DREIGEMENTEN-OORLOG
Patiënten
aan hun
hangen
huisarts
CHAOS OVER FUSIE
BIJ SCHOENMAKERS
Uit de Haagse hof geplukt
Aanspraken China al oud
Moskou staat geen stuk af
Kernwapens zijn zinloos
Propaganda is belangrijk
Peking is
beledigd
Mensensmokkelaar
kwam eerder terug
Israëlische
agent
vrij
Duitsland tegen
Nationalzeitung
Lenteslag
Geen geheim
overleg
YS-Hanoi
Hoessein gaat niet
Nixon praten
Onzin en zin
TOTAAL 22 DODEN
Vliegtuigen
neergestort
„Zuid-Afrika
moet zich
terugtrekken**'
VRIJDAG 21 MAART 1969
(Van een onzer redacteuren)
J AAR OM maken de Russen zich zo druk over een onbe
woond eilandje in de rivier de Oessoeri. dat over enkele maan
den weer onder water zal staan? Is een in bedekte termen geuit
dreigement met kernwapens niet lachwekkend tegen de achter
grond van wat zich aan de Chinees-Russische grens in het ook
voor Moskou „Verre Oosten" afspeelt?
Het lijkt voor de hand te liggen,
dat propagandistische overwegingen
aan beide kanten er toe hebben ge
leid, dat sinds jaar en dag voorko
mende grensincidenten, plotseling tot
een enorme rel zijn opgeblazen. Zo
wel Peking als Moskou kunnen een
dreigende situatie best gebruiken om
hun eigen politieke doeleinden te be
vorderen.
De Chinezen hebben zich het meest
beledigd getoond. Zij hebben „heel
het volk" tot demonstraties ogeroe-
pen. Deze bieden overigens het dui
delijke voordeel van opvlamming van
nationale gevoelens bij de nadering
van het lang uitgestelde en voor Mao
Tse-toeng en diens aanhang lastige
negende partijcongres.
Moskou
Anderzijds hebben de Russen zich
het meest nerveus getoond, zo meent
de Times. Zij hebben hun grensge
bied in Oost-Azië zodanig versterkt,
lat men kan zien, dat zij het ergste
een onverantwoordelijk optre-
|end China vrezen. Er kan een stille
ink aan het Westen achter zitten,
iste conclusies te trekken uit hun
irlangen naar veiligheid en zeker-
■id in Europa.
Het blad herinnert er aan, dat de
tussen in dit conflict de meest vre-
lievende partij moeten zijn. Zij
'worden al heel lang door de Chine
zen van landroof beschuldigd. Peking
herinnert de Russen voortdurend aan
hun koloniale verleden, aan de onbil
lijke Russisch-Chinese verdragen,
waarbij grote delen van China bij
het tsarenrijk werden ingelijfd.
Rode tsaren
De rode tsaren weigeren dit gebied
terug te geven. Wat dat betreft is de
Russische satellietstaat Buiten-Mon-
golië, die diep in China doordringt,
een voortdurende waarschuwing.
Wellicht niet zonder reden is Peking
steeds bevreesd geweest, dat het Chi-
nese buitengewest Sinkiang, waar
nog sterke Russische invloeden zijn,
het voorbeeld van Buiten-Mongolië
rkon volgen.
Voor 1911 maakte Mongolië deel
van China. Na de revolutie van
dat jaar verklaarde het zich echter
onafhankelijk. Het werd onmiddellijk
l door het toen nog tsaristische
j Rusland erkend. Bij herhaling heb-
ben de Chinezen getracht, hun gezag
over Mongolië te herstellen, maar
steeds vonden zij de Russen op hun
weg.
Bescherming
Het Rode leger nam de „bescher-
mende taak" van de tsaristische troe-
i pen over, met name toen China in
1921 van de verwarde toestand in
i Rusland gebruik wilde maken om
zich opnieuw van Mongolië meester
te maken. Pas in 1945 verklaarde
China zich (onder president Tsjang
Kai Sjek) bereid, Mongolië als onaf
hankelijke staat te erkennen. Peking
blijkt zich echter niet onvoorwaarde
lijk bij de huidige toestand neer te
leggen.
Een kaart in een handboek voor
het geschiedenisonderwijs in China
(die in 1954 werd gepubliceerd) laat
zien op welke uitgestrekte gebieden
buiten de grenzen van het huidige
China Peking aanspraak maakt. In
het westen is dat in de eerste plaats
Pamir, dat in 1896 tussen Rusland en
Engeland werd verdeeld.
