Alcoholisme is enorme hunker LEKKER ETEN - TOCH SLANK BLIJVEN MAN MOET ZIJN VROUW MEER (RIJ)KANS GEVEN Make-np voor meneer Schoonmaaktips dialoog Zijn wij wel zo beschaafd? Verborgen verleiders in televisiefilms Gebruik sterke drank stijgend 5 ZATERDAG 8 MAART 1969 In deze tijd waarin wat meer taboes zijn doorbro ken is de drempelvrees om zich als verslaafde te mel den, wat weg; men is wat dat betreft iets moediger. En er Is moed voor nodig om te zeggen: hier ben ik, ik kan niet anders. Sommigen kunnen veel drin ken zonder alcoholist te wor den. Alcoholisme heeft met de stofwisseling te maken. Het is een lichamelijke hunker van een buitengewone kracht die niet te onderdrukken is. Na de onthouding krijgt de patiënt een nare tijd. Hij beleeft aller lei lichamelijke sensaties. Overigens is de lichamelijke factor nog in mysteriën gehuld. Wat de stofwisseling precies doet, is niet geheel duidelijk. Wie spoedig gekrenkt is, een verminderd incasseringsvermo gen heeft, wie behoefte heeft aan complimentjes en snelle be- Misschien vinden zij dit wel romantisch vrediging van lusten, heeft een geestelijke predispositie om moeilijkheden te krijgen in het leven, in casu alcoholist te wor den. Voeg daarbij de derde fac tor, dat in sommige beroepen en milieus het drinken er ge woon bij hoort, en het alco hol-ziektebeeld kan ontstaan. Nu hoeft u ook weer niet bang te worden om alcoholist te wor den als u deze karaktertrekken vertoont. Vroeger gingen drank- verslaafden naar een psychia trische inrichting. Deze ziekte heeft evenwel zoveel sociale as pecten, dat men zocht naar op vangmogelijkheden. Zes jaar geleden kwam er een kleine kliniek met twaalf bedden in de Essenlaan in Rotterdam. Patiënten, vaak in het laatste stadium, in moeilijkheden met vrouw en werkgever, in vaak slechte lichamelijke conditie, kun je de woestijn niet instu ren. Een dokter bekijkt en be handelt de lichamelijke gezond heid, een maatschappelijk wer ker zoekt contact met de vorige werkgever, legt een band met de gezinnen. Relatie-beïnvloe ding is het beginstuk van de terugkeer in de maatschappij. Naast de medische ontwen ningskuur wordt de patiënt psychiatrisch behandeld. Gesprekken, vooral groeps gesprekken, zijn belangrijk. Daarnaast de creatieve vormge ving. Patiënten schilderen, emailleren, bewerken hout; zelfs een pottebak- kersdraaischijf staat hun ter beschikking, alles onder leiding Veel mensen zijn beroepsmatig op het café aangewezen van een arbeidstherapeut. Wat chaotisch is, krijgt vorm. Wat geremd is, wordt losgemaakt. De opnametijd duurt zes tot acht weken, daarna volgt am bulante behandeling. Het zie kenfonds betaalt de opname. Voor ontslagen mannen die nog enige tijd begeleid moeten wor den, is er een pensiontehuis in de Rozenburglaan in Rotter dam. Resultaten van de therapie? Vijfendertig tot veertig procent van het aantal patiënten be hoort tot de „vijfjaars-genezin- gen". De artsen zijn al blij als bij een aantal mensen het lij den wordt verlicht, zodat zij bijvoorbeeld één tot twee jaar „droog" zijn. Het sluitstuk van de verple ging is de begeleiding in de maatschappij. Vaak zijn vrou wen van alcoholisten bereid om samen opnieuw te beginnen. Ook de onderlinge steun die de A.A. biedt kan zeer krachtig zijn. „Wij werken coöperatief en prettig samen" zegt dokter Van Londen. Drinkt hij alcohol? „Met ge- Er Is maar één werke- vocht uitdruipt. In de lijk afdoend middel om doek blijft ca. 500 gr. slank te worden of te kwark over. blijven: niet teveel