IN TS JECHOSLOW AKI JE
NEEMT SPANNING TOE
Aarden: Onderzoek
fusies van
Regering wijzigt belastingplannen niet
Nixon geïnstalleerd
als president VS
Het Kwartet
Nixon president Groep Russen in Praag
Weer zelfverbranding
„ZAAK VAN VREDE DIENEN
Geef in het nieuwe
jaar 'n nieuwe abon
nee op - U krijgt
dan gratis deze rook
verdrijver.
Vertraging in
vredesgesprek
Palachtocht in
Nederland
SPREUK
HIT Vl\EER
Weinig kans
op
neerslag
Palachprotest
Ook Hongaarse
student steekt
zich in brand
Nota
Plan-Aarden
Ibon
^j|
AANBETALING NAAR 25 PROCENT
,»*Fr
Nieuwe leidse Courant
MrBCtBur: F. Diem«r
H«*f4r«dactcur: Dr- E. Diemer
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
..Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet T"
Dinsdag 21 januari 196? - 49st« jaargang
vooraanstaande
prot. christelijke
dagbladen
Hoofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Telefoon 31441
Abonnementsprijzen p. w. 1,10, p. m. 4,70, p. kw. f 14,10
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
De Tsjechische regering zal eind deze
week een buitengewone kabinetszitting
houden met het oog op „de kritieke
situatie in het land". De Slowaakse com
munistische partij heeft al niet nader
aangeduide veiligheidsmaatregelen ge
troffen.
President Richard Nixon, gisteren
tijdens een luisterrijke en kostbare
feestelijkhedenreeks beëdigd als
Amerika'» president, hier triomfan
telijk bij aankomst in het Witte Huis.
PRAAG De spanning in Tsjechoslowakije neemt steeds meer
toe. De ernstige ongerustheid, toegespitst na de zelfverbranding
van de student Jan Palach, breidde zich gisteren uit door de on
verwachte aankomst van een Russische delegatie in Tsjechoslo
wakije. Bovendien heeft gisteren opnieuw een Tsjechoslowaak
geprobeerd zich door zelfverbranding om het leven te brengen.
President Svoboda deelde het
nieuws van de zelfmoordpoging
mee in een televisietoespraak,
die, vermoedelijk door dit
nieuws, een half uur te laat be
gon.
WASHINGTON Richard M.
Nixon is gisteren de zevenender
tigste president van de Verenigde
Staten geworden. Hij is de twee
de republikein in 36 jaar die dat
ambt bekleed. De Amerikaanse
opperrechter Earl Warren nam
Nixon gistermiddag om kwart
over zes de ambtseed af.
Nixon legde de eed op plechtige
wijze af en beloofde dat zijn regering
zich in deze tijd van oorlog en onrust
zou wijden aan ,,de zaak van de vre
de onder de volkeren". De plechtig
heid geschiedde op de heuvel van het
Capitool.
Toen de kanonnen de 21 sa
luutschoten hadden gelost, speelde
het muziekkorps van de marine Hail
to the chief. Daarna begon Nixon
aan zijn inaugurele rede (zie elders
dit blad).
rik geef op als
nieuwe abonnee:
naam:
Rondom Nixon waren op het plat
form voor het Capitool veel van de
leiders van het land verzameld. De
republikeinse senaatsleider Everett
M. Dirksen was de ceremoniemeester.
Hij nam vice-president Agnew ook
de ambtseed af even voordat Nixon
dat deed.
Tijdens de grote parade ter ere van
de nieuwe president braken achter
de dikke mensenmenigten steeds
weer schermutselingen uit tussen de
politie en demonstranten. Er werden
rookbommen gegooid. Enkele tiental
len mensen werden gearresteerd.
