie tot het volk, heeft een kwart eeuw lang een moreel gezag uitgeoefend dat maar zelden geëvenaard is in de Amerikaanse geschiedenis. Zolang de DEN HAAG Het socialistische Tweede Kamerlid Van Lier heeft vernomen, dat de landelijke specia listenvereniging in de nabije toe komst richtlijnen wil geven voor het opstellen van declaraties voor parti culiere patiënten. Hij noemt daarbij de datum van 1 mei. In vragen aan de ministers van economische zaken en van sociale za ken en volksgezondheid herinnert de heer Van Lier eraan, dat de be windslieden recent hebben ontkend, dat de specialistentarieven 1 april zouden worden verhoogd, daarbij wijzende op het nog niet voltooide onderzoek naar de ontwikkeling van de specialistentarieven. De heer Van Lier vraagt tenslotte welke maatre gelen de bewindslieden zullen nemen als de specialisten niet binnen rede lijke grenzen blijven. mensen hun vrijheid waarderen, zal generaal Eisenhower onder ons aan wezig blijven zoals hij was in oor- logs- en in vredestijd, namelijk sterk, moedig en vol zelfvertrouwen. Ex-president Truman, zei dat men hem nog heel lang zal herinneren als de man die deleiding ad van de grote militaire kruistocht die West-Europa bevrijdde vön de slavernij der Nazi's. Zijn collega Lyndon Johnson noemde Eisenhower een groot-soldaat die zijn leven besloot als kruisvaarder voor de vrede. Russische lof De Russische VN-vertegenwoor diger Jacob Malik kenschetste Eisen hower als „een groot staatsman en militair" en als leider, die "van grote wijsheid blijk gaf". Hij zei nog dat de Russen „grote achting" voor Eisen hower hebben, die zij kennen als „een zeer bekwaam leider, die een grote bijdrage leverde tot 'de neder laag van de natlonaal-socialistische strijdkrachten in Europa. Malik bracht deze hulde aan Eisenhower in de Veiligheidsraad. Een ander geluid kwam van Oost— Duitsland. Het persbureau ADN zei, dat het presidentschap van Eisenho wer de geschiedenis is ingegaan on der het teken van de koude oorlog. „Zijn, Eisenhowers, politiek werd ge- knmerkt door de uitrusting van het Amerikaanse leger met kernwapens. De agressiepolitiek van Eisenhower vond volgens ADN haar hoogtepunt op het ogenblik van de uitzending van spionagevliegtuigen, hetgeen tot de mislukking leidde van de topconfe rentie van Parijs in 1960. ADN beschuldigde de overleden ge neraal ook na zijn presidentschap ge poogd te hebben invloed uit te oefe nen op de Amerikaanse politiek. Per trein Eisenhower zal woensdag worden begraven in Abilene, een stad in Kan sas waar hij hoewel geboren in Texas heel zijn jeugd heeft doorge bracht Volgens de voorlopige plan- mm DURBAN Een organisatie van valse munters met vertakkingen in de VS en in Zuid-Amerika, die voor meer dan een miljoen dollar aar valse bankbiljetten in omloop zov hebben gebracht, is in Durban ont dekt. Het onderzoek in deze zaal- wordt verricht door de FBI en dc Zuidafrikaanse autoriteiten. De arrestatie in Californië van 'wee Zuidafrikanen, een zekere Leith Jardine en zijn vrouw Carmel, die in het bezit waren van valse dollars, die zij probeerden uit te geven, heeft de Zuidafrikaanse politie op het spoor gebracht van de organisatie. Op 26 maart werd in Durban een grote valsemunters werkplaats ont dekt en vals geld voor een bedrag van 100.000 dollar inbeslag genomen. nen wordt maandag om 19.00 uur onze tijd in de nationale kathedraal te Washington een grote rouwdienst gehouden, waarvoor staatshoofden en regeringsleiders, uit tal van lan den worden verwacht. De overleden generaal zal 24 uur opgebaard liggen in het Capitool, het gebouw van het congres. Na de rouwdienst wordt het stoffelijk overschot per trein overge bracht naar de laatste rustplaats. (Zie ook elders in deze krant) Vaste W-avonden voor omroepen paan door HILVERSUM Het bestuur van de NTS heeft, zoals was te verwach ten, zijn goedkeuring gehecht ai.