DIEPGAANDE ONRUST
IN DUITSE KERK
Iglo maakt nü
verschil tussen
andijvie
a la crème
PINKSTERMENSEN KUNNEN
VAN KOHLBRUGGE LEREN
Vreedzame
kerk
in
VS
deling
aanbevolen
Harttransplantatie
niet de oplossing
Een woord voor vandaag
Dorothee Sölle wil links bundelen
Uw probleem
is het
onze....
Boodschap
moderamen
KERK IN OOST-BERLIJN:
Alle predikanten in
algemene dienst
Hiilpvliegtuip
boven Biafrar
beschoten 1
n
SPANNINGEN BIJ PRESBYTERIANEN
Kardinaal Felice:
Kerk is geen
democratie
Prof. Brom: Te weinig donC
Europese jeugdraad
opgericht
Drs. De Jorf
preekte
mei
WOENSDAG 13 NOVEMBER V
Johannes hamert het er in: „Wie de rechtvaardigheid doet is
rechtvaardig". „Die uit God geboren is doet geen zonde". „Die
de rechtvaardigheid niet doet is niet uit God". Het gaat om
ons „doen".
Dat zijn woorden die wij wel tienmaal mogen overlezen. Al
te vaak verschuilen we ons achter de genade van God, die
niet om „goede werken" zou vragen. Diep in ons hart weten
we dat we veel doen wat niet goed is, maar we vluchten dan
in de genade om aan de consequenties te ontkomen. En we
zingen: „Een zondaar maar gered, o Heer".
Maar wie zijn eigen zonden kleineert, kleineert ook de genade
van God. En zonde wordt altijd duur betaald. Misschien kun
nen wij op die manier ons geweten wat gerust stellen, maar
we kunnen de gemeenschap met God er niet mee verwerven.
En zonder die gemeenschap met God kunnen wij niet de
kracht ontvangen om het leven van God op aarde te leven.
Gods genade vraagt om een radicale levensstijl, om een vol
komen overgave, om overwinning in ons dagelijks leven. Met
minder kunnen we als kinderen van God niet toe.
Is dat dan mogelijk? Niet in eigen kracht, maar wel door vol
ledige overgave aan De Here. Zijn kracht wil ons leven reini
gen en heiligen. We zullen ons steeds door Hem moeten laten
gezeggen.
We lezen vandaag: I Johannes 3 11-24.
Brieven die niet sljn voorzien
van naam en adres kunnen niet In
behandeling worden genomen. Ge-
helmhouding Is verzekerd. Vragen
die niet onderling met elkaar In
verband staan moeten In afzonder
lijke brieven worden gesteld. Per
brief dient een gulden aan po«xe-
gels te worden Ingesloten.
Vraagt Wanneer zijn in 1969 de
bouwvak- en metaalvakanties
Antwoord: Eerstgenoemde van 28
juli tot en met 8 augustus, de twee
de van 30 juni tot en met 11 Juli.
Vraag: Wanneer je alleen AOW
hebt, hoeveel mag je dan bijverdie
nen zonder dat je in de inkomsten
belasting valt?
Antwoord: Wanneer men over
zijn inkomen reeds loonbelasting be
taalt, valt men in de regel alleen in
de inkomstenbelasting, wanneer
men of meer dan 13.000 bruto-loon
geniet, of meer dan 15.000 net
to-inkomen heeft, ofwel langer dan
een maand twee lonen naast elkaar
geniet, waarvan de kleinste de 400
te boven gaat, ofwel meer dan 400
neveninkomsten heeft
Is geen van deze gevallen aanwe
zig, dan kan het gevolg zijn dat er
over 400 neveninkomsten geen in
komstenbelasting wordt geheven.
Valt men eenmaal in de inkomsten
belasting, dan moet men alle neven
inkomsten (ook spaarbankrente) op
geven.
Vraag: In Zwitserland heb ik een
potje edelweiss gekocht. Kan ik die
in Holland overhouden in de tuin?
Antwoord: Dit kan zeer goed. Een
goede kweker van vaste planten
verkoopt deze plantjes ook. .Wel
moet u er op rekenen dat ze hier
wat hoger worden dan in Zwitser
land en dat ze er niet zo stralend
uitzien.
De grond moet aan de droge kant
zijn. Op natte grond willen ze niet.