TELEGRAMMEN
Uit alle delen van de wereld
stroomden de gelukstelegrammen
voor de nieuwe president binnen. Tot
de eerste gelukwensers behoorde
president Svoboda van Tsjechoslowa
kije. President Podgorny en premier
Kosygin van Rusland zeiden „ervan
overtuigd te zijn dat de aspiraties
van onze beide landen in het belang
van de vrede en de internationale
veiligheid moeten zijn gericht op
versterking van de vriendschappe
lijke betrekkingen" en dat Amerika
en Rusland tezamen met andere lan
den alles moeten doen om de interna
tionale vraagstukken op te lossen.
PARIJS Er is enige vertraging
ontstaan in de eerste volwaardige zit
ting van de Parijse vredesconferen
tie. Aanvankelijk zou het gesprek
vandaag beginnen, maar nu de Zuid-
vietnamese vice-president Cao Ky
pas morgen naar Parijs vertrekt, ziet
liet er naar uit dat de conferentie
uiterlijk tegen het eirtd van deze
week pa» zal starten.
De Amerikaanse voornaamste on
derhandelaar Cabot Lodge, opvolger
van Harriman, is gisteravond in de
Franse hoofdstad aangekomen.
De strijd in Vietnam gaat intussen
onverminderd vérder. Amerikaanse
hefschroefvliegtuigen hebben van
nacht bij de stad Moe Hoa in de
Mekong delta 15 sampans van de
Vietcong mét raketten en machinege
weren bestookt en tot zinken ge
bracht. 19 Vietcongleden sneuvelden.
Elders in de delta is een Ameri
kaans patrouillevaartuig tot zinken
gebracht. Een Amerikaan werd ge
dood en negen gewond. Bij een bom
aanslag in Saigon verloren zes
Amerikanen het leven.
De Tsjechoslowaakse president zei:
„Een vonk is genoeg om een grote
brand te ontketenen. Laat dus niet
toe dat de tragedie van twee jonge
mensen uitmondt in een nationale
tragedie."
idealen
Svoboda vertelde dat hij het be
richt van de poging tot zelfverbran
ding van de arbeider Josef Hlavaty
(25) uit Pilzen zojuist had ontvangen.
De president noemde Jan Palach, die
zondag aan zijn verwondingen be
zweek, een man met een uitstekend
karakter en hoge idealen. „Als
oud-soldaat kan ik zijn daad van
vertwijfeling begrijpen, maar als
president en burger van de republiek
kan ik het niet goedkeuren". Overi
gens verkeert Hlavaty niet in le
vensgevaar.
Svoboda waarschuwde voor ge
ruchten en illegale vlugschriften, die
tot anarchie kunnen leiden. „Wij wil
len immers onze volledige soevereini
teit als staat terugkrijgen en daar
voor hebben we rust nodig. Deze rust
wordt niet bereikt door het stellen
van onvervulbare ultimatieve eisen,
want deze zouden slechts tot anar
chie leiden".
Geeii groep
Het persbureau CTK meldde dat er
geen aanwijzingen waren dat Hlava
ty contact zou hebben gehad met een
groep. Palach liet een brief achter
waarin hij verklaarde lid te zijn van
een groep vrijwilligers. De volgende
zelfverbranding zou volgens Palach
vandaag gebeuren.
In alle grote steden in Tsjechoslo
wakije werden gisteren herden-
kingsoptochten gehouden voor Jan
Palach. In Praag verzamelden zich
volgens een schatting van het
persbureau AP 150.000 mensen op het
Wenceslasplcin. Van daar trok de
menigte in een langzame mars van
ongeveer anderhalf uur naar de fi
losofische faculteit, waar de student
college liep. De mars had een rustig
verloop. De herdenking was een on
derdeel van een actie van de studen
ten, die hebben aangekondigd de
strijd tegen de Russische verdruk
king opnieuw te beginnen.
Twintig Tsjechische studenten in
Nederland zijn uit solidariteit met
Jan Palach gisteravond van Utrecht
te voet naar Den Haag vertrokken.
