INJUISTE INFORMATIES Pro"i,M"'
VAN NARCOTISEUR
Leraar te links
voor werkweek
Shell investeerde in tien
jaar twee miljard gulden
Webster schrijft
referendum uit
Splijtstof-
fabriek
BU BASISONDERWIJS
LIGGEN PROBLEMEN
Luns: Crisis
landbouw
in de herfst
\Prof.
■I-
INDONESISCHE BESCHULDIGING:
Wertheim agent
van Peking
Produktiviteit werknemers toegenomen
Lentepaar
Sterven aan een
gebroken hart"
Eis 3 jaar voor
wurging weduwe
MEER PARA S
GEEN PARADE
IN BREDA
Minder boter
naar Engeland
19
VRIJDAG 21 MAART 1969
Beslissing, van
hof beslaat
pagina
DEN HAAG De narcotiseur,
die Mia Versluis verkeerd heeft
behandeld, is door het Amster
damse Gerechtshof veroordeeld
tot duizend gulden boete. Uit de
overwegingen van het hof blijkt,
dat hij het vertrouwen in de
stand van de geneeskunde heeft
ondermijnt.
Mia Versluis is. zoals bekend,
uit de narcose niet meer tot be
wustzijn gekomen en het hof
xegt nu, dat de narcotiseur hier
over deels onjuiste, deels onvol
ledige en onvoldoende gegevens
had samengesteld.
ROME/SCHIPHOL Aan hel eind
ran zijn bezoek aan Italië heeft mi
nister Luns gezegd le v-rezen, dat
lich in de herfst moeilijkheden voor
doen om het landbouwvraagstuk in
de Europese gemeenschap.
Hij meent, dat Frankrijk zich niet
ral losmaken van de Westeuropese
Unie, omdat het verdrag o.a. de toe
zegging van West-Duitsland inhoudt
dat het niet zal streven naar het be
zit van kernwapens.
Italië steunt het initiatief van Ne
derland betreffende het beleggen van
een Europese topconferentie. In het
algemeen bestaat tussen beide landen
grote overeenstemming over Euro
pese problemen.
Voorts heeft Italië veel belangstel-
ing voor het ultracentrifuge-project
■an Nederland, Engeland en
West-Duitsland ter verrijking van
uranium.
Beide landen bepleitten hervatting
van de ontspanningspolitiek ten op-
K.ite van Oost-Europa. Het huidige
«inflict tussen Moskou en Peking
wen zij als aansporing tot een dialoog
ijlden de westerse en oostelijke
Wokken.
Paus
Mr. Luns sprak gisteren bijna drie
F kwartier met de paus. Na afloop
j beperkte hij zijn commentaar tot de
I volgende zinnen: „De paus heeft zijn
F gevoelens van affectie en respect on-
I derstreept voor het Nederlandse volk.
I Hij sprak daarbij zijn grote voldoe-
I ning uit dat zoveel Nederlandse gelo-
I vigen met zoveel trouw vasthouden
aan de leer van de Roomse kerk en
I het in die kerk heersende opperge-
"g
In de Nederlandse Staatscourant
van gisteren worden viereneenhalve
pagina ingenomen door de tekst
van de beslissing van het Gerechts
hof. In deze tekst worden, zoals
gebruikelijk in het medisch tucht
recht, geen persoonsnamen, plaats
namen of afkortingen daarvan ge
bruikt.
Op 29 januari werd reeds het be
richt verspreid, dat het hof te Am
sterdam dr. B. P. de P. te Ensche
de had veroordeeld. Toen werd ook
gemeld, dat de beslissing in de
Staatscourant zou worden gepubli
ceerd.
Tekort geschoten
In deze beslissing over het geval
van de nu al byna drie jaar bewuste
loze 22-jarige Mia Versluys wordt
gezegd, dat de narcotiseur in zjjn ver
plichtingen. die hij had tegenover de
patiënte, haar verwanten en tegeno
ver de gemeenschap tekort is gescho
ten.
