IN TS JECHOSLOW AKI JE NEEMT SPANNING TOE Aarden: Onderzoek fusies van Regering wijzigt belastingplannen niet Nixon geïnstalleerd als president VS Het Kwartet Nixon president Groep Russen in Praag Weer zelfverbranding „ZAAK VAN VREDE DIENEN Geef in het nieuwe jaar 'n nieuwe abon nee op - U krijgt dan gratis deze rook verdrijver. Vertraging in vredesgesprek Palachtocht in Nederland SPREUK HIT Vl\EER Weinig kans op neerslag Palachprotest Ook Hongaarse student steekt zich in brand Nota Plan-Aarden Ibon ^j| AANBETALING NAAR 25 PROCENT ,»*Fr Nieuwe leidse Courant MrBCtBur: F. Diem«r H«*f4r«dactcur: Dr- E. Diemer CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING ..Stantvastich is ghebleven mijn hert in teghenspoet T" Dinsdag 21 januari 196? - 49st« jaargang vooraanstaande prot. christelijke dagbladen Hoofdkantoor Leiden Steenstraat 37 Telefoon 31441 Abonnementsprijzen p. w. 1,10, p. m. 4,70, p. kw. f 14,10 Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur De Tsjechische regering zal eind deze week een buitengewone kabinetszitting houden met het oog op „de kritieke situatie in het land". De Slowaakse com munistische partij heeft al niet nader aangeduide veiligheidsmaatregelen ge troffen. President Richard Nixon, gisteren tijdens een luisterrijke en kostbare feestelijkhedenreeks beëdigd als Amerika'» president, hier triomfan telijk bij aankomst in het Witte Huis. PRAAG De spanning in Tsjechoslowakije neemt steeds meer toe. De ernstige ongerustheid, toegespitst na de zelfverbranding van de student Jan Palach, breidde zich gisteren uit door de on verwachte aankomst van een Russische delegatie in Tsjechoslo wakije. Bovendien heeft gisteren opnieuw een Tsjechoslowaak geprobeerd zich door zelfverbranding om het leven te brengen. President Svoboda deelde het nieuws van de zelfmoordpoging mee in een televisietoespraak, die, vermoedelijk door dit nieuws, een half uur te laat be gon. WASHINGTON Richard M. Nixon is gisteren de zevenender tigste president van de Verenigde Staten geworden. Hij is de twee de republikein in 36 jaar die dat ambt bekleed. De Amerikaanse opperrechter Earl Warren nam Nixon gistermiddag om kwart over zes de ambtseed af. Nixon legde de eed op plechtige wijze af en beloofde dat zijn regering zich in deze tijd van oorlog en onrust zou wijden aan ,,de zaak van de vre de onder de volkeren". De plechtig heid geschiedde op de heuvel van het Capitool. Toen de kanonnen de 21 sa luutschoten hadden gelost, speelde het muziekkorps van de marine Hail to the chief. Daarna begon Nixon aan zijn inaugurele rede (zie elders dit blad). rik geef op als nieuwe abonnee: naam: Rondom Nixon waren op het plat form voor het Capitool veel van de leiders van het land verzameld. De republikeinse senaatsleider Everett M. Dirksen was de ceremoniemeester. Hij nam vice-president Agnew ook de ambtseed af even voordat Nixon dat deed. Tijdens de grote parade ter ere van de nieuwe president braken achter de dikke mensenmenigten steeds weer schermutselingen uit tussen de politie en demonstranten. Er werden rookbommen gegooid. Enkele tiental len mensen werden gearresteerd. TELEGRAMMEN Uit alle delen van de wereld stroomden de gelukstelegrammen voor de nieuwe president binnen. Tot de eerste gelukwensers behoorde president Svoboda van Tsjechoslowa kije. President Podgorny en premier Kosygin van Rusland zeiden „ervan overtuigd te zijn dat de aspiraties van onze beide landen in het belang van de vrede en de internationale veiligheid moeten zijn gericht op versterking van de vriendschappe lijke betrekkingen" en dat Amerika en Rusland tezamen met andere lan den alles moeten doen om de interna tionale vraagstukken op te lossen. PARIJS Er is enige vertraging ontstaan in de eerste volwaardige zit ting van de Parijse vredesconferen tie. Aanvankelijk zou het gesprek vandaag beginnen, maar nu de Zuid- vietnamese vice-president Cao Ky pas morgen naar Parijs vertrekt, ziet liet er naar uit dat de conferentie uiterlijk tegen het eirtd van deze week pa» zal starten. De Amerikaanse voornaamste on derhandelaar Cabot Lodge, opvolger van Harriman, is gisteravond in de Franse hoofdstad aangekomen. De strijd in Vietnam gaat intussen onverminderd vérder. Amerikaanse hefschroefvliegtuigen hebben van nacht bij de stad Moe Hoa in de Mekong delta 15 sampans van de Vietcong mét raketten en machinege weren bestookt en tot zinken ge bracht. 