Men kan ze bijvoorbeeld in een
rotstuin zetten tussen de stenen en
op wat kalkrijke grond. De plant
kan beter tegen een droge en stren
ge winter dan tegen te veel nattig
heid.
Vraag: Vroeger hadden we thuis
een clematis met heel fijne room
witte bloemetjes. Heel de buurt door
kon je haar ruiken als er regen op
komst was. Aan de bloemist heb ik
wel eens gevraagd of deze nog te
koop was, maar hij zei dat deze niet
meer in de handel was en dat er
alleen grootbloemige verkocht wor
den.
Enige jaren geleden heb ik deze
clematis in Oostenrijk volop gezien
Ik heb gehoord dat de naam is cle
matis vitalba of gewone en wilde
bosrank. Men ziet ze hoog in de
bomen met ranken vol bloemetjes.
Zo graag zou ik een dergelijke plant
kopen.
Antwoord: We hebben deze cle
matis in geen enkele prijscourant
kunnen vinden. Enige jaren geleden
annonceerde de firma Schiphorst te
Wageningen deze nog in haar
prijscourant Misschien is het enige
middel een advertentie in een vak
blad te plaatsen.
Vraag: Bestaat er een cao voor
winkelpersoneel of is het salaris van
een bediende in een boekhandel
uitsluitend een zaak tussen werkge
ver en werknemer?
Antwoord: Wel bestaat er een cao,
maar deze regelt alleen de secundai
re arbeidsvoorwaarden.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Capelle a. d. IJssel: L.
Kievit te Leiden; te Nieuwkoop: C. A.
v. Harten te Bodegraven; te Neerlang
broek: J. C. de Bie te Ederveen; te OI-
denkeppel (toez.): C. v. Ooyen te Tree
beek.
Aangenomen naar Bovenharólnxveld:
H. Binnekamp te Vriezenveen, die be
dankte voor Ermelo; naar Zweeloo: J.
de Zwaan te Bellingwolde; naar Assen:
dra. W. A. de Pree te Hindeloopen.
Bedankt voor Sommelsdijk: P. Kolijn
te Scherpenisse,
GEREF. KERKEN
Beroepen te Baflo (Gr.): J. Z. Potjer
te Maasland; te Werkendam: R. Akker
man te Driebergen; te Castricum: J.
van Drie te Leiderdorp.
EVANG. LUTH.
Aangenomen naar Hoorn-Enkhuizen:
dra. mr. P. Estdé, wonende te Kromme
nie.
GEREF. KERKEN (vrflgem.)
Bedankt voor Berkum: J. v. Benthem
te Ulrum.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Rotterdam-zuid: K. J.
Velema te Leeuwarden.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Beekbergen: W. C. La-
main te Grand Rapids.
Beroepen te Zeist: C. v. d. Poel te
Yerseke.
BONN Terwijl het mode-
ramen van de Evangelische Kerk
in Duitsland bijeen was, om een
boodschap op te stellen over de
diepgaande onrust in de kerk,
was dr. Dorothee Sölle op een
theologencongres in Flensburg
bezig, om theologisch links tot
een partij in de kerk te formeren.
Tegelijk is de synode van de
kerk van Württemberg bijeenge
komen, om de brokken te lijmen,
die hebben geleid tot het aftre
den van Oskar Klummp als
synodepresident.
Het theologencongres in Flensburg
was verleden week georganiseerd
door het linkse oppositionele theolo-
gentijdschrift „Zwischen den Zeilen"
(„tussen de regels", een woordspeling
op het bekende tijdschrift Zwischen
den Zeiten). Ongeveer vierhonderd
predikanten en studenten bezonnen
zich daar op het thema „Waartoe nog
predikanten?"
Maar het belangrijkste van dit con
gres werd het door mevrouw Sölle
hartstóchtelijk verdedigde plan, de
„linkse" theologische krachten in de
Evangelische Kerk te bundelen. Men
was het er over eens, dat het noodza
kelijk was om, net als de belijdenisbe
weging „Geen ander evangelie" en an
dere rechtse groepen, actiegroepen te
vormen en in voorkomende gevallen
solidair op te treden. Maar voor een
grote organisatie achtte de meerder
heid de tijd nog niet rijp. Wel werd
besloten, om regionale cellen te vor
men voor kerkhervorming en theolo
gische heroriëntatie.
