Westerling? „Ik sta achter mijn daden' Ertsoverslag in Rotterdam concentreert VOORU ACTIE PRIESTERS NU OOK IN ITALIË Brits concern kiest België, niet Tilburg Donner haalt Meer vijftig procent Publikatie leidt tot onlusten Schaatsploegen naar buitenland Olympisch embleem trekt commercieel Basketbalteam naar eerste zege Oorzaak van ramp Scorpion raadsel 5000 huizen minder klaar - Drama in Denemarken PS NEMEN MOTIE AAN Telegrafisten werken weer Ussterrit ZATERDAG 1 FEBRUARM967 „Ik heb geen enkele gewetenswroeging, ik sta achter mijn daden. Ik erken maar twee maatstaven: mijn eigen geweten en de reacties van de bevolking met wie ik te maken had. En ik kan u verzekeren dat ik voor Celebes en meerdere ac ties de volle verantwoordelijkheid op mij neem voor de on derdelen, die onder mij ressorteerden. Als er een parlementaire enquêtecommissie komt, behoe ven ze geen officieren of onderofficieren te verhoren: ik hen verantwoordelijk voor hun daden. Onder mijn bevel zijn er slechts vier excessen voorgekomen. Op Celebes heb ik drie officieren onmiddellijk voor de krijgsraad ge bracht en op Java heeft mijn eigen ordonnans de kogel gekregen. Hij had een vrouw verkracht en haar en haar kinderen daarna gedood." den doden zou hebben geëist. Een vorm van „pacificatie" die reeds in 1948 aanleiding gaf tot een rap port-Enthoven. Een rapport, dat naar drs. den Uyl gistermiddag ontdekte, al 20 jaar ter inzage ligt op de griffie van de Tweede Kamer. Smet Waarom Westerling pas nu, terwijl hij destijds toch al min of meer van oorlogsmisdaden werd beticht, een aanklacht wegens laster (deze week tegen oud-premier dr. W. Drees, die Westerling van misdadig militair op treden heeft beschuldigd) heeft inge diend? „Destijds sprak de heer Drees na mens de regering, en ik kon de rege ring er niet in betrekken, maar nu is hij persoonlijk verantwoordelijk voor zijn woorden." Vindt u het juist of onjuist dat Herman Wigbold dr. Hueting aan het woord heeft gelaten over excessen in Indonesië? W.: „Dat op een gegeven ogenblik bepaalde zaken aan het licht komen, en ook gekomen zijn vind ik juist, maar de manier waarop waardoor een zekere smet op onze strijdkrach ten is geworpen vind ik onjuist." Bent u van mening dat er wel ex cessen zijn voorgekomen? W.: „Wat is eigenlijk een exces? Dit is een heel elastisch woord. Er zijn geen oorlogsomstandigheden no dig om excessen te krijgen. Wie de kranten leest, vindt elke dag wel een misdaad en vaak een, die op de meest afschuwelijke wijze is ge pleegd. Maar is dit een reden om te zeggen dat het hele Nederlandse volk misdadig is? Oud-kapitein Raymond Westerling heeft sinds VARA's Achter het nieuws vrijdagavond 17 januari het thema „oorlogs misdaden in Indonesië" aan de orde stelde, niet veel rust meer gekend. Zijn compagnon, met wie hij een boekhandel drijft in Amster dam, zegt: „Er zijn honderden telefoontjes gekomen van Neder landers, die vragen: Waar blijft onze kapitein Westerling om ons te verdedigen?" De heer Westerling (bijnamen „De Turk" en in het voormalige Nederlands-Indië „Ratu Adil" „De rechtvaardige vorst") •verzucht zelf: „Het is een hek senketel de laatste dagen". Lachen De 49-jarige, even legendarische als omstreden oud-commando, is wat gezetter geworden sinds de jaren vijftig toen hij menigmaal over de tong ging door zijn pogingen naar Indonesië terug te keren. (Ook zingt hij niet meer: Ik heb zes jaar les genomen, maar dat kon ik financieel niet meer volhouden.") Hij heeft bovendien een baard laten groeien, en lijkt