Yogi
De noordwestelijke gebieden, wel
ke een deel van het huidige Kirgizië
en Kazachstan omvatten, werden in
1860 al door de Russen bezet. Zij
waren bovendien de provincie Sinki
ang binnengedrongen, die zij tracht
ten te koloniseren. In 1881 stelde
Rusland zich echter tevreden met het
gedeelte dat op de bij dit artikel ge
plaatste kaart is aangegeven.
Het gebied, waar het de laatste tijd
vooral om gaat is het grote noord
oosten. Daarbij moet onderscheid
worden gemaakt tüssen het gebied
aan de linkeroever van de Amoer,
dat de Russen bij het verdrag van
Aigoen van 1858 in de wacht sleepten
en de gebieden aan de rechteroever
van de rivier, waar deze zich in
I noordelijke richting voortzet.
W'ladiivostok
In dit omstreden gebied ligt ook de
belangrijke havenstad Wladiwostok.
Voor een groot deel wordt de grens
tussen dit deel van Rusland en China
gevormd door de rivier de Oessoeri,
die van het noorden naar het zuiden
loopt. In dit grensgebied en wel op
het eilandje dat in het Russisch Da-
mansky heet en in het Chinees Tsjen
Pao, doen zich thans grote moeilijk
heden voor.
De Chinese aanspraken gaan echter
nog verder: ook het eiland Sachalin
valt er onder, dat China tegelijk met
de noordoostelijke gebieden bij het
verdrag van Peking in 1860 aan
Rusland had afgestaan. In 1905
moesten de Russen op hun beurt de
helft aan Japan geven, maar na de
tweede wereldoorlog haastten zij
zich, dit terreinverlies ongedaan te
maken. Ook de aanspraken op Korea
heeft China nog niet prijsgegeven.
Kernwapens
RUUD SIKRVAl: VRIJLATING
WAS VOOR MIJ ONVERWACHT
SCHIPHOL Zonder een opdracht
van de Oostduitse autoriteiten mee
gekregen te hebben, is de 21-jarige
grafische ontwerper Ruud Sternau
0|) borgtocht uit Ziirieli
Hoe groot?
Moskou vreest wellicht, dat Peking
besloten heeft, zijn aanspraken
kracht bij te zetten, zij het niet over
al tegelijk en niet op grote schaal.
Het schermen met kernwapens zou
tegen deze achtergrond te verklaren
zijn, vooral als men in aanmerking
neemt, dat Peking over een jaar mo
gelijk over middelen beschikt om ook
Moskou met kernwapens te besto
ken.
Het dreigement verliest echter zijn
waarde, zodra de Chinezen terug
kunnen slaan. Het zou evenwel te ver
gaan te veronderstellen, dat Moskou
een excuus zoekt om China als kern-
mogendheid te kunnen uitschakelen,
nu het op dit gebied nog in de kin
derschoenen staat. Zelfs dan blijft
het een vraag, of een dergelijke daad
werkelijk een oplossing kan brengen
voor het Russisch-Chinese conflict.
Lentebruid
Het Londense modehuis Ramvis
toonde gisteren deze minibruids-
japon, gehaakt van witte organza.
Het frontje is bezet met witte bloe
men, er worden lange witte kousen
bij gedragen. De trouwmini, ont
worpen door Penny Carter, is niet
uitsluitend bedoeld voor bruidjes
van klein formaat, al is het wel een
revolutionair idee om zo de bruiloft
te vieren.
De dreiging die van China uitgaat
is voor een deel denkbeeldig. Ook is
zij gevolg van het diplomatieke isole
ment. waarin het door eigen schuld
en door toedoen van anderen, ver
keert. In hoeverre zij werkelijk
bestaat kan moeilijk worden beoor
deeld. Voor de Russen lijkt er echter
geen reden, in paniek te geraken.
Stappen bij rechtbank
KARLSRUHE De Westduitse re
gering heeft stappen ondernomen te
gen het extreem-rechtse blad „Deut
sche Nationalzeiting". Het constitutio
nele hof in Karlsruhe is verzocht een
verbod in te stellen.
Het weekblad heeft het land Israël
de laatste tijd herhaaldelijk betiteld
als een „misdadige staat". De rege
ring meent dat er misbruik is ge
maakt van het vrije woord. Het re-
geringsverzoek houdt tevens in tot
sluiting van de uitgeverij van hoofd
redacteur dr. Gerhard Frey over te
gaan.