19 Vietcongleden sneuvelden. Elders in de delta is een Ameri kaans patrouillevaartuig tot zinken gebracht. Een Amerikaan werd ge dood en negen gewond. Bij een bom aanslag in Saigon verloren zes Amerikanen het leven. De Tsjechoslowaakse president zei: „Een vonk is genoeg om een grote brand te ontketenen. Laat dus niet toe dat de tragedie van twee jonge mensen uitmondt in een nationale tragedie." idealen Svoboda vertelde dat hij het be richt van de poging tot zelfverbran ding van de arbeider Josef Hlavaty (25) uit Pilzen zojuist had ontvangen. De president noemde Jan Palach, die zondag aan zijn verwondingen be zweek, een man met een uitstekend karakter en hoge idealen. „Als oud-soldaat kan ik zijn daad van vertwijfeling begrijpen, maar als president en burger van de republiek kan ik het niet goedkeuren". Overi gens verkeert Hlavaty niet in le vensgevaar. Svoboda waarschuwde voor ge ruchten en illegale vlugschriften, die tot anarchie kunnen leiden. „Wij wil len immers onze volledige soevereini teit als staat terugkrijgen en daar voor hebben we rust nodig. Deze rust wordt niet bereikt door het stellen van onvervulbare ultimatieve eisen, want deze zouden slechts tot anar chie leiden". Geeii groep Het persbureau CTK meldde dat er geen aanwijzingen waren dat Hlava ty contact zou hebben gehad met een groep. Palach liet een brief achter waarin hij verklaarde lid te zijn van een groep vrijwilligers. De volgende zelfverbranding zou volgens Palach vandaag gebeuren. In alle grote steden in Tsjechoslo wakije werden gisteren herden- kingsoptochten gehouden voor Jan Palach. In Praag verzamelden zich volgens een schatting van het persbureau AP 150.000 mensen op het Wenceslasplcin. Van daar trok de menigte in een langzame mars van ongeveer anderhalf uur naar de fi losofische faculteit, waar de student college liep. De mars had een rustig verloop. De herdenking was een on derdeel van een actie van de studen ten, die hebben aangekondigd de strijd tegen de Russische verdruk king opnieuw te beginnen. Twintig Tsjechische studenten in Nederland zijn uit solidariteit met Jan Palach gisteravond van Utrecht te voet naar Den Haag vertrokken. Zij zouden vanmiddag voor de Rus- sische ambassade een demonstratie houden. Ongeveer dertig studenten hebben zich in Leiden bij de groep aangesloten. Morgen maken de stu denten een stille tocht naar Gronin gen ter herdenking van Jan Palach die zich in Praag in brand stale. Stelen van de baas wordt vaak ten onrechte niet. als diefstal beschouwd. ANONIEM „Ik zet hem terug, zodra we wol opgewonden hebben." DE BILT Ten westen van Schotland bevindt zich een diepe depressie, die maar weinig van plaats verandert, terwijl boven Rusland een krachtig hogedruk- gebied is gelegen. Tussen beide systemen wordt een zuidelijke stroming in stand gehouden. In deze stroming be reikte een warmtefront, beho rend bij eerder genoemde de pressie, gisteravond met regen het westen van ons land. Een ander front, eveneens bij deze depressie behorend, bevindt zich boven Engeland en trekt heel langzaam oostwaarts. Verwacht wordt, dat dit front morgen dicht bij ons land zal zijn. In verband met deze ont wikkeling zal, vooral in het wes ten de bewolking weer toene men, de neerslagkansen blijven echter klein. In het temperatuurverloop komt maar weinig verandering. Vooruitzichten voor donder dag: zon: minder dan 50 procent: min. temp.: 1 tot 6 graden boven normaal: max. temp.: 0 tot 6 graden boven normaal kans op een droge periode van minstens 12 uur: 80 procent: kans op een geheel droog etmaal: 50 procent. H Januari: zon op: 08.35: onder: M; maan op: 10.13: onder 21.38. januari eerste kwartier. OPRUIMING MEUBELEN Ribcorde en Draion Fauteuils 25-40% KORTING! KARPETTEN: hoogpool Smyrna kwaliteit 200 x 300 van 465,— voor 230 x 315 van 535.