NAVO.500 MILJOEN?
HOFNAR
Geen besluit over
defensielasten
BVD is
minder
actief
Brussel vergadert en
Den Haag rekent
VAN DER POEL WAS
NIET WELKOM
Amerikaanse
spionage per
economische
kunstmaan
vraag uw winkelier
100% tabak
Lemnitzer vraagt nóg grotere
defensie-inspanningen
BREUK IN
LEIDING
Wie gaat met
die extra
winst strijken?
Regering praatte er alleen maar over
REUMATISCHE-
EN SPIERPIJNEN
Rijnmond
krijgt geen
„tussenpaus"
WOENSDAG 13 NOVEMBER 1948
A
0 stuks f.2r
Hoe hoog wordt de NAVO-bijdrage der part
ners? Als generaal Lemnitzer zijn zin krijgt, zal
de defensie van de aangesloten landen veel duur
der worden.
(Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
BRUSSEL Als de Noordatlantische Verdragsorganisatie zich opstelt tegenover het Warschau
pact zoals op dit moment noodzakelijk wordt geacht, moet de Nederlandse defensiebegroting met onge
veer een miljard gulden worden verhoogd.
Mevrouw Nixon is al bij mevrouw
Johnson op bezoek geweest om
rich wat vertrouwd te maken met
de inrichting van het Witte Huis,
waar zij straks de first lady zal
zijn. Beide dames bekeken de
tekeningen waarop de plattegrond
van de presidentswoning te zien is.
Toelichting gaf de huismeester,
mr. J. B. West.
NEW YORK Mevrouw Rhena
Eckert, dochter van Albert Schweit
zer, is op het ogenblik in Amerika,
waar zij hulp vraagt voor het zie
kenhuis in Lambarene.
Zij vertelde, dat in dit ziekenhuis
A meer dan vijftienhonderd kinde
ren uit Biafra zyn opgenomen. Het
ziekenhuis telt maar vierhonderd
'bedden.
Gezien de aarzeling, die bij
verschillende landen bestaat, meer
geld ter beschikking te stellen voor
de opvoering van de militaire paraat
heid, moet echter gerekend worden
met een veel geringer bedrag.
Den Haag, dat zijn gevraagde bij
drage aan de NAVO afhankelijk stelt
van de houding van andere partners,
rekent met een verhoging van onge
veer 500 miljoen gulden.
De vergadering van de assemblee
en de raad van ministers van de NA
VO, die deze week in Brussel wordt
gehouden, werd vervroegd in ver
band met de Sowjetinvasie in Tsje-
choslowakije.
LEMNITZER
Generaal Lemnitzer, opperbevel
hebber van de geallieerde strijd
krachten in Europa, deed gisteren
een beroep op de NAVO-landen de
defensie-inspanningen te vergroten.
Tegelijkertijd legde hij er de na
druk op dat de Noordatlantische Ver
dragsorganisatie van nature een de
fensief karakter draagt, ondanks de
Prins Claus had wel willen praten
UTRECHT De redactie
van Vara's „Achter het nieuws"
heeft gisteravond in een tele
gram geprotesteerd tegen het
optreden van de directeur van
de school voor de journalistiek,
dr. M. Schneider, die tijdens
het werkbezoek van prins
Claus aan de school weigerde
de ontslagen KRO-medewerker
Frits van der Poel aan de lunch
te laten deelnemen.
„Uw optreden kan niet los wor
den gezien van pogingen van de
Rijksvoorlichtingsdienst een ont
moeting tussen prins ^Iaus en de
heer Van der Poel te voorkomen.
Daarmee heeft u nieuw voedsel
gegeven aan de ketterjacht tegen
een bekwaam collega", aldus Ach
ter het nieuws.
De heer Gijs Stappershoef, re
gisseur bij de NTS en docent aan
de school, bood onmiddellijk na
de weigering Van der Poel toe te
laten uit protest zijn ontslag aan.
Van der Poel gaf op het moment
van het bezoek van de prins een
gastcollege en was door een do
cent voor de lunch uitgenodigd.
