Avondmaalsgemeenschap
niet langer uitstellen
OP 16 APRIL BEGINT
DE EXAMENSLAG
Boekje acht
Britse kerken shock-prooi
als je trouwt
is een paar
honderd gulden
J extra
V- altijd
meegenomen
sparen-
verstandig
en
handig
Een woord voor vandaag
Bijeenkomst van Hervormd modercimen schrijft gerei, synode
bezwaarden
in SGP
PAUSNAAR
OEGANDA
i
Typerend voor nèt iets kwieker werken is King.
Elke King pepermunt is namelijk een .rondje energie
waardoor u nèt iets sneller reageert Omdat King
stimuleert en activeert Natuurzuivere King
houdt monden fris en mensen monter.
1
Voor 31.000 middelbare scholieren
Engels heeft
de voorkeur
Franse kerken
vragen vrede
BEROEPINGSWERK
Leerstoel over
relatie kerk
en samenleving
DONDERDAG 20 MAART 1961
Volgens veel dominees mag je tegenwoordig niet meer over
de ziel praten. Het gaat niet om de zielmaar om de gehele
mens. Het merkwaardige is dat Christus die angst niet kende.
In Markus 836 zegt Hij: „Want wat baat het een mens
de gehele wereld te winnen en aan zijn ziel schade te lijden."
Hier staat „de mens" tegenover de „ziel". De mens bereikt
het hoogste wat de wereld te bieden heeft. Maar de ziel is
beschadigd. Het eerste, zegt Christus, weegt niet op tegen het
laatste. De prijs is die schade niet waard.
Vandaag zijn we zo bang om over de ziel van de mens te
spreken, dat we soms vergeten dat hij een ziel heeft (of zo u
wilt een ziel is. De bijbel is minder precies dan sommige
theologen wel wensen). Maar die angst heeft consequenties.
Daarom denken velen alles gedaan te hebben wat nodig is, als
ze de hongerigen voeden. Daarom spreken sommigen altijd
over ontwikkelingshulp en nooit over zending.
De woorden van de Here Jezus zouden in onze tijd vertaald
kunnen worden met: „Wat baat het een mens als de hele
wereld hem brood en sociale gerechtigheid verschaft en zijn
ziel schade lijdt."
Soms heb ik het gevoel dat de „primitieve" volken van Afrika
en Azië beter begrijpen wat ze nodig hebben dan wij. Ze
hebben materieel zo weinig, dat ze ook nog de geestelijke
honger voelen knagen. Onze maag is zo vol, dat er voor een
ziel geen plaats meer in ons is. Dan behoren wij tot degenen
wier ziel al schade geleden hebben.
We lezen vandaag Mattheüs 23 23-39.
hnryiro onrlon
UTRECHT Aanstaande zater
dagmiddag zal in het restaurant „De
Glashof" aan de Lingedijk te Leer
dam een landelijke vergadering wor
den gehouden van bezwaarden bin
nen de Staatkundig Gereformeerde
Partij.
Deze bijeenkomst wordt belegd
door een landelijk comité, dat ge
vormd is na de algemene vergadering
van de SGP vorige maand. De verga
dering, die alleen voor partijleden
toegankelijk is, is bedoeld als alge
mene gedachtenwisseling over de be
zwaren, die op het ogenblik binnen
de partij leven.
ROEME Paus Paulug gaat in de
tweede helft van juli naar Oeganda.
Hij wil in de hoofdstad Kampala
het altaar consacreren in de nieuw
gebouwde kerk, die gewijd is aan de
martelaren van Oeganda, 22 Afrika
nen, die in 1882 vermoord zijn. In
1964 werden ze heilig verklaard,
waarmee ze de eerste Afrikaanse hei
ligen zijn. Verder zal de paus ook de
Afrikaanse bisschoppenconferentie
bijwonen, die voor dit doel drie
maanden uitgesteld is.
Oeganda telt voor Afrika een hoog
percentage rooms-katholieken: drie
miljoen van de acht miljoen inwo
ners. Dit wordt de zevende buiten
landse reis van paus Paulus en de
eerste naar Afrika.