— voor EXCLUSIEVE INTERIEURS 348,- 428,- BULTHUIS Verkoop alleen: Botermarkt 23. Leiden Duizenden Tsjechische studenten hebben gisteren ordelijk gedemon streerd om hun hulde te betuigen i aan Jan Palach die zich levend I heeft verbrand als protest tegen de Russische maatregelen. Op de foto de demonstratie over het Wences- lausplein te Praag. (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG Binnen het jaar wil de Groep-Aar den inzicht hebben in de wijze waarop fu- sies tot stand komen. Volgens de heer arden, die het voorstel tot het houden van een onderzoek („geen enquête") gisteren ten doop hield, maakt het een rede lijke kans om door de Tweede Kamer aangenomen te worden. „Het gaat er om: wie nemen de beslissingen tot fusies en waar om worden ze genomen". De uiteindelijke bedoeling van dit onderzoek, dat zich dus uitdrukkelijk beperkt tot het tot stand komen van fusies en het grotere geheel van de economische machtsverhoudingen in ons land buiten beschouwing laat, is te komen tot de instelling van een college, een soort vennootschapska mer. Want, zegt de Groep-Aarden. het is noodzakelijk dat degenen die tot fusie besluiten verantwoording schul dig zijn aan een college, dat tot oor delen bevoegd is en dat alle belangen j kent. „En het ontbreekt aan verant- j woording bij de machtsdragers in de j onderneming of zij is onvoldoende". Lijnenspel Wil Aarden inzicht geven ln het lijnenspel van Mertens? „Nee, dat zou te veel gevraagd zijn, ik geloof wel dat dit onderzoek een aanwijzing naar dat lijnenspel kan opleveren". Het zal zich dan ook voornamelijk richten op personen en financiële instellingen en hun betrokkenheid bij fusies. De Kamercommissie die het onder zoek moet doen, zou moeten bestaan uit vijftien leden en zou na een jaar I klaar moeten zijn. De heer Aarden verwachtte zelf dat de Kamer in i april over ziin verzoek, dat behan- deld zal worden als was het een ini- i tiatief-wetsvoorstel, bijeen zal ko- men. Steekproef Het voorstel-Aarden wil het onder zoek verder beperken tot de fusies in de jaren 1964 tot en met 1968. Het zou zich kunnen uitstrekken tot die bedrijfstakken waar het fusie verschijnsel zich algemeen voordoet en dan een of twee gevallen per be drijfstak kunnen omvatten. Voor vervolg zie Dag. 2 BOEDAPEST Een zeventienjari ge Hongaarse jongeman heeft zich gisteren op de trappen van het natio nale monument in Boedapest in brand gestoken. Volgens het Tsje chische persbureau CTK is hij met ernstige brandwonden in een zieken huis opgenomen. Het Zuidslavische Tanjoeng meldde later, dat de Hongaar student was en wilde protesteren tegen de dictatoria le behandeling van Tsjechoslowakije door de Russen. De Hongaarse radio riep voor het incident het bericht over de dood van Jan Palach in Praag om. DONGEN PLM Malmö uit Zwe den heeft alle aandelen van Glasin dustrie Dongen NV overgenomen van Ball Brothers Company Inc. uit Ame rika. In Dongen werken 270 mensen. In leiding en personeelsbestand ko men geen veranderingen. De moderne en snel-groeiende PLM is een van de belangrijkste Eu ropese producenten van blik- en glasverpakking. Het Zweedse concern heeft 3500 werknemers. T"VE SOCIALIST Den Uyl heeft om een nota over het financieel en sociaal-economisch beleid gevraagd, nadat de regering bepaalde maat- I regelen wereldkundig had gemaakt. Minister-president De Jong heeft t hem dat toegezegd, waarbij, voor- I zover dit aan de hand van beschik bare gegevens mogelijk zou zijn, een antwoord op de vragen van Den L'yl gegeven zou worden. Een dergelijke mededeling wekt ver wachtingen. Want voor heel wai minder tijdrovende zaken zegt een minister vaak. dat ..een antwoord binnen de gebruikelijke termijn be laas niet mogelijk is". Wat gebeurt? Zeven dagen na de aan kondiging van de minister-president produceert de regering inderdaad een nota, waarin niets gezegd wordt wat we al niet wisten. Niets over de verhoging van accijn zen en motorrijtuigenbelasting. Be slist geen nieuwe zaak, want het gaal hier alleen om een half jaar ver vroeging. Niets over de belastingplannen van de regering. De regering zegt: de in zichten zijn niet veranderd, maar zij kondigt wel een uitvoerige toe lichting van conjuncturele en struc turele aspecten by de in te dienen wetsontwerpen aan. Niets over de