PANIEK
Commentaar van Frits van der
Poel: „Ik vind dit weer een ty
pisch Nederlands staaltje van in
paniek raken als er een lid van
het koninklijk huis in de buurt is.
Ik wist niet, dat ik een schriftelij
ke uitnodiging moest hebben voor
die lunch, dat bleek later pas. Ik
was gast van Stappershoef en ja,
ik was natuurlijk wel even bele
digd. Dat Stappershoef ontslag
nam, vind ik een logisch gevolg,
ik was tenslotte zijn gast. Ik zie
niet in, waarom de Prins en ik
elkaar geen hand hadden kunnen
geven. Ik ben geen monarchist,
maar ook geen anti-monarchist. De
hele zaak vind ik nogal erg ver
velend, ik heb geen behoefte weer
in een rel te worden betrokken".
Hilversumse lyceumkwestie. Hier
LYCEUM
Dat laatste zegt hij ook over
de Hilversumse lyceumkwestie.
Hier betroef het een discussieles
over omroepjournalistiek en vrije
nieuwsgaring, welke hij volgens
afspraak zou geven in de op het
ogenblik gehouden werkweek van
de leerlingen hoogste klasse van
het r.k. Lyceum voor het Gooi.
De leerlingen zijn daarvoor in het
Baarnse vormingscentrum Dra
kenburg.
De leiding van dit centrum
vreesde moeilijkheden met ouders
van leerlingen en er werd afge
sproken, dat de naam van Van
der Poel zou worden geschrapt
van het programma, indien deze
werkelijk ontstonden.
De leerlingen betoonden zich
enthousiast over de komende les,
maar enige ouders dienden inder-
>m heeft de rector, drs. Ph. Scheen,
dP lps afgevoerd. Volgens zijn ver
daad ernstige bezwaren in. Daar-
klaring gaat het in geen geval om
een boycot tegen Frits van der
Poel. De wens van de ouders moet
echter voor alles gaan, omdat de
school tegenover hen verantwoor
dingsplicht heeft. Drs. Scheer ont
kent niet, dat bepaalde weerstan
den tegenover de meningen van
Frits van der Poel begrijpelijk zyn.
INCIDENT
Het incident tijdens het bezoek
van prins Claus aan de School
voor de Journalistiek ontstond tij
dens een wandelende lunch in de
directiekamer. Van der Poel kwam
daar binnen, tezamen met drs. J.
S. Wijnen, docent Nederlandse ge
schiedenis en Gijs Stappershoef,
docent radio- en tv-journalistiek.
De directeur van de school, dr.
M. Schneider, ging onmiddellijk
naar Van der Poel toe en zei:
„Weg wezen hier, je behoort niet
tot de genodigend!". De heer
Stappershoef werd zo driftig over
wat hij noemde „een onheuse be
handeling van een zijner gasten"
dat hij op staande voet midden
tussen de aanwezigen zijn ontslag
aankondigde Adjunct-directeur H
Schaafsma, sprong toe om te
bemiddelen, maar bereikte niets
meer Stappershoef verliet samen
met Van der Poel de kamer.
Prins Claus, die van dichtbij
het incident meemaakte, merkte op
dat hij toch wel eens met Frits van
der Poel over diens uitzending had
willen praten, hoewel hij „de grap
over zijn schoonzuster natuurlijk
ongepast vond.
SPERVUUR
De Prins zelf heeft niet veel van
het incident gemerkt. Wel kreeg
hij tijdens het borreluurtje een
spervuur van vragen op zich af
gevuurd over de meest uiteenlo
pende onderwerpen Ook werd zijn
mening gevraagd over de „zaak
Van der Poel".
Verder vroegen de joumalisten-
in-spe hem op welke partij hij in
Duitsland stemde, voordat hij
trouwde
propaganda die in Moskou wordt ge
voerd. De agressie moest worden af
geweerd om de vrede te kunnen be
waren. De NAVO als verdedigingsor
ganisatie bedreigde niemand. Zij
bestond slechts om dreigingen van
buiten te keren.