ook daardoor een oudere uitgave van de militante leger aanvoerder, die volgens de verhalen na schrik en ontzetting, rust bracht in de oorden waar hij verscheen. Als ik enkele van die verhalen ver tel, moet hij hartelijk lachen. Raymond Westerling verdedigt dan rustig pratend de door hem geleide actie op Celebes in 1946, die duizen- CALCUTTA Een artikel van de Britse hoogleraar, vermaard histori cus, Arnold Toynbee, is aanleiding geworden tot botsingen tussen Hin does en Mohammedanen, waarbij vier mensen omkwamen. De publika tie, in „The Statesman", vergeleek de profeet Mohammed met Gandhi. Bij deze onlusten zouden 67 mensen zijn gewond, onder wie 22 politiemannen. Meer dan honderd ar restaties zijn verricht, samenscholin gen van meer dan vier personen zijn verboden. De politie kreeg opdracht ieder dood te schieten, die pogingen doet tot plundering, brandstichting of moord. Januari was zeer somber DE BILT Januar' moet dit maal, deelt het KNMI rpee. tof de bijzonder sombere maanden worden gerekend. Nog nooit kwam het in De Bilt in deze eeuw voor dat de zon in de - eerste maand van het jaar maar 19 uur scheen. De somberste ja nuari is lange tijd die van 191)0 geweest, toen men 23 uur zon noteerde. Gemiddeld schijnt de zon in januari te De Bilt 56 uur. De afgelopen maand was wel de warmste januari sedert 1948. In De Bilt was de temperatuur ge middeld ruim tweeënhalve graad boven normaal. Hét vroor er dan ook maar op acht dagen. Gemid deld vriest het in januari om de andere dag. Het vele zachte weer is er de oorzaak van dat het in De Bilt niet sneeuwde. Dat was na 1932 niet meer voorgekomen. De hoe veelheid neersloeg was in de af gelopen maand bijna overal be neden normaal. Vooral in de zui delijke provincies was het droog. OUD-KAPITEIN WESTERLING: zuiver geweten In oorlog sneller Een op de tien mensen heeft een sadistische inslag, die bij sommigen tot ontplooiing komt. bij anderen niet. Dit verborgen sadistische ele ment komt Ln oorlogsomstandigheden veel sneller tot ontplooiing dan in vredestijd, vooral wanneer mensen worden geconfronteerd met uitspat tingen van de tegenstander. Maar daarom en dit is tegenwoordig de algemene opinie gaat het nog niet aan te zeggen dat het hele Neder landse leger misdadig is." Vindt u uw acties in Indonesië ge rechtvaardigd? W.: „Tijdens de actie op Celebes zijn er nog geen 500 mensen totaal omgekomen. Een deel hiervan werd bovendien gedood bij gevechten en pogingen tot ontvluchting (en echt, ik maak hierover geen grapjes); een an der deel werd standrechtelijk terecht gesteld. Er is een groot verschil tussen oor logsmisdaden en strenge militaire maatregelen, die moeten worden ge troffen in abnormale omstandighe den, mits deze maatregelen conse quent en rechtvaardig zijn." Terechtstellingen De heer Westerling vertelt dat hij na de bezetting van een kampong de bevolking bijeen liet brengen, de mensen vertelde waar het om ging, en dan de moordenaars, brandstich ters en plunderaars naar voren liet komen. „Voor ik in de kampong kwam wist ik al uit inlichtingen wie ik heb ben moest. Maar saboteurs bv. liet ik buiten beschouwing. Ik kon dat dorpelingen, die naar de pijpen van de terroristen moesten dansen, niet kwalijk nemen. De wan daden werden vervolgens voorgele zen, waarna een soort krijgsraad van dorpelingen tot de doodstraf besloot\ Maar de uiteindelijke beslissing be rustte natuurlijk bij mij." Kunnen er geen onschuldigen zijn terechtgesteld? Zijn er geen vergis singen voorgekomen? W.: „Die mogelijkheid is