-n het plan om voorlopig van 1 oktober 1969 tot 30 september 1970 de omroep organisaties vaste televisie- uitzend- avonden te geven. Volgend jaar hoopt het bestuur tijdig klaar te zijn met een definitieve indeling van de (dan) beschikbare zendtijd. NCRV en VARA zullen dus bij in gang van het nieuwe winterseizoen op maandag om en om op Ned. 1 en 2 verschijnen, en KRO en AVRO doen dit op dinsdagavond. VPRO cn TROS gaan naar de donderdag en wisselen wekelijks op 1 en 2. de A-omroepen ruilen om de 8 weken van zender. De NTS verschijnt dan op woensdag op Ned. 1 en op zondag op Ned. 2. Op de resterende avonden zullen de vier A-omroepen rouleren. De kerkelijke zendgemachtigden gaan met hun Ken-merk-uitzendin- gen van dinsdag naar woensdag avond (7.31 uur) en blijven hun don derdagse halfuur op Ned. 2 behou den. Bij het bestuderen van de zendtijd indeling voor oktober 1970 wordt betrokken de juist-uitgebrachte „No ta Werkgroep uitgangspunten geza menlijk programma in radio en tele visie" en het eveneens verschenen „Rappport coördinatie in de Neder landse televisie", gemaakt door de afdeling Studie en Onderzoek NRU'NTS. RIO DE JANEIRO Bij aard verschuivingen in Rio de Janeiro en de Braziliaanse staat Minas Gerais zijn gisteren minstens 27 mensen om iet leven gekomen. In Minas Gerais kwamen 9 volwas- nen en 10 kinderen in hun slaap n toen een stuk spoordijk bezweek i tonnen aarde terecht kwamen op& huisjes onder aan de dijk. 'n Rio de Janeiro kwamen onder er vier kinderen om het leven. Zij rden bedolven onder het puin van ">tten, waarop reusachtige keien, geweekt door zware regenval, wa- 1 neergeploft. Verscheidene wijken Rio staan blank. ^LS om strijd hebben de politieke partijen en ook vele kranten beweerd dat het toch zo jammer is dat een grote, constructieve partij als de Partij van de Arbeid met zo'n geweldig brok bestuurs kracht zichzelf in het isolement heeft gedreven. Als om strijd hebben diezelfde stemmen verontwaardigd de op merking van partijvoorzitter Von deling van de hand gewezen dat dit krokodilletranen zijn. Als om strijd zijn ze er nu als de kippen bij. Vondeling vermanend terecht te wijzen, na zijn voorstel met de KVP in debat te willen. „Wat had hij nu anders kunnen verwachten, nog geen veertien da gen nadat diezelfde Partij van de Arbeid de KVP in de ban gedaan heeft". Als het voorstel van Vondeling, dat hij trouwens deze week na de afwijzing herhaald heeft, inderdaad de bedoeling heeft gehad de KVP nog verder in de al of niet ver meende conservatieve hoek te drukken, is die reactie wel begrij pelijk. Maar juist vanwege de on gerijmdheid van Vondelings uitno diging. juist omdat er een te genstrijdigheid in lijkt te zitten met wat het congres van de PvdA heeft besloten, zou zijn bedoeling ook nog wel een andere kunnen zijn. Sfel Stel dat Vondeling niet zo geluk kig is met de congresuitspraak over de KVP. Zo verwonderlijk zou dat niet zijn. Vlak voor het congres heeft hij zelf in een interview ge zegd geen definitieve afwijzing van de KVP te willen. En dat zei de man die de kans op samenwerking