Rol ,Ouwe Nol' uitgespeeld
Buigpunt in de
geschiedenis
Mentaliteit uiterst gevaarlijk
Zucht naar spanning
werd hem noodlottig
AJAX-BENFICA op
woensdagmiddag
Ketel kokend water hij
twee mannen ontploft
ervoer is
Bouwwereld
is ongerust
Wegv
teleurgesteld
Weer afgelastingen
voetbal
oostenrijks
Prof. dr. K. Posthumus:
Engels
CKB gelast af
Concurrentie
voor Ajax-
supporters
Acla Kok naar
Zuid-Afrika
ZATERDAG 22 FEBRUARI 1969
(Van onze speciale verslaggever)
UTRECHT „Ouwe Nol" hoorde gistermiddag een
gevangenisstraf van acht jaar tegen zich eisen. Ook deed de
officier van justitie de aanbeveling hem ter beschikking van
de regering te stellen om „van harentwege te worden ver
pleegd".
De 76-jarige verdachte wordt er o.a. van beschuldigd de
moord op Donse en De Bruin te hebben uitgelokt, alsook
de poging tot doodslag op de weduwe Woortmeijer-Nickel.
„Verdachte's arrestatie in verband met ztfn rol in deze roofover
vallen", aldus mr. Somerwil, „roofovervallen, die ook in zjjn omge
ving zo'n grote afkeuring hadden ondervonden, heeft nogal wat stof
doen opwaaien."
Vooral In z'n eigen milieu zag men
hem nog slechts als de oude man, die
niet meer in staat was grote Inbraken
te plegen, en die, uitgeblust als hij
was. zich alleen nog bezig hield met
een heling, of wellicht met een kleine
diefstal, maar die nooit enige agressi
viteit zou kunnen bedrijven. Men ac
cepteerde hem dan ook volgaarne
vanwege zijn markante verschijning,
zijn grollen en zijn sonore stem
een overblijfsel uit de tijd dat hij als
standwerker de lachlust van het pu
bliek wekte."
„In feite was de situatie een geheel
andere. Zeker, zijn 76 jaren brachten
mee dat hij niet meer mee kon als in
vroegere dagen. Maar sinds de Eerste
Wereldoorlog, waarin hij hoofd van
een smokkelbende was, dronk, dob
belde en kaartte, was zijn hang naar
het avontuurlijke ongeregelde en on
maatschappelijke leven blijven
bestaan."
Schrik van Arnhem
„Zijn agressief, drankzuchtig en
crimineel gedrag bezorgden hem de
naam „De Schrik van Arnhem". Ge
documenteerd als we zijn, weten we
dat heling, diefstal, dronkenschap,
vernitS^i^en bedreiging aan de orde
van de oag *- i zi.in ver-
'huizing in 1931 naar Utrecht .Zijn
handelen en scharrelen waren hem
ingegeven uit zucht naar avontuur en
spanning. Het geld was bijzaak. Zijn
verder afglijden bracht mee dat de
delicten steeds ernstiger vormen aan
namen.
Aan de diefstallen en inbraken
werd in 1948 een roofoverval op een
boer toegevoegd, terzake waarvoor
een gevangenisstraf van zes jaar
werd opgelegd. Steeds agressiever
trad hij op en steeds meer labiele
figuren trok hij aan."
„Ouwe Nol" rook zijn kansen, zo
vervolgde de officier, toen de jonge
Hans van Z. z'n levenspad door
kruiste, en deze hem, in een dronken
bui. de moord op Coby van der Voort
opbiechtte. Zoals de jonge Utrechter
van zijn kant open stond voor de tips
van een vakman, van wie hij wat
akon leren, zo begreep verdachte dat
Tiij van „deze onversaagde jonge ke
rel" veel plezier kon beleven.
In een gesprek met getuige Witte-
bol een pleegkind van de dochter
van Donse, een man ook, die thans
door de Utrechtse onderwereld als
agent-provocateur wordt gezien
had „ouwe Nol" zelfs gezegd dat hij
in contact stond met een man, die in
staat was iemand met één klap neer
te slaan.