niet uit gesloten, maar ik geloof dal mijn da den verantwoord waren. Overigens: met represailles zoals de Duitsers dat deden, is dit niet te vergelijken. Dat paste helemaal niet in mijn psycholo gische oorlogvoering, die erop was gericht de schuldigen te treffen en de onschuldigen in de meest uitgebreide zin des woords te beschermen. Als ik de kwestie Celebes zuiver militair had opgelost dus vuur met vuur beantwoorden enz. was ik nu vermoedelijk een held, maar hadden we de verliezen van de tegenpartij kunnen vermenigvuldigen met 200 tot 250 maal. Respect Ziet u de Indonesiërs die destijds tegen u vochten niet als partizanen, die voor hun land streden? W.: „Ik respecteer elke gezonde na tionalist, en heb dat ook meerdere malen bewezen, zelfs een keer door een grootmajoor (van de TNI), die geen rampokker was. maar vocht voor zijn ideaal, uit een Nederlandse gevangenis te ontvoeren om hem vrij te kunnen laten." RAYMOND WESTERLING tijdens de politionele acties WIJK AAN ZEE Donner is er vrijdag in geslaagd zijn afgebroken I partij tegen de Amerikaan Lombardy uit de 14e ronde van de groot- i meestergroep van het Hoogo- venschaaktornooi remise te houden. Donner, die in niet al te gunstige positie verkeerde bij het verdagen, bereikte na slechts enkele zetten een akkoord over de puntendeling met zijn tegenstander. De partij tussen Kers en Ostojic eindigde na 12Vt uur spelen en 111 zetten in remise. Door dit resultaat is de Russische grootmeester nagenoeg kansloos voor de eindzege geworden. Het is tenminste niet aannemelijk dat zijn landgenoten Botwinnik en Geiler, die de ranglijst samen aan voeren, beiden in de laatste ronde een nederlaag pjden. De uitslagen van de afgebroken partijen zijn: grootmeestergroep, 14e ronde: Donner (Ned)Lombardy(Vst) VtVt, Ostojic (Zsl)Keres (Rus) Krabbé (Ned)Jongsma (Ned) 10. Gaprindasvili (Rus)Honfi (Hon) "s. Damesgroep, uitgestelde achtste ronde: Tuk (Ned)Hellwig (Pol) 1 i. na de 14e ronde is: 12. Geiler Bot winnik (Rus) 10, 3. Portisch (Hon) 9*/ï, 4 5. Olafsson Keres (IJs'Rus) 9, 6. Benkoe (Vst) 8. 7. Cirric (Zsl) 8. 8 9. Donner'Doj (Ned'Pol) 7. 10 11. Ka- valek Lombarby (Tsj'Vst) 6Vt, 12. Ostojic (Zsl) 5. 13 14. Medina Lange- weg (Spa Ned) 4Vs, 15/16. Ree van Scheltinga (Ned) 31': ptn. AMSTERDAM Om het schaats seizoen van de B-rijders en junioren af te ronden zullen enkele groepen delnennen aan wedstrijden in het buitenland. Negen dames zullen van 1-12 fe bruari in Inzeil deelnemen aan inter nationale wedstrijden. Het zijn: Mar- ja Taris, Truus Dijkstra, Jannie Goorman. Bep Gevssen, Marrie Wil- lems, Gonnie Sloof, Annie van Dalsen, Henny Lorent en Trijnie Rep. Verder zullen dertien b-rijders, na melijk Jan Derksen, Jan Palsma, Hans ten Hag, Jacques de Koning, Piet Vink, Adrie Hekman, Piet de Rijke, Jappie van Dijk, Anne Brou wer, Ab Krook, Wim Borgers, Pet Kleine en Gerard van Gelder, die van 1-12 februari in een trai ningskamp in Hamar verblijven, eveneens starten in internationale wedstrijden. Voor de internationale jeugd wedstrijden op 15 en 16 februari in Inzeil zullen twee dames A-junioren en vier hern (A en B-junioren) wor den aangewezen. Voor d internatio nale wedstrijden voor B-rijders op 22 en 23 februari in Inzeil, waaraan schaatsers uit Duitsland, Zwitserland, Italië, Oostenrijk en Frankrijk zullen delnemen, worden vier Nederlan ders afgevaardigd. Tegen celibaatsplicht (Van onze kerkrcdactie) ROME De vloedgolf on der de rooms-katholieke priesters tot afschaffing van de celibaats plicht heeft nu ook