Zij zouden vanmiddag voor de Rus-
sische ambassade een demonstratie
houden. Ongeveer dertig studenten
hebben zich in Leiden bij de groep
aangesloten. Morgen maken de stu
denten een stille tocht naar Gronin
gen ter herdenking van Jan Palach
die zich in Praag in brand stale.
Stelen van de baas wordt
vaak ten onrechte niet. als
diefstal beschouwd.
ANONIEM
„Ik zet hem terug, zodra we
wol opgewonden hebben."
DE BILT Ten westen van
Schotland bevindt zich een diepe
depressie, die maar weinig van
plaats verandert, terwijl boven
Rusland een krachtig hogedruk-
gebied is gelegen.
Tussen beide systemen wordt
een zuidelijke stroming in stand
gehouden. In deze stroming be
reikte een warmtefront, beho
rend bij eerder genoemde de
pressie, gisteravond met regen
het westen van ons land.
Een ander front, eveneens bij
deze depressie behorend, bevindt
zich boven Engeland en trekt
heel langzaam oostwaarts.
Verwacht wordt, dat dit front
morgen dicht bij ons land zal
zijn. In verband met deze ont
wikkeling zal, vooral in het wes
ten de bewolking weer toene
men, de neerslagkansen blijven
echter klein.
In het temperatuurverloop
komt maar weinig verandering.
Vooruitzichten voor donder
dag:
zon: minder dan 50 procent:
min. temp.: 1 tot 6 graden boven
normaal:
max. temp.: 0 tot 6 graden boven
normaal
kans op een droge periode van
minstens 12 uur: 80 procent:
kans op een geheel droog etmaal:
50 procent.
H Januari: zon op: 08.35: onder:
M; maan op: 10.13: onder 21.38.
januari eerste kwartier.
OPRUIMING
MEUBELEN
Ribcorde en Draion Fauteuils
25-40% KORTING!
KARPETTEN:
hoogpool Smyrna kwaliteit
200 x 300 van 465,— voor
230 x 315 van 535.— voor
EXCLUSIEVE INTERIEURS
348,-
428,-
BULTHUIS
Verkoop alleen: Botermarkt 23. Leiden
Duizenden Tsjechische studenten
hebben gisteren ordelijk gedemon
streerd om hun hulde te betuigen
i aan Jan Palach die zich levend
I heeft verbrand als protest tegen de
Russische maatregelen. Op de foto
de demonstratie over het Wences-
lausplein te Praag.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Binnen het
jaar wil de Groep-Aar den inzicht
hebben in de wijze waarop fu-
sies tot stand komen. Volgens de
heer arden, die het voorstel tot
het houden van een onderzoek
(„geen enquête") gisteren ten
doop hield, maakt het een rede
lijke kans om door de Tweede
Kamer aangenomen te worden.
„Het gaat er om: wie nemen de
beslissingen tot fusies en waar
om worden ze genomen".
De uiteindelijke bedoeling van dit
onderzoek, dat zich dus uitdrukkelijk
beperkt tot het tot stand komen van
fusies en het grotere geheel van de
economische machtsverhoudingen in
ons land buiten beschouwing laat, is
te komen tot de instelling van een
college, een soort vennootschapska
mer.
Want, zegt de Groep-Aarden. het is
noodzakelijk dat degenen die tot
fusie besluiten verantwoording schul
dig zijn aan een college, dat tot oor
delen bevoegd is en dat alle belangen j
kent. „En het ontbreekt aan verant- j
woording bij de machtsdragers in de j
onderneming of zij is onvoldoende".
Lijnenspel
Wil Aarden inzicht geven ln het
lijnenspel van Mertens? „Nee, dat
zou te veel gevraagd zijn, ik geloof
wel dat dit onderzoek een aanwijzing
naar dat lijnenspel kan opleveren".
Het zal zich dan ook voornamelijk
richten op personen en financiële
instellingen en hun betrokkenheid bij
fusies.