Niar
(Van onze kerkredactie)
DEN HAAG Het moderamen van de hervormde synode
heeft de generale synode van de Gereformeerde Kerken een brief
geschreven, waarin gesteld wordt dat de avondmaalsgemeenschap
tussen de Nederlandse Hervormde Kerk en de Gereformeerde
Kerken en de wederzijdse ambtelijke dienst geen langer uitstel
gedogen.
De Hervormde Kerk wil met
de Gereformeerde Kerken een
zelfde regeling, als zij met de
Evangelisch-Lutherse Kerk
heeft: volledige avondmaalsge
meenschap, wederzijdse erken
ning van elkanders ambten, mo
gelijkheid van wederzijdse be
roeping en bijstand in het pasto
raat.
Dit schrijft secretaris-generaal ds.
F. H. Landsman in Hervormd Neder
land van deze week. Hij spreekt de
hoop uit, dat de gereformeerde syno
de nu eindelijk haar voorbehoud laat
varen en deze belangrijke stap in de
richting van het volledig herstel van
de kerkelijke gemeenschap doet.
„De hervormde synode zal, naar
het ons voorkomt in elk geval niet
de vrijmoedigheid hebben, om die
hervormde gemeenten die (hoewel
dat kerkrechtelijk niet kan) gerefor
meerde predikanten tot „bijstand in
het pastoraat" willen benoemen en in
de dienst van Woord en sacramenten
willen laten voorgaan, de voel dwars
te zetten", aldus ds. Landsman.
I
Hereni"in£
„De Hervormde Kerk wil zelfs ver
der gaan", aldus ds. Landsman. „Ze
wil hereniging. Liever vandaag dan
morgen. Verder samen optrekken in
een verenigde kerk. Opheffing van
afscheiding en doleantie. Wederkeer!
Maar dan niet als een eenzijdige,
maar als een tweezijdige actie".
„Deze gescheidenheid kan niet lan
ger en mag niet langer omdat het om
twee kerkgemeenschappen gaat, die
„in geest en hoofdzaak" (en dat niet
in negentiende-eeuwse zin opgevat)
door eenzelfde belijden van de waar
heid Gods zijn verbonden en door de
Geest Gods in deze twintigste eeuw
weer naar elkander toegedreven wor
den."
De aanleiding tot het artikel van
ds. Landsman (en misschien ook wel
vhmo-scholen. 6 havo-afdelingen ver
bonden aan kweekscholen en 6 ha
vo-scholen van havo-mavo-scholen-
gemeenschappen de eindexamen
drempel te passeren. Vorig jaar na
men 917 leerlingen van 14 havo-scho
len en -afdelingen aan het eindexa
men deel.
I Bij de mondelinge examens van de
mavo-scholen zal dit jaar eveneens
voor het eerst het systeem van de
leraar-gecommitteerde worden toege
past. Aan deze examens zullen 46
mavo-IV scholen en 38 mavo-III
scholen deelnemen, met resp. 3.280 en
1.027 kandidaten (vorig jaar 286 ma
vo-IV en 757 mavo-III leerlingen).
Havo
Voor de havo-school geldt de vol
gende regeling: twee verplichte vak
ken. namelijk Nederlands en een mo
derne vreemde taal en vier keuze
vakken.
Voor mavo-IV ziet het eindexa
menpakket er als volgt uit: twee ver
plichte vakken, te weten Nederlands
en een van de modene vreemde talen,
en vier vakken ter keuze.
Bij het examen voor mavo-III kon
uit dezelfde vakken een keuze wor
den gedaan, maar de kandidaat be
hoeft in slechts vijf vakken examen
te doen. Ook hier zijn Nederlands en
een moderne vreemde taal verplicht.