Het moet hem duidelijk zyn ge
weest. dat de narcose, die tot „ont-
hersening" had geleid, een gebeur
tenis was „die bij de naaste verwan
ten van de patiënte gevoelens van he
vige verontrusting, van angst voor
narcose en wellicht van een zeker
wantrouwen tegenover hem veroor
zaakte. Hierby kwam nog het ge
vaar. aldus staat in de beslissing, dat
het wantrouwen zich uitbreidde tot
de narcotiseurs In het algemeen.
Het hof spreekt verder uit, dat de
narcotiseur onverantwoord handelde,
toen hij de chirurg toestemming gaf
met de operatie (een lichte ingreep,
eerst aan de rechter- en daarna aan
de linkerhiel) te beginnen.
Het meisje had toen een bleek
blauwe gelaatskleur. Tijdens het laat
ste deel van de operatie constateerde
de narcotiseur, dat het met de patiënte
niet goed was. De chirurg vroeg of
hij de operatie af kon maken. De
narcotiseur zei, dat het vlug moest
gebeuren.
„Hartstilstand"
Er volgde een onderzoek en een
discussie tussen de narcotiseur, de
chirurg en een in consult geroepen
hartspecialist.
Bij deze discussie is over „hartstil
stand" gesproken. Hierna scheen de
toestand van het meisje wat te ver
beteren.
De zogenaamde „onthersening"
heeft zich voorgedaan tijdens de
operatie wegens zuurstofgebrek.
Zoals bekend, was de fout, dat Mia
Versluys een verkeerd gas in plaats
van zuurstof is toegediend.
Later verklaarde de chirurg als
getuige-deskundige. dat hij achteraf
concludeerde, dat het meisje Tijdens
de operatie „onthersend" was.
Het Amsterdamse hof wil de nar
cotiseur niet verwijten, dat hy na een
onderzoek en in overleg met de chi
rurg de operatie heeft laten voort
zetten.
Dood
Ook wil het hof de narcotiseur niet
schuldig verklaren, omdat hy de
ouders een voorstel had gedaan om
de medische behandeling van het
meisje te beëindigen.
Volgens vader Versluys vroeg de
narcotiseur vijf maanden na de ope-
DJAKARTA „De Amster
damse prof. dr. W. F. Wertheim
is een agent van Peking, die de
betrekkingen tussen Nederland
en Indonesië tracht te saboteren
en wil verhinderen, dat Den
Haag hulp aan Djakarta ver
leent.''
In een hoofdartikel in de Indonesian
Observer wordt Wertheim beschreven
«ls een linkse intellectueel en een
bewonderaar van de afgezette presi
dent Soekarno.
Het is het tweede dagblad, dat zich
de laatste dagen tegen Wertheim keert.
Deze zou de communisten ook ge
steund hebben na de mislukte staats-
greep van 1965 en het Indonesische
i leger beschuldigd hebben, de putsch
zelf op touw te hebben gezett
ratie een „canule" die was aan
gebracht om de ademhaling van Mia
te garanderen, te verwijderen om zo
de dood van het meisje te bevorderen.
Dit voorstel is gedaan tijdens een
gesprek met de ouders in aanwezig
heid van een predikant.
Het verzoek van de narcotiseur is
begrijpelijk, zegt het hof. De grens
van het oirbare is niet overschreden.
Het hof wyst in dit verband op
een verklaring van een getuige-des
kundige, dat de hersenen zo kunnen
worden beschadigd, dat niet meer
van het voortbestaan van de persoon
kan worden gesproken en de uit
gebreide verzorging en verpleging
j niet meer vanzelfsprekend zijn. Dat
was de conclusie van een gesprek
tussen artsen, theologen, psycholo
gen en juristen.
Daarnaast, aldus het hof. bestaat
de opvatting, dat het stopzetten van
de medische behandeling gelijk staat
met moord.