De Kamercommissie die het onder
zoek moet doen, zou moeten bestaan
uit vijftien leden en zou na een jaar
I klaar moeten zijn. De heer Aarden
verwachtte zelf dat de Kamer in
i april over ziin verzoek, dat behan-
deld zal worden als was het een ini-
i tiatief-wetsvoorstel, bijeen zal ko-
men.
Steekproef
Het voorstel-Aarden wil het onder
zoek verder beperken tot de fusies in
de jaren 1964 tot en met 1968. Het
zou zich kunnen uitstrekken tot die
bedrijfstakken waar het fusie
verschijnsel zich algemeen voordoet
en dan een of twee gevallen per be
drijfstak kunnen omvatten.
Voor vervolg zie Dag. 2
BOEDAPEST Een zeventienjari
ge Hongaarse jongeman heeft zich
gisteren op de trappen van het natio
nale monument in Boedapest in
brand gestoken. Volgens het Tsje
chische persbureau CTK is hij met
ernstige brandwonden in een zieken
huis opgenomen.
Het Zuidslavische Tanjoeng meldde
later, dat de Hongaar student was en
wilde protesteren tegen de dictatoria
le behandeling van Tsjechoslowakije
door de Russen. De Hongaarse radio
riep voor het incident het bericht
over de dood van Jan Palach in
Praag om.
DONGEN PLM Malmö uit Zwe
den heeft alle aandelen van Glasin
dustrie Dongen NV overgenomen van
Ball Brothers Company Inc. uit Ame
rika. In Dongen werken 270 mensen.
In leiding en personeelsbestand ko
men geen veranderingen.
De moderne en snel-groeiende
PLM is een van de belangrijkste Eu
ropese producenten van blik- en
glasverpakking. Het Zweedse concern
heeft 3500 werknemers.
T"VE SOCIALIST Den Uyl heeft om
een nota over het financieel en
sociaal-economisch beleid gevraagd,
nadat de regering bepaalde maat-
I regelen wereldkundig had gemaakt.
Minister-president De Jong heeft
t hem dat toegezegd, waarbij, voor-
I zover dit aan de hand van beschik
bare gegevens mogelijk zou zijn, een
antwoord op de vragen van Den L'yl
gegeven zou worden.
Een dergelijke mededeling wekt ver
wachtingen. Want voor heel wai
minder tijdrovende zaken zegt een
minister vaak. dat ..een antwoord
binnen de gebruikelijke termijn be
laas niet mogelijk is".
Wat gebeurt? Zeven dagen na de aan
kondiging van de minister-president
produceert de regering inderdaad
een nota, waarin niets gezegd wordt
wat we al niet wisten.
Niets over de verhoging van accijn
zen en motorrijtuigenbelasting. Be
slist geen nieuwe zaak, want het gaal
hier alleen om een half jaar ver
vroeging.
Niets over de belastingplannen van
de regering. De regering zegt: de in
zichten zijn niet veranderd, maar
zij kondigt wel een uitvoerige toe
lichting van conjuncturele en struc
turele aspecten by de in te dienen
wetsontwerpen aan.
Niets over de bezuinigingen van de
regering. Het kabinet zegt wèl, dat
hierover mededelingen volgen.
Dit alles had ook in het antwoord
van de minister-president kunnen
staan. Zoals de nota er nu ligt, is
i zy overbodig.
QP ZICHZELF hebben de heer Aar
den en de zynen zich een wijze
zelfbeperking opgelegd door hun
veld van onderzoek in het thans ge
publiceerde enquêteplan te beper
ken tot de wyze waarop fusies tot
stand komen.
Maar daarmee is het nog niet ge
worden tot een voorstel dat aange
nomen moet worden. De moeilijkheid
by deze radicale stunt is, dat het
voor vele Kamerleden moeilijk zal
zijn op formele en verstandelijke
gronden tegen tc stemmen zonder de
schijn op zich te laden eventuele on
juiste beslissingen ookluikend te
willen toestaan.