eten. Niet meer eten dus dan men op een normale dag aan energie ver bruikt. Eén gram koolhy draten bevat vier kalo- rieën, een gram vet ech ter negenl Hier wat slanke- 'ijn-hapjes met kwark, Wat witte kwark achter houden en hiermee de sinaasappelen opspuiten. Nodig: 250 gr. magere of 9'aie" kwark, 1 dl. sterke kof fie, 2 zoete sinaasappe- Nodig: 250 gr. magere Ier». kwark, 1 '/2 dl. sterke Koffie, sap van één si- koffie, 2 eiwitten en een naasappel en kwark 9'aasje curagao, klrsch- goed schuimig kloppen wasser of cognac, (desgewenst toetjes In Kwark koffie 9chui. - tlele k°ff'f opgelost toe- mlg kloppen en de elmit. kant en klaar bij melk- voegen of wat slnaasap- ten goecj stljfkloppen. handel of supermarkt of pel-jam voor diabetici), viug door de massa zélf gemaakt. Zo: laat Schaaltjes of glazen vul- mengen, de curagao, 1'/2 liter melk of tapte- 'er>. me' schijfjes si- kirschwasser of cognac melk en 3/4 liter karne- naasappel of partjes si- toevoegen. Desgewenst melk in een teiltje met naasappel garneren en kunnen ook hier weer warm water dik worden, wat koffie-kwark opspui- ZOetjes worden toege- Het dikke gedeelte met ten- voegd. In glazen vullen een schuimspaan op een U kunt ook de sl- en naar eigen fantasie vochtige doek welke naasappel doormidden garneren. In Ijskast of in een vergiet is gelegd snijden, uitpersen en met op koele plaats laten d-3 scheppen zodat het de koffie-kwark vullen, staan tot het opdienen. noegen een glaasje op het ge paste ogenblik. Een mens moet aandacht besteden aan het mo ment waarop hij drinkt!" TV-reclame voor alcoholhouden- !e dranken vindt dr. Van Londen uit den boze. „Vooral in detecti ves wordt alcoholgebruik geïde aliseerd. De verborgen verlei ders in dat soort verhalen zijn veel gevaarlijker dan openlijke reclame. Verbieden van die re clame is trouwens vechten te gen de bierkaai," concludeert de arts. Wij leven in een presta tie-maatschappij. We wonen met veel mensen op een kluitje. Via de moderne communicatie middelen wordt onbehagen ge kweekt met de bestaande toestanden. Voor velen blijkt het een grote opgaaf, aan de vrije tijd gestalte te geven. Dan vlucht de moderne mens soms in de drank. Vrouwen drinken om dezelfde redenen, of ook om ontremd te raken. Voor vrou welijke verslaafden is een kli niek in Apeldoorn. In de kliniek ziet men de zie ke niet alléén, meestal vertoont hij of zij een stukje van een ziek gezin. Gezinstherapie is dan ook vaak het uitgangspunt bij de behandeling. Zo'n kliniek is een open kliniek. Met de no dige restricties mag de patiënt gaan en komen. Toch maakt hgt huis een gesloten indruk. De portier is een verpleger die eerst door een raampje kijkt wie de bezoeker is, dan met een sleutelbos ram melt en de deur gaat open, maar meteen weer op slot. Wie eruit wil, moet broeder-portier weer opzoeken. Dat is de gang van zaken 's avonds, overdag kan men vrij van bulten naar binnen. „Wij willen graag dat onze patiënten leren leven in een wereld waar alcohol bestaat" zegt dr. Van Londen. „Als ze op hun wandeling door de stad een café in willen, kan dat. We trachten hun gedrag zo aan te passen dat ze daar om een tonic of een kop koffie vragen. Het advies: mijd het café, is zinloos. Vele beroepen moeten het wel van café's hebben. Nog een dringende vraag van de medisch leider: Dring ie mand die weigert, nooit drank op. Bij de terugkeer in de maatschappij krijgen veel pa tiënten te horen: „doe niet zo flauw" en bij aandringen gaan ze vaak door de knieën. Respec teer dat