Man maakt 't
Nieuwtjes van „Tuin en Park"
schaak
nog niet
te BONT
Goed vergroten
bridge
Blokkade
Sport op hoger
plan brengen
Onbeholpen
paard
fi
ZATERDAG 1 FEBRUARI 1969
Heel veel mannen lopen
In New York als bonte
beren rond. Warm gehuld in
bever en in mink, in ocelot
en in lam trotseren ze de
winterkoude en soms ook
trotseren ze honende blik
ken van andere heren der
schepping. Maar dat wil nog
wel meevallen. Toen de
voetballer Oe Mamth vorig
jaar met een bontjas van
eventjes 5000 dollar het spits
afbeet, vond hjj snel navol
gers. Wie nu nog zgn ogen
Kleine treinen
grote hobby
Een hobby, die behalve tijd. geld
en ruimte ook een hoeveelheid ini
tiatief, technisch vernuft en gevoel
voor schoonheid vereist, is de
bouw van modelspoorbanen. Toe
gegeven. ook zonder de laatst ge
noemde punten kan men een
..baantje" maken, maar dan blijven
vele verborgen mogelijkheden on
benut
De echte liefhebber zal daaren
tegen alles doen om het „speelple-
zier" te verhogen. Voor degene
die tot deze laatste categorie be
hoort of wil behoren. Is er een
handig boekje verschenen van
Gerhard Rosenzweig: „Kleine trei
nen - een grote hobby".
Men vindt er bijna alles In wat
de spoorwegenthousiast nodig kan
hebben, zoals het aanleggën van
wissels, stations en het bouwen
van een schakelbord. Er staat te
vens een lijst in van fabrikanten
en artikelen. Uit dit kleurig
geïllustreerde boek is veel te le
ren. (Zomer Keuning. Wagenin-
gen. 148 blz. f 9,90)
uitkgkt op een man in bont
is een groentje.
Het zijn niet alleen de hippe
vogels, die het vege lijf met
bont bekleden; het zijn ook ta
melijk conservatieve figuren als
artsen, advokaten en effekten-
makelaars, die bij Alexander's
of bij Kaplan 199 tot 1500 dollar
neertellen voor een tweede
huidje.
Kaplan verkocht dit seizoen
vierhonderd bontmantels aan
mannen, een tiende van het
aantal dat hij elk jaar aan
vrouwen verkoopt. „En", zegt
hij met een blijde blik naar
zijn bankrekening: „over vijf
jaar zullen die getallen wel zijn
gelijkgetrokken." Een argument
is dat hij vorig jaar alleen nog
maar de „snelle jongens" be
voorraadde en dat nu hun va
ders al om een jas komen.
Maximillian is tamelijk prij
zig: 2800 dollar voor een aange
meten mannenbontjas is zijn
laagste tarief. Maar toch heeft
hij al 25 jassen verkocht.
Maakt de Nederlandse man
het ook zo bont? Welnee. Verre
van dat. Een woordvoerder van
het House of England: „Het
bont voor mannen heeft hier
nog geen voet aan de grond en
het kan nog minstens een jaar
duren voordat zoiets gebeurt.
Of ik kan voorspellen, wan
neer? Kom nu, dan zou ik ton
nen rijk zijn."
Een woordvoerder van
Vlasman-Maes' herenmodes:
„Denk er aan dat in dit bedrijf
de winterjas en de hoed troetel
kindjes zijn. De meeste mannen
stappen met dit zachte klimaat
al liever met een demi in de
auto. En degenen die geen auto
kunnen permitteren kunnen
zich ook geen bontjas aanschaf
fen. Tieners die van die ruige
namaak-bontjassen dragen doen
dat uit snobisme, maar niet om
dat ze het zo koud hebben."
Een woordvoerder van
Nieuw-Engeland: „Nee, wij
stappen er niet in, hoor. Imita
tie-bont hebben we in Engeland
wel veel gezien, maar we ver
kopen het niet. Ook ons filiaal
Twee factoren bepalen in toene
mende mate de gang van zaken in
de sportbonden. Enerzijds de ac
centuering van het wedstrijdele
ment. anderzijds het nieuwe subsi
diebeleid van de landelijke over
heid.
