Diplomatiek steekspel tussen Londen en Parijs REIS VAN NIXON EEN DUBIEUS EXPERIMENT Vietcong doet nieuwe aanval Hilton Huis Brussel Witte Europa in Biafra zal de strijd over jaar verliezen DEBRÉ VERZWAKT UITLA TING DE GA ULLE STEWART VERDEDIGT VRIENDEN IN EEG Ruïneuze regenval Koning Saoed (66) overleden Havenstaking FS geëindigd: schade 2 miljard dollar Doden op de weg Gen. Spoor geëerd met naamplaat 5 MAANDAG 24 FEBRUARI 1969 LONDEN/PARIJS De sensationele berichten uit Enge land van vrijdagavond, over voorstellen van president De Gaulle ten aanzien van de komende Europese politiek, hebben geleid tot een diplomatiek steekspel. Overleg De zware regenval heeft in Italië onbarmhartig huisgehouden. Zo zijn in Lecco zondag vijf personen omgekomen en drie gewond, toen hun woning door een grondverschuiving werd meegesleurd. Twee mensen worden nog vermist. Op de foto: de resten van de woning, waarin nog naar overlevenden of slachtoffers wordt gezocht. Kamerlid Dankert na rondreis: SCHIPHOL „Biafra moet de strijd verliezen. De oorlog, waarbij beide partijen nauwe lijks een meter opschieten, is te uitputtend voor de Biafranen. Nog misschien een of twee jaar, dan is het bekeken.*' Dit heeft 'de heer P. Dankert, Tweede Ka merlid voor de PvdA gezegd na zijn terugkeer van een tiendaags bezoek aan Nigeria. De heer Dankert arriveerde op Schiphol zonder zijn reisgenoot, ir. P. A. M. Cornelissen, Tweede-Kamerlid voor de KVP, die nog een paar dagen in Lagos verblijft, daar hij een gesprek wil arrangeren met Nigeria's president generaal Gowon. „De toestand in de door Nigeria bezette delen van Biafra is aanmer kelijk verbeterd, terwijl de situatie in Biafra zelf erg verslechtert," aldus de heer Dankert. „Een betrekkelijke rust in de federale gebieden is er de oorzaak van, dat de mensen weer uit hun schuilplaatsen beginnen te ko men om weer thuis het land te gaan bewerken. Moeilijk De distributie van de hulpzendin gen voedsel en medicamenten, die re gelmatig ook uit Nederland ko men, blijft een moeilijke zaak, door dat er te weinig transportmiddelen zijn. Het voedsel blijft voor een groot deel liggen en rot weg of het ver dwijnt eenvoudig." ATHENE Koning Saoed, voor malig heerser over Saoedi-Arabië is zondag in Athene aan een hartaanval overleden. Hij was gewoon lange pe rioden in Griekenland te verblijven, nadat hij in 1964 ten gunste van zijn broer, koning Feisal afstand van de troon had gedaan. Hij is 66 jaar ge worden. Saoedi-Arabië is de tweede olie-producerende staat in de wereld. De olie levert het land meer dan een miljard gulden per jaar op. Evenals zijn vader was Saoed verzot op westerse luxe. Tal van landen, waar onder Ook Nederland, verleenden de vorst hoge onderscheidingen. Vandaag werd de gestorven ex-koning naar de hoofdstad van Saoedi-Arabië, Riaad, gevlogen. WASHINGTON De langste en kostbaarste Amerikaanse havensta- /olge van het gladde wegdek slipte i king is bijna ten einde. De schade zondagmorgen de 46-jarige L. Dieles aan de Amerikaanse economie wordt uit het Belgische Deurne met rijn op twee miljard ddllar geschat Er auto tegen een boom. Hij overleed; zijn twee zoons liepen verwondingen op. WANROOY Op de provinciale weg Rijkevoort-Wanrooy is zondag avond de 81-jarige W. Thijssen uit Rijkevoort aangereden. Hij liep op de linkerkant van de weg. Hij overleed na aankomst in het ziekenhuis. DE BILT De 23-jarige J. T .uit Driebergen werd zaterdagmorgen op zijn scooter door een auto aangere den en tegen een boom geslingerd. Op weg naar het ziekenhuis overleed hij. RENSWOUDE De 58-jarige landbouwer C. Robertsen reed zater dagavond met zijn auto tegen een boom. Hij was op slag dood. PUTTE-JHOOGERHEIDE Tenge- L ECK EN WIEL In haar woon- j plaats werd de 