Generaal Lemnitzer legde er de na
druk op dat de militaire kasverhou-
dingen ernstig waren verstoord door
de Russische bezetting van Tsje-
choslowakije.
De argumenten, die hiervoor gel
den, werden niet genoemd door de
man die verantwoordelijk is voor de
collectieve veiligheid van West-Euro
pa.
TIEN DIVISIES
In de wandelgangen van het Brus
selse Congrespaleis kan men echter
horen dat 700.000 Russische reser
visten onder de wapenen gebleven
zijn, dat tenminste tien Sowjetdi-
visies zich via Tsjechoslowakije naar
de Westduitse grens hebben ver
plaatst en dat diverse legereenheden
door Moskou op oorlogssterkte wor
den gehouden.
Gesteund door de assemblee zal de
raad van ministers van de NAVO
uitgenodigd zijn zowel de ministers
van defensie als die van buitenlandse
zaken en financiën zich ernstig
beraden over het tegenwicht, dat ge
boden kan worden. Helaas is de tijd
voorbij een half jaar geleden was
dat nog aan de orde tijdens de NA-
VO-conferentie in IJsland dat ge
zocht werd naar een vorm van ont
wapening, of althans een militair
evenwicht tussen Oost en West.
HIATEN
Het gaat niet om geld, maar om
manschappen en materieel. Het ver
gelijkingsmateriaal, dat beschikbaar
is, vertoont veel hiaten. Warschau-
pact-divisies kunnen niet met NA-
VO-divisies vergeleken worden, om
dat ze veel kleiner zijn.
Het Cooper-rapport een Ameri
kaanse analyse over aantallen, die
aan de orde zijn zegt dat de NA
VO over 677.000 parate militairen
beschikt en het Warschaupact over
619.000 man. In de NAVO zijn echter
niet de Franse militairen meegere
kend, terwijl bij het Warschaupact
de in de Sowjetunle gelegerde mili
tairen ontbreken.
Een andere vergelijking gaat even
eens mank. Er wordt weieens gezegd
dat de NAVO in laatate instantie 5 4
miljoen militairen op de been kan
brengen en het Warschaupact 4.8
miljoen. Bij het NAVO-potentieel
zijn echter de in Vietnam gelegerde
Amerikaanse strijdkrachten meegere
kend, zomede alle militaire eenheden
van het Westen, die in gebieden bui
ten Europa zijn gelegerd.
Waar het op neerkomt, zijn dat de
parate troepen die wederzijds
beschikbaar zijn. Het Warschaupact
wint het op dit punt. Ook het mate
rieel tanks, vliegtuigen enz. zou
veel aanzienlijker zijn.
AUTORITEIT
Ter tafel ligt het Blumenfeld-rap-
port Blumenfeld is een Westduitse
rapporteur, die nogal anti-Gaul
listisch is ingesteld dat de aanbe-
In de oliebuisleiding Rotter
dam-Amsterdam onder de Ring
vaart bij Nieuwe Wetering
ontstond gisteren een breuk.
Ir. P. P. Bijlaard, adjunct-direc
teur van de Nederlandse Pijp
leiding Maatschappij, stapte
onmiddellijk in een roeiboot om
ter plaatse de schade te be
kijken.
DEN HAAG Er is onenigheid
ontstaan tussen sigarenwinkeliers en
groothandelaren enerzijds en de fabri
kanten anderzijds over de verdeling
van de prijsverhoging per 1 januari.
Van deze verhoging van een kwartje
per pakje sigaretten gaat 19 cent
naar de schatkist. Er blyft 6 cent over
voor handel en fabrikant samen (to
taal bij de huidige omzet 49 miljoen
gulden).
De controverse is ontstaan door een
voorstel van de industrie om van die
49 min 20 min aan de handel te geven
en zelf 29 min te houden. Dit be
tekent dat de handel 10,5 procent van
de totale winstmarge krijgt, evenveel
als op 't ogenblik. De handelaren
willen dit percentage verhoogd zien
tot 11,3 en daarmee teruggaan tot het
percentage, dat zij kregen voor de
laatste prijsverhoging, eind 1S65.