Wel vindt het hof het onjuist, dat
de narcotiseur zelfstandig besloot dit
voorstel te doen. Een dergelijk voor
stel is immers zo verstrekkend, dat
het besluit met alle denkbare waar
borgen moet zijn omkleed en de in
stemming moet hebben van deskun
dige medici.
In eerste instantie had een me
disch tuchtcollege in Zwolle de nar
cotiseur reeds tot 1.000 gulden boete
veroordeeld.
Een gerechtshof legde hem. in
hoger beroep, naast de boete, nog
zes maanden ontzegging van de be
voegdheid tot het uitoefenen van de
geneeskunde op.
De Hoge Raad vernietigde dat
arrest in cassatie en verwees die
zaak voor een nieuwe behandeling
naar een ander gerechtshof, dat te
Amsterdam.
Hearing Kamercommissie
luchtverontreiniging
Bezwaren in
Rijnmond tegen
wetsontwerp
(Van onze parlementsrcdactie)
DEN HAAG De vaste
Tweede-Kamercommissie voor
sociale zaken en volksgezond
heid heeft gistermiddag ver
schillende organisaties gehoord
over het wetsontwerp tegen de
luchtverontreiniging.
Er blijken bij deze organisaties
nogal wat bezwaren te bestaan tegen
enkele onderdelen van het wetsont
werp. Zo pleitten vertegenwoordigers
van de tuinbouw-struktuurcommissie
voor het Westland voor een beter
waarschuwingssysteem in het gebied
van de Waterweg.
Het is moeilijk vast te stellen wat
in dit gebied op een bepaald moment
de lucht verontreinigt. De commissie
probeert momenteel in samenwer
king met Rijnmond een eigen
waarschuwingsnet te vormen.
Aan de mogelijkheid in beroep te
gaan tegen beslissingen van regering
of provincie wordt in het wetsont
werp niet voldoende aandacht
besteed.
De Vereniging tot bestrijding van
de luchtverontreiniging in Rijnmond
vindt dat de bevolking te -finig I
inspraak krijgt. De provincie is een j
bij de bevolking niet erg levende
instantie. Daarom zouden enkele ta-
ken beter aan de Rijnmondraad kun-
nen worden overgedragen.
Ook de Vlaardingse kunstenaars
kwamen hun bezwaren tegen dit
wetsontwerp nader toelichten, 's
Morgens heeft de commissie vooral
gesproken over de verdeling van be
voegdheden tussen de provincie en
regionale instanties zoab Rijnmond
en IJmond.
aangehouden
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De aanvraag van
het Tweede-Kamerlid Van der Lek
(pac. soc.) de minister van Econo
mische zaken en de staatssecretaris
van Volksgezondheid te mogen inier-
pelleren in verband met de mogelijke
vestiging van de zwavelkoolstoffa-
hriek Progil in Amsterdam heeft
gisteren tot een onverwacht debat
geleid.
Kamervoorzitter Nederhorst wildé
de interpellatie volgende week
toestaan, maar de heer Toxopeus
(lib.) maakte bezwaren. Volgens hem
I heeft Amsterdam nog geen besluit
genomen en zijn B. en W. van
1 Amsterdam met enkele commissies
van bijstand in gesprek. Verder zul-
I len nog drie hearings worden gehou
den.
Roekeloos
Pas daarna valt de beslissing. Men
j zou wat roekeloos met het recht van
interpellatie omspringen, aldus de
heer Toxopeus, als de Kamer over het
hoofd van de gemeente heen en voor
dat een besluit is genomen over de
zaak gaat debatteren.
De heren Bakker (comm.) en Den
Uyl (soc.) ware i het met de heer
Toxopeus eens. De heer Den Uyl
meende dat een Kameruitspraak een
ongeoorloofde pressie op Amsterdam
zou inhouden. Maar toch wilde hij
het verzoek tot interpellatie op een
later tijdstip, indien dat noodzakelijk
zou zijn. gunstig beoordelen. De heer
Nederhorst deelde mee, dat volgende
week een datum zal worden bepaald,
waarop de interpellatie van de heer
Van der Lek wel zal kunnen door
gaan.
