IN DE LUCHT IS
WEINIG TE DOEN
TEGEN PIRATERIJ
Frederik IX (Takissok) 70 jaar
Vliegers uit
vele landen
willen acties
tegen kapers
Boycot
Botsingen
Straffen
door
Dick Ringlever
mfÊÊ ->■*
VORST MET
ILLUSTERE
BIJNAMEN
ZIJN WIJ TOVENAARSLEERLINGEN?
1
ZATERDAG 8 MAART 194?
Het kapen van vliegtuigen heeft de laatste jaren zulke
ernstige vormen aangenomen, dat de Ifalpa, de internationale
vereniging van verkeersvliegers, op haar jaarlijks congres van
20 tot 27 maart in Amsterdam dit onderwerp als een van de
belangrijkste punten op haar agenda heeft gezet. Al eerder
heeft de organisatie, waarbij 51 verenigingen uit 49 landen
(met in totaal 44000 vliegers) zijn aangesloten, waarschuwen
de geluiden laten horen, maar tot nog toe hebben deze de
„hi-jackers" er niet van kunnen weerhouden hun gevaarlijke
acties voort te zetten. Sterker nog: men is zelfs tot gewapende
aanslagen overgegaan. Cuba, Algerije, Athene en Zurich zijn
namen, die de trieste ontwikkeling illustreren. Een ontwikke
ling, die de Ifalpa met zorg vervult. En het ligt daarom voor
de hand, dat men straks in Amsterdam nog krachtiger zal aan
dringen op het nemen van straffere maatregelen tegen kapers
en hen, die menen politieke geschillen te kunnen uitvechten op
burgerluchthavens.
en overvallers in het land,
waar zij worden aangehouden,
moeten worden gestraft en
voorts dat in geval van een
kaping toestel en bemanning
binnen 48 uur weer moeten
kunnen vertrekken. Passagiers
zullen nog sneller hun weg
moeten kunnen vervolgen.
Tot nu toe heeft Nederland
de conventie niet geratificeerd
(wel getekend), maar het ziet
ernaar uit, dat dit binnen af
zienbare tijd zal gebeuren. De
minister van verkeer en water
staat heeft al een wetsontwerp
ingediend en dezer dagen
wordt de memorie van ant
woord verwacht.
Koning Frederik IX en zijn gemalin koningin Ingrid met hun drie dochters. Links kroonprinses Margarethe, gehuwd met Henrik graaf
de Laborde de Monpézat, Anne-Marie, koningin van Griekenland en geheel rechts Benedikte, gehuwd met prins Richard zu Sayn-Wittgenstein.
-#■ De heer G. J. Schöttelndreier (links) en KLM-gezagvoerder
F. H. H. van Vianen.
Hóe men een eind moet ma
ken aan luchtpiraterij is een
vraag met nog vele vraagte
kens. Zeker vliegtechnisch is
er weinig tegen te doen. De
vlieger, die in de cockpit een
pistool in de rug krijgt ge
duwd, zal geen enkele tegen
stand kunnen bieden omdat hij
daarmee het leven van zijn pas
sagiers in de waagschaal stelt.
Eén schot in de wand van dc
drukcabine zou namelijk direct
tot gevolg hebben, dat er een
enorme luchtstroming naar bui
ten ontstaat, die met de kracht
van een explosie een gat slaat,
waardoor passagiers naar bui
ten worden gezogen. En dat is
een risico, dat geen enkele vlie
ger kan nemen.
KLM-DC-8-gezagvoerder F.
H. H. van Vianen van de Ver
eniging van Nederlandse Ver
keersvliegers: „er zijn wel eens
suggesties gedaan om de cock-
uitdeur af te sluiten, maar dat
heeft in de praktijk weinig zin.
De overvaller kan immers de
stewardess onder bedreiging
van een vuurwapen dwingen
deze te openen. Ook is wel
eens gedacht aan chloroform-
spuitjes, die een overvaller tij
delijk bedwelmen. Maar hoe
moet je die in een vol vliegtuig
gebruiken, zonder paniek en
ongelukken onder de passa
giers te veroorzaken? En elke
passagier te controleren op het
bezit van een vuurwapen is
eveneens een onmogelijke
zaak. Een afdoend middel be
staat dus niet".
In vliegerskringen is men
het er over eens, dat men geen
tegenstand kan bieden en ge
woon verplicht is te doen, wat
een overvaller beveelt, hoe ge
vaarlijk dit ook kan zijn.
