MASSAAL ONTSLAG DREIGT
Commentaar
Produktiestijging
voor meer winst
Onzichtbare tanks
lente
In Friesland woedt een zenuwenoorlog
Kans op uitbreiding van busstaking
Fusies
nodig
(jjjTA)
HIT WEEK
Aanhoudend droog
Splijtstoffabriek met 25 ton
pindarotsjes
JAMIN
NEDERLANDSE WERELDPRIMEUR
Lentebode
AJAX lootte
Spartak
Tnrava
VOOR IEDER DIE
NU EEN NIEUWE
ABONNEE OPGEEFT.I
Vrijdag 21 maurt 1969 - 49ste jaargang
Nieuwe LeMse Courant STr
pjricliur: F. Diemer
hoofdredacteur: Dr. E. Diemer
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
„Stantvastich ie ghebleven
mijn hert in teghenspoet!"
Hoofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Postbus 76
Telefoon 31441
Giro 58936 Abonnementsprijzen p. w. 1,10, p. m. 4,70, p. kw. 14,10
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
De grafisch ontwerper Rund
Sternau uit Amsterdam, die
vorig jaar in Oost-Berlijn tot
twee jaar en negen maanden
gevangenisstraf werd veroor
deeld, is gisteravond, na zijn
vervroegde invrijheidsstelling,
op Schiphol aangekomen. Op de
foto werd hij hartelijk verwel
komd door de moeder van zijn
vriend Lood van Bennékom, die
nog in Oostduitse gevangen
schap zit.
De busstaking in Friesland wordt al
„zenuwenoorlog" genoemd. Over en
weer (ven werkgevers- en werknemers
zijde) wordt dreigende taal geuit. Ver
anderd is er evenwel nog niets, zodat
voor een uitbreiding van de staking
naar andere vervoersgebieden moet
worden gevreesd. Dit ten koste van nog
meer ongemak voor de „consument",
die juist in de provincie op openbaar
vervoer is aangewezen. Het enige alter
natief is een taxi
Particulier
initiatief
(Van een onzer verslaggevers)
LEEUWARDEN De stakende buschauffeurs in Friesland
zijn vastbesloten als overwinnaars uit het strijdperk te voorschijn
te komen. Zij peinzen er niet over het werk te hervatten vóór de
directies der busondernemingen door de knieën zijn gegaan en
de nieuwe cao voor het streekvervoer hebben getekend.
9?
De mensen openbaren hun
rakter door niets zozeer,
als door hetgeen zij belache
lijk vinden.
GOETHE
,Ik maak een eigen zebra. Dan
kan Tommy's broertje veilig
DOVEN Scandinavië handhaaft
D zich een gebied met hoge
barometerstanden. Een uitloper
ervan strekt zich naar Frank
rijk en het westelijk deel van de
Middellandse Zee uit. In Noord
en Midden-Scandinavië komt
's nachts strenge tot zeer strenge
vorst voor. In Polen en Duits
land daalt het kwik tot vijf gra
den onder nul, terwijl in ons
land hier en daar een minimum
temperatuur van drie graden
onder nu wordt gemeten. Het
komende etmaal houdt de aan
voer van koude en droge lucht
met e enmatige oostelijke wind,
aan, zodat er in het tem per a-
tuurverloop niet veel verande
ring komt.
Droog en overwegend zonnig
weer. Matige, in het Wadden
gebied krachtige oostelijke wind.
Vannacht plaatselijk lichte vorst.
Morgenoverdag ongeveer dezelf
de temperaturen als vandaag.
VERWACHTING VOOR
ZONDAG
Aantal uren zon: twee of
meer. Min. temp. omstreeks
normaal. Max. temp. omstreeks
normaal. Kans op een droge
periode van minstens 12 uur:
95 procent. Kans op een geheel
droog etmaal 80 procent.
a Maart: Zon op 6.38. zon onder
18.56. maan op 7.46. 26 maart eerste
kwartier.
JOHANNESBURG Bij een on
deraardse ontploffing in een goud
mijn bij Welkom in Oranje Vrijstaat
lijn gisteren zeven mijnwerkers om
Wt leven gekomen.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG In het verdrag tussen Nederland, Engeland en
West-Duitsland inzake uraniumverrijking volgens de ultra-centri
fuge-methode (Kistemaker) is de mogelijkheid opengehouden dat
Nederland een grotere fabriek krijgt dan in principe is overeenge
komen.