met de KVP op 0,0 schatte. Een kleine kans achter de komma zat er dus nog in. Stel dat Vondeling zich niet zo gelukkig voelt in het PAK, dat uitzichtloze groepje. Stel dat Vondeling langs deze weg wil bewijzen dat de „huidige" KVP van de congresuitspraak de huidige KVP niet meer is. Het zijn en blijven voorlopig na tuurlijk veronderstellingen. Maar ze gaan er wel van uit dat Vonde ling een verstandig man is. Dat ook hij weet dat het de PvdA electo raal voor de wind ging toen het samenwerkte met andere partijen in de brede basis, dat de teruggang van de PvdA is begonnen op het moment dat Drees wegging en de partij zich zogenaamd scherper wilde opstellen, dat de overgrote aanhang van de PvdA het meest gebaat is bij een deelnemen aan de regering, bij een geleide ontwikke ling, eventueel bij het compromis dat hoeft toch geen vies woord te zijn met andere partijen. En de veronderstelling gaat ook uit van de oprechtheid van dege nen die het argument van de bestuurbaarheid van ons land, een zeer achtenswaardig argument, aanvoeren. Wat dat betreft heeft de Arjos het goed aangevoeld door de KVP te vragen vergevingsgezind te zijn ten opzichte van de PvdA. De onlangs tot hoogleraar in Nij megen benoemde dr. A. Hooger- werf, die een vrij grote invloed heeft op vele jongeren in de PvdA, heeft in 1961 in een brochure voor de Arjos gezegd drie stromingen in de toekomst te zien: een gematigd conservatisme, een gematigd libe ralisme en een gematigd socialisme. Hij heeft dat een maand geleden in een interview in onze krant her haald. Ongelijk? Het merkwaardige is dat de ont wikkeling van de laatste jaren hem schijnbaar in het ongelijk stelt. In nlaats van toenadering worden be trekkelijk geringe scheidslijnen tussen de politieke partijen opge blazen tot breekpunten. Maar die kunstmatige crisis is niet houd baar. want dc geschilpunten zijn niet groot. Niemand zal ontkennen dat de politieke kernpunten van dit ogen blik, die als we de politieke praat jes moeten geloven ook weer ken merkend zouden moeten zijn voor het onderscheid tussen progressief en conservatief, en die we noemen: democratisering, inspraak, het op komen voor de zwakke, niet in elke partij erkend zijn. Om er dan nog maar van te zwijgen dat de poli tiek in ons land in de schaduw wordt gesteld door wat economisch mogelijk is. Zie wat het kabi- net-Cals. „een vooruitstrevend ka binet", deed en wat het kabinet-De Jong. een behoudend kabinet ge noemd, doet Er is een grote stroming in de PvdA die het compromis niet schuwt Het zou kunnen zijn dat Vondelings uitnodiging aan de KVP ingegeven is door de we tenschap dat een gematigd socia lisme in Nederland slaagt waar de extreme uitingen voor het moment grappig kunnen zijn maar op de lange duur niet houdbaar. Toxopeus had gisteravond wel gelijk toen hij zei: „De vage droom van een progressieve concentratie rond de PvdA lijkt nu wel geëin digd in een kil ontwaken: de PvdA zal stellig verlies lijden, wat zij ook doet". Met dit alles wil helemaal niet gezegd zijn dat het „één pot nat" is. Elke stroming van de drie bezit een eigen visie op de maatschappij, die soms wordt gevoed door een eigen levensbeschouwing. Het alternatief, D'66, heeft die visie nog niet, zegt Van Mierlo. Dat is alleen nog maar een aanzet tot een visie. Grondwet Mei dat al is de positie van het kabinet-De Jong versterkt en ook dc confessionele partijen kunnen het ontkennen of niet de positie van de VVD. Een eerste succesje