Ook het dammen ontkomt hier
aan niet. Gelukkig, naar ik meen.
Immers, toespitsen van de strijd
houdt in dat men een bepaald doel
•nastreeft. Dat kan hoog of laag
gegrepen zijn. Zonder moeite zal
men niet veel bereiken, zodat de
ambitieuze speler wel verplicht is
zich verder In zijn sport te bekwa
men wil hij succes hebben. En hier
zien wij de wisselwerking. Het ple
zier zal toenemen naarmate de
kennis toeneemt en daardoor ook
de resultaten.
Ongetwijfeld brengt dit veran
deringen met zich. Vooral in de
randprovincies en In kleine ge
meenschappen geven de sportver
enigingen een vertekend beeld. De
..leden" zijn daar veelal niet veel
meer dan donateur.
Ook het subsidiebeleid wij
zijn echt op de goede weg
heeft primair ten doel de sportbon
den op een hoger niveau te bren
gen. Immers het vormen van
be8tuurskader en de opleiding van
trainers geven met het inrichten
van bondskantoren aanspraken op
financiële steun.
Het is zonneklaar, dat al deze
activiteiten niet meer in vrije tijd
kunnen worden verricht. Intussen
mag de waarschuwing van dr. W.
van Zijll, secretaris van de Ne
derlandse Sport Federatie, niet uit
het oog worden verloren: Een
bondsbureau is goed, wellicht
zelfs noodzakelijk, doch met het
instellen ervan Is de kous niet af.
Integendeel zouden wij zeggen,
het behoort het begin te zijn en
een middel om tot het doel te
geraken.
En nu de praktijk.
Zw.: 6, 16, 21, dam 11, wit: 10,
29, 31, 36, 48. 49. Voorrende
Haags kampioenschap. 1041
zwart, In tijdnood, gaf op na
2126 dat gespeeld werd omdat
hij de volgende verllesvariant zag
21—27; 31x22 11x15; 48—42
15x47; 4—15 16—21; 4^-43—38.
D. DIBBETS
A. J. STORM
Zw.: 1. 2, 3. 4. 7. 9 t/m 15, 17.
18. 20. 22, 27. Wit: 24, 26, 29,
31, 33, 34 36. 38. 39. 40. 42 t/m
49. Beide spelers zagen dat op
3832 27x38 verplicht was (met
2227 na) omdat 28x37? zou ver
liezen. 33—28 22x33; 31x22 17x28
A; 29x38 20x29; 34x41 A 18x27;
42x22 17x28: 29x38 20x29; 34x32
1.
S. DE JONG
V. D. VOSSEN
Zw 6, 7, 8. 11 t/m 15. 17. 19.
20, 24. 28. Wit: 21. 25. 26, 31. 35.
36. 37. 38. 39. 41. 42. 43, 48
Voorronde Rotterdams kampi
oenschap. 13—18 3934? 1923
dreigt; 34—30 of? 23—29; 30x10
15x4; 25x14 4—10; 14x5 29—33;
5x32 11—16; 38x29 16x47; 31—27
47x15; 48—42 15x47; 36—31
47x36; 27—22 36x49; 22x11
4944; 22—18 12x23; 26—21. Nu
wint 4439 doch zwart speelde
anders en bereikte niet meer dan
remise. Jammer, van het fraai slui
tende geheell
K. TOET
Correspondent!* aan da haar A. J.
Ivans, Frankentlag 69. Dan Haag.
Correspondentie aan da haer 8. J. Nuya,
Jaersveltatraat 22, Rotterdam.
Telkens weer kan men zich verbazen over
de wijze waarop gemakkelijk te maken con
tracten worden verknoeid. Bijna even vaak
evenwel ziet men de pessimist constateren,
toch maar in een niet te maken contract be
land te zijn.
In beide gevallen kan dikwijls worden aan
getoond. wat de reddende speelwijze had kun
nen zijn. Theorie en praktijk gaan daarin sa
men. zoals in het volgende spel de blokkade
aan de orde komt.
Zuid speelt 3SA, een op het eerste gezicht
niet te moeilijk contract. Toch zit er een
addertje onder het gras. wat overigens al In
de eerste slag zal blijken.
