Baptisten leggen laatste
hand aan Handelingen-69
DRIE MEN NAAR EENHEID VAN KERKEN
Bavincks oratie
in druk
opnieuw
beroepT^gswerk
Klare Wijn
Een woord voor vandaag
Uw probleem
is het
onze....
Vakmanschap
is
meesterschap
Wto&c/i
Ds. IJ. S. Buruma
overleden
Egypte bezet
ziekenhuis
Agrariërs
steunen
bisschoppen
Katholiciteit
van de kerk
Ds. Landsman antwoordt prof. Kuitert
ZATERDAG 8 FEBRUARI 1969
Desondanks is er nog hoop voor Israël (Ezra 102).
Ezra's schuldbelijdenis heeft gevolg. Een grote schare verza
melt zich en het volk barst uit in luid geween. En dan is er
hoop.
De ziekte ontdekken, betekent soms al de halve genezing. Een
zonde, waarover wij werkelijk bedroefd zijn en ons veroot
moedigen voor God die zonde zal ons niet ten verderve
brengen. Waar echt berouw is, daar is hoop. Daarvan zingt
David in Psalm 32. Dat is het ook wat Hosea bedoelt, als hij
zegt, dat God het dal Achor (het dal van de droefheid) maakt
tot een deur der hoop. Er is nog hoop, niet op grond van dat
berouw, maar op grond van Gods grenzeloze barmhartigheid.
Maar de man, die deze opmerking maakte Sechanja heette
hij zegt nog meer. Hij spoort Ezra aan, om nu ook konkreet
met een hervorming te beginnen. Gods barmhartigheid mag
geen vrijbrief zijn, om de dingen te laten zoals ze zijn. De hoop,
waarvan Sechanja spreekt, is een oproep, om ons leven voor
taan in te richten zoals God dat van ons vraagt.
Wij lezen vandaag 1 Kronieken 22 1-19.
Wij lezen morgen 1 Kronieken 28 1-10.
Brieven die niet ri]n voorzien
van naam en adres kunnen niet In
behandeling worden genomen. Ge
heimhouding la verzekerd. Vragen
die niet onderling met elkaar In
verband staan moeten In afzonder
lijke brieven worden gesteld. Per
brief dient een gulden aan postze
gels te worden Ingesloten.
Vraag: Waar kan ik lijsten van
verzorgingstehuizen in Zuid-Holland
en Utrecht aanvragen?
Antwoord: Enkele adressen zijn:
Protestantse vereniging van instel
lingen voor bejaardenzorg, Heren
gracht 20, Muiden, Landelijk orgaan
van de gereformeerde gezindte voor
de bejaardenzorg, Corn. Hout
manstraat 19, Utrecht, Prot. Christe
lijke ouderenbond, Dr. Hofstede de
Grootkade 3, Groningen, Neder
landse federatie voor bejaardenzorg,
Stadhouderslaan 146, Den Haag; de
ze laatste treedt op als coördinerend
orgaan.
Vraag: Vier weken lang zijn er
rioleringswerken aan de gang voor
een zuivelhandel, waaraan drie uit
brengwij ken en een winkel verbon
den zijn. De eerste dagen was het
onmogelijk met auto's op het werk
te komen. Noch de gemeente noch
de rioleringsdienst gaven enigerlei
medewerking om dit mogelijk te
maken. Toen heeft het bedrijf zelf
voor planken en rijplaten gezorgd,
zodat het weer mogelijk was dit met
auto's te bereiken.
De leveranciers kunnen het be
drijf niet bereiken en er staat voor
10.000 aan kratten, die niet wegge
haald kunnen worden. Het personeel
moet elke dag twee tot drie uren
langer werken. Wie draagt de scha
de?
Antwoord: De gemeente heeft het
recht en de plicht de werken uit te
voeren en de burger moet ongemak
en zelfs zekere mate van schade ge
dogen. De gemeente moet zorgen dat
de schade tot het minimum beperkt
blijft.