27-jarige mejuffrouw S. M. Kapelle zaterdag dodelijk, ge- 1 wond toen zij op haar fiets werd j aangereden door een auto. Zij over- i leed in het ziekenhuis. TEGELEN Bij het oversteken i van de rijbaan werd zaterdagmiddag I het driejarige meisje C. Ambaum I door een personenauto gegrepen. Het kind werd zwaar gewond naar het I ziekenhuis gebracht waar het over- j leed. werden schepen door getroffen. De Franse minister van bui tenlandse zaken Debré deed za terdag alle moeite om de beteke nis van de bekend geworden nieuwe opvatting van De Gaulle over Europa te verzwakken. Hij zei, dat de president tijdens zijn gesprek met de Britse ambassa deur Soames in februari slechts besprekingen heeft voorgesteld, i waarbij de economische en poli- i tieke mogelijkheden van Europa opnieuw aan de orde gesteld zou den worden. Ook de gaullistische krant La Na tion, dat doorgaans de mening van de regering vrij nauwkeurig vertolkt, schreef dat Soames zich had vergist, j Van een brede gedachtenwisseling I had hij voorstellen gemaakt, en dat zou niet de bedoeling zijn geweest. Maar de Britse minister van buiten landse zaken Stewart zei: „Er is een Londense en een Parijse lezing over wat er gezegd is tussen de C^ulle en Soames. Er is maar één, dié beider instemming heeft. Er bestaat geen twijfel aan wat er gezegd is. Generaal de Gaulle heeft, aldus Stewart, voorgesteld, dat de Britse regering aan Frankrijk bilaterale be sprekingen over de toekomst van Europa zou voorstellen. Als basis daarvoor opperde hij twee denkbeel den. Ten eerste, dat de NAVO metter tijd zou verdwijnen, ten tweede dat de EEG zou moeten veranderen in iets heel anders dan wat zij nu is, in een losse vrijhandelszone met een politie ke leiding van Frankrijk, Engeland, Duitsland en Italië, waarbij de an dere landen waar wij mee verbonden zijn zouden worden uitgesloten. Wij hebben het voorstel voor onderhande lingen niet verworpen, maar tegelij kertijd ons standpunt inzake de NA VO en de EEG duidelijk gesteld. Wan neer er een vorm van gesprek is die werkelijk naar eenheid van Europa zal leiden, is die ons welkom." Onaanvaardbaar „Wij moeten echter twee dingen duidelijk stellen. Ten eerste kunnen wij helemaal niet aanvaarden dat de NAVO verdwijnt. Dit bondgenoot schap is één van de pijlers van de wereld", aldus minister Stewart. Ten tweede, zo vervolgde hy, wat 'j de EEG betreft. Wij zijn geen lid, 1 maar voor vijf van de zes leden, Duitsland, Italië, België, Nederland en Luxemburg, is de EEG zeer belang rijk, zoals voor ons. Wanneer er sprake is van een hervorming van de hele aard van de EEG, hebben zij er recht op te worden geraadpleegd. Wij .hebben duidelijk gemaakt dat wij lid willen worden van de EEG. Wanneer generaal de Gaulle gelooft dat er een andere en betere weg is naar Europese eenheid moet hij niet alleen maar ons maar ook deze vijf andere landen ervan overtuigen dat er inderdaad een betere weg is. Wij moeten deze landen, die onze j vrienden en bondgenoten zijn, over de Franse voorstellen inlichten omdat de veiligheid en welvaart van deze 1 vijf die onze bondgenoten zijn in NA- j VO en WEU, erdoor worden aange- j tast. Dat hebben wij gedaan. Wan- j neer we het niet gedaan hadden zou- j den we onoprecht geweest zijn, aldus Stewart. In Washington was men bijzonder verrast over het denkbeeld van de Gaulle. Amerikaanse diplomaten pro- beren koortsachtig voor hun regering een duidelijk inzicht te krijgen in de j werkelijke inhoud van de voorstellen van de Gaulle. De medewerkers van president Nixon moeten tegelijkertijd zo snel mogelijk hun werkdocumen- ten voor de reis nazien en afstemmen j op een mogelijke kritieke ontwikke- ling. Officieel commentaar wilde men niet geven. De Belgische minister van buiten