Het Bureau Tabaksdetailhandel
noemt het onredelijk, dat de industrie
met een zo grote extra winst gaat
strijken.
Een winst, die dan zou worden ver
deeld onder een gering aantal fabri
kanten. Zo zou Tabacofina (Laurens),
die voornamelijk met Caballero
42 procent van de markt heeft, ook
42 procent van die 29 miljoen krij
gen
veling doet de regeringshoofden van
de Benelux, West-Duitsland, Italië,
Groot-Britannië, Denemarken en
Noorwegen nog dit jaar bijeen te
roepen. Zij zouden moeten nagaan of
het mogelijk is een Europese autori
teit op het gebied van de defensie in
het leven te roepen.
Blumenfeld wil dus met Engeland
en zonder Frankrijk een politieke ge
meenschap vormen. De doelen zijn:
1. stabilisatie van de toestand in
Centraal- en Oost-Europa;
2. preventieve controle op de evo
lutie aan de zuidflank (Middellandse
Zee);
3. opbouwende discussies over de
integratie van de „Europese kern";
4. samenwerking (partnership) tus
sen de Europese pijler van de NAVO
en de Verenigde Staten.
BEREIDHEID
Zoals de kaarten nu liggen zijn de
Verenigde Staten, Engeland,
Duitsland. Noorwegen, Griekenland,
Italië. Nederland en België bereid
hun defensie verder uit te bouwen.
Denemarken. Canada, Portugal. Tur
kije en Luxemburg zien. alle om
verschillende redenen, de situatie
minder somber in In ieder geval zul
len ze zich afzijdig houden van op
voering van de paraatheid in de NA
VO.
Van de' Verenigde Staten verwacht
men een „sterk positieve" houding.
Minister Rusk, die hier in Brussel
waarschijnlijk zijn zwanenzang zingt,
zal zeker niet meer aandringen op
een vermindering van de Ameri
kaanse troepen in Europa. Men houdt
het zelfs voor waarschijnlijk dat
Washington gezien de veranderd® si-
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Minister Den Toom
(Defensie) heeft dinsdag in de Twee
de Kamer ontkend dat de regering
reeds een beslissing heeft genomen
over een verhoping van de defensie-
lasten tot een bedrag van 250 miljoen.
De regering heeft op haar kabinets
beraad van vorige week slechts onder
zocht welke maatregelen ter verster
king van de Nederlandse bijdrage
aan de NAVO well'cht mogelijk en
tuatie In Europa door de bezetting
van Tsjechoslowakije. een uitbrei
ding van zijn aktiviteiten aar de
overkan» van de oceaan belooft.
Op de houding van Engeland
schijnt een bijzonder licht. Door
zijn terugtrekking uit het Nabije
en het Verre Oosten heeft Groot-
Britannië een overschot aan be
roepsmilitairen, dat buiten las
ten van de schatkist voor de vei
ligheid van Europa kan worden
ingezet.
LONDEN Verscheidene
Britse geleerden hebben gisteren
in Londen gewezen op het ge
vaar, dat de VS de grote aan
tallen foto's die uit kunstmanen
zyn genomen, kan gebruiken om
de stand van de oogst en de
bodemschatten van andere lan
den te bespioneren.
Dit kwam ter sprake op een bij
eenkomst over de problemen van de
technologische wetenschap, die door
de Britse conservatieve partij was
belegd.
De ruimtevaartspecialist K. Pardoe
zei dat tot dusver slechts 13 van de
ongeveer 8000 foto's die de ruimte
vaarders van de Apollo-7 hadden ge
nomen, voor publikatie zijn vrijgege
ven. Veel meer dan deze 13 worder
het zeker niet, zei hij.
Met behulp van de foto's zijn de
Amerikanen niet alleen in staat, om
de stand van de oogst in eigen land
maar ook in andere landen vast te
stellen. Zij kunnen daaruit hun con
clusies trekken voor de toestand op j
de wereldmarkt.