Het schijnt dat de gemeente in dit
geval nalatig is geweest. Zij zal de
door nalatigheid veroorzaakte scha
de moeten vergoeden. Desnoods kan
zij in een proces daartoe gedwongen
worden. Misschien brengt overleg
met de wethouder of een raadslid
een minnelijke regeling.
Vraag: Hollandse molens draaien
tegen de klok in. Ik heb gelezen dat
buitenlandse molens met de klok
meedraaien. Waarom?
Antwoord: In het boekje „Mo
lens" van ir. F. Stokhuys staat de
reden: Als de molenaar de wieken
moet „opzeilen", houdt hij zich met
de linkerhand aan het hekwerk vast
en verricht met zijn rechterhand
ziin werk. De constructie is geheel
op rechtshandigheid berekend. Wij
vermoeden dat dit in het buitenland
ook het geval zal zijn.
Vraag: Bij wie, wanneer en waar
om plaatst de waterleiding
maatschappij een meter?
Antwoord: De maatschappij in uw
gemeente heeft het recht in panden,
waarvan zij aanneemt dat het ver
bruik uitgaat boven de norm (vast
gesteld op grond van de oppervlakte
der woning) een meter te plaatsen
om zo nodig meer-verbruik in reke
ning te brengen. Hiervan wordt niet
van tevoren schriftelijk kennis ge
geven, maar als de monteurs op een
in hun werkschema passende maar
voor u ongelegen tijd komen, kan u
een afspraak maken voor een
geschikter ogenblik.
Vraag: Mijn overbuurman zet ie
dere dag weer zijn volkswagenbus
met ladders voor mijn deur, terwijl
hij voor zijn eigen deur voldoende
parkeerruimte heeft. Wat kan ik
doen?
Antwoord: Waarschijnlijk heeft uw
gemeente een verordening om par-
keerexcessen tegen te gaan. Zo niet,
ga dan eens praten met een
raadslid. Gezien het ergerlijk karak
ter van vele excessen zou een
gesprek met een Kamerlid ook raad
zaam zijn. Raadpleeg voorts eens de
ANWB. In elk geval lijkt een proces
wegens onrechtmatige daad hier wel
een kans op succes te hebben.
Vraag: Als iemand een bewijs
heeft om geld van een spaarbank
boekje of beleggingsrekening van
een ander te innen, geldt dit dan
ook na het overlijden van die an
der?
Antwoord: Door overlijden van de
lastgever vervalt de machtiging.
Men heeft dan eei nieuwe machti
ging door de erfgenamen nodig of
als men zelf erfgenaam is, een ver
klaring van erfrecht Denk er wel
aan bij overlijden van de lastgever
de bank te waarschuwen.
Bierkenners
vragen
ARNHEM Er breekt een drukke
maand aan voor de Nederlandse baptisten.
Van 9 tot 23 maart zullen vrijwel alle ge
meenten zich helemaal geven aan het evan
gelisatiewerk. Dat laatste woord is misschien
niet helemaal juist. Het is een beetje be
last.
De 9500 baptisten gaan niet alleei
ouderwetse evangelisatiesamenkomsten of
ganiseren met een prediker en een zange*
en een heleboel ouderwetse liederen. Di»
vorm zal niet ontbreken, maar ze zullei
ook andere metboden gebruiken om de be
volking van Nederland te confronteren met
de eisen van het evangelie.
In nieuwe wijken worden kindersamen
komsten gehouden, sommige gemeenten
beginnen met speciale bijeenkomsten voor
bejaarden; er worden discussieavonden be
legd en culturele avonden.
(Door Jan J. van Capelleveen)
De evangelisatie-actie van de baptisten kreeg de naam „Hande-
Iingen-69". Ds. Th. van der Laan, de algemene secretaris van de Unie
van Baptistengemeenten en tevens secretaris van de landelijke werk
groep, vertelde me dat het woord in de eerste plaats herinnert aan
het boek Handelingen, het enige boek van de hijhei dat niet af is.
In dat boek zien we, hoe de gemeente het Woord van God de wereld
indraagt. Die taak is nog lang niet afgelopen.