(Van onze kerkredactie)
Klummp
Gelijk bekend is de president van
de Wiirttembergse synode, landraad
Oskar Klummp, afgetreden door een
conflict met „Geen ander evangelie"
en andere piëtistische groepen bij de
voorbereiding van de Kerkedag, vol
gend jaar in Stuttgart. Daarvoor ver
gadert deze week de synode.
Intussen doet men van verschillen
de kanten pogingen, om de brokken
te helen. Een groep piëtistische predi
kanten in Stuttgart heeft Klummp ge
vraagd te blijven. Zij distancieerden
zich van „Geen ander evangelie" en
van de Ludwig-Hofackervereniging.
Ook van diverse andere zijden, on
der andere van 38 leden van de we
tenschappelijke staf van Tübingen, is
een beroep op Klummp gedaan, om
op zijn beslissing terug te komen.
Bovendien hebben „Geen ander
evangelie" en de Ludwig-Hofacker
vereniging hun verklaring van 15 ok
tober, die de directe aanleiding voor
Klummp was, om het bijltje erbij
neer te leggen, teruggenomen. Z(j
hebben gezegd, dat het hun spijt, dat
zij niet tevoren eontact met Klummp
hadden gezocht, en hebben zich tot
verder gesprek bereid verklaard.
Honderd Württembergers hebben
een actiegroep „Kritische Kerk" ge-
een nieuwe president zal kiezen. Ver
hinderen, dat de synode deze week
'n nieuwe president zal kiezen. Ver
der eist deze groep, dat 't presidium
van de Kerkedag en de leiding van
de Württembergse kerk volledige ope
ning van zaken zullen geven over
hun besprekingen met de piëtisten in
zake de Kerkedag.
„Wij zijn niet tegen de piëtisten.
Wij menen, dat ze op de Kerkedag
aan het woord moeten komen. Maar
we zijn wel tegen het dreigen met
scheuring en het uitdelen van ketter-
hoeden", aldus deze groep.
Klummp zelf heeft zich in een inter
view met de Stuttgarter Nachrichten
vooral gekeerd tegen de tendens van
„Geen ander evangelie", om de ge
meente op te splitsen in bekeerden en
onbekeerden.
Wij dwalen allemaal en hebben op
zijn hoogst maar een stukje van de
waarheid. Daarbij moeten wij weten,
dat het evangelie niet uniform ver
kondigd kan worden. In het Nieuwe
Testament is al te zien, dat elke tijd
verschillende theologieën heeft. Be
langrijk is slechts, dat de ene theolo
gie de andere niet verkettert
Volgens Klummp moeten piëtisme
en moderne theologie geen tegenstel
lingen zijn. De piëtistische vaderen
waren in him tijd de modernste theo
logen, die er ooit geweest zijn. Een
juiste theologie is altijd modern.
De leden van de bel(jdenisbeweging
matigen zich aan, dat zij de zuivere
waarheid hebben en dat zij de bekeer
den zijn. Dat monopolie-geloof is pri
mitief, onwaarachtig en gevaarlijk.
Ik laat mij door hen niet veroorde
len. Om dat duidelijk te tonen, ben
ik afgetreden, aldus Klummp.
Met het oog op de „interne situatie
van de Evangelische Kerk, die tegen
woordig tekenen van een diepgaande
onrust vertoont" heeft het modera
men eind vorige week een boodschap
gepubliceerd.
„De christenheid over de gehele
wereld neemt deel aan de grote om
wenteling, die zich op alle terreinen
des levens voltrekt", zo zegt het mo
deramen, dat er dan voor
waarschuwt, dat deze overgangssitu
atie er toe verleidt, om bij het
afstemmen van het kerkelijk leven
op de toekomst ver over het doel
heen te schieten.
Dat is de laatste tijd duidelijk ge
worden in een aantal gevallen, waar
in predikanten en kerkelijke groepen
door eigenmachtig optreden de
kerkelijke gemeenschap in gevaar
brachten.
Het moderamen deed een beroep
op pers, radio en televisie om niet
eenzijdig dergelijke ontsporingen van
hardlopers alle publiciteit te geven.
De gemeenten werd gevraagd, om
met afwijkende opvattingen geduldig
om te gaan.
^9 mm tm mmm V Spinaziespinazie la crèmeandijvieen nu
II M# I f V andijvie la crème. Helemaal nieuw voor Nederland.