Goed waargenomen kan worden of
een bepaalde oogst schade heeft gele
den, of bossen dnoi ongedierte wor
den geteisterd, waar de visgronden
zich bevinden en waar aardolie in de
bodem kan voorkomen.
Een andere deelnemer, O'Hagan
was het met deze stelling eens. Vol
gens hem kopen de Amerikanen de
gewenst zijn. Er is, aldus de minister
geen enkele principiële beslissing ge
nomen.
Over deze tangelegenheid waren
vragen gesteld door de socialist Den
Uyl. Hij wees op berichten in dagbla
den. waarin werd gesteld dat de rege
ring bereid zou zijn de lopende defen
siebegroting met een bedrag van 250
miljoen te verhogen; onder meer door
het bestellen van extra tanks en het
annuleren van de voorgenomen ver
koop van vliegniigen aan West-Duits
land.
Drs. Den Jy] meende dat de rege
ring hiermee handelde In strijd mei
eerder gedane uitsi-raken dat men
eerst de vergadering van de NAVO-
landen, morgen in Brussel zou af
wachten.
Minister Den Toom beklemtoonde
dat de regeiuiy slechts onderzocht
heeft welke mogelijkheden er zijn om
na de inval van Rusland in Tsjecho
slowakije het Nederlands aandeel Ir
de Westerse 'erdediging te verbete
ren. Hierbij is een scala van mogelijk
heden ter sprake gekomen zoals ver
betering van 1e onderzeebootbestrij-
ding; aanschaf extra tanks en Stai^
fighters -»n dergelijke
STOCKHOI.M In Zweden zullen
met ingang van 1971 alle nieuwe au
to's met benzinemotor moeten zijn
uitgerusl met een filter op de uitlaat
Ministei van verkeer Lundkvist heeft
daartoe gisteren bij het oarlement
een wetsontwerp ingediend Deskun
digen verwachten een vermindering
van de luchtverontreiniging door
kooldioxide en koolwaterstof met 40
procent. Voor oude auto's zullen ook
voorzieningen moeten worden getrof
fen die tot vermindering van de
1 uchtverontreiniging leiden.
Woer |n
Verweer afwijzing
van sollicitatie
DEN HAAG De Binnenlandse
veiligheidsdienst doet de laatste tijd
veel minder aan veligheidsonder-
zoeken en de dienst zal dit werk
in de toekomst nog verder beper
ken.
ken. Minister II. K. J. Beernink deelde
dit gisteravond in de Tweede Kamer
mee.
De lijst van functies, waarvoor
een antecendentenonderzoek wordt
verricht door de BVD zal worden
gepubliceerd, zo beloofde de mi
nister. In de praktijk wordt reeds
op de te verwachten regeling voor
uitgelopen, wanneer de betrok
kenen naar een beschermde func
tie hebben gesolliciteerd.
Mr. Beernink wilde niet ingaan op
een verzoek van mejuffrouw mr.
A. M Goudsmit (D'66) om een for
mele, duidelijke regeling voor het
verjaren van gegevens, die door de
BVD zijn verzameld.
Voor het bestrijden van spionage
kunnen oude, schijnbaar onbelang
rijke gegevens van groot nut zijn,
zei de minister.
Een beschikking over verweer te
gen afwijzing van een sollicitatie op
grond van de uitslag van een BVD-
onderzoek is op komst.
De pacifist Wiebenga kwam met
een motie, waarin werd gesteld dat
het lidmaatschap van een politieke
partij geen factor mag zijn bij aan
stelling of bevordering van ambte
naren.
Mr. Beernink zei hiervan dat de
lijst met verboden politieke partijen
niet algemeen wordt toegepast De
ze lyst komt slechts ter sprake bij
benoeming voor vertrouwensfunc
ties. De minister zei voorts dat de
PSP niet voorkomt op de lijst van
voor ambtenaren verboden party
en. De heer Wiebenga trok hierop de
motie waarin deze kwestie ter spra
ke werd gebracht in.