Bovendien willen we juist mensen
bereiken die we met onze normale
diensten nooit bereiken."
Opi
(Van een medewerker)
AMERSFOORT In de ouderdom
van 85 jaar is te Amersfoort over
leden ds. IJ. S. Buruma, emeritus
doopsgezind predikant.
Ds. Buruma werd 23 januari 1884
te Veenwouden (Fr.) geboren. Hy
studeerde theologie aan de gemeen
telijke universiteit te Amsterdam,
waar hy in 1908 kandidaatsexamen
deed.
In 1912 deed hy intrede in Oost
en West Graftdijk (N.H.) en in 1917
vertrok hij naar Nijmegen, waar hij
bleef tot hy in 1950 met emeritaat
ging.
In beide wereldoorlogen is hij
veldprediker geweest.
De overledene heeft verschillende
functies in en buiten de kerk be
kleed. Zo was hij onder andere sec
retaris van de afdeling volksdrank-
misbruik, voorzitter van het comité
voor huisvlijttentoonstellingen, vice-
voorzitter van de bond voor staats
pensioenen.
Maandag half twee is de begrafe
nis op Rusthof te Amersfoort.
KAIRO Egyptische autori
teiten hebben, naar eerst thans
bekend wordt, zondag een zen
dingsziekenhuis in Assoean in
beslag genomen.
De directrice dr. Elfriede Schmitt,
de Duitse zendeling Eberhard Troe-
ger en zes verpleegsters werden ge
dwongen het ziekenhuis te verlaten.
Zij heoben een voorlopig onderko
men gevonden in een kerkgebouw in
de nabijheid.
Volgens onbevestigde berichten
zouden de twee Egyptische artsen,
die onder dr. Schmitt werkten, de
autoriteiten gevraagd hebben, een ja
renoude vergeten wet tot nationalise
ring van buitenlandse ziekenhuizen
in Egypte toe te passen op het zen
dingsziekenhuis in Assoean.
He ziekenhuis ging uit van de
Duitse „Evangelische Zending in Bo-
ven-Egypte" en de Zwitserse „Nijl-
land-zending"'
NED. HERV. KERK
Beroepen te Goudswaard: J. T. Door
nenbal te Oene (Gld.i; te Mastenbroek
en te Moerkapelle: kand. H. Smit te
Gouda.
Beroepbaarstelling: kand. H. Smit,
Naaierstraat 15. Gouda en kand. J. Wil-
lemsen. Van Maremstraat 4 bis, Utrecht
en kand. A. A. v. d. Berg. Twijnstraat
a. d. Werf 14. Utrecht (verb. ber.).
Bedankt voor Ede: dr. H. Goedhart te
Rotterdam-Delfshaven.
Eervol ontslag verleend a. ds. P. Jan
sen te Wormerveer en mej. ds. E. Vis
ser, pred. v. buitengew. werkzaamh.
(geestl. verzorg, gerepatrieerden) te
Eindhoven.
Beroepen te Scherpenisse: kand. A.
Cjjsouw te Rijswijk (Z.H.).
GEREF. KERKEN
Beroepen te Assen (5e p.p.): A. C. v.
Beek te Katwijk a. d. Rijn: te Boven-
smilde: Tj. Doesburg te Leerdam.
Aangenomen naar Makkum: A. J.
Kampherbeek te Meeden (Gr.), die be
dankte voor Zwartebroek.
Emeritaat verleend per 1 maart aan
ds. F. J. B. Schiebaan te De Krim (O.).
Beroepbaarstelling: kand. L. Eringa,
Wiecherlinkstraat 186. Zwolle.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Maassluis: B. Bijleveld
te Bussum.
Maar de naam herinnert ook aan
een ander feit, vooral het getal 69.
„Daarmee willen we zeggen, dat de 69
baptistengemeenten van ons land in
het jaar 1969 handelend naar buiten
DEN BOSCH Het lijkt er wel
eens op, dat sommigen vinden dat
het leergezag van paus en bisschop
pen uit de tijd is en dat iedereen
naar eigen goeddunken kan experi
menteren in kwesties als liturgie, ce
libaat, huwelijk en gezin, viering van
de eucharistie.