Italië bereikt. Negen priesters in het bisdom Casale (een stad halverwege Milaan en Turijn) hebben een brief van tien pagina's gestuurd aan al hun colle ga's in dit oisdom, waarin zij hen vragen, zich aan te sluiten bij een actie voor de opheffing van het ver plichte priestercelibaat. „De vrouw is niet beeld van de zonde", schrijven deze negen priesters. „Zij is een schepping van God. zelfs als zij gemaakt is uit de i schrijft hij. priesterschap als tot het celibaat worden geroepen, maar anderen al leen tot het priesterschap. Opheffing van de celibaatsplicht zou een einde maken aan veel valsheid en huiche larij. In Zuid-Amerika, Afrika en el ders heeft men geen moeilijkheden met het dulden van het concubinaat van de priesters. Felici Intussen heeft kardinaal Felici in een artikel over zes kolommen in de Osservatore Romano het offensief te gen het priestercelibaat veroordeeld. Paus Paulus sluit in zijn omstreden celibaatsencycliek van juni 1967 ge heel aan op het standpunt van het Tweede Vaticaanse concilie, zo rib van een man. Bepaalde taboes zijn dwaas, anachronistisch en beho rend tot de Middeleeuwen." Deze negen zijn tot actie overge gaan. omdat veel priesters in het bisdom in hun preken kritiek hebben geleverd op een plaatselijke collega, die twee jaar geieden naar Duitsland ging en onlangs de paus dispensatie heeft gevraagd om te trouwen. Enquête Naar aanleiding van deze brief (de eerste openlijke actie van Italiaanse priesters tegen de celibaatsplicht) heeft het Turijnse dagblad La Stam pa een kleine enquête gehouden on der priesters in Turijn. Namen wer den niet genoemd. Een pater dominicaan zei, dat het celibaat pas uit de vierde eeuw stamt. De discipelen van Christus waren bijna allemaal getrouwd. Het celibaat is dan ook op geen enkele wijze verbonden met het priesterschap en zou gehandhaafd moeten blijven op basis van vrijwil ligheid. Een pater jezuïet zei, dat het celi baat als zodanig tegenwoordig zijn zin verloren heeft. Vroeger of later zal het afgeschaft worden. iHij wees op sterke stromingen onder de geestelijken, vooral in Frankrijk, die de priesters in de gelegenheid willen stellen, zich totaal in de menselijke verhoudingen te plaatsen. Een pastoor kwam tot de conclusie, dat sommigen zowel tot het Jacques Anquetil gaat vrijuit BRUSSEL De Franse be roepsrenner Jacques Anquetil, is vrijdag door een rechtbank in Brus sel vrijgesproken van een tegen hem ingediende aanklacht wegens het ge bruik van stimulerende middeln. (Van een onzer verslaggevers) ROTTERDAM De ertsoverslag in het Rotterdams havengebied wordt verder geconcentreerd. Vrijdag werd bekend dat Cornells Swarttouws Stu wadoors Maatschappij in principe overeengekomen had haar massagoed- overslagbedrijf aan Frans Swart touws Havenbedrijf over te dragen. Rechtspositie en werkgelegenheid van het betrokken personeel zijn volle dig verzekerd, aldus een communi qué. Hiermee heeft Corns. Swarttouw sinds kort voor 100 procent eigendom van Furness zich uit de ertsoverslag teruggetrokken. C. Sarttouw sloeg in 1968 op pier 6 aan de Waalhaven ongeveer drie mil joen ton massagoed over. De combina tie Furness-C. Swarttouw beschikt nu o.a. over vier terreinen in het Rotter damse havengebied voor overslag, op slag en distributie van stukgoederen. Swart Swarttouw's havenbedrijf gespecialiseerd in de overslag van mas sagoed had in 1968 een overslag van 12.5 miljoen ton. Deze onderne- j ming heeft een modern overslagbe- I drijf in de Botlek en zal voor 30 procent deelnemen in een nieuwe