Het ziet er evenwel nog niet
naar uit dat dit spoedig zal ge
beuren. De directeur van de
Friese autobusonderneming
Zuid-Westhoek (ZWH), de heer
M. de Boer, heeft gisteren ge
dreigd al zijn chaufeurs te zul
len ontslaan als het werk niet
„spoedig" wordt hervat. Een
uiterste termijn werd daarbij
echter niet genoemd.
De heer De Boer zei, dat gezocht
wordt naar ander personeel, maar
de vakbonden menen dat de ZWH
daarin niet zal slagen. „De arbeids
bureaus zullen daarbij geen bemid
deling verlenen, terwijl bovendien
nauwelijks een chauffeur gevonden
zal kunnen worden die bereid is bij
de ZWH te gaan werkgn".
Zeuuweiioorlog
Stakingsleider L. W. Jenezon van
de Algemene Nederlandse Vervoers-
bond (NVV) noemde de ontslagdrei
ging een stap, die „volkomen past
in de zenuwenoorlog, die thans in
Friesland gevoerd wordt".
Volgens de overeenkomst van 11
maart die in Londen is gesloten, zal
Nederland een proeffabriek krijgen
die 25 ton per jaar produceert: die in
Engeland zal 300 ton produeeren.
In 1971 zal de Nederlandse fabriek,
vrijwel zeker in Almelo, gaan draai
en. De Engelse is in 1973 zover. Daar
ligt ook de kans voor Nederland te
profiteren van de bepaling dat de
omvang van de beide fabrieken nog
kan worden herzien. Dat is belang
rijk omdat bij een produktie van 25
ton de exploitatiekosten gedekt zijn,
terwijl de Engelse produktie van 300
ton een zeker rendement oplevert.
Nederland zal tot 1973 ƒ51 miljoen
aan investeringen op tafel moeten
leggen, waarvan het bedrijfsleven
Philips, Werkspoor, Shell en
Staatsmijnen 15 miljoen voor
zijn rekening neemt. Een holding
company, waarin Engeland,
West-Duitsland en Nederland voor
gelijke delen deelnemen, zal voor 51
procent in de beide installaties
geïnteresseerd zijn. Engeland vult de
resterende 49 procent voor de Britse
fabriek aan, Nederland en Duitsland
nemen samen de rest van de Neder
lands^ voor hun rekening.
Uranium
Minister De Block heeft dit gister
middag meegedeeld aan de vaste Ka
mercommissies voor Kernenergie en
Buitenlandse zaken. Naar hij zei kre
gen zijn plannen een gunstig onthaal,
hoewel hij moest toegeven dat het
project wat investeringen betreft,
geen Concorde is.
De drie landen zullen samen een
joint committee vormen, dat met una
nimiteit besluiten zal nemen, belast
is met de politieke aspecten en ook
toezicht houdt op naleving van de
non-proliferatie.
In de overgangsfase zal dit comité
ook andere taken hebben die nauw
samenhangen met de besteding van
de overheidssubsidies.
Het ziet er niet naar uit dat andere
landen spoedig zullen kunnen deel
nemen in dit ultracentrifuge-project.
Dat kan pas, aldus minister De
Block, als de besprekingen van de
drie zijn afgerond. Een werkgroep zal
richtlijnen opstellen voor de uitbrei
ding tot andere landen. Zoals bekend
hebben Italië en België veel be
langstelling.
In een latere fase kan de holding
voor 100 procent deelnemen in de
twee fabrieken en ook in nieuw op te
richten installaties. Minister De
Block sloot de mogelijkheid niet uit,
dat dit in België of Italië zou kunnen
zijn. Een dergelijke opzet maakt de
onderhandelingspositie met andere
partners gemakkelijker.
Naast de holding wordt een andere
organisatie opgericht, waarin ook de
drie landen gelijkelijk belang heb
ben, die belast zal zijn met de bouw
en de exploitatie van centrifuges en
het ontwerpen van verrijkingsinstal
laties. De administratieve staf komt
in Duitsland, de technische staven
blijven voorlopig in Engeland en Ne
derland.
Voor vervolg zie pag. 19
200 gram van 105 voor 95
niet te geloven voor die prijs!
Minister Luns, gesecondeerd
door een aantal onvervalste Vo-
lendammers en een Volendamse.
Het zijn Nederlandse artiesten
die mee zullen werken aan de
Holland-show 1969. Wie goed
kijkt ziet vast wel een paar fa
vorieten van het scherm.