Mogelijkheden
De leerlingen hebben dus vele mo
gelijkheden gehad hun vakkenpakket
samen te stellen. Zo koos 95 procent
van de mavo III leerlingen voor En
gels; Frans daarentegen werd door 5
procent van de mavo-III en door 37
jprocent van de mavo-IV leerlingen
Op maandag 21 april beginnen de „ko„„ Voor het onderdeel Dulls
leerlingen van de middelbare scholen i
voor meisjes (6.314) met hun schrifte-
DEN HAAa Over ongeveer
vier weken op 16 april be
gint weer de grote examenslag
voor de zestien- tot achttien jari
gen. Bijna 31.000 middelbare
scholieren zullen dan schrifte
lijk moeten bewijzen wat ze qua
kennis waard zijn. Vorig jaar
waren dat er 30.422, van wie er
27.799 na het afleggen van het
mondeling examen het eind
diploma in ontvangst konden ne
men.
Op de eerste examenmorgen star
ten de gymnasiasten a (2.635 kandi
daten) met latijn de gymnasiasten b
(3.035) met algebra, de hbs-a-kandi-
daten (8109) met het eerste gedeelte
boekhouden en bedrijfshuishoud-
kunde, de hbs-b-kandidaten (10.308)
met algebra en die van de han
delsdagscholen met vierjarige cursus
(315) met handelswetenschappen a
(eerste gedeelte).
In de middaguren voor het gym
nasium a en b en voor hbs a en b een
Engelse vertaline en voor de han
delsdagscholen met 4-jarige cursus
een vertaling Duits. De staatsexa
menkandidaten voor gymnasium en
hbs zullen 16 april in dezelfde onder
delen een examen afleggen.
Meisjes
lijke eindexamens. In de ochtenduren
een vertaling Engels, 's middags een
opstel.
De 33 kandidaten van de han
delsdagscholen met driejarige cursus
beginnen op 21 april met handelswe
tenschappen a. een vertaling Engels
en brieven.
De eindexamens HAVO beginnen
17 april met handelswetenschappen I,
's middags gevolgd door een tekstbe
grip-toets voor Duits.
De mavo III en mavo IV scholen
komen op 22 april aan de beurt met
Nederlands I (tekst), handelskennis 1
en Engels.
Voor de dagscholen vhmo wordt
het laatste schriftelijke examen ge
houden op 24 april en wel voor de
leerlingen van de handelsdagscholen
met drie-jarige cursus (Duits verta
ling en orieven)
De eindexamens havo, mavo IV en
mavo III sluiten op 23 en 25 april het
schriftelijk gedeelte af.
Ingedeeld
De mondelinge eindexamens van
de havo-scholen zullen dit jaar niet
worden afgenomen onder toezicht
van gecommitteerden buiten de
school. Alle havo-scholen zijn hiertoe
in groepen ingedeeld, die onderling
de examens regelen De bedoeling is
dat de leraren hun eigen kandidaten
examineren in aanwezigheid van een
collega-leraar van een naburige ha
vo-school.
In totaal hopen dit jaar 2.912 ha-
heeft dit jaar 70 procent van de ma
vo-III kandidaten en 81 procent van
de mavo-IV gekozen.
Van de havo-kandidaten gaf 96
procent de voorkeur aan Engels als j
examenvak, tegen 54 procent voor I
Frans en 71 procent voor Duits.
Voor de exacte vakken liggen deze
percentages aanzienlijk lager. Zo
nam 22 procent van de havo-leerlin
gen wiskunde in zijn examenpakket
op tegen 20 procent natuurkunde en
21 procent scheikunde.
PARIJS De gezamenlijke kerken j
in Frankrijk hebben het Franse volk
opgeroepen, oni zich intensiever in te 1
spannen voor een oplossing van de
crisis in het Nabije Oosten.
Zij vragen vooral de aandacht voor
de Palestijnse vluchtelingen en voor i
de Joden in de Arabische landen, wie t
tenminste zou moeten worden toe- 1
gestaan, om die landen te verlaten.
De boodschap is ondertekend door j
aartsbisschop Marty van Parijs, me
tropoliet Meletios en ds. Charles i
Westphal, voorzitter van de federatie
■kandidaten afkomstig van 31 oude van protestantse kerken.