Mr. Somerwil was van mening dat
verd. wellicht door het klimmen
der jaren anderen brengt tot het
plegen van zeer ernstige misdrijven,
waarbij het hem onverschillig is of
dat ten koste van mensenlevens gaat.
-A- Uiterst gevaarlijk
Z'n mentaliteit was uiterst gevaar
lijk. Hij was gehaaid, berekenend en
ernstig psychopathisch gestoord, doch
had tegelijkertijd een heldere en
nuchtere kijk op situaties. Niet uit
het oog diende te worden verloren
dat „ouwe Nol", die overigens een
constitutie heeft, waarbjj men wel
honderd jaar kan worden, aan een
beginnende aftakeling leed. die de
nog bestaande remmingen verder
zouden kunnen verminderen.
De rechtbank diende daarom zeer
bedachtzaam te werk te gaan bij het
opleggen van z'n straf. Ook in zijn
geval moest deze er op gericht zijn
de samenleving optimaal te beveili
gen voor een recidive.
In het psychiatrische rapport had
de officier als prognose gevonden dat
in de toekomst voor nog veel ernsti
ger delicten gevreesd moest worden.
Mogelijk had de rapporteur het be
denkelijk gevonden dat verd., meer
dan voorheen, met vuurwapens ma
nipuleerde. De opsteller van het stuk
deed althans voorkomen dat „ouwe
Nol" wel eens misdrijven, die in het
verleden door hem werden uitgelokt,
zelfstandig zou kunnen gaan plegen.
■fe Verrassing
Ter reconstructie van zijn bewijs,
dat verd. anderen het slachtoffer van
roofovervallen had doen worden,
voerde mr. Somerwil o.a. aan dat uit
de getuigenverklaringen op over dui
delijke wijze gebleken was dat „ou
we Nol" al jaren rondliep met het
plan Donse en De Bruin van hun
geld af te helpen. In het geval Donse
had hij in totaal vier verschillende
personen benaderd om de overval te
plegen.
Ook zei de officier dat het voor
velen in z'n omgeving een verrassing
was dat verd. na Donse's dood plotse
ling veel geld bezat.
Zowel in het geval Donse als in dat
van De Bruin had „ouwe Nol" mee
geholpen de situatie ter plaatse te
verkennen.
Verdachte's rol in de roofoverval in
de Haverstraat, die mevrouw Woort-
meijer overigens overleefde, stond
volgens mr. Somerwil ook duidelijk
vast. „Ouwe Nol" was de conspirator
en de tipgever geweest. Hij had ook
gezegd dat de weduwe het gebeuren
niet moest overleven, omdat èn Hans
van Z. cn hij goede bekenden van
haar waren (beiden bezochten her
haaldelijk een benedenbuur)! Zijn
advies had daarom geluid. „Als ze
dood is,-gooi hadr dan van de'trap.
Dan lijkt het net een ongeluk".
Vuile werk
De benedenbuur, de als getuige op
geroepen, maar ondergedoken Joop
van Veltum, had indertijd tegenover
de politie verklaard: „Nol had het
altijd over een mannetje, die voor
hem de karweitjes zou opknappen.
Voor mij was het duidelijk dat Nol
er op uit was mijn bovenbuurvrouw
te pakken. Op de dag van de overval
stond het voor me vast dat hij het
vuile werk door een ander had laten
doen."
Een andere getuige, die eveneens
niet verschenen was, had verteld
dit was in een proces-verbaal vastge
legd dat. toen hij eens de woning
van verd. verliet en de laatste vroeg
wie „die Van Z." eigenlijk was, hij
ten antwoord gekregen had: „Dat is
nou de man, die straks de Ha
verstraat opknapt Die krabbelt niet
terug, zoals jij!"
De heling van een door Hans van
Z. gestolen televisietoestel was vol
gens mr. Somerwil in de telasteleg-
ging opgenomen, omdat dit feit als
het ware het venster was, waarop
men, in strafrechtelijke zin, het ge
zicht kreeg op de samenwerking tus
sen de eerste en „ouwe Nol".