De chauffeurs van de ZWH heb
ben gisteravond in een vergadering
te Balk besloten de staking tot het
bittere einde door te zetten. Van
morgen vroeg werden alle garages
van het bedrijf weer bewaakt om po
gingen tot uitrijden van de bussen
te verhinderen.
Ook de chauffeurs van het Leeu
warder Autobusbedrijf (LAB) posten
bij de ZWH. De eigen directie had
besloten geen uitrijpogingen meer
te ondernemen om schade aan de
bussen te voorkomen. Bij het LAB
staken niet alleen de chauffeurs,
maar ook het technisch personeel.
De directeur van deze onderneming
heeft laten doorschemeren het be-
dryf van de hand te zullen doen als
er een redeljjk bod op gedaan zou
worden.
Adhesie
Intussen krijgen de Friese sta
kers adhesiebetuigingen en toezeg
gingen voor steun van collegaês uit
alle delen van het land, waaronder
uit Rotterdam (de RET en een par
ticuliere busonderneming), Den
Haag (HTM) en Alkmaar (NACO).
Diverse chauffeurs zijn naar Fries
land gekomen om bij het posten be
hulpzaam te zijn. Zoals bekend heb
ben de Friezen al eerder daadwer
kelijke steun gekregen van chauf
feurs vaa de NZH.
In Lemmer is het gisteravond op
nieuw tot een incident gekomen. Een
der directeuren van de ZWH, de
heer J. Kuipers, slaagde erin met
een bus uit de garage te komen en
de straat op tc rijden. De posters
konden niet verhinderen, dat de heer
Kuipers een rondje van een halve
kilometer reed, maar wel reeds hij
een geparkeerde bakfiets omver.
Vannacht zijn de ramen van de
privéwoningen van drie staffunctio
narissen van de ZWH in Balk met
verf en zeep beklad. Op één der ra
men stond „verrader" geschreven.
In Emmeloord werd een bus tegen
gehouden en naar de garage in
Zwolle teruggestuurd.
Zeeland
Gedeputeerde Staten van Zeeland
hebben de drie vervoersbonden een
telegram gezonden waarin werd ver
zocht een staking bij de Zeeuws-
vlaamse busonderneming in het al
gemeen belang te voorkomen.
De Protestants-christelijke bond
van vervoerspersoneel heeft daar
op .geantwoord, dat zelfs na het ul
timatum nog een poging is aange
wend om de directie van dit bedrijf
tot andere gedachten te brengen,
omdat zy (volgens de CNV-bond)
kennelijk niet weet of niet wil be
grijpen waarom het eigenlijk gaat.
De vakbonden zijn voorne
mens na de busondernemingen
in Friesland ook andere bedrij
ven, die weigeren de cao te on
dertekenen, stil te leggen. Daar
over zal begin volgende week
nader worden beraadslaagd.
Reorganisatie
Mr. D. van Setten, voorzitter van
de KNVTO (organisatie van trans
portondernemingen) schrijft deze
week in het blad De Nederlandse
Onderneming dat het hele busvervoer
in ons land dringend aan reorganisa
tie toe is. Hij wijst erop. dat het
stadsvervoer het rendementsprincipe
al lang heeft losgelaten, in tegenstel
ling met het streekvervoer.
Volgens hem moeten vervoers
ondernemingen meer overeenkomsten
aangaan met gemeenten die zij be
dienen. Streekvervoerders zouden hun
netten moeten doorlichten en het re
sultaat met de overheid moeten be
spreken. Het verschil zou dan door de
overheid moeten worden bijgepast.
EINDHOVEN De door ons land gekochte
Leopardtanks zullen de eerste tanks ter wereld zijn
die zich in het donker „onzichtbaar voor de vijand"
zullen kunnen verplaatsen. De Koninklijke Land
macht heeft hiervoor bij Philips zogenaamde pas
sieve helderheidsversterker rijperiscopen besteld
ter waarde van ongeveer vijftien miljoen gulden.
De order betekent dat de heldcrheidsversterker appara
ten voor het eerst in Europa in serie zullen worden
geproduceerd en ook dat Nederland het eerste land ter
wereld zal zijn. dat zijn tanks met dergelijke moderne
apparatuur zal uitrusten.