zinnetje: „Nee, ik drink niet!" JEANNE DE VLIEGER Bekijk je een moderne groep tieners dan valt het op dat de jongens niet meer stoer lopen zoals de „ferme jongens" van vroeger. Zij hebben iets lichtszelfs wel iets dansends in hun manier van bewegen. De man wordt vrouwelijker, de vrouw mannelijker. Het vrouwelijke van de man behoeft niet verwijfd te zijn: zag u ook Dave tijdens de liedjestienkamp met zijn volants op hemd en aan de mouwen? Cosmetica, tot voor kort typisch het domein van de vrouw, krijgt nu ook volop belangstelling van de heren der schepping. De mannelijke behoefte tot toiletmaken beperkte zich tot het gebruik van haarwater, pre- en aftershave lotion en dan hadden we het zo ongeveer. Vooruit, deodorant voor „hem" is ook geen luxe. In Engeland zijn er nu al „beauty-cases" voor meneer, met een zeer uitgebreide inhoud, zelfs valse wimpers! De toiletspullen van meneer hebben een donkerder kleur of ben mannelijke vorm, mooi-maak-dingetjes zijn er verkrijg baar in de vorm van helmen of laarzen. Toiletartikelen voor mannen? Wel, body-lotions en cremes, make-up voor het gelaat, dat laatste meestal in bruine tinten zodat hij een sportief brons gelaat kan vertonen. Ook gezichtsmaskers voor mannen zijn in Engeland al op de markt. Er is zelfs een lipstick, en dat klinkt niet zo gek, want ook wij kennen de kleurloze lippenpommade: welke soulaas biedt in geval van gesprongen lippen. Shampo's en vooral haarkleurmiddelen ontbreken niet aan de make-up van meneer, en dat hij haarstukjes draagt is allaiig geen geheim, het maakt hem alleen maar jonger. We wachten op de volgende stap: „vermannelijking" van de vrouwenbladen, zodat we niet alleen plaatjes van onwezenlijk jonge en aantrekkelijke vrouwen en dotjes van kinderen voorgeschoteld krijgen, maar foto's van aantrek kelijke mannen die geen argwanende vragen stellen als: „geef je hem wel genoeg want dat hoeft van ons nu ook weer niet. Een lezeres bekeek haar schil derij en dacht: wat doe Ik aan de vergeelde rand en hoe krijg ik de kleuren weer In oude glorie terug? Ze probeerde het heel voorzichtig met een koud sopje van een wol wasmiddel. Resultaat: de kleuren weer fris, de rand als nieuw. Het kon niet uitblijven: hoe staan we tegenover de vrouw in het verkeer. Wat duidelijker gezegd: de vrouw achter het stuur. Mevrouw F. tc H. vertelt: „Mijn man wilde om gezond heidsredenen geen rijles nemen. Toen heb ik zonder dat mijn man het wist mijn rijbewijs gehaald. Het was moeilijk, want het geld voor de rijlessen moest ik van mijn huishouding over zien te houden. Anders had mijn man het gemerkt. Toen ik geslaagd was en het mijn man vertelde, was hij echt niet blij. Hij kwam echter zo ver dat hij ook rijlessen ging nemen. Nu is hij mij heel erg dankbaar dat ik heb doorgezet. Toch heeft hij dikwijls (zoals vele mannen) commentaar op mijn rijkunst. Dan gaat het te langzaam, dan te hard, dan te voorzichtig, enz. Tot ik op een keer de auto aan de kant zette en zei „Rijd jij maar, jij doet het misschien beter". Dat heeft echt geholpen..." Mevrouw F. te D. sluit daar mooi bij aan: „Volgens mij moeten getrouwde mannen hun vrouw de kans geven meer rij vaardigheid te krijgen. Verle den week wilde een dame haar wagen naast de mijne parkeren. Ik bleef ev^n kijken hoe het ging. Toen zij drie keer tever geefs geprobeerd had, ging ik naar haar toe en zei: „Als u hem er achteruit tussen zet, zal het wel lukken". „On, nee" zei de automobiliste, „dat kan ik niet!" En zij reed weg. Ik dacht bij mezelf: hoe komen ze aan hun rijbewijs... Parkeren is overigens wel een probleem. Mijn zus en ik moesten voor zaken in Rotter dam zijn. Eindelijk vonden we een vrije plaats, 'k Zei tegen mijn zus: „Ik zal er bij gaan staan, dan zet jij 'm er achter uit in". Ik stond tussen de twee auto's in om de plaats vrij te houden. Toen zij er bijna was, reed er van de andere kant een auto in. De man keek mij brutaal aan en lachte, 'k Hoop dat de dames en heren die dit lezen zoiets niet zullen doen. Het is voor ieder moeilijk om een plaatsje te krijgen. Wees dus sportief." „Mijn man staat zeer positief tegenover mijn autorijden" zegt mevrouw D. te H. „Elke dag stap ik vier keer in de auto om mijn drie kleuters (zes jaar en tweeling van vijf jaar) naar en van school te brengen, door het centrum van Den Haag. Lopen noch fietsen zou te doen zijn. Dagelijks verbaas ik mij erover dat er nog altijd ouders zijn die hun kinderen op de voorbank laten zitten. Ik geloof dat veel mensen met de verkeerde men taliteit in de auto stappen. (Moesten de rij-instructeurs niet veel meer aan mental-trai ning doen?) Hoewel ik vrij nerveus ben. voel ik mij rustig zodra ik ach ter het stuur zit. Ik ben beslist niet bang, wel vermijd ik onno dige risico's. Je rilt soms als je moeders met kind achterop de fiets door het verkeer ziet schutteren. Dankbaar voel ik mij dat ik niet met mijn drie kleuters op een vluchtheuvel op de tram hoef te wachten (enorm gevaarlijk, want je hebt maar twee handen!). In onze grote steden is het verkeer een dagelijkse dreiging. Dit moest toch eigenlijk veel vaker een punt in ons gebed zijn." „Ik ben gewoon jaloers op Willie S. te P. die dit moderne drukke verkeer gewoon vindt", verzucht mevrouw B. te Z. „Dat meiske is er bij opgegroeid. Toen wij die leeftijd hadden, was het oorlog! Als koerierster reed ik op een surrogaatfiets naar Gouda. Heel verschil met nu. Vorig jaar waren we op va kantie in Overijssel, wat een rust daar! Dan is het hier het „wilde westen." „Als uw man 's morgens met de auto weg moet, zorg er voor dat hij niet te haastig de deur uitgaat", adviseert mevrouw A. ten N. „Ook moet men zich aanpassen aan het verkeer. Niet treuzelen, maar soepel rijden en niet boos worden op medeweg gebruikers, maar fouten van anderen goed opvangen. Het is verboden, toch maken sommige mensen gebruik van hun claxon bij 't wegrijden. Zo'n toeteren de groet is beslist hinderlijk voor anderen. Tot slot vind ik dat ook vrouwen iets van de technische kant van de auto moeten weten." Mevrouw N. te B. vindt het moderne verkeer een achteruit gang: -„Als je zo zestig jaar bent en geen auto kunt rijden, dan ben je in de winter nergens. De laatste jaren werden de busrit- ten al steeds minder. Nu deze winter is het bij ons zo ver dat de bus (streekvervoer) je 's morgens om half negen naar de stad brengt en dan kun je schrik niet 's middags om half drie pas weer terug. De dokter heeft spreekuur om acht uur 's morgens en 's middags om één uur. Zie maar dat je er komt... Ik kan gelukkig nog leder voor zich en God voor ons allen. Dat lijkt de moderne tendens als je zo eens om je heen ziet Winkelen in warenhuizen, vervoer in trams, treinen en bussen: het is allemaal ellebogenwerk. Kleedje uitkloppen boven de schone luiers van je benedenbuurvrouw, in wasserette of super- markt.gauw proberen een beurt voor te gaan. Ja, hoe is dat met onze Innerlijke Beschaving? Begint die in 't gezin, bij moeder, de opvoeding op school, hoort dat bij ons cultuurpatroon? Gaat er