(Van een onzer verslaggeefsters)
AMSTERDAM Iedere keer weer als er een deeltje
van de serie „Wat de Bijbel ons vertelt" voor gees
telijk gehandicapten uit is kom je onder de indruk
van de kwaliteit van de illustraties.
Dezer dagen is boekje acht „Genezing van de ver
lamde" verschenen. Zo kinderlijk eenvoudig, zo vrolijk
en zo geestig getekend, dat je er af en toe om lachen
moet en ook als volwassene er van kunt genieten.
Tekenaar is De Kort, die er zo te zien met veel plezier
aan gewerkt moet hebben, niet in de laatste plaats aan
de laatste bladzij als we de genezen verlamde vrolijk
naar huis zien wandelen. (Zie de afbeelding).
De boekjes worden uitgegeven door het Neder-
landsch Bijbelgenootschap te Amsterdam, in samenwer
king met de Katholieke Bijbelstichting te Boxtel en de
Stichting Docete te Hilversum.
De prijs is 3,60. Bij de boekjes horen grammofoon
plaatjes met de vertelling, de tekst uit de boekjes en mu
ziek. Ditmaal is de plaat kleiner dan anders en kost
4,90.
tot de brief aan de gereformeerde
synode) is de daad van de Amster
damse hervormde ds. D. Groeneboer,
waarover wij uitvoerig hebben be
richt. Ds. Groeneboer wil van drie
kerken (hervormd, gereformeerd en
rooms-katholiek) tegelijk lid zijn en
er ook Woord en sacramenten bedie
nen.
Zo moet het niet, vindt ds.
Landsman. Een dubbel lidmaatschap
is geen opheffing van een zondige
gescheidenheid, maar een bevestiging
en consolidatie daarvan.
„Als een belijdend hervormd
christen meent evenzogoed lid van de
Gereformeerde Kerken te kunnen
zijn en omgekeerd, en als vele, zo
niet de meeste hervormden en gere
formeerden dat menen (en hoevelen
zijn er niet die daar terecht van uit
gaan), dan mag de huidige situatie
geen dag langer duren en kan het
„dubbele lidmaatschap" deze situatie
alleen maar onduidelijker maken."
Kloof
Wat netreft de verhouding tot Ro
me schrijft ds Landsman, dat de Re
formatie niet achterhaald is. Maar
wel constateert hij (gelet op de nieu
were rooms-katholieke theologie en
de Nieuwe Katechismus) in de
Rooms-Kath'olieke Kerk een kloof
tussen de officiële kerk en de belij
dende kerk.
Dit roept voor de Hervormde Kerk
vragen op ten aanzien van het kerke
lijk beleid en de houding tegenover
individuele leden en ambtsdragers
van de Rooms-Kathol'eke Kerk. zoals
over de mogeh'ikheid persoonlijk in
bepaalde gevallen deel te nemen aan
de eucharistie, over de ambtsbedie
ning door bepaalde rooms-katholieke
priesters in hervormde diensten en
omgekeerd.
Ds. Landsman schrijft, dat de her
vormde synode zich dit jaar over de
ze vragen gaat beraden naar aanlei
ding van een concept-geschrift van
het hervormde beraad voor dc ver
houding tot de Rooms-Katholieke
Kerk.
Bij deze vragen doet zich telkens
weer de moeilijkheid voor. of men
wederzijds wel onderscheidingen mag
maken, die scheiding maken tusen
wat eigenlijk nog niet kan en feite
lijk („experimenteel") toch wel mag
of moet. tussen persoonlijke verant
woordelijkheid en kerkelijk gezag.
Men kan volgens ds. Landsman
zelfs de vraag stellen (trouwens ook
als het om de verhouding tot de Ge
reformeerde Kerken gaat), of de Here
God niet zelf bezig is door zijn Geest
zijn kerk te reformeren en een nieu
we orde te stichten, die wij met onze
orde misschien bezig zijn tegen te
houden en te verstoren.
Toch meent hij, dat ook ten aan
zien van de Rooms-Katholieke Kerk
het dubbele lidmaatschap of het indi
viduele vragen van ambtserkenning
de weg niet kan zijn.