DEN HAAG De Konin-
klijke/Shellgroep heeft in de af
gelopen tien jaar meer dan twee
miljard gulden in Nederland ge-
investeerd. Hiervan werd ruim
driehonderd miljoen gulden vo
rig jaar uitgegeven.
De investeringen hadden be
trekking op de olie- en gaspro-
duktie, de raffinaderij en de
chemische fabrieken, het ver
koopapparaat en de onderzoek
centra, zo blijkt uit gegevens die
vandaag tegelijk met het jaar
verslag zijn gepubliceerd.
De Nederlandse industrie ontving
in 1968 voor 370 miljoen aan orders
van de Shell, waarvan ƒ300 miljoen
voor activiteiten in Nederland. In de
afgelopen tien jaar ging het om een
totaal bedrag van meer dan drie mil
jard gulden. Btiiten dit bedrag vallen
de in aanbouw zijnde en opgeleverde
tankschepen, waarmee ƒ600 miljoen
was gemoeid.
De Shell toont met veel cijfermate-
scherp. Toch heeft het chemische 'be-
teiten zijn voor de Nederlandse eco
nomie. Aan wettelijke sociale lasten
en bijdragen in pensioenfondsen
werd vorig jaar meer dan 100 mil
joen betaald en aan salarissen ƒ320
miljoen.
Wat de kapitaalmarkt betreft: eind
1968 had het pensioenfonds bijna
ƒ1.475 miljoen belegd, door middel
van leningen aan het bedrijfsleven
en hypotheken, aandelen, vaste eigen
dommen en in de overheidssector.
De arbeidsproduktiviteit van de
werknemers is in tien jaar tijd op
merkelijk toegenomen. Terwijl hun
aantal met bijna 23 procent terugliep
van 219.000 in 1959 (alle maatschap
pijen bij elkaar) tot 171.000 In 1968. is
de omzet van olie, aardgas en che
mische produkten per werknemer
meer dan verdubbeld.
Beoordeling
In 1968 is een nieuw systeem voor
het beoordelen van persoonlijke pres
taties en het vaststellen van verdere
ontwikkelingsmogelijkheden inge
voerd. Ook de richtlijnen en de me
thoden voor de opleiding van de em
ployés voor leidinggevende functies
Voor de circusgemeenschap
Boltini, in Soest residerend, is
het een grandioos feest: Josette
ondste dochter van het circus
echtpaar Dicky en Toni Boltini,
is gistermiddag in het huroelijk
getreden met de heer C. Vassa-
lo, een telg uit een Itialiaanse
circus familie. Op de foto krijgt
het bruidspaar een gelukwens-
kiisje van Dicky en Toni Boltini.
Of het circus het paar op de
huwelijksreis vergezelt, is nog
niet zeker
Het blad beschouwt het Comité
Indonesië van Wertheim en anderen I
als een westelijke voorpost van rood j
China, waarvan het zegt: 'Hoezeer j
haar getier ons ook irriteert, wij leg
gen het naast ons neer omdat de
opvattingen van het Nederlandse volk
er niet in weerspiegeld worden'.
WEERBERICHT
STRAKS VOOR
TW EE W EKEN I
WASHINGTON Ameri
kaanse meteorologen denken dat i
het over ongeveer tien jaar mo
gelijk zal zijn voor elk punt op
de aarde het weer twee weken
van tevoren te voorspellen.
Gisteren werden gedetailleerde
Plannen bekenrgemaakt voor een
kostbare studie hierover. Het onder-
wek. dat in mei begint, zal drie
maanden vergen. De deskundigen
hebben ervoor een gebied in de At
lantische Oeaan uitgekozen dat ligt
len oosten van Barbados.