Onder de indruk en de ogen
neergeslagen verlaat Hans van Z.
de rechtszaal nadat de officier
van justitie levenslange gevange
nisstraf en tbr tegen hem heeft
geëist.
PRIJZENSTIJGING
DEN HAAG Zeer teleurstellend
vindt de Nederlandse organisatie
voor het beToepsgoederenvervoer het,
dat het contingent van 1950 Duitse
vergunningen kennelijk tot 1971 on
gewijzigd van kracht zal blijven.
Terwijl de vrije vaart op de Rijn
behouden blijft en er op detailpunten
ook voor het wegvervoer het een en
ander is verbeterd, heeft NOB-Weg-
transport de mededelingen van
staatssecretaris Keyzer met gemeng
de gevoelens ontvangen.
Zij betreurt het ook dat geen af
zonderlijk contingent kon worden
vastgesteld voor het Nederlandse
transitovervoer door Duitsland, welk
vervoer in drie jaar tijds 75 procent
toenam, maar waarvoor men de ver
gunningen nu moet blijven putten uit
het contingent van 1950.
Verontrust is NOB-Wegtransport
over het feit dat de staatssecretaris
niets kon meedelen over het resultaat
van zijn onderhandelingen met de
Westduitse minister Leber over de
nieuwe vervoersbelasting die in
West-Duitsland ook van de Neder
landse wegvervoerders wordt gehe
ven. Kennelijk zijn de Nederlandse
pogingen om deze maatregel onge
daan te maken, nog zonder enig
resultaat gebleven.
Borussia Dortmund
tegen Ned. elftal
DORTMUND De Westduitse bun-
desliga-vereniging Borussia Dortmund i
heeft een uitnodiging van de KNVB j
aangenomen om op Koninginnedag (30
april) in het Dieckmanstadion te En- j
schede een oefenwedstrijd te spelen 1
tegen het Nederlandse elftal.
OM VAN ONGEREPTE
NATUUR TE GENIETEN
MAG U OM 5 UUR OPSTAAN
IN OOSTENRIJK
Maar het hoeft niet! Want In Oostenrijk kunt u elk-uur-van-dê-
dag genieten van ongerepte natuur.
Van bergen, bossen, meren en uitgestrekte Alpenwelden.
U kunt er naar hartelust wandelen.
Na een wandeling, even uitrusten op een terras met zo'n gewel
dig uitzicht over bergen en dalen. Voor de sportleven zijn er ook
mogelijkheden te over: bergsport, zwemmen, roeien en zeilen
op Oostenrijks prachtige meren, tennis en golf.
's Avonds kunt U met volle teugen genieten bij een glas heer
lijke wijn van 't gastvrije Oostenrijk. Het Oostenrijk van de fol
klore, muziek en zang.
Behalve dat U Oostenrijk snel en gemakkelijk kunt bereiken, Ie
het gewoon prettig te weten dat een vakantie in Oostenrijk nog
steeds te betalen is. Vraag Inlichtingen bij het:
TOERISTENVERKEERS
BUREAU
A Herengracht437, Amsterdam,Tel. 020-62188
of bij Uw
reisbureau.
DEN HAAG Ondernemers in de
Nederlandse bouwwereld maken zich
ernstig bezorgd over de stijgende
prijzen van bouwmaterialen. De raad
van bestuur Bouwbedrijf heeft een
brief geschreven naar meer dan hon-
I derd leveranciersorganisaties.
Deze leveranciers moeten de prij
zen van voor 1 januari 1969 verlagen,
j Er zouden met de BTW onjuiste be-
i rekeningsmethoden zijn toegepast. Er
zijn pogingen ondernomen om te ko-
men tot een afkoopregeling voor die
bouwwerken die nog tijdens ee be
lastingheffing liepen.