Aldus de heer C. G. A. Mertens,
voorzitter van de katholieke Neder
landse boeren- en tuindersbond,
gistermiddag op de algemene verga
dering van zijn bond.
Een beetje meer bescheidenheid en
wat meer kollegialiteit zou velen
beter passen dan het aannemen van
een houding alsof niet alleen de paus,
maar de hele wereld zich moet schik
ken naar de inzichten en opvattingen
van een kleine groep hard hollende,
ongetwijfeld goed willende, maar
weinig evenwichtig denkende
priesters en leken.
Een pluriformiteit in denken en
handelen in de kerk kan nuttig en
nodig zijn, maar moet toch passen in
een zeker kader en moet rekening
houden met de grote groep van goed
willende en goedgelovige rooms-ka-
tholieken, die bereid zijn een
persoonlijke verantwoordelijkheid te
aanvaarden, maar zich bij de vor
ming van hun persoonlijk geweten
graag laten inspireren door de ge
dachten van meer gezagvolle perso
nen in de kerk, aldus de heer Mer
tens.
„Namens het overgrote deel van
onze katholiek1! agrarische bt 'ol-
kingsgroep" sprak de heer Mertens
zijn vertrouwen uit in het beleid van
de Nederlandse bisschoppen.
Het weer in Enropa
willen treden. Ze willen niet praten
over evangelisatie, ze willen daad
werkelijk handelen."
Voorbereiding
Al ruim anderhalf jaar wordt deze
evangelisatieactie voorbereid. De
werkgroep heeft brochures samen
gesteld. die gebruikt werden voor
bespreking in de plaatselijke ge
meenten. Er werden gewestelijke
voorbereidingsdagen georganiseerd.
En vorig jaar gaven we op deze pagi
na reeds een verslag over de lande
lijke toogdag in Epe. die geheel in
het teken van „Handelingen-69"
stond en ruim 35000 mensen trok. Bo
vendien was de predikantenconfe
rentie van januari geheel aan evan
gelisatie gewijd.
In andere landen houden de bap
tisten dergelijke acties vrij regelma
tig. Eer allerlei plannen ontworpen
werden, gingen de leden van de
landelijke werkgroep bij hen raad
inwinnen. Op diemanier ziin veel
waardevolle tips ontvangen. Niet ie
der advies was echter bruikbaar voor
Nederland.
Zo raadden de Amerikaanse bap
tisten de Nederlandse aan tijdens het
hoogtepunt van de actie 'edere avond
bijeenkomsten te organiseren in de
kerken. Dat gebeurt in Amerika veel.
Een gemeente doet dan een beroep
op een evangelist die avond aan
avond spreekt.
De Nederlandse baptisten zagen
daar geen kans toe. „Onze mensen
zijn veel te huiselijk," zeiden ze, „om
iedere avond naar de kerk te komen.
wazan&eres
Het gevolg is dat tussen 9 en 23
maart niet alleen directe evangelisa
tiesamenkomsten georganiseerd zul
len worden, maar ook tal van andere
bijeenkomsten als gesprekskringen,
discussieavonden, een bejaardenso
ciëteit kinderbijeenkomsten, terwijl
in vele plaatsen jongeren een koffie
bar inrichten om buitenkerkelijke
jongeren te trekken.
Nog voor de officiële actieweek be
gint komt eerst de sopraan Irene Jor-
dap naar ons 'and, een ster van de
Metropolitan Opera in New York. In
de Rotterdamse Dne'en (2 maart), het
Amsterdamse Concertgebouw (9
maart) en in Groningen. Leeuwarden
en Hengelo zal zii concerten geven
Ze zal niet alleen aria's z»ngen. maar
ook neero-snirituais er» de tvp'sche
Amerikaanse Gospelsongs. de evan
gelieliederen. Deze bantiste vraagt
voor deze tournee geen honaririum,
het is haar bijdrage aan „Handelin
gen-69".