landse zaken Harmei zei, dat de klei ne landen zeker niet zullen aanvaar- I den dat ze uitgesloten worden van de verdere uitbouw van een Europa, waarvan zij volledig deel uitmaken. Hij zei uitermate voorzichtig te wil len blijven in zijn oordeel, zolang de zaak nog niet in besprekingen met 3e anderen in het bijzonder met Frankrijk was opgehelderd. De Westduitse regering hult zich in voorzichtig stilzwijgen. Hij zit tussen twee vuren. De ambassadeurs in Parijs van de vijf deelgenoten in de EEG zullen vanavond zes uur door de Franse mi nister van buitenlandse zaken Debré worden ontvangen. Aangenomen wordt dat Debré de ambassadeurs op de hoogte zal stellen van de ontwikke lingen. Het Russische regeringsblad Izwes- tia schreef het worstelen tussen Enge land en Frankrijk over de toekomst van Europa een schandaal te vinden. De Britse bekendmaking van een Frans aanbod voor brede Europese samenwerking, onder voorwaarde dat Engeland zijn pro-Amerikaanse po litiek wijzigt, is „iets dat in de ge schiedenis van de diplomatieke be trekkingen zelden is voorgekomen", aldus het blad. DANTUMAWOUDE Enkele h derden leden van het Veteranen Le gioen Nederland hebben zaterdag middag de onthulling bijgewoond van de naamplaat „Generaal Spoor- hoeve" op de boerderij van de heer W. de Vries. De onthulling werd ver richt door mevrouw H. T. Spoor-Dij- kema, weduwe van de voormalige le gercommandant in Indonesië. Het initiatief tot deze naamgeving is het gevolg van televisie-uitzendin gen over het optreden van de Neder landse strijdkrachten in Indonesië. De heer De Vries diende als oor logsvrijwilliger in Indonesië. Met de- hon- ze naamgeving wil hij de nagedach tenis eren van generaal Spoor en van alle gevallen militairen. In een toespraak zei de landelijk voorzitter van het Veteranen Legi oen, de heer B. H. Doppen, dat gene raal Spoor er altijd op had gewezen, dat humaniteit het enige was waar door Nederland zou kunnen winnen. „Je komt hier niet om te moorden, Op de foto: mevrouw Spoor (in het midden) omringd door leden van het Veteranen Legioen Nederland. maar om iets op te bouwen, om vre de te Drengen." De heer Doppen zei, dat het niet de schuld was van de Nederlandse militairen, dat dit niet gelukt is. „Als men de jongens nu met de vinger nawijst, dan zou men met hetzelfde recht het Nederlandse volk met de vinger kunnen nawijzen, omdat het een „Ouwe Nol" en een Hans van Z. in zijn midden heeft. (Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen) BRUSSEL In Amerikaanse diplomatieke kringen in de Bel gische hoofdstad is men er zeker Het bewijs dat blinden volwaar dige leden van de gemeenschap zijn, hebben acht (blinde) berg beklimmers geleverd, die er in geslaagd zijn de hoogste berg van Afrika, de Kilimanjaro te beklimmen. Op de foto: de trotse groep in de sneeuw op de door hen bedwongen bergtop. van dat president Nixon zich op zün zevendaagse vjjflanden toer niet zal inlaten met de hoog op gelaaide twist tussen Frankrijk en Engeland over het vermeen de plan van generaal De Gaulle een totaal nieuw Europa te for meren. Zou h(j dit wel doen, dan is z(jn reis door Europa bij voor- i baat tot mislukken gedoemd. Beziet men het programma, dat is I opgesteld, dan wijst dit duidelijk op I een klimax toe: namelijk op het eind j ven de rit de gesprekken met het Franse staatshoofd op vrijdag en za- terdag. Nergens blijft Nixon langer dan m de Vijfde Republiek; nergens worden I ook hetere hangijzers aangedragen, j Uit Nixons wervelwindachtige reis, zo werd gisteravond al in Brussel ge- I steld, zal weinig echt nieuws tevoor- I schijn komen. De Amerikaanse presi- I dent wil ter plaatse persoonlijk'ken- nisnemen van de moeilijkheden in het Atlantische bondgenootschap, moei lijkheden, welke