j overslag voor grote ertsschepen op de I Maasvlakte. I F. Swarttouw ging enkele weken geleden in andere handen over. Het bedrijf is nu eigendom van de Bank voor Handel en Scheepvaart (van de Thyssen-Bornemiszagroep) en Wm. H. Muller en Co. Deze combinatie verzorgt nu meer dan de helft van de ertsoverslag in het Rotterdamse ha vengebied door middel van F. Swarttouw, Havenbedrijf Vlaardin- gen-Oost en de deelneming in het open overslagbedrijf De Botlek. Ook herinnert hij eraan, dat paus Johannes XXIII het idee, de celi baatsplicht af te schaffen, naïef, on voorzichtig en verbazingwekkend" noemde. MUENCHEN Meer dan 300 fir ma's hebben bij het organisatiecomité van de 20ste Olympische Spelen een verzoek ingediend h» t embleem van de Spelen van München een stra lenkrans met de vijf Olympische rin gen te mogen gebruiken voor com merciële doeleinden. Een speciale commissie zal de aanvragen beoorde len. Tot de bedrijven die grote finan ciële mogelijkheden in het voeren van het embleem zien, behoort een firma die 10.000.000 spaarpotten op de markt wil brengen. GIESSEN Het Nederlandse basketbalteam is het internationale tornooi, dat in de Westduitse plaats Giessen wordt gehouden en waaraan naast Nederland, West-Duitsland A en B en Tsjechoslowakije deelnemen, uitstekend begonnen. De Oranje for- matie versloeg vrijdag I West-Duitsland A met opmerkelij groot verschil: 7848 (3426). De Nederlandse ploeg, die een veel grotere eenheid vormde dan de te genstander, maakte goed gebruik van verdedigingsfouten. De produktiefste Nederlanders waren Ton Boot en Van Woerkom, die respectievelijk 25 en 10 punten scoorden. De wedstrijd tussen West-Duitsland B en Tsjechosgwa- kije eindigde in een Tsjechische zege met 69—44 (33—22). WASHINGTON De raad van on derzoek van de Amerikaanse tnarine heeft na een onderzoek dat acht maanden heeft geduurd, niet kunnen ontdekken wat de oorzaak is geweest van de ondergang van de door atoomkracht voortgestuwde onder zeeboot Scorpion. De Scorpion, die 40 miljoen dollar heeft gekost, is 400 zeemijlen ten zuidwesten van de Azoren vergaan. Aan boord van het schip, dat op weg was naar Norfolk in Virginië, was een bemanning van 99 koppen. De plaats waar de Scorpion was verdwe nen kon pas op 31 oktober van verle den jaar na een speurtocht van vijf maanden worden vastgesteld. Sedertdien zijn er duizenden on derwaterfoto's van het schip ge maakt, maar uit geen enkele kon worden opgemaakt wat de oorzaak van de ramp is geweest. Nog deze lente zal de Trieste 2, die tot zeer diep duiken in staat is, naar beneden gaan om te proberen iets van het mysterie te ontsluieren. De Scorpion ligt op een diepte van onge veer drie en een halve kilotneter. Heeft de heer Westerling wel j eens heimwee naar Indonesië? „Ik verlang soms terug, maar de laatste jaren heb ik niet meer geprobeerd terug te keren. Jarenlang heb ik mijn persoon lijke belangen opzij gezet voor mijn ideaal. Maar ik heb zulke morele klappen gehad, dat ik me heb afgevraagd: wat doe ik eigenlijk?; al die nieuwe staten met hun eigen regeringenoveral j corruptie, eigenbelang, wanorde." j Zijn compagnon: „Nog elke maand komen er telegrammen van Madurezen en Ambonezen of Westerling de leiding wil nemen." De heer Westerling gaat er 1 niet op in. Hij zegt geen speelbal te willen worden van pers of politieke stromingen. Hij her haalt dan nog eens: maar ik neem de volle verantwoordelijk heid voor wat er onder mijn bevelen gebeurde. bedrijf zich in Tilburg zou vestigen", aldus mr. Becht. Beecham's