A A| W En ongelooflijk lekker. Andijvie, vers van het land,
W gewassen, gesneden en bereid met een romig sausje.
Zó klaarl Waarschijnlijk wordt dit nèt zo beroemd als
spinazie la crème. Dat hangt helemaal van uw
goede smaak af
prils:
450 gram
1.60
Prof. Van Niftrik geschokt door
verslag begrafenis Jan van Gijs
(Van onze kerkredactie)
AMSTERDAM Prof. dr. G.
C. van Niftrik las in onze krant
het verslag van de begrafenis
van Jan van Gijs, bekend voor
man van de Volle Evangelie-be
weging en hij schrijft in zijn
kroniek in „Kerk en theologie",
dat hij erdoor geschokt is.
„Jan gaat niet met lege handen zijn
Heiland tegemoet", zei de heer J.
v. d. Brink. Een andere spreker aan
het graf, Dick Zwart, getuigde: „Het
is beter een iong leven als een kaars
aan beide kanten te laten opbranden.
(Van onze kerkredactie)
BERLIJN De oost-synode van de Evangelische Kerk van Berlyn-
Brandenburg wil, dat de kerkerde zo veranderd wordt, dat predikanten niet
meer aan een plaatselijke gemeente verbonden worden, maar in dienst van de
gezamenlijke kerk beroepen worden.
De leiding van de kerk zou hen dan naar een gemeente moeten zenden,
maar zo dat zij niet langer dan acht jaar op dezelfde plaats zouden mogen
•taan.
dan tot je honderdste jaar aow te
genieten en voor de troon van God te
komen met lege handen."
GODDELOZE
Prof. Van Niftrik schrijft: „Ik ben
geschokt, omdat Kohlbrugge mij met
de paplepel Is ingegeven, en Kohl
brugge was toch ook niet helemaal
vrij van 'piëtisme'. Door Kohlbrugge
en Böhl heb ik heL voorgoed geleerd,
dat een mens van zijn heiliging, van
al zijn christelijke 'bestdoeningen', al
tijd weer wordt teruggeworpen op de
rechtvaardiging van de goddeloze.
En Calvijn maakt ons in de Institu
tie duidelijk, dat wij maar moeilijk in
onze goede werken een bron van
vreugde kunnen aanboren en altijd
weer terug moeten naar de enige
zekerheid voor het geloof, namelijk
dat Jezus Christus voor ons heeft ge
daan wat wij niet doen konden.
Volgens de bijbel volgen de werken
in Gorkum gingen zij vooruit: niet
met lege handen!
Ik geef grif toe, dat de heiliging in
menig christelijk leven schromelijk
verwaarloosd wordt. Toch mag nooit
de heiliging de grond van onze eker-
heid worden. N'et zonder red^.i zeg
gen de lutheranen, dat de rechtvaar
diging van de goddeloze de articulus
stantis et cadentis ecclesiae is. Met de
prediking van de rechtvaardiging van
de goddeloze staat en valt de kerk.
BULTMANN
Ik ben ervan overtuigd, dat de krin
gen waartoe Jan van Gijs behoorde,
de theologie van Buitmann en zijn
school een uitvinding van de duivel
achten om de arme zielen van de
eenvoud van het Evangelie af te lei
den. Al zouden zii daarin gelijk heb
ben, dan wordt het voor hen tijd te
beseffen, dat het zwaard, dat zij te
gen Buitmann c.s. keren een twéésnij
dend zwaard is, dat ook hen treft.
Anders gezegd: Buitmann c.s. èn
dit soort Pinkslermensen staan be
wonderend over de christelijke exis
tentie heengebogen: wat die existen
tie niet oplevert! Bewonderenswaar
dig! Zowel door de huidige neo-mo-
derne theologie als door de Pinkster
mensen wordt het christenvolk opge
jut om aan '»et wérk te gaan en het
christelijk ge'oot waar te maken. De
moderne theologie wil het christelijk
geloof waar maken door sociale en
politieke activiteit, meestal in revolu
tionaire zin, en de Pinkstermensen
willen het waar maken door het aan
tal bekeringen, dat zij tot stand bren
gen.
Ik zal de laatste zijn om het op te
nemen voor 'christelijke' gemakzucht
en vadsigheid. Maar als ik alles ge
daan heb wat ik schuldig was om te
doen (en wie kan dat zeggen?), dan
ben ik nog maar een onnutte dienst
knecht. Onnut, omdat Hij het eigenlij
ke heeft gedaan!