Boeken van ambassadeur
UTRECHT De ambassadeur van
Venezuela in Den Haag, dr. Carlos
Irazabal, heeft vijfhonderd boeken
cadeau gedaan aan het Spaans, Por
tugees en Ibero-Amerikaans instituut
van de Utrechtse universiteit. De
boeken bevatten pubilcaties op het
gebied van de letterkunde en
geschiedenis.
LONDEN Opnieuw zal vandaag
slechts een gedeelte van de Engelse
leaguewedstrijden doorgang kunnen
vinden. Wegens de zeer slechte toe
stand van de terreinen, heeft men vrij
dagmiddag reeds zes wedstrijden in de
eerste en vijf wedstrijden in de twee
de divisie moeten afgelasten. Ook in
Schotland zal er bijna niet worden
gevoetbald. Zeven wedstrijden in de
hoogste klasse zijn al uitgesteld tot een
later tijdstip.
DEN HAAG Alle wedstrijden,
die voor vandaag zijn vastgesteld
voor de competitie van de Christe
lijke korfhalbon 1 zijn wegens de
slechte gesteldheid van de terreinen
afgelast.
Ramingen vogelsterfte
TERSCHELLING De ramingen
over de totale vogelsterfte in het
Waddengebied lopen sterk uiteen.
Het biologisch station op Terschelling
maakte gistermiddag bekend dat het
aantal dode vogels tot ongeveer
20.000 zal stijgen. Het lozen van olie
op de Noordzee is de oorzaak.
Onderwijsraad heeft een systeem no
dig dat dieper graaft en verder reikt
dan de ondenvijskundige wijsheid
van de vorige halve eeuw. En de
tijd is kort. Prof. Posthumus pleitte
voor een sociologisch onderzoek op
grote schaal naar de factoren en pro
cessen die de wisselwerking tussen
school en maatschappij beheersen.
Oud-minister Diepenhorst die deze
week voorzitter van de Onder
wijsraad is geworden, betoogde dat
het onderwijs bijna volledig inge
klemd kan raken in economisch en
organisatorisch pakijs. Maar onder
wijs is meer dan financiën; dit moet
in een materialistische tijd overeind
gehouden worden.
Te hoog gegrepen
Een volledig democratisch bestel,
zo opgevat dat de leerlingen mee de
dienst uitmaken, is bij de verschil
lende soorten onderwijs bijna altijd
te hoog gegrepen. Men zal zich ook
verscheidenheid van gaven. Het is
uitgesloten dat aan ieder alles ge-
hebben neer te leggen bij de
leerd zou kunnen worden. Naarmate
De reeënstand in Twente is in
gevaar gebracht. Door de in de
sneeuw achtergelaten sporen is
het wild een gemakkelijke prooi
van stropers geworden .De be
wijzen daarvoor vonden jacht
opzieners gisteren: vellen van
reeën, die nadat zij waren ge
strikt, ter plaatse waren ge
slacht.
Kunnen wij voorkomen dat in 2019
de gelegenheidsredenaar in dezelfde
stijl begint? Men mag niet voorbij
gaan aan de tragiek van het naoor
logse herstel. De tweede industriële
revolutie is gewonnen. Regeerders,
technici en managers zijn ons volk
voorgegaan naar een land, overvloei
end van melk, honing, wasmiddelen,
verbrandingsmotoren en transistors.
Maar de welvaart wordt door jonge
generaties protesterend aanvaard. De
De 76-jarige „oude NoV' verlaat
onder geleide de rechtszaal. Acht
jaar gevangenisstraf en tbr had de
officier tegen hem geëist.
STROP VOOR HEDRIJFSLEVEN?
PARIJS De beslissingswedstrijd tussen Ajax en Benfica om een
plaats in de halve finale van het tornooi om de Europa Cup voor lands
kampioenen wordt woensdag 5 maart in Parijs gespeeld. Plaats van actie
het Stade de Colombes. Aftrap om 15.00 uur. Dit heeft de Franse voetbal
bond vrijdagmiddag bekend gemaakt, waarmee het door zowel Ajax als
Benfica ingediende verzoek was voldaan.
ren gemaakt tegen het spelen in het
Met name Ajax had grote bezwa-
in afbraak zijnde stadion Pare des
Princes waar destijds Feijenoord
voor de Europa Cup de Franse club
Reims versloeg.