..Bomex", de codenaam voor het
experiment, heeft tot gevolg dat er 24
vliegtuigen, tien schepen, verscheide
ne satellieten, een tiental zeer geraf
fineerde boeien en zelfs een vreemd
voertuig dat op zee uit horizontale in
verticale stand kan komen in rep en
roer zullen zijn.
Meer dan 1500 geleerden zijn bij
het exper ment betrokken. Tachtig
afzonderlijke wetenschappelijke pro
jecten zullen ter hand genomen wor
den om te proberen inzicht te krijgen
In de practisch onbekende wisselwer
king tussen zee en lucht.
Executies
De Indonesische regering acht
voorts het bestaan van een schakel
tussen de communisten enerzijds en
de oud-Nederlander Johannes Prin-
cen en de Nederlandse journalist H.
Kolb anderzijds, mogelijk.
Zij ontkent, dat massamoorden zijn j
gepleegd. Volgens Kolb werden en-
kele duizenden gevangenen vermoord, j
naar de bevindingen van Princen (vi-
cevoorzitter van het Indonesische in- j
fitituut voor de mensenrechten) zeker
860.
Overigens bestrijdt zij niet. dal zich
mogelijk excessen hebben voorgedaan
tijdens militaire operaties. Zij heeft j
echter geen exacte cijfers over
slachtoffers.
LONDEN Sterven aan een „ge
broken hart" is inderdaad mogelijk.
Britse medici hebben dat ontdekt bij
de bestudering van een groep van
vijfduizend weduwnaars. Twintig van
hen stierven binnen het half jaar na
het overlijden van hun echtgenote.
De helft van die mannen stierf als
gevolg van een hartaandoening.
's-HERTOGENBOSCH De recht
bank in 's-Hertogenbosch heeft giste
ren met gesloten deuren de zaak be
handeld tegen de 21-jarige Marok
kaanse gastarbeider Abdella M. Hij
stond terecht onder verdenking in
de nacht van 12 op 13 augustus 1968
de weduwe G. Verstappen (72) in
Mill door wurging om het leven te
hebben gebracht na haar eerst te
hebben aangerand.
De officier van justitie mr. J. van
Mierlo achtte doodslag bewezen en
eiste drie jaar gevangenisstraf met
aftrek van voorarrest. De gastarbei
der woonde met zijn vader in een
tuinhuisje achter de woning van de
weduwe. Omdat het huisje werd ver
huurd had de bejaarde vrouw de
twee mannen in haar woning geno
men.
MEIJEL Het driejarige dochter
tje van de familie Brummans is
gistermiddag, toen zij bii haar ouder-
liike woning in Donk de weg opliep,
door een trekker met oplegger gegre
pen. Dc kleuter werd vrijwel op slag
gedood.
ANGUILLA Ronald Webster, die
i zich als president van het eilanden-
I republiek je Anguilla beschouwt, heeft
de Britse vertegenwoordiger, Ton.v
Lee. meegedeeld, dat een referendum
j zal worden gehouden.
i Hierin moet de bevolking (ongeveer
J 6000 mensen) uitmaken of het eiland
onafhankelijk moet worden, terug
moet keren naar de federatie met
I St. Kitts en Nevis of een directe band
j met Engeland zal aangaan.
De Anguilliaan Gumbs, die naar
de Verenigde Naties is gezonden zei,
dat „zijn land" bereid is een associatie
aan te gaan met de Amerikaansp
Maagden eilanden of met de Franse
of Nederlandse Caribische ge
bieden.
De Amerikaan Jack Holcomb. die
de Britten als ongewenste vreemde
ling van het eiland hebben verwij
derd, beweert dat de bevolking de
aanwezigheid van de Britten niet
lang zal dulden. Hij noemde de in
vasie de grootste blunder die Enge
land ooit heeft gemaakt. Intussen zijn
nog meer para's onderweg.