Ja, ik ga naar mijn Heiland met
lege handen. Maar daarom is Hij dan
ook mijn Heiland! Het is nog erger:
ik ga naar mijn Heiland met handen,
die door zonden zijn besmeurd. Al
mijn hoop is gevestigd op Zijn genade
en barmhartigheid; ik leef krachtens
mijn geloof in de rechtvaardiging van
de goddeloze. Gorkum heeft het ware
heil verduisterd.'
VOELEN VELE
NEDERLANDERS
ZICH THUIS.
Zuid-Afrika biedt u:
veel ruimte, veel
natuur
prachtig klimaat
goede salarissen
lage belastingen
prettige werkom
standigheden
veel faciliteiten
geen taalprobleem
Nederlandse vakmensen
van harte welkom.
Vragen staat vrij, schrijf dus
gerust om Informatie aan:
Zuld-Afrlkaanse
Immigratie-Attaché,
Raamweg 8, Den Haag.
LISSABON Een vliegtuig van
luchtbrug van de kerken naar Bial
is getroffen door Nigeriaans afwec
geschut. Ondanks hun verwonding
slaagden de piloten er in, hun mat
ne behouden op Sao Tomé aan
grond te zetten.
De inzittenden, de pilo
Backstrom uit Zweden en Olssen
Noowegen en pater McGli
moesten in het ziekenhuis wor^ri
opgenomen.
Deze luchtbrug van de protestan ni
ja
te
kerken in Duitsland en Scandina
en Caritas Internationalis heeft
eind vorige week 583 geslaai Jg
vluchten naar Biafra uitgevoef
Toch blijft de voedselsituatie er
tastrofaal.
De artsen in de nog niet verove
gebieden verwachten, dat het da{00
lijkse dodencijfer tegen Kerst zal
gestegen tot 25.000.
ft Zes leiders van orthodi d
kloosters op de berg Athos
Noord-Griekenland zijn door pi
arch Athenagoras van Konstantino
afgezet om hun verzet tegen di
oecumenisch streven.
h
iri
(Van onze kerkredactie)
MONTREAT (VS) De span
ningen in de Presbyteriaanse
Kerk in de Verenigde Staten (de
„zuidelijke presbyterianen") zijn
zo groot geworden, dat een
scheuring onvermijdelijk lijkt.
Sommige conservatieven over
wegen, zich af te scheiden en een
nieuwe kerk te stichten, die de
naam Evangelisch Presbyteriaan
se Kerk zou moeten krijgen. Ook
gaan er stemmen op, die aan
dringen op een vreedzame deling
van de kerk in een „conserva
tief" en een „liberaal" gedeelte.
Lange tijd namen de 1,6 miljoen
zuidelijke presbyterianen een stand
punt in, dat men in de angelsaksische
wereld omschrijft als „conservatieve-
evangelical". Zij kwamen daarin over
een met twee andere grote „zuidelij
ke" kerken in de Verenigde Staten:
de zuidelijke baptisten en de Missou-
ri-lutheranen. De laatste jaren is
daar echter verandering in gekomen
door het doordringen van de nieuwt
theologie.
Knneth Keves uit Louisville, een
vooraanstaand man in het lekenwerk,
omschreef het verschil tussen de „con
servatieven" en de „liberalen" in zijn
kerk onlangs aldus: de conservatie
ven beschouwen de bekering van zon
daars tot God als de voornaamste
taak van de kerk, terwijl de liberalen
willen, dat de kerk vooral op sociaal,
economisch en politiek gebied actief
is.
Tegelijk trekken de liberalen het
gezag van de Bijbel, inclusief de
uitspraken over de maagdelijke ge
boorte, de dood en de opstanding van
Christus in twijfel. Keyes vond, dat
de conservatieven deze „noodlottige
koers" niet lang meer zouden kunnen
volgen.
Ook de bekende predikant dr. Da
niel Iverson uit Miami heeft dezer
dagen op een mannendag in Swanna-
noa (Noord-Carolina) gezegd, „dat er
bij ons al lang twee kerken onder één
dak zijn en dat deze twee richtingen
niets meer gemeenschappelijk heb
ben". Hij is voor een vreedzame boe
delscheiding.