De heer G. J. Schöttelndrei
er, secretaris van de vliegers
vereniging: „als men over „hi
jacking" spreekt, denkt men aan
het gevaar van een schiet
partij aan boord. Maar zelfs
als dit wordt voorkomen, wor
den passagiers en bemanning
toch nog ernstig bedreigd. Het
vliegtuig wordt door de over
valler namelijk meestal gediri
geerd dwars tegen alle lucht-
verkeersregelingen in en dat
houdt altijd het gevaar van bot
singen in".
„De overvaller heeft er na
melijk geen idee van wat hij
beveelt. Dat bleek bijvoorbeeld
vorig jaar toen een El Al—
Boeing, na van Rome opgeste
gen te zijn, werd gedwongen
naar Algiers te vliegen. Hij gaf
er de koers bij op, maar die
was fout. Het kostte de gezag
voerder enorm veel moeite de
achterdochtige piraat ervan te
overtuigen, dat zijn koers uit
eindelijk zou leiden tot een
noodlanding in de woestijn".
een avontuur. Kijk maar naar
Cuba. Er zijn legale vluchten
van Miami naar Havanna,
maar toch blijkt men er de
voorkeur aan te geven een toe
stel te kapen".
Om tot zulke maatregelen te
komen, is echter volledige eens
gezindheid nodig. Er moeten
duidelijke afspraken worden
gemaakt, vastgelegd in een
verdrag. Nu is dat verdrag er
wel de Tokio-conventie van
1963 en het is ook wel door
29 landen getekend, maar er
zijn nog maar zes landen, die
het hebben geratificeerd (Rood-
China, Denemarken, Noor
wegen, de Philippijnen, Portugal
en Zweden). Dat wil zeggen,
dat er nog zes ratificaties te
weinig zijn om de conventie
van kracht te doen worden.
In deze conventie wordt on
der meer bepaald, dat piraten
De heer Schöttelndreier: „in
sommige gevallen zoals de
Cubaanse kapingen handelt
men al overeenkomstig de con
ventie. Vliegtuigen, die in Ha
vanna gedwongen landen, zijn
binnen 48 uur vrij (of de pira
ten worden bestraft is echter
twijfelachtig). In andere geval
len evenwel verloopt de proce
dure minder soepel. De vorig
jaar in Algerije vastgehouden
El Al-Boeing is daar een voor
beeld van. Alleen door te drei
gen met een totale boycot, zijn
bemanning en vliegtuig terug
gegeven".
Zo'n boycot is een laatste wa
pen: zowel om gekaapte vlieg
tuigen snel terug te krijgen als
om kapingen en overvallen te
voorkomen. Pas toen de Ifalpa,
de International Labour Orga
nisation en de International
Transport Workers Federation,
dreigden alle vluchten op Al
gerije te weigeren en ook de
grondafhandeling van Algerijn
se vliegtuigen te stoppen, ging
men in Algiers door de knieën
en liet bemanning en toestel
vrij.
Dergelijk optreden is echter
niet méér dan een lóótste wa
pen. Liever is het de vliegers,
dat het probleem zonder dit
dwangmiddel wordt opgelost:
door directe teruggave van
toestel en bemanning en
uiteraard door bestraffing
van de daders. Relaties met
landen, waar deze vandaan ko
men, mogen daarbij van geen
enkele invloed zijn.
In het geval-Zürich heeft
men ten aanzien hiervan het
volste vertrouwen. De heer
Schöttelndreier: „we weten uit
betrouwbare bron, dat de Zwit
serse regering het gebeurde
zeer hoog opneemt. De overval
lers zullen hun straf zeker niet
ontlopen".
Men kan zich echter afvra
gen, wat er met hen zou zijn
gebeurd als zij de overval in
een ander land hadden ge
pleegd, bijvoorbeeld in Frank
rijk.
Alleen een waterdicht inter
nationaal verdrag zal duidelijk
antwoord op die vragen kun
nen geven. En het ligt wel
voor de hand, dat straks in Am
sterdam krachtige pleidooien
zullen worden gehouden voor
het tot stand komen van zo'n
afspraak. Hoever die geluiden
zullen dragen, zal echter voor
lopig nog wel een vraag blij
ven....
Dinsdag viert koning Frede
rik IX van Denemarken zijn
zeventigste verjaardag. De
Denen zijn een volk met veei
humor en zij hebben vele ko
ningen van dit oudste konings
huis van Europa bijnamen ge
geven, waarvan Harald Blauw-
tand misschien wel de opmer
kelijkste is. Koning Frederik
heeft maar één „officiële"
bijnaam „Takossok" Ide Gro
te, wat dan slaat op zijn leng
te) die hem verleend werd
toen hij voor het eerst de
Poolcirkel passeerde met het
koninklijk jacht Danneborg.