Amerika zond ook een koor om in
evangelisatiesamenkomsten te laten
zingen. Het bestaat geheel uit ..direc
tors of music", letterlijk muziekdirec
teuren, maar wij zeggen: cantors, van
baptistengemeenten in Texas. Hun
gemeenten hebben hen samen met
hun vrouwen deze reis aangeboden,
als biidrage aan de Nederlandse ge
meenten.
Zij vormen een koor, maar ieder
van hen heeft ook een bel, waardoor
zij tevens een soort levend carillon
Het Houston Baptist Choir nit
Texas telt zeer begaafde zangers
en zangeressen. Op de foto en
kele van hen. Hun baptistenqe-
meenten hebben hen naar Neder
land gezonden om mederverhing
te verlenen aan Handelingen-69.
Zij zullen in ons land niet alleen
zingen, maar vormen ook een
levend klokkenspel.
vormen. Dit bijzondere koor treedt
op 15 maart in Rotterdam en op 16
maart in Den Haag op.
Nazorg
Reeds nu hebben de afgevaardig
den van de gemeenten uitvoerig
overlegd wat er na de actie zal ge
beuren. Natuurlijk wil men via
huisbezoek en misschien bijzondere
catechisatieavonden de mensen ver
der helpen met wie contacten zijn
gelegd.
Maar in iedere plaats zal de ge
meente ook op de actie moeten inha
ken. De gemeenten moeten zichzelf
elementaire vragen stellen, zoals:
Zijn onze diensten aantrekkelijk gef
noeg voor buitenstaanders? Hoé
wordt door hen de preek gewaar
deerd? Hoe staat het met onze mu-
(Van der Laan, hebben de gemeen-
ziek? In andere landen, vertelde ds.
ten na afloop ontdekt dat de -
vaak piëtistische liederen die zij
zelf zo graag zongen, door bui
tenstaanders helemaal niet gewaar
deerd werden.
Ds. Van der Laan hoopt dat er
tijdens die nazorg gespreksgroepen
zullen ontstaan, die kunnen uitgroei
en tot huisgemeenten. Tegelijkertijd
stellen zij leden in staat contacten te
leggen met mensen die nooit in de
kerkdiensten zouden komen.
„Het zal er wel op neer
komen", zegt de algemene secre
taris van de Unie van Baptisten
gemeenten", dat de gemeente
leden ontdekken dat wij als
baptistengemeenten ook domi-
neeskerken geworden zijn. Ik
hoop dat vele gemeenteleden
ontdekken dat zij zelf nog vor
ming nodig hebben. Misschien
moet er na deze evangelisatie
actie wel een actie komen die er
op gericht is de gemeenteleden
te leren, hoe ze als getuigende
christenen in deze wereld kun
nen staan."
Amsterdam
Brussel
Frankfort
Genève
Innbruck
Kopenhagen
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Majorca
München
Nice
Parijs
Rome
Wenen
Zürich
sneeuwbui
geh. bew.
mist
geh. bew.
sneeuwbui
geh. bew.
geh. bew.
min temp.
gisteren
zw. bew.
onbew.
onbew.
sneeuw
onbew.
zw bew.
h. bew.
sneeuw
ROTTERDAM Naar aanleiding
van het -eferaat van ds. C. Baten
burg uit Vriezenveen over het syno
dale geschrift „Klare Wijn" op een
vergadering van het verband van
hervormde (gereformeerde) ambts
dragers en leden (zie onze
krant van maandag) schrijft ds. Ph.
Cornelder, hervormd predikant te
Rotterdam Zuid. ons het volgende.
Collega Batenburg heeft (volgens
het verslag) gezegd, da* ..Klare Wijn"
veel vergif bevat, dat het een vrucht
is van theologisch denken, waarin
het horizontale domineert en het ver-
tikale verdoezeld wordt (Quod erat
ademonstrandum!). Ik vind het een
kwalijke zaak als een theoloog zo
over dit geschrift spreekt. „Klare
Wijn" ademt een gans andere geest
dan Ds. B. erin meent te kunnen
vinden. Het is maar dat is mijn
mening een geschrift, dat kan hel
pen om de Bijbel beter te verstaan,
waarbii in het bijzonder hoofdstuk
III ..De Bijbel en zijn sleutelgehei
men" genoemd kan worden.