er de laatste jaren alleen maar groter op zijn geworden. Ten eerste wil hy de vorm en de omvang van de woekerende splyt- zwammen nader determineren. Ten tweede wil hy door een persoonlykc kennismaking met staatshoofden en premiers een deel van de verloren Amerikaanse goodwill in Europa trachten te herstellen. Waar het hem hierbij vooral om gaat, is de NAVO-partners ervan te overtuigen dat er weer een nieuwe periode van gezamenlijk overleg zal aanbreken. Zoals onder Johnson zal Washington niet langer voor andere geallieerden denken, bedisselen en be- Aandeelhouders ontslaan directeur SOESTERBERG De aandeelhou ders van de NV Interlas hebben zater dag op een buitengewone algemene vergadering de heer M. B. van de Wetering als directeur van de ven nootschap ontslagen. Het ontslag werd gegeven op voorstel van de raad van commissarissen. Deze waren van mening, dat de heer v. d. Wetering zijn greep op het bedrijf had verloren als gevolg van gebrek aan kennis op technisch ge bied. Ook de manier waarop hij met ■taffunctionarissen en relaties omging voldeed niet aan de eisen. SAIGON Amerikaanse en i Zuidvietnamese troepen hebben zondag aanvallen van de Viet cong en Noordvietnamese een heden op acht steden en militaire bases afgeslagen, nadat meer dan honderd plaatsen waar onder Saigon onder vuur waren genomen .met raketten, mortieren en bazooka's. Er vielen volgens Amerikaanse op gave 487 doden aan de kant van Viet cong en Noord-Vietnam, 38 Amerika nen en 70 burgers. De Zuidvietnamese luchtvaart maatschappij schortte een aantal vluchten op in verband met een nieuwe aanval, die minder dan 24 uur na het verstrijken van het door de Vietcong afgekondigde nieuw- i jaarsbestand kwam. Verjaardag De radio van het Zuidvietnamese bevrijdingsfront riep de bevolking op l Saigon te bevrijden. Gemeld werd, j dat meer dan 50 steden en militaire j installaties waren aangevallen ter ge- legenheid van het begin van het nieuwe jaar en ter viering van de i verjaardag van president Ho i Tji-Minh van Noord-Vietnam. Amerikaanse woordvoerders me- j nen, dat het nog te vroeg is om te zeggen, of er sprake is van een vier- j de algemeen offensief, zoals al gerui- j me tijd wordt verwacht. Wel is het de grootste actie sedert president I Johnson 1 november het staken van bombardementen op Noord-Vietnam gelastte. I (Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen) BRUSSEL Niets wees er zaterdagavond nog op dat het luxe Hilton Hotel in de Bel etage, waarop zich de suite bevond van de president, mocht zonder een speciaal identiteitsbewijs niet wor den betreden. Zelfs de lift die president Nixon gisteravond laat gebruikte om zich gische hoofdstad tot het eerste ter ruste te begeven, werd met ko- tijdelijke Witte Huis in Europa was gebombardeerd. Maar gisteravond, nog geen 24 uur later dus, was de verblijfplaats van president Nixon een wereld- communicatiecentrum gelijk, een zoemende, klikkende centrale, waar men zelfs op speciaal afgestelde klokken de tijd in Washington kon waarnemen. Open lijnen voor „Mr. President" naar alle delen van de wereld. Het Amerikaanse staatshoofd was in staat binnen enkele seconden een verbinding te krijgen met zijn poli tieke staf in het echte Witte Huis, met zyn immer waakzame militaire staf in het Pentagon, met strijd macht commandanten in Vietnam of de Stille Oceaan, en met zyn vrouw, als hij daar ten minste nog tijd voor had. Gegoochel De zogenaamde specialisten van het Witte Huis waren slechts even met de meest moderne technische middelen aan het goochelen ge weest. Een ingewikkeld transistor apparaat hier, een radiografische verbinding met een aardsatelliet daar. Een onderneming die, zij het op de achtergrond, toch wel even de efficiency van