Philips heeft sinds 1964 gewerkt aan de ontwikkeling
van passieve rijperiscopen met behulp waarvan men ge
pantserde eenheden in duisternis, „onopgemerkt door de
tegenstander", moet kunnen verplaatsen. De helder
heidsversterkers, die werken op het principe van licht-
versterking, zijn dermate gevoelig dat de chauffeur van
een tank zelfs bij sterrenlicht nog voldoende kan waarne
men om met volle snelheid te rijden.
Totnutoe maakt men voor het rijden van tanks bij
nacht overal ter wereld nog gebruik van infrarood. Aan
gezien men hierbij met infraroodkoplampen moet rijden,
kunnen de tanks door de tegenstander gemakkelijk met
infrarood detectors worden opgemerkt. De nieuwe helder-
heidsversterker kan op geen enkele wijze worden op
gespoord. Het kan bovendien in alle gangbare tanks wor
den ingebouwd. Er was vele jaren tevergeefs gezocht
naar een oplossing van het „infrarood-probleem".
Als niemand het nog geloven wil
dat het werkelijk lente is en tot
vandaag toe was de natuur alles
behalve geneigd om zich te onder
werpen aan het dictaat van de sei
zoenwisseling dan levert deze
ooievaar, die na de gebruikelijke
verre reis uit zuidelijker windstre
ken op zijn lentenest in Frankfort
is teruggekeerd, wel het doorslag
gevend bewijs.
PARTICULIER initiatief in het be-
drjjfsleven bl(jkt steeds weer tot
bijzondere resultaten te kunnen lel
den.
Een bouwonderneming in Rheden,
die jaarlyks ongeveer duizend wo
ningen oplevert, Reinbouw Intermed,
heeft voor eigen rekening by het
NIPO een woningbehoefte-onder
zoek laten verrichten in de gemeente
Rheden, dat bijzonder interessante
gegevens heeft opgeleverd.
De feiten die zo aan het licht zijn
gekomen over de huisvesting, de
huisvestingsbehoeften, de huren, enz.
zijn waarschijnlijk van meer dan
plaastelljke betekenis.
Het particulier initiatief heeft hier
een noodzakelijke aanvulling gebo
den op het woning- en bevolkings
onderzoek, dat de regering periodiek
instelt over het gehele land. De resul
taten van het onderzoek in Rheden
zijn gedetailleerder en meer specifiek
uitgewerkt, zodat deze voor het
bouwbedrijf beter hanteerbaar zijn
en de belangen van de volkshuisves
ting beter kunnen dienen.
De rapporten die op deze wyze tot
stand zijn gekomen maken het zon
neklaar, dat er nog veel meer samen
spel moet komen tussen regering en
bedrijfsleven om tot een zo goedkoop
mogelijke maar ook een meer effi
ciënte woningproduktie in Neder
land te komen.
Resultaten van het onderzoek in
Rheden wijzen uit, dat de gericht
heid van het regeringsbeleid wat be
treft de woningbouw niet altijd in
overeenstemming is met de werke
lijke situatie op het gebied van de
huisvesting. Voortgang van het be
drijfsleven op deze weg verdient
daarom alle aanbeveling.
De onderneming heeft al aangekon
digd de onderzoekingen op ruimere
schaal te zullen voortzetten.
In het belang van de volkshuisves
ting verdient het initiatief de aan
dacht van het betrokken departe
ment.
BRUSSEL Ajax zal in de hal
ve finale van de strd om de Europa
Cup voor landskampioenen moeten
aantreden tegen de Tsjechische club
Spartak Trnava. Dat werd rond het
middaguur in Brussel bij loting be
paald. De tweede wedstrijd in de
halve eindstrd gaat tussen AC Mi
laan en bekerhouder Manchester
United.
Ajax dat als speeldata 2 en 9 april
heeft voorgesteld, zal eerste wed
strijd in Amsterdam moeten spelen
en de return in Tsjecho Slowakije.
De finale wordt in Madrid gehou
den.
Gezellige kaars in eeo
glas
Terwijl hij de lucht in
uw kamer zuivert, ver
spreidt hij een heerlijk
frisse geur.
per kwartaal
Ik geef op als
nieuwe abonnee;
Als beloning voor mijn aktiviteit
ontvang ik een "Gouda Bouquet".
De nieuwe abonnee krijgt onze krant
veertien dagen gratis.
inzenden aan Bureau van dit blad hokje zwart maken naar keuze
Postzegel is niet nodig als u op de envelop schrijft:
Nieuwe Leidse Courant, Antwoordnummer 267, Leiden