ZüRICH Zwitserland heeft giste
ren de Israëlische veiligheidsagent
Mordechai Rahamin. die vorige
maand in Zürich een van de ara-
bische aanvallers van een Israëlisch
vliegtuig doodschoot, op borgtocht
83.500) in vrijheid gesteld. Als
voorwaarde is bepaald dat hij naar
Zwitserland komt om terecht te staan
als de Zwitserse justitie daar om
vraagt.
Het onderzoek naar de zaak is nog
niet afgesloten. Zo is nog niet zeker
of Rahamin op een van de guerrilla's
schoot en hem doodde vóór of nadat
de man zich had overgegeven.
Bij zijn aankomst in Israël, waar
hij als een held werd ontvangen, zei
Rahamin dat hij niet dacht dat hij
I door deZwitsers zou worden gear-
resteerd. ..Mijn daad was moreel en
j goed. Maar tja...", zei hij.
gisteravond tegen middernacht in Ne
derland aangekomen. Hy heeft elf
maanden in Oost-Berlyn gevangen
gezeten, nadat hy samen met zyn
vriend de fotograaf Lood van Benne-
kom op 21 april 1968 hun paspoort
hadden afgestaan om vluchtelingen
over de grens te helpen.
Verwacht wordt dat de 22-jarige
Nederlander die nu nog eenzaam in
een Oostduitse cel vertoeft uiterlijk 15
april naar ons land zal mogen terug
keren. Ruud Sternau heeft bij zijn
vrijlating gistermiddag wel te horen
gekregen, dat van hem wordt ver
wacht dat hij op 27 maart in Amster
dam zal getuigen tegen de twee man
nen die hen hadden overgehaald tot
een „mensensmokkel".
Een vrolijk voorjaarsboeketje
op het hoofd en de lente kan
beginnen, denkt Raymond, een
Londense kapper, die dit model
door zijn behendige vingers liet glijden. Het ziet ernaar uit dat hij met
zijn souplesse in het manipuleren in dameshaar van allerlei slag de
lenteslag te pakken heeft, want inderdaad komt er zoiets van voorjaars
zon, al is het schoorvoetend
Vader
rd-T ietnam:
Op Schiphol werd de jonge Neder
lander opgewacht door enkele func
tionarissen van de Koninklijke mare
chaussee en een aantal journalisten.
Ruud Sternau was in gezelschap van
zijn vader. Hij vertelde dat heni pas
gistermorgen om negen uur werd ver
teld dat hij binnen enkele uren op
vrije voeten zou worden gesteld. Zijn
straf was omgezet in twee jaar vóor-
waardelijk.
Donderdagmorgen werd Ruud Ster-
nau naar een andere gevangenis over
gebracht. Zijn Oostduitse advocaat
bracht hem vandaar naar zijn kantoor
I waar hij werd opgehaald door de heer
A. Weijnen. kanselier van de Neder-
I landse militaire missie in West-Ber-
ijn.
LEIDEN Patiënten zijn«on-
geacht hun milieu veelal zeer
tevreden over hun huisarts. Wel
is het zo dat de artsen daarente
gen zich anders gedragen ten op
zichte van patiënten uit een lager
sociaal-economisch milieu dan
ten opzichte van hen die afkom
stig zijn uit een hogere sociaal-
economische sfeer.
1 vv A 'ACUl-lLA
&ur-.iu Fa v.ivr i
KHODLiIA IMhet Gt\
PARIJS De officiële woordvoer
der van de Noordvietnamese vre-
desdelegatie heeft gisteren met klem
ontkend dat er privégesprekken zijn
geweest tussen vertegenwoordigers
van Hanoi en Amerika in Lagos „of
waar dan ook".
Hij leverde hiermee commentaar
op berichten van de laatste dagen dat
er geheim overleg aan de gang zou
zijn. De voornaamste woordvoerder
van de Amerikaanse delegatie, "Ha
rold Kaplan, weigerde op deze
Noordvietnamese bewering commen
taar te geven, wat normaal is ten
aanzien van inlichtingen over gehei
me besprekingen.
Intussen heeft de negende voltalli
ge zitting in Parijs gisteren opnieuw
geen enkel resultaat opgeleverd. De
afgevaardigden beschuldigden elkaar
er over en weer van de oorlog in
Vietnam uit te breiden.
Waar je ook kijkt
steeds meer mensen ontdekken
Roxy 25.
U blijft toch niet achter?
(Van onze soc.-econ. redactie)
UTRECHT In de kring van de
organisaties van schoenmakerspa
troons heerst een chaotische situatie.