Reacties
Om kosten te besparen
BREDA In Breda zal op Konin
ginnedag geen parade worden gehou-
den. Als argument voert het ministe-
rie van defensie de kostenbepanng
aan. Wel zal het kadetten-bataljon
van de KMA een mars door de stad
houden.
Vorig jaar kwam het tijdens de
parade enkele keren tot ongeregeld
heden tussen politie en jongelui die
demonstreerden tegen de parade. En
kele weken geleden heeft het „actie
comité Koninginnedag" een groep
studenten de militaire autoriteiten
in Breda verzocht de parade niet te
laten doorgaan.
DELFT De aan de stede
lijke scholengemeenschap Hugo
Grotius in Delft verbonden na-
tuurkundeleraar ir. J. Visser,
mag niet deelnemen aan een
schoolwerkweek. Hij heeft naar
het oordeel van de rector drs. J.
B. Wildeman, een te extreem
linkse maatschappij-opvatting.
Ir. Visser zou tijdens de werkweek,
die direct na Pasen in Zuid-Limburg
wordt gehouden, het onderwerp
„derde wereldproblematiek, de pro
blematiek van de ontwikkelingslan
den". met de vijftig deelnemende
leerlingen behandelen.
Aanleiding tot het besluit van de
rector, dat de natuurkundeleraar
geen deel mag uitmaken van het drie
manschap dat leiding zal geven aan
de werkweek, was een telefoontje van
een van de ouders van de deelnemen
de leerlingen. Twee leerlingen zullen
in verband met de kwestie niet mee
gaan naar Zuid-Limburg.
De heer Visser was door de organi
sator van de werkweek, aardrijks
kundeleraar Van der Kraan, uitge
nodigd om mee te gaan. Op het pro
gramma stonden de behandeling van
de geologie, de biologie en de socio
logie van Zuid-Limburg. Ir. Visser
kreeg het laatste onderwerp toege
wezen.
„Daar weet ik zo weinig van, dat ik
er met die leerlingen niets van kan
maken", zei hij. „Daarom koos ik het
onderwerp De derde wereldproblema
tiek. Noch de organisator, noch de
leerlingen maakten daartegen be
zwaar."
Rector Wildeman zegt:
„Ik heb zelf, en niet de schoollei
ding, besloten dat Visser niet zou
meegaan. Ik heb geen bezwaren te
gen de persoon van de heer Visser,
maar wel tegen zijn nogal extreem
linkse maatschappijbeschouwing.
Met het door hem gekozen onder
werp zou hij rechtstreeks politieke en
maatschappelijke opvattingen in het
onderwijs hebben gebracht. Dat vind
ik niet juist op een openbare school.
Als ik mij bewust was geweest, dat
Visser klasseleraar was van de be
trokken klas die de werkweek mee
maakt, dan had ik de zaak misschien
in andere banen kunnen leiden", al
dus rector Wildeman.
(Vervolg van pagina 1)
Op korte termijn zal een NV wor
den opgericht. U.C. Nederland, waar
in de Staat en het bedrijfsleven deel
nemen. Het Reactor Centrum Neder
land zal in het bestuur vertegen
woordigd zijn. Deze NV wordt de Ne
derlandse aandeelhouder in de holding.
Wat betrefi Almelo, de vestiging is
nog niet helemaal zeker. De (reeds
gekochte) grond daar is trillingvrij
en vast, nodig voor de uiterst gevoe
lige centrifuges. Deze plaats heeft bo
vendien het voordeel van de aanwe
zigheid van fijnmechanische in
dustrieën met ervaren personeel. In
totaal zijn voor een produktie van 25
ton 200 mensen nodig.
Opgemerkt kan nog worden dat de
minister uitdrukkelijk melding
maakt van de kwestie van de paten
ten. Men zou hieruit kunnen afleiden
dat Engeland inderdaad nog niet erg
ver is met de ontwikkeling van de
ultracenlrifugc-methode en dat bin
nenkort door Londen een beroep ge
daan zou kunnen worden op de Ne
derlandse trommels van Kistemaker.