bezuinigingen van de regering. Het kabinet zegt wèl, dat hierover mededelingen volgen. Dit alles had ook in het antwoord van de minister-president kunnen staan. Zoals de nota er nu ligt, is i zy overbodig. QP ZICHZELF hebben de heer Aar den en de zynen zich een wijze zelfbeperking opgelegd door hun veld van onderzoek in het thans ge publiceerde enquêteplan te beper ken tot de wyze waarop fusies tot stand komen. Maar daarmee is het nog niet ge worden tot een voorstel dat aange nomen moet worden. De moeilijkheid by deze radicale stunt is, dat het voor vele Kamerleden moeilijk zal zijn op formele en verstandelijke gronden tegen tc stemmen zonder de schijn op zich te laden eventuele on juiste beslissingen ookluikend te willen toestaan. Misschien dat juist de beperking die Aarden betracht heeft deze Kamer leden uit dat politieke dilemma ver lost. De regering heeft nameiyk reeds toegezegd een onderzoek te zullen in stellen en dat wórdt gedaan naar fusies en naar de noodzakelijk heid van spelregels voor fusies. Men zou eerst de resultaten van dit onderzoek kunnen afwachten, want. hoewel het door Aarden c.s. ontkent wordt, zyn voorstel lykt toch wel verdacht veel op een doublure, zy het dat er meer dwingende kracht van uitgaat. Een tweede argument tegen het plan- Aarden, zoals het nu voor ons ligt. is. dat het zware wapen van de parlementaire enquête nog verant woord zou zyn, wanneer het erom gaat inzicht te krijgen in het gebruik van en het controleren van de eco nomische macht als totaliteit, die nu in sommige gevallen ongecontroleerd wordt uitgeoefend. Waar de groep-Aarden slechts een deel van dc economische macht wil onderzoeken, zou men met te meer klem kunnen vragen, af te wachten wat de regering heeft voor te stellen. C.I.E.B.A. - LEIDERDORP BRANDKASTEN KANTOORMEUBELEN SAARBRÜCKEN Er is een. grootscheepse jacht geopend op de overvallers, die gisternacht drie schildwachten bij een Zuid-Duits munitiedepot van het leger hebben gedood. De Westduitse kanselier Georg Kiesinger heeft hieraan de grootst mogelijke prioriteit verleend. Over de identiteit van de aanvallers is nog niets bekend. I betaalt: per kwartaal par maand Alt beloning voor mijn aktfviteit I ontvang Ik een "Gouda Bouquet". De nieuwe abonnee krijgt onze krant veertien dagen gratis. Mijn naam Postzegel is niet nodig als u op de envelop schrijft: Nieuwe Leidse Courant, Antwoordno. 267, Leiden. Van onze parlementsredactie) DEN HAAG Er is geen wijziging ge komen in de inzichten van de regering over de belastingplanen voor volgend jaar, die een verlaging van de tarieven bedoelen. Deze „inflatie-correctie" zal 900 miljoen kosten. Nog dit jaar zal de regering wets ontwerpen indienen waarbij zij de gevolgen van deze grote fiscale operatie zal toelichten. Dat staat in de nota over het so ciaal-economisch en financieel be leid. die gisteren aan de Tweede Kamer is toegestuurd. De regering kan nog niets zeg gen over de verhoging van de ac cijnzen en de motorrijtuigenbelas- Minister Witteveen ting per 1 juf' ter dekking van de hogere bijdrage aan de NAVO en het wegvallen van de voorgestelde huurbelasting. Minister Witteveen geeft in de nota een opsomming van maatre gelen, waarvan al bekend was dat ze getroffen zouden worden: 1. Het kopen op afbetaling wordt moeilijker gemaakt door de eer ste kasstorting („aanbetaling") van 20 op 25 procent te brengen en de looptijd tot 2 jaar te beperken. Persoonlijke leningen door geld- schietbanken mogen met maximaal 12 procent per jaar stijgen. Ditzelf de zal ook aan handelsbanken en landbouwkredietbanken worden ge vraagd. 2. Dc investeringsaftrek wordt ver der beperkt en de voor 1 ja nuari 1971 voorziene beperking wordt een jaar vervroegd. Binnen kort volgt een wetsontwerp voor deze belastingmaatregel, die in 1969 90 miljoen en in 1970 260 mil joen oplevert. De regering is niet van plan on derscheid te maken, voor wat de investeringsaftrek betreft, tussen het westen en gebieden met hogere werkloosheid. Over die werkloosheid wordt nog gezegd dat deze in 1969 waar schijnlijk met 25.000 zal dalen tot 60.000. Voor vervolg zie pag 2

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 1