Het Pare des Princes kan nog
maar 19.000 toeschouwers herber
gen. Gelet op de enorme run die de
laatste dagen op Nederlandse reis
bureaus is gedaan om te boeken
voor Parijs mag worden verwacht
dat er alleen uit Nederland al zo'n
20.000 aanvragen om kaartjes zul
len komen.
Het Stade de Colombes kan rond
om de 50.000 toeschouwers herber
gen., Er is echter één handicap: er
is geen lichtinstallatie. Gevolg is
dat de wedstrijd in de middaguren
moet worden gespeeld.
Dat kan ingrijpende gevolgen
hebben op de Nederlandse econo
mie wanneer de wedstrijd recht
streeks op de TV zal komen. Dat is
weliswaar nog niet zeker, maar de
kans daarop lijkt toch wel groot.
Op 6 maart 1967 precies twee
jaar geleden dus werd de even
eens in de middaguren gespeelde
wedstrijd Dukla PraagAjax ook
rechtstreeks uitgezonden. Toen was
het aantal aanvragen om snipper
dagen niet noemenswaard. Oor/aak
was evenwel het teleurstellende re
sultaat van Ajax in eigen huis
(11), terwijl de wedstrijd 's avonds
nog een keer volledig op het scherm
werd herhaald.
Dat laatste kan mogelijk ook nu
een redmiddel zijn. De belangstel
ling voor het treffen in Parijs is ria
het eclatante succes van Ajax in
Lissabon overigens veel groter dan
destijds voor de ontmoeting in
Praag. De kans dat het in vele op
zichten een „dure" dag zal worden
is niet uitgesloten.
De wedstrijd in Parijs zal on
danks een verzoek van Ajax een
Engelse of Schotse scheidsrechter
te belasten met de leiding worden
gearbitreerd door een Frans trio.
Dat lag overigens wel in de lijn
der verwachtingen.
PARIJS Er dreigt concur
rentie voor de Nederlandse voet-
baW.efhebbers, die op 5 maart in
Parijs Ajax willen aanmoedigen
in zijn strijd tegen Benfica om
een plaats in de halve finales
van het tornooi om de Europese
beker voor landskampioenen. Of
de ontmoeting nu in het Pare des
Princes (20.000 plaatsendan wel
is het veel grotere, speciaal voor
rugby-wedstrijden vaak gebruik
te Stade de Colombe 50.000
plaatsen) wordt gehouden: de be
langstelling zal ongetwijfeld bij
zonder groot zijn. Niet alleen van
Nederlandse, maar ook van Por
tugese zijde, want mogen er uit
Portugal zelf dan niet zoveel
voetbalfans naar de Franse
hoofdstad vertrekken, in er? vlak
bij Parijs werken zoveel Portu
gese gastarbeiders, dat er ge
makkelijk vier stadions mee
kunnen worden gevuld. Er zijn
»n de lichtstad en in de onmiddel
lijke omgeving ervan namelijk
niet minder dan tweehonderddui
zend werkzaam.
DELFT Twee stokers van
de N.V. Nederlandse Gist- en
Spiritusfabriek in Delft zijn
gisteravond zeer ernstig gewond
in het Bethelziekenhuis opge
nomen. Hun toestand is kritiek.
Bij het springen van een pijpketel
kregen de 58-jarige J. J. van der Jagt
en de 48-jarige L. de Graaf golven
kokend water over Zieh heen. Een
eollega, die het allemaal zag ge beu-
Van onze onderwqsredacteur
DEN HAAG „Wij behoeven
ons voor het verleden niet te
schamen door te erkennen dat wij
het in de toekomst anders
moeten doen. In de geschiedenis
van de Onderwijsraad is na vijf
tig jaar een buigpunt, zo niet een
breekpunt opgetreden; voor oude
vraagstukken is een radicaal
nieuwe aanpak nodig." Aldus
prof. dr. K. Posthumus, rege
ringscommissaris voor het weten
schappelijk onderwijs, in een
herdenkingsrede ter gelegenheid
van het 50-jarig bestaan van de
Onderwijsraad, dat gisteren in
het gebouw van de Eerste Kamer
gevierd werd.