Dr. Nelson Bell uit Mnntrpat,
schoonvader van Billy Graham en
een van de vooraanstaande conserva
tieven, is daar echter beslist tegen.
Hij vreest er een chaos van. Beter
zou het volgens hem zijn, als de libe
ralen zouden inzien, dat de meerder
heid van de christenen een religieus
en geen sociaal evangelie wil.
Belangrijk is een proces om kerke
lijke goederen, dat sinds april 1966
loopt. Twee gemeenten in Savannah
(Georgia) scheidden zich toen af naar
aanleiding van uitspraken van de sy
node over Vietnam, de burgerrechten,
burgerlijke ongehoorzaamheid, de
vrouw in het ambt en de oecumeni
sche beweging.
Nadat reeds een plaatselijke recht
bank deze afgescheiden gemeenten de
kerkelijke goederen had toegewezen,
heeft het hooggerechtshof van Georgia
deze uitspraak dit jaar bevestigd,
hoewel de jurisprudentie in de Vere
nigde Staten in het algemeen is, dat
de kerkelijke goederen het eigendom
blijven van het kerkverband.
Het hooggerechtshof grondde zijn
beslissing op de redenering, dat de
Presbyteriaanse Kerk beduidend van
haar oorspronkelijke leerstellingen is
afgeweken en dat daarom plaatselijke
gemeenten het recht hebben, om zich
af te scheiden.
Frank Cheatham, de advokaat van
at
de Presbyteriaanse Kerk, vond |d.e
een kwalijke zaak, dat een gerecinil
hof beslist, of een kerk van haar «II
is afgeweken, en kondigde aan, chi
hij in appel zou gaan bij het Hoog lek
rechtshof van de Verenigde Staten. p
De zuidelijke presbyterianen be U1
den een fusie voor met de Hervond®
Kerk (van Nederlandse afkOTjwl1
400.000 leden). In 1970 zullen
twee kerken zich verenigen onder
naam Hervormd Presbyterianen
Kerk. Ook zijn de zuidelijke presbfrig-
rianen betrokken in het COCU-p I
dat negen protestantse kerken wil laa
menvoegen tot een mammoetl kh<
van 25 miljoen mensen. epc
In COCU participeert ook de
grotere Verenigde Presbyteria
Kerk, waarvan de ontwerper varfce i
plan, dr. E. C. Blake lid is. Dit flen
de meer dan drie miljoen „noo|rt
lijke presbyterianen".
ASHEVILLE De laatste ont k
keling is, dat 37 gemeenten ka
Noord-Carolina uit protest tegen
beralistische tendenzen" besl s\0|
hebben hun financiële steun voor ftd
neraal-kerkelijke doeleinden te [ring
ken.
ich
ROME Kardinaal Felice
vindt allen die het gezag van de
kerkelijke hiërarchie in twijfel
trekken ketters. Deze kandidaat
voor het ambt van staatssecre
taris van het Vaticaan en een
van de naaste medewerkers van
de paus, schrijft dit in een
hoofdartikel in het blad l'Osser-
vatore Romano.
Volgens hem is de kerk beslist
geen democratie. Hij vraagt van alle
leden van de kerk van Rome „eer
bied en verering, welke een onder
daan moet hebben voor degene die
zijn wettige meerdere is."
„Helaas," schrijft hij, „gehoorza
men velen niet meer of zij gehoorza
men althans niet aan het leergezag
van de kerk met die geest van geloof
die noodzakelijk is. Wie democratie
in de kerk wil invoeren alsof zij een
wereldse vereniging zou zijn gaat in
tegen het plan van Christus... opent
de deur voor eindeloze ongeregeldhe
den en insubordinatie."
Aangenomen wordt dat het hoofd
artikel eerst door paus Paulus is
goedgekeurd eer het werd gepubli
ceerd. In het slot van het artikel
wordt gezegd dat zij die het kerke
lijk gezag aantasten „niet beseffen
dat hetgeen zij met geweldige trots
stellen, eerder met evenveel trots en
koppigheid is gezegd en geschreven
door die voorgangers van hen die
ketters of scheurmakers zijn."
n
>ed
T (ent
DEN HAAG „Wat wij
chirurgen kunnen doen aan een
hartkwaal is slechts loodgieters-
werk: kleppen vernieuwen en
gaten dichten. Aan de hartspier
als geheel kunnen wij weinig
doen. De enige manier is het
ernstig zieke hart te vervangen
door een ander. Daarbij zijn we
voorlopig aangewezen op het
transplanteren van een hart van
een pas overleden mens, want
het ideale mechanische ktinst-
hart is nog niet uitgevonden.