De zaak wordt kwalijker als Ds B.
gaat veronderstellen. dat „zijn
mensen" iwie hij bedoelt is duidelijk)
het boekje maar oppervlakkig had
den bestudeerd voordat zii ter synode
trokken, terwijl zij er toch hun stem
aan gaven. Ik hoop. dat déze mensen
Ds. B. op de nek springen!
Nog kwalijker wordt de zaak als
Ds. B. onthult, dat de verschijning
van „Klare Wijn" de directe aanlei
ding is geweest voor de „24" om hun
getuigenis te geven. Daarmede heeft
hij de positie van deze „24" stellig
geen dienst bewezen. Integendeel!
Al met al zou ik er voor willen
pleiten, dat men nu eens ophoudt
met dergelijk onzindelijk gepraat.
Wat men onze hervormde synode
ook zou willen verwijten, toch zéker
niet. dat zii een theologisch denken,
waarin het horizontale domineert en
het vertikale verdoezeld wordt" on
derhoudt. F.n als deze opmerking dan
nog slaat op een geschrift als „Klare
Wijn" dan raakt dit helemaal kant
noch wal.
De reden, dat ik hierover schrijf,
ligt o.a. in het feit. dat een leerling
op school het boek staat op de
boekenlijst voor Bijbelkennis in
de klas de opmprking maakte: „domi
nee. in de krant stond, dat „Klare
Wijn" een slecht boek is!" Toe dan
maar! De synode mét „de mensen"
van Ds. B.! dacht er anders over
toen zij het geschrift met algemene
stemmen aanvaardde
BONN Een Westduitse christen
democratische afgevaardigde Hein-
rich Windelen, is vandaag Kai-Uwe
von Hassel opgevolgd als minister
van vluchtelingenzaken. Von Hassel
werd woensdag gekozen tot voorzitter
van de Westduitse bondsdag.
(Van onze kerkredactie)
KAMPEN De uitspraak
„kerkscheuring is zonde" dateert
niet van de laatste jaren en is
geen brok overdreven oecume-
nisme. Dat blykt opnieuw nu drs.
G. Puchinger de eerste recto
rale oratie van prof. dr. Herman
(Van onze kerkredactie)
DEN HAAG Prof. dr. H. M. Kuitert
van de Vrjje Universiteit hoeft over het al
gemeen niet te klagen, dat zijn artikelen geen
reacties oproepen. Dat gold ook weer voor
zijn jongste artikel in het nieuwe blad „Voor
lopig" over de Raad van Kerken. Ds. F. H.
Landsman reageert erop in Hervormd Ne
derland. Deze hoopt dat prof. Kuitert onge
lijk heeft, als hjj weinig oecumenische initia
tieven verwacht van officiële kerkelijke or
ganen. Hij vervolgt:
In de eerste plaats meen ik dat het een onjuiste
probleemstelling is ervan uit te gaan dat de voort
gang van deze beweging alléén afhangt van het al
dan niet goed functioneren van de nieuwe raad.
Deze raad zal m.i. zelfs niets kunnen uitrichten
als „officiële kerkelijke organen" en „kudde" al van
te voren tegenover elkaar opgesteld worden. Even
als de Oecumenische Raad gaat ook de Raad van
Kerken, naar ik meen te mogen concluderen uit de
instelling van de sectie „oecumenische actie", ervan
uit, dat samenwerking en eenheid zaken zijn die
„van onderop" uit de „kudde", uit de christelijke
gemeenten zelf zullen moeten opbloeien: plaatselijk
en streekgewijze.
Daar onstaan ook raden van kerken, vormen van
kerkelijk beraad, gemeenschappen van kerken, enz.