onze overzeese bondgenoten demonstreert, hun su perioriteit ook in het gebruik en het uitbuiten van de resultaten van we- tenschaD en techniek. Het Hilton Hotel was overigens nog veel meer. Het was een zwaar bewaakte veste, hoewel de vele gas ten hier misschien weinig of niets van hebben gemerkt. In smetteloos donkere kostuums gestoken FBI- agenten en rechercheurs bewaak ten alle 26 verdiepingen. D« vijfde ker en al in de gaten gehouden. Maniakken, die op hun eentje de loop van de geschiedenis willen wijzigen, kunnen het nu eenmaal ook op mechanieken en kabels heb ben voorzien. Route De route die het Amerikaanse staatshoofd reed eerst van het vliegveld Zaventem naar het Paleis van Laken en vervolgens naar het aan de Waterloolaan gelegen Hilton Hotel werd pas bekend nadat hij deze had afgelegd. En in de on middellijke omgeving van de plaats waar hij sliep, waren overal straten afgesloten, terwijl daken en ven sters werden bewaakt. De voltallige Belgische geheime fienst. het hele Belgische recherche apparaat, was op de been. Honder den geüniformeerde dienaren van Hermandad werden gereedgehou- den. „Nog nooit hebben we zulke stringente veiligheidsmaatregelen moeten nemen", zei een politiefunc tionaris, die overigens niet wilde verklappen hoeveel mensen er pre cies waren ingezet. De kleine demonstraties die tegen het bezoek van president Nixon wa ren georganiseerd, werden als „on betekenend" beschreven. Het ging om een paar honderd Mao-gezinde jongelui, die door enkele tientallen extreem-linkse socialisten werden gesteund. De Moskou-gezinde com munisten hadden van tevoren aan gekondigd niet in protesthijeenkom- sten geïnteresseerd te zijn. Gevolg Buiten ongeveer honderd FBI- agenten bestaat het gevolg van pre sident Nixon uit 75 personen. Er zyn autoriteiten op velerlei gebied bij, maar ook typistes, codisten, telexisten, voorlichtingsfunctiona rissen en zeker vyf zogenaamde redevoeringschrijvers. Overal waar de gewichtigste en meest invloedrijke politieke figuur van de Westerse wereld gisteren en vandaag in Brussel ging, werd hy begeleid door verbindingsmen sen, die over een mobiele telex- en telefooncentrale waakten. Deze ap paratuur stelde president Nixon in staat op elk gewenst ogenblik con tact op te nemen met vertrouwens lieden elders op de wereld. Voor de publiciteitsvertegenwoor- digers was een hele etage van het Hilton Hotel ingeruimd. Het was daar gisteravond en ook vannacht net een bijenkorf. Zeker 500 verte genwoordigers van pers, radio en televisie er waren alleen al 200 journalisten en fotografen uit de Verenigde Staten overgekomen in twee voor de hele reis gecharterde straalvliegtuigen probeerden hun materiaal kwijt te raken. De batte rijen telefoontoestellen en telex apparaten ten spijt enkele lynen met Amerika werden permanent opengehouden was er het nodige gedrang om zo snel mogelijk de ei gen redactie te bereiken. Draaiboek Het bijna 100 pagina's tellende draaiboek, waar de Europese reis van de president van minuut tot minuut in gepland staat, moest al onmiddellijk na aankomst ingrij pend worden gewyzigd. Dit in ver band met de verhoogde spanning in Berlijn en de anti-Amerikaanse plannen van president De Gaulle. Brussel werd kennelijk niet zo on veilig geacht dat de presidentiële limousine, die een half miljoen dol lar heeft gekost, ten tonele moest worden gevoerd. Naar verluidt zal deze gepantserde, kogel- en bom scherfvrije wagen wel in een speci aal transporttoestel naar Londen en Parijs worden gevlogen. slissen. Het zal de bondgenoten méér dan voorheen betrekken in de besluit vorming bij zaken, die de verhoudin gen binnen Europa raken. Met name betreft dit de Amerikaanse toenade ringspogingen tot Rusland, die de in druk wekten ten