,iDe enige mogelijkheid is, dat bei
de betrokken kerken tezamen de vor
men vinden, waarin zij in deze over
gangstijd naar elkaar toe kunnen le
ven. Vormen die dienstbaar zijn aan
de groeiende gemeenschap en die de
(groeiende) eenheid in de waarheid
Gods geen geweld aandoen, maar be
vorderen.
Waaraan moeten we denken?
„Gastlidmaatschappen", zoals er nu
tussen reformatorische kerken moge
lijk zijn? ..Overgangsgemeenten", die
een voorlopig tehuis bieden aan ge
meenteleden en ambtsdragers die
zich niet meer in één van de beide
gescheiden kerkgemeenschappen
kunnen vinden? Gemeenten van een
eigen hervormd-rooms-katholieke
modaliteit? We gaan aarzelen. Velen
zullen zeggen terecht?! dat gaat
ons al te ver!
Alleen in het wederzijds tasten en
zoeken zullen dc wegen gevonden
kunnen worden. Maar de tijd dringt
wèl!"
NED. HERV. KERK
Beroepen te Zwolle (toez.): J. den
Besten te Huizen (N.H.); te Wezep: C.
v. Schoonhoven te Vreeswijk: te Ten
Boer <Gr.) toez.: W. v. d. Wolk te
Middelstum; te Joure (toez.): kand. C.
M. v. Endt te Utrecht.
Aangenomen: naar Noordwijk a. zee
(wijkgem. oost; nu nog Noordwijk-
binnen): dr. J. G. B. Jansen, vic. aldaar.
Bedankt voor Hollandscheveld en
voor Kampen: G. C. Post te Giessen-
dam.
GERFF. KERKEN
Beroepen te Alphen a. d. Rijn-noord:
J. Vos te Lichtenvoorde, die bedankte
voor Zierikzee (vac. J. H. Nawijn).
DOOPSGEZ. BROEDERSCH.
Aangenomen naar Haarlem: L. Koop-
mans te Den Burg (Texel).
OUD GEREF. GEM. In NED.
Bedankt voor Giessendam: M. A.
Mieras te Krimpen a. d. IJsseL
Dat kan als je zo vroeg mogelijk begint te sparen
met de Zilvervloot. Wanneer je er mee kunt beginnen?
Op iedere werkdag tussen je 15e en 21e verjaardag;
oud-militairen zelfs tot en met 23 jaar.
Je spaart 6 tot 9 jaar een bedrag van ten minste f 30,- en
ten hoogste f 300,- per jaar. Na afloop van de spaarter-
mijn (bij huwelijk al na ten minste 3 jaar sparen) ont
vang je over de totale inleg plus rente een belasting
vrije premie van 10%.
Wie bijv. 9 jaar f 25,- per maand inlegt, krijgt maar
liefst 'n dikke f 3.500,- terug (f 2,700,- inleg, zo'n f 500,-
aan rente plus een premie van ruim f 300,-). Daar kun je
heel wat mee doen!
Vraag een brochure aan het Ministerie van Sociale
Zaken en Volksgezondheid, afdeling Voorlichting be
zitsvorming, Postbus 51, Den Haag.
Geen eigen opleiding
meer voor dominicanen
NIJMEGEN Er zal geen eigen
opleiding voor de paters dominicanen
blijven bestaan. Er komen nog maar
25 studenten voor deze opleiding in
aanmerking en daarom is het niet
efficient om voor dit kleine aantal
een eigen staf van docenten te heb
ben.
Paters dominicanen zullen voor
taan worden opgeleid aan de Uni
versiteit van Nijmegen. Wel zullen
zij, die al enige jaren studeren aan
het Albertinum te Nijmegen daar
krijgen de dominicanen hun oplei
ding er hun studie af mogen ma
ken.
AMSTERDAM Dr. A. van Bie-
men uit Bentveld wordt binnenkort
benoemd tot buitengewoon hoogle
raar in de kennis van de samenleving
en haar problemen in relatie tot kerk
en godsdienst aan de Universiteit van
Amsterdam. Het betreft een nieuwe
leerstoel. De benoeming van dr. Van
Biemen gaat op een nader te bepalen
datum in.