Daar wordt ook geëxperimenteerd. Met alle risi
co's die dat meebrengt. Sommigen hebben al een
complete chaos voorspeld. Dat gevaar, schreef ik al
eerder, is niet denkbeeldig. Maar ook onvermijde
lijk als vastgevroren situaties moeten worden door-
j broken.
VERTEGENWOORDIGD
Ik schreef echter ook, dat ik het meeste meen te
mogen verwachten van overleg en samenwerking
ook in dit opzicht, van alle geledingen van de kerk.
Synoden en episcopaten inbegrepen. Elke kerk
heeft hierin een eigen verantwoordelijkheid en ei
gen problemen. Ze hebben ze ook te zamen.
Wat de presbyteriaal-synodaal georganiseerde
kerken betreft, zoals de hervormde en gereformeer
de, zal het er in de komende jaren vooral op
aankomen, dat de plaatselijke gemeenten er zorg
voor dragen dat zij in de kerkelijke vergaderingen
zó worden vertegenwoordigd dat de kansen op het
ontstaan van kloven tussen „kudde" en „herders"
zo gering mogelijk zijn.
En dan zijn er nog altijd tientallen mogelijkhe
den om door groepsvorming, door acties en bewe
gingen de geestelijke vemieuweing te bevorderen
waar we allemaal naar hunkeren en om bidden.
Om ruimte te scheppen voor die verandering van
gezindheid van christenen en kerken, die bekering
en die reformatie, die het ook een raad van kerken
mogelijk zal maken iets van zijn opdracht waar te
maken.
Dat is in de volgorde van mijn betoog de tweede
weg naar de eenheid van kerken. Maar in feite is
het de eerste weg: die van binnenuit en van onder
op.
HERENIGD
Er is nog een derde weg naast de andere. Ook die
derde weg is evenals de tweede, die van de Raad
van Kerken, alléén begaanbaar als de feitelijk
eerste ook als eerste wordt erkend en betreden!
Het bestaan van een Raad van Kerken ontslaat
m.i. de afzonderlijke kerken niet van de opdracht
om zich als zich verenigende kerken te gedragen.
Met andere woorden: als de hereniging van de ker
ken van de Reformatie en die van Rome nog in een
ver verschiet schijnt te liggen, ontheft dit de her
vormde en gereformeerde kerken niet van de op
dracht niets na te laten wat de hereniging van
deze kerken op de kortst mogelijke termijn kan
realiseren.
De hervormde synode heeft haar ontwerp voor
een „brede interkerkelijke samenwerking" op
plaatselijk niveau, als een „eerste stap" aan de
gereformeerde svnodp ter beoordeling toegezonden.
Deze samenwerking is n.l. eerst dan volledig te
verwerkelijken wat de Gereformeerde Kerken be
treft, als deze ingaan op de hervormde bereidheid
tot intercommunie (d.i. gemeenschappelijke avond
maalsviering) en de erkenning van elkanders amb
ten.
Dit laatste betekent o.a. kanselruil en de z.g.
intercelebratie, d.w.z. de mogelijkheid dat een gere
formeerde predikant het avondmaal bedient in een
Hervormde Kerk en omgekeerd. Ik hoop van harte,
dat deze eerste, uiterst belangrijke stap in elk geval
gedaan zal kunnen worden.
UITDAGING
Tenslotte: er zit nog een uitdaging in Kuiterts
artikel, die de „officiële kerkelijke organen" niet
naast zich neer zullen mogen leggen. Zij kunnen
n.l. wel terdege het oecumenische proces dat in de
gemeente aan de gang is. afremmen of in sommige
opzichten tegengaan. Met de beste bedoelingen en
onder de last van hun taak herders van de gehele
kudde te zijn en van hun opdracht deze bijeen te
houden. r
Hoe zwaar, bijna ondraaglijk zwaar, deze last
kan zijn, blijkt uit de rede van kardinaal Alfrink
voor de Utrechtse studentenparochie over het
priestercelibaat. Het episcopaat van de Nederlandse
kerkprovincie staat telkens weer voor de keuze:
vernieuwing of schisma. Op de een of andere ma
nier, zij het met minder zwaar wegende konse-
kwenties staan alle „officiële kerkelijke organen"
telkens weer voor soortgelijke beslissingen.