Dem onstratierecht
Mej. Goudsmit (D'66) vroeg nog
in een motie om een wettelijke re
geling van de omstandigheden waar
onder de politie van geweld gebruik
mag maken. De bewindsman zei dat
hy deze kwestie wilde voorleggen
aan de interdepartementale commis
sie die de herziening van de poli
tiewet bestudeert. E>e minister zei
weinig te voelen voor een wettelij
ke regeling van het demonstratie-
recht. Hij gaf de voorkeur aan ge
meentelijke verordeningen op dit
punt.
(Advertentie)
Onmiddellijke verlichting van
"Doorstraalt" verlichtend weefsels en
spieren tot in de gewrichten
Deumatische pijnen, «pit, zenuwpijnen,
1X verstuikingen, stijve nek en ledematen
niets werkt sneller, niets werkt aangenamer
ter verlichting van pijn dan Algesal-balsem.
Onmiddellijk in de huid doordringend, werkt
Algesal diep op de weefsels in tot aan de
haard van de pijn (zonder oppervlakkige
warmtesensatle of irritatie van de huid te
veroorzaken) en "doorstraalt" verlichtend
weefsels cn spieren tot in de gewrichten.
Reumatische pijnen en stijfheid maken
spoedig plaats voor een durend gevoel van
verlichting en welbehagen.
Wacht niet tot de pijn uitbreekt! Zorgt
dat U thuis altijd een tube Algesal bij de
hand hebt om zodra het nodig is de pijn te
verlichten. ALGESAL bij alle apoth. en drog.
Kopenhagen
Londen
Amsterdam
Brussel
Luxemburg
Parus
Nice
xploratierechten van stukken land MUncher*
voordat er iets op gevonden is Brazl- Zurich
lië is zich het sterkst van dit gevaat Locarno
bewust en is al druk bezig met eer Wenen
eigen programma var bodemonder innsbrun.
zoek om onafhankelijker te worden Mnfórca
van de V.S., zei hij.
dW. bew.
dw bew
onoew.
on bew.
on bew.
geh bew
onbew.
onbew.
geh bew.
geh bew
geh. bew
■w bew
mist
onbew
iw. bew
half bew
DEN HAAG „De regering ls niet
van oordeel dat de toekomstige nieu
we voorzitter van de Rijnmondraad
een interimf.guur een „tussenpaus"
dient te zijn."
Dit heeft ministei Beernink gister
avond gezegd 'p de Tweede Kamer
tijdens de behardeling van de begro-
tlne van binnen andsr zaken De mi
nister gaf luid*-.ijk te kennen dat de
regering 1e Ri'nmonri als bovenge-
mpertehik trgaar wil handhaven en
verstevigen
De minister wees ei nogmaals op
dat voor de zerklezingen van 1971
geen algehele grondwetswijziging is
te verwachten Dit zou een „slordig
haastwerk" worden Wel wilde mr.
Beernink nog voor het Kerstreces
contact opnemer me4 de bijzondere
fCamorcnmmiss'e om van gedachten
te wisselen »ver eer mnyeiijke Par_
tiële gror'♦wetsherziening
Burgemeester
De socialist Irs Var. Thijn diende
een motie in v -arin hi1 stelde dat de
inspraak van ie gemeenteraad hjj de
benoeming var een burgemeester
zich ->ok mr»es Jitstrekken tot het
noemen van -e-sonen Minister Beer
nink meende 'eze motie te moeten
ontraden Er «runner wanneer de
raad uitviel g ovet personen gaat
spreken talloze conflicten ontstaan.
Minister R®e>ninl» meende daarom
dat het beter was om de Inspraak
van dp aad r>pnrrber tot dp kwa
liteit die ner aar de btirge-
nt"«storcir'•r.didfaat wilde stellen.
De hewtndsmup hii weinig
voe'de voor ««er eekozpn burge
meester Fen t rpemeester heeft een
helancrttke ~o' »r het streven naar
hormtri» »»i ;«p, Htk pp eemeentC.
ne bi-^mep-tp „er iil< hierin een
hoTVM-Mplonde rr mp. namp hil het
oolitie -n 'ostitu heleld Daarom
achtte de minister het systeem van
de benoemde burgemeester juister.