iets mis nu we met een welvaartsvernisje de „beschaving" zoeken in uiterlijke din gen? Bijvoorbeeld, kan een „onderontwikkelde" gekleurde mens niet veel beschaafder zijn dan de „hoogontwikkelde" Westerling? We vragen maar weer naar uw ervaringen, filosofie, raadgeving en we hopen er zoals immer weer heel wat van op te steken. U kunt een pakje van de post tegemoetzien na plaatsing van uw pennevrucht, ditmaal over Innerlijke Beschaving. fietsen en zie uit naar beter weer. Dan kan je met tien mi nuten fietsen een stadsbus be reiken. Al met al zijn de busdiensten door al die auto bezitters sterk verminderd." Mevrouw H. te W. waarschuwt voor te lang achter een rijden: „Dat kan funest zijn. Als wij lang gingen rijden, stopte mijn man van tijd tot tijd. Hij deed dan zo'n tien mi nuutjes zijn ogen dicht, ik schilde intussen een appeltje en dan zei hij: „Nu ben ik weer zo fris als een hoentje". Mocht dat soms verloren tijd heten, dan kan dat op die frisse ma nier ingehaald worden. Dat men zo nu en dan luidjes mee neemt die niet zoveel genieten, spreekt vanzelf. Door hun blijdschap genieten wij zelf ook weer. Denkt men wel eens in deze weeldetijd dat het ons ook zo ontnomen kan worden? De jacht naar méér kan zo veront rustend werken, dat men nooit genoeg heeft en zijn naaste ver geet" (Wat uw vraag betreft: Ja!) Goed gereedschap is het halvé werk. Vuil geworden borstels reini gen we in een sopje met een scheut ammonia. Kleer- en haar borstels eerst uitkammen met een kam, dan komen stof en haren los. Borstels niet drogen in zon of bij de kachel, dan kan het hout gaan splijten. Liever op een winderige plaats. Borstels met zachte haren op hun kant drogen, met stijve haren kunnen bij het drogen op de haren worden gezet; badborstele en andere borstels met steel han gend drogen. Zemen die stug en vuil zijn, stoppen we in een sop van vloei baar reinigingsmiddel (niet puurl) met daarin opgeklopt een lepel slaolie of paraffine. Laat de zeem hierin weken. Af en toe knijpen. Uitspoelen en drogen en zie, de zeem is weer zacht. Sponzen van viscose of plastlo die vuil zijn, worden weer prima door ze even op te koken In soda water met een scheut ammonia. Met koperpoets kan vaal gewor den emallle weer opgewreven wor den, vlekken op geverfd houtwerk kunnen ermee verjaagd worden, en dof geworden ivoor kan door ste vig wrijven met koperpoets weer glans krijgen. Ook formica kan weer gaan glanzen na een wrijf- beurt met koperpoets. Niet roestvrije messen bewerken we met een kurk en schuurpoeder. Vlekken op behang willen nog wel eens verdwijnen door wrijven met vlakgom. U kunt ook een bloempapje van bloem met water op het behang aanbrengen met een schoon doekje. Is de bloem opgedroogd, dan' voorzichtig af borstelen. Vetvlekken voorzichtig betten met tri of een vlekkenpasta. „Eeu alcoholist is een zieke. Het begint, vaak al op jonge leeftijd, met gezelligheids drinken. Voor de ziekte moeten drie termen aanwezig zijn: ze wordt veroorzaakt door een lichame lijke, een geestelijke en een sociale factor. De erfelijkheid van deze ziekte is niet bewezen, ze is wel familiair." Aan het woord is zenuwarts dr. J. van Londen. Hoofd aldeling Volksgezondheid van de Haagse Geneeskundige Dienst. Ver slavingsziekte is een onderdeel van zijn werk: sociale psy chiatrie. Dr. Van Londen is medisch leider van de prof. Bouwmanklinieken in Rotterdam en Schiedam. Bij de consultatiebureaus (Dordrecht, Gouda, Vlaardingen o.m.) waar men zomaar zonder verwijskaart binnen kan lopen