Prof. Van Biemen werd in 1914 in
Leiden geboren. Hij studeerde aan de
Rijksuniversiteit in Leiden en legde
in 1939 cum laude zijn doctoraal exa
men af in de hoofdvakken
godsdienstwijsbegeerte en sociologie.
Van 1939 tot 1944 was hij prpdikant
bij de hervormde gemeente te
Barsingerhorn, Kolhorn en Haring
huizen, vervolgens tot 1946 predikant
in bijzondere dienst in Haarlem en
voorganger van de Vereniging van
Vriizinnig Hervormden.
Dr. Van Biemen is sindsdien direc
teur van de Arbeiders Gemeenschap
der Woodbrokers in Bentveld en do
cent voor godsdienst, later ook voor
culturele en maatschappelijke stro
mingen aan de Rijkskweekschool te
Haarlem.
Hij promoveerde in 1950 in Leiden
op een proefschrift over „De zede
lijke waardering van de arbeid in het
industrialisme".
Hor.: 1. legerplaats. 4. plaats i!
Drente, 9. vogel, 10. dikke boterharr.
11. eer. 12. balspel. 14. voedsel,
rund. 16. voorzetsel, 17. maanstand
19. een vijandelijk schip aan boord
klampen, 22. buiging, 24. voorzetsel
25. zuster, 27. dichterbij komen, 30
rivier in Italië, 32. zot, 33. kle
dingstuk, 35. opschik, 37. plaats i!
Limb., 39. plaats in Gelderl., 40
mandje, 41. eer, 42. verhaal, 43. aan
loop.
(Van onze kerkredactie)
LONDEN Een vliegtuig, dat de geluidsbarrière doorbreekt, is voor de
muren en ramen van kerken minder gevaarlijk dan een orgel dat fortissimo
bespeeld wordt.
Dat blijkt uit een onderzoek, dat de Britse regering heeft laten verrichten,
nadat bezorgde architecten op een verbod van het doorbreken van de geluids
barrière boven Engeland hadden aangedrongen. Proeven in dertien kathe
dralen wezen uit, dat de muren en glas-in-lood-ramen de knal uitstekend
doorstonden.
Vert.: 1. weefsel, 2. vlaktemaat 3
kreupel, 4. verkeerd, 5. oude lengte
maat, 6. plaats in N.H.. 7. eer, 8. leef
10. schrander, 13. bijb. figuur, H
achting. 16. plaats in Gelderl.. 18 dee
van het gelaat, 20. kever, 21.
vlokje, 23. specerij, 26. schikgodin
nen (Germ. Myth.) 28. honingbij, 25
zandheuvel, 31. zoon van Jacob, 31
lichaamsdeel, 36. dorp in Drente, 3!
verstandig, 38. tijdrekening, 40. foei
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Hor.: 1. zesde. 4. kater, 7. alsem.
kasteel. 11. eden. 13. Rome. 15. rei. 1'
gen. 17. ons. 18. lel. 20. Lea, 22. enit
24. vork. 25. parabel, 28. leger. 2!
traan, 30. aster.
Vert.: 1. zeker, 2. Daan. 3. els.
kee, 5. Amer. 6. reden, 8. steenslag,
kei, 10. log, 12. deken. 14. meter, l*
leest. 19. lip. 20. lol. 21. akker, 23
gala, 24. vers, 26. ren, 27. Bea.
Het weer in Eoropa
weer
min.temp.
gisteren
ref
ui
Amsterdam
geh. bew.
0
0
Brussel
zw. bew.
2
0
Frankfort
geh bew.
-1
0
Genève
onbew.
0
0
Innsbruck
geh. bew.
2
0
Kopenhagen
onbew
-2
0
Locarno
1
P!
Londen
motregen
5
Luxemburg
mist
1
0
München
geh bew.
0
0
Nice
onbew.
10
p
Parijs
geh. bew
7
1
Rome
licht bew.
8
li
Wenen
sneeuw
-3
ZUrich
geh. bew.
8
1