Misschien dat juist de beperking die
Aarden betracht heeft deze Kamer
leden uit dat politieke dilemma ver
lost. De regering heeft nameiyk reeds
toegezegd een onderzoek te zullen in
stellen en dat wórdt gedaan
naar fusies en naar de noodzakelijk
heid van spelregels voor fusies.
Men zou eerst de resultaten van dit
onderzoek kunnen afwachten, want.
hoewel het door Aarden c.s. ontkent
wordt, zyn voorstel lykt toch wel
verdacht veel op een doublure, zy
het dat er meer dwingende kracht
van uitgaat.
Een tweede argument tegen het plan-
Aarden, zoals het nu voor ons ligt.
is. dat het zware wapen van de
parlementaire enquête nog verant
woord zou zyn, wanneer het erom
gaat inzicht te krijgen in het gebruik
van en het controleren van de eco
nomische macht als totaliteit, die nu
in sommige gevallen ongecontroleerd
wordt uitgeoefend.
Waar de groep-Aarden slechts een
deel van dc economische macht wil
onderzoeken, zou men met te meer
klem kunnen vragen, af te wachten
wat de regering heeft voor te stellen.
C.I.E.B.A. - LEIDERDORP
BRANDKASTEN KANTOORMEUBELEN
SAARBRÜCKEN Er is een.
grootscheepse jacht geopend op de
overvallers, die gisternacht drie
schildwachten bij een Zuid-Duits
munitiedepot van het leger hebben
gedood. De Westduitse kanselier
Georg Kiesinger heeft hieraan de
grootst mogelijke prioriteit verleend.
Over de identiteit van de aanvallers
is nog niets bekend.
I betaalt: per kwartaal par maand
Alt beloning voor mijn aktfviteit
I ontvang Ik een "Gouda Bouquet".
De nieuwe abonnee krijgt onze krant
veertien dagen gratis.
Mijn naam
Postzegel is niet nodig als u
op de envelop schrijft:
Nieuwe Leidse Courant,
Antwoordno. 267, Leiden.
Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Er is geen wijziging ge
komen in de inzichten van de regering over
de belastingplanen voor volgend jaar, die
een verlaging van de tarieven bedoelen.
Deze „inflatie-correctie" zal 900 miljoen
kosten.
Nog dit jaar zal de regering wets
ontwerpen indienen waarbij zij de
gevolgen van deze grote fiscale
operatie zal toelichten.
Dat staat in de nota over het so
ciaal-economisch en financieel be
leid. die gisteren aan de Tweede
Kamer is toegestuurd.
De regering kan nog niets zeg
gen over de verhoging van de ac
cijnzen en de motorrijtuigenbelas-
Minister
Witteveen
ting per 1 juf' ter dekking van de
hogere bijdrage aan de NAVO en
het wegvallen van de voorgestelde
huurbelasting.
Minister Witteveen geeft in de
nota een opsomming van maatre
gelen, waarvan al bekend was dat
ze getroffen zouden worden:
1. Het kopen op afbetaling wordt
moeilijker gemaakt door de eer
ste kasstorting („aanbetaling") van
20 op 25 procent te brengen en de
looptijd tot 2 jaar te beperken.
Persoonlijke leningen door geld-
schietbanken mogen met maximaal
12 procent per jaar stijgen. Ditzelf
de zal ook aan handelsbanken en
landbouwkredietbanken worden ge
vraagd.
2. Dc investeringsaftrek wordt ver
der beperkt en de voor 1 ja
nuari 1971 voorziene beperking
wordt een jaar vervroegd. Binnen
kort volgt een wetsontwerp voor
deze belastingmaatregel, die in 1969
90 miljoen en in 1970 260 mil
joen oplevert.
De regering is niet van plan on
derscheid te maken, voor wat de
investeringsaftrek betreft, tussen
het westen en gebieden met hogere
werkloosheid.
Over die werkloosheid wordt
nog gezegd dat deze in 1969 waar
schijnlijk met 25.000 zal dalen tot
60.000. Voor vervolg zie pag 2