Maar onofficieel zijn er
nog wel een paar. „Frederik
de Zeeman", bijvoorbeeld,
want reeds jong wilde (toen
nog kroonprins) Frederik
naar zee. Zijn eerste zeeman
schap was aan boord van de
Danneborg. waar hij als
scheepsmaat no. 461 op de
monsterrol kwam. Dit num
mer staat nu op de nummer
plaat van 's Konings auto.
Minder zichtbaar draagt de
koning nog een herinnering
aan zijn zecmanstijd mee.
Een fraaie tatouering, waar
bij de bescheiden armversie-
ring, die prins Bernhard tot
aller verrassing blijkt te be
zitten, maar kinderwerk is.
In de muziekwereld is liet
„Frederik de Dirigent": vele
malen heeft de koning de di
rigeerstok geheven voor bet
Deense Radio Symphonie-
orkeet, en zelfs zijn er enige
grammofoonplaten uitge
bracht ten bate van een in
zameling voor de Verenigde
Naties van liet Orkest van de
Koninklijke Opera geleid
door koning Frederik.
Zo zijn er' meer namen te
bedenken: de Avondwande-
Koning Frederik in 1940 met zijn toen twee maanden oude dochter
Margrethe.
laar bijvoorbeeld, want graag
maakt koning Frederik een
wandeling door de stilgewor-
den straten van Kopenhagen:
de Zwemmer, want nog trekt
de koning lustig een paar
baantjes; verder is bij een
geestdriftig amateiirfotograaf
met een voorliefde voor land
schappen; een sportief jager
en bij chauffeert liever zeil'
dan zich te laten rijden. Maar
zijn grootste plezier is.een
trein besturen! Dit alles be
tekent, dat koning Frederik
zich aan zijn liefhebberijen
zonder meer wijdt. Als con
stitutioneel vorst speelt hij
geen politieke rol. doch wel
volgt hij bet politieke leven
van zijn land nauwlettend:
hij stelt er prijs op goed ge-
informeerd te zijn over bet
leven en de problemen van
zijn landgenoten en houdt
elke veertien dagen een au
diëntie, waar velen hem ko
men spreken. Bovendien is er
de telefoon, die de Denen ge
makkelijk kunnen grijpen
wanneer ze hun koning wil
len spreken.
Het Deense koningshuis is
het oudste van Europa en da
teert uit de dagen van Gorm
de Oude en zijn vikingen
(900-940 n. Chr.De troon
was tot 1953 alleen erfelijk
in de mannelijke lijn.
Na een referendum aan
vaardde de Folketing (het
parlement) toen de grond
wetswijziging waardoor ook
vrouwen tot de troon werden
toegelaten. Op 5 juni 1953 te
kende koning Frederik de
wet. Overigens zijn troon en
kroon, symbolen van de ab
solute macht der vorsten,
reeds sinds 1849, toen Dene
marken de constitionele
monarchie aanvaardde, opge
borgen in bet museum Rosen-
Wat men dan moet. doen om
deze luchtpiraterij én overval
len op de luchthaven tegen te
gaan?
De heer Schöttelndreier: „al
leen maatregelen op de grond
zullen effect hebben. Men zal
de daders zo streng moeten
straffen, dat zij zich eerst wel
een paar maal bedenken voor
dat zij zich aan zo'n avontuur
-••agen. Want heel vaak be
schouwen zij het inderdaad als
Voorjaar 1967: Een dode lente voor plant en dier aan de kusten van Cornwall
en Bretagne. Het opbloeiende leven verstikte in vette, zwarte massa's olie afkom
stig uit de lekgeslagen tanker. Chemische oplosmiddelen betekenden de genade
slag.
Onafwendbaar stroomde 30.000 ton olie uit de gestrande en lekgeslagen „Torrey
Canyon" en bedekte in korte tijd de zee over een lengte van enkele tientallen kilo
meters. De bruinzwarte laag zaaide dood en verderf onder de zeevogels en werd
met afschuw tegemoetgezien in de recreatieplaatsen aan de kust. Het was onmoge
lijk te voorspellen welke kustgedeelten door de olie zouden worden besmeurd, wind
en water hadden de olieplas zelfs naar de Nederlandse kust kunnen voeren.
Van tijd tot tijd worden wij opgeschrikt door dit soort gebeurtenissen: de brand
in de kunstmestfabriek te Vlaardingen, waarbij dank zij een gunstige windrichting
de Randstad voor een ramp bleef gespaard; het lek in de zeebodem bij een aard
oliebron voor de kust van Californië en stookolielozingen bij Terschelling.