Ik hoop dat de „kudde" prof. Kuitert inbegre
pen ook voor deze verantwoordelijkheden al
thans begrip kan opbrengen en zal proberen ze te
delen. Als ze dan toch tegen de draad in meent te
moeten gaan, op het gevaar af nieuwe kerksplijtin-
gen teweeg te brengen mogen we in elk geval
ervan uitgaan dat ze wist wat ze deed.
Maar ik heb nog hoop dat het zover niet zal
komen en dat datgene wat „bedisseld wordt in
officiële toporganen" en dat wat gebeurt in
„plaatselijke en persoonlijke acties van kerken en
gemeenteleden" elkaar niet zal doorkruisen, maar
dat integendeel het ene het andere zal aanvullen,
aanmoedigen en versterken.
Bavinck opnieuw heeft uitgege
ven. Al tachtig jaar geleden
klaagde deze gereformeerde dog
maticus: „Dat scheiding van de
kerk zonde is, wordt byna door
niemand meer erkend."
Nog in ander opzicht is deze rede
van 18 december 1888 actueel. Hij
vervolgde Men verlaat een kerk
even gerust. als men er zich bijvoegt.
Indien net een of ander in de kerk
niet meer bevalt zoekt men zonder
enige eewetenswroeging een andere.
Het is de smaak die ten slotte beslist.
Oefening Ier ..ucht wordt op die ma
nier onmogelijk, zijzelf verliest geheel
haar karakter."
Zelfs de titel van de oratie, gehqu-
den twee >aar na de Doleantie is ac
tueel: „De katholiciteit van christen
dom en kerk." Het onderwerp duikt
pas de laatste aren weer opnieuw op.
Jezuïeten
Dit was het thema van de eerste
sectie van de vierde assemblee van
de Wereldraad van Kerken in Uppsala.
Het houdt de mensen in de oecumeni
sche beweging eigenlijk al sedert de
assemblee van New Delhi bezig. In
Nederland schreef prof. dr. H. Berkhof
er in 1962 een boek over.
Natuurlijk is ook vee. uit de oratie
van Bavinck /ernurterd Hii zet zich
fel af tegen de Rooms Katholieke
kerk iriteindelbk mrak hr ook maar
een kleine 'wintig iaar na het eerste
Vaticaans «'oncilie Hat de pauselijke
onfeilbaarheid predikte.
Minstens "iprmaa' waarschuwt hij
tegen de jezuïeten, die overal bezig
zijn .tot '-«constructie van de theolo
gie en de oolitiek In onze tijd zijn
juist de jezuïeten in Amsterdam bezig
te strijden voor de reformatie van de
kerk door zich te verzetten tegen het
celibaat.
Kerkisme
Tegelijkertijd waarschuwt hij tegen
een protestants kerkisme dat drijft
naar steeds weer kleinere verbanden.
Hij zei tachtig iaar geleden:
„Evenmin als één enkele kerk, hoe
zuiver ook. met de algemene kerk
samenvalt, mag één belijdenis hoe
ook naar Gods Woord gezuiverd, met
de chistelnke waarhei i zch vereen
zelvigen Elke sekte die eigen kring
voor de enige kerk van Chistus
houdt en uitsluitend in het bezit der
waarheid zich acht. kwijnt en sterft
weg. als een tak de van zijn stam ls
gescheurd."
In zijn inleiding deelt drs. Puchinger
mee. dat binnenkort in de serie Dog
matische studiën van prof dr. G. C.
Berkouwer twee delen over de kerk
zullen /erschiinen Titel van het eer
ste deel wordt .Eenheid en katholici
teit."
De katholiciteit van christendom
en kerk, door dr H. Bavinck.
tweede Jruk Uitgav> J. H. K«k
NV *e Kampen. Prijs ƒ4,95, 60
pagina s.