975
9 AHV
O 865
A 7 6 5
A
108642
N
A
HVB
98
B 1042
O
A 9 3 2
W O
C»
74
4»
82
z
4»
VB 109
A A3
C 7653
O HVB10
A H 4 3
West komt uit met schoppen vier, waarop
Oost de boer legt. Wat moet Zuid nu doen?
Ophouden of nemen met het aas? Veelal is
ophouden de winnende methode, men moet
dat ook dikwijls wegens het ontbreken van
andere honneurs in die kleur.
Zuid moet dus in de eerste slag al zijn aas
leggen. Dit heeft het voordeel dat Oost nu niet
zijn beide schoppenhonneurs kwijt kan, wat
overigens toch niet zou baten, omdat Noord
met 97 overblijft. Een tweede voorbeeld van
blokkade is het volgende spel:
Nu echter niet. want speelt Zuid niet het
aas, dan komt oost weer schoppen en dan
sneuvelt het aas wel. Komt Zuid dan terug
met ruiten heer, dan zal West niet nemen,
evenmin wanneer Zuid met ruiten vrouw ver
volgt. West neemt pas in de derde ruitenslag
en dan gooit Oost (die geen ruiten meer heeft)
met schoppen vrouw (I) bij. West maakt nu
nog drie schoppen slagen, waardoor Zuid
down gaat. Het bijspelen van Oost met schop
pen vrouw heet antiblokkade.
10
A 9 2
Zuid speelt een SA contract en heeft in
Noord, behalve in ruiten, geen entree. Boven
dien kan hij ook moeilijk in eigen hand aan slag
komen. Wat moet Zuid nu spelen om zoveel
mogelijk slagen te maken en waarom? Gege
ven is nog dat Zuid rekening moet houden
met een vierkaart met honneur bij West.
Natuurlijk is het paard niet on
beholpen, tenminste: lang niet al
tijd. Maar: er zijn bepaalde stellin
gen, waarin het paard eer een
sta-in-de-weg dan een hulp is.
Dit geldt, tot op zekere hoogte
althans, voor bijna alle andere
schaakstukken. Er kunnen zich
zelfs gevallen voordoen, waarin
het vooor een geatrappeerde dame
goud waard zou kunnen zijn gedu
rende een kort ogenblik de ver
maarde springkwaliteiten van het
paard tot haar beschikking te heb
ben.
Voor het ogenblik bepalen wij
onze aandacht dan tot dat deel
van de functionering van het paard
dat zijn onbeholpenheid toont. Wij
doen dit niet aan de hand van
stellingen of formules het is
zelfs sterk de vraag of dit moge
lijk zou zijn maar aan de hand
van enkele spelmomenten.
Wij hebben ons afgevraagd of
het na deze korte inleiding nog
nodig zou zijn meer toelichting bij
de diagramman 1. 2 en 3 te geven.
Zelf hebben we deze vraag met
„neen" beantwoord, nadat wij de
eerste alinea nog eens nagelezen
hadden. De kwestie is. wat we met
een sta-in-de-weg moeten doen.
Een andere vraag is of. de lezers
even vaardig zijn in het trekken
van conclusies uit het geschreven
woord als wij veronderstellen.
Oplossingen
Hieronder volgen de oplossingen der
opgaven uit onze rubriek van 25 lanueri
(Sla Je mij. dan....).
1 (Kanko-KIvlaho). Door na I. f411 c47?
te spelen probeerde zwart natuurlijk de
zet 2. Th3 te provoceren, want deze kon
hij immers met succes weerleggen? In
derdaad kwèm Th3. maar niet onmiddel
lijk. Er volgde eerst 2. Dxh7tll Kxh7 en
pas nu 3. Th3tl hetgeen zwart tot de
overgave dwong, want na 3. ...Kg6 Is 4.
forceren 3 Ta8t Ko6 4. Dg6t Tc6 5. Dc6t
Dxc6 6. Lxc6 Kxc6 7. Txa6t. Remise.
Hoe had zwart kunnen winnen? Aldus:
1. Df2tl 2. Kb3 en pas nu 2. Te3,
waarna wit zich ook met 3. Ta8t Kxe8 4.