Verleden jaar in Drenthe en dit jaar in Zeeland stierven tientallen roofvogels ten
gevolge van het wangebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Deze incidenteel
schijnende gebeurtenissen zijn sympto
men van de ziekte van het milieubederf,
borg. een kasteeltje in bet
hart van Kopenhagen. De
grondwetswijziging was nodig
omdat koning Frederik en
koningin Ingrid geen zonen,
maar wel drie dochters heb
ben: Margrethe. Benedikteen
Anne-Marie.
Kroonprinses Margrethe
draagt een historische naam,
die van de enige koningin, die
Denemarken ooit gekend
heeft. Toch is het de vraag
of zij als Margrethe I of II
de troon zal bestijgen; baar
voormoeder Margrethe werd
nimmer als koningin van De
nemarken gekroond.
Zij was de dochter van ko
ning Waldemar IV en trad
in 1363 (tien jaar oud) in
het huwelijk met koning
Haakon VI van Noorwegen.
Hun zoon Olaf werd drie
jaar later geboren. Zes jaar
oud stierf zijn Deense groot
vader en werd hij tot koning
van Denemarken gekozen;
toen in 1380 zijn vader stierf
werd hij als Olaf V koning
van Noorwegen. Zijn moeder
nam echter bet regentschap
waar. Zeventien jaar oud
stierf Olaf en koningin Mar
grethe zette de regering
voort. In 1389 werd zij ook
koningin van Zweden en dank
zij politiek en strategisch
talent wist zij in 1397 bij de
Unie van Kalmar de drie
Scandinavische landen tot één
koninkrijk te verenigen. Op
24 oktober 1412 overleed zij
kort na de verovering van
Flensburg in de strijd om
Sleeswijk.
Tot vreugde van de Denen,
is de troonsopvolging op dit
ogenblik geen kwestie. Ko
ning Frederik IX viert zijn
zeventigste verjaardag zon
der zichtbaar verouderd te
zijn. Diepe rimpels heeft hij
altijd gehad, en daar zijn tal
van lachrimpeltjes bij, want
hij is een man met een groot
gevoel voor humor en boven
dien, zoals hij zelf eens ge
zegd heeft: „Een gelukkig
man met een charmante
drie lieve kinde
vrouw
ren".
ALEXANDRA
dat ons leefklimaat bedreigt.
Nu, twee jaar na de ramp met de
Torrey Canyon is het mogelijk een ba
lans op te maken van de aangerichte
schade. In het herfstnummer van „Na
tuur en Landschap" wordt geconstateerd
dat het niet de zeedieren, maar de flora
en fauna van de kust zijn die het ergste
hebben geleden. Ter bestrijding van de
olie zijn in hoeveelheden als nooit tevo
ren chemische oplosmiddelen gebruikt.
Hieraan waren zeer grote risico's ver
bonden, daar niet bekend was wat het
effekt van gebruik op zo grote schaal
op het biologisch evenwicht zou zijn.
We mogen ons gelukkig prijzen dat
nu, na twee jaar, blijkt dat het leven in
de zee zich weer geheel heeft hersteld
van de opgelopen schade. Anders (6
het gesteld met de kustbewoners. Door
het gebruik van de detergenten zijn
krabben, zeepokken en schaalhorens bv.
gedecimeerd. De wierbegroeiing van
veelal rotsachtige kusten heeft zich voor
een deel weer hersteld.
Merkwaardig is de vergelijking tussen
kustgedeelten waar wel en waar geen
detergenten ter bestrijding van de olie
waren gebruikt. Waar deze chemische
middelen niet zijn toegepast, was de
olie reeds na enkele maanden door na
tuurlijke afbraak, zoals bacteriewerking,
verdwenen en blijkt de schade relatief
gering te zijn.
Hieruit mag worden geconcludeerd
dat behandeling met detergenten zoveel
mogelijk moet worden vermeden. Waar
dit nog te rechtvaardigen zou zijn met
het oog op het vitale belang van de re
creatie van het betreffende kustgedeelte,
is het zeker de overweging waard (goed-
koperel) bindmiddelen te gebruiken zo
als zaagsel of poederkalk. De olie kan
dan vrij eenvoudig met mechanische
middelen worden verwijderd of begraven.
Door deze ongelukken worden we
steeds weer eraan herinnerd dat de
machten die door de technische ontwik
keling zijn ontsloten, niet alleen op mili
tair maar ook op civiel gebied gevaar
lijke vormen hebben aangenomen. De
vraag is: Zijn wij tovenaarsleerlingen?
J. GOUDRIAAN
BIJLAGE VAN
HET KWARTET
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