koste te gaan van de alliantie. Naar wij vernemen, zijn de raad gevers van president Nixon niet eens gezind in hun beoordeling van de huidige Europese situatie. In pers kringen van het Witte Huis wordt zelfs naar voren gebracht dat het Amerikaanse staatshoofd „absoluut in het duister tast" ten aanzien van het sphynxachtige optreden van generaal de Gaulle. Toekomst Wil hij aan de ene kant van de po litiek en dynamiek spelende generaal leren hoe een topgesprek tussen Washington en Moskou op gang kan worden gebracht Nixon is hier een sterk voorstander van, omdat hij naar ontspanning zoekt in de Oost-West verhouding, wat ook al blijkt uit het voorlopige opschorten van de bouw van een nieuwe Amerikaanse verde digingsgordel, het zogenaamde anti raketten-systeem aan de andere kant zou hij wel eens exact willen horen in hoeverre de Verenigde Sta ten in de toekomst nog op Frankrijk kunnen rekenen. Wat dit laatste betreft men is zich dat in Amerikaanse kringen goed bewust ziet het er voor Washington niet rooskleurig uit. Na de (politieke) demarche in ver band met de oorlog in Vietnam, na de (militaire) terugtocht uit de NAVO en na de aanval met goudreserves op de dollar door de laatste verslech tering van de positie van de Franse franc is dit wel als een boemerang teruggeslagen tracht generaal de Gaulle nog meer stekels op te zetten om het de Amerikanen zo onaange naam mogelyk te maken. Zijn al of niet opzettelijk uitgelekt plan wil van West-Europa een totaal onafhankelijk werkend blok maken, waarbij niet alleen de Europese, maar ook de NAVO-instellingen moeten worden ondermijnd. Het Franse staatshoofd heeft kennelijk geen en kele scrupule, wat zijn recente optre den tegen de Westeuropese Unie be wijst, alsook zijn doelbewuste streven het verdedigingsstelsel van Amerika aan deze kant van de oceaan te tor pederen. In West-Duitsland zijn heel andere problemen aan de orde. Bij de bespre kingen in de Bondsrepubliek zal het voornamelijk gaan om het non-proli feratieverdrag Bonn voelt hier wei nig voor zolang het geen garanties krijgt dat de Sowjetunie bij een we derzijdse inspectie er niet met zijn nucleaire geheimen vandoor gaat terwijl ook zal worden gesproken over de betaling in dollars van de daar ge legerde Amerikaanse troepen (Er be staat de bereidheid om tot tachtig procent van het betrokken bedrag tot overeenstemming te komen). In Londen zal president Nixon eveneens proberen te peilen hoe het daar met het Europese bondgenoot schap staat. Uit de mond van premier Wilson zal hij ongetwijfeld persoonlijk vernemen in welke mate Groot-Brit- tannië door president de Gaulle ge boycot wordt in zijn pogen zowel een economische als een politieke rol in het Europa van de Zes te spelen. De details van het nieuwe Europese plan van de generaal, waarvoor de Britse ambassadeur in Parijs werd ingescha keld, zullen zeer zeker ook op tafel komen. Ook de problemen in het Nabye Oosten zujlen in alle hoofdsteden, die de Amerikaanse president aandoet, worden uitgediept. Daarby gaat het er vooral om of er een reële basis bestaat voor het byeenroepen van een Vicrmogcndhedenconfcrentie (Amerika, Rusland, Engeland en Frankrijk), die tot taak krijgt een op lossing te vinden voor het Israëlisch- Arabisch geschil. „De goodwilltour van president Nixon", zo verklaarde een Ameri kaanse woordvoerder, „blijft een ha chelijk experiment. Hij ontmoet een Europa, dat in onenigheid leeft en dat zich van de ene conflictsituatie in de I andere stort. Vanwege de vaak tegenstrijdige be- 1 langen zal hij zich in geen enkel op- i zicht mogen compromitteren. Doet hy dit toch, dan bestaat de kans dat hij i andere gesprekspartners voor het hoofd stoot."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 5