Europese vestiging zal op den duur ongeveer 500 mannelijke en even zoveel vrou welijke krachten werk bieden. Tilburg's burgemeester schetste twee oorzaken, die naar zijn vermoe- den tot deze keus hebben geleid, i Evenals overal in Nederland is er ook in midden-Brabant een tekort aan vrouwelijke arbeidskrachten. Maar de grote fiscale voordelen, die de Belgen bieden, met name voor in komstenbelasting, zullen' echter wel de doorslag hebben gegeven. TILBURG Burgemeester mr. G. J. C. Becht toonde zich zeer teleur gesteld toen hij in de gemeenteraad j meedeelde dat het Britse concern I Beecham niet naar zijn stad komt, maar zijn Europese vestiging in het j Belgische Charleroi zal doen. Het ge meentebestuur probeert zich op de hoogte te stellen van de motieven der Engelsen. Zowel het ministerie van econo mische zaken als het gemeente bestuur hadden „zeer substantiële fa ciliteiten in uitzicht gesteld als het i Artikel uit Reglement i ambtenaren schrappen KOPENHAGEN In een boerderij ten noorden van de Deense stad Ring- koebing is gisteren een gezin van zeven personen dood aangetroffen. Uit een voorlopig onderzoek leidt de politie af dat de boer zijn vrouw en vervolgens zijn vijf kinderen in de leeftijd van 7 tot i leven heeft gemaakt. Financiële moei lijkheden zouden aan dit drama ten grondslag liggen. DEN HAAG In het afgelopen jaar zijn 123 00C nieuwe huizen gereed ge komen. Dat is ongeveer vijfduizend minder dar in 1967. De maand december stak gunstig af tegen de laatste maand van 1967. resp. DENHAAG Provinciale Sta'en van Zuid-Holland hebben met 52 tegen 12 stemmen een motie aangenomen waar in Gedeputeerde Staten worden uitge- ftfw. nodigd artikel 124 van het procinviaal 14 000 en 12.000. Ambtenarenreglemen te schrappen. i In het gehele jaar werden ruim Dit artikel schrijft voor dat aan te 128.000 woningen in uitvoering genomen - stellen ambtenaren een verklaring on- tegen 135.000 in 1967. Aan het eind van 15 jaai heeft gewurgd en daarna met derteker.en waarin staat dat zij geen het jaar waren er 149.000 in aanbouw ffA vu,urw(?pen een, ,elnd aan.?.yn etgen lid zijn of zullen worden van op een (145.000 in 1967). Sinds de oorlog zijn «St «enoernde verboden verenigingen. 1.681.000 nieuwe woningen gebouwd, al- De ARP en SGP stemden tegen de I dus gegevens van het Centraal ureau voor de statistiek. LONDEN De staking van 3.500 Britse telegrafisten, waardoor sinds 12 dagen de niet-automatische tele communicatie met het buitenland verlamd was. is gisteravond geëin digd. Na een overleg van zes uur bereik te de minister voor de PTT een ak koord met de vakbond over de ge vraagde loonsverhoging. De staker^ hadden de steun van bijna 190.000 PTT-beambten. die wei gerden overwerk en arbeid op zondag te verrichten. Donderdag werd er door deze postbeambten gestaakt, waardoor in Londen minstens twee miljoen poststukken moesten blijven liggen. Na de ijstraining op de baan in Grenoble zoeken de Nederlandse deelneemsters aan de wereld kampioenschappen schaatsen voor dames op een slee wat verpozing in het bergdorpje Chamrousse. Van links naar rechts: Elly v. d. Brom, Ans Schut, Carry Geijssen, IVilly Burgmeijer en Betty Demmink. Voor de slee verzorger Holle boom, er achter dokter De Waard. Bij het groepje ontbreekt we reldkampioene Stien Kaiser die gebelgd door een artikel in een Nederlandse krant, waarbij haar woorden in de mond zouden zijn gelegd die ze niet heeft gezegd, weigerde met de ploeg mee te gaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 9