LONDEN Nederland zal vanaf 1
april slechts 8.770 ton boter in Enge
land mogen invoeren. Totnutoe was
het invoercontingent 18.560 ton boter
per jaar.
Dit is een gevolg van het Britse
regeringsbesluit van gisteren de boter-
invoer in Engeland met bijna 50.000
ton te verminderen om deviezen uit
te sparen en de eigen producenten te
beschermen. Er mag het komende
jaar in totaal 397.000 ton boter wor
den ingevoerd. Nieuw-Zeeland. de
grootste leverancier, zal in het ko
mende jaar 176.000 ton leveren, dat is
6.000 ton minder dan de vorige perio
de.
De protest-optochten op het nabij
gelegen eiland Antiqua duren voort.
In Trinidad overhandigden studenten
een protestnota. Overigens is er ook
instemming met de Britse stap. Pre
mier Burnham van Guyana deelde
mee. dat Engeland ingegaan was op
een verzoek van de vorige maand ge
houden Caribische Gemenebestconfe
rentie.
Een commentator van radio Mos
kou berichtte smalend dat het be
roemde monument voor Nelson op
Trafalgar Square plaats moet maken
voor een monumentale obelisk ter
ere van de bevryders van Anguilla.
Hij vergat echter dat. wie boter op
het hoofd heeft, niet in de zon moet
gaan staan.
zijn aanzienlijk verbeterd, aldus het
jaarverslag.
Grote aandacht wordt geschonken
aan de vorming van topfunctionaris
sen en aan het geven van cursussen
voor wie hen in de toekomst moeten
opvolgen. Er zijn zelfs discussiegroe
pen gevormd en bovendien worden
opiniepeilingen gehouden, dit alles
om de werknemers meer bewust te
doen worden van het belang van hun
plaats in de onderneming.
Zoals reeds enkele weken geleden
werd bekendgemaakt is het nettore
sultaat van de Koninklijke'Shell
groep in 1968 sterk gestegen: in dol
lars uitgedrukt 18.3 procent meer. in
pond sterling uitgedrukt 37 procent
meer dan in 1967. (De winst klom
van 266 tot 360 miljoen pond ster
ling).
De chemische industrie is vorig
jaar aanzienlijk gegroeid. In vele sec
toren was de produktie echter niet
groot genoeg om aan de vraag te
kunnen voldoen. De concurrentie op
dit gebied is overigens nog zeer
scherp. Toch heeft het chenische be
drijf zich verder kunnen uitbreiden,
zo wordt opgemerkt De hoeveelheid
verkochte produkten steeg met on
geveer zestien procent
Tankers
In 1968 kwamen de eerste mam
moettankers voor groepsmaatschap
pijen in de vaart: tegen het eind van
het jaar waren vijftien schepen van
ongeveer 200.000 ton in dienst, bijna
de helft van het wereldtotaal in deze
klasse. Eind 1970 zullen er 31 van
zulke schepen zijn. Negen hiervan
zullen worden gecharterd. De mam
moettankers vertegenwoordigen op
het ogenblik zestien procent van de
eigen en gecharterde tankercapaciteit
van de groep: in 1970 zal dat 30 tot
35 procent zijn. verwacht de Shell.
Uiteraard daalden de vervoerskos
ten van ruwe olie door het gebruik
van mammoettankers. Vooral in 1968
kwamen deze schepen door de nog
voortdurende sluiting van het Suez-
kanaal goed van pas. Het verschepen
van een ton olie per 200.000 tonner
van de Perzische Golf rond Kaap de
Goede Hoop naar Rotterdam kost on
geveer de heltt van het transport per
tanker van 50.000 ton...
In Europa is Fos bij Marseille de
enige door groepstankers gebruikte
haven die toegankelijk is voor volbe-
laden schepen van 200.000 ton. De
haven van Gothenburg zal naar ver
wachting eind van dit jaar op diepte
zijn gebracht, en de havens van Rot
terdam, Le Havre en Taranto in de
loop van 1970.