Prof. Posthumus, die zelf voorzitter
van de Onderwijsraad is geweest,
haalde uit de geschiedenis treffende
staaltjes aan van situaties die over
eenkomen met het heden. Het is, zo
zei hij, een schokkende ervaring dat
wij na een halve eeuw over datzelfde 1 onde|rwljs moeilijker wordt, is
vraagstukken van formele structuren j V00r kle,nere aantallen toeganke-
van bestuur en onderwijs, van stu- i J
Prof- Diepenhorst verzocht de ver-
onderwijsbevoegdheden en examen- tegenwoordigers van de sociale we-
regelingen, uitgaande van dezelfde tenschaooen nipt tp sterk te srhoma
onderwijskundige wijsheid, nog Sren JTriïh nfet te vS
steeds overleggen met dezelfde over- werkelijkheid tr verwilderen Men
mePhetep'lfdreph^?86^161)?6611? C" perst teveel in een keurslijf. De bui-
met hetzelfde gebrek aan uitkomsten. tenlssige onderwijzer, de vreemde le-
raar en de dwaze professor kunnen
goed zijn. De voorzitter noemde het
een taak van het onderwijs zich zelf
te ordenen en in eigen verantwoorde
lijkheid voor de toekomst zich een
weg te zoeken.
De herdenkingszitting werd bijge
woond door minister Veringa en
staatssecretairs Grosheide, de
oud-ministers Rutten en Cals,
oud-raadsvoorzitter prof. Sassen en
vele andere figuren uit het onderwijs
en het politieke leven. Minister Ve
ringa schetste de betekenis van de
raad als onpartijdig college van ad
vies. Door zijn onafhankelijkheid heeft
de Onderwijsraad een onmisbare
waarde. De feestdag van gisteren
bracht voor de onder-voorzitter dr. J.
Selman en de secretaris mr. H. Drop
de onderscheiding officier Oranje
Nassau en voor mej. A. van Triest,
verbonden aan het bureau van de
raad, de gouden eremedaille Oranje
Nassau.
AMSTERDAM Samen met on
der anderen de Engelse vrije-slag-
zwemsttT Alex Jackson, zal Ada Kok
op 10 maart naar Zuld-Afrika ver
trekken om daar in een aantal
wedstrijden uit te komen. De wereld
recordhoudster kreeg daarvoor een
uitnodiging van de Zuidafrikaanse
zwembond. Ada, die zich bijzonder
verheugd toonde met deze invitatie,
zal dezer dagen de training hervatten
om in Zuid-Afrika zo goed mogellik
voor de dag te komen. Hoe lang de
trip duurt, is nog niet bekend.
TENNIS-MEISJES
UITGESCHAKELD
WINCHESTER Astrid Suurbeek
en Judith Salomé zijn donderdag in
de tweede ronde van het tornooi om
het Amerikaanse tenniskampi
oenschap op overdekte banen, dat in
Winchester wordt gehouden, uit
geschakeld. Astrid Suurbeek verloor
in drie sets van de Amerikaanse Ce
cil Martinez: 6—4 1—6 en 6—2. Ju
dith Salomé moest met 2—6, 6—4 en
63 haar meerdere erkennen ln een
andere Amerikaanse, Marilyn Asch
ner.
ren, moest volkomen overstuur naar
huis worden gebracht.
De productie van de gistfabriek
heeft gisteravond als gevolg van de
explosie enkele uren stil gelegen. Met
twee reserveketels werd de productie
langzamerhand weer op peil ge-
braent.
De oorzaak van de explosie van de
pijpke'el is nog onbekend. Het water
in de xetel had een temperatuur van
280 graden. De twee leden van de
bedienirgsploeg kregen derdegraads
brandwonden.