Dxa6t niet meer redden kan. omdat na 4
Kb8 de zet 5. Dxb6t op de penning 5.
..Tb7 schipbreuk leidt. Een zeer interes
sante en bovenal leerzame stelling.
(1) Uit een partij NegreaCiocal-
tea (Sinaia 1958)
Het schijnt alsof zwart aan zet niet
door de witte pionnenformatie heen-
komt. Of toch?
(2) Uit een partij Gaprindaschwili
Borissenko (Sovjetunie 1958)
»i m
abcdefgh
Er geschiedde 1hxg5; 2. Pxe5.
En wat nu? Hoe beoordeelt U dit
eindspel? Moet zwart niet verlie
zen?
(3) Uit een partij MikenasZago-
ryansky (Sovjetunie 1947)
2 (Bobotsov-Stein). Zwart probeerde
zich v/at ontspanning te bezorgen door
1. Pxf4? 2. Pxf4 Kg5 maar werd nu het
slachtoffer van een tcgenmanoeuvre van
zijn tegenstander: 3. Th3! Kxf4 4. Td5« en
-■ Is de zwarte koning de terugtocht
Th4 matl
3 (Gulko - Utjatzkl). Met 1 Te37
verspeelde zv.-art al zijn winstkansen. 2
Lf3! (met de pointe 2 Tb7? 3 Ta8tll
k«-j8 4 Dxe6t Kb8 5 Dxb? mat) Maar
dat zég zwart nog In de gauwigheid en
verschafte zijn koning met: 2. ...o5 lucht,
doch nu kon wit een remiseafwikkeling
Wit aan zet. Maar kan hij wel win
nen? Helemaal duidelijk schijnt het
niet. Of toch wèl?
Getailleerde tweerij „Borg"-jas
uit de Falconcollectie van Hollan-
dia Kattenburg, Amsterdam.
in Amsterdam niet en daar zijn
ze toch wat progressiever. Kijk,
als de klanten bij het horen
van de prijs van een echte bont
jas al niet op hun stoel neer
vallen, moet het toch goed en
regelmatig draagbaar zijn. En
dat met die wintertjes hier?"
C. en A. vindt ervan: „Neder
land is niet bontminded, net zo
min als West-Duitsland en hoe
het hier over een paar jaar zal
zijn, weten we niet. De heren
mode is nu eenmaal conserva
tief en naar een rage kunnen
we ons niet richten. Ja, imita
tiebont, dat dragen een paar
progressieven."
„Hij" - herenmodes: „Bont?
Nee hoor. Hooguit wat imitatie,
'k Ben benieuwd hoe het in het
najaar zit."
Hollandia-Kattenburg is ge
matigd optimistisch en heeft
voor het volgend najaar twee
modellen in de maak, maar dan
wel van imitatie-bont. „Verder
durven we er niets van te zeg
gen. Wat wij brengen is echt
iets voor jongens van 16 tot 20
jaar. 't Is echt boutique-gedoe.
weet u wel...."
Dus: voorlopig maakt de Ne
derlandse man het nog niet
bont. Tot de bontjas voor man
nen misschien tot status-sym-
bool wordt verheven. Dan zal je
eens zien.
Een tip voor de meneer van
de reclame?
KIRSTEN EMOUS
Houtstructuur
uit spuitbus
Goed nieuws voor de
doe-het-zelversl In Amerika is een
kunststofschulm ontwikkeld, dat
vla een spuitbus op ongeverfd
hout aangebracht, aan dat materi
aal het uiterlijk geeft van een kost
bare houtsoort. Er zijn zes
verschillende typen van dit schuim
verkrijgbaar.
Het schuim wordt op het onge
verfde materiaal gespoten en moet
dan voorzichtig In de richting van
de draad van het hout worden uit
gewreven. Vervolgens laat men .'t
een half uur drogen, waarna het
geheel met vernis wordt afgewerkt.