boekten de liberalen deze week in dc Kamer toen KVP, ARP en CHU op strikt formele gronden weiger den te debatteren over de grond wetsherziening en de wijziging van het kiesstelsel. Het is een publick geheim dat als er deze periode een kabinetscrisis zou komen, dit wel eens de aanleiding zou kunnen zijn. Toxopeus en de zijnen willen geen aantasting van het stelsel van j evenredige vertegenwoordiging en geen districten met lijstbinding binnen die districten. De liberalen zouden gedecimeerd uit de verkie zingen komen, de confessionelen niet. Daarom zwijgen tot na 1971. Geen sterk puntjè. Maar dat is een kabinetscrisis op dit moment ook niet. C. VAN DER WILD Kaarten waren zeer in trek (Van een onzer verslaggevers) AMSTERDAM Dank zij de ijver van duizenden schoolkinderen en de plaatselijke actiecomités heeft de verkoop van de kinderpostzegels en -kaarten opnieuw een record- -opbrengst tot resultaat gehad. Met 500.000 meer dan in 1967 steeg de totaal-opbrengst in 1968 tot 5.100.000. Al is voor het eerst de 5 miljoen overschreden, toch heeft de actie ditmaal niet zo'n grote sprong omhoog gemaakt als in de meeste voorgaande jaren het geval was. Reden hiervoor is de sterk vermiinderde verkoop van kinderpost zegels in de postkantoren, dit wordt geweten aan de moeilijke situatie op de internationale postzegelmarkt Maar de schoolkinderen op het ogenblik doet ruim 80 pet van de Nederlandse scholen mee hebben zich extra geweerd en meer ingeza meld dan ooit. Hiermee werd de ze gelverkoop toch aardig gered. Rebus Groot was echter ditmaal de be langstelling van het publiek voor de diverse soorten mooie kaarten. Voor al de grote, op zijde uitgevoerde kaar ten werden druk verkocht. De jaarlijkse rebus stond Iets min der dan anders in de gunst van het publiek, maar bracht toch nog ruim 25.000 op tafel. Voor de verwende Kinderpostzegel actie betekent het resultaat 1968 een bescheiden vooruitgang, maar niette min nog „winst voor het kind" en daar gast het om. Het Nederlands Comité is alle kopers cn verkopers opnieuw hartelijk dankbaar. Voor de filatelisten de gebruikelij ke details: er werden 2.207.483 postze- gels van 12 +8 ct verkocht, 1.272.450 van 15+10, 2.361.310 van 20+10, I 1.246.135 van 25+10 en 1.157.710 van 45 +20 ct. Schoolkinderen verkochten 2.536.347 velletjes gevarieerde postze- I gels die 156 +94 ct kostten. ZWOLLE Honderden mensen zijn gisteren getuige geweest van een I 'keloze klauterpartij van de 35-jarige Zwollenaar C. E. De man. die wegens •fstal gezocht werd en door de politie achterna werd gezeten, klom langs buitenkant van een 40 meter hoog flatgebouw via de balkons van de vierde 'ar de tiende etage. Daar liet hij zich na twee en hall uur ten slotte door politiemannen en ;tbewoners overreden naar binnen te gaan en zich over te geven. De politie was ter ore gekomen, dat E. zich bevond op de vierde etage van ren vriend, die afwezig was. Toen de man na herhaalde sommaties niet open deed. sloeg de politie een ruit in, waarna E. het balkon opvluchtte. De man verklaarde zijn klimpartij met de opmerking, dat hij geen zin had om te zitten. Moord in ziekenhuis PARIJS Een ziek, de 31-jarige mevrouw Michelle Bouquin. die ver pleegd werd in het Parijse ziekenhuis Bichat. is gisteren in haar bed door twee kogels van het leven beroofd. De moordenaar, een zekere André Gabriel, een 55-jarige handelsverte genwoordiger, meldde zich later bij de politie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 9