December vorig jaar stonden de r.k.
en de christelijke bond op het punt
tot een hechte samenwerking over te
De leraren Roel Wutte (links) en
Wim Gijsen hebben gistermiddag bij
de militaire attaché van de Britse
ambassade op het Lange Voorhout
in Den Haag een uur lang met bor
den gestaan om te demonstreren
tegen de militaire interventie op het
Caribische eiland Anguilla.
De mini-expeditie dreigt een in
ternationale kwestie te worden,
want velen, die misschien nog nooit
van het eilandje hebben gehoord,
voelen zich gedrongen om voor de
Anguillaanse zaak op de bres te
staan.
Herdisconto in
Duitsland omhoog
FRANKFORT PARUS De
Westduitse centrale bank heeft giste
ren het herdisconto verhoogd van 3.5
tot 4 procent. Deze poging tot afrem
ming van de economie is vandaag
ingegaan. Het disconto blijft op 3
procent.
De Franse goud- en deviezenreser
ves zijn de vorige week met 82,2 mil
joen dollar gedaald. Sinds de meire
volutie is het totale verlies 2,8 mil
jard dollar. De reserves waren op 13
maart tot 3.953 gedaald.
WASHINGTON Koning Hoes
sein van Jordanië bezoekt op 8 en 9
april de Verenigde Staten om met
president Nixon over de toestand in
het Nabije Oosten te praten. Dit
heeft het Witte Huis meegedeeld.
DOOR
Wanneer ons brave volk de Ka
merleden „linke lui" noemt, zou ik
wel eens een opinieonderzoek willen
hebben over de benamingen en ei
genschappen. die onze burgers en
vooral de burgeressen toekennen
aan de reclamemannen.
Die reclamemannen hebben als
stunt voor hun congres laten onder
zoeken wat de Nederlander zo ge
middeld van het parlement denkt.
Een stukje reclame voor het Ge
nootschap van Reclame, dat niet mis
is.
Nu weet iedereen, dat het Ge
nootschap er is.
Wat ook de bedoeling was. want
de reclamelieden zijn uitgekookt ge
noeg om niet te laten onderzoeken
wat de Nederlander denkt over de
dubbele waskracht, of de soep voor
af met de geschenken toe, of de
zijdezachtheid van onze huid en ha
ren, laat staan van de man en zijn
bier.
Laten we wel wezen. Vrijwel ie
dere burger heeft kritiek op zijn
vertegenwoordiging, of dat nu een
gemeenteraad of een parlement is.
Het gaat nooit helemaal zoals wij
persoonlijk ons voorstellen dat het
zou moeten gaan. Daar valt een
spaander en ginds een veer. Alleen
de grootst gemene deler is als resul
taat te boeken.
Nu kan een gemeenteraadslid nog
je buurman of -vrouw zijn. hoe
kleiner de plaats hoe meer er je en
jij tegen hem of haar kunnen zeg
gen. Maar die honderdvijftig Twee
de-Kamerleden zijn in het dagelijks
leven spelden in de hooiberg van
onze twaalf miljoen zielen. We ken
nen alleen de televisiepraters en
menigeen zal bij het eindeloze
steekspel, dat ze op het scherm
moeten leveren, verzuchten: „Wat
hebben die het druk", of al wat ne
gatiever „wat maken ze zich druk".
In ieder geval ook: „Je durft ge
woon je besognes niet op die over
belaste figuren te laden".
Alleen de actievelingen in de po
litiek benaderen de parlementariërs
gemakkelijker. Ze kennen de frac
ties, weten de partijbureaus te vin
den. Maar hoe groot is dat percenta
ge van ons volk?
En dan moet vanzelf de hand in
eigen boezem worden gestoken. Als
we zo goed weten wat en hoe we
willen, horen we in een politieke
partij thuis. Dan moeten we luiste
ren en spreken. Achtergronden
bestuderen en leren begrijpen.' Dan
moeten we van de politiek proeven,
zoals we de soep proeven. Kritisch
oordelen.
Tot we de soep gevonden hebben,
die ons het beste smaakt en waarbij
we hoogstens een snufje zout of wat
specerij ter vervolmaking nodig ach
ten.
Het parlement heeft geen reclame
nodig. Onze hele democratie heeft
voorlichting nodig!
Daar zit een enorm verschil in.
Jammer dat de reclamebroeders
dat verschil niet wat duidelijker
zien.
Wanneer de reclame meer voor
lichting bevatte en minder malle
kreten, zou veel onzin in zin kunnen
veranderen.
Ook zin in de produkten, die nu
dikwijls zo onzinnig worden aange
prezen.
gaan. Plannen bestonden tot samen
voeging van de secretariaten en de
bondsbladen. De r.k. bond telt onge
veer 800 en de christelijke bond circ*
400 leden.