en gratis behandeld wordt, meldden zich de afgelopen jaren meer patiënten. De groei is te verklaren uit het gestegen alcoholverbruik, de bevolkingstoename, drinkende vrouwen, en een vroeger versluierde groep uit de betere milieus. De consumptie van alcoholhou dende dranken in ons land neemt toe. Dronk in 1950 de Nederlan der 10,58 liter bier, 0,54 liter wijn 1,47 liter gedistilleerd, in 1967 goot hij aan bier 44,25, wijn 4,15 en van 100 pet-gedistilleerd 1,63 door het keelgat. De wijn consumptie is dus in zeventien jaar ver-achtvoudigd; toch zijn wij Nederlanders nog bescheiden drinkers. We bezetten de 29ste plaats op de wereldranglijst. Bo venaan staan de Fransen met (over 1967) 18,5 liter drank, om gerekend tot sterkte van 100 pet. alcohol. Ons gemiddelde is 4,4 liter. De Belg drinkt het meeste bier, gevolgd door de Tsjech. Wij staan op de zeventiende plaats in de rij van bierdrinkers, Frank rijk is achttiende. Deze cijfers geeft het Pro- duktschap voor gedistilleerde dranken. Dat wij drinken is ple zierig voor de overheid: alcoho lische dranken blijken een aardig melkkoetje voor de staat. Alleen via gedistilleerd ontving de fiscus vorig jaar ƒ322.415.000 aan accijns. Daarboven komt tot 1-1-'69 18 pet. O.B., daarna 12 pcL BTW. Wordt de drank daar mee goedkoper? Nee, het verschil vloeit in de staatskas. Blijkens de miljoenennota voor dit jaar 13 er aan alcoholaccijns ƒ360.000.000 geraamd. Vaak is de opbrengst hoger dan de ra ming. De democratisering van alco holica neemt toe met de wei vaart. Een mens kan nu eenmaal niet meer eten dan genoeg, hij zoekt het dus in verfijnder genot. Schrikt de Nederlander als de accijns weer eens wordt ver hoogd? Je zou het zeggen: in 1950 werd men na de verhoging zuiniger met Jenever, cognac, vieux, brandewijn, likeuren en advocaat. De omzet In buiten lands bier daarentegen steeg ge weldig. Ook het verbruik van wij nen blijft stijgen na 1950. Is sterke drank nu aan wel vaart gebonden, we kennen in onze geschiedenis ook het te gendeel: het ellende-(ver)drinken. In 1891 dronk de Nederlander per hoofd der bevolking 4,50, in 1878 4,93 liter gedistilleerd ad 100 pet., In '68 was dat cijfer 1,74 en tijdens de crisisjaren kon alleen de rijke zich een borrel verschaffen: in 1936 0,72 I. ge distilleerd, 14 liter bier en ruim 1 liter wijn per hoofd per jaar. Dronken mensen zie Je lang niet zoveel als vroeger op straat. De Nederlander borrelt thuis of bij vrienden. Vroeger werd door de over heid het aantal verkooppunten voor alcoholische dranken be perkt, om de impuls-aankoop daarvan tegen te gaan. Wie aan bepaalde eisen van vakbekwaam heid, credietwaardigheid en han delskennis voldoet kan nu sterke drank verkopen. Zo kan moeder naast de zeeppoeder en de kof fie In de supermarkt een fles sherry (alcoholgehalte van 18 pet) kopen. Voor bessenjenever, met een alcoholpercentage van 20 pet. gaat ze naar de slijter. We zien ook een toenemend aantal drankensupermarkten die tegen lage prijzen verkopen, en de Cash- en Carryzaken waar de flessen met tientallen gelijk de deur uitgaan. In december wordt het meest gedronken, en u raadt het i n januari het minst. Engeland is onze grootste drankafnemer. Naast Jenever en likeuren verdienden we aan de uitvoer van advocaat het meest; In 1967 werd er aan die klp- pe-pap voor ƒ15.704.617.- ulge- voerd. Het Is niet de advocaat zoals wij die oplepelen, maar •en dunner drankje, waar de En gelsen „snow-ball" van maken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 17