Het evenement van het jaar voor plantsoendiensten, hoveniers
en bloemisten, de nationale vakbeurs „Tuin en Park", heeft zich
de vorige week in de Jaarbeursgebouwen te Utrecht gepresen
teerd. Natuurlijk waren er veel technische snufjes waar een
liefhebber achteloos aan voorbij gaat, maar er waren toch ook
genoeg attracties voor elke tuinbezitter en zelfs voor hen die het
met een balkon of uitsluitend met binnenshuis gekweekte plan
ten moeten stellen.
Om ons bij deze sterk van
buitenlucht gespeende groep te
houden, voor de niet te klein
behuisden hebben we prac-
tische kamerkasjes z.g. mini-
broeikasjes ontdekt. Ze staan
op poten, soms is er een la on
der voor het bewaren van ge
reedschap, potten, potgrond,
mest e.d. Bij sommige gaat al
leen de voorste helft van het
dak open, dat dan met een haak
wordt vastgezet. Andere geven
nóg gemakkelijker werkgele
genheid omdat het dak zich ge
heel laat opvouwen.
Ze kunnen ook met verwar
ming en verlichting worden ge
leverd en eventueel ook volgens
gewenste maten vervaardigd.
Deze laatste zijn uiteraard
duurder, maar de liefhebber
moet dikwijls rekening houden
met de breedte van de kamer
deur bij het naar binnen bren
gen. Ook de plaats die er voor
beschikbaar is speelt een rol.
Natuurlijk een kostbare manier
van tuinieren binnenshuis,
maar ook heel vaak de oplos
sing voor de liefhebber die het
moeilijk zonder tuin kan stel
len. Nu kan hij zich uitleven in
het kweken van tropische plan
ten en zelfs van orchideeën. De
gelukkige bezitter van een bal
kon kan er in zaaien en stek
ken. en tere planten vinden er
bescherming in.
Een ontdekking op het gebied
van potgrond leken ons de ..ac
cumulatiekorrels" en de specia
le potaarde voor zuur minnende
planten. Normale potgrond
wordt volgens een vast recept
bereid, maar uit de aard der
zaak is deze niet voor alle plan
ten geschikt. De ene plant zal
er met meer vreugde in groeien
dan de andere, vandaar het vol
doen aan het verlangen van zu
re grond behoevende soorten.
Accumulatiekorrels aan pot
grond toegevoegd, houden deze
luchtiger, wat vooral voor ka
merplanten uiterst belangrijk
is, want maar al te vaak slibt
de oppervlakte dicht, hetgeen
groei en bloei belemmert.
Dat er koemest in droge vorm
bestaat, is bekend, maar deze
stuift nogal, blijft vaak op 'net
water drijven en zou eigenlijk
ingevocht moeten worden. Men
Voor de vierde maal organiseert
de voorlichtingsdienst van de Eu
ropese Gemeenschappen een foto-,
dia- en filmwedstrijd voor amateurs.
Het thema van de wedstrijd is „Eu
ropa gisteren en morgen".
Voor de twee categorieën (een
tot 20 jaar en een boven 20 jaar))
zijn er vele aantrekkelijke prijzen,
waaronder tientallen reizen door
de EEG. Verder zijn er geldprijzen.
Folders met inlichtingen over de
wedstrijd, waarvoor de inschrijving
tot 15 november van dit jaar
openstaat, zijn te krijgen bij de
Stichting ter Bevordering van de
Amateurfotografie, Singel 32 in
Amsterdam.
heeft deze bezwaren ondervan
gen door een koemest in korrel
vorm, die snel oplost en door
met 't een of ander geheimzin
nigs verrijkt te zijn, zowel di
rect als op de lange duur werkt.
Een ongevaarlijke plan-
tenspray tegen ongedierte, die
berust op pyrethrum en tetrasul
mogen we zeker als nieuwtje
niet onvermeld laten.
Ten slotte een nieuw systeem
van plastic bloempot (po
lystyreen), veel hoger dan wijd,
met een spiraalvormige wand,
daardoor een betere wortelver
deling, een bodem met gaatjes
en een zuigmond met waterka
naaltjes aan de onderzijde over
de gehele middellijn. Door de
onderkant van deze zuigmond
in het water te plaatsen bedient
de plant zichzelf en kan het
drie tot vier weken zonder na
lopen stellen. Ook kan vloeiba
re mest op die manier opgeno
men worden. Er kunnen specia
le jardinières of bloembakken
bij geleverd worden, waar de
potten in passen en voorzien
van een overloop, zodat in het
water staan van de planten
wordt voorkomen
Al met al nu het voorjaar
nadert, allerlei nieuwtjes die
het tuinieren zonder tuin nieu
we charme verlenen.