Aldus gistermiddag dr. A. G. Brom.
hoogleraar in de toraxchirurgie te
Leiden. Hij sprak voor het departe
ment 's-Gravenhage van de Neder
landse maatschappij voor nijverheid
en handel. Prof. Brom noemde het
hart een der simpelste organen van
ons lichaam.
„Is de lever te vergelijken met een
chemische fabriek en de hersenen met
een computer, het hart is een een
voudige dubbele zuigperspomp." Het
hartinfarct is een van de meest voor
komende hartkwalen en wordt ver
oorzaakt door verkalking en vernau
wing van de slagader, die het hart
zelf van bloed voorziet Hoe zo'n ver
nauwing precies komt, is onbekend.
Er wordt gezegd dat het een gevolg
is van te veel eten, te veel roken en
van het „man" zijn. Aa nde eerste
twee kan wat gedaan worden, aan
het derde niet. Behandeld kan eigen
lijk alleen worden het hartinfarct zelf
en het bevorderen van het herstel.
Zijn de" hartslagaders en is het hart
zelf dusdanig aangetast dat herstel
niet meer mogelijk is. dan rest nog
het hart te vervangen. Op zich is dat
geen probleem. Elk medisch hart-
LEUNENBERG (Zwitserland)
Op een conferentie van nationale
correspondenten van het jeugddepar-
tement van de Wereldraad van Ker
ken is besloten tot de oprichting van
een Oecumenische Jeugdraad in Eu
ropa. Doel: coördinatie van het oecu
menische werk onder protestantse en
orthodoxe jongeren in dit werelddeel.
Een voorlopig vijfmansbestuur
staat onder leiding van Foster Mur
phy, secretaris voor jeugdzaken van
de Britse raad van kerken.
centrum in Nederland is in staat om
hart te transplanteren. De probh telj
liggen ergens anders. gen
Het is de kunst een donor te vi nde
die bij de patiënt past. Anders v
het getransplanteerde hart onherj
pelijk afgestoten. Er zijn minstenj
donors nodig om een patiënt te I
nen helpen. Dat is in ons kleine t
erg moeilijk; vandaar dat hier L
geen harttransplantaties zijn
gevoerd."
Tenslotte merkte prof. Brom orf'
volgens hem de huidige harttranso
taties niet de oplossing zijn.
het aantal patiënten dat daarvoi
aanmerking komt. z(jn er te i
dergelijke transplantaties nodig. I
z(jn niet voldoende donors voor.l
mechanische hart biedt wellicht -
oplossing, maar de huidige kunst I
ten tasten het bloed nog te veelL
d
lo;
H
(Van onze kerkredactie)
WAGENINGEN Gisteren ninei
den wij in een deel van onze ed ine
dat de kerkeraad van de ger C
meerde kerk (vrijgemaakt) tin?
schorsing van zijn predikant di ir e
de Jong verleden week had d
geheven, zodat hij zondag weer6i,u
voorgaan in de dienst. Nader
nemen wij, dat drs. De Jong zo vel:
echter niet gepreekt heeft.
Drs. De Jong doet ons weten
hij de gewraakte opmerking b an
ondertekening van het ond J31-
keningsformulier vorige week t<flen
nam, omdat hij de kerkeraad er
van kon overtuigen, dat hij a
opmerking niet als voorbehoud 3115
bedoeld. Daarop hief de kerk*
de schorsing op.
Bij de opstelling van een ka
boodschap over een en ander
vervolgens, dat de kerkeraad U
steeds op- het standpunt stond,
de schorsing juist was geweest0®:
kerkeraad beschouwde de ten on:
me van de opmerking als een r zi
materieel conformeren van drs 1-
Jong aan het standpunt val inoi
kerkeraad. len
Deze voor drs. De Jong onti ouv
terende gang van zaken heeft e *at
geleid, dat hij van mening is, da 1
zijn ambt van predikant niet la 8, I
kan uitoefenen. Zaterdag heeft
dit aan de kerkeraad meeeed
Een definitief besluit heeft nij
niet genomen.