Op 11 december is echter om
voor de christelijke bond onverklaar
bare redenen het contact plotseling
afgebroken en heeft men geen
rechtstreeks contact meer met de r.k.
bond gehad. Wel ontving men tot zijn
grote verrassing een uitnodiging van
de algemene bond tot een gesprek
over samenwerking met de algemene
en de r.k. bond.
Ook de algemene bond telt onge
veer 800 leden. In totaal zijn er in
Nederland nog 4300 schoenmakerspa
troons; in 1940 was dit aantal 14.000.
Van de 4300 is op dit moment onge
veer de helft georganiseerd. Zestig
procent van de bedrijven haalt nog
geen omzet van 15.000 per jar.
De chrisielijek bond. die volkomen
in het onzekere verkeert en zich on
behoorlijk voelt beetgenomen, veron
derstelt dat de algemene bond op het
laatste moment erin is geslaagd de
samenwerking tussen de r.k. en
christelijke bond, die zo ongeveer in
kannen en kruiken was. tc doen
mislukken.
OVERROMPELD
In een overrompelingstaktiek heeft
de algemene bond bet bestuur van de
r.k. bond omgepraat. De confessionele
samenwerking gaat nu niet door; het
initiatief is overgegaan naar de alge
mene bond en deze nodigt nu de
christelijke bond uil ook deel te ne
men aan de samenwerking, die tus
sen de algemene en r.k. bond reeds is
vastgelegd.
De christelijke bond heeft de alge
mene bond echter laten weten van zijn
ledenvergadering geen machtiging te
hebben tot samenspreking met de al
gemene bond. De ledenvergadering
heeft het hoofdbestuur van de chris
telijke bond alleen toestemming gege
ven zover mogelijk te gaan om te ko
men tot een samenwerking met de
r.k. bond. Het is op dit moment vol
komen onduidelijk hoe de zaak zich
verder zal ontwikkelen.
Uit een onderzoek van het Neder-
j lands instituut voor preventieve ge
neeskunde en TNO in Leiden blijkt
dat er een duidelijke samenhang be-
j staat tussen het optreden van de
huisarts en de tevredenheid van de
patiënt. De waardering neemt toe
naarmate de arts niet dichtbij woont,
zodat de patiënten onwillekeurig de
gedachte krijgen beter met hem te
kunnen praten.
Steekproef
De TNO-steekproef werd in liet
najaar /an 1967 gehouden onder 350
personen. Uit de enquête konden vijf
gedragsnormen worden onderschei
den: informatief, communatief, afwe
rend, 'nstrumenteel en diffuus. Bij de
ondervraagden zijn de huisartsen
vrijwel altijd communicatief en
instrumenteel. soms informatief,
maar zelden diffuus en afwerend.
Tussen het gedrag van de huisarts
en het uitstellen van een doktersbe
zoek kon geen verband worden ge
constateerd. Bij patiënten uit een ho
ger sociaal-economische milieu bleek
wel een verband te bestaan tussen
het optreden van een arts en het
aantal keren dat men hem raadpleeg
de.
NEW ORLEANS/MANCHES
TER Negentien mensen von
den gistermorgen in New Or
leans de dood toen hun vlieg
tuig in dichte mist neerstortte.
Elf andere inzittenden overleef
den de ramp.
Het vliegtuig, een DC-3, maakte
zich juist gereed voor een landing.
De inzittenden, sportvissers en ja
gers, waren van Memphis in Tennes
see onderweg naar Honduras. Er
werd in New Orleans een tussenlan
ding gemaakt om brandstof in te ne
men.
Bij het vertrek van het vliegveld
in Manchester stortte een Viscount
van „British Midland Airlines" neer
en brandde totaal uit. Drie van de
vier bemanningsleden kwamen giste
ren om het leven. Alleen de stewar
dess overleefde de ramp. Het ver
keersvliegtuig was leeg op de terug
tocht naar Castle Donington.
NEW YORK De Veiligheidsraad
van de Verenigde Naties heeft giste
ren een oproep aan Zuid-Afrika ge
richt om zich onmiddellijk uit Zuid-
west-Afrika terug te trekken.
De raad nam de resolutie aan met
dertien tegen nul stemmen, terwijl
Engeland en Frankrijk zich van
stemming onthielden. Voorstanders
van de resolutie vonden het feit dat
de Verenigde Staten voorstemden,
een bijzonder belangrijke ontwikke
ling.