A. C. MULLERIDZERDA.
Polystyreenpotten met spiraalvormige wand en zuigmond.
Grote Europese fotowedstrijd
Eerste deel les 3:
Foto's vergroten
wordt In het gewenste formaat ge
zaagd en de opstaande kanten
moeten ten minste 10 centimeter
hoog zijn, zodat geen gevaar voor
overlopen bestaat. Verf de binnen
zijde minstens driemaal met zuur-
en sodavaste lak. Zorg voor stevi
ge verbindingen, dus lijmen en
schroeven. Een goede maar minder
fraaie methode van waterdicht ma
ken, is met een stuk helder plastic
dat ruim over de kanten moet val
len. De binnenzijde van de bak
wordt ingesmeerd met verdunde
Bisonkit, dat we vijf tot tien minu
ten laten drogen. Daarna wordt het
plastic stevig vastgedrukt. De
overstekende rand wordt aan de
buitenkant vastgeplakt en er kan
nog een dun latje tegen gespijkerd
worden.
PRAKTIJK: Het negatief schuiven
wij in de vergroten We doen de
lamp aan en stellen het beeld op
het vergrotingsbord. Daarna gaat
het licht uit. Een vel vergrotingspa
pier wordt geknipt in stroken van
ten minste drie centimeter breed en
één strook wordt diagonaal over
het vergrotingsraam gelegd. De
rest wordt weer opgeborgen. Deze
strook wordt gedeeltelijk afgedekt,
zodat een stukje papier van ten
minste 3x4 centimeter vrijblijft.
De vergrotingslamp gaat aan en
we tellen „Een en twintig, twee en
twintig", dat is ongeveer twee se
conden. Het licht gaat weer uit en
het karton wordt opgeschoven.
Weer belichten wij twee seconden
tot de proefstrook in bijvoorbeeld
drie etappes geheel Is belicht. De
proefstrook wordt nu gedurende
ten minste twee minuten ontwikkeld
en dan naar het stopbad (om de
negatieve ontwikkelaar af te spoe
len) fixeer. De strook blijft vijf mi
nuten in de fixeer.
CONTROLE: Nu controleren wij
bij helder licht onze proefstrook.
Deze zal verschillende tinten ver
tonen. Het eerste deel Is zes volle
seconden belicht en dit zal dus het
donkerst zijn, het volgende is
maar vier seconden belicht en dat
is wat lichter, enz U kunt dan zien
welk deel het mooist is.
(Wordt vervolgd).
9 Standaard met twee bloembakken, speciaal voor polystyreenpotten,
in het midden voorzien van giettrechter.
PAPIER: In deze les een samen
vatting van het vergroten van uw
meest geslaagde foto's. Er zijn
verschillende soorten vergro
tingspapieren in de handel. De
meest gebruikte zijn: normaal,
hard en zacht en soms extra zacht
of extra hard, Door deze verschei
denheid kan een wat onder- of
overbe'licht negatief toch tot een
goede vergroting worden uitge
werkt.
De vergrotingspapieren hebben
ook bepaalde „oppervlakken". Er
zijn glanzende, matte of halfmatte
papieren en zelfs soorten met een
satijnachtig oppervlak, voor bijzon
dere portretten. De beginner ad
viseren wij „normaal-halfmat" aan
te schaffen. Een redelijk resultaat,
met goede negatieven, is dan ver
zekerd.
BENODIGD: Behalve de vergro-
ter zijn er drie bakken van flink
formaat nodig. Voor het maken
van vergrotingen van bijvoorbeeld
18 x 24 centimeter moet u bakken
hebben van ten minste 24 x 30 cen
timeter. Voor de grotere maten ad
viseren wij bakken te nemen van
50 x 60 centimeter. Deze zijn te
maken van multiplex. De bodem