Voorts bestaat volgens de Shell het
plan-Thameshaven en Tranmere (in
Engeland), Sola (Noorwegen) en later
ook andere plaatsen, te bevoorraden
door 200.000 tonpers die dan eerst
een deel van hun olie in een andere
haven hebben gelost.
Het laden van zulke schepen tot
hun volle diepgang is thans mogelijk
in enkele havens aan de Perzische
Golf -en in Libië. In Singapore en
Japan zal dat spoedig het geval zijn.
NAM
De Nederlandse Aardolie Maat
schappij, waarin de Shell voor vijftig
procent participeert, produceerde vo
rig jaar 2.1 miljoen ton ruwe olie,
wat vijf procent minder is dan in
1967. Vooral in het Westen van het
land werd minder olie geboord. Ver
wacht wordt dat het produktiepeil de
komende jaren op hetzelfde niveau
zal blijven
De aflevering van aardgas uit Gro
ningen liep op tot bijna 14,3 miljard
kubieke meter, meer dan het dubbele
van 1967. Buiten Groningen werd 260
miljoen kubieke meter afgeleverd.
In 1968 werd 4.3 miljard geëxpor
teerd en 9,6 miljard in Nederland
afgezet. Naar verwachting zullen de
afleveringen dit jaar oplopen tot 24
miljard kubieke meter.
Tenslotte kan nog worden opge
merkt dat in het afgelopen jaar meer
werkzaamheden in zee werden uitge
voerd voor de opsporing van aardgas
en olie dan ooit tevoren. In 1965 wer
den 12 zeeboringen en 24 land borin
gen verricht, drie jaar later waren
dat er resp. 27 en 24. In Nederland
werden aan de NAM opsporingsver
gunningen verleend voor dertien
blokken in de Nederlandse sector
van het continentale plat in de
Noordzee.
Minister Veringa op teach-in:
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Minister Veringa
van onderwijs heeft gisteravond in
het Haagse Amicitia gezegd dat er te
weinig studenten zijn uit de lagere
inkomensklasse. De verhouding is
slecht, vindt tij. Ongeveer 10 procent
komt uit de laagste groep, 47 procent
uit de middelbare groep en 43 pro
cent uit de hoogste.
Wil er verbetering komen dan zal
echter eerst de toestand bij het basis-
en kleuteronderwijs moeten verande
ren. Daar ligt de moeilijkheid: de
doorstroming vindt niet genoeg
plaats. De komende nieuwe wet op
het basisonderwijs zal dan ook soepel
zijn. met veel experimenteermo
gelijkheden.
De heer Veringa gaf een overzicht
van de problemen op onderwijsge
bied op een door de afdeling Den
Haag van de KVP georganiseerde
teach-in. Ongeveer 125 belangstellen
den weinig studenten, wel veel
onderwijskrachten hoorden de mi
nister toezeggen dat de leerlin-
genschaal in de toekomst verder zal
worden verlaagd.
Prognose
Ook de financiële problemen kwa
men aan de orde. De minister haalde
de achtste medische faculteit aan ter
illustratie: een investering van 500
miljoen, waarbij de planning nog erg
moeilijk is en de prognose vaak ver
keerd
Een leerling van een Haags gym
nasium vroeg waarom op scholen
niet aan politiek gedaan mag worden.
Oud-wethouder Happel antwoordde
in de plaats van minister Veringa.
dat hij het best vindt als het maar
blijft bij inzicht bieden en er geen
beïnvloeding plaats heeft. Maar er
bestaan geen regels op dit gebied.
Waarop de scholier triomfantelijk
besloot dit zijn rector onder de neus
te wrijven, want deze had een de
monstratie op zijn school om te plei
ten voor het meeverkiezen van de
Amerikaanse president verboden met
het argument: er zijn regels en daar
aan moet ik me houden.
